2012 - Tenaga Nasional Berhad

VISIMISIUNTUK MENJADIDI ANTARABADANKORPORAT YANGTERUNGGULDI DUNIA DALAMBISNES TENAGADAN YANGBERKAITANKAMIBERILTIZAMUNTUK MENCAPAIKECEMERLANGANDALAMPRODUK DANPERKHIDMATANapaDI DALAM4 Notis Mesyuarat Agung Tahunan ke-227 Lampiran I9 Penyata Mengiringi Notis MesyuaratAgung Tahunan ke-2210 Kalendar Kewangan11 Perhubungan Pelabur14 Prestasi Saham15 Fakta Sepintas Lalu16 Perutusan Pengerusi kepadaPemegang Saham22 Ulasan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif33 Sorotan Utama34 Sorotan Kewangan Penting35 Sorotan Lima Tahun Kewangan Kumpulan36 Rumusan Lima Tahun PertumbuhanKumpulan

KEEPING THE LIGHTS ON1 5234Rangka Kerja Korporat40 Mengenai Kami42 Maklumat Korporat44 Struktur Korporat Kumpulan46 Struktur Organisasi47 Anugerah & Pengiktirafan51 Anugerah Utama Terdahulu54 Sorotan Media56 Kalendar Peristiwa62 Peristiwa Penting Sepanjang 60 TahunUlasan Prestasi72 Ringkasan Penyata KedudukanKewangan73 Prestasi Kewangan KumpulanSuku Tahun74 Penyata Nilai Tambah75 Pembahagian Nilai Tambah76 Hasil Teras TK201277 Statistik Operasi78 Ulasan Kewangan KumpulanKepimpinan82 Ahli-ahli Lembaga Pengarah84 Profil Lembaga Pengarah90 Jawatankuasa Tertinggi Kumpulan – JTK91 Jawatankuasa Pembekalan Tenaga – JPT92 Jawatankuasa Pengurusan EksekutifKumpulan – JEK94 Profil PengurusanKebertanggungjawaban102 Penyata Tadbir Urus Korporat116 Penyata Kawalan Dalaman120 Laporan Jawatankuasa AuditLembaga Pengarah123 Penyata Fungsi Audit Dalaman125 Terma Rujukan Jawatankuasa AuditLembaga Pengarah129 Pengurusan Risiko Perusahaan (EWRM)Ulasan Operasi135 Perniagaan Teras136 Penjanaan142 Penghantaran146 Pembahagian153 Perniagaan Bukan Teras154 Bisnes Baru & Projek Utama160 Kewangan Kumpulan163 Perancangan168 Perkhidmatan & Hal EhwalKorporat175 PerolehanPerkhidmatan Lain179 Sabah Electricity Sdn. Bhd.184 Jabatan PerkhidmatanUndang-Undang (JPU)186 Pengurusan Produktiviti danKualiti (PQM)188 Grid NasionalInisiatif Penting192 Ke Arah Inovasi Lebih Cemerlang196 Pembangunan Modal InsanKe Arah Perluasan Bisnes200 Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan202 Komitmen Terhadap Alam Sekitar206 Tanggungjawab Sosial KorporatPenyata Kewangan217 Penyata KewanganMaklumat Lain368 Analisis Pegangan-pegangan Saham371 Nilai Buku Bersih Tanah & Bangunan372 Direktori KumpulanBorang Proksi67Laporan Tahunan 2012

6TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Notis Mesyuarat Agung Tahunan ke-22NOTA-NOTA PENERANGAN UNTUKURUSAN-URUSAN KHAS(i)Resolusi Biasa 10: Kuasa bagiPengarah-pengarah untukmenerbitkan saham menurut ESOS II.Resolusi Biasa yang dicadangkan, jikadiluluskan, adalah bagi memberi kuasakepada Pengarah-pengarah untukmenerbit saham-saham Syarikatselaras dengan terma-terma dansyarat-syarat ESOS II, yang telahdiluluskan pada MAL Syarikat yangtelah diadakan pada 29 Mei 2003.(iv)Maklumat terperinci mengenaicadangan untuk memperbaharuikuasa bagi pembelian saham sendiriterdapat di dalam Penyata kepadaPemegang-pemegang Sahamberhubung Cadangan UntukMemperbaharui Kuasa BagiPembelian Saham-saham sendiri olehSyarikat yang bertarikh 21 November2012 yang diedarkan bersama-samaLaporan Tahunan 2012.Resolusi Khas 1: CadanganPindaan Kepada Tataurus Syarikat.Butiran terperinci mengenaiCadangan Pindaan adalah sepertiyang dinyatakan di dalamLampiran I kepada LaporanTahunan 2012.(iii)dimeterai atau ditandatangani olehseorang pegawai atau peguam carayang dilantik di bawah surat kuasawakil.Seorang Ahli adalah layak untukmelantik tidak lebih daripada dua(2) proksi untuk menghadiri danmengundi di Mesyuarat ini. Jikaseorang Ahli melantik dua (2) orangproksi, pelantikan tersebut tidaksah melainkan peratus pegangansaham yang diwakili oleh setiapproksi ditetapkan.(ii)Resolusi Biasa 11: CadanganPenawaran dan Pemberian Opsyenkepada Datuk Wira Ir. Azman binMohd.Resolusi Biasa yang dicadangkan, jikadiluluskan, adalah bagi memberi kuasakepada Pengarah-pengarah, untukmenawarkan dan memberikan kepadaDatuk Wira Ir. Azman bin Mohd, opsyenmenurut ESOS II untuk melanggansehingga 1,200,000 Saham TNBtertakluk kepada peruntukan Undang-Undang Kecil ESOS II, yang telahdiluluskan pada MAL Syarikat yangtelah diadakan pada 29 Mei 2003.NOTA-NOTA:Pendaftaran Ahli-ahli/Proksi-proksiPendaftaran Ahli-ahli/Proksi-proksi yangakan menghadiri Mesyuarat adalah darijam 7.00 pagi pada hari Mesyuaratdiadakan. Ahli-ahli/Proksi-proksi perlumengemukakan dokumen pengenalandiri untuk pendaftaran.(iv)(v)Sebuah perbadanan yang menjadiAhli Syarikat, boleh melalui resolusiPengarah-pengarahnya atau badanpengawasan yang lain, memberikuasa kepada seseorang yangdifikirkan sesuai untuk bertindaksebagai wakilnya dalam Mesyuaratini menurut Artikel 107(6) kepadaTataurus Syarikat.Hanya Ahli yang berdaftar di dalamROD setakat 11 Disember 2012adalah layak menghadiri MAT ataumelantik proksi bagi menghadiridan mengundi bagi pihaknya.(iii)Resolusi Biasa 12: Cadangan UntukMemperbaharui Kuasa Bagi PembelianSaham Sendiri.Resolusi Biasa yang dicadangkan, jikadiluluskan, adalah bagi memberi kuasakepada Pengarah-pengarah untukmembeli saham-saham Syarikatsehingga 10% daripada modal terbitandan modal berbayar Syarikatdengan menggunakan dana yangdiperuntukkan daripada agregatuntung tertahan dan/atau akaunpremium saham Syarikat. Pemberiankuasa ini akan terus berkuatkuasasehingga berakhirnya MAT Syarikatyang akan datang melainkania dibatalkan atau diubah padamesyuarat agung.Proksi(i) Mana-mana Ahli yang layak untukmenghadiri dan mengundi diMesyuarat ini adalah layak untukmelantik proksi untuk menghadiridan mengundi bagi pihaknya.Proksi tidak semestinya seorangAhli Syarikat dan peruntukan dibawah Seksyen 149(1)(b) kepadaAkta tidak terpakai kepada Syarikat.(ii)Instrumen pelantikan proksi perludibuat secara bertulis danditandatangani oleh orang yangmelantik atau peguam yang dilantikdi bawah surat kuasa wakil. Dimana instrumen pelantikan proksidilaksanakan oleh sesebuahperbadanan, surat ini hendaklah(vi)Instrumen pelantikan proksihendaklah diterima oleh SymphonyShare Registrars Sdn. Bhd., Aras 6,Symphony House, Pusat DaganganDana 1, Jalan PJU 1A/46, 47301Petaling Jaya, Selangor Darul Ehsan,Malaysia tidak kurang daripadaempat puluh lapan (48) jamsebelum waktu yang ditetapkanuntuk Mesyuarat.Maklumat Tambahan ke atas ResolusiresolusiBiasa 4 hingga 8Maklumat Tambahan mengenai ButirbutirPengarah-pengarah yang akanbersara seperti yang disyaratkan dibawah Lampiran 8A kepada MMLRditerangkan secara terperinci di dalamLaporan Tahunan.Laporan Tahunan 2012

7KEEPING THE LIGHTS ONLampiran ICADANGAN PINDAAN-PINDAAN KEPADA TATAURUS SYARIKATArtikel Peruntukan Sedia Ada Cadangan Pindaan-pindaan RasionalArticle 1(2)Interpretation(New Provision)Interpretation“Exempt Authorised Nominee” refers toan authorised nominee which isexempted from compliance with theprovisions of subsection 25A(1) ofCentral Depositories Act.To define the word “ExemptAuthorised Nominee” in view of thenew provision introduced inparagraph 7.21(2) of the amendedMMLR dated 22 September 2011.Article 1(2)Interpretation(New Provision)Interpretation“Omnibus Account” means SecuritiesAccount in which ordinary shares areheld in the Company for multiplebeneficial owners in one securitiesaccount.To define the word “OmnibusAccount” in view of the new provisionintroduced in paragraph 7.21(1)of the amended MMLR dated22 September 2011.Article 1(2)Interpretation(New Provision)Interpretation“Share Issuance Scheme” means ascheme involving a new issuance ofshares to the employees.To define the word “Share IssuanceScheme” in view of the new provisionintroduced in paragraph 1.01of the amended MMLR dated22 September 2011.Article 1(2)Interpretation(New Provision)Interpretation“Share Grant Scheme” means a schemeinvolving the grant of a listed issuer’sexisting shares to the employees.To define the word “Share GrantScheme” in view of the new provisionintroduced in paragraph 1.01 of theamended MMLR dated 22 September2011.Article 1(2)Interpretation(New Provision)Interpretation“Employee Share Scheme” meanscollectively a Share Issuance Scheme anda Share Grant Scheme.To define the word “Employee ShareScheme” in view of the new provisionintroduced in paragraph 1.01 of theamended MMLR dated 22 September2011.Article 1(2)Interpretation“option” includes optionsunder a share scheme foremployees, convertiblesecurities, warrants and anyother types of options inrespect of the issued orunissued securities of theCompany.Interpretation“option” includes options under a sharescheme for employees employee sharescheme, convertible securities, warrantsand any other types of options in respectof the issued or unissued securities ofthe Company.To define the word “option” in viewof the new provision introduced inparagraph 1.01 of the amendedMMLR dated 22 September 2011.Article 9(1)Every issue of shares oroptions to employee and/orDirector shall require theapproval of shareholders ingeneral meeting. No Directorshall participate in a sharescheme for employees unlessshareholders in generalmeeting have approved ofthe specific allotment to bemade to such Director.Every issue of shares or options toemployee and/or Director shall requirethe approval of shareholders in generalmeeting. No Director shall participate ina share scheme for employees ShareIssuance Scheme unless shareholders ingeneral meeting have approved of thespecific allotment to be made to suchDirector.In view of the amended provisionintroduced in paragraph 7.03 ofthe amended MMLR dated22 September 2011.Laporan Tahunan 2012

8TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Lampiran IArtikel Peruntukan Sedia Ada Cadangan Pindaan-pindaan RasionalArticle 105(4)A proxy may but need not bea member of the Companyand need not be an advocate,an approved Companyauditor or a person approvedby the registrar of companies.The provisions of Section149(1)(b) of the Act shall notapply to the Company.Subject to Article 106, a member shall beentitled to appoint not more than two(2) persons as his proxy to attend andvote instead of the member at anygeneral meeting of the Company. Thereshall be no restriction as to thequalification of the proxy. Thus, theprovisions of Section 149(1)(b) of the Actshall not apply to the Company.In view of the new provision introducedin paragraph 7.21A(1) of the amendedMMLR dated 22 September 2011 aswell as to enhance administrativeefficiency at any general meeting ofthe Company.Article 107(4)A corporation sole or astatutory corporation mayappoint any person beingEntitled Person (whether amember of the Company ornot) as its proxies.A corporation sole or a statutorycorporation may appoint any personbeing Entitled Person (whether amember of the Company or not) as itsproxies.Enhancement to the Articles ofAssociation of the Company.Article 107(A)Where a member of theCompany is an AuthorisedNominee as defined underthe Central Depositories Act,it may appoint at least oneproxy (but not more than twoproxies) in respect of eachsecurities account it holdswith ordinary shares of thecompany standing to thecredit of the said securitiesaccount.(1) Where a Member of the Companyis an Authorised Nominee asdefined under the CentralDepositories Act, it may appoint atleast one proxy (but not more thantwo proxies) in respect of eachsecurities account it holds withordinary shares of the companystanding to the credit of the saidsecurities account.Renumbering of the Article in view ofthe new amended provision introducedin paragraph 7.21(1) of the amendedMMLR dated 22 September 2011.Article 107(A) (New provision) (2) Where a Member of the Companyis an Exempt Authorised Nomineewho holds ordinary shares inOmnibus Account, there is no limitto the number of proxies which theExempt Authorised Nominee mayappoint in respect of each omnibusaccount it holds.In view of the new amended provisionintroduced in paragraph 7.21(1)of the amended MMLR dated22 September 2011.(3) Where an Authorised Nomineeappoints two (2) proxies, or wherean Exempt Authorised Nomineeappoints two (2) or more proxies,the proportion of shareholdings tobe represented by each proxy mustbe specified in the instrumentappointing the proxies.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON9Penyata MengiringiNotis Mesyuarat AgungTahunan ke-22(Menurut Perenggan 8.27(2) kepada Keperluan Penyenaraian Pasaran UtamaBursa Malaysia Securities Berhad)Pengarah-pengarah yang bersara menurut Artikel 135 kepada Tataurus Syarikat dan menawarkan diri untukpemilihan semula adalah seperti berikut:(i)(ii)Dato’ Fuad bin JaafarDato’ Abd Manaf bin Hashim(iii) Datuk Wira Ir. Azman bin MohdPengarah-pengarah yang bersara menurut Seksyen 129 (6) kepada Akta Syarikat, 1965 dan menawarkan diriuntuk pelantikan semula adalah seperti berikut:(i)(ii)Tan Sri Leo MoggieTan Sri Dato’ Seri Siti Norma binti YaakobProfil Pengarah-pengarah di atas boleh didapati di bahagian “Profil Lembaga Pengarah” di muka surat 84hingga 89 di dalam Laporan Tahunan ini.Kepentingan mereka di dalam sekuriti Syarikat dinyatakan di bahagian “Laporan Pengarah” di muka surat 221kepada Penyata Kewangan yang telah diaudit di dalam Laporan Tahunan ini.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON11Perhubungan Pelabur2012 adalah tahun yangpenuh bermakna bagiPerhubungan Pelabursyarikat di mana minat pihakberkepentingan syarikatmula meningkat sejajardengan kebimbangan dikalangan komuniti pelaburglobal dan tempatanterhadap kemampananbekalan tenaga. Apabilaisu-isu utama ini menjaditajuk utama perbincangan,Unit Perhubungan Pelabursenantiasa berada dalamradar komuniti kewanganuntuk memberi maklumatterkini mengenai isupengawalseliaan danperubahan-perubahan yangberlaku dalam industri.Unit Perhubungan Pelabur memacu danmemudahkan usaha-usaha komunikasikewangan antara pelabur institusi yangsedia ada serta bakal pelabur, parapenganalisa kewangan serta pemegangsaham. Fungsi Perhubungan Pelabur telahditempatkan di Jabatan PerhubunganPelabur dan Pelaporan Pengurusan di bawahBahagian Kewangan Kumpulan syarikat.Pelaporan Pengurusan berfungsi sebagaipelengkap dan menyumbang kepadakredibiliti peranan Perhubungan Pelaburdemi memastikan Unit Perhubungan Pelaburbenar-benar memahami dan menghargaiurusan operasi syarikat serta menyalurkanmaklumat tepat serta mengikuti masakepada pihak berkepentingan. Komunikasiyang baik beserta kemahiran ihsaniahmenjadi pelengkap dalam membantupegawai Perhubungan Pelabur berinteraksiserta memberi maklumat yang lebih jelasmengenai operasi bisnes syarikat dan isu-isuyang berkaitan industri tenaga tempatan.Acara Utama pada Tahun Kewangan 2012Pengumuman KeputusanINTERAKSI DI ANTARA SYARIKAT DANPASARANTNB mengekalkan hubungan kukuh dengankomuniti pelaburan melalui penglibatanyang proaktif dan berterusan. AktivitiaktivitiPerhubungan Pelabur sepanjangtahun kewangan 2012 telah dilaksanakandengan diketuai oleh pengurusan atasaniaitu Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif danKetua Pegawai Kewangan dengan dibantuoleh pegawai-pegawai PerhubunganPelabur. Satu siri mesyuarat dan pelbagaiacara telah diadakan bertujuan memberiakses yang lebih baik kepada komunitipelaburan untuk mendekati pihakpengurusan atasan bagi memahamiperkembangan terbaru syarikat dan jugaisu-isu semasa dalam industri.TarikhSuku Keempat Tahun Kewangan 2011 28 Oktober 2011Suku Pertama Tahun Kewangan 2012 17 Januari 2012Suku Kedua Tahun Kewangan 2012 12 April 2012Suku Ketiga Tahun Kewangan 2012 19 Julai 2012Acara LainTarikhSesi Taklimat oleh SEDA mengenai Pelaksanaan Sistem Tarif8 Disember 2011Galakan (FiT)Lawatan Tapak ke Jana Landfill Sdn. Bhd., Puchong 20 Disember 2011Lawatan Tapak ke Stesen Janakuasa Tuanku Jaafar, Port Dickson 26 April 2012Sesi Dialog bersama Ketua Pegawai Eksekutif dan Ketua Pegawai 22 Mei 2012Operasi TNBDATA STATISTIK BAGI AKTIVITI PEMBABITAN SEPANJANG TAHUN KEWANGAN 2012AcaraPengumuman Keputusan Kewangan bagiSetiap Suku Tahunan dan Taklimat- penganalisa.Sesi Taklimat dan DialogMesyuarat Individu danBerkumpulan di Persidangan-Persidangan dan Lawatan TapakMesyuarat di Pejabat dan Mesyuarat LuarStatistik (bilangan peserta/mesyuarat)307 penganalisa kewangan dan media (termasuktele persidangan)55 penganalisa kewangan dan pengurus dana92 penganalisa kewangan, pengurus dana danpelabur57 mesyuarat termasuk penganalisa kewangan,pengurus dana dan pelaburLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON13Perhubungan PelaburKOMITMEN TERHADAP PEMEGANG SAHAMKomitmen TNB kepada para pemegang sahamnya dapat dilihat menerusi Polisi Dividen Kumpulan yang menjurus kepada pemberiandividen yang stabil dan mampan, dan pada masa yang sama mengekalkan struktur modal yang efisien demi memastikan dana yangmencukupi untuk pertumbuhan masa depan. Menurut polisi ini, TNB komited untuk mengagihkan di antara 40%-60% daripada aliran tunaibebas tahunan syarikat (selepas mengambil kira faedah dan perbelanjaan modal) kepada para pemegang sahamnya dalam bentuk dividen.Pada tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012, pihak Lembaga Pengarah TNB telah mengumumkan:●●dividen interim berjumlah 5.09 sen sesaham ditolak cukai pendapatan sebanyak 25% (dividen kasar sebanyak 0.38 sen dan dividensingle-tier sebanyak 4.71 sen); yang berjumlah RM273 juta yang telah dibayar pada bulan Mei 2012; dandividen akhir single-tier yang dicadangkan sebanyak 15.00 sen sesaham.PENARAFAN KREDIT TNB OLEH AGENSI PENARAFAN LUARButiran lengkap penarafan kredit syarikat dan juga sekuriti hutangnya adalah seperti berikut:AgensiPenarafan KreditProspek Klasifikasi Penarafan Penerangan mengenai PenarafanMARC Stabil AAA – PenerbitAAA ID – IssueMARC telah mengesahkan penarafan AAA bagi TNB sebagai penerbit danpenarafan hutang Islam pada AAA ID bagi baki terbitan seperti berikut: i)RM1.0 bilion Al-Bai’ Bithaman Ajil notes issuance facility dan ii) RM2.0 bilionbon Al-Bai’ Bithaman Ajil.RAM Stabil AAA RAM telah mengesahkan penarafan Jangka-Panjang AAA bagi DolarAmerika 500 juta setara Medium-Term Notes Programme Murabahah(2005/2025) (MMTN).S&P’s Negatif BBB+ Penarafan ini mempamerkan pendapat Standard & Poor’s terhadap perananpenting serta hubungan kukuh antara TNB dengan kerajaan Malaysia.S&P’s berpendapat bahawa bisnes dan profil risiko kewangan adalahMemuaskan dan Penting.MOODY’S Stabil Baa1 Selaku Penerbit Berkaitan Kerajaan (GRI), penarafan Baa1 menunjukkankekuatan kredit syarikat di antara 8-10, yang setaraf dengan rangkapenarafan global Moody’s. Ia juga mencerminkan sokongan padu daripadaKerajaan Malaysia di bawah pendekatan Joint Default Analysis (JDA).PROFIL KEMATANGAN HUTANGRM bilion4.03.53.02.52.01.51.00.50.0TK2012TK2013TK2014TK2015TK2016TK2017TK2018TK2019TK2020TK2021TK2022TK2023TK2024TK2025TK2026TK2027TK2028TK2029TK2030TK2031RMDolar AmerikaYENLaporan Tahunan 2012

14TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Prestasi SahamSyarikat telah disenaraikan di Papan Utama Bursa Malaysia. Pada TK2012, saham TNB telah mencatatkan jumlah perolehan sebanyakRM6,337 juta dengan 1,018 juta saham diniagakan berbanding jumlah perolehan sebanyak RM11,429 juta dengan 1,770 juta sahamdiniagakan pada tahun kewangan 2011.PERGERAKAN HARGA SAHAM TNB & JUMLAH BULANAN YANG DINIAGAKAN(RM)8.0(’000)140,0007.5120,0007.0100,0006.580,0006.060,0005.540,0005.020,0004.5Sept ’11 Okt ’11 Nov ’11 Dis ’11 Jan ’12 Feb ’12 Mac ’12 Apr ’12 Mei ’12 Jun ’12 Jul ’12 Ogo ’120Jumlah Diniagakan (’000)Harga Saham (RM) TertinggiHarga Saham (RM) TerendahSept ’11 Okt ’11 Nov ’11 Dis ’11 Jan ’12 Feb ’12 Mac ’12 Apr ’12 Mei ’12 Jun ’12 Jul ’12 Ogo ’12Jumlah Diniagakan (’000) 83,248 83,229 46,978 73,632 74,028 58,542 123,634 97,046 91,209 107,491 81,455 97,803Harga Saham (RM) Tertinggi 5.30 5.98 5.92 5.90 6.23 6.38 6.71 6.61 6.67 6.76 6.83 6.99Harga Saham (RM) Terendah 4.99 5.00 5.34 5.44 5.95 5.99 6.19 6.37 6.17 6.39 6.53 6.79PRESTASI HARGA SAHAM TNB & INDEKS KOMPOSIT BURSA SAHAM KUALA LUMPUR (2 SEPT 2011 – 30 OGOS 2012)(RM)7.5(BSKL)1,7007.01,6006.51,5006.01,4005.51,3005.01,2004.51,100Sep ’11Okt ’11Nov ’11Dis ’11Jan ’12Feb ’12Mac ’12Apr ’12Mei ’12Jun ’12Jul ’12Ogo ’12BSKLHarga Saham (RM)Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON15Fakta Sepintas LaluBILANGAN WARGA KERJAANGKA ASETJUMLAH PELANGGANSAIDIKAPASITI TERPASANGJumlah warga kerja melebihi33,500orang di seluruh KumpulanHampirRM88Dianggarkan8.363.32bilion dalam asetjuta pelanggan di Semenanjung Malaysia, Sabahdan LabuanJumlah kapasiti terpasang adalah9,0417,1301,911minit pengurangan ketara dalam System AverageInterruption Duration Index (SAIDI) setiap pelanggansetahunMWMWMWterdiri daripadaloji haba danloji hidroPERTUMBUHAN HASIL11.2%(Semenanjung pada 10.8%, SESB pada 18.7%)

16TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Perutusan Pengerusikepada Pemegang SahamPara Pemegang Saham SekalianTAHUNKEWANGAN 2012MERUPAKANSATU LAGITEMPOH YANGMENCABAR BAGITENAGANASIONALBERHAD (TNB).Tan Sri Leo MoggiePengerusiAnnual Report 2012

KEEPING THE LIGHTS ON17Perutusan Pengerusi kepada Pemegang SahamSumber tenaga di seluruh duniasemakin susut. Keadaan iniyang diikuti denganketidakstabilan geo-politikbukan sahaja telahmengakibatkan kenaikan,bahkan pergolakan harga bahanapi pada tahun ini. Di Malaysia,permintaan untuk tenagaelektrik terus melambung padakadar 4.3% di Semenanjung dan4.8% di Sabah, selaras denganperkembangan ekonomi dandengan demikian,mengukuhkan keperluan untukmelabur dalam infrastrukturutama yang baharu. Iniditambah pula dengan isualam sekitar.Walau bagaimanapun, perkara palingmendesak yang perlu diurus oleh TNB ialahmasalah kekurangan bekalan gas yangberpanjangan. Kira-kira 60% kapasitipenjanaan di Semenanjung Malaysiabergantung kepada gas dan dengandemikian, kekurangan tersebut memberikesan besar kepada syarikat di mana iamemerlukan kita menggunakan bahan apialternatif yang lebih mahal seperti “mediumfuel oil” dan sulingan.Cabaran yang dihadapi ini menyukarkan kitamenyempurnakan tanggungjawab teras kitauntuk Keeping the Lights On. Namun, melaluipenggemblingan sumber dan kerjasamasecara berpasukan yang telah kita amalkanselama lebih 60 tahun, ia membolehkan TNBmencapai keputusan kewangan dan prestasioperasi yang sangat memberangsangkan.Dalam menyampaikan perkhidmatan yangcekap kepada para pengguna sambilmemastikan kewangan yang berhemat, kitaterus berusaha untuk mencipta inovasi danmencari teknologi yang lebih baik untukmempertingkatkan tahap kecekapanoperasi syarikat. Langkah ini telah membantusyarikat menurunkan kos serta memperkukuhasas. Namun, kita mungkin tidak dapatmenghasilkan keputusan memberangsangkanyang dicapai pada tahun kewangan initanpa sokongan Kerajaan yang banyakmembantu dalam mengurangkan impakkenaikan kos bahan api.Kerajaan telah memperkenalkan pakejpampasan yang berkuatkuasa mulai bulanJanuari 2012, di mana melaluinya kostambahan yang perlu ditanggung oleh TNBdikongsi bersama oleh tiga pihak, iaituKerajaan, Petronas dan TNB. Sejak skimpampasan ini dilaksanakan, kita telahmenerima sejumlah RM3,154.5 jutayang telah banyak membantu dalammeringankan beban kewangan danmembolehkan syarikat mencatatkan marginkeuntungan kita semula mulai suku keduaTahun Kewangan (TK)2012.Mekanisme pampasan kos ini, walaubagaimanapun, hanyalah merupakanpenahan jurang sehingga langkah mampandapat dilaksanakan bagi merintis kepadapembentukan sebuah industri yang lebihterbuka, berdaya saing dan cekap. Sayaberasa gembira untuk memaklumkanbahawa banyak kerja asas sudah dilakukanuntuk mencapai matlamat tersebut.Kerajaan dan pihak pengawalselia telahmemberi petunjuk bahawa beberapa dasardan rangka kerja baharu akan diwujudkantidak lama lagi untuk mengatasi isu kosbahan api yang akan memanfaatkan semuapihak yang terlibat.Laporan Tahunan 2012

18TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Perutusan Pengerusi kepada Pemegang SahamPRESTASI KEWANGANKumpulan mencatatkan keuntungan mantapsebanyak RM4,197.6 juta pada tahun ini,iaitu peningkatan sebanyak tiga kali gandaberbanding RM965.4 juta yang dicapai padaTK2011. Sementara itu, jumlah hasil kitameningkat sebanyak 11.2% berbandingpeningkatan perbelanjaan operasi sebanyak2.1%. Ini menghasilkan margin EBITDA yanglebih tinggi sebanyak 25.1% berbanding23.3% pada TK2011. Peningkatan marginEBITDA ini sebahagiannya disumbangkanoleh penambahbaikan kecil sebanyak 1.5%volum purata harian gas, daripada946mmscfd pada TK2011 kepada 960mmscfdpada TK2012.Lembaga Pengarah amat gembira terhadappencapaian prestasi TNB yang cemerlangini. Justeru, saya berasa amat sukacita untukmengumumkan bahawa selepas tidak dapatmengisytiharkan dividen akhir bagi TK2011,kami mengesyorkan pembayaran dividensatu peringkat akhir sebanyak 15.0 sensesaham biasa bagi tahun kewangan iniuntuk diluluskan oleh para pemegangsaham di Mesyuarat Agung Tahunan akandatang. Saya yakin para pemegang sahamkita akan menyambut baik cadangan inidan akan meluluskannya di MesyuaratAgung Tahunan akan datang.KEEPING THE LIGHTS ON…Seperti yang dimaklumkan di atas, langkahmenerangi negara sambil memastikankemampanan operasi TNB semakin mencabar.Walau bagaimanapun, misi kita ini dipanduoleh Pelan Transformasi Strategik 20 tahunyang kita lancarkan pada tahun 2005. Pelanini, yang dibahagikan kepada empat fasa dimana setiap fasa merangkumi tempoh limatahun, telah mengukuhkan asas kita danmeletakkan syarikat di kedudukan yang lebihteguh, ke arah merealisasi wawasan jangkapanjang kita untuk menjadi sebuah syarikatterkemuka di dunia.Walaupun kita baru menempuh kurangdaripada separuh perjalanan ke arahpelaksanaan Pelan Strategik tersebut,namun kita sudah pun mencapai beberapakeputusan yang sangat menggalakkan.Pelbagai aspek penting prestasi kita darisegi penjanaan, penghantaran danpembahagian tenaga elektrik sudahmencapai atau hampir mencapai piawaianbertaraf dunia. Pada tahun 2011, Plattsmenaraf TNB sebagai syarikat utiliti elektrikke-24 terbaik di dunia dan ketiga terbaik diAsia. Penarafan daripada sebuah organisasiternama sedemikian nyata menggambarkankecemerlangan prestasi pengurusankewangan dan operasi kita.Kini, kita sedang memasuki Pelan Strategikfasa kedua yang dikenali sebagai Gemilang2015 – Growth, Global, Green yang dilancarkanpada 4 Januari 2011. Fasa ini memfokuskepada usaha untuk mempertingkatkan lagioperasi kita dalam bidang tradisi syarikat,iaitu menjana, menghantar dan membahagitenaga elektrik sambil pada masa yang samameneroka usaha niaga berkaitan tenagabaharu, baik di dalam mahupun di luarnegara. Sambil berusaha gigih untukmencapai kecemerlangan perniagaan, kitajuga akan memastikan supaya operasi kitamencapai tahap mesra alam sebaik mungkin.Bagi mempertingkatkan lagi perniagaanteras kita, syarikat telah melancarkanbeberapa inisiatif untuk menambahbaiktahap kecekapan kos dan keberkesananoperasi. Ini meliputi pembentukan pelandan program pengurusan kewangan danaset yang menyeluruh. Saya berasa sukacitauntuk memaklumkan bahawa inisiatifyang dilaksanakan sedang membuahkanhasil. Pencapaian utama pada tahun iniadalah pengurangan selanjutnya dalamKehilangan Penghantaran dan Pembahagiankepada 8.25%, mengatasi sasaran kita, iaitukurang 9%.Dari segi pengembangan perniagaan, kitapercaya bahawa TNB harus memanfaatkankepakarannya untuk membangunkansumber hasil baharu dalam industri tenagatempatan dan juga di luar negara. Bagimenyokong pelan pertumbuhan ini, kitasedang mengusahakan rangka kerjapembangunan dan dasar perniagaan yangberkesan bagi meletakkan syarikat dilandasan yang sesuai ke arah mencapaihasil bukan utama bernilai RM5 bilionmenjelang tahun 2015.… SAMBIL KEKAL HIJAUBentuk perniagaan yang dikendalimenyebabkan TNB sangat prihatin terhadapimpaknya kepada alam sekitar. Tenaga yangdijana di seluruh dunia masih berasaskanhidrokarbon di mana semakin banyaktenaga dikeluarkan, semakin banyak jugalahCO2 dilepaskan ke atmosfera. Di Malaysia,tidak kurang 90% daripada campuran tenagauntuk penjanaan tenaga diwujudkandaripada bahan api fosil.Pada tahun 2011, kita telah melancarkanDasar Tenaga Hijau yang menyebut bahawa“TNB komited untuk menyokong agendahijau negara dan meminimumkan impakperniagaan kita kepada alam sekitar denganmengamalkan operasi yang mampan dancekap melalui penggunaan teknologi danpelaburan sewajarnya.” Inisiatif hijau kitadihimpun di bawah strategi “GreenRenewable Energy and Energy EfficientRoundtable” atau GREENER TNB, di manamenerusinya kita telah melancarkanbeberapa program untuk menggalakkanoperasi lebih hijau bukan hanya di TNB,malah secara umumnya, dalam sektortenaga di negara kita.Kita menyokong seruan Kerajaan supayamenambah sumbangan tenaga bolehbaharu (RE) dalam campuran bahan apitenaga kepada 5.5% menjelang tahun 2015,dengan melabur dalam beberapa projekRE yang memanfaatkan potensi hidrodan biomass negara. TNB sedangmembangunkan dua loji hidroelektrikbaharu, iaitu di Terengganu dan Pahang,dan sebuah loji biomass di Pahang secaraLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON19Perutusan Pengerusi kepada Pemegang Sahamusahasama dengan Felda Global Venture(FGV). Kita juga sedang bekerjasamadengan Sime Darby untuk mengkaji potensienapcemar loji minyak sawit untukdigunakan di loji biogas.Dalam industri pula, kita telah mempromosiRE di kalangan pengeluar kecil denganmengendalikan beberapa kajian untukmemudahkan sambungan tenaga keluaranmasing-masing ke grid. TNB juga merupakanpentadbir Feed-in-Tariff (FiT) yangdilaksanakan oleh Kerajaan baru-baru ini.Kita percaya bahawa tindakan syarikatmenjuarai tenaga hijau hanya bolehmembuahkan hasil sebenar jika rakyatMalaysia menerima falsafah di sebaliknya.Justeru, kita berusaha dengan bersungguhsungguhuntuk meningkatkan kesedarantentang alam sekitar di kalangan orang ramai,melalui pelbagai promosi dan insentif secarakerjasama dengan beberapa agensi kerajaan.Di TNB sendiri, warga kerja kita mengitarsemula dan mengurangkan sisa, sementarawarga kerja di Bahagian Penghantaranterlibat secara aktif dalam gerakan menanampokok. Idea di sebalik menanam pokokmuda ini adalah untuk menggantikansebarang pokok yang ditebang semasamenjalankan kerja pembangunan infrastrukturPenghantaran di seluruh negara. Pokok mudaditanam di bawah program yang dikenalisebagai Tree For A Tree di tempat-tempatibadat, rumah anak yatim dan taman. Bagimenggalakkan budaya berkesedaran alamsekitar di kalangan lebih 33,500 tenaga kerjakita, syarikat telah menjalankan beberapaprogram kesedaran dan latihan sertamenghantar pekeliling dan maklumat keintranet syarikat. Portal kita meliputi ForumHIJAU, yang memberi peluang kepada wargakerja untuk berbincang mengenai pelbagaitopik berkaitan alam sekitar.PELANGGAN DIDAHULUKANTNB sentiasa menghargai parapelanggannya. Keutamaan yang kitaletakkan terhadap pelanggan digambarkanpada tema fasa pertama Pelan Strategik20 tahun kita, iaitu KecemerlanganPerkhidmatan 10-10 (SE10-10). Pelbagaipelan tindakan telah dilaksanakan untukmengenalpasti keperluan dan harapanpelanggan dan bukan sekadar memenuhi,malah mengatasinya supaya kitadapat memuaskan hati pengguna akhirkita. Sejajar dengan keperluan fasakedua Pelan Strategik ini, kita sedangmenambahbaik semua inisiatif yang sudahdijalankan bagi memper tingkatkankemesraan pengalaman pelanggan ketikaberurusan dengan syarikat kita.Pada tahun yang ditinjau, kita telahmenjenama semula Pusat Khidmat Pelanggandengan mentransformasinya menjadi pusattumpuan bagi pelanggan mengemukakanpertanyaan. Sesuai dengan perkembangansemasa, syarikat juga telah mempertingkatkanlagi perkhidmatan dan kemudahan elektronikkita. Hasil daripada inisiatif tersebut, padaTahun Kewangan 2012, TNB mencapai7.2 mata daripada 10 mata dalam Kaji SelidikKepuasan Pelanggan yang dijalankan olehsebuah syarikat penyelidikan pasaranantarabangsa. Kita gembira terhadap prestasiini yang mencatatkan satu peningkatan,berbanding pencapaian sebelumnyasebanyak 7.0 mata.PEMBANGUNAN WARGA KERJAHakikatnya, kejayaan TNB bergantungkepada warga kerjanya. Walaupun kitatelah mengatur Pelan Strategik 20 tahun,namun ia tidak akan membuahkan hasilsekiranya sumber manusia kita tidakmampu mencapai matlamat mercutandayang telah disusun sepanjang perjalananini. Kita mempunyai tenaga manusia yangbesar bilangannya – melebihi 33,500 orang– dan kini sedang berusaha untukmemastikan supaya kita mempunyaikekuatan yang sama teguh dari segi kualitiatau tahap profesionalisme, di kalanganwarga kerja besar yang kita miliki ini.Laporan Tahunan 2012

20TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Perutusan Pengerusi kepada Pemegang SahamSesuai dengan pelan syarikat untukmengembangkan perniagaan di Malaysiadan luar negara, kita perlu menyediakanwarga kerja kita dengan peluangpembangunan profesional yang sesuaisupaya mereka boleh bersaing di peringkatdunia. Sejak kebelakangan ini, banyaktumpuan diberikan terhadap latihan ditempat kerja, baik di dalam mahupun diluar negara, bagi melengkapkan wargakerja kita dengan pendedahan yang bernilaisecara terus. Kita turut memberi lebihbanyak tumpuan terhadap sesi “coachingand mentoring” dalaman yang khusus,sebagai tambahan kepada sesi latihan biasayang diadakan dalam kelas.Bagi menyuntik semangat di kalanganwarga kerja, kita memberi ganjaran kepadamereka dalam bentuk pengiktirafan dananugerah yang sewajarnya. Pada masayang sama, beberapa orang kakitangan kitajuga telah menerima pengiktirafan daripadapelbagai institusi luar. Sebagai contoh,pada tahun kewangan semasa, salahseorang eksekutif kita telah dinobat sebagaiPengurus Terbaik oleh Malaysian Instituteof Management. Sementara itu, pasukan“Innovative and Creative Circle” (ICC) kitakerap memenangi anugerah daripadaPerbadanan Produktiviti Malaysia.TANGGUNGJAWAB SOSIAL KORPORATWalaupun negara telah maju, namun masihterdapat sebahagian kecil masyarakat dikawasan pedalaman yang tidak mendapatbekalan elektrik. Kita mempunyai misi untukberkhidmat kepada kumpulan masyarakatini dan menerangi kehidupan merekamelalui bekalan elektrik. Di kawasan di manasambungan ke grid nasional tidak bolehdilakukan, kita memasang sumber elektrikalternatif seperti solar dan turbin angin.Kita turut memperkasakan penduduk yangterpinggir dan kurang bernasib baik melaluipelbagai program hubungan kemasyarakatanseperti Baiti Jannati. Menerusi program ini,kita menaik taraf kediaman ibu bapa tunggal,penduduk miskin tegar, warga emas dankeluarga yang kurang bernasib baik sertamemastikan isi rumah tersebut menerimasemua keperluan asas seperti air, elektrikdan sanitasi yang sewajarnya. Kita turutmenyokong keperluan pendidikan anakanakmereka, di mana wajar. Sehingga kini,kita telah mengubahsuai sebanyak 107kediaman dan memperuntuk sejumlahRM1.75 juta bagi memenuhi keperluankeluarga penerima manfaat.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON21Perutusan Pengerusi kepada Pemegang SahamKita juga bertekad untuk membantumemperkembangkan keupayaan modalinsan negara melalui sokongan berterusanyang kita berikan kepada UniversitiTenaga Nasional (UNITEN) dan inisiatifpendidikan yang lain. Sementara itu, YayasanTenaga Nasional (YTN) mengeluarkanbiasiswa dan pinjaman boleh tukar kepadagolongan muda warga Malaysia yangcemerlang, dengan membuka peluangkepada mereka untuk meneruskan impianbelajar di universiti tempatan dan luarnegara yang terbaik. Sehingga kini, lebih8,000 belia telah mendapat manfaatdaripada program bantuan kewangantersebut. Pada Tahun Kewangan 2012, YTNtelah membelanjakan sejumlah RM42.9 jutauntuk menaja 1,868 orang pelajar,sumbangan tahunan terbesar pernah dibuatoleh TNB ke arah mempertingkatkan tenagakerja profesional syarikat, dan negara kita.Kita percaya bahawa setiap individumempunyai potensi terpendam, dan jika kitaboleh membantu menghidupkan potensi ini,maka kita mampu menyumbang kepadamatlamat pengukuhan negara. Falsafah initurut diamalkan dalam bidang perniagaandan sukan, melalui Program PembangunanVendor dan penajaan sukan yang kita jayakan.MENUJU KE HADAPANDalam menghadapi senario semasa dimana kita berhadapan dengan masalahsumber yang semakin susut dan kos bahanapi yang semakin melabung, wujudkeperluan segera untuk menilai semulakeseluruhan rantaian nilai bekalan tenaga.Di TNB, kita sedang meneroka beberapaalternatif untuk melindungi bekalan masadepan. Selain daripada inisiatif RE yangdisebut sebelum ini, kita juga sedangmeninjau lebih banyak teknologi arangbatu yang bersih, gas asli cecair (LNG),mengimport tenaga elektrik berasaskanhidro dari Sarawak dan membeli tenagaelektrik dari beberapa negara jiran.Saya ingin menekankan bahawa TNB tidakmempunyai niat untuk menaikkanpermintaan tenaga bagi meningkatkanjualan kita. Matlamat kita sebaliknya adalahuntuk menggalakkan kecekapan tenagadan pengurusan permintaan tenaga supayadapat mewujudkan persekitaran tenagayang mampan.Sehubungan itu, kita berasa sukacitaterhadap perkembangan dasar yangdiumumkan baru-baru ini. Kerajaan berazamuntuk melaksanakan skim perintis PeraturanBerasaskan Insentif (IBR) menjelang tahun2013 atau 2014. Kami menyambut baik IBRyang akan menjadi ukur rujuk prestasi kitaberbanding amalan terbaik, kerana ia salingmelengkapi perjalanan kita ke arah mencapaikecemerlangan perkhidmatan dan operasisyarikat. Di samping itu, selain IBR,Kementerian Tenaga, Teknologi Hijaudan Air dan Suruhanjaya Tenaga telahmencadangkan mekanisme Imbalance CostPass-Through (ICPT) untuk menetapkan tarifelektrik, di mana Fuel Cost Pass Through(FCPT) akan menjadi komponen utama.Kita percaya sepenuhnya bahawa FCPTsangat penting bukan sahaja kepadakemampanan TNB malah kepada IndustriBekalan Elektrik Malaysia. Justeru, sayamenyambut baik pengenalan IBR dansemakan tarif yang akan menggambarkanlebih tepat lagi kos bahan api yang memacubekalan tenaga negara kita.PENGHARGAANSaya gembira terhadap prestasi TNB padatahun yang ditinjau, yang dicapai hasilketekunan seluruh keluarga TNB. Justeru,saya dengan ikhlas ingin menyampaikanucapan terima kasih kepada seluruh 33,500orang kakitangan kita. Saya juga inginmerakamkan ucapan penghargaan khaskepada Dato’ Sri Che Khalib bin MohamadNoh. Di bawah kepimpinan beliausepanjang lapan tahun, TNB telah menerimapelbagai pengiktirafan, termasuk AnugerahKecemerlangan Industri Perdana Menteri(AKIPM) pada tahun 2007, pengiktirafanperindustrian paling tinggi di negara iniyang pernah diterima oleh sesebuah badankorporat. Pencapaian TNB ini mencerminkankeupayaan luar biasa Dato’ Sri Che Khalibsebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif.Pada masa yang sama, saya ingin mengalualukanPresiden/Ketua Pegawai Eksekutifkita yang baru, Datuk Wira Ir. Azman Mohd,seorang veteran dalam syarikat yangseluruh tempoh kerjayanya adalah bersamaTNB. Saya bersependapat dengan LembagaPengarah bahawa Datuk Wira Ir. Azmanakan terus membina asas keteguhan yangtelah diatur oleh para pemimpin sebelumbeliau, untuk menerajui syarikat memasukimasa depan yang lebih cemerlang.Seperti yang dinyatakan terdahulu dalamperutusan ini, TNB tidak mungkin dapatmencatatkan keputusan yang dicapai padatahun ini tanpa campur tangan positif olehKerajaan. Justeru, saya ingin mengambilkesempatan di sini untuk merakamkanpenghargaan kepada Kerajaan Malaysia danbadan-badan kawalselia – terutamanyaKementerian Tenaga, Teknologi Hijau danAir serta Suruhanjaya Tenaga – ataskerjasama mereka. Dengan sokonganberterusan ini, saya yakin TNB akan mampumencipta langkah yang lebih cemerlangsebagai warga korporat yang berjaya danbertanggungjawab.Tan Sri Leo MoggiePengerusiLaporan Tahunan 2012

22TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)UlasanPresiden/Ketua Pegawai EksekutifPara Pemegang Saham SekalianNEGARA-NEGARAMAJU MASIHLAGI MERASAIBAHANGKEMELUT KRISISKEWANGANTAHUN 2008.Datuk Wira Ir. Azman bin MohdPresiden/Ketua Pegawai EksekutifLaporan Tahunan 2012

23Ulasan Presiden/Ketua Pegawai EksekutifEkonomi AS masih belumbangkit daripada defisit kerajaanyang besar, manakala beberapabuah negara yang menganggotaiEurozone, lumpuh akibathutang negara yangmerencatkan pertumbuhandomestik dan perdaganganantarabangsa. Di sampingkegagalan fiskal, harga minyakdan bahan api lain mengalamikeadaan turun naik berikutankeadaan politik yang tidak stabildi Timur Tengah dan gangguanterhadap permintaan global.Malaysia terlepas daripada krisis global inidisebabkan terutamanya oleh kedudukanekonomi yang teguh disokong olehpermintaan dalam negara yang kukuh, dasarmakroekonomi yang pragmatik dan usahakerajaan untuk mewujudkan rangsanganselanjutnya melalui Program TransformasiEkonomi (ETP). Pertumbuhan KeluaranDalam Negara Kasar (KDNK) bagi tahun 2011berada pada 5.1% dan walaupun dijangkaakan merosot kepada 4.0-5.0% pada 2012,pakar ekonomi masih berpendapat bahawaia sihat memandangkan keadaan luaranyang berpanjangan. Keadaan ekonomidomestik kekal memberangsangkan, sepertiyang digambarkan dalam peningkatanpermintaan terhadap tenaga elektrik.Dalam Tahun Kewangan (TK) 2012,permintaan tenaga elektrik meningkatsebanyak 4.3% di Semenanjung Malaysiadan 4.8% di Sabah. Berhadapan denganpersekitaran industri tenaga yang mencabar,keadaan ini memberi kesan kepada kita. Yangpaling mencabar adalah bekalan gas hanyameningkat sedikit sahaja. Sementara sektortenaga bergantung kepada bekalan sebanyak1,250 juta standard kaki padu sehari (mmscfd)gas untuk memastikan semua loji janakuasagas beroperasi. Pada 2012, bekalan puratagas untuk sektor tenaga hanya 960mmscfd,mencatatkan peningkatan 1.5% daripada946mmscfd pada tahun lepas. Ini mendorongpergantungan kepada bahan api yang lebihmahal seperti arang batu, minyak bahan apisederhana (MFO) dan bahan api sulingan,menerbitkan kos tambahan sebanyaklebih RM2.2 bilion dalam tempoh 12 bulanyang ditinjau.1 Laporan BNM 2012 (f)Laporan Tahunan 2012

24TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Presiden/Ketua Pegawai EksekutifWalau bagaimanapun, kita bertuah keranaKerajaan telah membantu denganmemperkenalkan mekanisme perkongsiankos pada Disember 2011 di mana kostambahan bahan api untuk memastikanperkhidmatan kita sentiasa berterusanmenyambut seruan Keeping the Lights Ondikongsi sama rata oleh Kerajaan, Petronasdan kita. Dengan bantuan kewangan pentingini, kita berjaya memperbaiki kedudukankewangan kita dan menghasilkan prestasiyang membanggakan pada tahun ini.PRESTASI KEWANGANKeuntungan bersih Kumpulan melonjakdengan ketara sebanyak 334.8% daripadaRM965.4 juta pada TK2011 kepada RM4,197.6juta. Keputusan ini dicapai hasil peningkatansebanyak 11.2% dalam jumlah hasil iaitudaripada RM32,241.2 juta pada TK2011kepada RM35,848.4 juta pada tahun kewanganini. Hasil didorong oleh peningkatan 10.5%atau RM3,275.6 juta dalam jualan elektrikKumpulan hasil pertambahan permintaanserta kenaikan 7.1% tarif pada 1 Jun 2011.Pada masa yang sama, langkah kawalan kosmenyeluruh juga menyumbang kepadapeningkatan kecil operasi sebanyak 2.1%,daripada RM30,956.4 juta pada TK2011kepada RM31,592.1 juta pada TK2012.Justeru, Margin Pendapatan SebelumFaedah, Cukai, Susutnilai dan Pelunasan(EBITDA) kita meningkat kepada 25.1%daripada 23.3% pada tahun kewangan lepas(selepas penyataan semula Pampasan KosBahan Api kepada tahun kewangan masingmasing).Walau bagaimanapun, jika TNBdiberi pampasan sepenuhnya bagi kosbahan api tambahan yang ditanggungakibat penggunaan bahan api minyakpertengahan dan bahan api sulingan yanglebih tinggi, EBITDA kita adalah berjumlah27.2%. Peningkatan kecil dalam bekalan gaspada tahun ini juga menyumbang kepadamargin EBITDA yang lebih baik.Bagi memenuhi permintaan tenaga elektrik,kita perlu menambah penjanaan daripadaloji janakuasa arang batu, menyebabkankenaikan 10.1% dalam penggunaan arangbatu daripada 18.9 juta tan metrik padaTK2011 kepada 20.8 juta tan metrik padaTK2012. Walau bagaimanapun, kesan initelah diimbangi oleh kenaikan penggunaanarang batu, seperti yang dapat dilihat dalamkos arang batu purata lebih rendah yangditanggung pada TK2012 berharga USD103.6setiap tan metrik berbanding USD106.9setiap tan metrik pada TK2011.Saya dengan sukacitanya ingin menyatakanbahawa pada tahun yang dikaji, kita telahberjaya mencapai ketiga-tiga Petunjuk PrestasiUtama, iaitu pulangan atas aset (ROA)sebanyak 4.6%, mengatasi sasaran kita 2-3%;kos seunit syarikat (CPU) pada 31.6sen/kWh,berbanding sasaran antara 32.7-33.7sen/kWh,dan hasil daripada perniagaan bukan terassebanyak RM2.3 bilion, sementara sasaranadalah antara RM1.8-1.9 bilion. Perlu diakuibahawa ROA dan CPU syarikat memaparkankesan pampasan kos bahan api yang diterimadaripada Kerajaan dan Petronas.MAKLUMAT PENTING OPERASIWalaupun prestasi kewangan kita nyatadirangsang oleh mekasime perkongsian kos,namun kecekapan operasi serta usahabersungguh-sungguh penjimatan kos diLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON25Ulasan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutifseluruh syarikat juga perlu diberi perhatian.Ketiga-tiga bahagian teras, iaitu Penjanaan,Penghantaran dan Pembahagian, terusberusaha untuk mencapai standard bertarafdunia dalam pelbagai aspek pentingperniagaan masing-masing, dan kini semakinhampir untuk mencapai matlamat tersebut.Bahagian Penjanaan mencatatkan faktorketersediaan setara (EAF) lebih daripada90% pada 60% stesen janakuasa, sambilmengurangkan faktor henti tugas tidakterancang setara EUOF) kepada 3.5%daripada 7.1% pada 2011. BahagianPenghantaran terus memperbaiki indeksindeksnya,seperti sistem minit, kelewatanbulanan dan kerugian penghantaran.Sistem minitnya secara konsisten kurangdaripada 1.03 minit berbanding empattahun lepas (TK2010 – 0.9min, TK2009,TK2011 dan TK2012 – 1.0min). Di BahagianPembahagian pula, Sistem Indeks TempohPurata (SAIDI) menampilkan penurunanselanjutnya kepada 62.3 minit setiappelanggan setahun, yang semakin hampirdengan sasaran kita iaitu kurang daripada50 minit setiap pelanggan setahunmenjelang 2015. Apa yang palingmembanggakan ialah kejayaan kitamencapai sasaran kerugian Penghantarandan Pembahagian kurang daripada 9%dengan margin yang besar, iaitu mencatatkerugian pada kadar 8.2%.Kejayaan operasi kita adalah disebabkanterutamanya oleh penggunaan berterusanteknologi yang lebih maju dan berkesanserta peningkatan kecekapan dan tahapprofesionalisme warga kerja kita. Aspek inimerupakan salah satu daripada empatbidang fokus utama Gemilang 2015, fasakedua Pelan Strategik 20 Tahun kita.GEMILANG 2015 – GROWTH, GLOBAL,GREENGemilang 2015 merangkumi empat pelantindakan bersepadu yang dirangkauntuk membolehkan TNB berada di ataslandasan yang tepat bagi mencapai objektifmuktamadnya menjadi syarikat pembekaltenaga terulung di dunia. Empat tindakantersebut adalah:– Kewangan, mengoptimumkan kos danmemanfaatkan peluang perniagaanyang wujud atau ada– Teknologi, untuk mempertingkatkankecemerlangan operasi menggunakanpelbagai teknologi terkini– Dari segi keupayaan, untukmempertingkatkan produktiviti danprofesionalisme warga kerja kita– Dari segi luaran, untuk memuaskanpelanggan kita dan menjadikan TNBsebagai peneraju tenaga hijauMengoptimumkan kos & memanfaatkanpeluang perniagaan. Ke arahmengoptimumkan kos, semua bahagian didalam Kumpulan diharap akan memantausecara terperinci perbelanjaan mereka danmemastikan penggunaan sumber kewangandengan bijak. Selain itu, kita juga memberiperhatian utama untuk mencegah kerugiantidak sewajarnya seperti kecurian danpenipuan, sambil mengurus denganberhemat kemungkinan punca yang bolehmengakibatkan kerugian dan pembazirandana syarikat. Kita mengawasi prestasipengoptimuman kos kita dengan sasaranuntuk mencapai ROA sebanyak 6-7%menjelang akhir tempoh Gemilang 2015,iaitu pada tahun kewangan 2015.Bagi tempoh yang sama, kita juga telahmenetapkan sasaran penciptaan nilai lebihkurang RM7 bilion. Ini merangkumi inisiatifstrategik meliputi pengurangan yangberlanjutan dalam kerugian Penghantarandan Pembahagian, peluasan geografi,pelarasan tarif, tahap kecekapan danproduktiviti yang lebih tinggi danpengurusan kewangan.Kita sangat teruja dengan potensi peluangperniagaan baharu, sama ada di dalammahu pun di luar negara. Sebagai syarikatutiliti peneraju di Malaysia yang memilikilebih 60 tahun pengalaman, kita beradapada kedudukan yang unik untukmenggunakan segala pengetahuan dankepakaran kolektif organisasi ini untukmengembangkan lagi perniagaan kita danmewujudkan aliran pendapatan baharuyang teguh. Jenama TNB sudah terkenaldi peringkat antarabangsa dan produkserta perkhidmatan yang kita tawarkanmempunyai permintaan yang sangat luas,khususnya di negara-negara sedangmembangun di Asia dan Timur Tengah.Kita mengorak langkah ke arah mencapaimatlamat ini. Beberapa anak syarikat kita –terutamanya TNB Repair and MaintenanceSdn. Bhd. (REMACO), TNB EngineeringCorporation Sdn. Bhd. (TNEC), TenagaSwitchgear Sdn. Bhd. (TSG), MalaysiaTransformer Manufacturing Sdn. Bhd. (MTM),Tenaga Cable Industries Sdn. Bhd. (TCI) – telahberjaya menembusi pasaran utama kita. Malahanak syarikat pendidikan kita – TNB IntegratedLearning Solution Sdn. Bhd. (ILSAS) danUniversiti Tenaga Nasional Sdn. Bhd. (UNITEN)– berjaya memasarkan program latihan danpembangunan mereka ke luar negara.Seiring dengan REMACO dan TNEC,TNB Energy Services Sdn. Bhd. (TNBES)menampilkan prestasi yang membanggakanpada tahun ini, iaitu ketiga-tiga anak syarikatini telah menyumbangkan RM732.9 jutaterhadap hasil bukan dikawal selia (nonregulatedrevenue). Hasil usaha bersepadusemua anak syarikat, kita berjayamencatatkan RM2.3 bilion daripada aliranpendapatan perniagaan bukan dikawal seliaini. Bagi memanfaatkan sepenuhnya potensibesar perniagaan baharu, di dalam dan diluar negeri, baru-baru ini kita telahLaporan Tahunan 2012

26TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON27Ulasan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutifmenubuhkan Bahagian Bisnes Baru & ProjekUtama. Ia berperanan untuk menyelaras danmenguruskan semua pembangunanperniagaan supaya kita dapat mencapaimatlamat Gemilang 2015 denganmenghasilkan pendapatan berjumlah RM5bilion daripada perniagaan bukan dikawalselia menjelang tahun 2015.Mempertingkatkan kecemerlangan operasimelalui teknologi terkini. Untuk memodenkanoperasi bagi memastikan kecekapanmaksimum, kita merangka programPeningkatan Piawaian Proses (PSI), yangmana proses perniagaan utama akan dikajidan ditambah baik dari semasa ke semasa.Ini diguna pakai dalam seluruh rantaian nilaiperniagaan kita, daripada penjanaan kepadapembahagian elektrik serta penghantarankepada perhubungan pelanggan.Dalam bidang Penjanaan contohnya, kitasedang melaksanakan teknologi tenagaarang batu yang sangat penting di sebuahloji baharu yang sedang dibangunkan diManjung, Perak. Ia akan menaikkan tahapkecekapan kepada 40%, berbandingdengan janakuasa kecekapan purata lojiarang batu konvensional 37%. Dari segiPenghantaran, kita sedang menguji GridPintar di tiga tapak untuk mengukurkeberkesanannya membantu penggunaakhir meminimumkan kos mereka melaluipengurusan permintaan. Denganmelaraskan pola penggunaan tenagamereka, para pengguna boleh mengelakkanwaktu puncak sambil mengekalkanpemintaan beban maksimum pada tahapterurus sambil menikmati tarif yang lebihrendah. Projek perintis ini merupakankomponen penting kepada lebih banyakusaha umum di TNB untuk meninggikantahap kecekapan tenaga di negara ini.Teknologi terkini juga diguna pakai untukmemberi kepuasan kepada para pelangganyang berurusan dengan kita. Sehingga kini,kita telah memperkenalkan beberapakemudahan online seperti e-Perkhidmatan,e-Permohonan dan e-Pengebilan yangterbukti sangat disukai. Usaha untukmencapai kecekapan yang lebih baik iniakan berterusan dan akan mendorong kitamenginovasi bagi memperbaiki tahapperkhidmatan pelanggan dan kualitipenyampaian kita.Menambah produktiviti dan profesionalismewarga kerja. Walaupun kita melabur dalamteknologi, kita sedar bahawa terdapatkeperluan mendesak untuk memastikanwarga kerja kita memiliki kemahiran danpengetahuan yang diperlukan untukmenghasilkan manfaat maksimum daripadaproses dan sistem tercanggih. Pembangunanmodal insan sentiasa menjadi tumpuanutama di TNB, dan usaha ini dipergiatkansejak kebelakangan ini selari dengantekanan mengoptimumkan produktiviti,prestasi dan tahap profesionalisme kita.Dalam misi kita untuk berkembang keperingkat global, kita perlu memastikanbahawa warga kerja kita adalah yangterbaik dalam industri.Secara peribadi, saya memberi perhatianterhadap prestasi warga kerja danpada bulan Julai tahun ini, kita telahmemperkenalkan ’Vibrant Workforce,Productivity Revolution’ untuk memberi nafasbaharu kepada warga kita, memberikepercayaan dan mendorong mereka untukbekerjasama mencapai matlamat syarikat.Pelbagai bengkel telah diadakan di seluruhorganisasi bagi menyebarluaskan prinsipbaharu ini, supaya setiap orang menyedaritentang perkara tersebut serta memahamikepentingannya.Terdapat empat aspek utama dalam ’VibrantWorkforce, Productivity Revolution’ iaituMembina Kepercayaan & Perhubungan,Membina Keupayaan, Membina Pencapaiandan Membina Pertumbuhan. Izinkan sayamenerangkan perkara ini satu persatu.Kepercayaan merupakan nadi kejayaankepada apa jua perniagaan – dan merupakanaspek penting untuk mewujudkan hubunganbaik di kalangan warga kerja dan jugapihak luar, antara syarikat dan pihak-pihakberkepentingan. Kita sedang berusahauntuk mengukuhkan tahap kepercayaan ini,justeru memantapkan kualiti hubungandalaman dan luaran kita bagi mewujudkanpersekitaran lebih kondusif untuk kitabergerak ke hadapan dan memanfaatkanpeluang-peluang yang sedia ada dan akandatang. Kita percaya bahawa penglibatanyang lebih aktif dengan pihak-pihakberkepentingan ini, akan membolehkankita menyediakan persekitaran yang lebihterbuka dan telus, yang sebaliknya akanmengukuhkan lagi kepercayaan antarakedua-duanya. Bagi pihak media pula,sebagai contoh, kita telah menubuhkanPusat Tindak Balas Kecemasan Media CEO(CEO MERC) yang mana semua persoalanakan disalurkan dan dijawab dengansewajarnya dan segera.Membina keupayaan sangat mudah difahami;seperti yang dijelaskan di atas, keupayaansumber manusia kita penting kepada kejayaandan kemampanan jangka panjang kita. Kamisentiasa melakukan pelaburan yang besaruntuk warga kerja kita sendiri; kini sasaran kitaadalah untuk melihat hasil pelaburannya. Kitaberhasrat untuk mewujudkan kumpulan bakatbagi mengisi jawatan sebagai pemimpinbukan sahaja di dalam syarikat malah dalamanak-anak syarikat kita. Kami bercita-cita agarKumpulan mempunyai reputasi memilikiwarga kerja paling berpengalaman danberpengetahuan dalam industri.Laporan Tahunan 2012

28TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Presiden/Ketua Pegawai EksekutifDengan Membina Pencapaian, kita berusahauntuk mempertingkatkan produktiviti semuawarga kerja kita, di semua peringkat. Kitajuga ingin melihat modal insan kitamempunyai semangat kekitaan dalamperanan mereka dan berbangga menjalankantanggungjawab mereka dengan cara yangpaling produktif. Akhir sekali, MembinaPertumbuhan berkaitan dengan aspirasi kitauntuk memperluaskan peluang perniagaanbaharu, di dalam dan di luar negeri.Menceriakan Pelanggan Kita. Dalamlaporan tahunan yang lepas, kita telahmemperkenalkan Piagam Pelanggan untukmenangani keperluan prestasi standardseperti Tahap Perkhidmatan Minima (MSL)dan Jaminan Tahap Perkhidmatan (GSL).Tahun ini, kita mengatasi amalan biasa untukmenceriakan para pelanggan kita, sepertipenjenamaan semula Pusat KhidmatPelanggan. Seperti yang dinyatakan di atas,kita juga telah memperluaskan perkhidmatan’online’ yang amat dihargai oleh parapelanggan kita yang berpengetahuan tentangteknologi. Saya sukacita memaklumkanbahawa usaha kita untuk mempertingkatkanpengalaman pelanggan kita telah menerimapenghargaan yang dapat dilihat melaluipeningkatan skor Kaji Selidik KepuasanPelanggan kepada 7.2 per 10.0 daripada 7.0berbanding tahun kewangan sebelum ini.Mengukuhkan Kedudukan TNB sebagaipeneraju tenaga hijau. Salah satu komponenutama Gemilang 2015 adalah untukmenerajui tenaga hijau di negara ini.Sebenarnya, ia bukanlah suatu perkara baru.Sejak sekian lama, TNB telah menyokongusaha Kerajaan untuk mempromosikanpenggunaan tenaga boleh baharu (RE)dalam tenaga campuran, dengan matlamatuntuk mencapai 5.5% sumbangan daripadaRE menjelang tahun 2015. Walaubagaimanapun, sejak kebelakangan initumpuan terhadap penggunaan RE menjadilebih mendesak memandangkanpeningkatan dan turun naik harga bahan apifosil dan isu perubahan cuaca yang sangattidak menentu. Dalam usaha untuk menjadipeneraju RE, kita juga memastikan kesemuaprojek baharu dibangunkan dengan konsep‘hijau’ iaitu dengan menggunakan teknologiyang paling maju dan mesra alam.Dalam tempoh lima tahun akan datang,permintaan tenaga elektrik di Malaysiadijangka akan berkembang pada kadar 3.5%-4.6% setahun. Seiring dengan Model EkonomiBaharu dan Program Transformasi Ekonomi,puncak permintaan dijangka akan mencapai20,699MW menjelang 2020, daripada15,826MW pada TK2012. Bagi memenuhipermintaan ini, kita telah melaburkansebanyak RM9.7 bilion dalam kapasiti baharuuntuk tempoh lima tahun akan datang. Lojilojibaharu sedang dibangunkan termasukdua projek hidroelektrik di Hulu Terengganu,Terengganu; dan Ulu Jelai, Pahang; sebuahloji janakuasa biomas di Jengka Pahang(bekerjasama dengan Kumpulan Felda); danloji janakuasa arang batu di Manjung, Perak.Walaupun loji arang batu ini bukanmerupakan projek RE, namun dandangutamanya akan mengekalkan pelepasan CO 2pada tahap minimum. Kesemua projek iniakan melonjakkan kapasiti semasa negarasebanyak 1,632MW.Di bawah Program Bekalan Elektrik LuarBandar, yang dilaksanakan oleh Kerajaan,kita sedang memaju dan mengendalikansistem solar hibrid dengan kapasiti 4MW. Disamping itu, TNB turut terlibat dalambeberapa projek penerokaan mini-hidro,hibrid solar dan biogas, sambil menggalakkanpenglibatan lebih cergas daripada sektorswasta dalam mempergiatkan aktiviti sistemRE dalam negara ini.PENERAJU TENAGA BOLEH BAHARU (RE)Selain komited untuk membeli RE daripadapemaju kecil, kita juga membantumenghubungkan loji RE kepada gridnasional, di samping memastikan sistemtersebut stabil sepenuhnya. Kita membantupemaju RE untuk menjalankan Kajian SistemTenaga dan Pemeriksaan PengesahanSambungan bagi menilai kesan loji REmereka ke atas sistem grid. Kita seterusnyamemastikan bahawa loji tersebut mematuhisepenuhnya spesifikasi yang kita tetapkan,contohnya bagi loji berkapasiti lebih 2MWhendaklah dilengkapi dengan sistemSupervisory Control and Data Acquisition(SCADA). Untuk menggalakkan lebih ramaipemaju RE menyambungkan talian kepadagrid nasional, kita berperanan sebagaiperunding dan pengurus projek.Kita seterusnya memastikan daya majuseluruh sistem RE dengan memainkanperanan sebagai pentadbir Tabung RE yangdigunakan untuk Feed-in-Tariff (FiT). Berikutanpelaksanaan FiT pada bulan Disember 2011,semua pelanggan TNB dikehendakimenyokong Tabung RE dengan membayartambahan 1% daripada bil elektrik mereka.Pada Julai 2012, kita telah mengumpulsebanyak RM171 juta untuk Tabung RE, yangmerupakan 93.1% daripada jumlah levi FiT.Pada Ogos 2012, kita telah menandatangani448 Perjanjian Pembelian Tenaga BolehBaharu (REPPA) dengan pemaju RE diSemenanjung Malaysia, dengan jumlahkapasiti 270MW.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON29Ulasan Presiden/Ketua Pegawai EksekutifISU BAHAN APIKekurangan gas pada tahun kewangan lepasmasih tidak diselesaikan pada tahunkewangan semasa. Seperti yang dinyatakansebelum ini, Melaka ReGasification Terminal(RGT) sepatutnya siap pada bulan September2012. Walau bagaimanapun, tarikh inikemudiannya ditunda kepada awal tahun2013. Dua kesan utama kekurangan gas: 1)jaminan kecukupan bekalan terjejas; dan 2)kos bekalan meningkat.Bahan api merupakan bahan bakar yangsemakin sukar diperolehi, menyebabkankosnya sentiasa meningkat. Oleh itu, iamenjadi satu cabaran untuk mendapatkanbahan api bagi menggantikan kekurangangas pada setiap masa untuk memenuhikeperluan pengguna kita. Walaupunsehingga kini kita tidak mempunyai sebarangmasalah dengan arang batu, selain daripadaharga pasarannya yang berterusanmeningkat, ketersediaan MFO yang manaagak banyak digunakan, adalah tidakterjamin. Oleh kerana MFO turut digunakanoleh sektor pengangkutan, maka terdapatpersaingan dalam penggunaannya.Ketidakstabilan bekalan bahan api akanpulih sedikit apabila terminal Melaka mulaberoperasi. Walau bagaimanapun, kita masihakan berhadapan dengan masalahkenaikan kos bahan api, kerana harga LNGyang diimport menggambarkan hargaantarabangsa, yang jauh lebih tinggidaripada harga gas yang kita bayar mengikutharga gas subsidi bagi sektor tenaga.Kesan kenaikan tersebut ke atas TNB sangatbesar. Bagi setiap kenaikan RM3/mmbtudalam harga gas menyebabkan tambahanRM1.23 bilion setahun dalam kos bahan apikita. TNB membayar tambahan RM1.2 bilionsetahun daripada ketidakpadanan dalamharga pasaran dan harga tarif arang batu,kerana tarif tersebut ditetapkan pada hargapenanda aras arang batu sebanyak USD85setiap tan di mana harga pasaran puratapernah mencecah sekitar USD105 setiap tan.Penyelesaian paling praktikal bagi kemelut iniadalah dengan memindahkan kos pasaranbahan api kepada pengguna akhir, sepertimekanisme Fuel Cost Pass Through (FCPT),yang berjaya dilaksanakan di beberapanegara rantau ini seperti Singapura, Filipina,Laporan Tahunan 2012

30TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutifsyarikat utiliti terbaik di Asia, dan kitaberhasrat untuk mempertingkatkankedudukan kita di peringkat dunia bukansahaja sebagai syarikat pembekal elektriktetapi lebih kepada sebagai sebuahkonglomerat tenaga. Sememangnya, kitatelah menguasai hampir seluruh pasarantempatan di Semenanjung Malaysia, justerukini sudah sampai masanya untukberkembang ke peringkat antarabangsa.Jepun, Hong Kong, Eropah dan AmerikaSyarikat. Kita telah membincangkankemungkinan melaksanakan FCPT denganKerajaan dan penguatkuasa peraturan untuktempoh beberapa tahun, dan Kerajaan secarateorinya telah meluluskan mekanismetersebut. Satu langkah penting dalam halatuju yang berlaku pada bulan Jun 2011apabila tarif elektrik di Semenanjung Malaysiatelah dinaikkan bagi menggambarkankenaikan harga gas asli dalam sektor tenaga,dan peningkatan kos bekalan.Kita juga berbesar hati dengan hasratKerajaan untuk memperkenalkan PeraturanBerasaskan Insentif (IBR), seperti yangdicadangkan oleh Suruhanjaya Tenaga (ST),kerana ia meliputi pelaksanaan FCPT. Dibawah mekanisme yang dicadangkan itu,anggaran kos gas dan arang batu kepadaindustri akan berasaskan kepada dan iamenggambarkan, perubahan harga pasaranbahan api, kuantiti bahan api yang diperlukan,penjanaan campuran dan kadar tukaranasing. Kita sedang bekerjasama denganKementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Airdan ST untuk menyelesaikan formula FCPTdan mekanisme untuk pelaksanaannya.MASA HADAPAN TERDEKATSenario perniagaan bagi utiliti elektrikdijangka akan terus mencabar bagi tahunkewangan 2013 dan seterusnya. Kerajaanmencadangkan IBR dijalankan secaraperintis untuk tempoh setahun, jika berjaya,ia akan dilaksanakan secara berterusanselepas itu. Namun, tempoh penguatkuasaaninterim akan bermula hanya pada 2014menyebabkan sebarang isu berkaitandengan bekalan bahan api dan kos akanterus menjadi sebahagian daripada kerjaharian pada tahun akan datang.Kita sering mengadakan perbincanganberterusan dengan Kerajaan, ST danpelbagai pihak berkuasa lain berhubungmekanisme seperti perkongsian kos bahanapi bagi memastikan termanya berpadanandan tidak meletakkan tekanan ke atasstruktur kos modal kita. Dengan mekanismeperkongsian kos semasa, kita mampumempertingkatkan keuntungan bersih kitadaripada RM2.2 bilion pada akhir tahunkewangan 2011 kepada RM2.9 bilion padatahun kewangan ini. Kita ingin mengukuhkanlagi asas kita untuk lebih menggambarkandengan tepat kecekapan operasi kita, yangkini telah begitu hampir mencapai standarddunia. TNB kini merupakan antara tigaSehingga kini, syarikat telah memberitumpuan secara eksklusif terhadap bisnesteras iaitu penjanaan, penghantaran danpembahagian. Ketika kita terus memberikeutamaan Keeping the Lights On, buat masaini kita mempunyai kawalan yang sangatterhad ke atas kos yang ditanggung dankeuntungan yang dijana. Untuk memberigambaran yang lebih jelas, pulangan purataatas kos industri secara umumnya 4%,berkurangan kepada 2% dalam tempohbeberapa tahun kebelakangan, walaupuntahap kecekapan operasi yang tinggi.Dengan IBR, kita menjanjikan pulangan yangbersesuaian dengan kecekapan kita, yangakan menambah dengan ketara kedudukankewangan kita. Semua sistem bagi kecekapanoperasi kini telah tersedia, justeru kita yakinakan memperoleh pulangan yang lebihtinggi tanpa memerlukan usaha tambahan.Satu-satunya bidang di mana kita bolehmenyalurkan lebih banyak pemikiran dansumber bagi meningkat hasil dan pulangankita adalah perniagaan bukan teras. Kitapercaya ini merupakan peluang luas bagiTNB. Walaupun kita telah menetapkansasaran untuk mencatat RM5.5 bilion bagitahun 2015, saya percaya kita bolehmencapai lebih daripada itu, dan kitasedang menyediakan semua kerja asasyang diperlukan, seperti penubuhanBahagian Bisnes Baru & Projek Utama.Kita juga sangat optimistik untukmengurangkan kos kita dengan perubahanyang dibawa oleh sistem pembidaan terbukabagi penjanaan kapasiti. Sehubungan itu, inibererti semua projek untuk menjana kapasitibaharu di negara ini akan dinilai melaluiLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON31Ulasan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutiftender terbuka dan projek tersebut akandiberi kepada pembida yang palingkompetitif. Ini meliputi semua loji baharudan pelanjutan lesen bagi loji sedia ada.Implikasinya terhadap TNB ialah ia akanmembuka peluang untuk mendapatkanterma yang lebih baik apabila kitamembincangkan Perjanjian PembelianTenaga (PPA) dengan Pengeluar TenagaBebas (IPP) yang mana kita dikehendakimembeli elektrik. Pada 9 Oktober 2012,Suruhanjaya Tenaga (ST) mengumumkankeputusan bagi dua Trek PembidaanKompetitif. Trek 1 adalah pelaksanaanbidaan antarabangsa kompetitif untukmendapat lebih kurang 1,000MW-1,400MWdaripada sebuah loji turbin gas kitargabungan baharu. Kita kini sedangmenyelesaikan PPA dengan semua pembidayang berjaya. Kita telah pun mengurangkanobligasi pembayaran kapasiti kepadapemenang Trek 2 iaitu Genting SanyenPower dan Segari Energy Venture, bukansahaja sepanjang tempoh lanjutan malahdalam tempoh baki PPA. Lebih banyak PPAakan tamat tempoh pada tahun 2015/2016,dan kita jangka untuk mengadakanrundingan terma yang menarik seperti iniapabila ia diperbaharui.PENGHARGAANSepanjang kerjaya saya bersama TNB, sayasangat bertuah kerana telah dipilih untukmengisi kekosongan jawatan Presiden/KetuaPegawai Eksekutif Kumpulan. Saya inginmengambil peluang ini untuk mengucapkanterima kasih kepada Lembaga Pengarah danrakan saya dalam pengurusan di ataskeyakinan mereka. Saya juga inginmenyampaikan setinggi-tinggi tahniah ataskejayaan Lembaga Pengarah membimbingsyarikat dalam mengharungi tempoh yangsukar ini. Di samping itu, ucapan terima kasihjuga ingin saya sampaikan kepada semuapengurusan dan warga kerja TNB yang telahmembuktikan sekali lagi, bahawa kita akantetap mampu mencapai kemajuan walaupundalam kesukaran sekiranya kita bersatu.Terdapat beberapa petunjuk perubahanperaturan yang positif, dan untuk itu sayaingin mengucapkan terima kasih kepadaKerajaan, Suruhanjaya Tenaga dan semuaperaturan baru. Dengan sokonganberterusan ini, saya mempunyai keyakinanyang tidak berbelah bahagi bahawa TNBakan bangkit daripada ketidakpastianpersekitaran semasa kepada satukedudukan yang lebih teguh dan stabil.Saya juga ingin mengucapkan terima kasihkepada semua pihak berkepentingan, rakanperniagaan dan ahli media atas keyakinananda terhadap kita. Seperti yang sayanyatakan, TNB amat menghargaiperhubungan kita dan bersungguh-sungguhuntuk mengukuhkan lagi hubungantersebut dengan keterbukaan danpenglibatan yang lebih mendalam.Laporan Tahunan 2012

32TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Presiden/Ketua Pegawai EksekutifAkhir kata, saya memikul amanah yangbesar. Walaupun saya amat menghargaitanggungjawab ini, saya percaya kejayaansebuah organisasi seperti TNB tidaksepenuhnya bergantung kepada seorangindividu semata-mata. Ia merupakangabungan kerjasama dan sumbangansetiap ahlinya. Kita telah berusaha dengangigih untuk membina sebuah syarikat yangberwibawa. Kini, marilah kita bersama-samamenggandakan usaha untuk menyuburkanorganisasi yang hebat ini.Datuk Wira Ir. Azman bin MohdPresiden/Ketua Pegawai EksekutifLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON33Sorotan UtamaPertumbuhan Permintaan Unit(Semenanjung)4.3%3.1% dalam TK2011Margin EBITDA*25.1%23.3% dalam TK2011Pertumbuhan Hasil11.2%Semenanjung 10.8% dan SESB 18.7%Pulangan Ke Atas Aset*4.6%4.1% dalam TK2011Peningkatan Perbelanjaan Operasi2.1%19.1% dalam TK2011Perbelanjaan ModalRM7.3 bilionRM5.6 bilion dalam TK2011Keuntungan Bersih DiatributKepada Pemilik SyarikatRM4.2RM0.96 bilion dalam TK2011bilionPurata Kos Arang BatuUSD103.6/mtDolar AS106.9/tan metrik dalam TK2011* Selepas penyelarasan bagi Kompensasi Kos Tenaga:TK2012 : RM1.47 bilionTK2011 : RM1.63 bilionTK2010 : RM0.05 bilionLaporan Tahunan 2012

34TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Sorotan Kewangan PentingKEUNTUNGAN (RM Juta)2011(dinyatakansemula)KUMPULAN2012 2011(dinyatakansemula)SYARIKAT2012Hasil 32,241.2 35,848.4 30,157.1 33,341.0Keuntungan operasi 1,816.8 6,396.9 2,130.7 5,864.6Keuntungan sebelum cukai dan zakat 1,156.7 5,537.2 615.1 4,429.7Keuntungan bersih diatribut kepadapemilik syarikat965.4 4,197.6 578.3 3,118.1DATA PENTING PENYATA KEDUDUKANKEWANGAN (RM Juta)Hartanah, loji dan kelengkapan 61,872.8 64,779.7 60,494.4 61,281.6Jumlah aset 79,064.3 88,469.1 79,343.4 81,848.3Jumlah pinjaman (19,054.1) (23,071.8) (12,174.2) (11,494.9)Jumlah tanggungan (46,834.9) (52,070.8) (50,017.3) (49,410.5)Modal saham 5,456.6 5,501.6 5,456.6 5,501.6Pemegang ekuiti 31,997.4 36,137.3 29,326.1 32,437.8MAKLUMAT SAHAMSesaham (sen)– Pendapatan asas 17.71 76.82– Pendapatan dicairkan 17.67 76.63Dividen:Kasar 4.50 0.38Single-tier – Interim 4.71– Akhir (cadangan) 15.00Aset bersih diatribut kepada pemilik syarikat 586.4 656.9NISBAH KEWANGANPulangan ke atas aset (%)* 4.1 4.6Margin EBITDA (%)* 23.3 25.1Nisbah hutang-ekuiti (selepas ditolak tunai) 0.47 0.40* Selepas pelarasan bagi kos pampasan bahan api untuk tempoh masing-masingLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON35Sorotan Lima Tahun Kewangan KumpulanKUMPULANTahun Berakhir 31 Ogos 2008 2009 2010(dinyatakansemula)2011(dinyatakansemula)2012KEPUTUSAN OPERASI (RM Juta)Hasil 24,755.3 28,801.3 30,317.4 32,241.2 35,848.4Keuntungan operasi 3,851.0 3,714.6 4,180.0 1,816.8 6,396.9Keuntungan sebelum cukai dan zakat 3,025.2 1,558.8 4,019.4 1,156.7 5,537.2Keuntungan bersih diatribut kepadapemilik syarikat2,594.0 930.5 3,200.8 965.4 4,197.6DATA PENTING PENYATAKEDUDUKAN KEWANGAN (RM Juta)Hartanah, loji dan kelengkapan 58,333.4 59,080.6 58,913.3 61,872.8 64,779.7Jumlah aset 69,841.9 73,165.2 78,662.4 79,064.3 88,469.1Jumlah pinjaman 22,740.4 22,616.0 21,095.6 19,054.1 23,071.8Jumlah tanggungan 44,080.0 45,752.0 46,709.5 46,834.9 52,070.8Modal saham 4,334.5 4,337.0 4,352.7 5,456.6 5,501.6Pemegang ekuiti 25,657.2 27,373.0 31,761.7 31,997.4 36,137.3MAKLUMAT SAHAMSesaham (sen):– Pendapatan asas 59.87 21.47 58.92 17.71 76.82– Pendapatan dicairkan 59.84 21.44 58.71 17.67 76.63Dividen:Kasar 20.00 17.77 26.00 4.50 0.38Single-tier – Interim 4.71– Akhir (cadangan) 15.00Aset bersih sesaham diatribut591.9 631.2 729.7 586.4 656.9kepada pemilik syarikatHarga saham pada 31 Ogos (RM) 7.90 8.02 8.86 5.25 6.84NISBAH KEWANGANPulangan Ke Atas Aset (%)* 4.6 3.9 4.7 4.1 4.6Pulangan ke atas ekuiti (%)* 12.5 10.5 11.4 10.1 11.2Penggearan (%) 46.9 45.2 41.3 37.2 38.8Margin EBITDA (%)* 29.9 25.3 26.8 23.3 25.1Kos purata dana wajaran berkesan (%) 5.5 5.3 5.3 5.1 4.9Perlindungan pembayaran hutang (%)* 6.8 6.5 7.6 8.5 10.9Campuran matawang (RM: Asing) 53:47 51:49 54:46 56:44 65:35Nisbah hutang-ekuiti(selepas ditolak tunai)0.68 0.60 0.43 0.47 0.40* TK2011 dan TK2012 – selepas pelarasan bagi kos pampasan bahan api untuk tempoh masing-masingLaporan Tahunan 2012

36TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Rumusan Lima Tahun Pertumbuhan KumpulanHasil(RM Juta)Keuntungan Diagihkan KepadaPemilik Syarikat (RM Juta)Pemegang Ekuiti(RM Juta)35,84832,24130,31728,80124,7554,1989653,2019312,59436,13731,99731,76227,37325,657Tahun’12Jumlah Aset(RM Juta)’11(Dinyatakansemula)’10(Dinyatakansemula)’09’08Tahun’12’11(Dinyatakansemula)Jumlah Pinjaman(RM Juta)’10(Dinyatakansemula)’09’08Tahun’12’11(Dinyatakansemula)’10(Dinyatakansemula)Pulangan ke Atas Aset*(%)’09’0888,46979,06478,66273,16569,84223,07219,05421,09622,61622,7404.64.14.73.94.6Tahun’12Penggearan(%)’11(Dinyatakansemula)’10(Dinyatakansemula)’09’08Tahun’12’11(Dinyatakansemula)’10(Dinyatakansemula)’09’08Perlindungan Pembayaran Hutang*(%)Tahun’12’11(Dinyatakansemula)’10(Dinyatakansemula)Pendapatan Asas Sesaham(Sen)’09’0838.837.241.345.246.910.98.57.66.56.876.817.758.921.559.9Tahun’12’11(Dinyatakansemula)’10(Dinyatakansemula)’09’08Tahun(Dinyatakansemula)(Dinyatakansemula)*TK2011 dan TK2012 – selepas pelarasan bagi kos pampasan bahan api untuk tempoh masing-masing.’12’11’10’09’08Tahun’12’11(Dinyatakansemula)’10(Dinyatakansemula)’09’08Laporan Tahunan 2012

ANDA LIHAT

KAMI LIHAT...KEMAMPUAN KAMIMENERANGI KEDIAMANKehidupan akan pasti berbeza tanpa tenaga elektrik. Tenaga elektrik adalah satukemudahan yang membolehkan kita menikmati taraf kehidupan yang lebih selesa.Daripada membaca buku di sudut yang cerah diterangi cahaya hinggalahmenonton tayangan video, daripada mengecaj telefon mudah alih hinggalahkepada penyediaan makanan menggunakan ketuhar gelombang mikro, semuanyamenggunakan tenaga elektrik. Peranan TNB adalah untuk memastikan supayasemua kediaman menikmati bekalan elektrik yang berterusan dan tanpa gangguanagar keluarga anda dapat menjalani gaya hidup yang selamat, sihat dan selesa.

KEEPING THELIGHTS ON

40TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Rangka Kerja KorporatMengenaiKKamiTenaga Nasional Berhad (TNB) merupakansyarikat utiliti elektrik terbesar diMalaysia dan antara yang terkemuka diAsia. Disenaraikan di Papan Utama Bursadi Malaysia dengan jumlah aset berjumlahhampir RM87 bilion, TNB mempunyailebih 8.3 juta pelanggan di SemenanjungMalaysia, Sabah dan Labuan. TNBberusaha memenuhi mandat yang diberiiaitu Keeping the Lights On di Malaysiasejak mula ia ditubuhkan pada tahun1949 sebagai Lembaga Letrik Pusat,memperkasa pembangunan negaramenerusi penyediaan tenaga elektrikyang boleh berdayaharap dan cekap.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON41Mengenai KamiBisnes teras TNB adalah penjanaan,penghantaran dan pembahagian tenagaelektrik. Di Semenanjung Malaysia, TNBmembekalkan isi rumah dan industri dengantenaga elektrik yang dijana dari enam skimstesen haba dan tiga janakuasa hidro utama.TNB turut mengurus dan mengendalikanGrid Nasional yang menghubungkan stesenstesenjanaelektrik TNB dengan PengeluarTenaga Bebas (IPP) dengan rangkaianpembahagian. Grid ini juga disambungkandengan sistem penghantaran Thailand diutara dan sistem penghantaran Singapura diSelatan. Di Malaysia Timur, TNB memiliki80% ekuiti dalam Sabah Electricity Sdn. Bhd.(SESB) yang menguruskan Grid Sabah.Selain daripada perniagaan terasnya, TNBjuga telah mempelbagaikan perniagaannyake dalam pembuatan alatubah, perkakas suisdan kabel bervoltan tinggi; penyediaanperkhidmatan perundingan profesional dansenibina; perkhidmatan dan kerja-kerjakejuruteraan awam dan elektrik; sertaperkhidmatan membaik pulih danpenyenggaraan. Syarikat juga terlibat dalambidang penyelidikan dan pembangunan;serta pembangunan dan perkhidmatanpengurusan hartanah. Dengan memanfaatkanpeluang-peluang yang terbuka di luar negara,TNB turut menerokai pasaran-pasaran baharudengan memfokus kepada rantau Asia-Pasifik,Timur Tengah dan Utara Afrika.Pada tahun 2005, Syarikat telah melancarkanPelan Strategik 20 Tahun yang bermatlamatuntuk mentransformasi TNB menjadisebuah syarikat bertaraf dunia menjelangtahun 2025. Untuk menyokong wawasanini, TNB telah membuat pelaburan besardalam pembangunan profesional secaraberterusan bagi warga kerjanya melaluiprogram-program tersusun. Penekananyang diperbaharui turut diberikan kepadakemampanan, baik dari sudut organisasimahupun alam sekitar di Malaysia. PelanStrategik tersebut meliputi penumpuanyang lebih tinggi terhadap inisiatif-inisiatifhijau seperti pembangunan sumber bahanapi yang boleh diperbaharui danpengurusan permintaan lebih berkesanmenerusi kecekapan tenaga, dan padamasa yang sama, menyahut agendapengurangan karbon Kerajaan.Sebagai sebuah syarikat berkaitan Kerajaanyang terkemuka, TNB turut memberipenekanan tinggi terhadap tanggungjawabsosial. Melalui yayasannya iaitu YayasanTenaga Nasional (YTN) yang ditubuhkanpada tahun 1993, Syarikat melaksanakanpelbagai program CSR yang memberi faedahkepada golongan kurang bernasib baik.Antara kejayaan yang dicapai dalampelaksanaan program kemasyarakatannyaadalah dalam bidang pelajaran melaluipemberian biasiswa dan bidang kesihatanyang bermanfaat kepada semua.Rangka Kerja KorporatLaporan Tahunan 2012

42TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Maklumat KorporatRangka Kerja KorporatAHLI-AHLI LEMBAGA PENGARAHTan Sri Leo Moggie(Pengerusi)(Pengarah Bukan Eksekutif Bukan Bebas)Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd(Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif)(Pengarah Eksekutif Bukan Bebas)(Penukaran jawatan berkuatkuasa pada1 Julai 2012)Datuk Nozirah binti Bahari(Pengarah Bukan Eksekutif Bukan Bebas)Dato’ Mohammad Zainal bin Shaari(Pengarah Bukan Eksekutif Bukan Bebas)Dato’ Zainal Abidin bin Putih(Pengarah Bukan Eksekutif Kanan Bebas)Tan Sri Dato’ Hari Narayanana/l Govindasamy(Pengarah Bukan Eksekutif Bebas)Dato’ Fuad bin Jaafar(Pengarah Bukan Eksekutif Bebas)Tan Sri Dato’ Seri Siti Normabinti Yaakob(Pengarah Bukan Eksekutif Bebas)Dato’ Abd Manaf bin Hashim(Pengarah Bukan Eksekutif Bebas)Datuk Chung Hon Cheong(Pengarah Bukan Eksekutif Bebas)PENGARAH BUKAN EKSEKUTIFKANAN BEBASDato’ Zainal Abidin bin PutihEmel: cosec@tnb.com.mySETIAUSAHA-SETIAUSAHA SYARIKATNorazni binti Mohd Isa (LS 0009635)Nor Zakiah binti Abd Ghani (LS 0008795)(Meletakkan jawatan berkuatkuasa pada31 Mei 2012)PENDAFTAR SAHAMSymphony Share Registrars Sdn. Bhd.(378993-D)Aras 6, Symphony HousePusat Dagangan Dana 1Jalan PJU 1A/4647301 Petaling JayaSelangor Darul EhsanMalaysiaTelefon : 603-7841 8000Faksimili : 603-7841 8151Suria binti Ab Rahman(Pengarah Pengganti kepada Dato’Mohammad Zainal bin Shaari)(Pengarah Bukan Eksekutif Bukan Bebas)Dato’ Sri Che Khalib bin Mohamad Noh(Menamatkan perkhidmatan sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif berkuatkuasa pada30 Jun 2012)Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON43Maklumat KorporatRangka Kerja KorporatBANK-BANK UTAMAMalayan Banking BerhadAras 1, Menara ADataran MaybankNo. 1, Jalan Maarof59000 Kuala LumpurMalaysiaCIMB Bank BerhadNo. 21 & 23, Lorong Ara Kiri 1Lucky Garden, Bangsar59100 Kuala LumpurMalaysiaBank Islam Malaysia BerhadCawangan KL SentralTingkat Bawah, No. CS/3B/GBlok 3B, Plaza SentralKL Sentral50474 Kuala LumpurMalaysiaJURUAUDIT LUARTetuan PricewaterhouseCoopers(AF: 1146)Aras 10, 1 SentralJalan TraversKL SentralPeti Surat 1019250706 Kuala LumpurMalaysiaTelefon : 603-2173 1188Faksimili : 603-2173 1288PEJABAT BERDAFTAR DANIBU PEJABATTenaga Nasional Berhad (200866-W)Pejabat Setiausaha Syarikat, Tingkat 2Ibu Pejabat Tenaga Nasional BerhadNo. 129, Jalan Bangsar59200 Kuala LumpurMalaysiaTelefon : 603-2296 5566Faksimili : 603-2283 3686Laman web : www.tnb.com.myTNB Careline : 15454One Stop Engagement Centre:1-300-88-5454Sistem Maklumat Penggerak Etika:wbis.tnb.com.myTalian Bebas Tol: 1-800-888-862PERHUBUNGAN PELABURJabatan Perhubungan PelaburTingkat 4Ibu Pejabat Tenaga Nasional BerhadNo. 129, Jalan Bangsar59200 Kuala LumpurMalaysiaTelefon : 603-2296 6077Faksimili : 603-2284 0095Emel : tenaga_ird@tnb.com.myPENYENARAIAN BURSA SAHAMPasaran UtamaBursa Malaysia Securities Berhad, Malaysia(Disenaraikan sejak 28 Mei 1992)PENARAFANMoody’sBaa1Standard & Poor’sBBB+Rating Agency MalaysiaAAAMalaysian Rating Corporation Berhad– Penarafan Hutang Korporat AAA– Penarafan Hutang Syariah AAA IDAMERICAN DEPOSITORY RECEIPTSPROGRAMME (ADR)ADR Tahap 1Laporan Tahunan 2012

44TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Rangka Kerja KorporatStruktur KorporatKumpulanSYARIKAT-SYARIKATDI DALAM KUMPULANMALAYSIA TRANSFORMERMANUFACTURING SDN. BHD.(100%)TNB VENTURES SDN. BHD.TNB ENERGY SERVICESSDN. BHD.TNB RESEARCH SDN. BHD.(100%) (100%)(100%)Tenaga Cable IndustriesSdn. