maqs veberis sociologia - socium.ge
maqs veberis sociologia - socium.ge maqs veberis sociologia - socium.ge
magram veberi istoriuli mecnierebis amocanebis TviT gagebiTac ki gansxvavdebarikertisagan igi ar izRudeba imis rekonstruqciiT, “rac sinamdvileSi iyo”,rogorc amas rekonstruirebas uwevda rikerti, romelic orientirebuli iyoleopold rankes istoriul skolaze. veberi miiswrafvis dauqvemdebarosistoriul - individualuri kauzalur analizs, ukve amiT vebers Seaqvs istoriulgamokvlevebSi generalizaciis momenti, ris Sedegadac gansxvaveba istoriasa dasociologias Soris arsebiTad mcirdeba, ai rogor gansazRvravs veberi idealuritipis rols sociologiasa da istoriaSi: “sociologia rogorc es mravaljeraRiniSneboda TavisTavad gasagebi azriT, qmnis tipebis cnebebs da eZebsxdomilebaTa zogad wesebs, istoriis sapirispirod, romelic miiswrafviskauzaluri analizi gaukeTos individualur, kulturul mimarTebaSi mniSvnelovanmoqmedebebs, warmonaqmnebs, pirovnebebs”.amgvarad, istoriis amocanebi, veberis azriT mdgomareobs individualuristoriul warmonaqmnebs Soris kauzaluri kavSiris dadgenaSi, aq idealuri tipiwarmoadgens istoriul movlenaTa genetikuri kavSiris dadgenis - aRmoCenissaSualebas, amitom Cven mas vuwodebT genetikur idealur tips. (ai genetikuriidealuri tipebis magaliTebi veberTan: Suasaukuneebrivi qalaqi”, “kalvinizmi”,“meTodizmi”, da a.S. yvela isini Seqmnilia rogorc veberi gvixsnis, empiriuladmocemuli faqtebis erT - erTi mxaris xazgasmiT. magram maTsa da zogadadgvareobiT cnebebs Soris gansxvaveba isaa, rom gvareobiTi cnebebi, rogorcvaraudobs veberi, miiRebian yvela mocemul movlenaTa niSnebisgan erTisgamoyofis gziT, maSin rodesac genetikuri idealuri tipi srulebiTac argulisxmobs aseT formalur sayovelTaobas.)ras warmoadgens sociologiuri idealuri tipi? Tu istoria veberis Tanaxmad,unda eswrafvodes individualuri movlenebis, e.i. droSi da sivrceSilokalizebuli movlenebis kauzalur gagebas, maSin sociologiis amocanaa -daadginos xdomilebaTa arsi droul - vrceul gansazRvrulobebTan mimarTebisgareSe. am azriT idealuri tipebi rogorc sociologiuri kvlevis instrumentebi,rogorc Cans, unda iyvnen ufro zogadni, da genetikuri tipebisgan gansxvavebiTSeiZleba wodebul iqnen “wminda idealur tipebad”. ase agebs sociologibatonobis (qarizmatuli, racionaluri da tradiciuli) wminda idealur modelebs,romlebic gvxvdebian yvela istoriul epoqebSi da dedamiwis yvela wertilSi.“wminda tipebi” miT ufro gamosadegia gamokvlevebSi, rac ufro “wmindaa” e.i. racufro Sorsaa namdvili, empiriulad arsebuli movlenebisgan.sociologiis “wminda tipebs” veberi adarebs politikuri ekonomiis idealur -tipobriv konstruqciebs im mimarTebaSi, rom pirveli, orive SemTxvevaSi adgiliaqvs iseTi adamianuri moqmedebis konstruirebas, rom TiTqos igi warmoiqmnebodes -mimdinareobdes idealur pirobebSi da meore, orive disciplina moqmedebismimdinareobis am idealur formas ganixilaven adgilisa da drois lokaluripirobebisgan damoukideblad, igulisxmeba, rom Tu Sesrulebuli iqneba idealuripirobebi, maSin yovel epoqaSi, yovel qveyanaSi moqmedeba Sesruldeba sworedamgvarad, gansxvaveba da maTi gavlena moqmedebis msvlelobaze, veberis Tanaxmad,fiqsirdeba idealuri tipisgan im gadaxvevis mixedviT, romelic mudam gvxvdeba,magram am gadaxvevis SemCnevisa da sayovelTao mniSvneladi saxiT - wesiTgamoTqmis saSualebas gvaZlevs mxolod idealuri - tipiuri konstruqcia.20
