BERRIA, 2011-04 - Wikispaces
BERRIA, 2011-04 - Wikispaces
BERRIA, 2011-04 - Wikispaces
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Finlandiako eskuin muturra suspertzen<br />
Benetako Finlandiarrak<br />
alderdiari<br />
Parlamenturako botoen<br />
%18 inguru lortzeko<br />
aukera ematen diote<br />
Allande Sokarros<br />
Benetako Finlandiarrak alderdi<br />
populista eta euroeszesptikoak<br />
botoen %16 eta %18 bitartean lor<br />
lezakeela iragarri dute inkestek,<br />
gaur egingo dituzten Finlandiako<br />
Legebitzarrerako hauteskundeetan.<br />
2007. urtean egon ziren bozetan,<br />
botoen %4,1 eskuratuz, sei diputatu<br />
sarrarazi zituen Eduskunta<br />
parlamentuan, eskuin<br />
muturrean sailkatua den alderdiak.<br />
Finantza eta ekonomia krisiaren<br />
ondorioz, Europako Batasuneko<br />
herrialde batzuei diruz lagundu<br />
beharra salatzean hazi<br />
egin da orduz geroztik.<br />
YLE telebista kate publikoak<br />
ostegunean plazaratu zuen inkestaren<br />
arabera, Perussuomalaiseteko<br />
(Benetako Finlandiarrak)<br />
hautagaiei botoa emateko asmoa<br />
lukete hautesleen %15,14k. Igande<br />
honetan gertatuko diren hauteskundeetan<br />
lehen irtetea iragarria<br />
zaio, aldiz, KOK Nazio Koalizioko<br />
Alderdiari, bozen %21,2<br />
bereganatzearekin. Boto emate<br />
asmoen arabera betiere, KESK<br />
Zentroko Alderdiak botoen %18,6<br />
inguru eskuratuko lituzke, orain<br />
dela lau urte baino bost puntu gutxiago,<br />
orduan Parlamentuan<br />
hautetsi gehien lortu zuen alderdia<br />
izan zelarik 51 diputaturekin.<br />
Orain arte, Eduskuntako indar<br />
Minursok ez ditu giza eskubideak<br />
zainduko Mendebaldeko Saharan<br />
NBEren Giza<br />
Eskubideetarako Goi<br />
Mandatariaren eskariari<br />
muzin egin dio<br />
Ban Ki-moonek<br />
Erredakzioa<br />
NBE Nazio Batuen Erakundeko<br />
idazkari nagusi Ban Ki-moonek<br />
Mendebaldeko Saharari buruz<br />
idatzitako txostena Segurtasun<br />
Kontseiluaren esku dago ortziral<br />
arratsetik. NBEren organo nagusia<br />
bihar hasiko da txostena aztertzen,<br />
eta apirilaren 27an mintzatuko<br />
da horri buruz. Minursori,<br />
Mendebaldeko Saharan Erreferenduma<br />
Antolatzeko Nazio Batuen<br />
Misioari, ekainean amaituko<br />
zaio mandatua, baina litekee-<br />
Timo Soini da eskuin muturreko taldeen buruzagirik begikoena. <strong>BERRIA</strong><br />
politiko handienetan hirugarrena<br />
zen SDP alderdi sozialdemokratak<br />
ere botoen %18 inguru erdietsiko<br />
lituzke, zundaketei fidatu<br />
behar bazaie behintzat.<br />
2007ko bozen ostean eratutako<br />
gobernu koalizioa osatzen dute<br />
Nazio Koalizioko Alderdiak, Zentruko<br />
Alderdiak, Berdeen Ligak<br />
(VIHR) eta Finlandiako suediar<br />
gutxiengoa —herritar guztien%6<br />
inguru— ordezkatzen duen SFP-<br />
RKPk. Alabaina, desadostasunak<br />
nabaritu dira koalizio horretan,<br />
batik bat energia nuklearraren<br />
garapenaren kontuaz.<br />
Horrek, eta gaurko bozen emai-<br />
na da Segurtasun Kontseiluak<br />
bertze urtebetez luzatzea. Banek,<br />
ordea, NBEren Giza Eskubideetarako<br />
Goi Mandatariaren eskariari<br />
muzin egin dio, eta Segurtasun<br />
Kontseiluari ez dio eskatu Minursori<br />
giza eskubideak zaintzeko eskumena<br />
ematea.<br />
Mendebaldeko Saharan eta<br />
Tindufeko errefuxiatuen kanpalekuetan<br />
(Aljeriako hego-mendebaldea)<br />
Minursok eskumen<br />
gehiago hartzea nahi zuen Giza<br />
Eskubideetarako Goi Mandatariak.<br />
