Teknologi Satelit - Portal Rasmi Akademi Sains Malaysia

estipg01 25/01/2007 08:38 pm Page 1ERA SAINS, TEKNOLOGI & INOVASIMOSTIBUDAYA INOVASI KE ARAH KECEMERLANGAN SAINS DAN TEKNOLOGIUTUSAN MALAYSIA ✦ RABU ✦ 31 JANUARI 2007 ✦ EDISI 59 ✦ TAHUN KE–6 ✦ PP 362/12/2007MACRESpenerajuteknologiremotesensingSatelit objekyangmenakjubkanDr. SezginoborintelektualIslamPercumaBersama Utusan Malaysia

Kancluncjan Januari 2007FOKUSTAHUN 2007 boleh dianggap sebagaiTahun Angkasa memandangkandua acara penting pada tahun iniakan meletakkan Malaysia dalampeta teknologi angkasa lepas.Pelancaran satelit RazakSAT danprogram angkasawan Malaysiayang dijangka pada suku ketigatahun ini sewajarnya membuka matarakyat kita bahawa negara sudahberada pada tahap memasuki erateknologi tinggi yang sebelum initidak pernah diimpikan.Kita perlu mengiktiraf kejayaandan pencapaian anak tempatan danis sesuai menjadi renungan semualapisan rakyat bahawa kita bangsaMalaysia telah membuat pengisianyang sewajarnya selepas 50 tahunmengecapi nikmat kemerdekaan.Sehubungan itu, majalah kesayangananda, estidotmy keluaranJanuari 2007 ini berasa terpanggiluntuk mengajak khalayak pembacaberbangga dengan pencapaiansaintis tempatan dalam industriberteknologi tinggiMembawa tema teknologi satelitpada keluaran sulungnya tahun ini,estidotmy mahu pembaca menjadi`peserta' kepada pengisian kemerdekaannegara dan meningkatkanmartabat bangsa menerusi kemajuanteknologi tersebut.1. ATSB peneraju teknologi satelit- muka 4 dan 52. Sejarah gemilang teknologi satelittempatan- muka 6 dan 73. ANGKASAangkasamemimpin teknologi- muka 8 dan 94. MACRES peneraju teknologi remotesensing- muka 10 dan 115. Pameran sains Islam cetus inspirasi- muka 12 dan 136. The History of Satellites- muka 14 dan 157. Chit-chat saintis - Aplikasi satelit 13. Kerjaya dalam teknologi satelitdimanfaatkan - muka 28 dan 29- muka 16 dan 1714. Cuba-cuba sains8. Info esti- muka 30 dan 31muka 18 dan 1915. Abang Wan dan IT. Satelit9. Dunia sainskomunikasi-muka20dan21- muka 3210. Science facts- muka 22 dan 2316. Rakan esti11. Fakta menarik- Memahami ciri-ciri 17. Surat pembacadan perkembangan satelit- muka 24 dan 2512. Dr Sezgin Obor intelektual Islam- muka 26 dan 2718. Kuiz- muka 33- muka 34- muka 35nATSB kini boleh dibanggakan Komitmen pemimpin merupakan fak- Pameran Kegemilangan Sainskerana berjaya menjadi perin- tor penting menjayakan misi angkasa Dalam Tamadun Islam yang julungtis kepada kemajuan teknologi lepas negara kali diadakan terus berjaya memikattempatan ...muka 8 dan 9 ramai pengunjung....muka 4 dan 5 ..muka 12 dan 13

sari Ifl eja fl US hIministry Of Science, Technology and InnovationSiNkAZMIRKemc iSains, T pJ ai SIfUSSEIN .aInsA' ade'mi Sains Malaysiassalamualaikum dan salamsejahtera buat pembacasekalian. Selamat menyambutTahun Baru 2007 dan Maal -Hijrah 1428H daripada MOSTI!.Semoga segala apa yang dicita-citakanpada tahun lepas telah menjadi kenyataan.Justeru, apa pula azam pembacasekalian sempena tahun baru kali ini?.Estidotmy membuka lembaran barudengan memaparkan tema berkenaanTeknologi Satelit. Seiring dengan zamanledakan maklumat, negara kita tidakpernah ketinggalan dalam menerokasatu bidang baru yang berteknologi tinggi,iaitu teknologi satelit. Tahukah pembacasekalian bahawa sehingga tahunlepas, negara kita telah berjaya melancarkanempat satelit!. MEASAT-1 merupakansatelit Malaysia pertama yangdilancarkan pada tahun 1996 di AmerikaSelatan. Satelit kedua iaitu MEASAT-2dilancarkan pada tahun yang sama,manakala satelit ketiga iaitu TiungSAT-1dilancarkan pada tahun 2000. Dan terbaru,MEASAT-3 telah berjaya dilancarkandi Kazakhstan pada 12 Disembertahun lalu.Rakyat negara kita sudah bolehberbangga dengan pencapaian teknologisatelit negara yang semakin berkembangmaju. Menariknya, RazakSATmerupakan satelit mikro terkini yangdibangunkan oleh Astronautic Technology(M) Sdn. Bhd (ATSB) dengankerjasama syarikat SATrec-i dari KoreaSelatan. Apabila dilancarkan kelak,RazakSAT akan dikawal dan data dihan-PAMERAN Kegemilangan Sains Dalam Tamadun Islam memberi kesedaran bahawa Islam telahmenyumbang dalam bidang sains.tar ke Pusat Angkasa Negara di Sepangdan Stesen Penerimaan Bumi MACRESyang terletak di Temerloh. Jika pembacasekalian ingin mengetahui dengan lebihlanjut mengenainya, teruskanlah membacahalaman-halaman menarik dalamEstidotmy kali ini.Akhir kata, kepada pembaca sekalian,jangan lepaskan peluang untuk berkunjungke Pameran Kegemilangan Sainsdalam Tamadun Islam: Sains IslamMendahului Zaman di PusatKonvensyen Kuala Lumpur. Untuk maklumanpembaca sekalian, pameran initelah dilanjutkan sehingga 14 Februari2007 kerana sambutan yang kami terimaamat menggalakkan. Pihak MOSTImengucapkan ribuan terima kasih diatas kerjasama yang diberikan dalammenjayakan pameran tersebut.Bersama-samalah kita menghayati pencapaiansaintis Islam dan membulatkantekad untuk menyambung sertameneruskan penerokaan kita dialamilmu sains yang mencabar dan menarikini.Sekian, salam hormat dan selamatmembaca!.RazakSAT merupakansatelit mikro terkiniyang dibangunkanoleh AstronauticTechnology ( M) Sdn.Bhd (ATSB) dengankerjasama syarikatSATrec- i dari KoreaSelatan.

RTSB penerajuteknologL satelitengenali Astronautic Technology(M) Sdn. Bhd. (ATSB) ialahmengenali sebuah syarikatyang membawa kita menerokakepada satu bidang baru yangberteknologi tinggi di negara ini.ATSB merupakan peneraju dan perintisdalam bidang satelit kecil di Malaysiayang mengorak langkah ke mercu teknologiangkasa lepas.ATSB ditubuhkan pada 1997 sebagaisebuah syarikat milik penuh kerajaandengan misinya untuk membawa Malaysiamenyertai negara-negara yang menguasaiteknologi satelit.Syarikat berkenaan memberi tumpuankepada usaha-usaha penyelidikan danpembangunan (R&D) dalam reka bentukdan pembangunan sistem angkasa yanglebih maju dan berteknologi tinggi.Dengan usia penubuhannya genap 10tahun pada tahun ini , ATSB memainkanperanan merintis dan memimpin industriberteknologi tinggi dengan langkah permulaanmereka bentuk , membangun,melancar dan mengoperasi satelit mikroMalaysia yang pertama TiungSAT-1.Menurut Ketua Pegawai Eksekutif danmenunjukkan replik^ satelitRazakSAT bersaiz sebenar di pejabatATSB di Shah Alam.I?n't'7-vlPengarah UrusanATSB , Dato' Dr. AhmadSabirin Arshad,pihaknya boleh berbanggadengan pencapaianATSB setakatini dengan beberapakejayaan yang sebenarnyabermula daripadasifar.Malah dalam satutemu bual beberapatahun selepas penubuhanATSB, AhmadSabirin mengakui ramaiyang tidak yakinbila beliau memberitahuMalaysia hendakmembina satelit.Namun semuanyaberubah dengan buktipelancaran TiungSAT-1 pada 26 September2000.Lebih daripada itu,selepas berbangga denganDR. AHMAD SABIRIN ARSHADkejayaan melan-carkan satelit Tiung-SAT-1, negara berada dalam senarai limanegara terkehadapan dalam teknologisatelit di Asia.Langkah membangunkan satelit bermulanikasi MEASAT-1 dan MEASAT-2 dankemudiaan MEASAT-3Selepas penubuhan ATSB, bermulalahpembinaan TiungSAT-1, satelit mikropertama dengan muatan (payload)pada era 1997-2000, menerusi tiga pengimej multispektra, satu penikasikonsep pemindahan teknologi menerusikerjasama dengan Surrey Satellite TechnologyLimited (SSTL), United Kingdom.ngimej kaji cuaca dan eksperimen pengukurancas tenaga tinggi.Menurut Dr. Ahmad Sabirin, TiungSAT-Melihat semula sejarah perkembangan1 yang mempunyai keupayaan mengambilteknologi satelit dan industri ang-kasa di negara ini, Dr. Ahmad Sabirinberkata, penglibatan Malaysia sebenarnyabermula pada 1960-an.Evolusi satelit di negara ini bermuladengan penggunaan stesen penerimaandi Kuantan, Pahang.gambar pada resolusi 78 meterdibina untuk jangka hayat tiga tahun sahajatetapi hayatnya telah dipanjangkandengan teknik tertentu.Sehingga ini, satelit tersebut masih bolehmelakukan fungsi asas dan bergerakmengorbit bumi pada altitud (ketinggian)Tidak lama kemudian langkah semakinpanjang dengan penubuhan Pusat darjah.680 kilometer dengan kecondongan 64.5Remote Sensing Negara (MACRES) Data dan maklumat dalam bentuk imejdan bermulalah aplikasi satelit dalam itu diterima oleh stesen penerima ATSBkerja-kerja pemetaan dan pemantauan. di UKM.Selepas beberapa perbincangan dan Hari ini, industri angkasa dan ATSBakhirnya satu konsortium ditubuhkan yangbersetuju supaya ditubuhkan satu syarikatyang mengambil jurutera untuk memulakanlangkah dalam teknologi satelit.boleh berbangga dengan pencapaianMalaysia dalam teknologi satelit yangsemakin menampakkan sinarnya.Malah Dr. Ahmad Sabirin berharap dapatmengeksport pakej kepakaran danHasilnya, ATSB ditubuhkan pada 1997untuk melaksanakan program pembangunanTiungSAT-1.berminat mendapatkan bantuan ATSBdata dengan mana-mana negara yangSebelum penubuhan ATSB, Binariang pada masa akan datang.telah membeli dua buah satelit komu-Apa yang penting katanya, ATSB kini

Januari2007F O k u S5ejarh gemilang teknolo 9 *1satelit tempatanN egara sekali lagi mencatat sejarahapabila berjaya melancarkansatelit keempatnya SatelitAsia Timur Malaysia ketiga atauMEASAT-3 di Baikanor Cosmodrome,Kazakhstan pada 12 Disember tahunlalu.Satelit ke empat negara dijadualkanmula berfungsi bulan Februari akan datangdijangka mengambil alih perananMEASAT-1 dan 2 yang mempunyai jangkahayat selama 12 tahun.MEASAT-3 yang mempunyai jangkahayat selama 15 tahun dengan kos pelaburanRM1 bilion berupaya memberikanliputan lebih meluas di Asia Pasifikbagi perkhidmatan telekomunikasi, penyiarandan televisyen satelit yang menyediakanperkhidmatan di Asia, Australia,Asia Barat, Eropah Timur dan Afrikayang merangkumi 70 peratus pendudukdunia.Sejarah satelit negara bermula setelahnegara melancarkan tiga buah satelitsejak 1996 lalu dengan MEASAT-1 danMEASAT-2 diikuti dengan TiungSAT-1empat tahun kemudian.Bermula dengan saranan bekasPerdana Menteri, Tun Dr. Mahathir Mohamad,ketika pada 1995 yang menegaskannegara perlu meneroka teknologiangkasa agar tidak ketinggalan danterdedah kepada pelbagai jenis tekanan.Saranan beliau secara langsungmembawa kepada pelancaran MEASAT-1 setahun kemudian apabila Binariangiesen udyi peiancarari aan Xpengendalian satelit Malaysiamembuat permohonan rasmi ^j"bagi mendapatkan slot orbitbagi MEASAT.MEASAT-1 telah dilancarkanpada 13 Januari 1996 di Kourou,French Guaiana selepas beberapakali tertangguh.Peristiwa bersejarah itu telahdisaksikan rakyat negara inimelalui liputan langsungRadio TelevisyenMalaysia (RTM).MEASAT-1 menyediakanaplikasikhas iaitu perkhidmatan'terus kerumah ' dalam iklim hujan dan tropikaserta isyarat tinggi untuk memancarkanprogram televisyen di negara ini, samaada di kawasan bandar atau luar bandar.Pelancaran MEASAT- 1 menandakannegara mempunyai satelit sendiri selepaspersiapan dilakukan selama tiga tahun.Sementara itu MEASAT-2 pula berlepaske angkasa pada 13 November tahunyang sama di Kourou , French Guianan.Ini merupakan kesinambungan kepadasiri gemilang negara dalam duniakomunikasi satelit.MEASAT-2, seperti juga MEASAT-1merupakan sistem satelit komunikasi duapesawat putar distabil berkuasa tinggiHS376 yang dibina oleh syarikat HughesSpace and Communications Inc. dariAmerika Syarikat.PERKHIDMATAN satelit membawa kesan dalam tiga bidang utama iaitu komunikasimaklumat dan hiburan.esti cJt9tmjPerkhidmatansatelit membawakesandalam tigabidang utamaiaitu komunikasi,maklumat danpembaharuan kepadaindustri hiburan.Satelit ketiga, TiungSAT-1 dilancarkanpada 26 September 2000 selepas tertangguhdua kali.Pemantauan TiungSAT-1 dari stesenbumi di negara ini, dilakukan oleh sepasukanempat jurutera dari stesen bumiyang ditempatkan di Universiti KebangsaanMalaysia (UKM), Bangi.TiungSAT-1 mempunyai keupayaanmerakamkan imej muka bumi menggunakanempat kamera pelbagai gunadengan resolusi 80 meter.Pada tahun 2003, negara meningkatkanlagi kemudahan Pusat RemoteSensing Negara (MACRES) Temerlohyang berharga RM80 juta menjadi salahsatu stesen bumi untuk menerima datapelbagai guna daripada satelit buatanpertama negara, RazakSAT yang dijadualkanpelancarannya pada 2005.Bagaimanapun pelancaran Razatsatbagi menggantikan TiungSat terpaksaditangguhkan atas sebab-sebab teknikaldan dijadualkan semula pelancarannyatahun ini.Terbaru pada 12 Disember lalu,MEASAT-3 dilancarkan di BaikonurCosmodrome, Kazakhstan.Kali ini International Launch Services(ILS) diberi tanggungjawab melancarkanMEASAT- 3 dan ini merupakan yang pertamabagi ILS mengendalikan satelit untukMalaysia.MEASAT-3 dibina oleh Boeing SatelliteSystems International Inc., AmerikaSyarikat.la direka bentuk dengan objektif untukmenyediakan landasan transmisi satelitserba guna yang paling berkuasa danpaling berpotensi dari segi komersial.la bakal memberikan liputan lebihmeluas di Asia Pasifik bagi perkhidmatantelekomunikasi, penyiaran dan televisyensatelit.

