q a l i T u r q e T S i

q a l i T u r q e T S i q a l i T u r q e T S i

13.07.2015 Views

74warmoadgenda saojaxo dinastiis keTildReoba da gadarCena. validesultnebs aseve Seuvali Zalaufleba gaaCndaT garkveul aspeqtebSi,romelic maTi Svilebis kompetenciaSi ar Sedioda. isini cdilobdnendaebrunebinaT sasultnosaTvis simyare. “sultani TiTqmis Seuvali gaxdasaxelmwifos marTvaSi, valide sultani ki, rogorc haremis ufrosi,ojaxis avtoritets ganagebda. igi warmoadgenda erT mTlian samefoojaxs, romelic uzrunvelyofda kavSiris damyarebas samefo dinastiisTaobebs Soris da simbolizirebas aniWebda maT maradJamobas “ (persi1993:259).valide sultnebi aseve aqtiurad zrunavdnen dinastiisgamravlebaze. amis erT-erTi magaliTia nurbanu sultani - murad III-is(1574-1595) deda, romelic cdilobda Tavis Svils ar hyoloda mxoloderTi coli safie. magram muradi 20 wlis manZilze mainc am erTi coliserTguli darCa (kinrosi 2002:275). safiem mas mxolod ori Svili gauCina,amaTgan erTi adreul asakSi gardaicvala. igi imsxverpla im xSirmaepidemiebma, romlebsac adgili hqonda XVIs-is bolo wlebSi. murad III-isdam dinastiis gamravlebis mizniT Tavis Zmas saCuqrad ori mxevalic kimihgvara.dinastiis gazrdaze zrunavda, agreTve, qosem sultanic. romelicecada Tavisi Svilis darwmunebas, raTa sikvdiliT ar daesaja TavisiZmebi. dinastiis gasamravleblad qosem sultani cdilobda Tavisi Svilis- ibrahimis garSemo Semoekriba xasebi, TviTon ki qveynis marTvissadaveebi egdo xelT. ibrahimis sultnobis bolo wlebSi, rodesacqveyanaSi areuloba iyo, qosem sultani kidev erTxel gamovidadinastiisa da sakuTari Svilis dasacavad.valide sultanma – Turhanma, dinastiis SesanarCuneblad, daicvaTavisi Svilis mehed IV-is (1648-1687) Zmebi – suleimani da ahmedi,romlebic ar iyvnen misi Svilebi.valide sultnebi iyvnen osmaleTis imperiaSi arsebulitradiciebis pirveli damcvelebi. magaliTad, iseTi tradiciebis,rogoric iyo sultnis taxtze asvlis ceremonia. rodesac mTavrobiswarmomadgenlebma gadawyvites, rom ibrahimi taxtidan gadaeyenebinaT, maTbrZaneba gaugzavnes sasaxleSi, rom sultnis Svidi wlis vaJi taxtze

