BERRIA, 2011-04 - Wikispaces

38 berria 2011ko apirilaren 17a, igandea
Plaza › Bizia
EzarianDSkate parkeak
Indarra du skateak Euskal Herrian. Zaletasuna aspalditik
datorren arren, azken urteetan erruz ugaldu dira skatean
ibiltzeko herrietan eraiki dituzten parkeak. Gero eta gehiago dira
parke horietako aldapetan irristatzen direnak.
Skate zaleen
biltoki
Adrian Garcia
Eguraldiak hobera egiten
duen heinean gero eta
gazte gehiago bildu ohi
da skate parkeen bueltan.
Donostiako Aiete auzoko
skate parkea da horren erakusgarri.
Baten bat taula gainean pistako
aldapan behera irristatzen
den bitartean, gainontzekoek
arretaz begiratzen dute, egin
dezakeen mugimendu berriari
so. Skatea denon ahotan dago.
Patinetearentzat erositako gurpil
berriak, ikasitako jauzi berriak
eta antzekoak dituzte mintzagai
nagusiak.
Baiona eta Miarritze Lapurdin;
Tolosa eta Orio Gipuzkoan; Amurrio
eta Laudio Araban; Lizarra
eta Zizur Nafarroan; Leioa eta
Gernika Bizkaian… gero eta
gehiago dira patinatzeko azpiegiturak
prestatu dituzten edo eraikitzekotan
dauden herriak.
Urte batzuetatik hona eraiki dituzte
patinatzeko azpiegitura
gehienak. Skate parkeak, beraz,
kontzeptu nahiko berriak dira.
Taula gainean patinatzeko zaletasuna,
baina, aspalditik dator.
Parkeak eraiki aurretik, skate zaleek
hiri altzariak erabiltzen zituzten
euren trebetasunak praktikatzeko.
Kaleko espaloiak, koskak,
eskailerak… edozein gunek
eskain dezake kirol hori praktikatzeko
abagunea. Zale kopurua
handitu ahala, udalek skatean
aritzeko guneak eraikiz joan dira.
Bilakaera luzea
XX. mendeko azken laurdenean
sartu zen skatea Euskal Herrian.
Ordutik bilakaera sakona izan du
zaletasunak, patinatzeko taulekin
batera. Dani Martinez gaztetxoa
zenean hasi zen patinetearekin
jostatzen. «Ordutik asko aldatu
da. Lehen lauak eta gogorrak
ziren taulak. Orain denetatik
daukazu: malguak, estuak, luzeak,
bi ardatzak mugitzen zaizkienak…».
Orduko Sanchesky laranjak
alde batera utzi, eta kanpotik
ekarritako taulak saltzen hasi zirenean
izan zuen skateak lehenengo
loraldia. Beheraldi ba-
tzuen ostean, 1990eko hamarkadan,
zaletasunak beste goraldi
bat izan zuela gogoratzen dute garai
horietatik patinean ibiltzen direnek.
2000. urte ingurutik hona
egonkortu egin da skatean patinatzeko
zaletasuna.
Hastapenak
Oscar Manga donostiarra hamar
urtekin hasi zen patinatzen. 34
ditu orain. «Goitibeheran aritzen
ginen umetan auzoko festetan.
Ondoren, zeuden Sancheskyan
eserita egiten genuen aldapa behera»,
gogoratzen du Mangak.
Geroago, taula berriak saltzen
hasi eta modan jarri zela dio Mangak.
«Ez zenuen ezer gehiagorik
‘‘ Goitibeheran aritzen
ginen umetan auzoko
jaietan; ondoren
Sancheskyan eserita»
OSCAR MANGA
Skate zalea
«Herri guztietan daude
futbol zelaiak eta
saskibaloi kantxak,
baina ez skate parkeak»
HODEI ELEZPURU
Laino skate parkea
«Europako eta AEBetako
jende asko dator skate
egitera Bilbo aldera;
zaletasun handia dago».
ANDER IRAOLA
Jart markaren sortzaileetako bat
«Hiri altzariek aukera
handiagoa eskaintzen
dute; imajinazioa
gehiago lantzen da»
ALVARO RAMIREZ
La Plaza skate dendako jabea
behar. Koska batekin nahikoa zenuen
orduak igarotzeko».
Surfak harreman estua du skatearekin.
Kaliforniako surflariak
hasi omen ziren skatean patinatzen,
surfean aritzeko olatu nahikorik
ez zegoenean entrenatzen
jarraitu ahal izateko. Surf eta
snowboard praktikatzen duten
asko ibiltzen dira skate parkeetan
ere. «Normalean skate egiten
duenak skate bakarrik egiten du.
