q a l i T u r q e T S i

q a l i T u r q e T S i q a l i T u r q e T S i

13.07.2015 Views

62usayvarlesi Svili Mmustafa, romelic mamis Tvalwin sikvdiliTdasajes. (noviCevi 1963:99; inaljiqi 1989:87).saxelganTqmuli orientalisti n. m. penzeri werda, rom,roksolanas mmarTvelobiT daiwyo qalTa mmarTvelobis xana (kadınlarsultanatı), romelic daaxloebiT 150 weli gagrZelda, Turqan validesultnis, muhamed IV-is dedis gardacvalebamde (penzeri 2005:186). TumcaCven vxvdebiT am faqtis sxvanair axsnas u. u. beiTsis naSromSi, romelicvaraudobs, rom e.w. qalTa mmarTvelobis era osmalur istoriografiaSidaiwyo safies mmarTvelobiT (beiTsi 1978:254)“hurem sultanma” miaRwia muslimuri samarTlis mixedviTgamxdariyo sultnis kanonieri coli, risTvisac arcerT mona qalsosmaleTis imperiis arsebobis bolo ori saukunis manZilze ar miuRwevia(kinrosi 2002:236). am qorwinebam rogorc qristianul, ise muslimursamyaroSi didi aRSfoTeba gamoiwvia. roksolanas vaJebi gaxdnenosmaleTis taxtis memkvidreebi. misi vaJi selimi 1566 wels suleimanis I-is momdevno sultani gaxda, mas Semdeg rac brZola mougo Tavis Zmasbaiazids, romelic 1561 wels am brZolaSi daiRupa.qveynis marTva-gamgeobaSi Tavisuflad ereodnen sultnisqaliSvilebic. amisi magaliTia sultan suleiman I-is (1520-1566) daroksolanas qaliSvili mihrimahi. is yvelaze cnobili princesa iyoosmaleTis imperiaSi. mihrimahi saTaveSi edga mraval saganmanaTleblo dasaqvelmoqmedo saqmianobas. man mniSvnelovani roli Seasrula mamis daaseve Zmis selim II-is (1566-1574) sultnobis dros (beiTsi 1978:252).mihrimahi, mamis surviliT, colad gahyva rusTem faSas – Soreulidiarbeqiris mmarTvels. aRsaniSnavia, rom colisa da sidedrisaqtiurobiT rusTem faSa orjer gaxda didveziri sultan suleiman I-isdros. kinrosi dasZnes: “mas Semdeg rac rusTem faSa gaxda suelimanissiZe da didveziri, mis xelT aRmoCnda saxelmwifos finansebi. sultnisneba-surviliT mis xelSi aRmoCnda qveynis marTvis sadaveebi. Sesabamisadroksolanam miaRwia Tavisi Zalauflebis zenits” (kinrosi 2002:238).mihrimahma waaqeza mama maltelTa winaaRmdeg laSroba moewyoT. osmaloistorikosTa mixedviT mihrimahi mamas vaJiSvilebze metadac uyvarda. mama