7MEASAT-1• Fungsi: Komunikasi, 12 transponder jalur C• Liputan: Asia Tenggara, utara Australia dan Guam,Jepun dan Korea• Jenis satelit: Boeing 376 HP• Roket pelancaran: Ariane 44L• Berat: 1,450kg.• Kedudukan: 91.5 darjah timur• Tarikh pelancaran: 13 Januari 1996• Tempat: Pusat Angkasa Lepas Guiana di Kouru,French Guiana, Amerika Selatan• Jangka hayat: 12 tahunMEASAT-2• Fungsi: Komunikasi : 12 transponder jalur C, 9transponder jalur Ku• Liputan: seluruh rantau Asean serta Australia danHawaii.• Berat: 1,450 kg• Kedudukan: 148.0 darjah Timur• Tarikh pelancaran: 13 November 1996• Tempat: Pusat Angkasa Lepas Guiana di Kouru,French Guiana, Amerika Selatan• Tempoh hayat : 12 tahunTiungSAT-1• Pemilik: Astronautics Technology Sdn. Bhd.(ATSB)• Fungsi: Teknologi - mencerap bumi, telekomunikasi• Berat: 50 kg.• Pembina satelit: Surrey Satellite Technology Ltd.(SSTL), United Kingdom.• Roket pelancar: SS-1 8 Satan• Tarikh pelancaran: 26 September 2000• Tempat pelancaran: Baikonur Cosmodrome,Kazakhstan• Roket pelancaran: RS-20 Satana buatan RusiaRarakSAT 1• Fungsi: Pemantauan bumi• Berat: 200 kg.• ' Tarikh pelancaran: dgadualkan tahun ini.AKAN DATANGomunikasiTrans der: 12 jalur dan 12 Jalur Ku• Jangka hayat : 15 tahun• Roket pelancar : Land Launch Zenit - 3SLB• Pelancaran : Akhir tahun 2007FAKTA PELANCARAN MEASAT-3• Kargo: MEASAT-3, asas platform Boeing 601 HP• Jisim terpisah: Lebih kurang 4,765 kg• Roket Pelancar: Proton Breeze-M• Berat ketika pelancaran: 691,272 kg termasuk kargo• Tinggi: 56.2 m (184 kaki)• Waktu pelancaran: 5:28:30 pagi 12 Disember waktuBaikonur ( 7:28 :30 waktu Malaysia)• Lokasi Pelancaran: Pad 39, Baikonur Cosmodrome,Kazakhstan• Pemilik: MEASAT Satellite Systems Sdn Bhd,Malaysia• Pengeluar Satelit: Boeing Satellite Systems; ElSegundo, California, Amerika Syarikat• Pengeluar Roket: Khrunichev State Research andProduction Space Center, Moscow• Khidmat pelancaran: International Launch Services(ILS).• Kegunaan Satelit: MEASAT-3 menyediakan transponderberkuasa tinggi 24 jalur C dan 24 jalur Ku yangmampu membuat capaian liputannnya ke lebih 100negara yang mewakili lebih 70 peratus pendudukdunia manakala untuk siaran tv satelit DTH (terus kerumah) kapasiti jalur Ku akan mampu membuatliputan kepada lebih 160 juta pengguna di Malaysia,Indonesia and Asia Selatan.Statistik Satelit:• Transponder 24 jalur C• Transponder 24 jalur Ku• Kedudukan di orbit: 91.5 darjah longtitud timur• Jangka hayat : 15 tahunSasaran orbit : 35,786 kmPemisahan kapal angkasa : 9 jam, 12 minit selepas pelancaranStatistik Misi ILS :• Misi keempat Proton pada tahun 2006 (ARABSAT 4A,HOT BIRD 8, BADR- 4)• Kali ke-10 satelit binaan Boeing dilancarkan menggunakan Proton• Kali ke-39 ILS melancarkan satelit menggunakanProtonMEASAT-3 dilancarkan bagimengambil alih perananMEASAT 1 dan 2.estiaatmm

PERDANA Menterj, a u _Seri Abdullah AhmBadawi , Ika 14 sida videobersa on angkasawneggdi Rusia.ABDULLAH Ahmad Badawi (tengah ), Najib Tun Razakdan Dr. Jamaludin Jarjis melihat RazakSAT yang dibangunkanoleh ATSB.A Q AOleh MOHD KHUZAIRI ISMAILIDAK dinafikan, perkembanganilmu pengetahuan dan teknologiberkaitan angkasa di negara inibanyak digerakkan oleh agensikerajaan yang bertanggungjawab iaituAgensi Angkasa Negara (ANGKASA).Sejarah perkembangan penyelidikandan pembangunan (R&D) berkaitanbidang angkasa ini juga bukanlah barumalah is telah bermula kira-kira 20 tahunyang lalu apabila kerajaan mengambilkeputusan memasuki bidang sainsangkasa secara rasmi pada 1986.Bermula pada saat itu, pelbagai perubahandan perkembangan dapat dilihatdalam usaha kerajaan menerokai danmenguasai bidang angkasa ini sehinggalahtertubuhnya ANGKASA yang dipimpinoleh Datuk Dr. Mazlan Othmansebagai Ketua Pengarah seperti hari ini.• 1989- Bahagian Planetarium telah ditubuhkan oleh Kerajaan Malaysia dibawah Jabatan Perdana Menteri• 1993-BAHAGIAN KAJIAN SAINSANGKASA (BAKSA) telah dilancarkandengan bidang asal tanggungjawabnyadiperluaskan merangkumisains dan teknologi Angkasa lepas.• 1995-BAKSAtelah dipindahkan ke KementerianSains, Teknologi dan AlamSekitar selepas beroperasi lancar se-lama 18 bulan.• 2002-Agensi Angkasa Negara (ANG-KASA) ditubuhkan dengan satu mandatuntuk menggubal undang-undangpolisi dan peraturan , menyelaras,perlaksanaan dan memantau aktiviti-aktivitiangkasa.• 2004-BAKSA dan ANGKASA digabungkan.• Bahagian Khidmat Pengurusan &Sumber Manusia, berpusat di IbuPejabat Putrajaya• Bahagian Pendidikan & Sains Angkasa,berpusat di Planetarium Negara,Kuala Lumpur• Bahagian Pengoperasian & SistemAngkasa, berpusat di Pusat AngkasaMalaysia, Banting• Bahagian Teknologi & Aplikasi Angkasa,berpusat di Ibu Pejabat PutrajayaDivisyen Operas! & Sistem AngkasaFungsi utama divisyen ini ialah untukmengawal dan mengawas rangkaian frekuensiangkasa dan menyelaras rangkaianangkasa dengan penubuhan PusatAngkasa Negara.Ini termasuk:Pusat Operasi Misi (MOC-Mission OperationsCentre) yang terdiri daripadaStesen Pengawalan Misi (MCS-MissionControl Centre) dan Stesen Penerimaandan Pengolahan Imej (IRPS-ImageReceiving and Processing Station).• kerja-kerja orbit-dalam dan operasisatelit-satelit negara.• memberi sokongan kepada permintaankomunikasi bumi-ke-angkasadan angkasa-ke-bumi negara.• memberi sokongan kepada kerjasamaantarabangsa dalam komunikasiangkasa.Divisyen Pendidikan& SainsAngkasaFungsi divisyenini ialah untukmelaksanakanprogram pendidikandan strategi-strategipromosiuntuk menimbulkandanmenggalakkanminat masyarakatawam dalambidang sainsangkasa. Aktiviti-

BANGUNAN ANGKASAyang terletak di Banting,Selangor.ABDULLAH Ahmad Badawlmelihat antara satelit yangsedang mengorbit bumf.aktiviti meliputi:Perkhidmatan operasi dan teknikal seharianuntuk Planetarium Negara yangmeliputi pameran dan tayangan filemyang di buka kepada orang awam.Mengatur Program - Program JangkauanMengendalikan Balai Cerap Negara yangmenjadi pentas untuk pakar-pakar sainsmenjalankan penyelidikan atas sainsangkasa dengan mengguna kemajuankemudahan-kemudahan dan juga membenarkanahli-ahli astronomi antarabangsamenjalankan penyelidikan alaslangit khatulistiwa.Aktiviti-aktiviti penyelidikan dalamastronomi, takwim, ephemeris, fizik-astro,fizik atmosfera, radiasi angkasa, sains bahan,perhubungan solar-bumi, tompokmatahari dan mikrograviti.Di bawah ANGKASA juga terdapat tigaagensi yang berperanan memastikanaktiviti-aktiviti berkaitan R&D angkasayang dijalankan secara menyeluruh dansempurna iaitu :Planetarium NegaraSejarah Planetarium Negara bermula sebagaiBahagian Planetarium dalam JabatanPerdana Menteri pada 1989. Pembinaankompleks Planetarium Negarabermula pada tahun 1990 dan disiapkanpda 1993. Pelancaran tidak rasmi bermulapada Mei 1993 dan pembukaan rasmitelah dilancarkan oleh Bekas PerdanaMenteri, Tun Dr. Mahathir Mohamad,pada 7hb Februari 1994. Setelah setahunsetengah beroperasi dengan lancar, bahagianini telah dipindah alih ke JabatanSains, Teknologi dan Alam Sekitar padaJulai 1995.FungsiPlanetarium Negara berfungsi sebagaikemudahan pendidikan untuk orangawam. la mempunyai objektif untukmemberi ilham kepada orang awam tentangangkasa melalui penggabungansains angkasa dan kesenian tempatan.Kemudahan (Tarikan)Binokular @ Galeri PenontonanBola AngkasaGaleri PameranJam Matahari MerdekaMini PlanetariumPanggung AngkasaTaman Balai Cerap PurbaBalai Cerap NegaraDengan penubuhan Planetarium Negara,Kuala Lumpur pada 1994, peranan aktifoleh pertubuhan bukan kerajaan (NGO)terutama kelab-kelab astronomi dan pengubahsuaiansubjek astronomi di sekolahrendah dan menengah untuk merangkumisains angkasa, kesedaran masyarakatMalaysia terutama sekali dari golongangenerasi muda tentang kepentingansains angkasa terus meningkat.IN mengakibatkan bilangan pelajaryang ingin meninggikan pelajaran ketahap siswazah dari segi astronomi danjuga tuntutan untuk astronomi dijadikansebagai satu subjek pelajaran meningkat.AN falak-Ahli falak profesional Malaysiatelah dapat menunjukkan bahawainfrastruktur asas untuk astronomi semakindiperlukan.Dengan penubuhan Agensi AngkasaNegara Malaysia (ANGKASA) dalam tahun2002, rancangan dibincangkan untukmembina sebuah balai cerap dengan sistemteleskop robotik yang boleh di kendalikansecara remote melalui internet.Balai Cerap ini dikenali sebagai BalaiCerap Langkawi Negara Malaysia yangmengandungi teleskop untuk pencerapanobjek-objek di langit malam dan teleskopsuria untuk pencerapan solar.• Untuk memberi kemudahan kepadagolongan tertentu membuat penyelidikanberkenaan astronomi.• Untuk melengkapkan negara denganinfrastruktur astronomi yang asas.• Untuk mempertingkatkan dan menarikminat masyarakat Malaysia bagi memahamisains angkasa lepas untukkepentingan negara; dan• Untuk penggunaan ahli-ahli astronomiserata dunia untuk penyelidikan cakerawala.LokasiLokasi-lokasi Balai Cerap Negara Malaysiaadalah di Empangan Takungan airdi Bukit Malu,Pulau Langkawi. Kedah diUtara Malaysia. la dalam pembinaandalam kawasan hutan-simpanan.Pusat Angkasa NegaraPembangunan Pusat Angkasa Negarabermula pada penghujung tahun 2004.Pusat ini berkeluasan 400 ekar dan terletakdi Sungai Lang, Banting, Selangor.Fasa pertama pembangunan melibatkanPusat Kawalan Misi dan telah slap pada 5Mei 2005.Pusat Kawalan MisiPusat Kawalan Misi berfungsi untukmenampung aktiviti-aktiviti pengoperasiansatelit dan pusat ini dilengkapidengan peralatan komunikasi yang berupayamembuat hubungan dengan satelitsatelityang dilancarkan ke orbit rendahdan orbit sederhana (LEO & MEO).Peranan Pusat Kawalan MisiPeranan utama Pusat Kawalan Misi(MOC) adalah untuk Penjejakan, Telemateridan Pengawalan (TT&C) satelit, MOCterdiri daripada Stesen Kawalan Misi(MSC) dan Stesen Penerimaan dan PemprosesanImej (IRPS). MOC bertanggungjawabuntuk: Pengeluaran SatelitOrbit-Pendalaman.Pengoperasian satelit Orbit-Pendalamannegara. Menyokong keperluan komunikasibumi-ke-angkasa dan angkasake-bumi.Menyokong kerjasama antarabangsadalam komunikasi angkasa.Pembinaan Makmal Kalibrasi RazakSAT(TM) bermula pada Ogos 2005.esti .m