Azkar nabaritzen da estiloagatik
zeinek egiten duen surf edo snowboard»,
dio Mangak.
Hondartzetako uretan ez bezala,
skate parkean huts eginez gero
zoruarekin egiten da topo. «Min
har dezakezu, baina erorketa
gehienak kolpeak eta ubeldurak
dira», aitortu du Mangak. Erorketen
larritasuna patinatzeko mailaren
arabera doala nabarmendu
du Donostiako skaterrak. «Hasiberria
zarenean erorketak ez dira
oso handiak izaten. Maila igo ahala,
handiagoak dira erorketak,
baina erortzen ere ikasten duzu».
Ez Mangak, ez Martinezek skate
egiten daramatzaten urte luzetan
ez dute ohiko kolpeak baino lesio
larriagorik eduki. «Kanpotik
ikusten dena baino arrisku gutxiago
du», diote.
Skate parkeen ugaritzean zeresan
handia izan zuten patinatzaileek
berek. Erakunde publikoek
euren aldarrikapenak entzun ditzaten,
elkarteak sortu dituzte,
Txingudiko Skate Elkartea,
kasu. «Kalean skatearekin ibiltzeagatik
isunak jartzen zizkiguten
Irunen, eta elkartu egin ginen
udalarekin hitz egiteko», azaldu
du Cristian Cortizo irundarrak.
Udalarekin bildu, eta udalak hasieran
aurreikusi zuen proiektua
atzera botatzea lortu zuten elkarteko
kideek, egokia ez zelakoan.
Azkenean, Bidasoa ibai ondoan
dagoen 1.600 metro karratuko
skate parkea eraiki zuen udalak.
«Oraindik barandak eraikitzea
falta zaizkie», ohartarazi du Cortizok.
Skatea ogibide
Euskal Herrian skateak duen
zaletasunaren adibide bat gehiago
baino ez da Jart markarena.
Taulak fabrikatzen dituzte Irunen
dagoen enpresa horretan, eta
nazioarteko profesionalentzako
taulak egiten dituzten puntapuntako
markekin lehiatzen da.
Ander Iraola hondarribiarrak
bere bi anaiekin eratu zuen
enpresa, eta egun 22 pertsonak
egiten dute lan. Skate zaletasuna
arotzeriarekin uztartzen hasi zen
Zale bat skatean ibiltzen den bitartean gainontzekoek txanda itxaroten dute. Lagun
Donostiako Pagola parkeko skate gunea. JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS
orain 10 bat urte Iraola sendia.
«Aita arotza izan da, eta hiru
anaiok egurrarekin egin dugu
lan betidanik. Irungo skate
denda batek galdetu zigun ea taulak
egiteko gai izango ote ginen.
Ikertzen hasi, eta skate taulak
ekoizten hasi ginen». Ekoizpenaren
%70 Euskal Herritik kanpo
saltzen dute.
Mota askotako taulak ekoizten
dituzte Jart etxean, baina goi kalitateko
taulengatik dira ezagunak.
Euren skate talde profesional
propioa dute. Sei skater profesionalek
osatzen dute taldea,
tartean Ivan Rivado bilbotarrak.
«Txapelketaz txapelketa ibiltzen
dira munduan zehar, eta gure
marka sustatzen dute», azaldu du
Iraolak. Skateak ekoizten hasi ziren
unean Europan beste horrelako
etxerik ez zegoela azaldu du
hondarribiarrak. «Gu hasi ginenean
mundu hori mugitzen hasi
zen, eta egun badago jendea skatetik
bizi dena».
Skateak Euskal Herrian indarra
izateaz gain, Euskal Herria
munduan skatearengatik ezaguna
dela dio Iraolak. «Europa eta
AEBetako jende asko dator Bilbo
aldera skate egitera. Zaletasun
handia dago hemen, eta gorantz
doa kalitate maila».
Udako zaletasuna
Euren zaletasuna kirola denik ez
dute zalantza izpirik Martinezek
eta Mangak. «Nahiko gogorra,
gainera. Oreka, koordinazioa eta
erreflexuak lantzen dira batez
ere». Mangak nabarmendu du kirol
hau praktikatzeko ez dela
ezaugarri fisiko nabarmenik izan
behar. «Ez duzu zertan altua edo
gihartsua izan. Zure neurria hartzen
diozu».
Udan praktikatzen da, gehienbat,
skatea. Skate parke gehienak