q a l i T u r q e T S i
q a l i T u r q e T S i q a l i T u r q e T S i
74warmoadgenda saojaxo dinastiis keTildReoba da gadarCena. validesultnebs aseve Seuvali Zalaufleba gaaCndaT garkveul aspeqtebSi,romelic maTi Svilebis kompetenciaSi ar Sedioda. isini cdilobdnendaebrunebinaT sasultnosaTvis simyare. “sultani TiTqmis Seuvali gaxdasaxelmwifos marTvaSi, valide sultani ki, rogorc haremis ufrosi,ojaxis avtoritets ganagebda. igi warmoadgenda erT mTlian samefoojaxs, romelic uzrunvelyofda kavSiris damyarebas samefo dinastiisTaobebs Soris da simbolizirebas aniWebda maT maradJamobas “ (persi1993:259).valide sultnebi aseve aqtiurad zrunavdnen dinastiisgamravlebaze. amis erT-erTi magaliTia nurbanu sultani - murad III-is(1574-1595) deda, romelic cdilobda Tavis Svils ar hyoloda mxoloderTi coli safie. magram muradi 20 wlis manZilze mainc am erTi coliserTguli darCa (kinrosi 2002:275). safiem mas mxolod ori Svili gauCina,amaTgan erTi adreul asakSi gardaicvala. igi imsxverpla im xSirmaepidemiebma, romlebsac adgili hqonda XVIs-is bolo wlebSi. murad III-isdam dinastiis gamravlebis mizniT Tavis Zmas saCuqrad ori mxevalic kimihgvara.dinastiis gazrdaze zrunavda, agreTve, qosem sultanic. romelicecada Tavisi Svilis darwmunebas, raTa sikvdiliT ar daesaja TavisiZmebi. dinastiis gasamravleblad qosem sultani cdilobda Tavisi Svilis- ibrahimis garSemo Semoekriba xasebi, TviTon ki qveynis marTvissadaveebi egdo xelT. ibrahimis sultnobis bolo wlebSi, rodesacqveyanaSi areuloba iyo, qosem sultani kidev erTxel gamovidadinastiisa da sakuTari Svilis dasacavad.valide sultanma – Turhanma, dinastiis SesanarCuneblad, daicvaTavisi Svilis mehed IV-is (1648-1687) Zmebi – suleimani da ahmedi,romlebic ar iyvnen misi Svilebi.valide sultnebi iyvnen osmaleTis imperiaSi arsebulitradiciebis pirveli damcvelebi. magaliTad, iseTi tradiciebis,rogoric iyo sultnis taxtze asvlis ceremonia. rodesac mTavrobiswarmomadgenlebma gadawyvites, rom ibrahimi taxtidan gadaeyenebinaT, maTbrZaneba gaugzavnes sasaxleSi, rom sultnis Svidi wlis vaJi taxtze
75aeyvanaT da sazeimo ceremonia meCeTSi gamarTuliyo. qosem sultani amfaqts aqtiurad gamoexmaura da aRniSna, rom sultnis taxtze kurTxevisceremonia meCeTSi arasodes ar Catarebula da is yovelTvis sasaxleSitardeboda. unda vivaraudoT, rom qosems surda am ceremonialisCatareba im adgilas, sadac mas meti kontrolis saSualeba eqneboda,magram sinamdvileSi, es ar niSnavda mxolod sakuTari avtoritetisSenarCunebaze zrunvas, aramed mas realurad surda axali sultniskeTildReoba, romelsac am qveyanaze jer aranairi gamocdileba argaaCnda. valide sultnebis maRal avtoritetze miuTiTebs is faqtic,rom axali sultani taxtze asvlisTanave pirvel rigSi dedasmoinaxulebda xolme. muradmac da mehmedmac orivem moinaxules TavianTidedebi, raTa maTgan mieRoT dalocva da rCevebi.valide sultnebi mniSvnelovan rols asrulebdnen sultnisgadayenebisas. gadayenebuli sultnis deda gascemda sanqcias, raTataxtze kvlav samefo