evrokavSiris istoria

evrokavSiris istoria“evropis SeerTebuli Statebi” ukanaskneli saukunis bevri evropeli mwerlis,inteleqtualis, filosofosisa da moazrovnis warmosaxvaSi arsebobda.1795 wels, germanelma filosofosma, emanuel kantma (romelic cxovrobda dRevandeliruseTis qalaq-kaliningradSi), Tavis eseiSi “samoTxiseuli mSvidobisaken” mogviTxro evropisqveynebis federaciaze, romlis daniSnulebac iqneboda mSvidobis uzrunvelyofa. kantis mizaniiyo evropis qveynebs SigniT mSvidobis damyareba, amitomac Semoitana winadadebanebayoflobiTi federaciis Sesaxeb.1849 wels, frangi mwerali, viqtor hiugo, wers: ,,dadgeba dRe, rodesac am kontinentisyvela eri, sakuTari individualurobis daTmobis gareSe, mWidro gaerTianebad Seikvreba dadid evropul Zmobas daudebs safuZvels. dadgeba dRe, rodesac aRar iarsebebs sabrZoloveli, garda bazrisa (romelic ixsneba vaWrobisaTvis) da sulierebisa (romelic ixsnebaideebisaTvis). dadgeba dRe, rodesac tyviebsa da bombebs Secvlis xmis misacemad gamzadebulibiuletinis qaRaldebi”.1925 wels, safrangeTis sagareo saqmeTa ministrma, aristid briandma, lokarnos paqtisdadebisas (lokarno italiis zRvispira patara qalaqia, sadac samSvidobo paqts moewera xeli)Tqva: ,,aq, lokarnoSi Cven vsaubrobT evropulad, es aris axali ena, romelsac swavlasWirdeba”.meoce saukunis pirvel naxevarSi evropis kontinenti warmoadgenda konfliqtebisTeatrs, risi Sedegic iyo milionobiT daRupuli adamiani da ngreva. saukuneebis ganmavlobaSievropas bevri sisxlismRvreli omi hqonda. marto safrangeTma da germaniam samjer iomes 1870wlidan 1945 wlamde periodSi. evropeli liderebi mividnen im daskvnamde, rom qveynebs SorismSvidobis uzrunvelyofa mxolod ekonomikuri da politikuri integraciis Sedegad arisSesaZlebeli. axali evropis xedva, romelic daamarcxebda antagonistur nacionalizms,Camoyalibda. es moxda meore msoflio omis dros totalitarizmTan brZolisa da saprotestomoZraobebis Sedegad.1950 wels safrangeTis sagareo saqmeTa ministrma, robert Sumanma, wamoayena dasavleTevropis qvanaxSirisa da foladis industriebis integraciis winadadeba, ramac SedegadgamoiRo 1952 wels evropis qvanaxSirisa da foladis Tanamegobrobis Seqmna. es arisdRevandeli evrokavSiris winapari (am winadadebis Sesaxeb ufro detalur informaciasixilavT Semdeg TavSi).arsebobda evropis samomavlo integraciis ori ZiriTadi midgoma: federaluri dafunqcionaluri.• federaluri midgomis mTavari idea imaSi mdgomareobs, rom adgilobrivma, regionulma,erovnulma da evropis xelisuflebam SeTanxmebiT iTanamSromlon erTmaneTTan.• funqcionaluri midgoma ki iTvaliswinebs erovnuli suverenitetis etapobriv gadasvlasTanamegobrobis doneze.• dRes es orive midgoma gaerTianda im mosazrebis garSemo, rom erovnuli da regionulixelisufleba unda marTavdes damoukideblad, Tumca amavdroulad undaeqvemdebarebodes demokratiuli evropis institutebs. es ukanasknelebi pasuxismgebelni

iqnebian im sakiTxebze, sadac erTiani qmedeba ufro efeqturi iqneba vidreindividualuri qveynebisa cal-calke. es sakiTxebia:‣ erTiani bazari‣ fulad-sakredito politika‣ ekonomikuri da socialuri TanamSromloba‣ sagareo da uSiSroebis politika‣ dasaqmebis politika‣ garemos dacva‣ sagareo da Tavdacvis politika‣ Tavisufali da samarTliani arealis Seqmna (Sida politika)evropis qvanaxSirisa da foladis Tanamegobroba (1952)Tavdapirvelad evropuli integraciisaken mimarTuli RonisZiebani ifarglebodaeqvs damfuZnebel qveyanas Soris (belgia, safrangeTi, germania, italia, luqsemburgi daniderlandebi) qvanaxSirisa da foladis saerTo bazris SeqmniT. imdroindelomisSemdgom periodSi es kavSiri iTvleboda mSvidobis uzrunvelyofis saSualebad damiznad isaxavda gamarjvebulTa da damarcxebulTa gaerTianebas institucionalurstruqturaSi, romelic maT saSualebas miscemda eTanamSromlaT rogorc Tanasworebs.arsebobda oTxi evropuli instituti:• umaRlesi xelisufleba _ wevri qveynebisa da maTi kompaniebs aRmasrulebeli organo,romelic Sedgeboda cxra wevrisagan• sabWo _ rogorc sakanonmdeblo organo• saparlamento asamblea, romelic Sedgeboda wevri qveynebis saparlamentodelegaciebisagan da zedamxedvelobas uwevda umaRles xelisulebas• sasamarTloaRniSnuli Tanamegrobis xelSekrulebas moqmedebis vada gauvida ZalaSi Sesvlidan 50wlis Semdeg, 2002 wlis ivlisSi.evropis ekonomikuri kavSiri, evratomi (1957)1957 wels eqvsma damfuZnebelma qveyanam miiRo gadawyvetileba SeeqmnaT evropis atomuriTanamegobroba _ evratomi, raTa Seswavliliyo birTvuli energiis gamoyeneba. agreTveSeiqmna ekonomikuri Tanamegobroba, romelic safuZvlad edo muSaxelis, saqonlisa damomsaxurebis Tavisufal momoqcevas. gauqmda sabaJo gadasaxadebi warmoebul saqonelze dadafuZnda saerTo sameurneo da sagareo vaWrobis politika. romis xelSekruleba, romelicZalaSi Sevida 1958 wlis ianvarSi, aris zogadad formulirebuli CarCo-xelSekruleba. igigansxvdeboda evropis qvanaxSirisa da foladis Tanamegobrobis detaluradformulirebuli xelSekrulebisagan.institutebis Serwyma (1967)zemoTaRniSnulma samma evropulma xelSekrulebam, romelTac saerTo saparlamentoasamblea da sasamarTlo hqondaT, 1967 wlidan Camoyaliba saerTo komisia (rogorcaRmasrulebeli da umaRlesi xelisuflebis Semcvleli) da saerTo sabWo.pirveli gafarToeba (1973)eqvsi damfuZnebeli qveynis warmatebam biZgi misca danias, irlandias da gaerTianebulsamefos, rom SeetanaT ganacxadi, raTa gawevrianebuliyvnen evropul TanamegobrobaSi(rogorc mas maSin eZaxdnen). isini 1972 wels iqnen miRebulni, rac gaxldaT Sedegi rTulimolaparakebebisa, romlis drosac safrangeTma, prezident degolis meTaurobiT, orjergamoiyena vetos ufleba (1961 wels da 1967 wels). 1973 wels momxdari pirveli gafarToeba,

