جلسه چهار٠- گیاهان زینتی

Zakizadeh- Floriculture Bahar- 1389منابع مربوط به بخش گلكاريدانشگاه گيلاندانشكده علوم كشاورزيگروه علوم باغبانياصول باغباني و باغباني عمومينيم سال دوم 1388زكي زاده-89گياهان زينتي Plants) ( OrnamentalZakizadeh-1389 Ornamental Plants 1Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 2اصول باغباني.‏ دكتر مرتضي خوشخوي،‏ دكتر بيژن شيباني،‏ دكتر ايرج روحانيو دكتر عنايت االله تفضلي.‏ چاپ شانزدهم،‏ 1387، انتشارات دانشگاه شيراز.‏بخش چهاردهم:‏ گلكاري،‏ طراحي و گل آرايي.‏ صفحات485 تا . 515•Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 3•تعريف گلكاري :(Floriculture) كشت و پرورش و توليد گلها و گياهان زينتي وعرضه آنها به بازاربنابراين اين تعريف شامل گلها،‏ چمنها،‏ كاكتوسها،‏ درختان و درختچه ها و ... مي باشد.‏( Turf culture or Turfgrass culture) چمن كاري گل و گياهان فضاي آزاد يا باغ plants) (Outdoor- or Gardenگياهان علفي plants) (Herbaceousگياهان چوبي plants) (Woody(Greenhouse plants) گل ها و گياهان گلخانه اي ( Indoor- or House plants) گياهان درون خانه اي يا آپارتماني گياهان گلساره اي يا گل زينتيگياهان برگساره اي يا برگ زينتي(Flowering potted plants)(Foliage potted plants)گلكاري،‏ پرورش گياهان زينتي ايران.‏ تأليف دكتر احمد خليقي.‏ چاپ چهارم،‏1374، انتشارات روزبهان.‏پرورش،‏ نگهداري و تكثير گياهان آپارتماني.‏ تأليف دكتر محمد صانعيشريعت پناهي.‏ ويرايش چهارم،‏ 1387، مركز نشر سپهرگل و گياهان فضاي آزاد plants) ( Outdoor- or Garden(Herbaceous plants) گياهان علفي •Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 4• گل هاي يكساله ‏(آهار،‏ جعفري،‏ بنفشه فرنگي،‏ هميشه بهار)‏• گل هاي دو ساله و چند ساله ‏(تاج الملوك،‏ گل استكاني،‏ آلاله)‏گل هاي سوخوار plants) :(Bulbous داراي سوخ ‏(نرگس،‏ لاله و سوسن)،‏پداژه ‏(گلايول و زعفران زينتي)،‏ ريزوم ‏(اختر)،‏ غده ‏(كالاديوم)‏ و ريشه غده اييا گوشتي ‏(كوكب)‏( Woody plants) گياهان چوبي •••(Greenhouse plants) گل ها و گياهان گلخانه اي درختان [Trees] ‏(افرا،‏ كاج،‏ سرو،‏ سدر،‏ كريپتومريا،‏ ماگنوليا)‏درختچه ها [Shrubs] ‏(برگ نو،‏ شمشاد)‏پيچ ها [vines] ‏(عشقه،‏ پيچ امين الدوله)‏••••گلهاي بريدني flowers] [Cut ‏(آنتوريوم،‏ داوودي،‏ رز،‏ ژربرا،‏ سوسن يا ليليوم،‏ميخك،‏ گلايول،‏ پرنده بهشت)‏اركيد هاسرخس ها ‏(معمولي،‏ مجعد،‏ برگ بيدي،‏ شاخ گوزني،‏ پرسياوشان)‏كاكتوس ها و گياهان گوشتي ‏(آلوئه ورا،‏ گاستريا،‏ كراسولا،‏ اشوريا)‏(Indoor- or House plants) گياهان درون خانه اي يا آپارتماني ••گياهان گلساره اي plants] [Flowering potted ‏(ختمي ژاپني يا چيني،‏ سينرر،‏بنت القنسول،‏ سيكلامن،‏ كالانكوئه،‏ گوشواره اي،‏ رز مينياتوري)‏گياهان برگساره اي plants] [Foliage potted ‏(حسن يوسف،‏ انواع فيكوس،‏برگ انجيري،‏ پپروميا،‏ پيله آ،‏ پوتوس،‏ آلوكازيا،‏ كراسولا،‏ اشوريا،‏ سانسوريا،‏سجافي،‏ شفلرا،‏ آلوئه ورا،‏ گاستريا،‏ برگ بيدي،‏ بريوفيلوم،‏ پديلانتوس)‏Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 5(Annual flowers) گلهاي يكساله Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 6•••گلهايي كه پس از كاشت بذر،‏ در يك فصل رشد مي كنند،‏ گل مي دهند،‏ به بذر مي نشينندو پس از آن از بين مي روند.