kiiOleh MOHD KHUZAIRI ISMAILEBAGAI sebuah agensi yang bertanggungjawabmenerima, memprosesdan membekalkan datadataberkaitan keadaan muka bumi negaraini, Pusat Remote Sensing Negara(MACRES) memikul peranan yang cukupbesar dan penting.Data-data tersebut yang dicerap menggunakansatelit memberikan gambaranpemetaan yang lebih tepat dan jitu dalamapa yang dikenali sebagai teknologi penderiaanjauh atau biasa disebut remotesensing.Natijahnya, sebaik permukaan bumi inidipetakan sehingga kemampuan satumeter daripada angkasa atau dengankemampuan pemetaan yang lebih kecil,setiap bentuk muka bumi dan aktiviti gunatanah dapat dipantau.Maklumat tersebut pastinya amat bergunakepada pelbagai lapangan bidangtermasuk sektor pembangunan sosioekonomik,pengurusan sumber asli, bencanaalam dan perancanganstrategik.Menceritakan kemampuanteknologiitu dengan lebih lanjut,Pengarah MA-CRIES, Darus Ahmadberkata, remotesensing merupakansalah satu daripadaempat bidang teknologiangkasa yanglain iaitu telekomunikasi,kaji cuacadan navigasi.Ditubuhkan padaDARUS AHMAD 1988 dan beroperasisepenuhnya pada1990, MACRES berperanan sebagai pembekalutama data satelit remote sensing diMalaysia yang diperoleh melalui StesenBumi MACRES (MGRS) yang terletak diTemerloh, Pahang.Pada masa ini, MGRS beroperasi menerimasecara terus data-data satelitSPOT 2, 4 dan 5; Radarsat-1; NOAA; Terra/Aquadan IRS-P4 menggunakan tigaantenna utama iaitu NOAA Antenna,MODIS dan 13m Antenna.Data satelit beresolusi tinggi seperti IKO-NOS dan QuickBird dan data satelit lain puladiperoleh melalui sumber luar negara."Perkhidmatan data remote sensingMACRES ini pula merangkumi dua aktivitiesti)tmcDATA yang diperoleh di stesen Bumi yang terletak di Temerloh, Pahang akan dihantarsecara online untuk dianalisis di ibu pejabat MACRES di Kuala Lumpur.utama iaitu perolehan data dan pemprosesandata tersebut mengikut spesifikasiyang diperlukan pengguna," ujar beliau.Bagi membolehkan objektif, visi dan misiMACRES itu dicapai, is dijalankan melaluipelaksanaan dua program utama iaituProgram Penyelidikan dan Pembangunandan Program Operasi seperti berikut:Program Penyelidikan danPembangunan (R&D)Menjalankan penyelidikan dalambidang aplikasi remote sensing, sistern maklumat geografi (GIS) danteknologi yang berkaitan dalamsemua sektor pengurusan sumberasli, alam sekitar dan bencana sertaperancangan strategik.Menjalankan penyelidikan analisisdan pemodelan data ruang dalamprasarana(GIS).Menjalankan penyelidikan untukmembangunkan perkakasan danperisian bagi segmen pengguna,bumi dan angkasa teknologi remotesensing dan teknologi lain yangberkaitan.Menyediakan perkhidmatan perundingan dan nasihat teknikal dalamaplikasi dan pembangunan remotesensing, GIS dan teknologi lain yangberkaitan.Program OperasiI Mengoperasi dan mengurus pusatkhidmat pengguna bagi data remotesensing dan perkhidmatan-perkhidmatanlain yang disediakan MACRESuntuk pengguna.Mengurus dan menyelenggara sistemperkakasan dan perisian dalaman.Merancang, mengurus dan mengekalkan infrastruktur dan kemudahankemudahandi MACRES.Merancang dan melaksanakan programpembangunan tenaga manusia.Merancang dan melaksanakan pengkorporatanMACRESMengoperasi dan mengurus StesenPenerima Bumi Satelit remote sensingMengoperasi dan mengurus pusatmaklumat remote sensing kebangsaan.Pembangunan aplikasi di MACRESmemberi tumpuan kepada pembangunanpakej-pakej aplikasi bagi pengoperasianteknologi remote sensing dan teknologiMACRES memainkan peranan pentingdalam menyalurkan maklumat berkenaanbencana alam berkaitan di sektor sektorseperti berikut:pertanianperhutanan

REMOTE sensing digunakan untuk pengurusan bencanaalam.• perikanan• geologi• airinfrastrukturpengurusan bencana.Antara pakej-pakej aplikasi yang telahdibangunkan adalah:Pengurusan Sumber Ash dan Alam SekitarNasional (NAREM)Pengurusan Zon Pantai Bersepadu (PemantauanPembangunan Pulau-Pulau)Perladangan tepat (padi dan kelapasawit)• Pemantauan dan Pemetaan KawasanTadahan Hujan• Pengurusan Bencana AlamProjek-projek aplikasi juga sedangdibangunkan antaranya bagi projekberikut:Eksplorasi Air TanahEksplorasi MineralPemantauan Kawasan Kekurangan ZatMakanan di Kalangan Kanak-KanakPemetaan Kawasan Berisiko DenggiMACRES juga memainkan perananpenting dalam pengurusan bencana alamdi negara ini yang dipantau secara khususdi bawah sistem Pengurusan Datadan Maklumat Bencana Negara (NADDI).NADDI bertanggungjawab menyimpan,memproses dan menganalisis secaraberpusat serta menyalurkan data danmaklumat bencana kepada BahagianKeselamatan Negara (BKN) dan agensiagensiberkaitan dalam pengurusan danbantuan bencana yang dilak-aSALAH satu daripada antenna yang terdapat di MACRES, Temerloh, Pahang.sanakan oleh kerajaan.Sistem NADDI yang dibangun berasaskanteknologi remote sensing, GIS danGPS bertujuan menjana maklumat yangterkini dan sahih bagi memenuhi keperluantiga komponen pengurusan dan bantuanbencana iaitu:amaran awaltebatan dan bantuanpengesanan dan pemantauan di fasasebelum, semasa dan selepas bencanaNADDI juga merupakan sistem pengurusanpelbagai bencana bersepadu bertujuanmengurangkan risiko enam bencana iaitu:• kebakaran hutan1% tanah runtuhtumpahan minyakbencana industritsunamibanjirKomponen amaran awalmemberi amaran masa sebe-nar dan amaran berperingkatkepada pihak berkuasa bagimembolehkan penye-larasan sumber dan tindakan pantasdiambil.Untuk jangka masa panjang, satu petakawasan risiko bencana tinggi yang perludiambil kira semasa perancangan pembangunanoleh agensi perancang disediakan.Bagaimanapun, data-data satelit inibakal diperoleh dengan lebih tepat danpantas dengan pelancaran satelit komersialremote sensing Malaysia sendiri iaituRazakSAT yang dijangka pada tahun ini.Malah, MACRES juga sudah mempunyaiplatform dan keupayaan untuk menggunakanteknologi Airbone System iaitupencerapan permukaan bumi menggunakanpesawat yang pelaksanaannya kinisedang dalam perancangan.TEKNOLOGIremote sensingmemerlukan satelituntuk memantaudari angkasa.KELENGKAPAN yang terdapat di MACRES membolehkanpeta topografi sesuatu kawasan dicetaksehingga saiz satu meter dari angkasa.esti _tm3

12Januari200?Pameran saLns IslamCetus LnspirasLOleh KHAIRUNNISA SULAIMANalaysia menempa satu lagisejarah dalam bidang sainsapabila menganjurkan satuM pameran yang jarang dapatdisaksikan oleh rakyat negara ini.Pameran berkenaan dikenali sebagaiPameran Kegemilangan Sains DalamTamadun Islam , Sains Islam MendahuluiZaman anjuran Kementerian Sains,Teknologi dan Inovasi (MOSTI),la diadakan di Pusat Konvensyen KualaLumpur (KLCC) bermula 8 Januari lalumemikat begitu ramai pengunjung yangmengambil kesempatan melihat sendirikemampuan dan saintis Islam merekacipta pelbagai inovasi.Pameran berkenaan diadakan hasilkerjasama Institute for the History ofArab-Islamic Sciences di Frankfurt,Jerman.Pada hari pertama saja, pameran yangdirasmikan oleh Perdana Menteri DatukTIM MOH LINNSeri Abdullah Ahmad Badawi berjayamemikat kira-kira 10,000 pengunjung.Memandangkan sambutan yang amatmenggalakkan sejak hari pertama, pihakpenganjur melanjutkan tempoh pameransehingga 14 Februari di KLCC.Pada 13 dan 14 Januari 2007 sahajapameran telah berjaya memikat lebih80,000 orang pengunjung.Ketika majlis pembukaan , Abdullahmenyeru rakyat supaya memiliki inspirasiserta kesungguhan bagi menghasilkanpelbagai inovasi tanpa bergantung kepadateknologi luar.Pembabitan masyarakat dalambidang penyelidikan dan pembangunan(R&D) amat perlu supaya setiap penemuanteknologi dapat memakmurkankualiti kehidupan rakyat.Beliau menegaskan negara mahu me-NISHANTI ARUMUGAMHANNAH GALLERYlahirkan antara 5,000 hingga 10,000 masyarakatUlul Al-bab menjelang tahun2020.Pada majlis tersebut, Abdullah turutmenganugerahkan Ijazah KehormatDoktor Sains Universiti Teknologi Malaysia(UTM) kepada Pengasas dan PengarahInstitut Sejarah Sains Islam-Arab, JohannWolfgang Goethe Universiti Frankfurt,Jerman, Prof. Dr. Fuat Sezgin.Dalam majlis yang sama, Kursi Prof.Dr. Fuat Sezgin ditubuhkan di UTM sebagaimengiktiraf usaha beliau dalammengkaji sejarah sains Islam.IN sebagai pemangkin utama dalamusaha pihak kerajaan membawa ilmudan kajian beliau ke negara ini untuk dikongsibersama-sama dengan sarjanatempatan.Sementara itu pameran yang mem-PELAJAR tekun mengambil nota mengenaimesin penyulingan air mawar.esti mPENGUNJUNG yang datang terpegun melihat glob yang dihasilkan oleh saintisIslam.

Semasa13Januari200?pamerkan 148 bahan berupa replika model-modelhasil ciptaan ilmuwan Islam silamdalam pelbagai bidang sains dan teknologimembuktikan tamadun Islam telahmencapai kecemerlangan sejak zamandahulu.Rata-rata pengunjung kagum melihatmodel, manuskrip dan working modelyang dipamerkan hasil idea dan usahaFuat Sezgin.Pelajar Mutiara International GrammarSchool, Ampang Jaya, Ampang, Selangor,Hannah Gallery , 12 melahirkan rasakagum melihat bahan-bahan pameran."Semua bahan pameran menarik perhatiansaya malah saya dapat menimbabanyak pengetahuan semasa pameranini," katanya.Pelajar yang berasal dari Ireland inimenambah, ilmu pengetahuan yang didapatisemasa pameran boleh membantunyadalam matapelajaran.Sementara pelajar Nishanti Arumugam,17 dari Sekolah Menengah DatukIbrahim Yaakob, Jalan lpoh, Kuala Lumpuryang meminati dunia perubatan terpegunmelihatPAMERAN Kegemilangan Sains Dalam Tamadun Islam berjaya menarik minat pengunjungmelihat kehebatan saintis Islam.peralatan perubatan yang digunakan olehilmuwan Islam."Semua peralatan berkenaan unik dansaya sendiri tidak pernah terfikir untukmelihat dengan mata sendiri," katanyayang berharap lebih banyak bahan pameranseperti itu dipamerkan di negara ini.Pelajar Sekolah Menengah DatukAbdul Razak, Seremban, Negeri Sembilan,Asyraf AmirHamzah , 17, mengambilmasa lebih sejammengamati segala bahanpameran leka menelitiperalatan astronomiyang dipamerkan."Saya kagum memikirkanbagaimana pelayarmencari arah dilautan luas menggunakan peralatan ciptaansaintis Islam," katanya yang datangbersama-sama rombongan sekolah.Pelajar yang bercita-cita menjadi perundingperniagaan ini bercadang mengaplikasikanapa yang dilihat semasa pamerandengan pelajaran di sekolah.Seorang lagi pelajar Sekolah MenengahKebangsaan Datuk Ibrahim Yaakob,Jalan lpoh Kuala Lumpur, Tim Moh Linn,17, menyifatkan pameran berkenaan sangatmenarik perhatian."Secara tidak langsung pameran iniakan meningkatkan kefahaman dan minatsaya dalam bidang sains," katanya.Pelajar tingkatan lima itu akan menggunakansegala pengetahuan yang terdapatdalam pameran untuk projek sains dansejarahnya di sekolah.EMPAT orang pelajarterpesona melihatrekaan saintis Islam.PENGUNJUNG terutama kanak -kanak berpusu-pusu mendapatkan makiumat mengenai pameran.estia9tmg