omelmac wevri qveynebis ricxvi eqvsidan cxramde gazarda, ukavSirdeboda movaleobebisgaRrmavebas. kavSiris movaleobebi Seexo socialur, regionul da garemos dacvissakiTxebs.evropis monetaruli sistema (1979)70-ian wlebSi, SeerTebulma Statebis mier dolaris mimoqcevis SezRudvam, aSkara gaxadaekonomikuri da finansuri gaerTianebis saWiroeba. es iyo dasawyisi msoflio maStabiTfinansuri arastabilurobis periodisa, rac kidev ufro gamwvavda navTobis ori krizisiT _1973 da 1979 wlebSi. 1979 wels evropis monetaruli sistemis Camoyalibebam xeli Seuwyogacvlis kursebis stabilizirebas da daexmara monawile qveynebs, rom exelmZRvanelaTmkacri ekonomikuri politikiT, rac maT erTmaneTis daxmarebisa da ekonomikuri arealismeSveobiT damyarebuli discipliniT sargeblobis saSualebas aZlevda.meore (1981) da mesame (1986) gafarToebebiTanamegobroba gafarTovda samxreTis mimarTulebiTac, rac ganapiroba 1981 welssaberZneTis, xolo 1986 wels espaneTisa da portugaliis SeerTebam. es moxda mas Semdeg,rac am qveynebma moiSores diqtatura da gadavidnen demokratiul sistemaze. 70-80-ianwlebSi, evropulma Tanamegobrobam daiwyo mniSvnelovani rolis TamaSi saerTaSorisoarenaze. xeli moewera axal xelSekrulebebs xmelTaSuazRvispireTis samxreT qveynebTan,iseve rogorc afrikis, karibisa da wynari okeanis qveynebTan, romlebic TanamegobrobasdaukavSirdnen oTxi Tanmimdevruli ,,lomes” konvenciiT (1975, 1979, 1984 da 1989 wlebSi) daromleTac saxeli togos dedaqalaqis mixedviT daerqvaT. 1994 wlis aprilSi, q. marakeCSiGATT-is yvela wevris mier xeli moewera SeTanxmebas, romelmac safuZveli Cauyara WTO-s _vaWrobis msoflio organizacias. msoflio vaWroba axal fazaSi Sevida. evrokavSirma,rogorc msoflios yvelaze didma savaWro partniorma gaiTavisa, rom saerTaSoriso donezeaqtiuri muSaoba Semdeg mizansac moicavda _ saerTaSoriso asparezze moZebniliyo saerTosagareo da uSiSroebis politika, rogorc erTi evropuli xma da saxe.1986 wlis erTiani aqti1980-iani wlebis dasawyisis msoflio ekonomikurma krizisma ,,evropesimizmis”Camoyalibebas daudo safuZveli. aman gza gauxsna 1985 wlidan dawyebul gacilebiTimedismomcem Sexedulebebs gaerTianebis gaZlierebis perspeqtivebze. ,,TeTri wignis”safuZvelze, romelic 1985 wels Jak deloris TavmjdomareobiT arsebulma komisiamCamoayaliba, gaerTianebam aiRo movaleoba 1993 wlis 1 ianvrisaTvis Seeqmna saerTo bazari.erToblivma aqtma, romelsac xeli moewera 1986 wels da romelic ZalaSi 1987 wlisivlisidan Sevida, daamtkica es ambiciuri mizani da daiwyo kanonmdeblobasTandakavSirebuli axali procedurebi. saxeldobr: Sida bazris politikis sakiTxebze wevrqveynebs CamoerTvaT vetos ufleba da Semovida e.w. ,,kvalificirebuli umravlesoba.”aRniSnuli ZalaSi Sevida 1987 wlis 1 ivlisidan.maastrixtis xelSekruleba (1991)berlinis kedlis dangrevam (rasac 1990 wlis 3 oqtombers germaniis gaerTianeba mohyva),centraluri da aRmosavleT evropis qveynebis sabWoTa kontrolidan gaTavisuflebam dademokratizaciam, agreTve 1991 wlis dekembers sabWoTa kavSiris daSlam ganapiroba evropispolitikuri struqturis Secvla. wevrma qveynebma miznad daisaxes gaeZlierebinaT kavSirida moilaparakes axali xelSekrulebis Sesaxeb, romlis mTavar sakiTxebze SeTanxmeba 1991wlis dekembris maastrixtis evropis sabWos sxdomaze moxda. evrokavSiris xelSekruleba,romelic ZalaSi Sevida 1993 wlis noemberSi, ayalibebda wevri qveynebisaTvis ambiciurprogramas:• savaluto kavSiri 1999 wlisaTvis• axali saerTo politika

• evropis moqalaqeoba• saerTo sagareo da uSiSroebis politika• Sida usafrTxoebameoTxe gafarToeba (1995)1995 wlis 1 ianvars, kidev sami qveyana SeuerTda evrokavSirs. avstriam, fineTma daSvedeTma gaafarToves kavSiri, daumates ra mas sakuTari Taviseburebebi, axali sivrceebicentralur da CrdiloeT evropaSi. ukve 15-is kavSiri ori ZiriTadi problemis win idga:• centraluri da aRmosavleT evropis 10 qveynis, maltisa da kviprosis dafarva• savaluto kavSiris dinamikis gamoyenebas, 1998 wlis 2 maiss Seqmnili evrossafuZvelze, unda uzrunveleyo wevri qveynebis ekonomikisaTvis ukeTesi mimoqcevada ukeTesi pirobebi dasaqmebis mudmivi zrdisaTvisAamsterdamis xelSekruleba (1997)maastrixtis xelSekrulebis debulebis Tanaxmad, wevrma qveynebma moilaparakesmomdevno xelSekrulebis Sesaxeb, romelsac 1997 wlis oqtombers q. amsterdamSi moewera xelida ZalaSi Sevida 1999 wlis maisSi. am xelsekrulebiT adaptirebul da gaZlierebul iqnakavSiris politikuri kursi da Zalaufleba, gansakuTrebiT iuridiuli TanamSromlobis,moqalaqeTa Tavisufali gadaadgilebis, sagareo saqmeebisa da jandacvis sakiTxebSi.evroparlaments, rogorc gaerTianebis upirveles demokratiul xmas, mieca damatebiTiZalaufleba. es kidev erTxel adasturebda misi, rogorc erTiani kanonmdeblis mniSvnelobas.nicas SeTanxmeba (2000)nicas xelSekruleba SeimuSaves 2000 wlis dekemberSi, xeli moaweres 2001 wlisTebervalSi da ZalaSi Sevida 2003 wlis Tebervals. misi ZiriTadi mizani iyo gafarTovebisaxali talRisaTvis institucionaluri safuZvlis momzadeba. nicas samitis erT-erTi Sedegiiyo fundamentur uflebaTa qartiis erTsulovani miReba. es gaxldaT 50 punqtisagan Semdgarikrebuli evropis samarTalSi adamianis Tavisuflebis, ekonomikuri da socialuri uflebebisSesaxeb.mexuTe gafarToveba (2004)2004 wlis 1 maisidan evrokavSirSi 25 wevri qveyana Sedis. axali wevrebi arianbaltiispireTis respublikebi: estoneTi, latvia da litva, agreTve poloneTi, CexeTisrespublika da slovakeTi, ungreTi, slovenia, kviprosi da malta. rac Seexeba TurqeTisCrdiloeT kvipross, iq unda Catardes gansazRvruli samuSaoebi, radgan samxreTis berZnulmamxarem uari ganacxada gaeros SemoTavazebaze kunZulis kvlav gaerTianebis Taobaze; Tumca,CrdiloeTi am gegmaze Tanaxmaa.axali gafarTovebebi...?• bulgareTi da rumineTi muSaobs kanonmdeblobis harmonizaciasa da evrokavSirissamarTlebrivi aqtebis miRebaze. maTi evrokavSirSi gawevrianeba 2007/2008wlisTvis aris navaraudebi• xorvatiam miiRo kandidatis statusi da 2005 wels daiwyeba molaparakebebi. masdidi Sansi aqvs 2007/2009 wlebSi gawevrianebisa

