BERRIA, 2011-04 - Wikispaces

2011ko apirilaren 17a • Igandea
tzen daramatzan oriotar getariartua.
«Hori ere gauza ederra dauka,
malgutasuna. Ez duzu kobratuko,
baina joatea badaukazu.
Medikutara edo horrela, e! Ez kafea
hartzera, banoa eta kito!». Idatzi
gabeko arau batek ez du baimentzen
halakorik. Honela azaldu
du Maritxu Aizpuruk, lan
honetan bi hamarkada pasatxo
daramatzan sareginak: «Badakizu
zer gertatzen den? Horrek baporea
dauka [kideetako bat seinalatuz],
horrek ere bai [beste bat
seinalatuz]... Nirera ez bada etortzen
kafea hartzera joan delako,
ni hurrengoan berera ez naiz etorriko,
kafea hartzera joan zelako».
Funtsean, elkartasuna dago
atzean, eta ontziekiko konpromisoa.
Eta laguntzaren irudi horietako
bat da Rosario Ibarbia. Bera da
kaian lanean ari diren emakumeen
artean zaharrena, eta erretiroa
hartuta dago dagoeneko. «Laguntzera»
joaten da. «Rosarioren
beharra daukagu», diote kideek,
aho batez. «Denok daukagu elkarren
beharra», erantzun du Rosario
Ibarbiak.
Lana eta laguntasuna uztarri
beretik doaz sarean: «Denok laguntzen
diogu elkar», dio Maria
Divina Ibarbiak, Rosarioren ahizpa
eta sareginak. «Gure lana hori
da». «Hemen, batez ere udaberrian,
baporeak itsasora lehenbailehen
bidaltzea da kontua, sareekin
bidaltzea. Lehenbailehen
ateratzea da kontua. Guk egon
behar dugu haien [ontzien] zain»,
dio Aizpuruk. Hala, Getarian
egun lanak «oso azkar» ateratzen
dituztela dio Maria Divina Ibarbiak.
«Ondo antolatuta gaude, eta
hamar ordu egin beharrean bost
egiten baditugu, hobe. Ez da hamar
orduan lan egin eta gehiago
kobratuko dugula pentsatzea.
Guk ontziari begiratzen diogu.
Erdigunea ontzia da».
«Aldaketa onerako izan da».
Sareak konpontzeko martxoaren
28an Getarian Eusko Jaurlaritzaren
eskutik inauguratu zuten lokal
berriaz mintzo da Martinez.
«Hala ere, lehen ere ez ginen erabat
hemen [moilan] aritzen: kofradia
zaharrean aritzen ginen
batzuetan. Baina oso zaharra
dago. Erortzen ari da. Eta aurki zigilatu
egingo dute, eta kalean gelditzera
gindoazen». Horretan zirela
lortu dute lokala, besteak
beste moilako eguraldi txarreta-
‘‘
Normalki, gure gizonak
dira ontzien jabeak. Baina
kanpoko bat hemendik
bizitzea ez da posible»
MARI CARMEN ARRUTI
Saregina
«Batez ere udaberrian,
baporeak sareekin
itsasora lehenbailehen
bidaltzea da kontua»
MARITXU AIZPURU
Saregina
«Ez dakigu hemendik
erretiratuko garen. Eta
gutako askok egiten
dakigun bakarra da»
LUCIA URRESTI
Saregina
«Hemen ez dago
ordutegirik. Lana
dagoenean egiten duzu
lan, deitzen dizutenean»
MARI CARMEN MARTINEZ
Saregina
«Getarian ondo
antolatuta gaude. Hamar
ordu egin beharrean bost
egiten baditugu, hobe»
MARIA DIVINA IBARBIA
Saregina
tik eta argi faltatik babestuko dituen
lokala.
«Jendea orain hasi da baloratzen
gure lana, orain hasi da jabetzen
gure lanaz». Hala uste du
Mila Eizmendik. Eta hori gerta
dadin lokal berriak ere «kontuak
mugitu» dituela uste du. Eizmendik
esandakoa hizpide hartuta,
Lucia Urrestik ere badu esatekorik:
«Lokal horri eman dioten publizitatea
ere...». Amaitu gabe
utzi du esaldia.
Belaunaldien lotura
Itsasoarekin izan duten loturak
eraman ditu saregile gehienak sarea
konpontzeko lanera: jaiotza-
Babes egokirik gabe aritu behar izan dute urte luzez lanean. Irudian, 2007an, Getariako portuan. G. GARAIALDE / ARP
Eskuak eta hankak, sareginen ezinbesteko lan tresnak. LIERNI ALKORTA
Hainbat neurritako hariak erabiltzen dituzte konponketetarako. L. ALKORTA
tik batzuk, geroago beste batzuk.