lqJanuari2007The History of SatellitesOleh KHAIRUNNISA SULAIMANistory changed on October 4,1957, when the Soviet Unionsuccessfully launched Sputnik1. The world's first artificialsatellite was about the size of a basketball,weighed only 183 pounds, andtook about 98 minutes to orbit the Earthon its elliptical path.That launch ushered in new political,military, technological, and scientificdevelopments.While the Sputnik launch was a singleevent, it marked the start of thespace age and the U.S.-U.S.S.R spacerace.The story begins in 1952, when theInternational Council of ScientificUnions decided to establish July 1,1957, to December 31, 1958, as theInternational Geophysical Year (IGY)because the scientists knew that thecycles of solar activity would be at ahigh point then.In October 1954, the council adopteda resolution calling for artificialsatellites to be launched during theIGY to map the Earth's surface.In July 1955, the White Houseannounced plans to launch an Earthorbitingsatellite for the IGY and solicitedproposals from various Governmentresearch agencies to undertakedevelopment.In September 1955, the NavalResearch Laboratory's Vanguard proposalwas chosen to represent the U.S.during the IGY.The Sputnik launch changed everything.As a technical achievement,Sputnik caught the world's attentionand the American public off-guard.Its size was more impressive thanSATELLITE carry asmall scientificpaywad thateventuallydiscovered themagnetic radiotionbelts aroundthe Earth.^msgibripsopLANDSAT data has been used in a variety of practical commercial applications.Vanguard's intended 3.5-pound payload.In addition, the public feared that theSoviets' ability to launch satellites alsotranslated into, the capability to launchballistic missiles that could carrynuclear weapons from Europe to theU.S.Then the Soviets struck again; onNovember 3, Sputnik II was launched,carrying a much heavier payload,including a dog named Laika.Immediately after theSputnik I launch in October,the U.S. Defense Departmentresponded to the politicalfuror by approvingfunding for another U.S.satellite project.As a simultaneous alternativeto Vanguard,Wernher von Braun and hisArmy Redstone Arsenalteam began work on theExplorer project.On January 31, 1958, thetide changed, when theUnited States successfullylaunched Explorer I.This satellite carried asmall scientific payload thateventually discovered themagnetic radiation beltsaround the Earth, namedafter principal investigatorJames Van Allen.The Explorer program continued as asuccessful ongoing series of lightweight,scientifically useful spacecraft.The Sputnik launch also led directlyto the creation of National Aeronauticsand Space Administration (NASA).In July 1958, Congress passed theNational Aeronautics and Space Act(commonly called the "Space Act"),which created NASA as of October 1,1958 from the National AdvisoryCommittee for Aeronautics (NACA)esti atmm

15Januari2007and other government agencies.Applications SatellitesNASA did pioneering work in spaceapplications such as communicationssatellites in the 1960s.The Echo, Telstar, Relay, and Syncomsatellites were built by NASA or by theprivate sector based on significantNASA advances.In the 1970s, NASA's Landsat programliterally changed the way we lookat our planet Earth.The first three Landsat satellites,launched in 1972, 1975, and 1978,transmitted back to Earth complex datastreams that could be converted intocolored pictures.Landsat data has been used in a varietyof practical commercial applica-tions such as crop management andfault line detection, and to track manykinds of weather such as droughts, forestfires, and ice floes.NASA has been involved in a varietyof other Earth science efforts such asthe Earth Observation System ofspacecraft and data processing thathave yielded important scientificresults in such areas as tropicaldeforestation, global warming, andclimate change.NASA hasbeeninvolved ina variety ofother Earthscienceefforts.The Sputnik program was aseries of unmanned space missionslaunched by the Soviet Unionin the late 1950s to demonstratethe viability of artificial satellites.The Russian name Sputnik meansliterally `fellow traveler', i.e. 'satellite'.• Sputnik 1, the first artificial satellite,was launched on October 4,1957. The world's first artificialsatellite was about the size of abasketball, weighed only 183pounds, and took about 98 minutesto orbit the Earth on its ellipticalpath• Sputnik 2 was launched onNovember 3,1957 and carried thefirst living passenger, a dog namedLaika. The mission planners did notprovide for the safe return of thespacecraft or its passenger, makingLaika the first space casualty.• The first attempt to launchSputnik 3, on February 3, 1958,failed, but the second on May 15succeeded, and it carried a largearray of instruments for geophysicalresearch. Its tape recorderfailed, however, making it unable tomeasure the Van Allen radiationbelts.• Sputnik 4 was launched twoyears later, on May 15, 1960.• Sputnik 5 was launched onAugust 19, 1960 with the dogsBelka and Strelka, 40 mice, tworats and a variety of plants onboard. The spacecraft returned toearth the next day and all animalswere recovered safely.All Sputniks were carried to orbit bythe R-7 launch vehicle, originallydesigned to carry nuclear warheads.A Selective Communications Satellite Chronology1945 Arthur C. Clarke Article: ` Extra-Terrestrial Relays'1955 John R. Pierce Article: `Orbital Radio Relays'1956 First Trans -Atlantic Telephone Cable: TAT-11957 Sputnik : Russia launches the first earth satellite.1960 1st Successful DELTA Launch Vehicle1960 AT&T applies to FCC for experimental satellite communications license1961 Formal start of TELSTAR, RELAY, and SYNCOM Programs1962 TELSTAR and RELAY launched1962 Communications Satellite Act (U.S.)1963 SYNCOM launched1964 INTELSAT formed1965 COMSAT's EARLY BIRD: 1st commercial communications satellite1969 INTELSAT- III series provides global coverage1972 ANIK: 1st Domestic Communications Satellite (Canada)1974 WESTAR: 1st U.S. DomesticCommunications SateIlite1975 I NTELSAT-I VA: 1st use ofdual-polarization1975 RCA SATCOM: 1st operationalbody-stabilized comm.SPUTNIK programme was a series ofunmanned space mission launched by theSoviet Union in the late 1950s.satellite1976 MARISAT: 1st mobilecommunications satellite1976 PALAPA: 3rd country (Indonesia)to launch domesticcomm. satellite1979 INMARSAT formed.1988 TAT-8: 1st Fiber-OpticTrans-Atlantic telephone cableestidetmm

NorhLzamaplLkasL satelitdLmanfaatkanAGINYA, peluang anak mudamenceburi bidang teknologisatelit terbuka luas, asalkanmereka memiliki minat dan kemahirantertentu.Norhizam Hamzah yang sejak bersamaATSB terlibat dalam usaha pembangunansatelit TiungSAT-1 dan RazakSATberpendapat kemajuan tersebut sebagaisatu pencapaian besar."Kita berharap teknologi satelit diMalaysia akan terus berkembang diMalaysia dengan adanya penggunaanaplikasi-aplikasi yang boleh dimanfaatkanoleh kerajaan dan rakyat,"ujarnya.Ikuti wawancara wartawanLAUPA JUNUS dengan beliaudi pejabat ATSB di Shah Alambaru-baru ini.Apakah jawatan tuan di ATSBsekarang?NORHIZAM : Jawatan saya kini ialahKetua Pegawai Teknikal / Pengurus Besar(Kejuruteraan).Sistem solar yang digunakandalam satelit,juga boleh dimanfaatkandalam pelbagaiproduk konsumer, sepertimesin mengira,dan pemanas air dirumah, komputer danbanyak lagi.estr O9tmMApakah bidang kepakaran danpenyelidikan tuan.NORHIZAM : Kepakaran saya ialahKejuruteraan Aeroangkasa manakalabidang penyelidikan mengenai yangkhusus adalah Kejuruteraan SistemSatelit dan Kejuruteraan Kawalan AtitudSatelit.Apakah keistimewaan ataukelebihan bidang kepakarantua n.KejuruteraanAeroAngkasa satelit melibatkan pengetahuanclan kefahaman bersepadu dalampelbagai sub bidang kejuruteraan sepertiyang menjurus kepada aspek mekanik,dinamik, reka bentuk mekanikal, analisisdinamik termo dinamik, sistem elektronik,kejuruteraan komputer, pembangunanperisian komputer clan sebagainya.

NORHIZAM HAMZAHUntuk menjayakan sesuatu pembangunansatelit, is memerlukan suatupendekatan yang seimbang tanpa perlumengurangkan fungsi sub sistem laindan menepati spesifikasi satelit yangdiperlukan.Secara ringkas apakah yang tuanboleh katakan mengenai kemajuanteknologi satelit tempatan.NORHIZAM : Kita telah mencapaisuatu tahap yang membanggakandalam teknologi satelit di negara ini.Pada mulanya kita telah melancarkanJawatanTarikh lahir : 18 Jun 1967Tempat lahirPendidikansatelit TiungSAT-1 pada September2000 yang mempunyai teknologi yangmemberi resolusi imej pada 78 meter.Kini, kita telah membina satelitRazakSAT yang berkemampuan untukmemberi imej pada resolusi pada 2.5meter. Ini merupakan suatu pencapaianyang amat ketara.Teknologi kita adalah 10 kali gandalebih kos efektif berbanding dengansatelit yang ada di pasaran yang mempunyaikemampuan serupa.Malaysia sudah mempunyai teknologisatelit . Sejauhmanakah tuan melihatkejayaan ini akan berkembang padamasa akan datang.NORHIZAM : Kita berharap teknologisatelit akan terus berkembang diMalaysia dengan adanya penggunaanaplikasi-aplikasi yang boleh dimanfaatkanoleh kerajaan dan rakyat. Teknologi satelitjuga menyumbang kepada pembangunanproduk-produk yang boleh digunakanoleh industri lain dan pasaran konsumer.Contohnya, sistem solar yang digunakandalam satelit, juga boleh dimanfaatkandalam pelbagai produk konsumer,seperti mesin mengira, dan pemanas airdi rumah, komputer dan banyak lagi.Pada pandangan tuan , bagaimanakahkita hendak menggalakkan generasimuda meminati bidang ini.NORHIZAM : Mungkin ini boleh dibantudengan menguar-uarkan pencapaianterkini negara dalam bidang ini dan jugakesan langsung dan juga tidak langsungkepada kehidupan seharian.Bila kita menyedari teknologi satelitmenyumbang dalam pelbagai aspekkehidupan, rasa minat tentunya akan tim-Ketua Pegawai Teknikal / Pengurus Besar(Kejuruteraan), Astronautic Technology (M) Sdn Bhd.Kuala Lumpur• Ijazah Sarjana Muda (Kepujian) KejuruteraanAeroangkasa, Kingston Polytechnic, United Kingdom(Julai 1991)® Sarjana Dinamik Penerbangan, Cranfield University,United Kingdom.9 American Institute of Aeronautic nad Astranautic• Jurutera Angkasa, Lembaga Jurutera Malaysiabut.Sebagai contoh, imej dari satelit digunakanuntuk memantau perkembangantanaman yang boleh mengenal pasti kesihatantumbuhan serta hasilnya. la akandapat membantu pengurusan perladanganyang berkesan dan strategipemasaran hasil produk tanaman.Satu lagi kegunaan imej satelit adalahbagi memantau objek-objek di muka bumibagi tujuan pengawasan keselamatan,pengurusan bencana dan mengawalpembalakan haram.Secara peribadi , apakah tuanberpuas hati dengan pencapaian saintissatelit di negara in!NORHIZAM : Seperti yang telahdikatakan, kita telah mencapai tahapyang membanggakan di Malaysia. Tetapisememangnya banyak aspek yang perlukita terus bangunkan dan perbaiki untukkita mampu bersaing di peringkat antarabangsa.Para saintis kejuruteraan di ATSB telahmelalui proses pembelajaran yang telahmemberi pengalaman banyak bagi meletakkannyapada tahap sekarang.Penyelidik-penyelidik di universiti tempatanjuga telah sama-sama terlibatdalam projek-projek ATSB dan sekali gusdimanfaatkan bersama.Kita juga sebenarnya telah menyumbangteknologi satelit pada peringkatantarabangsa tetapi pada masa yangsama terdapat pelbagai cabaran di luarkawalan kita seperti sekatan teknologiyang dikenakan oleh negara-negara majudan mereka lebih memberi keutamaankepada syarikat-syarikat sendiri.Bagaimana caranya kita memberikesedaran kepada rakyat memahamimanfaat teknologi satelit.NORHIZAM : Mungkin kita tak dapatmemberi komen yang spesifik, tapi sayapercaya perkara ini diberi perhatian yangsewajarnya oleh pihak-pihak yangbertanggungjawab.Apakah nasihat tuan bagi merekayang ingin berkecimpung dalambidang teknologi satelit?NORHIZAM : Industri angkasa lepaspada asasnya ialah satu industri globalMahu tidak mahu kita perlu memilikitahap kepakaran tinggi, sikap kerja yangpositif dan kompetitif serta mahir berkomunikasi.Oleh itu, selain cemerlang dalamakademik, mereka juga perlu ada kemahiransampinganBagi pelajar di peringkat Sijil PelajaranMalaysia (SPM), subjek teras yang perludiberi penekanan ialah Bahasa Inggeris,Matematik dan Fizik.estiOatm,

18Januari2007InfoAstiRpakah satelitkomunLkasL?Oleh KHAIRUNNISA SULAIMANatelit komunikasi adalah sebuah satelitbuatan yang ditempatkan di angkasa dengantujuan telekomunikasi. Satelit komunikasimoden menggunakan orbit geosynchronous,orbit Molniya atau orbit Bumi rendah.Bagi pelayan tetap, satelit komunikasi menyediakansebuah teknologi tambahan bagi kabel komunikasikapal selam gentian optik.Satelit komunikasi juga sesuai bagi aplikasi bergerakseperti komunikasi ke kapal laut dan pesawatterbang, di mana aplikasi teknologi lain seperti kabeltidak praktikal.Rpakah tahuc a h a u aTIDAK ada yang lebih pantas berbandingcahaya yang bergerak pada kelajuan299,792,458 m/s.Tahun cahaya merupakan jarak cahayabergerak dalam setahun - kira-kira 9.5 trilionkilometer meter sesaat (m/s).Bintang paling dekat dengan Bumi adalahAlpha Centauri iaitu empat tahun cahaya.Apabila kita melihat Alpha Centauri di langit,kita bukannya melihat pada had yangsama tetapi cahaya yang dipancarkan empattahun lalu.esti04k? -(mgBerapakah usia alamsemesta?SAINTIS menganggarkan alam semesta telah wujud sejak 13hingga 15 juta tahun lalu dan ramai pakar percaya bumi terjadisemasa 'Big Bang'.Berdasarkan teori berkenaan semua yang ada di alam semestajirim dan tenaga - telah terkumpul dalam satu ruang yang sempit.Pada satu masa berlaku letupan besar dan jirim serta tenagaberterbangan melahirkan alam semesta.Sejak itu alam semesta semakin berkembang dan beberapa ahliastronomi percaya is akan terus membesar dan musnah dengansendirinya.Kejadian berkenaan dinamakan 'The Gnab Gib' - terbalik daripadaejaan Big Bang.Bagaimanapun ada saintis mengatakan alam semesta akanberkembang untuk selama-lamanya.

