q a l i T u r q e T S i
q a l i T u r q e T S i q a l i T u r q e T S i
40jadoqrobaSi, mkacri sasjeliT isjeboda, tomaraSi svamdnen da SuagulbosforSi agdebdnen (gudvini 1994:129).haremi SeiZleba warmodgenil iqnes rogorc piramida, sadac haremisqalTa Soris garkveuli ierarqia arsebobda. haremis ierarqiis yvelazedabal safexurze mona da tyve qalebi idgnen, ierarqiis saTaveSi kisultnis deda _ valide gvevlineboda.mona qalebi sasaxlis haremSi moxvedramde gadiodnen garkveulwvrTnas, garda amisa saWurisebi usinjavdnen sxeulis TiToeul nawils,rom raime defeqti ar hqonodaT. Tu mona qali yvela moTxovnasdaakmayofilebda, Savi saWurisebis ufrosi mas warudgenda validesultans, romlis saboloo dasturis Semdeg haramxanaSi xvdeboda.axalgazrda qalebi haremSi xvdebodnen “acemi”-s 11 statusiT, rac niSnavsucxos, axalbedas. “Acemi”-s statusiT aseve sargeblobdnen vaJebic.paJebis msgavsad isini iyvnen “kul”-ebi 12 , romelTa yidva an gayidva arSeiZleboda. “Acemi” dawinaurdeboda da xdeboda “cariye”, “şagird” 13 , “gedikli”an “usta” 14 (inaljiqi 1989:86).haremis axalbeda wevris wvrTna haremSi pirvelive dRidan iwyeboda.isini saerTo sacxovrebelSi iwyebdnen cxovrebas, maT Tvalyursadevnebdnen asakovani qalebi, TiToeuls Cabarebuli hyavda aT-aTigogona. mTeli Rame haremSi Suqi anTebuli iyo. qalebs aswavlidnencekvas, poezias, religias, simRerasa da musikalur instrumentebzedakvras. haremSi metad miRebuli iyo moTxrobebis kiTxva. yovel Rame“aTas erTis Ramis” erT moTxrobas kiTxulobdnen (gudvini 1994:131;inaljiqi 1989:85). rodesac haremis qalebs SemoesmebodaT sultnisvercxlis lursmebiT moWedili Custebis xma, saswrafod imalebodnen,11 Acemi – kadeti an mona qali haremSi12 Kul – sultnis monebi, rogorc sultnis didi ojaxis wevrebi, (vrceldebodaorive sqesze), saxelmwifos msaxuri.13 Şagird – haremis ierarqiis erT-erTi safexuri, romelic “cariye” –ze maRal dagedikli- ze dabal safexurze idga.14 Usta - iniSneboda sultnisadmi gansakuTrebuli samuSaos Sesasruleblad.
41radganac sultanTan pirispir Sexvedra did Seuracxyofad iTvleboda(inaljiqi 1989:86).haremSi moxvedrisTanave gogonas qristianuli saxelis nacvladmuslimur saxels arqmevdnen, romelic ase Tu ise Seefereboda misgaregnobas. magaliTad, Tu axalgazrda qals hqonda lamazi vardisferiloyebi, mas arqmevdnen “gulbahars”, gazafxulis vards. Semdeg massaswrafod moaqcevdnen islamze, yovelive amis Semdeg gogona euflebodasasaxlis etiketsa da islamur kulturas (krutie 1989:30). selim II-iscolis – nurbanus Tavdapirveli saxeli cecilia iyo da warmoSobiTvenecieli iyo (aldersoni 1956:82). 12 wlis asakSi, 1557 wels, is tyvedCavarda. lamazi da momRimari garegnobis gogona sultans mihgvares da“nurbanu” Searqves, rac Turqulad niSnavs “manaTobel Pprincesas” daislamic miaRebines (jemi 2003:88). suleiman I-is (1520-1566) coliroksolana, evropaSi cnobili rogorc “rosa”, warmoSobiT iyogalicieli tyve qali, Turqebma mas daarqves huremi anu “momRimari”Tavisi mxiaruli sicilis gamo (kinrosi 2002:236).sultnis mxevals “odaliski”-i 15 erqva, sityva-sityviT iTargmneba,rogorc “oTaxis qali” da niSnavs sayvarels, xarWas, xasas, an mxevals,romelzedac sultani an ufliswuli daqorwindeboda (ClaiZe 2001b:1081).isini swavlobdnen cekvas, poezias, musikalur instrumentze dakvras daerotikul xelovnebas. yvelaze momxibvleli “oTaxis qalebidan” TormetsarCevdnen, rogorc sultnis “momlodine qalebi” (gedikli). maT evalebodaTsultnis Cacma, banaoba, sarecxis garecxva, yaviTa da CaiT gamaspinZleba.mowonebis SemTxvevaSi sultani maT TavisTan itovebda. Tumca “oTaxisqalebis” ZiriTadi nawili ar gamoirCeoda didi silamaziT da isiniiyvnen sasaxlis mosamsaxureebi. xSirad sultani “oTaxis qals” anuxarWas, saCuqris saxiT romelime faSas aZlevda. muslimuri etiketismixedviT faSas unda gamoesyida es qali da colad Semdeg moeyvana(buquri 2007:291).danarCeni “oTaxis qalebi” iyvnen piradad sultnis colebis(Kadınlar), qaliSvilebis, Savi an TeTri saWurisebis ufrosis samsaxurSi.15 “odaliski” momdinareobs Turquli sityvidan –“oda”, rac oTaxs niSnavs.
