q a l i T u r q e T S i

q a l i T u r q e T S i q a l i T u r q e T S i

13.07.2015 Views

68moiTxova, rom frangebs mis saxelze samefo sayviri miecaT. franguligemebi marTlac swrafad SeCerdnen da artileriam cecxli gaxsna,valides sapativsacemod sapasuxo cecxli gaxsna sasaxlis artileriamac(persi 1993:241).valide sultnebis didi avtoritetis miuxedavad, XVI saukuneSi maTxSirad eqmnebodaT problemebi. yvela sultans rodi surda, rom maTideda maT saqmeebSi Careuliyo. aseT SemTxvevebs gansakuTrebiT maSinhqonda adgili, roca sultani srulwlovanebis asaks miaRwevda da TavsSesaferisad igrZnobda, rom MmTeli qveynis marTva Tavis Tavze aeRo.valide sultnebis gavlenis sfero marTlac farTo iyo. maT didizegavlena hqondaT mopovebuli sasaxlis karis umaRles moxeleebsSoris. maTi qaliSvilebi Txovdebodnen gavlenian pirebze, SesabamisadmaT moqiSpeebic uCndebodaT sultnis didveziris, mufTisa da winasultnebis saxiT.aRsaniSanvia, rom TviTon sultansac ar siamovnebda dedamisis mierdamoukidebeli politikis gatareba, gansakuTrebiT maSin, roca dedisqmedebani mis politikasTan SeusabamobaSi modioda. mehmed III-s (1595-1603)xSirad uxdeboda dedasTan – safiesTan dapirispireba. 1600-1603 ww-SistambolSi myofi elCi agostino nini aRniSnavs, rom safie sultani argamoirCeoda mmarTvelobis gansakuTrebuli niWiT, piriqiT, misi roliqveynis marTvaSi umniSvnelo iyo. misi cnobis mixedviT mehmed III-s safiesultani sasaxlidan Zvel sasaxleSi gadauyvania, magram ramodenimedReSi kvlav ukan daubrunebia. safie sultani agreTve gadaurCajariskacebis amboxebasac, romlebic moiTxovdnen misi sasaxlidan Sorsgasaxlebas. es sabolood imiT dasrulda, rom safie edirneSi waiyvanes.garda amisa, safie sultani daadanaSaules fulis gadaxarjvaSi,romelic man meCeTis asaSeneblad gaiRo, romelic Tumca veRardasrulda.safie sultnis arapopularobas aRniSnavs ingliseli elCi henrilelo da ambobs, rom mufTi da jariskacebi xSirad Ciodnen sultanTansafie sultnis mmarTvelobis gamo (lelo 1952:2).yvelaze seriozuli krizisi, romelsac safie daupirispirda, iyo1600 wels saimperio jaris jariskacebis amboxeba, romlebic aseve valide