• makedonia gawevrianebis winadadebiT Semovida 2004 wlis martSi. Tumca, mzadebebiramodenime wels gastans• TurqeTi ramodenime welia Zalian seriozulad muSaobs evrokavSirSigawevrianebaze. varaudoben, rom 2004 wlis dekemberSi evropis saxelmwifosa damTavrobaTa meTaurebi (evropis sabWo) mwvane Suqs aunTeben evrokavSirisa daTurqeTis molaparakebebs, rac ramodenime weli gagrZeldeba• balkaneTis danarCenma saxelmwifoebma (yofili iugoslavia: bosnia-hercogovina,serbia, montenegro; albaneTi), an regionebma (kosovo), SesaZloa momdevno wlebSiSemoitanon winadadebebi evrokavSirSi gawevrianebis Sesaxeb. am winadadebebzemuSaobas ramodenime weli dasWirdeba.evrokavSirSi gaerTianeba SesaZlebelia:• yvela evropuli qveynisTvis• maTTvis, vinc iyenebs sabazro ekonomikaze orientirebul sistemas daSeuZlia aqtiuri monawileoba miiRos evrokavSirSi arsebulkonkurenciaSi• gaakeTebs evrokavSiris miRwevebis srulad aTvisebisaTvis, evropissavaluto kavSiris CaTvliT. evropaSi am miRwevebs yvela enaze “acquiscommunautaire” uwodeben• maTTvis, vinc daimsaxurebs evrokavSiris komisiis keTilganwyobasa dadadebiT Sefasebas• maTTvis, visac mxars dauWers sabWos faruli kenWisyra• maTTvis, visac mxars dauWers evropis parlamentis absoluturiumravlesoba• maTTvis, visac mxars uWeren wevri qveynebi (parlamentSi an referemdumisgziT)• maTTvis, visi gawevrianebis xelSekrulebis saboloo ratificirebasTavisive parlamenti gaakeTebs (an referendumis gziT)arsebobs gafarTovebis aSkara tendencia _ yvela evropul qveyanaSi arisgavleniani (Tumca ara yovelTvis umravlesoba) jgufebi, romlebic am sakiTxslobireben. ufro metic, 25 wevramde gafarTovebiT evrokavSirma airCia evropis sruladmomcveli xedva. evrokavSiri arc erT qveyanas ar aiZulebs Tavis wevrobas, magram 1993wels daniaSi, kopenhagenSi evropis sabWos sesiis mier formulirebuli pirobebi daevrokavSiris xelSekrulebis pirobebi Sesrulebuli unda iqnas.evrokavSiris konstitucia (miRebuli 2004 wlis 18 ivnis)mosamzadebeli fazis Semdeg, 2002-2003 wlebis specialur konferenciaze e.w. konventze,romelSic monawileobdnen evrokavSiris qveynebis parlamentisa da mTavrobaTa wevrebi,agreTve evrokomisia, romelsac meTaurobda safrangeTis yofili prezidenti valeri Jiskardesteni, evrokavSiris mTavroba Tavdapirvelad erTsulovand ar uWerda mxars evrokavSiriskonstituciis CarCo dokuments, romelsac unda uzrunveleyo grZeli vadiT erTiansamarTlebriv CarCoSi muSaoba. evrokavSiris konstiitucia miRebul iqna evropis sabWossesiaze q. dublinSi (irlandia) 2003 wlis dekembdridan 2004 wlis ivnisamde Catarebulidiskusiebis Semdeg. mosalodnelia, rom evrokavSirma ramodenime wlis manZilzeixelmZRvanelos am konstituciiT, romelic Seicavs fundamentur uflebaTa qartias..

@@@@@evrokavSiris politika da administracia gulisxmobs erovnuli da saerTointeresebis mudmiv balanss, erovnuli tradiciebis mravalferovnebisa daindividualurobis pativiscemas. aseTi midgomis pozitiurobaze Semdegi faqtebicmiuTiTeben:• arsebobs erTiani bazari, sadac adgili aqvs saqonlis, momsaxureobis,kapitalisa da xalxis Tavisufal mimosvlas – meti xalxis, vidre aSS-sda ruseTs erTad aRebuli.• evrokavSiris SigniT arsebobs erTiani sivrce vizisa da sasazRvrokontrolis gareSe (ramodenime gamonaklisiT).• arsebobs evrokavSiris saerTo valuta (ramodenime gamonaklisiT), evro.• evrokavSiri, romlis Semadgelobac 1952/1957 wlebSi 6 wevrs araRemateboda TandaTanobiT gaizarda da 2004 wlisaTvis wevrTa ricxvma 25miaRwia; imavdrouled, sul ufro meti qveyana iRwvis gawevrianebisaTvis.evrokavSiris “ mega-proeqtebis ciklebi ’’Tuki vinme evrokavSiris istoriis analizs gaakeTebs• aRmoaCens ramodenime mega-proeqts, iseTs, rogoricaa erTiani bazari, savaluto kavSirida a.S.• agreTve aRmoaCens am mega-proeqtebis ganxorcielebis siCqaris zrdas, gansakuTrebiT kibolo periodSi – es maSin, roca wlebis manZilze ver xerxdeboda gadawyvetilebismiReba, magaliTad 1970-ian wlebSi (gamonaklisia evropis parlamentis pirdapirisaxalxo arCevnebi).zogi mega-proeqtis cikli SeiZleba ganisazRvros rogorc warsulisaTvis, aseve awmyosTvisda momavlisTvis1985-1993 evrokavSiris erTiani bazaries proeqti evrokavSirisaTvis jer kidev 1985 wlamde daiwyo. miuxedavad imisa, romerTiani bazris proeqti 1993 wlis 1 ianvars dasrulda, mainc arsebobda garkveuliseqtorebi, romlebic gaumjobeseba da daxvewas saWiroebdnen.1985-2002 evropis monetaruli kavSirizogi eqsperti miiCnevs, rom evropis monetaruli kavSiri jer kidev 80-ian wlebSidaiwyo (luqsemburgis premier-ministris, pier uerneris gegmis Tanaxmad ki 70-iani wlebisdasawyisSi). es moxda maSin, rodesac evroparlamentis wevrTa jgufma Camoayaliba gundi,romelic muSaobda evropis valutis sakiTxze. mogvianebiT, mas mohyva sakiTxis detaluradganxilva evrokavSiris komisiis prezidentis, Jak delorsis meTaurobiT (safrangeTisekonomikisa da finansTa ministri), rac dagvirgvinda maastrixtis xelSekrulebiT. sworedmaastrixtis xelSekrulebaSia miTiTebuli evros SemoRebis zusti vada. kompaniebisa damoqalaqeTaTvis mniSvnelovani etapi gaxldaT 1994 wels q. franqfurtSi evropismonetaruli institutis (winamorbedi evropis centraluri bankisa, romelic 1999 welsgaixsna) daarseba.