dinastiis Camomavali asuliyo da ara sxva piri.XVIIs-is xuTi sultnidan samis deda (eseni iyvnen mustafa I-is,ibrahimisa da mustafa II-is dedebi) Seeswro Svilis taxtidan gadayenebas.moipoveba mtkicebuleba imis Sesaxebac, rom rogorc mufTim, isedidvezirma, dedebs neba darTes monawileoba mieRoT sultnisgadayenebaSi. magaliTad, “rodesac naTeli gaxda, rom mustafas gonebriviSesaZleblobebi qveyanas did zarals miayenebda, dedamisi daTanxmda misgadayenebas. dedam mxolod is iTxova, rom misi Svili sikvdiliT ardaesajaT” (naima 1863-1864:315).“mdgomareobis daZabvis SemTxvevaSi saxelmwifo pirebi Semdegstrategias iyenebdnen. isini valide sultans adarebdnen mociqulimuhamedis dedas, amiT gaamayebuli qosem sultani kidev ufro afarToebdaTavisi, rogorc maswavleblis, uflebebs Tavisi Svilis da ara mxolodSvilis, aramed mTlianad muslimuri Temis winaSe” (persi 1993:264).TandaTanobiT valide sultnis funqcia osmaleTis imperiaSiformaluri xdeboda. es SegviZlia kargad davinaxoT gulnuS sultnismagaliTze. man metad umniSvnelo roli Seasrula Tavisi Svilis –mustafa II-is gadayenebaSi 1703 wels da aseve misi meore Svilis – ahmedIII-is (1703-1730) taxtze asvlaSi. am faqtisadmi Tanxmobis gamosaxatavad
- Page 23 and 24: 23islamis gavrcelebis Semdeg osmale
- Page 25 and 26: 25selim I -is kanonTa wignis Sedgen
- Page 27 and 28: 27damokidebuli iyo qalis socialur m
- Page 29 and 30: 29mamakacis adgilas da sifahimac ar
- Page 31 and 32: 31faqtobrivad iyo pasuxi misi koleg
- Page 33 and 34: 33XVIII saukunis saxelovani poeti q
- Page 35 and 36: 353. haremi da misi ierarqia osmale
- Page 37 and 38: 37wlis Cerqezi gogona, 15-16 wlis C
- Page 39 and 40: 39meqrTameobis kera. haramxana mdeb
- Page 41 and 42: 41radganac sultanTan pirispir Sexve
- Page 43 and 44: 43MmTavari “Hasseki Sultan”-i i
- Page 45 and 46: 45haremis metad korumpirebul fenas
- Page 47 and 48: 47naTesavebi da axvedrebdnen 200-md
- Page 49 and 50: 49igive faqtze aris yuradReba gamax
- Page 51 and 52: 514. valide sultani.qalTa mmarTvelo
- Page 53 and 54: 53didi avtoritetiT sargeblobda. dro
- Page 55 and 56: 558. handani (1603-1603) mehmed III
- Page 57 and 58: 57aseve imeorebs Zvel da popularul
- Page 59 and 60: 59gsurT daipyroT Cveni qveyana, maS
- Page 61 and 62: 61Soris imperator ioane V paleologi
- Page 63 and 64: 63mas Wkvian qalad miiCnevda. aqeda
- Page 65 and 66: 65ebraelis, saxelad “kiarezas”
- Page 67 and 68: 67miliardi asperi inaxeboda (hameri
- Page 69 and 70: 69sultans adanaSaulebdnen didZali f
- Page 71 and 72: 71“regentobis xanis” aRsaniSnav
- Page 73: 73gamyarda, radganac man SeZlo swra
- Page 77 and 78: 77balansi didad iyo damokidebuli su
- Page 79 and 80: 79Tvlida Tavis TiToeul nabijs, rogo
- Page 81 and 82: 81sultans acnoba, ris Sedegadac mox
- Page 83 and 84: 83axali sultani gaxda ibrahimis 7 w
- Page 85 and 86: 85mniSvnelovani gavlenis qveS. l. k
- Page 87 and 88: 87mamakaci iyo. ceremonia iyo simbo
- Page 89 and 90: 89vercxlisa da oqros foTlebiT morTu