‏به اين گلها،‏ گلهاي فصلي نيز مي گويند.‏مثال:‏ آهار،‏ جعفري،‏ لادن،‏ بنفشه فرنگي،‏ هميشه بهار،‏ ميمون،‏ اطلسي،‏ آفتابگردان،‏ مرواريد(Biennial and perennial flowers) گلهاي دوساله و چندساله •••گلهايي كه سال اول توليد رزت (Rosset) مي كنند و سال دوم ساقه گل دهنده مي دهند.‏اندام زيرزميني اين گياهان ذخيره اي است و معمولا چندين بار قادر به گلدهي هستند.‏مثال:‏ تاج الملوك،‏ ميناي دائمي،‏ گل استكاني،‏ قرنفل،‏ آلالهآهار( Zinnia)جعفري (Tagets)◄ خانواده كاسني يا ستاره اي (Asteraceae)بنفشه فرنگي spp.) (Viola◄ خانواده بنفشه (Violaceae)تكثير:‏ كشت بذر در بهار به صورت مستقيم در زمين اصلي ياكشت در خزانه و نشاكاري ‏(ارديبهشت ماه در خزانه ميكارند و تيرماه نشاكاري مي كنند.)‏•◄ از گلهاي بهاره و تابستانه است.‏◄تكثير:‏ كشت بذر به صورت مستقيم در زمين اصلي ‏(در ارديبهشت ماه)‏ يا ابتدا در خزانه وسپس نشاكاري.‏◄يكساله مقاوم به سرماست.‏ تكثير:‏ كشت بذر در مردادماه در خزانه و انتقالنشا آن به محل اصلي در مهر و آبان.‏ گلدهي در روزهاي عيد نوروز.‏Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 7Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 8Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 9University of Guilan- Rasht 1

Zakizadeh- Floriculture Bahar- 1389بابا آدم يا آلوكازيا (Alocasia)پوتوس aureus) (Scindapsusپپروميا يا برگ قاشقي (Peperomia)• خانواده:‏ (Piperaceae)••گلخانه هاي گرم و محل سايه-آفتاب را مي پذيرند.‏تكثير:‏ قلمه ساقه از اواسط بهار تا اواسط تابستان ‏(دردماي 18 درجه)،‏ قلمه برگ همراه با دمبرگ•••خانواده شيپوريگونه اي بالارونده با ريشه هاي هوايي دراطراف گره هااست.‏تكثير:‏ قلمه ساقه از انتهاي گياه به طول 10سانتيمتر،‏ قلمه برگي حاوي يك جوانه•••خانواده:‏ شيپوري (Araceae)نياز به نور متوسط و دماي بالا ‏(حداقل 15-18 درجه)‏ دارد.‏تكثير:‏ پاجوش يا تقسيم ريزوم در بهارZakizadeh-1389 Ornamental Plants 37Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 38Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 39كراسولا( Crassula)◄ خانواده كراسولاسه (Crassulaceae)◄اين جنس داراي 300 گونه مختلف است و بعضياز آنها به عنوان گياهان آپارتماني پرورش داده ميشوند.‏◄ تكثير:‏اشوريا يا گل ساق عروس◄ قلمه برگ و قلمه ساقه در بهار و تابستان(Echeveria)◄ خانواده كراسولاسه (Crassulaceae)◄ برگهاي گوشتي و نرمي دارد كه به صورتروزت مي باشند و معمولا روي آنها راتارهاي سفيد رنگ مي پوشاند.‏◄ بعضي انواع آن ساقه بسيار كوتاهي دارند كهديده نمي شود.‏◄ تكثير:‏◄ قلمه برگ در بهار و تابستان در دمايبالاتر از 15 درجه سانتيگراد.‏EcheveriaZakizadeh-1389 Ornamental Plants 40Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 41Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 42سدوم (Sedum)◄ خانواده كراسولاسه (Crassulaceae)سانسويريا◄ گونه هاي زيادي دارد كه برخي گونه ها از طريق قلمه برگ تكثيرمي شوند.