1989-2015 kompaniebis TanamSromloba1994 wlidan arsebuli erTiani bazris Semdeg, SeuZlebelia gansazRvra kompaniebisTanamSromlobis araorganizebuli talRis sawyisi TariRisa. yvela patara da saSualozomis firmisaTvis (romelTa ricxvic evrokavSirSi daaxloebiT 15 milions aRwevda) cxadigaxda, rom TanamSromloba gadarCenisaTvis aucilebel faqtors warmoadgenda. imis gamo,rom ar arsebobs raime administraciuli stimulatori kompaniebis TanamSromlobaSi daradgan yvela kompania akeTebs imas, rasac saWirod Tvlis, SeuZlebelia maTiurTierTTanamSromlobis sixSiris gamoTvla. daaxloebiT 2015 wlisaTvis yvela kompaniagaacnobierebs, rom axal wevr qveynebSic ki arsebobs TanamSromlobis aucilebloba.1993-2015 evrokavSiris gafarToeba1993 wlidan gafarTovebis Temam, kopenhagenis samitze gawevrianebis kandidatqveynebisaTvis gansazRvruli kriteriumebis dawesebiT, 2004 wlis pirvel maisamde iarseba,roca organizaciaSi 10 qveyana gaerTianda. 2015 weli aris momavali gafarTovebis SesaZlovada (rumineTi, bulgareTi, xorvatia, balkaneTis sxva qveynebi, TurqeTi; zogi dasavleTdsT-s qveyana, rogorebic arian ukraina da moldova).2000-2015 eleqtronuli biznesi da saerTaSoriso konkurenciaes sakiTxi, romelic moulodnelia bevri ekonomikis agentisaTvis, warmoadgens mravaliniciativas, romlis msgavsic aris magaliTad, ,,eleqtronuli evropa” (eEuropa) daZiriTadad exeba bizness (Tumca saxelmwifos miecema saxeli- “eleqtronuli mTavroba"(eGovernment)). komisiam daisaxa mizani, rom 2010 wels evrokavSiri gaxdes yvelaze dinamiuriekonomikuri sivrce msoflioSi.200-2015 evrokavSiris konstituciaevrokavSiris konstitucia, romelic fundamenturi uflebebis qartiasac moicavs,evrokavSiris sabWos mier 2004 wlis 18 ivniss iqna miRebuli. radganac wevr qveynebSi kvlavmimdinareobs misi ratificirebisa da ganxilvis procesi, konstituciis saboloodamtkicebis TariRi ucnobia. es procesi SesaZloa 2015 wlamdec gagrZeldes.2002-2015 erTiani sagareo da uSiSroebis politikaam Temaze diskusiebi sul ufro intensiuri gaxda iseTi movlenebis Semdeg, rogoriciyo iugoslaviis konfliqti 90-ian wlebSi, 2001 wlis 11 seqtemberi da zogadiantiteroristuli RonisZiebebi msoflio maStabiT. Tumca, es diskusiebi evrokavSirSidekadebis manZilze grZeldeboda (,,ekonomikuri giganti – politikuri juja"). mas Semdeg,rac evrokavSiris konstitucias seriozulad moekidnen, aSkara gaxda, rom erTiani sagareoda Tavdacvis politika sakmaod aqtualuri iqneboda momavalSi. Tumca, misi realuriganxorcieleba sakmaod did dros moiTxovs.2003-2015 mdgradoba, garemosa da energetikis politika, maRalteqnologiuritendencia da nawilobrivi ganxorcieleba principisa _ patara aris lamazimdgradoba ukve ramodenime welia rac prioritetulia evrokavSirSic da gaeroSic. esmoicavs garemosTan da energiasTan dakavSirebul mraval aspeqts da dakavSirebuliaevrokavSiris mesame msofliosTan urTierTobasTan. am konteqstSi ramodenimesociologiuri tendencia SeiZleba iyos ganxiluli: mzardi moTxovnileba xeluxlebelgaremoze, Tu xalxi imuSavebs maRali teqnologiebiT, SesaZloa nawilobriviganxorcieleba principisa – ,,patara aris lamazi,” razec evropaSi bevri diskusia

mimdinareobs Semdegi SinaarsiT _ ,,post-materialuri sazogadoeba.” miuxedavad imisa, romes ar aris evrokavSiris politika, is mainc reagirebas moaxdens sxva xmebze im dialogSi,romelsac awarmoebs da mouxdeba gaumklavdes gansazRvrul moTxovnilebebs am sferoSi.2003 – 2010 industriuli da socialuri politikaindustriuli da socialuri politika demografiul zewolasTan, evrosstabilurobasTan, evrokavSiris zog nawilSi umuSevrobis SedarebiT maRal maCvenebelTanda sxva socialur problemebTan erTad gaxda momavlis erT-erTi ZiriTadi sakiTxi.gansakuTrebiT ki axla, radgan evrokavSiris axal konstituciaSi gaCnda moTxovnebisocialuri politikis Sesaxeb.2004 – 2010 evrokavSiris Sida usafrTxoebazogadi teroristuli saSiSroebis gamo, evrokavSiris Sida usafrTxoeba mniSvnelovansakiTxad gvevlineba. evrokavSiris Sida usafrTxoebis problemis mosagvareblad 2004 wels,,mister terorizmad” wodebuli niderlandebis yofili iusticiis ministri iqna daniSnuli,romelsac jerjerobiT SezRuduli kompetencia aqvs, magram eWvgareSea, rom momavalSi isufro farTo iqneba. policias ukve meti saqme gauCnda. TanamSromloba izrdeba poliisZalebs Sorisac. Sida usafrTxoebis problemis mogvareba 2010 wlisTvisaa navaraudebi.evrokavSiris ruka(2004 wlis pirveli maisis mdgomareobiT)evrokavSiris oficialur rukebze, wevri saxelmwifoebis saxelwodebebi, rogorc wesi, maTiveenazea dawerili.

