d i s e r t a c i a

d i s e r t a c i a d i s e r t a c i a

12.07.2015 Views

6naratologia Txrobis Teoriaa. igi rusuli formalizmis(v. Sklovski, b. tomaSevski), v. propis, m. baxtinis, tartus skoliswarmomadgenelTa (i. lotmani, b. uspenski) gavleniT Camoyalibda(literaturis...2008:194). gasuli saukunis samocian wlebSi, naratologiastruqturalizmis wiaRSi aRmocenda da nebismieri saxis narativis(literaturuli nawarmoebi, konofilmi, Teatraluri warmodgena . . )saerTo struqturebis gansazRvras emsaxureba, anu nebismieri TxrobiTisaxis nawarmoebis (Косиков 2009:159). naratiulad mxolod is teqstimiiCneva, romlis fiqcionalur samyaroSi mTxrobelis Sualeduriinstanciaa warmodgenili. es instancia _ mTxrobelia.naratiuli teqstebSi ganarCeven:1) prozaul teqsts, romelsac mTxrobeli (naratori) gviyveba;2) TxrobiTi saxis mimesur teqsts, romelsac mTxrobeli ar hyavs(kinofilmi, warmodgena . . );3) calke mdgom, aranaratiuli bunebis mqone, aRwerilobiTi saxisteqsts (magaliTad _ publicisturi teqstebi), romelsacmTxrobeli ar hyavs, magram ikveTeba naratoris instanciisSeqmnis tendencia.naratologiuri kvlevis sagans mxatvrul-literaturulinawarmoebis siRrmiseuli struqtura warmoadgens. naratologiurianalizis ZiriTadi etapebia:1) literaturuli nawarmoebis komunikaciuri bunebis dadgena;2) SemoqmedebiTi procesis mravalSrian TxrobiT procesTangaigiveba;3) sxvadasxva diskursebis gamovlena;TxrobiTi instanciebis Teoriuli kvleva gulisxmobs:a) mxatvrul teqstSi komunikaciuri jaWvis (informaciisgamcemis da mimRebis) dadgena;b) komunikatis (teqsti) niSanTa sistemad ganxilva, romliskodireba informaciis gamcemis mier winaswar xdeba;gansakuTrebul mniSvnelobas iZens komunikatis (teqsti) dagareliteraturuli realobis (garefiqcionaluri samyaro) urTierToba,rac TxrobiTi komunikaciis doneebis ierarqiul sistemasTan arisdakavSirebuli.

7naratologiis mimdevrebs formaluri skolis warmomadgenelTakoncefciasTan msgavsi mosazreba aqvT siuJetsa Tu fabulis arsze. Tufabula aris is, rasac mxatvruli nawarmoebi mogviTxrobs, siuJetadunda CaiTvalos is, Tu rogori saxiT aris moTxrobili yovelive, Tumcamxatvruli nawarmoebis, kerZod _ naratiuli teqstis amocnobisas,siuJeti ganmsazRvrel faqtors ar warmoadgens.fabula movlenaTa erTobliobaa, (b. tomaSevski) fabulissapirispirod, siuJeti (revoluciuri elementi – i. lotmani) movlenaTaTanmimdevrobaa, is kavSiria, romelic sxvadasxva movlenebs da motivebserTmaneTTan akavSirebs (Лотман 1970:161).movlena siuJeturi qargis (motivi _ f. veselovski) umciresierTeulia. v. Sklovski siuJets iseTive formad miiCnevs rogoric riTmaa.erTi da igive invariantulma konstruqtivma sxvadasxva siuJeturi rigissaxiT SeiZleba hpovos ganviTareba. erT siuJetur rgolSi SeiZlebaramdenime qvergoli gaerTiandes. lotmanis azriT, swored aseTi saxiTxdeba siuJeturi qargis konstruireba (Шкловский 1925: 56).i. lotmani ganarCevs siuJetian da usuJeto teqstebs, ,,moZravsa’’ da,,uZrav’’ personaJebs. uZravi personaJi usiuJeto tipis struqturisnawilia, radgan dadgenili sazRvris garRveva (literaturuli fiqciisfarglebSi intrigis sawyisi elementi) misTvis akrZalulia. moZravipersonaJs aqvs am akrZaluli sazRvris gadalaxvis ,,ufleba’’. siuJetisganviTareba ki akrZalulis garRvevas ukavSirdeba. Sesabamisad, gmirismisTvis Cveul viTarebaSi gadaadgileba movlenas ar warmoadgens(Лотман 1970:171).siuJetian teqstSi sami done gamoiyofa: 1) usiuJeto semantikuristruqturis done; 2) tipiuri qmedebis (mocemul struqturaSi);3) konkretuli moqmedebis done. j. prinsis naratologiis leqsikonSigamoiyofa Semdegi siuJetebi: bednieri dasasruliT, gare situaciazedamokidebuli, Sinagani, martivi, rTuli, epikuri (erTmaneTTan naklebaddakavSirebuli epizodebisgan Semdgari) da dramatuli (mWidroddakavSirebuli, SeduRabebuli epizodebi).Cven gvainteresebs, rogor xdeba siuJeturi qargis ganviTareba iseTmxatvrul-literaturul teqstSi, rogoricaa J. de neralis moTxroba _,,orelia’’, siuJetebis makonstruirebeli elementebis simciris fonze.

6naratologia Txrobis Teoriaa. igi rusuli formalizmis(v. Sklovski, b. tomaSevski), v. propis, m. baxtinis, tartus skoliswarmomadgenelTa (i. lotmani, b. uspenski) gavleniT Camoyalibda(literaturis...2008:194). gasuli saukunis samocian wlebSi, naratologiastruqturalizmis wiaRSi aRmocenda da nebismieri saxis narativis(literaturuli nawarmoebi, konofilmi, Teatraluri warmodgena . . )saerTo struqturebis gansazRvras emsaxureba, anu nebismieri TxrobiTisaxis nawarmoebis (Косиков 2009:159). naratiulad mxolod is teqstimiiCneva, romlis fiqcionalur samyaroSi mTxrobelis Sualeduriinstanciaa warmodgenili. es instancia _ mTxrobelia.naratiuli teqstebSi ganarCeven:1) prozaul teqsts, romelsac mTxrobeli (naratori) gviyveba;2) TxrobiTi saxis mimesur teqsts, romelsac mTxrobeli ar hyavs(kinofilmi, warmodgena . . );3) calke mdgom, aranaratiuli bunebis mqone, aRwerilobiTi saxisteqsts (magaliTad _ publicisturi teqstebi), romelsacmTxrobeli ar hyavs, magram ikveTeba naratoris instanciisSeqmnis tendencia.naratologiuri kvlevis sagans mxatvrul-literaturulinawarmoebis siRrmiseuli struqtura warmoadgens. naratologiurianalizis ZiriTadi etapebia:1) literaturuli nawarmoebis komunikaciuri bunebis dadgena;2) SemoqmedebiTi procesis mravalSrian TxrobiT procesTangaigiveba;3) sxvadasxva diskursebis gamovlena;TxrobiTi instanciebis Teoriuli kvleva gulisxmobs:a) mxatvrul teqstSi komunikaciuri jaWvis (informaciisgamcemis da mimRebis) dadgena;b) komunikatis (teqsti) niSanTa sistemad ganxilva, romliskodireba informaciis gamcemis mier winaswar xdeba;gansakuTrebul mniSvnelobas iZens komunikatis (teqsti) dagareliteraturuli realobis (garefiqcionaluri samyaro) urTierToba,rac TxrobiTi komunikaciis doneebis ierarqiul sistemasTan arisdakavSirebuli.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!