‏( Sansevieria)◄ خانواده سوسن (Liliaceae)◄ نام انگليسي:‏ زبان مادر شوهر tongue) (Mother in law’s◄ تكثير:‏••سجافي يا گندمينوع معمولي ‏(سبز):‏ قلمه برگ و تقسيم بوته ‏(ريزوم)‏نوع ابلغ:‏ تقسيم بوته ‏(ريزوم)‏(Chlorophytum)•خانواده:‏ سوسن (Liliaceae)◄ نام انگليسي:‏ Spider plant◄ تكثير:‏ ساقه رونده ‏(استولون،‏ دستك،‏ رانر)‏ و تقسيم بوتهZakizadeh-1389 Ornamental Plants 43Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 44Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 45University of Guilan- Rasht 5

Zakizadeh- Floriculture Bahar- 1389گاسترياصبر زرد يا آلوئه وراشفلرا( Schefflera)(Aloe vera)(Gasteria)خانواده آرالياسه (Araliaceae)برگها مركب و داراي چندين برگچهدر محل سايه به خوبي رشد و نمو مي كند.‏تكثير:‏ قلمه ساقه ‏(داراي حداقل يك برگ)‏•••••••خانواده:‏ سوسن (Liliaceae)گياه گوشتي دائمي و دارويي مي باشد.‏تكثير:‏ تقسيم بوتهكاشت بذر در بهار‏(جدا كردن پاجوش)‏ و•••خانواده سوسن (Liliaceae)برگهاي گوشتي ضخيم و پهن دارد و برگها لكه هايي به رنگ سفيد ياكرم دارند.‏تكثير:‏ جدا كردن پاجوشZakizadeh-1389 Ornamental Plants 46Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 47Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 48برگ بيدي(Commelinaceae) خانواده:‏ تكثير:‏ قلمه ساقه ‏(قلمه علفي)‏سبز (Tradescantia)قلب ارغواني Heart] [Purple انواع:‏••(Setcreasea)برگ عبائي( Aspidistra)•••خانواده:‏ سوسن (Liliaceae)اين گياه ساقه ندارد.‏تكثير:‏ تقسيم ريزومكالانكوئه blossfeldiana) (Kalanchoe••خانواده:‏ كراسولاسه (Crassulaceae)تكثير:‏ قلمه برگ و قلمه ساقهZakizadeh-1389 Ornamental Plants 49Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 50Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 51بريوفيلوم( Bryophyllum)پديلانتوس (Pedilanthus)Ornamental Trees andShrubsخانواده:‏ كراسولاسه (Crassulaceae)نوعي كالانكوئه است.‏تكثير:‏ قلمه ساقه،‏ قلمه برگ.‏ بريوفيلوم گياهي است كه به خودي خود ازطريق غيرجنسي تكثير مي يابد.‏ در روي هر يك از دندانه هاي برگ عضوكوچكي است كه در حقيقت يك جوانه پوشيده از چند برگ بسيار كوچكاست.‏ وقتي رشد اين اندامها كامل شد،‏ خودبه خود از گياه مادري جدا شده ودر خاك گلدان افتاده و شروع به رشد و نمو مي كند.‏•••••درختان و درختچه هاي زينتيخانواده:‏ فرفيون (Euphorbiaceae)تكثير:‏ قلمه ساقهZakizadeh-1389 Ornamental Plants 52Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 53زكي زادهبهار 1389Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 54University of Guilan- Rasht 6