Ounia sainsOleh MOHD KHUZAIRI ISMAILSatelit merupakan objek di angkasayang dihantar manusia untuk pelbagaitujuan atau misi.Misi satelit adalah pelbagai tetapi is dihantaruntuk mengambil gambar objek dibumi, yang disesuaikan dengan misinya.Oleh itu kategori dan kegunaan satelitjuga bergantung kepada misi, ciri-ciri dantujuannya.SALAH satu satelit MEO yang sedang mengorbit bumf.Satelit Medium Earth Orbit (MEO)0 Nama lain bagi satelit MEO ialah Intermediate Circular Orbit (ICO).MEO mengelilingi bumi pada ketinggan5,000-10,000 batu.0 Seberat 844 kilogram dengan jangkahayat sehingga tujuh setengah tahun.Saiz sebesar kira-kira sebuah van dansetiap panel solarnya meliputi permukaansebanyak 7.2 meter persegi.Masa berputar pada paksi ialah enamjam.• Mengelilingi orbit selama 12 jam.• Mengandungi dua Rubidium, dua Cesiumjam atomik dan tiga bateri nikelkadium yang menghasilkan tenaga semasasatelit mengelilingi orbit.estimbumf.Satelit Geosynchronousatau Geostationary EarthOrbital (GEO)0 Geosynchronous orbit muladiperkenalkan oleh ArthurC. Clarke sebagaisatelit komunikasi pada tahun1945 dan menjadisatelit pertama yangdihantar ke geosynchronousorbit.• Kedudukan satelitGEO adalah 36,000 kilometerdari bumi.® Dengan jarak sejauhitu, satelit ini memerlukan 24jam sehari untuk mengelilingi0 Oleh kerana itu juga is berputar seiringdengan bumi.0 Satelit GEO sentiasa berada pada tempatyang sama jika dilihat dari bumi.0 Contoh satelit GEO adalah satelit telekomunikasidan broadcast yang terkenaldi dunia seperti Thuyara dan Immarsat.Satelit Low Earth Orbit (LEO) atausatelit orbit rendah bumi.LEO adalah satelit yang menyediakantransmisi sehala untuk komunikasi globalmasa nyata.SATELIT GEOberperanandalam duniatelekomunikasi.0 la berada padaorbit bumi di antara400-1,000 batu diatas permukaan bumi.0 Digunakan untukkomunikasi data sepertie-mel, walkietalkie,mesej dan persidanganvideo.9 Bergerak padakelajuan yang tinggiiaitu pada 18-31 Ghz.0 Kelebihannya mengurangkan fizikaldan spektrum yang selalunya dialamioleh satelit GEO.Kos penyediaan dan penyelengaraansatelit LEO adalah paling tinggi berbandingdengan satelit lainTransmisi datanya menjadi lemah sekiranyadihalang oleh faktor geografi sepertikawasan berbukit.Mampu meliputi kawasan yang luastetapi dengan dengan kehadiran banyaksatelit.0 Sukar untuk dikendalikan secara teknikal.Lihat Fenomena Angkasa MenerusiKomputerSiapa yang tidak teruja untuk melihatsendiri secara langsung setiap fenomenamenarik di ruang angkasa kita.Ramai yang berpendapat, fenomenafenomenaitu tidak mungkin dapat dilihatorang biasa melainkan mereka yang bekerjadengan agensi berkaitan serta bantuanteknologi-teknologi canggih.Namun hakikatnya, kita juga bolehmelihat setiap fenomena itu meskipun beradadi rumah menerusi Internet denganbantuan teknologi pengimejan menggunakankronograf.Teknologi itu merupakan kelebihanyang dimiliki oleh satelit SOHO yang kinisedang giat melakukan cerapan terhadapmatahari sekali gus memberi kita peluangmenyaksikan fenomena himpunan planetaryyang berlaku hampir dengan matahari.

21SETIAP satelit mempunyalifungalcerapan berbeza mengikutlapayang diprogramkan di bumfIMEJ graflk menunjukkan Iingkungan cerapanoleh satelit tertentu.Gambar di sebelah menunjukkan kehadiranplanet Marikh di sebelah kiri danplanet Kejora di sebelah kanan matahari.Pada 23-27 Oktober lalu, kedua-dua planetini menghampiri matahari dan membentuksatu segitiga bersaiz kurang daripadasatu darjah.Fenomena ini berlaku sangat hampirdengan matahari dan tidak memungkinkankita melihat dengan mata kasar.Namun dengan bantuan satelit SOHO,kita berpeluang menyaksikannya walaupundi depan komputer.Cip Galileo GPS Pertama untuk TelefonBimbitSiGe Semiconductor baru-baru ini melancarkanpenerima pertama Galileo yangdikhususkan untuk peranti elektronik peringkatpengguna biasa.Dengan penerima tersebut jaringan navigasiberteknologi GPS boleh digunakanoleh peranti mudah alih antaranya telefonbimbit.Galileo merupakan sistem satelit baruyang memiliki ketepatan navigasi danposisi lebih baik berbanding sistem GPSyang sedia ada ketika ini.Kombinasi antara GPS dan Galileomampu memetakan lokasi pengguna denganlebih tepat, konsisten dan lebih cepatberbanding teknologi GPS tunggal.Cip SE4120 juga memungkinkan syarikatperanti elektronik merancang produkyang menyokong sistem Galileo.Cip tersebut dilengkapi dengan arkitekturpenerima dengan teknologi perisian yangmampu mengurangi kos jika dibandingkandengan penerima GPS berteknologi cakerakeras.Malah, kuasa yang diperlukan oleh penggunadaripada peranti mudah alih merekajuga lebih jimat kerana aktiviti pemprosesandi peranti GPS tidak menggunakanbanyak tenaga.SpicaMarsCME^ti1Y'ASUNVenus

J?2 Science factsOleh KHAIRUNNISA SULAIMANsatellite is any object thatorbits another object (whichis known as its primary).Satellites can be man made ormay be naturally occurring suchas moons, comets, asteroids,planets, stars, and even galaxies.All masses that are part of oursolar system, including the Earthand Sun, are satellites of either aplanet, the Sun, or the galacticcenter of the Milky Way.It is not always a simple matterto decide which is the 'satellitei ina pair of bodies.Because all objects with massare affected by gravity, themotion of the primary object isalso affected by the satellite.If two objects are sufficientlysimilar in mass, they are generallyreferred to as a binary systemrather than a primary object andsatellite; an extreme example isthe 'double asteroid' 90 Antiope.What is the first satellitelaunch in the world?THE first satellite named Sputnik 1was launched by the Soviet Unionon 4th October 1957.It was a football sized globe thattransmitted a "beep beep" sound asit orbited the Earth.The word Sputnik means satellite.It continued transmitting for about 21days. It was followed four monthslater by the US satellite Explorer 1which was launched on 31st January1958.Possibly one of the best knownsatellites was Telstar 1 . Built by AT&T itwas launched on July 10, 1962, and onthe same day live television picturesoriginating in the United States werereceived in France.What is thenumbers ofsatellites inthe orbit?THERE are over 2500 satellites inorbit around the Earth.There are also over 10 000 manmade objects orbiting around theEarth.These include a variety ofpieces of satellite debris rangingfrom panels to disused equipment.estiJatmcm

23What is GlobalPositioningSystem [GPS]?IN W4* 0161,IC..., L'IV6LL..i1rCLu.^yRmd an7] tub JYw afuaririaW^.cl.r.ra"E^ L'iuW i4Yri al WulAa tCl lru rn (lfaL21What is satellite orbitsMOST communications satellitesuse what is termed a geostationaryorbit.These are at an altitude of,around 22,000 miles and as aresult of their speed and the circumferenceof the orbit they travelround the Earth above the equatorin 24 hours.As they travel at the same ratethat the Earth rotates, they stayabove the same point on theEarth's surface all the time.In contrast, Low Earth Orbits arejust above the Earth's atmosphereand are typically between 100 andQa800 miles in altitude.Orbiting at this altitude, anobject may only take about 90minutes to completely circle theEarth, travelling at around 17,000miles per hour.Low Earth Orbit is used bymanned vehicles such as thespace shuttle and the InternationalSpace Station.It is also used for weather andremote sensing satellites.On a clear night it is usually possibleto see with the naked eyeseveral satellites in low earth orbitpassing overhear.What is space station?A space station is an artificialstructure designed forhumans to live in outerspace.So far only low earthorbit (LEO) stations areimplemented, also knownas orbital stations.A space station is distinguishedfrom other mannedspacecraft by its lack ofmajor propulsion or landingfacilities o instead, othervehicles are used as transportto and from the station.Space stations aredesigned for medium-termliving in orbit, for periods ofweeks, months, or evenyears.Space stations are usedto study the effects of longtermspace flight on thehuman body as well as toprovide platforms for greaternumber and length ofscientific studies than availableon other space vehicles.Since the ill-fated flight ofSoyuz 11 to Salyut 1, allmanned spaceflight durationrecords have been setaboard space stations.The duration record of437.7 days was set byValeriy Polyakov aboardMir from 1994 to 1995. Asof 2006, 3 astronauts havecompleted single missionsof over a year, all aboardMir.THE GPS system consists of 24 operationalsatellites although there are someextra in orbit as spares in case of catastrophicfailure even though each satelliteis built to last for ten years.The satellites are named Navstarsatellites and each one weighs around1860 pounds.They are about 17 feet across withthe solar panels extended, and theytransmit about 50 watts, although thesolar panels generate around 700 watts.The satellites are in one of six orbits.These are in planes that are inclined atapproximately 55 degrees to the equatorialplane and there are four satellitesin each orbit.The orbits that are roughly 20200 kmabove the surface of the earth and thesatellites travel at a speed of aroundabout 8500 mph which means theycomplete each orbit in roughly 12 hours.esticJ9tmcm

2yJanuari2007IflemahamL cLrL-cLrL danperkembangan sateiLtOleh MOHD KHUZAIRI ISMAILejak idea penghasilannya dicetuskanoleh Arthur C. Clarke pada1945, evolusi teknologi satelitterus berkembang dan semakincanggih sesuai dengan peredaranzaman.Malah, pelbagai negara membangundan maju juga berlumba-lumba melancarkansatelit masing-masing sama adauntuk tujuan komunikasi atau keselamatan.Berikut adalah beberapa peristiwamenarik yang berlaku dalam duniateknologi satelit selepas satelit pertamadilancarkan sehinggalah ke hari ini.• Satelit pertama di dunia dilancarkanoleh Rusia menyerupai bulan pada 4Oktober 1957. Pelancaran satelityang dinamakan Sputnik I ini menandakanpermulaan era penjelajahanangkasa.Sputnik I mengelilingi bumi sebanyak1,400 kali dalam tempoh 92 hari dan buatpertama kalinya menghantarpesananestrc3tmjradio dari ruang angkasa ke bumi.Sputnik I memiliki berat 83 kilogram dandiameter 85 sentimeter sertadilengkapidengan duapesawatpengirimpesanan radio.Amerika Syarikatmenjadi negarakedua melancarkansatelit buatansendiri yang dikenalisebagai ExplorerI pada 31 Januari 1958.Pada 12 April 1961, Rusia kembalimemimpin dengan menghantar manusiapertama ke angkasa iaitu YuriAlekseyivich Gagarin, seorang tenteraAngkatan Udara Rusia menggunakankapal angkasa yang dikenali sebagaiVostok I. Gagarin berjaya mencatat tempohsehingga 108 minit dalam ketinggianmaksimum 301.4 kilometer dalam satupusingan orbit.Kurang sebulan selepas Gagarindihantar ke angkasa,Amerika Syarikat pulamenghantar astronautpertama mereka iaituAlan B Shepard menggunakankapal angkasaMercuryANTARA satelit yang sedang mengorbitbumi ketika ini.It7.Bagaimanapun,pelancaran kapalangkasa ini dibuat secaraterburu-buru dipercayai untukmenyaingi teknologi Rusia ketika itumenyebabkan Shepard hanya mampuberada di angkasa dalam tempoh 15minit pada ketinggian 184 kilometer.• Satelit dan ciri-cirinyaPenghantaran isyarat satelit menyamaipenghantaran gelombang mikro terestrialyang mana salah satu stesen adalahmerujuk kepada satelit yang mengelilingidunia.Satelit mempunyai liputan frekuensisekitar 1-10 GHz.Terdapat sepasangfrekuensi untuk menghantardan menyiarkanmaklumat kepada dandaripada satelit.Lengahan masa sebanyak20-700 mill saat terjadibagi penghantaransatelit yang mana isketara bagi telekomunikasi.Bagi mengelakkangangguan, jarak kedudukandi antara sesuatusatelit mestilah sekurangkurangnyabersudut empatdarjah dari pusat bumi.Bentuk satelit buatanberbeza-beza mengikuttujuannya. Beratnya jugadaripada beberapa kilogram(satelit nano) kepada beber-