63mas Wkvian qalad miiCnevda. aqedan gamomdinare, misi rCevebi sasaxliswevrTa gamoxmaurebasa da mamis mowonebas imsaxurebda.aRsaniSnavia, rom mihrimahi didi qonebis mflobeli gaxldaT. Mmisqonebas Seadgenda misi mziTevi da agreTve qmris danatovari qoneba.istorikosi ibrahim feCevi dasZens: “rusTem-faSam gamoiCina didiguluxvoba, is gascemda did mowyalebas. man didZali fuli dautovasultan mihrimahs” (feCevi 1981-1982).zemoT ukve moxseniebuli iyo, rom mona qalidan validesulTnobamde amaRlda qosem sultani. is iyo valide sultani samiTaobis sultnobis dros, kerZod ki murad IV-is (1623-1640), ibrahimis (1640-1648) da mehmed IV-is (1648-1687) dros. qosem sultani iyo ahmed I-is “xasa”,romelmac Semdeg didi uflebebi moipova. is sasaxlis karze metadgavleniani figura iyo. amasTanave aqtiurad monawileobda osmaleTisimperiis taztze axali kandidaturis SerCevis procesSi.ahmed I-ma gzidan Camoicila Tavisi Zma mustafa, romelicsasikvdilod gaimeta. male taxtze ahmed I-is (1603-1617) Svili osmaniavida, Tumca mas taxtis mopovebaSi didi dabrkolebis gadalaxva mouxda.osmanma, taxtis mosapoveblad, gadawyvita sikvdiliT daesaja Tavisiyvela Zma, maT Soris mamamisis ahmed I-is favoriti qalis, yofili “xasis”– qosemis sami vaJi: muradi, qasimi da ibrahimi. 1612 wels venecieli elCiTurqeTSi simon kontarini ityobineba, rom qosemma TxovniT mimarTasultans da Tavisi Svilebi sikvdilisagan daixsna. osmanis Tavdapirvelicda – xelSi Caegdo taxti, kraxiT dasrulda. amisi mizezi gaxldaT is,rom mas dedamisi ar daexmara taxtis mopovebaSi. 1618 wels, roca osmanitaxtze avida, dedamisi mahfiruzi cocxali iyo. is faqti, rom mahfiruziar mfarvelobda Tavis Svils, ganpirobebuli iyo im mizeziT, rom isosmanis sultnobis dros sasaxleSi ar cxovrobda da Sesabamisad arcvalide sultani ar yofila. “savaraudoa, rom mahfiruzis mokveTasasaxlidan moxda Tavisi Svilis osmanis gamefebamde da man Tavisistatusis aRdgena sasaxlis karze amis mere veRar SeZlo. amazemetyvelebs misi sasaxlidan Sors cxovreba da aseve misi mokrZalebulidasaflaveba 1620 wels, Svilis gamefebidan 2 wlis Semdeg” (persi1993:233).

62usayvarlesi Svili Mmustafa, romelic mamis Tvalwin sikvdiliTdasajes. (noviCevi 1963:99; inaljiqi 1989:87).saxelganTqmuli orientalisti n. m. penzeri werda, rom,roksolanas mmarTvelobiT daiwyo qalTa mmarTvelobis xana (kadınlarsultanatı), romelic daaxloebiT 150 weli gagrZelda, Turqan validesultnis, muhamed IV-is dedis gardacvalebamde (penzeri 2005:186). TumcaCven vxvdebiT am faqtis sxvanair axsnas u. u. beiTsis naSromSi, romelicvaraudobs, rom e.w. qalTa mmarTvelobis era osmalur istoriografiaSidaiwyo safies mmarTvelobiT (beiTsi 1978:254)“hurem sultanma” miaRwia muslimuri samarTlis mixedviTgamxdariyo sultnis kanonieri coli, risTvisac arcerT mona qalsosmaleTis imperiis arsebobis bolo ori saukunis manZilze ar miuRwevia(kinrosi 2002:236). am qorwinebam rogorc qristianul, ise muslimursamyaroSi didi aRSfoTeba gamoiwvia. roksolanas vaJebi gaxdnenosmaleTis taxtis memkvidreebi. misi vaJi selimi 1566 wels suleimanis I-is momdevno sultani gaxda, mas Semdeg rac brZola mougo Tavis Zmasbaiazids, romelic 1561 wels am brZolaSi daiRupa.qveynis marTva-gamgeobaSi Tavisuflad ereodnen sultnisqaliSvilebic. amisi magaliTia sultan suleiman I-is (1520-1566) daroksolanas qaliSvili mihrimahi. is yvelaze cnobili princesa iyoosmaleTis imperiaSi. mihrimahi saTaveSi edga mraval saganmanaTleblo dasaqvelmoqmedo saqmianobas. man mniSvnelovani roli Seasrula mamis daaseve Zmis selim II-is (1566-1574) sultnobis dros (beiTsi 1978:252).mihrimahi, mamis surviliT, colad gahyva rusTem faSas – Soreulidiarbeqiris mmarTvels. aRsaniSnavia, rom colisa da sidedrisaqtiurobiT rusTem faSa orjer gaxda didveziri sultan suleiman I-isdros. kinrosi dasZnes: “mas Semdeg rac rusTem faSa gaxda suelimanissiZe da didveziri, mis xelT aRmoCnda saxelmwifos finansebi. sultnisneba-surviliT mis xelSi aRmoCnda qveynis marTvis sadaveebi. Sesabamisadroksolanam miaRwia Tavisi Zalauflebis zenits” (kinrosi 2002:238).mihrimahma waaqeza mama maltelTa winaaRmdeg laSroba moewyoT. osmaloistorikosTa mixedviT mihrimahi mamas vaJiSvilebze metadac uyvarda. mama

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!