69sultans adanaSaulebdnen didZali fulis gaflangvaSi. “martokomerciul saqmianobaSi safie sultnis qoneba 500 mln aspers Seadgenda.yvelanair qrTams safie sultani ebraeli qalis daxmarebiT iRebda,romelic misi marjvena xeli iyo” (persi 1993:242). muhamedma ajanyebulebidaawynara da Sepirda, rom mdgomareobas gamoasworebda.safiem gadawyvita, rom Tavisi siZe – didveziri ibrahim-faSa daadmirali halil-faSa Tanamdebobidan gadaeyenebina, radganac maT verSeZles misi dacva ajanyebis dros. magram, unda aRiniSnos, rom sultanmamehmedma yurad ar iRo dedis naTqvami da ar daTanxmda mis moTxovnas.selaniqis cnobis mixedviT, mas dedisaTvis pasuxad SeuTvlia, romvezirebs aranairi danaSauli ar miuZRodaT.safie sultnisagan gansxvavebiT, kidev ufro naklebi uflebebiTsargeblobda ahmed I-is (1603-1617) deda handan sultani. unda aRiniSnos,rom handan sultani iyo mehmed III-is Zis da safie sultnis SviliSvili.ahmed I-ma yurad ar iRo dedis Txovna, ar daesaja sikvdiliT didvezirimehmed faSa, romelmac saTanado zomebi ver miiRo da ver Caaqro 1603wlis anatoliis ajanyeba. dedis Txovnis miuxedavad, ajanyebidandabrunebuli mehmed faSa sultanma dauyovnebliv sikvdiliT dasaja(feCevi 1864-1867:31). handan sultani ahmedis taxtze asvlidan 2 wlisSemdeg gardaicvala.miuxedavad imisa, rom murad III-m (1574-1595) SemoiRo valide-sultnisinstituti, igi dedas Tavis saqmes mxolod misi dedaqalaqSi aryofnisperiodSi gadaabarebda xolme. muradi dedas ar rTavda nebas sruliZalaufleba aeRo xelSi, rogorc nurbanu da safie sultnebisSemTxvevaSi iyo. yvela momdevno sultnis sazrunavi agreTve iyo is, romSeezRudaT dedebis uflebebi, romlebic xSir SemTxvevaSi aWarbebdnenTavis Zalauflebas da faqtobriv mmarTvelebad iqceodnen xolme, Tumcaes balansi didad iyo damokidebuli sultnebis da dedebis pirovnulTvisebebze da SesaZleblobebze.Cans, rom mehmed III-is (1595-1603) Semdgomi sultnebi seriozuladdafiqrdnen valide sultnebis xelisuflebaze da gadawyvites maTiuflebebi CarCoSi moeqciaT.

69sultans adanaSaulebdnen didZali fulis gaflangvaSi. “martokomerciul saqmianobaSi safie sultnis qoneba 500 mln aspers Seadgenda.yvelanair qrTams safie sultani ebraeli qalis daxmarebiT iRebda,romelic misi marjvena xeli iyo” (persi 1993:242). muhamedma ajanyebulebidaawynara da Sepirda, rom mdgomareobas gamoasworebda.safiem gadawyvita, rom Tavisi siZe – didveziri ibrahim-faSa daadmirali halil-faSa Tanamdebobidan gadaeyenebina, radganac maT verSeZles misi dacva ajanyebis dros. magram, unda aRiniSnos, rom sultanmamehmedma yurad ar iRo dedis naTqvami da ar daTanxmda mis moTxovnas.selaniqis cnobis mixedviT, mas dedisaTvis pasuxad SeuTvlia, romvezirebs aranairi danaSauli ar miuZRodaT.safie sultnisagan gansxvavebiT, kidev ufro naklebi uflebebiTsargeblobda ahmed I-is (1603-1617) deda handan sultani. unda aRiniSnos,rom handan sultani iyo mehmed III-is Zis da safie sultnis SviliSvili.ahmed I-ma yurad ar iRo dedis Txovna, ar daesaja sikvdiliT didvezirimehmed faSa, romelmac saTanado zomebi ver miiRo da ver Caaqro 1603wlis anatoliis ajanyeba. dedis Txovnis miuxedavad, ajanyebidandabrunebuli mehmed faSa sultanma dauyovnebliv sikvdiliT dasaja(feCevi 1864-1867:31). handan sultani ahmedis taxtze asvlidan 2 wlisSemdeg gardaicvala.miuxedavad imisa, rom murad III-m (1574-1595) SemoiRo valide-sultnisinstituti, igi dedas Tavis saqmes mxolod misi dedaqalaqSi aryofnisperiodSi gadaabarebda xolme. muradi dedas ar rTavda nebas sruliZalaufleba aeRo xelSi, rogorc nurbanu da safie sultnebisSemTxvevaSi iyo. yvela momdevno sultnis sazrunavi agreTve iyo is, romSeezRudaT dedebis uflebebi, romlebic xSir SemTxvevaSi aWarbebdnenTavis Zalauflebas da faqtobriv mmarTvelebad iqceodnen xolme, Tumcaes balansi didad iyo damokidebuli sultnebis da dedebis pirovnulTvisebebze da SesaZleblobebze.Cans, rom mehmed III-is (1595-1603) Semdgomi sultnebi seriozuladdafiqrdnen valide sultnebis xelisuflebaze da gadawyvites maTiuflebebi CarCoSi moeqciaT.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!