enis problema evrokavSirSievrokavSiri icavs im princips, romlis mixedviTac mis wevr saxelmwifoTa yvelaoficialur enas aqvs Tanabari Rirebuleba da mniSvneloba. evrokavSiris dafuZnebisas didproblemas ar warmoadgenda oTxi enis (franguli, germanuli, italiuri da holandiuri enebis)qona. magram dRes ukve problemaa is, rom evrokavSirSi arsebobs 25 wevri saxelmwifo da 20oficialuri ena (wevri saxelmwifoebis enaTa anbanis mixedviT):• Cexuri• daniuri• germanuli• estonuri• berZnuli• inglisuri• espanuri• franguli• italiuri• latviuri• litvuri• ungruli• maltiuri• holandiuri• portugaliuri• slovakuri• slovenuri• finuri• Svedurisinqronuli Targmanis dros, magaliTad evroparlamentSi, 380 SesaZlo enobrivikombinaciaa, ris gamoc evrokavSirs seriozuli sirTuleebi aqvs maltiuridan latviurze, anestonuridan slovakur enaze Tarjimnebis Zebnis dros. Sesabamisad, TargmanTa umetesi nawilixorcieldeba ,,saSuamavlo enis~ meSveobiT (magaliTad, saSuamavlo enaa – englisuri,maltiuridan-inglisurze da Semdeg inglisuridan latviurze xdeba Targmna). evrokavSirisyvela saTaTbiro oTaxi aRWurvilia sinqronuli Targmanis eleqtronuli mowyobilobebiT.evrokavSirs ar gaaCnia enebis gakontrolebis an limitirebis koncefcia da amisgakeTeba arc evrokavSiris politikas Seesabameba. Tumca dResdReobiT, praqtikulobisTvalsazrisiT sakmaod bevri winadadeba ganixileba (2004 wlis ivnisi). erT-erTi maTganiiTvaliswinebs evrokavSiris umetesi dokumentebis 15 gverdamde limitirebas (rac maT swrafadTargmnas Seuwyobs xels). bevri araoficialuri Sexvedra ukve ramodenime welia sam an xuTZiriTad enaze mimdinareobs. yvela winadadeba, romelic evrokavSiris erT an or ZiriTad enazekoncentrirebas iTvaliswinebda Cavarda, radganac ver gadawyda Tu romeli ena (enebi) undayofiliyo ZiriTadi. Tumca, unda aRiniSnos, rom bevri saSinao Sexvedra amJamad inglisurenaze mimdinareobs, rac imiTaa gamowveuli, rom inglisuri yvelaze popularuli enaa. meoresmxriv, evrokavSiri afinansebs ofiss briuselSi, saxelwodebiT ,,iSviaTad gamoyenebuli enebisevropuli biuro~ (EBLUL), romelic zrunavs wevr saxelmwifoebSi arsebul umciresobaTaenebze (magaliTad, bretonuli –safrangeTSi, uelsuri an Sotlandiur-kelturi _didbritaneTSi, slovenuri an laTinuri _italiaSi, daniuri an slavur-serbuli _germaniaSi,galuri ena _espaneTSi da a.S.). evrokavSirSi enasTan dakavSirebuli sirTuleebi miCneuliaevropis kulturuli memkvidreobis (rac Tavis mxriv udides yuradRebas imsaxurebs) da asevewarsulSi ,,kolonizirebis mcdelobebis~ Sedegad.

obert Sumanis 1950 wlis 9 maisis moxsenebamiuxedavad imisa, rom meoce saukunis pirvel naxevarSi adgili hqonda ramodenimewarumatebel mcdelobas, evrokavSiris konkretuli istoria, rogorc aseTi, iwyeba 1950wlidan. 1950 wlis 9 maiss, safrangeTis sagareo saqmeTa ministrma, robert Sumanma, misimrCevlis, Jan mones rCeviT, romelic SemdgomSi evropis qvanaxSirisa da foladisTanamegobrobis umaRlesi xelisuflebis prezidenti gaxda, istoriuli moxseneba gaakeTa.es moxseneba Semdeg konteqstSi unda iyos danaxuli:• meore msoflio omis dasruleba da misi mizezebi;• evropis saxelmwifoebis ekonomikuri mdgomareoba;• mosalodneli civi omi sabWoTa kavSirsa da dasavleTs Soris;• 1948 wlis Tebervlis ,,praRis gadatrialeba~, romelmac CexoslovakiaSi komunizmiswinsvla gamoiwvia;• 1948 wlis ivnisis berlinis blokada;• pirveli sabWoTa atomuri bombi, 1949 wlis seqtemberi;• germaniis xelaxali samxedro SeiaraRebis Sesaxeb saubris dawyeba aSS-Si.am pirobebSi daarsda evropis sabWo (ixileT sainformacio yuTi), Tumca arc erT wevrsaxelmwifos erovnuli suverenitetis daTmoba ar surda. safrangeTis mTavroba Seecadaemoqmeda ise, rom es qmedeba misaRebi yofiliyo frangi xalxisaTvis.es moxseneba warmodgenili iyo ramodenime Zalian martivi winadadebiT:,,droa gabeduli da konstruqciuli moqmedebisa da ara fuWi sityvebisa. safrangeTmaimoqmeda da misi moqmedebis Sedegebi SesaZloa Zalzed didi iyos. imedi gvaqvs, rom es aseciqneba. man arsebiTad mSvidobis xelSesawyobad imoqmeda. imisaTvis, rom mSvidobas mieces Sansi,pirvel rigSi, unda arsebobdes evropa. germaniis upirobod Cabarebidan xuTi wlis Semdeg,safrangeTi dgams pirvel nabijs evropis mSeneblobisaken da am sarisko wamowyebaSi rTavsgermaniasac. es aris is, rac Zirfesvianad Secvlis yvelafers evropaSi da sxva iseTiSekavSirebuli moqmedebebis saSualebas mogvcems, rac SeuZlebeli iyo aqamde. am yvelafridangamova evropa, romelSic cxovrebis pirobebi gaumjobesdeba warmoebis gaerTianebiTa dabazris gafarToebiT, rac fasebs dabla dawevs...~gamosvlaSi ramodenime axali politikuri principic iyo gaJRerebuli:• evropa ar iqneba erTbaSad mTliani, an raime calkeul gegmaze damyarebuli. igiaSendeba nabij-nabij, realuri miRwevebis safuZvelze, romelic pirvelad warmoSobsnamdvil solidarobasa da erTsulovnebas.• unda aRikveTos ZveliZveli mtroba safrangeTsa da germanias Soris. nebismieri qmedeba,pirvel rigSi, am or qveyanasTan unda iyos dakavSirebuli, Tumca evropis kari Riaayvela sxva evropuli erisTvis, romelic ki iziarebs am miznebs.• moqmedeba unda daiwyos dauyovnebliv, SezRudulad, magram gadamwyvetad: qvanaxSirisada foladis frangul-germanuli warmoeba unda gaerTiandes erTi umaRlesixelisuflebis 1 qveS.• am ekonomikuri interesebis SeerTeba gamoiwvevs cxovrebis pirobebis gaumjobesebas daCamoayalibebs evropul sazogadoebas.• umaRlesi xelisuflebis gadawyvetilebebi savaldebulo iqneba wevrisaxelmwifoebisaTvis. TviTon umaRlesi xelisufleba Semdgari iqneba damoukidebeli1 momavali SeTanxmeba evropis qvanaxSirisa da foladis Tanamegobrobis Sesaxeb, romlis komisiasacTavdapirvelad ewoda umaRlesi xelisufleba

