q a l i T u r q e T S i

q a l i T u r q e T S i q a l i T u r q e T S i

13.07.2015 Views

60aRsaniSnavia, rom sultnis samefo karze Warbobdnen aramuslimuriwarmoSobis qalebi. magaliTad, murad IV-is (1623-1640) deda berZeni iyo,sultan suleiman I-is (1520-1566) coli – roksolana slavi warmoSobisa,mehmed II-is (1451-1481) coli da Semdgomi sultnis deda gulbaxari –albanuri an berZnuli warmoSobisa. es ganpirobebuli iyo metwiladpolitikuri mdgomareobiT. am faqts adasturebs istorikosi ibrahimfeCevi Tavis istoriul naSromSi da dasZens: “aw gardacvlilmaildirimma baiazid xanma colad moiyvana vlakas vaJiSvilis qaliSvili.udavoa, es uCveulo tradicia sultnis karze – giauris qaliSviliscolad moyvana, metad xSiri iyo. ase rom, sultnis karze Warbobdnenmezobeli qveynis mmarTvelebis lamazi qaliSvilebi. aseve sultan muradII-em (1421-1451) colad moiyvana voCes qaliSvili. voCe iyo vlakas vaJi, masmiznad hqonda dasaxuli daemarcxebina bosniis mefe da sxva rumeliisgiaurebi. Sedegad man waarTva mas semenderu” (feCevi 1981-1982).aseve “orxan I-ma (1326-1360) colad moiyvana bizantieli princesa –Teodora, sul male Teodoras da colad gahyva ioane paleologs. amgziT Turqebi damkvidrdnen evropaSi ara rogorc mtrebi, aramed rogorcmokavSireebi da naTesavebi bizantiis imperatorisa” (kinrosi 1997:353).am faqts imeorebs h. inaljiqi da dasZens: 1346 wels osmaleTissultanma orhanma kavSiri daamyara ioane V kantakuzenTan – bizantiistaxtis pretendentTan da iqorwina mis qaliSvil – Teodoraze. aman xeliSeuwyo osmalebs Careuliyvnen bizantiis saSinao saqmeebSi (inaljiqi1989:9).XIV saukuneSi murad I-ma (1360-1389) iqorwina ramdenime berZenprincesaze, maT Soris iyo bizantiel kantakuzenTa ojaxis asuli. misipirveli coli berZeni iyo, romelsac Semdgom daerqva “gulCiCeki”(Gűlçiçek). misgan sultans Semdgomi sultani baiazid I – “elva” (1389-1402)eyola. “baiazidma dedis gavleniT colad moiyvana qristiani colebi, maTislamis pirvel saukuneebSi. momdevno xanebSi zavia ewodeboda sufi Saihissavanesac, sadac is qadagebda da aswavlida muridebs. es termini gansakuTrebiTgavrcelda Crd. afrikaSi (maRribSi) da andalusiaSi (muslimur espaneTSi),sadac sufiurma savaneebma saerTod didi roli iTamaSes sufizmis propagandasada popularizaciaSi (sanikiZe 1999a: 62).

