q a l i T u r q e T S i

q a l i T u r q e T S i q a l i T u r q e T S i

13.07.2015 Views

96qali ufro aqtiurad iRebda memkvidreobiT uZrav qonebas, vidre esxdeboda XVII saukuneebis anatoliaSi.interess moklebuli ar iqneba Tu SevCerdebiT XVIII saukunisosmaleTis imperiis princesaTa danaxarjebze. osmaleTis imperiisarsebobis manZilze princesaTa moxmarebis sagnebs yovelTvis SeadgendaZvirfasi nivTebi. XVIII saukunidan am princesaTa politikuri roligaizarda da Sesabamisad maTma danaxarjebmac imata da gamWvirvaleSeiqmna. danaxarjebis ZiriTad wyaros warmoadgenda zRvis zolSibosforis gaswvriv mdebare vilebi (sahilsarai). aseTi vilebi,Cveulebriv, saimperio dinastiis Camomaval qalebs dabadebidan gaaCndaT,an gadaecemodaT im SemTxvevaSi, Tu isini am dinastiis CamomavalzegaTxovdebodnen. princesaTa qmrebi xSirad igzavnebodnen SoreulprovinciebSi, princesebi ki ar tovebdnen dedaqalqs, es vilebi iyo maTimudmivi sacxovrebeli adgili (faroqhi 2003: 155).safie sultans gaaCnda agarakebi, abanoebi da baRebi, amasTanavezRvispira agarakebi usqudaris sazRvao zolSi, fermebi silivriSi,salTfanSi. mas agreTve gaaCnda vakfebi, romlidanac Semosul Tanxassaqvelmoqmedo saqmianobas axmarda. aRsaniSnavia, rom am sasaxleebmaCvenamdis ar moaRwia, radganac isini xisagan iyo nagebi da maT Sesaxebmxolod istoriuli dokumentebidan vigebT. evropeli mogzaurebiaRfrTovanebas uziarebdnen erTmaneTs bosforis zolSi arsebulisasaxleebis gamo. vxvdebiT agreTve am mogzaurTa mier am sasaxleTaaRwerilobas.sultnebi xSirad stumrobdnen TavianT qaliSvilebsa da debsbosforis sanapiro zolSi mdebare vilebSi. princesebi asevedainteresebulni iyvnen am vilebis rekonstruqciiT. magaliTad, haTijesultanma, selim III-is (1789-1807) dam daafinansa stambolis pirvelineoklasikuri stilis Senobis aSeneba, romlis arqiteqtoric iyo frangia.i. melingi (faroqhi 2003: 155). princesas gardacvalebis Semdeg misi vilaar gadaecemoda mis memkvidres, aramed Semdeg princesas.Tofkafisa da premierministris sasaxleebis gamokvlevebs ufroSorsac mivyavarT. irkveva, rom XVI-XVII ss-is manZilze dinastiis

97Camomavali qalebi iyvnen didmasStabiani sameCeTo kompleqsebisdamaarseblebi. XVIII s-Si aseTi saqmianoba naklebad mniSvnelovani iyo.XIV saukunidan moyolebuli osmaleTis imperiis arnaxulmasiZlierem ganapiroba arqiteqturis ayvaveba, rac XVI saukuneSi ufrofarTod gaiSala. islamur sazogadoebaSi qalis SezRuduli uflebebismiuxedavad, selCukTa da osmalTa xanaSi mravali arqiteqturulinageboba iqna dafinansebuli qalTa mier. es faqti badebs kiTxvebs, Turomel socialur fenas miekuTvnebodnen zemoT dasaxelebuli qalebi, rasaxsrebiT afinansebdnen monumenturi Zeglebis mSeneblobas. jer kidevwinaosmalur periodSi anatoliaSi Sendeboda konkretuli qalebisadmimiZRvnili mavzoleumebi, sadac mdebareobda sasaflaoc. selCukTaxanidan SemorCenilia erTi aseTi Zegli, is mdebareobs qalaq kaiserSi damiZRvnilia erT-erTi im droisaTvis metad cnobili qalbatonisadmi –mahferi xaTunisadmi, romelsac ewodeboda “princesaTa princesa”,“sultnebis sultnis deda” (beiTsi 1978:245).XII saukunidan moyolebuli vidre XV saukunemde aSenebuli 1000medresedan 5 atarebda qalis saxels, aseve 119 qaravansaraidan 6 atarebdaqalis saxels. aRsaniSnavia, rom 5 am 6-dan aSenebulia mahferi xaTunismier. es qali dominirebs selCukTa xanaSi, rogorc yvelaze didimSenebeli.zemoT CamoTvlili magaliTebidan advilad SegviZlia davaskvnaT,rom qalis roli socialur da politikur cxovrebaSi selCukTasaxelmwifoSi de facto aRiarebuli iyo. es ganapiroba im faqtma, romselCukma qalebma gamocdileba miiRes qristianuli samyarodan, romelicim teritoriaze selCukTa xanamde arsebobda.osmalo qalebi aarsebdnen religiur dawesebulebebs: meCeTebs,skolebs, mavzoleumebs, aseve saero Senobebs: abanoebs, bazrebs, xidebs,karavansaraiebs.am mxriv sainteresoa ganvixiloT saxelovani arabi mogzauris ibnbatutas naSromi “mogzauroba”, kerZod Tavi, romelic exeba mismogzaurobas Sua aziasa da ramodenime axlomdebare raionSi, sadac isagviRwers Tu ra uflebebiT sargeblobdnen adgilobrivi qalebi,romlebic iyvnen iqauri gamgeblebis colebi. ibn batuta, Tavis

96qali ufro aqtiurad iRebda memkvidreobiT uZrav qonebas, vidre esxdeboda XVII saukuneebis anatoliaSi.interess moklebuli ar iqneba Tu SevCerdebiT XVIII saukunisosmaleTis imperiis princesaTa danaxarjebze. osmaleTis imperiisarsebobis manZilze princesaTa moxmarebis sagnebs yovelTvis SeadgendaZvirfasi nivTebi. XVIII saukunidan am princesaTa politikuri roligaizarda da Sesabamisad maTma danaxarjebmac imata da gamWvirvaleSeiqmna. danaxarjebis ZiriTad wyaros warmoadgenda zRvis zolSibosforis gaswvriv mdebare vilebi (sahilsarai). aseTi vilebi,Cveulebriv, saimperio dinastiis Camomaval qalebs dabadebidan gaaCndaT,an gadaecemodaT im SemTxvevaSi, Tu isini am dinastiis CamomavalzegaTxovdebodnen. princesaTa qmrebi xSirad igzavnebodnen SoreulprovinciebSi, princesebi ki ar tovebdnen dedaqalqs, es vilebi iyo maTimudmivi sacxovrebeli adgili (faroqhi 2003: 155).safie sultans gaaCnda agarakebi, abanoebi da baRebi, amasTanavezRvispira agarakebi usqudaris sazRvao zolSi, fermebi silivriSi,salTfanSi. mas agreTve gaaCnda vakfebi, romlidanac Semosul Tanxassaqvelmoqmedo saqmianobas axmarda. aRsaniSnavia, rom am sasaxleebmaCvenamdis ar moaRwia, radganac isini xisagan iyo nagebi da maT Sesaxebmxolod istoriuli dokumentebidan vigebT. evropeli mogzaurebiaRfrTovanebas uziarebdnen erTmaneTs bosforis zolSi arsebulisasaxleebis gamo. vxvdebiT agreTve am mogzaurTa mier am sasaxleTaaRwerilobas.sultnebi xSirad stumrobdnen TavianT qaliSvilebsa da debsbosforis sanapiro zolSi mdebare vilebSi. princesebi asevedainteresebulni iyvnen am vilebis rekonstruqciiT. magaliTad, haTijesultanma, selim III-is (1789-1807) dam daafinansa stambolis pirvelineoklasikuri stilis Senobis aSeneba, romlis arqiteqtoric iyo frangia.i. melingi (faroqhi 2003: 155). princesas gardacvalebis Semdeg misi vilaar gadaecemoda mis memkvidres, aramed Semdeg princesas.Tofkafisa da premierministris sasaxleebis gamokvlevebs ufroSorsac mivyavarT. irkveva, rom XVI-XVII ss-is manZilze dinastiis

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!