pirebisagan da eyoleba Tanabari warmomadgenloba. misi gadawyvetilebebi iqnebasavaldebulo.am gegmas srulad da gulwrfelad daeTanxma germaniis kancleri konrad adenaueri.sul raRac aTi dRis Semdeg Catarda konferencia, romelSic belgiam, italiam, luqsemburgmada holandiam miiRo monawileoba.i. am konferenciis Tavjdomare, Jan mone, Tavis memuarebSi konferenciissuliskveTebis Sesaxeb wers 2 : ,,Cven varT aq imisaTvis, rom davisaxoT saerTo amocana–vimoqmedoT ara mxolod Cveni erovnuli, aramed saerTo interesebis Sesabamisad.mxolod im SemTxvevaSi gadavWriT sakiTxebs, Tu debatebidan gamovricxavT nebismierseparatistul ganwyobas. ramdenadac Cven, aq SekrebilT, SegviZlia SevcvaloT CvenimeTodebi, Sesabamisad yvela evropeli TandaTanobiT Seicvlis damokidebulebas.imisaTvis, rom SeeqmnaT raime axali da unikaluri saerTaSoriso da evropis samarTalSi,molaparakebis mxareebs Tavidan unda aecilebinaT erTsulovnebis principi erovnulifinansuri Senatanebis sferoSi gadawyvetilebis miRebisas. an sxva SemTxvevaSi,daeqvemdebarebinaT aRmasrulebeli organo wevri qveynebis erovnuli interesebisaTvis anwarmomadgenlebisaTvis.es iyo evrokavSiris samarTlis dabadeba. evrokavSiris samarTali aris raRac sui generis(laTinuri iuridiuli termini, rac niSnavs ,,unikalurs~), is rac arasodes yofila manamde,arc erovnul, arc saerTaSoriso samarTalSi – igi ufro ,,trans-nacionaluri~ an ,,zeerovnuli~samarTalia 3 . evrokavSiris samarTali ewinaaRmdegeba wevri saxelmwifoebiserovnul samarTals. aqedan gamomdinare, SeiZleba iTqvas, rom nebismieri qmedeba evrokavSirissamarTalTan konteqstSi moiTxovs maRal evropul socialur kompetencias.1950 wlis 9 maiss robert Sumanis mier warmoTqmuli sityvis teqsti:,,msoflio mSvidoba ver iqneba daculi, Tu Sesabamisi zomebi ar iqneba miRebuli imsafrTxis mosaSoreblad, romelic mas emuqreba.is wvlili, romelic organizebul da aqtiur evropas SeuZlia Seitanos civilizaciaSi,aris arsebiTi mSvidobiani urTierTobebis SenarCunebis saqmeSi. safrangeTs, romelic ociwelia evropis gaerTianebaSi umTavres rols TamaSobs, mSvidobis samsaxurSi yofna yovelTvisupirveles miznad hqonda dasaxuli. evropis gaerTianeba ar iqna miRweuli da Cven gadavitaneTomi.evropa ar iqneba erTbaSad erTiani, an raime calkeul gegmaze damyarebuli. igi aSendebakonkretuli miRwevebis safuZvelze, romelic pirvel rigSi Seqmnis de-faqto solidarobas.evropis erebis gaerTianeba moiTxovs im ZvelisZveli uTanxmoebis aRmofxvras, romelicsafrangeTsa da germanias Soris arsebobda. nebismieri qmedeba, romelsac eqneba adgili,pirvel rigSi unda iyos am or qveyanasTan dakavSirebuli.am miznis gaTvaliswinebiT, safrangeTis mTavroba gamodis SemoTavazebiT daiwyosmoqmedeba dauyovnebliv, SezRudulad, magram gadamwyvetad:2 ix. Jan mone: memuarebi, londoni 1976 w., gv. 3233 trans-nacionaluri da ze-erovnuli xandaxan sinonimebad gamoiyeneba. Tumca, umetes literaturaSisaxelmwifo institutebi `ze-erovnuls~ gamoiyeneben, rogorc ,,erTa doneze maRla myofs~, imavemnioSvnelobiT kompaniebi da kerZo institutebi gamoiyeneben ,,trans-nacionalurs~.