25Januari2007Satelitastronomidigunakanuntuk memerhatidan mengkaji planet,bintang dan objek-objekjauh lain.Satelit komunikasi digunakan untuktujuan telekomunikasi. Siaran radio danPERLUMBAANpelancaransatelit keangkasasemakin pesatdi kalangannegara -negaramajutelevisyen boleh dipancarkanmenggunakan frekuensi gelombangmikro. Kebanyakannyamenggunakan orbit geosegerakatau orbit hampir geopegun,walaupun ada yang menggunakanorbit rendah bumi.Satelit pantau bumi digunakanuntuk memantau permukaanbumi melalui orbituntuk tujuan pemerhatian alamsekitar, kaji cuaca atau pembuatanpeta.Satelit pandu arah digunakanuntuk navigasi danpembuatan peta. Isyarat masaradio membolehkan penggunamengetahui kedudukan merekadengan tepat melalui sistemGPS.Satelit cuaca mencatat danmengirimkan maklumattentangkeadaancuaca daniklim bumi.Stesenangkasamerupakansatu 'bangunan'untukm e m -bolehkanmanusiahidup diangkasalepas. Stesenini telah direkauntukmembolehkan is didiami selama beberapabulan, bahkan beberapa tahun.Satelit ketenteraan 'merupakan satelitkomunikasi atau satelit pantau bumi yangdigunakan oleh pihak tentera.Satelit kecil seperti satelit mini (500 -200 kilogram), satelit mikro (10 - 200 kilogram)dan satelit nano (dibawah 10 kilogram).Orbit satelit juga berbeza darijarak 117 kilometer (km) hinggake 35,000 km di atas permukaanbumi mengikut tugasyang telah ditetapkan.Orbit rendah bumi (LowEarth Orbit, LEO): 200 - 1200km).Orbit medium bumi(Medium Earth Orbit, MEOatau ICO): 1200 - 35790 km.Orbit geosegerak(Geosynchronous Orbit,GEO): 35790 km.• Orbit geopegun(Geostationary Orbit,GSO): sejenis orbitgeosegerak.• Orbit tinggi bumi (HighEarth Orbit, HEO): diatas 35790 km.• Orbit-orbit berikut pula merupakanorbit khusus yang digunakan untukmengkategorikan satelit:• Orbit Molniya.• Orbit segerak matahari(Heliosynchronous).• Orbit polar.• Orbit pemindahan bulan (LTO).ANTENApenerimaandata di bumiyang menerimacerapandaripadasatelitesticttmm

Oleh KHAIRUNNISA SULAIMANMinat terhadap sejarah sains Arabmenyebabkan Prof Dr. Fuat Segzin,saintis kelahiran Bitlis, Turkimenjalankan penyelidikan mengenai SejarahSains Islam.Dilahirkan pada 24 Oktober 1924, ProfSegzin mempelajari Sejarah Sains IslamIstanbul dan Arab pada 1943 hingga1951 di Universiti Istanbul daripada pensyarahnyaseorang rakyat Jerman,Hellmut Ritter.Disebabkan minatnya yang amat mendalam,Prof. Sezgin memulakan penyelidikanmengenai Imam al-Bukhari yangmerupakan perawi hadis sahih Rasulullah.Menurut beliau semasa di bangkusekolah, Sejarah Sains Islam tidak terdapatdalam silibus dan beliau hanya mendapattahu mengenainya semasa pengajiannyadi universiti.Prof Sezgin meneruskan tugas-tugasRitter terutama mengkaji semula karyakaryasaintis Islam berbahasa Arab yangberada di dalam perpustakaan di Istanbul,Turki.Beliau memulakan tugas denganmengkaji karya Carl Brockelmann dalamSejarah Kesusasteraan Arab yang menjadisumber beribu-ribu penemuan baru.Beliau kemudian mencatatkan segalakajian meliputi pelbagai bidang kemudianmengkaji dan mengumpulkan karya saintisIslam daripada perpustakaan di seluruhdunia.Pada masa yang sama, beliau membangunkanera, kesinambungan dan ketulenancendekiawan Islam dahulu kala.Beliau bermula dengan ilmu kimia danPROF. Sezgin ( kiri) memberikan penerangan kepada Abdullah Ahmad Badawi semasaperasmian Pameran Kegemilangan Sains dalam Tamadun Islam di Kuala Lumpur barubaruini.alkimia dalam sains Arab - topik ke dua Prize for Islamic Sciences for Sauditerpenting dalam penyelidikan Sezgin - Arabia kerana kejayaannya dalamberdasarkan kepada sumber Greek yang mengkaji sejarah sains Islam.tercatat dalam karya di Syria dan Iraq Anugerah berkenaan secara tidakpada abad ke lapan dan telah diterjemah langsung menjadi batu loncatan bagi Profke dalam bahasa Arab. Sezgin menerima bantuan kewanganPada 1962, Prof Sezgin meninggalkan yang mencurah-curah bagi menyambungTurki dan berhijrah ke Jerman sebagai penyelidikannya dari beberapa negarapensyarah pelawat di sebuah universiti di Arab.Frankfurt. IN membawa kepada tertubuhnyaDi sana sejarah sains Arab kian me- Institute for the History of Arab-Islamicmikat hatinya dan menjadi tajuk tesis ija- Science yang dibuka di Frankfurt di 1982.zah doktor falsafah pada 1965.Ketika itu institut berkenaan jugaPada tahun yang sama, beliau berjaya menghasilkan beberapa bahan bercetakmenghasilkan jilid pertama dalam sejarah seperti esei, buku dan koleksi esei daridanagama.pada penyelidikan sebelumnya.Selepas beberapa tahun membuat Beliau bukan saja mengumpul dankajian Prof Sezgin berjaya menghasilkan menyimpan tetapi menjalankan lebih daprojekterbesar - satu bibli- ripada itu apabila berjaya membina semografikajian sejarah Islam ula peralatan saintifik dan model beradanArab dalam bahasa saskan karya-karya cendekiawan IslamJerman.silam dalam bidang astronomi dan geo-Kemudian beliau meng- grafi, horologi dan navigasi, optik, sainshasilkan lebih banyak karya mekanikal, kimia dan perubatan.meliputi sains perubatan Secara tidak langsung usahanya dapatpada 1970, kimia dan alki- memberi peluang kepada orang ramaimia pada 1971, matematik mengimbau kembali kegemilangan sain-1974 diikuti oleh sains ma- tis Islam yang menjadi pencetus kepadatematik (astronomi, astrolo- sains masa kini.gi) sehingga 1979 diikuti de- Sehingga kini beliau Prof Sezgin telahngan puisi, bahasa dan me- berjaya membina semula lebih 800nyusun kamus.model yang terdiri daripada astronomiPada 1978, Prof Sezgin seperti astrolab dan teropong, kejurutermenjadiorang pertama aan misalnya mesin mengangkat air AIyangmenerima King Faisal Jazari, fizik seperti kanta Ibn Al-Haitham

Saintis Islam27Januari200?Abdullah Ahmad Badawi tekun melihat alat mengukur arah kiblat sambil mendengar penerangan yang diberikan olehProf Sezgin ( kiri).dan perubatan seperti peralatan pembedahanAI-Zahrawi dan model hospitalyang dibina oleh ilmuwan Islam.Kejayaan terbesar Prof Sezgin dalamkajiannya adalah menjejak salinan petatermasyhur yang diketahui ilmuwan Baratmengenai kewujudannya dalam sejarahsains Arab tetapi dikatakan telah hilang.Peta berkenaan merupakan hasil ideadan usaha bersama-sama ahli geografi,astronomi dan matematik semasa zamanKhalifah al-Maimun yang memerintahBaghdad dari 813 hingga 833 Masehi.Peta berkenaan hanya tinggal namasehinggalah Prof Sezgin menemuinyadalam sebuah ensaiklopedia di MuziumTopkapi, Turki.Beliau mendapati peta berkenaanboleh menerangkan mengenai kartografidalam dunia moden.Dua pekara utama dalam kajian ProfSezgin, pertama budaya saintifik Arab diambildaripada budaya Greek yang menyumbangkepada kebangkitan Eropah.Kedua terdapat tradisi saintifik yangboleh diterima di mana Eropah dan Islammenggunakan bahasa yang sama keranaTurki dikatakan penghubung dunia Islamdan Eropah.Kajian beliau juga mendapati adanyakesinambungan antara sains merentasiwaktu dan benua misalnya peralatansains dari Baghdad, Andalusia danEropah barat menunjukkan hubunganantara abad ke sembilan dan 16 Masehi.Era kegemilangan sains Islam berakhirapabila dunia Islam digugat oleh kuasa lainseperti Eropah yang mengawal laluanperdagangan pada abad ke 14 dan penjajahanMongul pada abad ke 13 hingga 14.Bagaimanapun penyelidikan yangdijalankan oleh Prof Sezgin menunjukkansains Islam tidak pernah hilang malahsemakin berkembang di negara Eropah.IN dapat dilihat dengan pelbagai ciptaanilmuwan Islam yang membawa kepadatekonologi masa depan seperti dalamastronomi, perubatan, matematik,fizik dan kimia.Dalam usia 80an, Prof Sezgin masihbersemangat dan sentiasa mencetuskanidea baru untuk meneruskan lagi kajiannya.Usaha beliau mendapat pengiktirafannegara ini apabila Universiti TeknologiMalaysia mengumumkan penubuhan KerusiProf Fuat Sezgin sebagai pemangkinutama dalam usaha kerajaan membawailmu dan kajiannya ke negara ini untukdikongsi bersama dengan sarjana tempatan.la seterusnya meneruskan kajian sertamewujudkan program khas yang mampumelahirkan sarjana sains Islam yang unggul.IN sejajar dengan Rancangan MalaysiaKesembilan (RMK-9) iaitu kerajaan inginmemperkasa modal insan negara.ABDULLAH Ahmad BaKerusiZezgin semasa penubuhanProf .Prof. Fuat Sezgin bare - baru ini.the History of Arab-INSTITUTE forIslamic Sciences for Saudi Arabia.( Mm(Y

2aKeriavaKerjaa dalamteknoloqt sateUtOleh LAUPA JUNUSasaran kerja dalamteknologi satelitkini terbukaluas selepas negarameneroka bidangtersebut hampir sedekadyang lepas.Kerjaya dalam teknologisatelit sebenarnya terbahagikepada dua iaitu teknologidan kejuruteraanteknologi satelit sertapenggunaan teknologisatelit.Menurut pensyarah PusatPengajian Kejurute-DR. MD. AZLINMD. SAIDraan Aeroangkasa, Universiti Sains Malaysia(USM), Prof. Madya Dr. Md. AzlinMd. Said, lazimnya, teknologi satelit adalahkepakaran seorang jurutera aeroangkasa(teknologi satelit) dan dibantu ataudisokong oleh jurutera-jurutera dalam bidanglain,"Bidang-bidang tersebut ialah elektrik,elektronik, mekanikal, bahan, mekatronik,dan lain serta para saintis dari bidangbidangsains fizik, kimia," ujarnya.Beliau berkata, untuk melihat penglibatankerjaya dalam teknologi satelit, kitaperlu melihat daripada sudut sistem satelit,iaitu:yang akan dijalankan olehjurutera aeroangkasa (yangakan menjalankan reka bentukdan analisis kesesuaian sistemuntuk memenuhi misi satelit),jurutera elektronik (untuk membangunkansistem penderia)dan• penggunaan datanya yangakan diaplikasi oleh juruteraawam, perancang bandar, pengurussumber (resource managers),juru-ukur (survey ors),penyelidik-penyelidik dalam bidangpertanian, perikanan, perhutanandan lain-lain.2.2 Komunikasi Satelit (satellite communication)Sistem komunikasi satelit adalah sistemperhubungan yang menggunakan satelitsebagai penghubung antara dua (ataulebih) titik komunikasi di bumi. la terdiridaripada• reka bentuk sistem komunikasi yangakan dibuat oleh jurutera aeroangkasadan jurutera komunikasi.• Pengoperasian stesen bumi oleh juruterakomunikasi dan elektrik/elektronik.SALAH satu kerjaya dalam bidangsalelit ialah mengawasi satelit diangkasa.• jurutera bahan dalam penggunaanbahan logam (seperti aluminium, danlain-lain) dan bukan logam (sepertikomposit)• jurutera awam dalam analisis struktur3.2 Sub-sistems (Sub systems)3.2.1 Kuasa (Power)Sub-sistem kuasa memerlukan kepakarandalam reka bentuk, analisis, ujian danpembuatan. Bidang-bidang yang diperlukanadalah• jurutera aeroangkasa dan juruterakuasa dalam reka bentuk, analisis,ujian dan penggunaan teknologi kuasaseperti sel suria dan bated yangsesuai untuk misi satelit,1.0 Analisis misi (Mission Analysis)Analisis misi satelit adalah penting keranais memastikan misi satelit ditepati.Analisis yang selalu dilakukan adalah sepertianalisis orbit yang diperlukan untukmenetapi misi satelit, analisis sistembeban bayar dan analisis bus satelit. laselalu dilakukan oleh jurutera aeroangkasa.2.0 Beban bayar ( Payloads)Beban bayar adalah penting kerana isakan mentakrifkan misi satelit. la terdiridaripada sistem penderiaan jauh, sistemkomunikasi dan kajian sains angkasa,2.1 Penderiaan jauh (remote sensing)Penderiaan jauh adalah sistem untukmengimbas permukaan bumi dimana maklumatyang diperolehi akan digunakanuntuk pemetaan. la terdiri daripada:• reka bentuk sistem penderiaan jauhesti. `> `mc^2.3 Kajian Sains Angkasa (Space scienceexperiments)Kajian sains angkasa pula adalah pakejsaintifik yang kajiannya diadakan di angkasa.la selalu dijalankan oleh para saintisdalam bidang sains fizik.3.0 Bus Satelit (Satellite Bus)Bus satelit menjurus kepada pelantar satelititu sendiri, iaitu terdiri daripada struktursatelit dan sub-sistem satelit yang perlukepakaran yang khusus.3.1 Struktur (Structure)Struktur satelit memerlukan kepakarandalam reka bentuk, analisis, ujian danpembuatan. Bidang-bidang yang diperlukanadalah• jurutera aeroangkasa dalam rekabentuk, analisis, ujian dan penggunaanbahan logam dan bukan logamyang sesuai untuk misi satelit,• jurutera aeroangkasa dalam merekabentuk sistem kuasa misi, iaitu kaedahpenggunaan penggunaan kuasasemasa satelit mengorbit bumi.• jurutera elektrik dan elektronik untukmembangunkan litar yang mengawalpenjanaan kuasa dan penggunaankuasa, termasuk pengaturcaraan danalgoritma yang sesuai• saintis dalam bidang fizik untuk mengkajibahan-bahan dalam pembuatansel suria yang terkini.3.2.2 Penentuan Sikap dan Kawalan(Attitude Determination and ControlSystems (ADCS))Sub-sistem ADCS memerlukan kepakarandalam reka bentuk, analisis, ujiandan pembuatan.• sistem penentuan sikap seperti penderiamatahari (sun sensor), penderia bumi