61Soris imperator ioane V paleologis qaliSvili. magram yvelaze metadTavisi colebidan gamoarCevda despines, romelic iyo ungreTis mefislazar I-is qaliSvili. despina sakmaod did Zalauflebas flobda, magramis ar gamxdara sultnis deda. is sultanTan erTad 1402 wlis ankarisSetakebis dros tyved Cavarda, sultani male gardaicvala, despinastragikuli istoriac aq wydeba, is rom sultnis deda gamxdariyo maszemeti iqneboda cnobili, magram ucnobia Semdgomi sultani mehmed I (1413-21)misi Svili iyo Tu ara” (gudvini 1994:122).aqve unda aRvniSnoT, rom zogierTi valide sultani warsulSi monaqali iyo, romlebmac moaxerxes sasaxlis karze dawinaureba da validesulTnobamde amaRleba. aseT qalebs miekuTvnebian Semdegi validesultnebi: qosemi, nurbanu, safie da gulnuS sultnebi (alTindali1994:29).sultan suleiman I-is (1520-1566) coli roksolana warmoSobiT slavimona qali iyo, romelic kavkasiaSi tyved Cavardnis Semdeg stambolismonaTa bazarze, aqedan ki sultnis haramxanaSi moxvda. roksolanamharemSi warmatebas male miaRwia. igi gaxda sultnis favoriti dasazogadoebriv Sekrebebze sultans mudam Tan dahyveboda. man osmaleTisimperiaSi precedenti Seqmna da 1536 wels haremi Zvelidan axalsasaxleSi gadaitana sultnis gverdiT, sadac man Tavisi gavlenis qveSmoaqcia sultani da agreTve xelT igdo saxelmwifos marTvis sadaveebi(kinrosi 1997:256; uzunCarSili 1998:404-405; inaljiqi 1989:86). man gamoiwviasultnis colis – gulbaharis aRSfoTeba, romlis Svili – mustafaosmaleTis imperiis taxtis memkvidred iTvleboda.male, 1534 wels roksolanas wyalobiT gulbahari da misi Svilimustafa imperiis Soreul provinciaSi gadaasaxles. roksolanassuleimanisagan vaJi eyola, romelsac arsebuli taxtis memkvidre undaSeecvala.roksolanam daarwmuna suleimani, rom didveziri ibrahimi masRalatobda da cdilobda sultnis xelisuflebis uzurpacias. esyvelaferi imiT dasrulda, rom 1536 wels didveziri ibrahimi sikvdiliTdasajes. TandaTanobiT “hurem sultanma” haremis qalTa Soris pirveliadgili moipova. roksolanas intrigebs emsxverpla suleimanis

60aRsaniSnavia, rom sultnis samefo karze Warbobdnen aramuslimuriwarmoSobis qalebi. magaliTad, murad IV-is (1623-1640) deda berZeni iyo,sultan suleiman I-is (1520-1566) coli – roksolana slavi warmoSobisa,mehmed II-is (1451-1481) coli da Semdgomi sultnis deda gulbaxari –albanuri an berZnuli warmoSobisa. es ganpirobebuli iyo metwiladpolitikuri mdgomareobiT. am faqts adasturebs istorikosi ibrahimfeCevi Tavis istoriul naSromSi da dasZens: “aw gardacvlilmaildirimma baiazid xanma colad moiyvana vlakas vaJiSvilis qaliSvili.udavoa, es uCveulo tradicia sultnis karze – giauris qaliSviliscolad moyvana, metad xSiri iyo. ase rom, sultnis karze Warbobdnenmezobeli qveynis mmarTvelebis lamazi qaliSvilebi. aseve sultan muradII-em (1421-1451) colad moiyvana voCes qaliSvili. voCe iyo vlakas vaJi, masmiznad hqonda dasaxuli daemarcxebina bosniis mefe da sxva rumeliisgiaurebi. Sedegad man waarTva mas semenderu” (feCevi 1981-1982).aseve “orxan I-ma (1326-1360) colad moiyvana bizantieli princesa –Teodora, sul male Teodoras da colad gahyva ioane paleologs. amgziT Turqebi damkvidrdnen evropaSi ara rogorc mtrebi, aramed rogorcmokavSireebi da naTesavebi bizantiis imperatorisa” (kinrosi 1997:353).am faqts imeorebs h. inaljiqi da dasZens: 1346 wels osmaleTissultanma orhanma kavSiri daamyara ioane V kantakuzenTan – bizantiistaxtis pretendentTan da iqorwina mis qaliSvil – Teodoraze. aman xeliSeuwyo osmalebs Careuliyvnen bizantiis saSinao saqmeebSi (inaljiqi1989:9).XIV saukuneSi murad I-ma (1360-1389) iqorwina ramdenime berZenprincesaze, maT Soris iyo bizantiel kantakuzenTa ojaxis asuli. misipirveli coli berZeni iyo, romelsac Semdgom daerqva “gulCiCeki”(Gűlçiçek). misgan sultans Semdgomi sultani baiazid I – “elva” (1389-1402)eyola. “baiazidma dedis gavleniT colad moiyvana qristiani colebi, maTislamis pirvel saukuneebSi. momdevno xanebSi zavia ewodeboda sufi Saihissavanesac, sadac is qadagebda da aswavlida muridebs. es termini gansakuTrebiTgavrcelda Crd. afrikaSi (maRribSi) da andalusiaSi (muslimur espaneTSi),sadac sufiurma savaneebma saerTod didi roli iTamaSes sufizmis propagandasada popularizaciaSi (sanikiZe 1999a: 62).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!