Gurasoen edo senarren bidez. Bigarrena
da, esaterako, Eizmendiren
kasua. Bidanitik (Gipuzkoa)
Getariara ezkondu eta haurrak
koskortu zirenean hasi zen saregin
lanetan, duela 21 urte, inguruan
zuen arrantza giroaren barruan:
«Familia guztia dabil itsasoaren
ondoan». Amaginarreba
eta koinata izan zituen irakasle.
Oraindik ere lankide du koinata.
Hain zuzen, Lucia Urresti da
koinata. 33 urte daramatza hark
sarean. «Aita arrantzalea zen.
Amona, saregina, eta ama ere
bai». Hala, hirugarren belaunaldia
du Urrestik: «Baina uste dut
hirugarrenarekin amaituko
dela».
Hala atera da mahai gainera belaunaldi
berrien falta. Izan ere, 50
urtekoa da sareginen batez besteko
adina Getarian. 41 urte ditu
gazteenak. Belaunaldi berriak
sektorean sartzeko aukera urrun
samar ikusten duen arren, itxaropen
izpi bat badu Martinezek:
«Hasi da tartean behin baten bat
azaltzen». Hala ere, esparru mugatua
ikusten du. Izan ere, kide
berriak, lehengoen antzera, itsasoarekin
loturikoak direla dio:
«Beharra ikusten dutenez, sartzen
dira honetan. Baina loturarik
ez dutenak, normalean, ez
dira sartzen».
Itsasoko erregimen berezian
kotizatzen dute saregile guztiek.
Beraz, erretiroa izan, izango dute.
Horrez gain, gaixo agiriak ere egiten
dizkiete. Baina ez dute lanarekin
lotura duten gaixotasunen aitortzarik,
Martinezek argitu duenez:
«Eta hori lortu nahian
gabiltza. Eta kualifikazio profesionala
lortzen dugun unetik,
nonbait sailkatzea nahi dugu,
eta, hala, gaixotasun horiek aitortzea».
Saregileak 03
Lanbidearen etorkizuna dago,
Arrutiren ustez, erreleboaren gabezia
horretan. «Jende berririk ez
da hasten, ez daukalako etorkizun
handirik gazteentzat. Ez da
eguneroko lana; tarteka daukazu,
batzuetan gehiegi, besteetan batere
ez. Eta egindako ordu kopurua
kobratzen da. Soldata finkoa
balitz, beste upeleko sagardoa litzateke».
Izan ere, baporeekiko
hurbiltasunean ikusten du erreleboaren
gakoa: «Normalki, gure gizonak
dira ontzietako jabeak, eta
etxeko kontua da azkenean. Baina
kanpoko bat hemendik bizitzea
ez da posible», dio Arrutik.
Itsasoa bizi izan du Maria Divina
Ibarbiak ere: «Ni familiatik
hasi nintzen lan honetan», dio.
«Aitak-eta zeukaten barkua, eta
hantxe, gazte-gaztetik. Nire
seme-alabetatik inork ez du segitzen,
ordea. Zikloa bukatu da».
Etena berriz ere, familia gehienetan
bezala, moilan dauden emakume
gehienen kasuan bezala.
«Erretiroa aurreratzea» horixe
du buruan Lucia Urrestik. «Ea
lortzen dugun». Egun, erretiroa
65 urterekin hartzen dute sareginek
—56-57rekin arrantzaleek—,
baina aurreratzea darabilte
buruan. Ez dakite, ordea, erretiroa
sareak konpontzetik hartzerik
izango duten ere, etorkizun
lausoa baitute aurretik. Hala dio
Urrestik: «Bapore bat itsasoan
ibiltzen bada, guk jarraituko
dugu, baina baporeak kentzea
erabakitzen bada, guk lanik ez
daukagu. Guk ez dakigu hemendik
erretiratuko garen. Eta gutako
askok egiten dakigun bakarra
da», dio. Hala, etorkizuneko erretiro
horri begira hilabetero kotizatzen
dute, lan gehiago ala
gutxiago egin. «Kotizazioa ezin
da laga», dio Aizpuruk: «Etorkizunari
begira egin behar da».
Eta, lana lortu nahian, beste
portuetako ontzietan ere badaukate
begia jarrita: «Ea beste portu
batzuetatik zerbait lortzen dugun,
haien lana», dio Maria Divi-
(Hurrengo orrialdean jarraitzen du)