ogorc aRniSnaven veberis Semoqmedebis mkvlevarni genetikuri idealuri tipebigansxvavdebian wminda tipebisgan mxolod zogadobis xarisxiT. genetikuri tipigamoiyeneba lokalurad drosa da sivrceSi, wminda tipis gamoyeneba ki ar arislokalizebuli; genetikuri tipi aris im kavSiris gamovlenis saSualeba, romeliciyo mxolod erTxel, mxolod wminda ki warmoadgens mudam arsebuli kavSirebisgamovlenis saSualebas. sociologias da istorias Soris arsebuli rikertiseuliTvisebrivi gansxvaveba icvleba veberTan raodenobrivi gansxvavebiT:rac Seexeba istoriuli cnebebis Seqmnas, aq veberi scildeba rikerts imiT, romaZlierebs generalizaciis moments, sociologiaSi ki piriqiT, aq veberirikertiseul nomoTekurobis moments asustebs da Semoyavs “individualizaciis”momenti. es ukanaskneli gamoixateba imaSi, rom veberi uars ambobs socialuricxovrebis kanonebis dadgenaze, da ufro moridebuli amocaniT ifargleba - adgenssocialur xdomilebaTa mimdinareobis wesebs.amgvarad, Tu SevajamebT zemoTmoyvanil msjelobebs, SegviZlia davaskvnaT, rom iswinaamRdegobani, romlebic warmoiqmnen veberTan - idealur - tipobrivi cnebebiswarmoebisas, mniSvnelovnad dakavSirebulni arian idealuri tipebis gansxvavebulfunqciebTan da gansxvavebul warmoSobasTan istoriasa da sociologiaSi. Tuistoriul idealur tipTan mimarTebaSi SeiZleba iTqvas, rom igi warmoadgens araSemecniebis mizans, aramed saSualebas, maSin sociologiur idealur tipTanmimarTebaSi amis Tqma yovelTvis ar SeiZleba. ufro metic, Tu istoriulmecnierebebSi idealur tips Seaqvs zogadis elementi, maSin sociologiaSi igiufro kanonzomieri kavSirebis tipiuriT Secvlis funqcias asrulebs. idealuritipis daxmarebiT veberi mniSvnelovnad aviwroebs sociologias da istoriasSoris arsebul ufskruls, romelmac gayo es ori mecniereba badenis skolisTeoriaSi. am kuTxiT marTalia germaneli sociologi hans fraieri, romelicSeniSnavs, rom “idealuri tipis cneba arbilebs azrovnebismaindividualizirebeli da mageneralizebeli wesebis dapirispirebas, ramdenadacigi, erTis mxriv, gamoyofs individualurSi damaxasiaTebels, xologeneralizaciis gzaze midis mxolod tipiuramde, magram ara kanonisuzogadesobamde”.3) gagebis problema da “socialuri moqmedebis” kategoriarom SegveZlos imis Tqma Tu rogor gamoiyeneba idealuri tipis cneba veberTan,aucilebelia gavaanalizoT es cneba Sinaarsobrivi TvalsazrisiTac. amisTvis kiaucilebelia SemovitanoT veberis sociologiis kidev erTi kategoria - gagebiskategoria. rogori paradoqsulic ar unda iyos, unda iTqvas, rom veberi Tavisgamokvlevebis msvlelobaSi iZulebuli iyo esargebla kategoriebiT, romliswinaamRdegac