75aeyvanaT da sazeimo ceremonia meCeTSi gamarTuliyo. qosem sultani amfaqts aqtiurad gamoexmaura da aRniSna, rom sultnis taxtze kurTxevisceremonia meCeTSi arasodes ar Catarebula da is yovelTvis sasaxleSitardeboda. unda vivaraudoT, rom qosems surda am ceremonialisCatareba im adgilas, sadac mas meti kontrolis saSualeba eqneboda,magram sinamdvileSi, es ar niSnavda mxolod sakuTari avtoritetisSenarCunebaze zrunvas, aramed mas realurad surda axali sultniskeTildReoba, romelsac am qveyanaze jer aranairi gamocdileba argaaCnda. valide sultnebis maRal avtoritetze miuTiTebs is faqtic,rom axali sultani taxtze asvlisTanave pirvel rigSi dedasmoinaxulebda xolme. muradmac da mehmedmac orivem moinaxules TavianTidedebi, raTa maTgan mieRoT dalocva da rCevebi.valide sultnebi mniSvnelovan rols asrulebdnen sultnisgadayenebisas. gadayenebuli sultnis deda gascemda sanqcias, raTataxtze kvlav samefo dinastiis Camomavali asuliyo da ara sxva piri.XVIIs-is xuTi sultnidan samis deda (eseni iyvnen mustafa I-is,ibrahimisa da mustafa II-is dedebi) Seeswro Svilis taxtidan gadayenebas.moipoveba mtkicebuleba imis Sesaxebac, rom rogorc mufTim, isedidvezirma, dedebs neba darTes monawileoba mieRoT sultnisgadayenebaSi. magaliTad, “rodesac naTeli gaxda, rom mustafas gonebriviSesaZleblobebi qveyanas did zarals miayenebda, dedamisi daTanxmda misgadayenebas. dedam mxolod is iTxova, rom misi Svili sikvdiliT ardaesajaT” (naima 1863-1864:315).“mdgomareobis daZabvis SemTxvevaSi saxelmwifo pirebi Semdegstrategias iyenebdnen. isini valide sultans adarebdnen mociqulimuhamedis dedas, amiT gaamayebuli qosem sultani kidev ufro afarToebdaTavisi, rogorc maswavleblis, uflebebs Tavisi Svilis da ara mxolodSvilis, aramed mTlianad muslimuri Temis winaSe” (persi 1993:264).TandaTanobiT valide sultnis funqcia osmaleTis imperiaSiformaluri xdeboda. es SegviZlia kargad davinaxoT gulnuS sultnismagaliTze. man metad umniSvnelo roli Seasrula Tavisi Svilis –mustafa II-is gadayenebaSi 1703 wels da aseve misi meore Svilis – ahmedIII-is (1703-1730) taxtze asvlaSi. am faqtisadmi Tanxmobis gamosaxatavad

74warmoadgenda saojaxo dinastiis keTildReoba da gadarCena. validesultnebs aseve Seuvali Zalaufleba gaaCndaT garkveul aspeqtebSi,romelic maTi Svilebis kompetenciaSi ar Sedioda. isini cdilobdnendaebrunebinaT sasultnosaTvis simyare. “sultani TiTqmis Seuvali gaxdasaxelmwifos marTvaSi, valide sultani ki, rogorc haremis ufrosi,ojaxis avtoritets ganagebda. igi warmoadgenda erT mTlian samefoojaxs, romelic uzrunvelyofda kavSiris damyarebas samefo dinastiisTaobebs Soris da simbolizirebas aniWebda maT maradJamobas “ (persi1993:259).valide sultnebi aseve aqtiurad zrunavdnen dinastiisgamravlebaze. amis erT-erTi magaliTia nurbanu sultani - murad III-is(1574-1595) deda, romelic cdilobda Tavis Svils ar hyoloda mxoloderTi coli safie. magram muradi 20 wlis manZilze mainc am erTi coliserTguli darCa (kinrosi 2002:275). safiem mas mxolod ori Svili gauCina,amaTgan erTi adreul asakSi gardaicvala. igi imsxverpla im xSirmaepidemiebma, romlebsac adgili hqonda XVIs-is bolo wlebSi. murad III-isdam dinastiis gamravlebis mizniT Tavis Zmas saCuqrad ori mxevalic kimihgvara.dinastiis gazrdaze zrunavda, agreTve, qosem sultanic. romelicecada Tavisi Svilis darwmunebas, raTa sikvdiliT ar daesaja TavisiZmebi. dinastiis gasamravleblad qosem sultani cdilobda Tavisi Svilis- ibrahimis garSemo Semoekriba xasebi, TviTon ki qveynis marTvissadaveebi egdo xelT. ibrahimis sultnobis bolo wlebSi, rodesacqveyanaSi areuloba iyo, qosem sultani kidev erTxel gamovidadinastiisa da sakuTari Svilis dasacavad.valide sultanma – Turhanma, dinastiis SesanarCuneblad, daicvaTavisi Svilis mehed IV-is (1648-1687) Zmebi – suleimani da ahmedi,romlebic ar iyvnen misi Svilebi.valide sultnebi iyvnen osmaleTis imperiaSi arsebulitradiciebis pirveli damcvelebi. magaliTad, iseTi tradiciebis,rogoric iyo sultnis taxtze asvlis ceremonia. rodesac mTavrobiswarmomadgenlebma gadawyvites, rom ibrahimi taxtidan gadaeyenebinaT, maTbrZaneba gaugzavnes sasaxleSi, rom sultnis Svidi wlis vaJi taxtze

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!