Zakizadeh- Floriculture Bahar- 1389تقسيم بندي درختان و درختچه هاي زينتي•••••(Deciduous trees) درختان خزان كننده مثال:‏ انواع افرا،‏ چنار،‏ سپيدار،‏ نارون،‏ شب خسب،‏ درخت پر،‏ توري،‏ عنبرسائل،‏ پالونيا،‏ماگنولياي زمستانه ‏(بنفش)‏( Evergreen broad leaf trees) درختان پهن برگ هميشه سبز مثال:‏ درخت كافور،‏ ازگيل ژاپني،‏ انواع اكاليپتوس،‏ زيتون،‏ ماگنولياي تابستانه ‏(سفيد)‏(Conifers) سوزني برگان يا مخروطيان مثال:‏ سدر اطلس،‏ سدر مقدس،‏ سرو شيراز،‏ سرو كوهي،‏ تويا ‏(نوش)،‏ سرو لاوسون،‏كريپتومريا،‏ سكويا،‏ دارتالاب( Palms) نخلهاي زينتي اسپيره (Spiraea)••خانواده:‏ گل سرخ (Rosaceae)تكثير:‏ قلمه ساقه در زمستانچوب نرم در تابستان،‏ روش خواباندن‏(زمان خواب)‏ يا قلمه مثال:‏ نخل خرما،‏ نخل بادبزني پا بلند ، نخل زينتي پا كوتاهمنابع مورد استفاده و منابع موجود براي علاقه مندانراهنماي انتخاب و داشت درختان زينتي در فضاي سبز.‏ تأليف دكتر غزالهروحاني.‏ انتشارات آييژ.‏ 1384فرهنگ نامهاي گياهان ايران.‏ دكتر ولي ا...‏ مظفريان.‏ انتشارات فرهنگ معاصر.‏درختان و درختچه هاي ايران.‏ دكتر ولي ا...‏ مظفريان.‏ انتشارات فرهنگ معاصر،‏ . 1383جنگلها،‏ درختان و درختچه هاي ايران.‏ تأليف دكتر حبيب ا...‏ ثابتي.‏ دانشگاه يزد.‏فرهنگ رستني هاي ايران،‏ جلد دوم:‏ درختها،‏ درختچه ها،‏ گلها و گياهانخانگي.‏ دكتر هادي كريمي.‏ نشر پرچم،‏ 1381Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 55Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 56Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 57ارغوان( Cersis siliquastrum)•••ماگنولياي زمستانه يا بنفشخانواده:‏ بقولات (Fabaceae)گلدهي:‏ در بهار قبل از ظهور برگها.‏تكثير:‏ قلمه ساقه در اواخر زمستان ‏(زمان خواب)‏(Magnolia soulangeana)••••ماگنولياي تابستانه يا سفيدخانواده:‏ ماگنوليا (Magnoliaceae)درخت خزان دارگلدهي در بهار قبل از ظهور برگهاتكثير:‏ قلمه ساقهزمستان‏(قلمه چوب سخت)‏ در اواخر(Magnolia grandiflora)••••خانواده:‏ ماگنوليا (Magnoliaceae)درخت هميشه سبزگلدهي در ارديبهشت تا تيرماهتكثير:‏ قلمه ساقه ‏(قلمه چوب نرم)‏ در اواخر بهارZakizadeh-1389 Ornamental Plants 58Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 59Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 60سدر اطلس ) atlantica (Cedrus• خانواده:‏ Pinaceae•سدر دئودار يا هيماليا يا مقدس يا خزرسدر اطلسخصوصيات گياهي:‏◄ برگها:‏ سبز مايل به آبي،‏ كوتاه و سوزني شكل به طول 2 تا 2/5 سانتيمتر هستند.‏◄ سرعت رشد:‏ بسيار كند( Cedrus deodara)••خانواده كاج يا Pinaceaeخصوصيات گياهي:‏◄برگها:‏ سبز درخشان،‏ زرد يا سبز مايل به آبي،‏ به طول 2/5 تا 5 سانتيمتر.‏سخت و سوزن مانند بوده و بطور متراكم بر روي شاخه ها آرايش يافته اند.‏◄ سرعت رشد:‏ سريعZakizadeh-1389 Ornamental Plants 61Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 62Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 63University of Guilan- Rasht 7

Zakizadeh- Floriculture Bahar- 1389كريپتومريا japonica) (Cryptomeriaخانواده:‏ Taxodiaceae خصوصيات گياهي:‏◄ برگها:‏ سبز درخشان،‏ نرم و سوزني شكل،‏ درفش مانند،‏ به طول – 2/5 6 /0 سانتيمتر.‏◄ ميوه:‏ مخروطهايي به قطر /2 5 سانتيمتر.‏ خرداد تا مرداد.‏◄ سرعت رشد:‏ كند•Zakizadeh-1389 Ornamental Plants 64Zakizadeh-1389 Ornamental Plants Butchart Gardens 65University of Guilan- Rasht 8