igi gamodioda dilTaisTan, kroCesTan da intivituizmis sxvawarmomadgenlebTan. marTalia isic, rom veberTan “gagebas” sxva mniSvneloba aqvs,vidre intuitivizmSi.veberis Tanaxmad Tavisi gamokvlevis sagnis gagebis aucilebloba ganasxvavebssociologias bunebismetyvelebisagan. “adamianuri moqmedeba, iseve rogorc yvelasxva sxdomileba avlens mimdinareobis kavSirebsa da kanonzomierebebs. magramadamianuri moqmedebis (qcevis) gansxvaveba isaa, rom SeiZleba mis gasagebad21
- Page 1 and 2: maqs veberis sociologia1. maqs vebe
- Page 3 and 4: 1904 wlidan veberi iyo „Archiv fu
- Page 5 and 6: gadarCeboda. mSoblebs Soris aseTma
- Page 7 and 8: maqs veberis sociologiis ZiriTadi c
- Page 9 and 10: `Cven vwvdebiT ama Tu im moqmedebis
- Page 11 and 12: azri xSirad vulgarizebuli formiT ga
- Page 13 and 14: gulmowyale, Sesabamisad, gaCnda rwm
- Page 15 and 16: atonobis saxeobatradiciuliqarizmuli
- Page 17 and 18: maqs veberis sociologia1) kulturis
- Page 19: “Suasaukunoebrivi saqalaqo meurne
- Page 23 and 24: “fsiqologiuri”, ramdenadac sazr
- Page 25 and 26: gaazrebuli mizanracionaluri moqmede
- Page 27 and 28: TviTon igi mainc gagebis Sesaxeb sa
- Page 29 and 30: ogorc Semecnebis principi, veberis
- Page 31 and 32: sxvebze orientaciis mimarTulebiT. A
- Page 33 and 34: eaqciaa SeCveul - Cveul gaRizianebe
- Page 35 and 36: acionalizacia, misi TvalsazrisiT, a
- Page 37 and 38: kapitalizmis bedis Sesaxeb sakiTxma
- Page 39 and 40: meTodologiisaTvis damaxasiaTebeli
- Page 41 and 42: ogorc winandel SemTxvevaSi, aris ge
- Page 43 and 44: saSualeba, amdenad legalurs ara aqv
- Page 45 and 46: omlis SenarCunebac swadda vinkelman
- Page 47 and 48: mdgomareobda imaSi, rom Tumca igi d
- Page 49 and 50: principebiT, ver iazreben religia g
- Page 51 and 52: principebi, romlebic Tanabrad misaR
- Page 53 and 54: xasiaTs. magram racionalur-asketuri
- Page 55 and 56: veberis sociologia da meTodologiajo
- Page 57 and 58: ganvixiloT rogorc naturaluri mecnie
- Page 59 and 60: drois germanel istorikosebSi. amas
- Page 61 and 62: modeli - marqsis mizezobriobis dial
- Page 63 and 64: 3. liderebis an maTi mimdevrebis mo
- Page 65 and 66: naTelia, rom veberma idealuri tipeb
- Page 67 and 68: gadawvita man Seeswavla am fenomeni
- Page 69 and 70: maqs veberi da Tanamedroveoba 1ento
magram veberi istoriuli mecnierebis amocanebis TviT ga<strong>ge</strong>biTac ki gansxvavdebarikertisagan igi ar izRudeba imis rekonstruqciiT, “rac sinamdvileSi iyo”,rogorc amas rekonstruirebas uwevda rikerti, romelic orientirebuli iyoleopold rankes istoriul skolaze. veberi miiswrafvis dauqvemdebarosistoriul - individualuri kauzalur analizs, ukve amiT vebers Seaqvs istoriulgamokvlevebSi <strong>ge</strong>neralizaciis momenti, ris Sedegadac gansxvaveba istoriasa da<strong>sociologia</strong>s Soris arsebiTad mcirdeba, ai rogor gansazRvravs veberi idealuritipis rols <strong>sociologia</strong>sa da istoriaSi: “<strong>sociologia</strong> rogorc es mravaljeraRiniSneboda TavisTavad gasa<strong>ge</strong>bi azriT, qmnis tipebis cnebebs da eZebsxdomilebaTa zogad wesebs, istoriis sapirispirod, romelic miiswrafviskauzaluri analizi gaukeTos individualur, kulturul mimarTebaSi mniSvnelovanmoqmedebebs, warmonaqmnebs, pirovnebebs”.amgvarad, istoriis amocanebi, <strong>veberis</strong> azriT mdgomareobs individualuristoriul warmonaqmnebs Soris kauzaluri kavSiris dad<strong>ge</strong>naSi, aq idealuri tipiwarmoad<strong>ge</strong>ns istoriul movlenaTa <strong>ge</strong>netikuri kavSiris dad<strong>ge</strong>nis - aRmoCenissaSualebas, amitom Cven mas vuwodebT <strong>ge</strong>netikur idealur tips. (ai <strong>ge</strong>netikuriidealuri tipebis magaliTebi veberTan: Suasaukuneebrivi qalaqi”, “kalvinizmi”,“meTodizmi”, da a.S. yvela isini Seqmnilia rogorc veberi gvixsnis, empiriuladmocemuli faqtebis erT - erTi mxaris xazgasmiT. magram maTsa da zogadadgvareobiT cnebebs Soris gansxvaveba isaa, rom gvareobiTi cnebebi, rogorcvaraudobs veberi, miiRebian yvela mocemul movlenaTa niSnebisgan erTisgamoyofis gziT, maSin rodesac <strong>ge</strong>netikuri idealuri tipi srulebiTac argulisxmobs aseT formalur sayovelTaobas.)ras warmoad<strong>ge</strong>ns sociologiuri idealuri tipi? Tu istoria <strong>veberis</strong> Tanaxmad,unda eswrafvodes individualuri movlenebis, e.i. droSi da sivrceSilokalizebuli movlenebis kauzalur ga<strong>ge</strong>bas, maSin sociologiis amocanaa -daadginos xdomilebaTa arsi droul - vrceul gansazRvrulobebTan mimarTebisgareSe. am azriT idealuri tipebi rogorc sociologiuri kvlevis instrumentebi,rogorc Cans, unda iyvnen ufro zogadni, da <strong>ge</strong>netikuri tipebisgan gansxvavebiTSeiZleba wodebul iqnen “wminda idealur tipebad”. ase a<strong>ge</strong>bs sociologibatonobis (qarizmatuli, racionaluri da tradiciuli) wminda idealur modelebs,romlebic gvxvdebian yvela istoriul epoqebSi da dedamiwis yvela wertilSi.“wminda tipebi” miT ufro gamosadegia gamokvlevebSi, rac ufro “wmindaa” e.i. racufro Sorsaa namdvili, empiriulad arsebuli movlenebisgan.sociologiis “wminda tipebs” veberi adarebs politikuri ekonomiis idealur -tipobriv konstruqciebs im mimarTebaSi, rom pirveli, orive SemTxvevaSi adgiliaqvs iseTi adamianuri moqmedebis konstruirebas, rom TiTqos igi warmoiqmnebodes -mimdinareobdes idealur pirobebSi da meore, orive disciplina moqmedebismimdinareobis am idealur formas ganixilaven adgilisa da drois lokaluripirobebisgan damoukideblad, igulisxmeba, rom Tu Sesrulebuli iqneba idealuripirobebi, maSin yovel epoqaSi, yovel qveyanaSi moqmedeba Sesruldeba sworedamgvarad, gansxvaveba da maTi gavlena moqmedebis msvlelobaze, <strong>veberis</strong> Tanaxmad,fiqsirdeba idealuri tipisgan im gadaxvevis mixedviT, romelic mudam gvxvdeba,magram am gadaxvevis SemCnevisa da sayovelTao mniSvneladi saxiT - wesiTgamoTqmis saSualebas gvaZlevs mxolod idealuri - tipiuri konstruqcia.20