q a l i T u r q e T S i

q a l i T u r q e T S i q a l i T u r q e T S i

13.07.2015 Views

84naqSedil sultani (Aime Debucq de Rivery)sultnis sasaxlis arcerTi qalis cxovreba ar iyo ise idumalebiTmoculi, rogorc naqSedilis. danamdvilebiT isic ar SegviZlia vTqvaT,NnaqSedili da emi erTi da igive adamiani iyo Tu ara.erTi versiiT emi diubuq riveri daibada 1763 wels martiniqSikeTilSobilis ojaxSi. misi biZaSvili - Jozefina (Josephine Tascher de laPagerie) colad gahyva napoleon bonapartis. legendis mixedviT es origogo gaTxovebamde mkiTxavTan iyo, romelmac uTxra, rom orive maTganigaxdeboda dedofali, maTgan erTi aRmosavleTis, xolo meoredasavleTis.1784 wels, roca emi nantidan martinikSi brundeboda, is Seipyresda 21 wlis emi sultan abdul-hamid I-s mihgvares.emi qera, lamazi da metad ganaTlebuli gogona iyo. sultanma massaxelad naqSedili (“gulze amoqarguli”) daarqva da Tavis favoritadaqcia. is meoTxe colamde amaRlda da haremis politikur vnebaTaRelvaSiCaerTo. is uyurebda da swavlobda, Tu rogor cdilobdnen sultnispirveli coli – nuqheT reza da sultnis meore coli mihrimahi TavianTiSvilebis taxtze ayvanas.1789 wels, safrangeTis burJuaziuli revoluciis wels, sultaniabul-hamidi gardaicvala. sultani gaxda 27 wlis selim III (1789-1807). mansTxova naqSedils Tavis SvilTan mahmudTan, anu Tavis ZmisSvilTanerTad sasaxleSi darCeniliyo. suleimanisaTvis naqSedili iyosafrangeTTan asocirebuli, safrangeTiT ki selimi metad moxibluliiyo. naqSedili misi ndobiT aRWurvili gaxda, is sultans frangulsacaswavlida. pirvelad gaigzavna elCi stambolidan parizSi. selimma nebadarTo naqSedils sasaxle rokokos stiliT moerTo (krutie 1989:123).am frankofilurma reformebma imsxverpla selimis sicocxle. 1807wels is moklul iqna religiuri fanatikosebis mier, romlebic ariwonebdnen sultnis liberalizms. mkvlelebs mahmudis mokvlac surdaT,magram naqSedilma RumelSi gadamala da ase gadaarCina sikvdils TavisiSvili. am gziT mahmudi Semdegi sultani gaxda da daasrulamniSvnelovani reformebi, romlebsac atarebda Tavisi dedis

85mniSvnelovani gavlenis qveS. l. kinrosis mixedviT mahmudis dedawarmoSobiT, SesaZlebelia frangi iyo, Tumca mahmudma ar icoda arcerTievropuli ena (kinrosi 1997:472).haremis etiketis gaTvaliswinebiT emim miiRo islami, magram isgulSi qristiani darCa. misi ukanaskneli survili iyo, misTvis sabolooqristianuli rituali mRvdels Caetarebina. amaSi mis SvilswinaaRmdegoba ar gauwevia. momakvdav emisTan osmaleTis imperiisistoriaSi pirvelad Seabija sasaxleSi kaTolike mRvdelma.mkvlevari q. isom-ferhaareni aRniSnavs, rom naqSedili iyo sultanmahmudis deda, magram mas ar erqva emi. is aseve dasZens, “miuxedavad imisa,rom Cven mcire informacia mogvepoveba XVIII saukunis sultnis dedebze,TiTqmis dazustebiT SegviZlia vTqvaT, rom isini ar iyvnen frangiprincesebi” (isom-ferhaareni 2006:161). am legendebis gavrcelebis erT-erTmizezad SeiZleba CavTvaloT osmaleTis imperiis survili safrangeTTandiplomatiuri kavSiris ganmtkicebisa. SegviZlia davasvnaT, rom emiswarmomavloba, iseve rogorc haremis qalTa umravlesobisa, maincburusiT darCa moculi.sultnis qaliSvilebisultnis qaliSvilebi sasaxleSi sxva samefo wris bavSvebTanerTad izrdebodnen, maTTan erTad TamaSobdnen aseve “odaliski”-sSvilebi. maTi Zmebis msgavsad maTac aZlevdnen ganaTlebas skolaSi,iqamde, vidre isini miaRwevdnen zrdasrul asaks.princesebis qorwineba, ZiriTadad, politikur mizans emsaxureboda,iseve rogorc mraval saxelmwifoSi. sultani Tavad irCevda sasiZoebsTavisi qaliSvilebisa da debisaTvis, xolo didveziri formaluradgamoscemda dekrets (direqtiva, brZaneba). rogorc ki am dekrets miiRebdaesa Tu is sasiZo, is iZulebuli iyo gahyroda Tavis yofil colebsa da“odaliskebs” (krutie 1989:109).

85mniSvnelovani gavlenis qveS. l. kinrosis mixedviT mahmudis dedawarmoSobiT, SesaZlebelia frangi iyo, Tumca mahmudma ar icoda arcerTievropuli ena (kinrosi 1997:472).haremis etiketis gaTvaliswinebiT emim miiRo islami, magram isgulSi qristiani darCa. misi ukanaskneli survili iyo, misTvis sabolooqristianuli rituali mRvdels Caetarebina. amaSi mis SvilswinaaRmdegoba ar gauwevia. momakvdav emisTan osmaleTis imperiisistoriaSi pirvelad Seabija sasaxleSi kaTolike mRvdelma.mkvlevari q. isom-ferhaareni aRniSnavs, rom naqSedili iyo sultanmahmudis deda, magram mas ar erqva emi. is aseve dasZens, “miuxedavad imisa,rom Cven mcire informacia mogvepoveba XVIII saukunis sultnis dedebze,TiTqmis dazustebiT SegviZlia vTqvaT, rom isini ar iyvnen frangiprincesebi” (isom-ferhaareni 2006:161). am legendebis gavrcelebis erT-erTmizezad SeiZleba CavTvaloT osmaleTis imperiis survili safrangeTTandiplomatiuri kavSiris ganmtkicebisa. SegviZlia davasvnaT, rom emiswarmomavloba, iseve rogorc haremis qalTa umravlesobisa, maincburusiT darCa moculi.sultnis qaliSvilebisultnis qaliSvilebi sasaxleSi sxva samefo wris bavSvebTanerTad izrdebodnen, maTTan erTad TamaSobdnen aseve “odaliski”-sSvilebi. maTi Zmebis msgavsad maTac aZlevdnen ganaTlebas skolaSi,iqamde, vidre isini miaRwevdnen zrdasrul asaks.princesebis qorwineba, ZiriTadad, politikur mizans emsaxureboda,iseve rogorc mraval saxelmwifoSi. sultani Tavad irCevda sasiZoebsTavisi qaliSvilebisa da debisaTvis, xolo didveziri formaluradgamoscemda dekrets (direqtiva, brZaneba). rogorc ki am dekrets miiRebdaesa Tu is sasiZo, is iZulebuli iyo gahyroda Tavis yofil colebsa da“odaliskebs” (krutie 1989:109).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!