- Page 91 and 92: 916. qalis statusi osmalurisaojaxo
- Page 93 and 94: 93memkvidreobiT gadacema. “mahri
- Page 95 and 96: 957. qali da qvelmoqmedeba osmaleTi
- Page 97 and 98: 97Camomavali qalebi iyvnen didmasSt
- Page 99 and 100: 99kargi cxeni. is saukeTeso, morwmu
- Page 101 and 102: 101Sadrevnebi” (zarinebafi 2002:5
- Page 103 and 104: 103colis yola sxva mizeziTac iyo ga
- Page 105 and 106: 105mesakuTris qonebidan. berklis mi
- Page 107 and 108: 107da gaTxovebis Semdegac mas Sors
- Page 109 and 110: 109yofila qoseleris fermis da saxle
- Page 111 and 112: 111Cven vigebT, rom haje hanimi xel
- Page 113 and 114: 113umaRlesi titulis - hajis mflobel
- Page 115 and 116: 115maRaziebic, romlis xSiri stumreb
- Page 117 and 118: 117sultan Mmustafa II-is (1695-1703
- Page 119 and 120: 119faravda da mxolod Tvalebi uCanda
- Page 121 and 122: 121sasamarTlos Canawerebidan vgebul
- Page 123 and 124: 123sainteresoa XVIII s-is kaiseris
74warmoadgenda saojaxo dinastiis keTildReoba da gadarCena. validesultnebs aseve Seuvali Zalaufleba gaaCndaT garkveul aspeqtebSi,romelic maTi Svilebis kompetenciaSi ar Sedioda. isini cdilobdnendaebrunebinaT sasultnosaTvis simyare. “sultani TiTqmis Seuvali gaxdasaxelmwifos marTvaSi, valide sultani ki, rogorc haremis ufrosi,ojaxis avtoritets ganagebda. igi warmoadgenda erT mTlian samefoojaxs, romelic uzrunvelyofda kavSiris damyarebas samefo dinastiisTaobebs Soris da simbolizirebas aniWebda maT maradJamobas “ (persi1993:259).valide sultnebi aseve aqtiurad zrunavdnen dinastiisgamravlebaze. amis erT-erTi magaliTia nurbanu sultani - murad III-is(1574-1595) deda, romelic cdilobda Tavis Svils ar hyoloda mxoloderTi coli safie. magram muradi 20 wlis manZilze mainc am erTi coliserTguli darCa (kinrosi 2002:275). safiem mas mxolod ori Svili gauCina,amaTgan erTi adreul asakSi gardaicvala. igi imsxverpla im xSirmaepidemiebma, romlebsac adgili hqonda XVIs-is bolo wlebSi. murad III-isdam dinastiis gamravlebis mizniT Tavis Zmas saCuqrad ori mxevalic kimihgvara.dinastiis gazrdaze zrunavda, agreTve, qosem sultanic. romelicecada Tavisi Svilis darwmunebas, raTa sikvdiliT ar daesaja TavisiZmebi. dinastiis gasamravleblad qosem sultani cdilobda Tavisi Svilis- ibrahimis garSemo Semoekriba xasebi, TviTon ki qveynis marTvissadaveebi egdo xelT. ibrahimis sultnobis bolo wlebSi, rodesacqveyanaSi areuloba iyo, qosem sultani kidev erTxel gamovidadinastiisa da sakuTari Svilis dasacavad.valide sultanma – Turhanma, dinastiis SesanarCuneblad, daicvaTavisi Svilis mehed IV-is (1648-1687) Zmebi – suleimani da ahmedi,romlebic ar iyvnen misi Svilebi.valide sultnebi iyvnen osmaleTis imperiaSi arsebulitradiciebis pirveli damcvelebi. magaliTad, iseTi tradiciebis,rogoric iyo sultnis taxtze asvlis ceremonia. rodesac mTavrobiswarmomadgenlebma gadawyvites, rom ibrahimi taxtidan gadaeyenebinaT, maTbrZaneba gaugzavnes sasaxleSi, rom sultnis Svidi wlis vaJi taxtze