- Page 9 and 10: 9“bizantiis imperiis dros qalebi
- Page 11 and 12: 11iafets (iafesi), wilad xvda aRmos
- Page 13 and 14: 13Semdegi mniSvnelovani aRiareba iy
- Page 15 and 16: 15winaswarmetyveli agreTve ambobs:
- Page 17 and 18: 17epoqaSi qali ganixileboda, rogorc
- Page 19 and 20: 19aarsebda meCeTebsa da sxva religi
- Page 21 and 22: 21meTvalyureobis qveS iyo da gadawy
- Page 23 and 24: 23islamis gavrcelebis Semdeg osmale
- Page 25 and 26: 25selim I -is kanonTa wignis Sedgen
- Page 27 and 28: 27damokidebuli iyo qalis socialur m
- Page 29 and 30: 29mamakacis adgilas da sifahimac ar
- Page 31 and 32: 31faqtobrivad iyo pasuxi misi koleg
- Page 33 and 34: 33XVIII saukunis saxelovani poeti q
- Page 35 and 36: 353. haremi da misi ierarqia osmale
- Page 37 and 38: 37wlis Cerqezi gogona, 15-16 wlis C
- Page 39: 39meqrTameobis kera. haramxana mdeb
- Page 43 and 44: 43MmTavari “Hasseki Sultan”-i i
- Page 45 and 46: 45haremis metad korumpirebul fenas
- Page 47 and 48: 47naTesavebi da axvedrebdnen 200-md
- Page 49 and 50: 49igive faqtze aris yuradReba gamax
- Page 51 and 52: 514. valide sultani.qalTa mmarTvelo
- Page 53 and 54: 53didi avtoritetiT sargeblobda. dro
- Page 55 and 56: 558. handani (1603-1603) mehmed III
- Page 57 and 58: 57aseve imeorebs Zvel da popularul
- Page 59 and 60: 59gsurT daipyroT Cveni qveyana, maS
- Page 61 and 62: 61Soris imperator ioane V paleologi
- Page 63 and 64: 63mas Wkvian qalad miiCnevda. aqeda
- Page 65 and 66: 65ebraelis, saxelad “kiarezas”
- Page 67 and 68: 67miliardi asperi inaxeboda (hameri
- Page 69 and 70: 69sultans adanaSaulebdnen didZali f
- Page 71 and 72: 71“regentobis xanis” aRsaniSnav
- Page 73 and 74: 73gamyarda, radganac man SeZlo swra
- Page 75 and 76: 75aeyvanaT da sazeimo ceremonia meC
- Page 77 and 78: 77balansi didad iyo damokidebuli su
- Page 79 and 80: 79Tvlida Tavis TiToeul nabijs, rogo
- Page 81 and 82: 81sultans acnoba, ris Sedegadac mox
- Page 83 and 84: 83axali sultani gaxda ibrahimis 7 w
- Page 85 and 86: 85mniSvnelovani gavlenis qveS. l. k
- Page 87 and 88: 87mamakaci iyo. ceremonia iyo simbo
- Page 89 and 90: 89vercxlisa da oqros foTlebiT morTu
41radganac sultanTan pirispir Sexvedra did Seuracxyofad iTvleboda(inaljiqi 1989:86).haremSi moxvedrisTanave gogonas qristianuli saxelis nacvladmuslimur saxels arqmevdnen, romelic ase Tu ise Seefereboda misgaregnobas. magaliTad, Tu axalgazrda qals hqonda lamazi vardisferiloyebi, mas arqmevdnen “gulbahars”, gazafxulis vards. Semdeg massaswrafod moaqcevdnen islamze, yovelive amis Semdeg gogona euflebodasasaxlis etiketsa da islamur kulturas (krutie 1989:30). selim II-iscolis – nurbanus Tavdapirveli saxeli cecilia iyo da warmoSobiTvenecieli iyo (aldersoni 1956:82). 12 wlis asakSi, 1557 wels, is tyvedCavarda. lamazi da momRimari garegnobis gogona sultans mihgvares da“nurbanu” Searqves, rac Turqulad niSnavs “manaTobel Pprincesas” daislamic miaRebines (jemi 2003:88). suleiman I-is (1520-1566) coliroksolana, evropaSi cnobili rogorc “rosa”, warmoSobiT iyogalicieli tyve qali, Turqebma mas daarqves huremi anu “momRimari”Tavisi mxiaruli sicilis gamo (kinrosi 2002:236).sultnis mxevals “odaliski”-i 15 erqva, sityva-sityviT iTargmneba,rogorc “oTaxis qali” da niSnavs sayvarels, xarWas, xasas, an mxevals,romelzedac sultani an ufliswuli daqorwindeboda (ClaiZe 2001b:1081).isini swavlobdnen cekvas, poezias, musikalur instrumentze dakvras daerotikul xelovnebas. yvelaze momxibvleli “oTaxis qalebidan” TormetsarCevdnen, rogorc sultnis “momlodine qalebi” (gedikli). maT evalebodaTsultnis Cacma, banaoba, sarecxis garecxva, yaviTa da CaiT gamaspinZleba.mowonebis SemTxvevaSi sultani maT TavisTan itovebda. Tumca “oTaxisqalebis” ZiriTadi nawili ar gamoirCeoda didi silamaziT da isiniiyvnen sasaxlis mosamsaxureebi. xSirad sultani “oTaxis qals” anuxarWas, saCuqris saxiT romelime faSas aZlevda. muslimuri etiketismixedviT faSas unda gamoesyida es qali da colad Semdeg moeyvana(buquri 2007:291).danarCeni “oTaxis qalebi” iyvnen piradad sultnis colebis(Kadınlar), qaliSvilebis, Savi an TeTri saWurisebis ufrosis samsaxurSi.15 “odaliski” momdinareobs Turquli sityvidan –“oda”, rac oTaxs niSnavs.