Banek, baina, giza eskubideen<br />
zaintza NBEren Giza Eskubideen<br />
Kontseiluak hartzea gomendatu<br />
du txostenean. Kontseilu<br />
horrek, ordea, ez du ordezkaritza<br />
finkorik Mendebaldeko Saharan,<br />
beraz, haren lanaren eraginkortasunak<br />
dudak sortu ditu, Minursok<br />
egin dezakeenaren aldean.<br />
tzek, politika indar oreka berriak<br />
sorraraz ditzakete Finlandian.<br />
Egonkortasun funtsari uko<br />
Hauteskunde kanpainan zehar<br />
Benetako Finlandiarrak alderdiko<br />
ordezkariek gehien aldarrikatu<br />
duten egitasmoa da ekonomia<br />
egoera larrian dauden Europako<br />
Batasuneko herrialdeei —aurretik<br />
Grezia eta Irlanda eta berriki<br />
Portugal— diru laguntzak luzatzea<br />
gelditu beharra dela. Alderdi<br />
populistaren iritzian, Europako<br />
Batasunean ekonomia sendoenak<br />
dituzten herrialdeek —Finlandia<br />
barne— ordaintzen dute<br />
Minurso da Afrikan giza eskubideen<br />
zaintzaz arduratzen ez<br />
den NBEren misio bakarra. Mendebaldeko<br />
Saharako erakundeek<br />
beti aldarrikatu izan dute Minursori<br />
eskumen gehiago ematea,<br />
baina eskakizun hori oztopatu<br />
dute Marokok eta Frantziak.<br />
Hala ere, Fronte Polisarioak adierazi<br />
du Banen txostena «bide onean<br />
emandako pausoa» dela, batez<br />
ere, iragan urrian Agdaim Izikeko<br />
kanpalekua husteko Marokok<br />
erabilitako bortizkeriaren «deskribapen<br />
objektibo eta ausarta»<br />
egiten duelako.<br />
Herrialde arabiarretan lehertu<br />
diren protestak ere aipatu ditu<br />
Banek txostenean. NBEko idazkari<br />
nagusiaren iritziz, gatazka<br />
horiek Mendebaldeko Sahararen<br />
«egonkortasunerako eta segurtasunerako<br />
erronka dira».<br />
«politika makurrak» bideratu dituzten<br />
estatuen ekonomiak salbatzea.<br />
Hori dela eta, Benetako<br />
Finlandiarrek erabat arbuio diote<br />
Helsinkik diru gehiago sar dezan<br />
Europako Finantza Egonkortasunerako<br />
Funtsean. Orain arte,<br />
Finlandiak 8.000 milioi euro eka-<br />
<strong>2011</strong>ko apirilaren 17a, igandea berria 17<br />
Mundua ‹ Harian<br />
rri dizkio egonkortasun funts<br />
honi, baina 2013. urtean indarrean<br />
jartzekoa den mekanismo berrian<br />
13.000 milioi euro sartzea<br />
agindu du jardunean den Helsinkiko<br />
gobernuak. Benetako Finlandiarrak<br />
alderdiko buruzagi<br />
Timo Soinik ziurtatu du aliantza<br />
hori salatuko duela, gobernu koalizio<br />
batean parte hartuz gero.<br />
Politika adituen ustez, haatik,<br />
kontserbadoreek eta zentristek<br />
gobernu koalizio bat eratzea lortu<br />
behar lukete, beste indar politiko<br />
txikiago batzuekin, eskuin muturrekoen<br />
beharra izan gabe. Hala<br />
eta guztiz ere, Europako Finantza<br />
Egonkortasun Funtsean Finlandiak<br />
parte hartzen jarraitzea ez<br />
da batere bermatua, orain arteko<br />
gobernu koalizioko partaideen<br />
artean zein oposizioan, konpromiso<br />
horren aurkariak agertu<br />
baitira. Hala, jarduneko Finantza<br />
ministro Jyrki Katainen buru<br />
duen KOK alderdiko kide Martti<br />
Samik hau adierazi du: «Inkestek<br />
agerian jarri dute ideia txarra<br />
dela Portugali, Greziari eta Irlandari<br />
laguntzea; kale egiten utzi<br />
bagenituen, hobe izango zen».<br />
Sozialdemokratak ere jarrera<br />
horrekin bat egiten dutela jakinez<br />
gero, argi da Benetako Finlandiarrak<br />
boterera iritsi gabe ere, euresn<br />
ideiak ia nagusituta daudela.
Change language