igi gamodis SemoTavazebiT, rom qvanaxSirisa da foladis frangul-germanulimrewveloba moeqces saerTo, umaRlesi xelisuflebis qveS, im organizaciaSi, romelic evropissxva qveynebisTvisac iqneba Ria.evropis federaciaSi qvanaxSirisa da foladis produqciis gaerTianebam ekonomikisganviTarebaSi momentalurad unda warmoSvas, saerTo safuZvelis Seqmna, rogorc pirvelinabiji, da unda Secvalos im regionebis xvedri, romlebic didi xnis ganmavlobaSi omisTvissamxedro aRWurvilobis warmoebiT iyvnen dakavebulni da omis yvelaze mudmiv msxverplswarmoadgenen.amgvarad, warmoebaSi Seqmnili solidaroba cxadyofs imas, rom nebismieri omisafrangeTsa da germanias Soris xdeba ara marto warmoudgeneli, aramed fizikuradSeuZlebeli. am Zlieri mwarmoebluri erTeulis Seqmna, romelic Riaa nebismieri msurveliqveynisaTvis da romelic sabolood mzadaa Tanabrad uzrunvelyos TiToeuli wevri qveyanaindustriuli produqciis ZiriTadi elementebiT, realur safuZvels warmoqmnis ekonomikuriunificirebis saqmeSi.es produqcia miewodeba mTel msoflios, ganurCevlad, gamonaklisis gareSe, cxovrebispirobebis gaumjobesebisa da mSvidobis miRwevis mizniT. gazrdili resursebis safuZvelzeevropas eqneba saSualeba miznad daisaxos misi erT-erTi yvelaze arsebiTi amocanisganxorcieleba, kerZod, afrikis kontinentis ganviTareba.am gziT, martivad da swrafad ganxorcieldeba im interesTa Tanxvedra, romelicsaerTo ekonomikuri sistemis daarsebisTvisaa aucilebeli; is SeiZleba iyos safuari,romlidanac SesaZlebelia warmoiSvas ufro farTo da Rrma sazogadoeba im qveynebs Soris,romelTac didi xnis ganmavlobaSi uTanxmoeba da sisxlismRvreli konfliqti hqondaTerTmaneTTan.ZiriTadi produqciis gaerTianebiTa da axali umaRlesi xelisuflebis daarsebiT,romlis gadawyvetilebebic savaldebulo iqneba safrangeTisTvis, germaniasa da sxva wevriqveynebisTvis, es SemoTavazeba migviyvans evropul federaciaSi pirveli konkretulisafuZvelis SeqmnasTan, romelic amdenad aucilebelia mSvidobis SenarCunebisaTvis.aRniSnuli miznebis ganxorcielebis xelSewyobisaTvis safrangeTis mTavroba mzadaadaiwyos molaparakebebi Semdeg amosaval punqtebze:amocana, romelic umaRles xelisuflebas daekisreba, iqneba umokles droSi produqciismodernizaciisa da xarisxis gaumjobesebis uzrunvelyofa; safrangeTisa da germaniis, iseverogorc sxva wevri qveynebis bazris qvanaxSiriTa da foladiT momarageba; sxva qveynebSieqportirebis Tanabari ganviTareba; am mrewvelobaSi momuSave personalis sacxovrebelipirobebis gaumjobeseba da gaTanasworeba.am miznebis misaRwevad, im dros rodesac wevri saxelmwifoebis warmoeba imyofebaerTmaneTisgan mkveTrad gansxvavebul etapze, mizanSewonili iqneba dadgindes garkveuliSualeduri sazomi, iseTi, rogoricaa warmoebisa da sainvesticio gegmis ganxorcieleba,fasebis gaTanabrebis makompensirebeli meqanizmis daarseba, da produqciis racionalizaciismizniT fondis restruqturizacia..wevr saxelmwifoebs Soris qvanaxSirisa da foladis gadaadgileba dauyovneblivgaTavisuflebuli iqneba yovelgvari sabaJo gadasaxadisagan da mas ar Seexeba sxvadasxvasatransporto begara. pirobebi TandaTanobiT Seiqmneba, rac spontanurad warmoSobs warmoebisumaRles doneze produqciis ufro erovnul gavrcelebas.saerTaSoriso kartelebisagan gansxvavebiT, romlebic zRudaven produqciisgavrcelebas da ewevian erovnuli bazris eqspluatacias, organizacia maRali sargebelisSesanarCuneblad, uzrunvelyofs erTian bazars da produqciis gavrcelebis arealis gazrdas.

zemoT ganxiluli principebi da wamowyebani iqneba im xelSekrulebis ZiriTadi birTvi,romelsac xeli moewereba saxelmwifoebs Soris da gaegzavneba maT parlamentebsratifikaciisaTvis. molaparakebebi, romelic aucilebelia xelSekrulebis detalebisSesaTanxmeblad, warimarTeba saerTo TanxmobiT daniSnuli Suamavali (momrigebeli)mosamarTlis daxmarebiT. mas daevaleba aRniSnuli principebis Taobaze Sesabamisi SeTanxmebismiRwevis dafiqsireba, xolo molaparakebis CixSi moqcevis SemTxvevaSi, igi uflebamosiliaairCios Tu ra gadawyvetileba iqnas miRebuli. saerTo umaRlesi xelisufleba romelsacdaevaleba sqemis marTva da xelmZRvaneloba, Sedgenili iqneba mTavrobis mier daniSnulidamoukidebeli pirebisagan da mas eyoleba Tanabari warmomadgenloba. Tavjdomare arCeuliiqneba mTavrobebs Soris saerTo Tanxmobis safuZvelze. xelisuflebis gadawyvetilebebisavaldebulo iqneba safrangeTis, germaniisa da sxva wevri saxelmwifoebisTvis. xelisuflebisgadawyvetilebebis gasaCivrebisTvis gaTvaliswinebuli iqneba Sesaferisi zomebi.xelisuflebaSi warmodgenili iqneba gaerTianebuli erebis organizaciis (gaeros)warmomadgeneli, romelic weliwadSi orjer saxalxo moxsenebas gaakeTebs gaerosTvis,romelSic warmodgenili iqneba axali organizaciis muSaobis angariSi, rac isev da isev amorganizaciis miznebis dacviskenaa mimarTuli.umaRlesi xelisuflebis instituti winaswar ar gansazRvravs sawarmos flobismeTodebs...~i. dRes, Sumanis moxseneba daviwyebas mieca, radganac evrokavSirSi evropelTaTvismSvidoba TavisTavadia, gansakuTrebiT axalgazrda TaobisTvis. amaSi evrokavSiriabsoluturad warmatebulia. evropis mTeli istoriis manZilze arasodes yofila mSvidobaimden xans, rac evrokavSiris qveynebisTvis meore msoflio omis Semdeg aris. agreTve, arcerTi es qveyana ar aris evrokavSiris partniorebTan omis momxre.magram qveynebisaTvis, rogoricaa magaliTad balkaneTis qveynebi, sadac jer kidev 90-ian wlebSi mimdinareobda samamulo omebi da konfliqtebi umciresobasa da umravlesobasSoris (yofili iugoslavia), evrkavSirSi gaerTianeba Zalian aqtualuria, radganacmaTTvis mSvidobis SenarCunebis survili erT-erTi mTavari mizezia SeuerTdnenevrokavSirs.evrokavSiris simboloebi9 maisi_ evropis dRe1950 wlis 9 maiss robert Sumanma warmoadgina moxseneba erTiani evropis SeqmnisTaobaze, evropul qveynebs Soris mSvidobis SenarCunebis mizniT.dRes, 9 maisi gaxda evropuli simbolo (evropis dRe, 1985 wlis evrokavSiris samitisSemdeg), erTian valutasTan (evro), droSasTan da himnTan erTad, rac gansazRvravs evropulikavSiris politikur, ekonomikur da sulier arss. evropis dRes evrokavSiris maStabiTimarTeba sxvadasxva festivalebi da RonisZiebebi. es dRe evrokavSiris yvela moqalaqesaaxloebs erTmaneTTan.dRes, 9 maisi evroinstitutebis dasvenebis dRe (Tumca ara wevri qveynebis). imis gamo, romevrokavSiris administraciul organoebSi Zalian bevri erovnuli dResaswauli iyo, maTiumetesoba gamoiricxa, garda 24./25.12. (Sobisa), 1.1. (axali wlisa), aRdgomis kvirisa da a.S.samagierod 9 maisis saxiT axali dResaswauli iqna damatebuli. im SemTxvevaSi, Tu 25 wevrisaxelmwifos yvela erovnuli dResaswauli gamocxaddeboda moqmedad, maSin samuSao dReebisumravlesoba ,,evrokratebisaTvis~ (rac ironiulad niSnavs: ,,evropel biurokratebs~) dasvenebisdReebi iqneboda. 9 maisi xSirad aRiniSneba, rogorc ,,Ria karis dRed~ evropuli kavSiris