29Januari200?(earth sensor), magnetometer, dan penderiabintang (star sensor).• sistem kawalan sikap seperti magnetork(magnetorque), roda tindakbalas(reaction wheel), sistem pendorong (propulsionsystem) dan lain-lain.Bidang -bidang yang diperlukan adalah• jurutera aeroangkasa dalam rekabentuk, analisis, ujian dan penggunaanteknologi untuk keseluruhansistem penentuan sikap dan kawalansatelit• jurutera elektronik, jurutera mekanikaldan jurutera kawalan untuk pengaturcaraalgoritma sistem kawalan3.2.3 Kawalan Haba (Thermal Control)Sub-sistem kawalan haba memerlukankepakaran dalam reka bentuk, analisis,ujian dan pembuatan sistem-sistem kawalanhaba sam ada aktif atau pasif diangkasa. Bidang-bidang yang diperlukanadalah• jurutera aeroangkasa untuk reka bentuk,analisis, ujian dan penggunaanteknologi kawalan haba yang sesuaiuntuk misi satelit,• jurutera mekanikal, dan jurutera bahanuntuk membangunkan bahan-bahanterkini yang boleh digunakanuntuk mengawal haba.• Saintis dalam bidang fizik3.2.4 Kawalan Telemetri & Telekomunikasi(Telemetry, Telecommand & Control(TT&C) Sistem TT& C satelit adalah sistemperhubungan yang menghantar maklumatkesihatan satelit (satellite health)dan pengawalan (control ) satelit. la terdiridaripada• reka bentuk sistem komunikasi yangakan dibuat oleh jurutera aeroangkasadan jurutera komunikasi.• Pengoperasian stesen bumioleh jurutera komunikasi3.2.5 Pendorong (Propulsion)Sistem pendorong satelit adalah sistempendorong dan kawalan satelit. la terdiridaripada• reka bentuk sistem pendorong yangakan dibuat oleh jurutera aeroangkasadan jurutera mekanikal.• bahan pembakarnya pula akan dijalankanoleh jurutera aeroangkasa, juruterakimia, jurutera mekanikal dansaintis dalam bidang sains kimia.3.2.6 Data Arahan dan Pengendalian(Command Data & Handling (CDH))Sistem ini merupakan sistem pengoperasiansatelit yang mengawal semua subsistemdan beban bayar satelit. la akanmemerlukan kepakaran jurutera aeroangkasa,jurutera elektronik, jurutera komputerdan pakar pengaturcaraan (programmer)untuk mereka bentuk sistem pemproseskomputer dan menulis programdan algoritma yang sesuai.3.3 Teknologi pelancarla berkaitan dengan pemilihan pelancaruntuk melancarkan satelit ke angkasa. laselalu dilakukan oleh jurutera aeroangkasa.4.0 Aplikasi/Penggunaan teknologi satelitUntuk melihat penglibatan kerjaya dalampenggunaan teknologi satelit, terdapatdua kategori, iaitu4.1 Penderiaan jauh (remote sensing)Penderiaan jauh adalah sistem untuk mengimbaspermukaan bumi dimana maklumatyang diperolehi akan digunakanuntuk pemetaan, perancangan, pertanian,dan Pembuat keputusan. Penggunaandatanya yang akan diaplikasi oleh juruteraawam, perancang bandar, pengurussumber (resource managers), juruukur(surveyors), penyelidik-penyelidikdalam bidang pertanian, perikanan, perhutanandan lain-lain.4.2 Komunikasi Satelit (satellite communication)Sistem komunikasi satelit adalah sistemperhubungan yang menggunakan satelitsebagai penghubung antara dua (ataulebih) titik komunikasi di bumf. Sistem komunikasiini akan memerlukan juruterakomunikasi, semua yang terlibat dengantelekomunikasi.Pada masa ini, USM dan UniversitiKebangsaan Malaysia menawarkan kursusberkaitan aeroangkasa manakalakursus kejuruteraan yang penting dalamteknologi satelit seperti mekanikal, elektronikditawarkan di kebanyakan institusipengajian tinggi tempatan (IPTA).AKTIVITI penyelidikan berterusan distesen satelit di bumi memerlukantenaga pekerja yang mahir danberpengalaman.

30Januari2007How Do Probes GifTo SpaceContributed by:wwwJason.orgObjectiveInvestigate how force and thrust work to propelrockets into outer space.What You Need?• Drinking Straw• Fishing line or string (long enough toreach from one end of a room to the other)• Long balloon• Transparent tape• Twist tieTo Do and Observe1) Blow up your balloon. Seal the opening witha removable twist tie.2) Tape a drinking straw lengthwise along oneside of the balloon. Thread the string throughthe straw.3) Attach one end of the string to a post or doorhandle.4) Pull the line taut and attach the other end toan object across the room (or have a friendhold the end of the string).5) Once the setup is complete, untie the twisttie and release your balloon.6) Repeat the experiment, but re-string yourstring on an incline (tie the other end to ataller object, or have your friend hold it uphigher). Release the balloon at the lowerend.What' s Going On?Your balloon followsNewton's Third Law ofMotion: Every action producesan equal and oppositereaction. When the air rushesout the back of your balloon, itpushes the balloon in theopposite direction. Your balloonrocket moves quite easilyhorizontally, but doesn'tmove as easily in a verticaldirection. It needs more thrustto gain the necessary speed to overcome gravity.Scientists would be unable to send probes (like Voyager,Magellan, and Galileo)into space without basicknowledge of the lawsof physics. Certainforces and speeds areneeded to break awayfrom Earth's gravity.For a rocket to breakaway from the Earth'sgravitational pull, itmust travel at 11.2 km per second, or25,000 miles per hour! For this reason,the probe must be launched with the helpof a rocket. Rocket fuel consists of liquidhydrogen and oxygen. When the fuel isburned, the gases escape downward,thrusting the rocket upward.Parent/Teacher TipsRepeat the experiment using differentamounts of air in the balloon. See howfar the balloon can travel on the string with different amounts of air.Make a set up using 2 balloon rockets that face in opposite directions onthe same string track. Tape a 2-foot piece of string between the two inflatedballoons. Launch them simultaneously. As the balloons fight to break free ofeach other, ask your children to explainwhy the pair moves oneway or the other, or simplystands still.Cool LinksGetting Aloft at theNational Air and SpaceMuseum

31Januari2007rnrr 1;1 wFENDEr WAS1IE[3DISF', 1.2 inchply .l, lh or 4ft,1i.^1 - SMALLPL.(ST1C DISK cuff can lid,FENDER. W, tft}BOLT. 2 in 14.'20NEEDED:• BATTERY POWERED LEAF BLOWER (or gas powered), or usethe type of cannister vacuum cleaner which has a blower outlet, suchas older "Shopvac".• PLYWOOD, 3ft or 4ft square, 3/8in or 1/2in thick.• PLASTIC SHEET, 1ft larger than the above wood(Avoid using 1 mil thickness garbage bags, instead use a heavy 4milor Emil plastic dropcloth from a paint store, or'Visqueen' sheet, or anold plastic shower curtain)• SMALL PLASTIC DISK, coffee can lid, or 6" disk 1 /8in thick plastic orthin wood.• BOLT, 2in, 1/4-20, NUT, 1/4-20, FENDER WASHERS (TWO) orinstead use four small self-tapping wood screws• SMOOTH FLOOR (linoleum, ball court, or smooth concrete) electricsaber saw, drill, razor knife, staplegun, duct tapeOptional: lawn chair and clamps/screws to hold it down.Optional : some sort of rubber bumper for the edge. Nail on some oldbike tires? Just cover it with duct tape?INSTRUCTIONS:MAKE THE WOOD DISKCut out your plywood disk. You can leave it square, or experimentwith other shapes instead of round, but the sharp corners can hurt people.Round is best for safety.Drill a 5/16in hole in the exact center, and make sure that the 2in bolteasily passes through it.NOTE: people tell me that you canavoid using a big bolt. Instead, fastendown the small plastic disk with severalshort wood screws. This is a bigimprovement! Kids sifting on the hovercraftwont get poked in the butt anymoreby that big bolt sticking up.Make a hole in the plywood whichexactly fits the end of your leaf blower orvacuum cleaner blower hose. This holemust be placed half way between the center of the disk and the edge,as shown below. It's a good idea to trace the hole in pencil on the wood(place the mouth of the vacuum cleaner on the wood and trace aroundit.) It DOES NOT have to fit perfectly. Later you can seal any leaks withduct tape. Or just let it leak. The hose should be flush with the bottomsurface (don't let it stick out or the floor will block the air flow.)MAKE THE PLASTIC SHEETNext, lay your plywood disk on the center of your large plastic sheet.Fold the edges of the sheet up over the plywood, then use the staplegunto staple it to the top of the plywood disk. Put a staple about every4 inches. The plastic should be tight against the wood, but don't pull itTOO tight or the plastic will tear loose when inflated. When finished, youcan cut off the excess plastic. If you wish, used duct tape to tape theedge of the plastic down to make it look nice. From above, it should looklike this:ADD THE "SKIRT LIFTER"Poke a hole in the center of the coffee can lid. Attach it to the bottomof the hovercraft as shown below. It goes over the plastic sheet. It pinsthe plastic sheet firmly against the plywood. (The coffee can lid forms the"donut hole" when the vacuum cleaner slightly inflates the plastic into a"donut" shape.)CUT THE CENTER HOLESUse your razor knife to cut six vent holes in the plastic as shownbelow. They should be about 2in diameter. They must be placed withina few inches of the coffee can lid. Space them out so that there is plentyof plastic between each of them. But if they are too far away from thecenter, they will become plugged when the plastic sheet lays flat againstthe floor. If the plastic between the holes is too narrow, it will tear. If youwish, reinforce the thin necks of plastic between the holes using a coupleof layers of duct tape.DONE!Flip your hovercraft over so the plastic sheet is on the bottom. Placeit on a smooth floor. Stick the vacuum cleaner hose into the hole andturn it on. The plastic on the bottom should inflate. If it does not, lift theplywood up a bit to let the air get in and inflate the "skirt." The hovercraftwill lift up slightly and start gliding around.HOW IT WORKSThe air inflates the plastic which pushes upon the floor and providesa ground-hugging "skirt." This lifts the entire hovercraft . The coffee-canlid provides "strain relief ' for the plastic sheet , so that the inflated plasticdoesn't tear loose from the center. The coffee can lidalso lifts up the plastic so air can escape through thevent holes and pressurize the center donut-hole.The air then leaks along the floor and out from theedges of the hovercraft. This creates an "Air FilmBearing" which has very low friction. The plastic isn'ttouching the floor. Instead it is riding on a thin layeror "film" which is made out of air. Climb aboard!This hovercraft can support many hundreds ofpounds. It works best on very smooth surfaces(linoleum, or school gym floor.)SAFETY ISSUESADULT SUPERVISION REQUIRED! Don't let little kids play alonewith this device.To be safest, operate the hovercraft in a small classroom. (In theschool gym adults must control it, since it can get going too fast!)Climb aboard carefully, since the thing is darned slippery. Or climbaboard BEFORE turning on the blowerBystanders should watch their feet, since the edge of the movingboard can give stubbed toes. (WEAR SHOES!!)