SenobebisaTvis briuselSi, sadac moqalaqeebs saSualeba eZlevaT daaTvalieron ofisebi,Sexvdnen evrokavSiris samoqalaqo moxeleebs, miiRon informacia pirvelwyarodan, gasinjonbufetebisa da barebis SemoTavazebebi da a.S.evrokavSiris droSaevropuli droSa ara marto evrokavSiris, aramed evropis erTianobisa da identurobissimboloa. oqrosferi varskvlavebis wre warmoadgens evropis xalxebs Soris solidarobasada harmonias. varskvlavebis ricxvi, Zveli berZnuli miTologiis mixedviT, gamoxatavs araevrokavSiris wevri sqveynebis raodenobas, aramed srulyofilebas, sisrulesa da erTobas.i. 1995 wlis dasawyisSi, mas Semdeg rac evrokavSiri 12 wevridan 15 wevramde gafarTovdada SeierTa avstria, fineTi da SvedeTi, evrokavSiris Tavjdomares unda warmoeTqvasityva Crdilo-vestfaliis germanul bankSi. mas bankis sazogadoebasTan urTierTobismenejeri Seegeba da Semdegi sityvebiT amayad miuTiTa droSaze, romelsac ... 15varskvlavi exata: ,,Cven yvelaferi gavakeTeT imisaTvis, rom ukve gvqonoda evrokavSirisaxali droSa, romlis dizainic Cvens sareklamo departaments ekuTvnis.~ es iyo Secdoma,radgan Seicvala mxolod wevri saxelmwifoebis raodenoba, da ara varskvlavebis ricxvi.da main, 2002 wels, evrokavSirsa da yirgizeTs Soris partniorobisa daTanamSromlobis SeTanxmebis sisruleSi moyvanisas, yirgizulma graviurebis maRaziamSecvala varskvlavebis raodenoba da piramida qaRaldze dabeWda kalendari da 15varskvlaviani droSa, radganac iqve ewera_ ,,evrokavSiris 15 wevris Sesaxeb.~ es SecdomaevrokavSiris aparatis mier ver iqna droulad SeniSnuli da amitomac, saWiro gaxdayvela piramidis ganadgureba da axlidan sworad dabeWdva!droSis istoria iwyeba 1955 wlidan, rodesac mxolod evropis qvanaxSirisa da foladisTanamegobroba arsebobda, misi eqvsi wevriT. evrosabWo ramodenime wliT adre iqnadafuZnebuli safrangeTis qalaq strasburgSi da aqtiurad icavda adamianis uflebebs daqomagobda da xels uwyobda evropul kulturas. evrosabWo, rogorc ,,amerikis Statebisorganizaciis“ an ,,afrikuli erTobis organizaciis“ (axla ukve afrikuli kavSiris) evropulieqvivalenti, fiqrobda Tu ra simbolo Seeqmna gamosayeneblad. bevri ganxilvis Semdeg miiResdRevandeli dizaini – lurj fonze gamosaxuli Tormeti oqros varskvlavis wre. sxvadasxvatradiciebSi, Tormeti warmoadgens simbolos, rogorc weliwadis Tveebis raodenobisa,agreTve saaTze naCvenebi saaTebis raodenobas. magram, rogorc aRiniSna, aq ricxvi 12 ariserTobis simbolo.SemdgomSi evrosabWom, sxva evropuli institutebic waaxalisa, rom maTac mieRoT esdroSa da 1986 wlidan moyolebuli evrokavSiris yvela instituti iyenebs mas. aRniSnulidroSa evrokomisiis, rogorc evrokavSiris aRmasrulebeli organos, erTaderTi emblemaa,Tumca kavSiris sxva organoebsa da institutebs SeuZliaT droSasTan erTad sxva emblemebicgamoiyenon.

i. xSirad evrosabWo erevaT evrokavSiris sabWoSi. evrosabWos, uZveles evropulorganizacias, miuxedavad mWidro TanamSromlobisa, araferi aqvs saerTo evrokavSirTan.dRes, ruseTis CaTvliT, yvela evropuli demokratiuli qveyana (45) aris misi sruliwevri. evrosabWos aqvs Sida-saparlamento asamblea, romelic Sedgeba evrosabWos wevriqveynebis parlamentis wevrebisagan (Tumca evrokavSiris evroparlamentis wevrebipirdapiri wesiT irCevian). mas aseve miRebuli aqvs didi raodenoba kanonieradsavaldebulo konvenciebisa, magaliTad, kulturis politikis an samarTlis sferoSi,agreTve evropis adamianis uflebebis konvenca, romlisTvisac arsebobs strasburgisadamianis uflebebis evropuli sasamarTlo, romelsac adamianis uflebebis dargSiuamravi Zalzed mniSvnelovani gadawyvetileba aqvs miRebuli (magaliTad sikvdiliTdasjis gauqmeba, sasamarTlo procesebis xangrZlivoba, ltolvilTa uflebebi da a.S.).nebismier kerZo pirs xelmomweri saxelmwifodan SeuZlia wavides am sasamarTloSi,magram mxolod mas Semdeg, roca yvela saSualeba erovnuli sasamarTlos donezeamowurulia.damatebiTi informaciisaTvis: www.coe.int, evropis sabWos xelSekrulebebze dakonvenciebze: http://conventions.coe.int, adamianis uflebebis evropuli sasamarTlo:www.echr.coe.int.evropuli himnies aris ara marto evrokavSiris, aramed farTo gagebiT, mTeli evropis himni. melodiagaxlavT mecxre simfoniidan, romelic 1823 wels ludvig van beThovenis mier iqna daiwerili.simfoniis bolo moqmedebisTvis beThovenma 1785 wels fridrix Sileris mier dawerili ~Ode toJoy~ (,,xotba mxiarulebas~) gamoiyena. es poema gamoxatavs Sileris idealistur xedvasadamianTa rasis daZmobilebis Sesaxeb – xedvas, romelic beThovenma gaiziara.1972 wels evrosabWom sakuTari himnis teqstad (igive organo, romelmac pirvelad Seqmnaevropuli droSa) beThovenis ~Ode to Joy~ (,,xotba mxiarulebas~) miiRo. sityvebis gareSe, musikisuniversalur enaze, es himni gamoxatavs Tavisuflebis, mSvidobisa da solidarobis ideas,romlisTvisac arsebobs evropa.1985 wels evrokavSiris wevri saxelmwifoebisa da mTavrobaTa meTaurebma igi miiRo,rogorc evrokavSiris oficialuri himni. is miznad ar isaxavs wevri saxelmwifoebis erovnulihimnebis Canacvlebas. igi miRebul iqna mravalerovnulobis erTobisa da maTi saerToRirebulebebis sazeimod. dRes am himnis mravali versia arsebobs, dawyebuli istoriuliinstrumentebiT Sesrulebidan, mZime metalis rokiT damTavrebuli.araoficialuri Targmani _ sagareo urTierTobaTa komitetis staJiorebi: anano qorqiamiranda merkvilaZeirakli CxaiZe