R PABILA berbicara mengenai satelit,sudah tentu ramai daripadakita telah sedia maklum mengenaiteknologi tersebut terutama bagi merekayang telah mempunyai siaran televisyensatelit.Secara mudahnya, begitulah caranyateknologi satelit berfungsi iaitu satu alatakan dipasang di bumi (di rumah untuksiaran televisyen) yang kemudiannyadihubungkan dengan satelit yang terdapatdi angkasa.Stesen televisyen yang menawarkanperkhidmatan televisyen tersebut akanmemancarkan siarannya kepada satelit diangkasa (yang mengelilingi bumi) dankemudiannya satelit tersebut akan memantulkansiaran tersebut kepada semuaalat penerima signal berbentuk piring(satellite receiver) yang terdapat di bumiatau bumbung rumah kita.Satelit untuk kegunaan siaran televisyentersebut dikenali sebagai satelit komunikasikerana kemampuannya untukmenghantar bunyi, data, video dan grafikdari satu lokasi kepada lokasi yang lain.Bentuk komunikasi yang digunakanmembabitkan penggunaan satelit yangmampu melakukan komunikasi, menyiarkansiaran televisyen, radio atau apa-apasignal yang dipancarkan dari pemancar dibumi.Satelit komunikasi pertama, ProjekSCORE, dilancarkan pada 18 Disember1958, menyampaikan perutusan hariNatal daripada Presiden Eisenhowerkepada dunia.Contoh penting satelit komunikasilain semasa (atau dihasilkan) olehPerlumbaan Angkasa termasuk:1962 : Telstar : satelit komunikasimerentasi laut (transoceanic)percubaan pertama.1972 : Anik 1 : satelit komunikasidalam negara pertama(Kanada)1974 WESTAR: satelit komunikasidalam negara pertama(Amerika Syarikat)1976 : MARISAT: satelit komunikasibergerak pertamaTelefon satelitSelain TV satelit, satu lagi kegunaan meluassatelit untuk orang ramai ialah telefonsatelit yang mempunyai liputan di manasahaja anda berada sama ada di dalamhutan atau di tengah-tengah lautan.Walaupun is mahal, telefon satelit sangatpenting kepada mereka yang seringmengembara atau belayar di lautan keranatiada telefon biasa yang mempunyailiputan di kawasan terpencil tersebut.Telefon satelit mula diperkenalkanpada 1990-an, bagaimana is tidak dipasarkandengan balk kerana pelbagai masalahyang dihadapi oleh syarikat telefonsatelit.Bagaimanapun, is semakin popular akhir-akhirini dengan telefon satelit Iridiummisalnya telah berjaya mempunyai100,000 pelanggan dengan menggunakan66 satelit.Manakala, Globalstar berjaya mencatatkan115,000 pelanggan di seluruhdunia.Telefon satelit atau dikenali juga sebagai'satphone' merupakan sistem telefonbergerak yang membolehkan komunikasidilakukan menggunakan satelit komunikasiyang bergerak mengelilingi duniauntuk liputan di seluruh dunia atau di sesetengahrantau.Kebanyakan telefon satelit ini menggunakansatelit berorbit rendah (LEO) untukmembolehkan is memberikan liputanyang lebih luas dan mutu suara yanglebih baik.Perbezaan telefon satelitdan telefon bimbitPerbezaam utama antara telefon satelitdan telefon bimbit biasa atau dikenali jugatelefon selular ialah telefon satelit berkomunikasidengan satelit (di angkasa) palinghampir, manakala telefon bimbitberkomunikasi dengan stesen pernancar(di bumi) paling dekat.Telefon satelit akan menggunakansatelit-satelit berorbit rendah untuk membentukjaringan dan membolehkan ismemberi liputan kepada hampir di seluruhdunia.Sesetengah telefon satelit menggunakanperkhidmatan satelit-satelit orbit 'geostationary'yang kebiasaannya terletakkira-kira antara 35,400 kilometer (km) dan48,280 km dari permukaan bumi.Bagaimanapun, satelit berorbit rendahatau LEO hanya berjarak antara 644 kmdan 1,126 km yang menyebabkan jarakliputannya lebih terhad berbanding satelit`geostationary.'Bagaimanapun, disebabkan kedudukannyayang lebih dekat, gabungan banyaksatelit LEO akan membolehkan andamendapat kualiti suara yang lebih baikberbanding satelit 'geostationary' yangterletak lebih jauh dari bumf.Jarak kelewatan antara satelit ini adalahkira-kira 0.5 saat dan is memberi kelebihansatelit LEO dari segi kualiti suarauntuk perbualan.

33Januari200711 lk^Yu--OfAlanat: J-8936Jalan AmanSerompong Kg.Tehel, 77200Bemban Jasin,Melakaselah: Sek. Men.Teknik JasinE-rrel: -umur: 17 tahunBidarg sains yarnsdirruniti: Robotik,Reka cipta, TeknologiMaklumat)' Eafah Zr1LiJdraSyahisahAlarat : No. 124Kampung Baru,39200 RingletCameron Highlandssd^D]h : Sek.KebRingletE-ral: -th ur: 12 tahunBidarg sins yarnsdimirati: Astronomi,Angkasa Lepascrud Efferli A'rl 1HalimPlant : 1151, LorongSelasih 7c/4 TamanSelasih, 09000Kulim, KedahSekolah: -E-nel:rul_ukm @ yahoo.-comUrur: 23 tahunBidknrg sains yangdbrrurati : Astronomi,Alam Sekitar,Komputer, GeologiSamna Sara uiAlarat: 60,Perumahan BukitPuteri, UKM, 43600Bangi, SelangorSekolah : Sek. MenBandar Baru BangiEe1:-Umur: 15 tahunBidarrs sains yarnsdiirumti: Reka Cipta IHater a/1 SBa]aknshnanA1amL: RPT Plot No.115088 (130), BatuLapan 31150 UluKinta, Perak^koiah: SMKTanjong RambutanE-rei:hareen_cool@yahooco.ukIumur: 17 tahunBilk r g wins ya?l : aisya_akmaliah@yahoo.comBxI7,g sai._rJ y"argcar i7ati: Perubatan,Sains ForensikMotel Fazil QrarN^h rl Hyf fnya a : C-3-8 MawarSari, Jalan 17/ 56,AU3, 54200, KualaLumpurRiah: SMK.TamanSetiawangsa[Fran: 13 tahunE-irel :fomar_mfo@yahoo.comBides sauzs yangcirrurati: Aeroangkasa,ForensikRitchie Apims akTSAla-rat: 6E, Lorong 6Jalan Sukun, UluLanang , 96000 Sibu,SarawaksEi lah: Sek. KebSEDC Jalan Mantisttrur: 8 tahunE-rrel : -Biclsg sains ya rsdlinuret i.: SainsPerubatan, RekaCiptagrd-Lq Mx= Tgra lMari r._arat: No 33, JalanMamanda 13, TamanDato Ahmad Razali,68000 Ampang,SelangorsJulah: Sek.MenHafiz KlangUmr : 15 tahunE-r1 :nhsyafiq@yahoo.comBich maim ya rjdbrrurr: Sains Pertanian,BioteknologiGi rid iarai a/1Paranresuaran1a at: No.8 HilirSungai Burung, 11000Balik Pulau, P.PinangP&lah: Sek. Keb St.Georgeilrur: 11 tahunEjre1.-dirnimi : Komputer,Angkasa LepasBORANG PENYERTAANNama:Alamat:Lekatkangambar andadi sini.Sekolah:Umur:Bidang sains yang diminati:E-mel:Alamatkan borang anda kepada : Akademi Sains Malaysia (ASM), 902-4 , Jalan Tun Ismail,50480 Kuala Lumpur . Anda juga boleh e-melkan penyertaan anda kepada : hazami @akademisains .gov.my. es ^^ ^^ ^m Q` u

3qJanuari2007Tahniah kepadaestidotmySaudara Pengarang,SAYA ingin mengucapkan setinggi-setinggi terima kasihkepada seluruh pasukan estidotmy dan KementerianSains, Teknologi dan Inovasi (MOSTI) kerana masihmampu bertahan dan menerbitkan majalah yang penuhdengan informasi ini.ifilnat teknoingisatelitSaudara Pengarang,SAYA merupakan peminat setia majalah estidotmy dantidak pernah ketinggalan mendapatkan setiap keluarannya.Baru-baru ini Malaysia East Asia Satellite (MEASAT)telah melancarkan satelit ketiganya.Saya berharap agar pihak majalah estidotmy dapat menyiarkanperkembangannya pada edisi akan datang.Majalah bertemakan sainsini perlu menyiarkanperkembangan MEASATtersebut supaya semualapisan masyarakat dapatmengetahui tentang pencapaiannegara dalambidang aeroangkasa.Sekian, terima kasihdan selamat maju jayabuat estidotmy.DaripadaPuvanesvararam all SuppiahKeleban luau '2, Taman JayaKelebang Jaya,31200 Chemor,Perak.: Syabas kerana minat yang ditunjukkan. Untukkeluaran Januari 2007 ini, kami menyajikan artikelartikelberkaitan satelit termasuk kejayaan dalamnegara.Harap adik dapat manfaat daripada keluaran kaliini.Saya berharap estidotmy akan terus cemerlang padamasa depan dan tampil dengan lebih banyak isu danperkembangan sains yang menarik.Jutaan tahniah buat warga estidotmy.DaripadaSyafik Munir Ismail MunirBaling , Kedah.Jawapan : Terima kasih atas sokongan adik. Kamiakan sentiasa berusaha untuk mengetengahkanbahan-bahan yang menarik dalam keluaran akandatang untuk tatapan peminat majalah ini.Ajaklah rakan -rakan lain yang belum mendapat maklumatmengenai majalah ini supaya membacanya.minta estidotmydibukukanSaudara Pengarang,SAYA adalah antara peminat setia majalah estidotmy sejakkali pertama membaca keluarannya pada Ogos 2005.Saya ingin mengutarakan cadangan supaya pihak estidotmydapat menerbitkan sebuah buku keluaran-keluaran terdahulu.IN kerana kaedah yang digunakan oleh estidotmy ketika iniyang menghimpunkannya di dalam CD menyebabkan tidaksemua pembaca termasuk saya dapat membelinya keranatidak mempunyai komputer.Saya amat berharap pihak estidotmy dapat menimbangkancadangan saya ini kerana saya berasa sangat rugi kerana terlepasedisi-edisi awal majalah yang penuh dengan maklumatini.DaripadaMohd Sharil ImanBlok G, No. 1,RKAT, Kem KINRARA,47400, Puchong,Selangor.Jawapan: Setakat ini kami hanya menghimpunkan keluaran-keluaranterdahulu dalam CD bagi mereka yang ketinggalan.Kami ucapkan terima kasih atas cadangan bernas daripadaadik dan akan membincangkannya di peringkat pengurusan.Hantarkan sebarang pendapat atau teguran sama ada melalui surat kepada Akademi Sains Malaysia(ASM), 902-4, Jalan Tun Ismail , 50480 Kuala Lumpur ataupun menerusi e-mel:estiJJotm;4A r'lumt, uafmvi 11Ftwfi*"jA

-----------------------------------------------------------------------------------------135Januari20071. Muhammad Arif bin Ahmad ZakiNo. 22 Jalan Kemajuan 13,Taman Universiti, 81300 Skudai,Johor Bahru, Johor.2. Nur Syuhada bt. Azhar5/41 Jalan Kg. Baru, Kg Selamat,13300 Tasek Geugor, Seberang Perai.3. Muhammad Syafiq Adha bin AbdullahB-4-2, Taman Bkt. Mutiara,Jalan Bkt. Mutiara, 43000 Kajang.4. Nurul Liyana bt. Muhammad Noor697, Jalan BPJ 2/16,Bandar Puteri Jaya,08000 Sungai Petani, Kedah.5. Haikhal Fakhreez bin HairuddinNo. 200, Kpg Chegor Medang,Benus, 25100 Bentong, Pahang.Answer for EstiSquare December 06SCIENCE:1. UNLG2.VALAR3. IMALAN4. RACIEDB5. OALCELGNANSWER:LUNGLARVAMANILACARBIDECOLLAGENsPmINTRUCTIONSListed below are 10 words, 5 words in science subject and 5 words in mathematicssubject. Letters in these words have been jumbled. As a clue, letters underlined are inthe correct position. Unscramble these words and write them down correspondingly.EXAMPLE:SCIENCEM AO T`MATHEMATICSSCIENCE1. 'R G J \E~^^ (^3. ooCo S L4.PItOCJ(R3 )(E OT 10C I N E 10 N TMATHEMATICSAnswerATOMHANG i,L'IEAnswerAnswerFiTMATHEMATICS : ANSWER:1. LNEI LINE2.OEURTROUTE3. NDADGI ADDING4. MMIMXUA MAXIMUM5.EAPHNTOGHEPTAGON2. rH®®®®4.E ®®®®®(f)^II EIIDERINIIF-3 Open to primary and secondary school students aged17 or below.3 Children of the staff of the Academy of Science Malaysia(ASM), Syarikat Permainan (Malaysia) Sdn.Bhd. (SPM) and Utusan Melayu (M) Berhad are noteligible for the competition.3 Judges' decision is final.3 Entries need to reach us before or on November 11,2006.V Entries received after the closing date will not beentertained.Name:Home Address:Age:Birth Certificate/ IC No:Tel:3 Five winners will be chosen each month based on thecorrect answers.3 Each winner will receive a games set from SPM worthRM100.Mail your entries to:Akademi Sains Malaysia, 902-4 , Jalan Tun Ismail, 50480 Kuala Lumpur.L----------------------------------------------------------------------------------------- Jestillatmcm

PAMERANKEGEMILANGAN SAINSDALAMT DUN ISLAM".Auhs JIAhI M 1JAI M1w` ? hSYAMSUL AZMIR HUSSEINPegawai SainsAkademi Sains Malaysia'(KLCCate`' r^tiAl-Sijzi's O'lanetarium* Abu Said Al Siizi ;(„ rtengahan tahun 10safah ,seorang dar pads ahh aonomiberpendapatbaha ar bumr ber rar pada0 dalah Ilustrasi ter a kon'' nya men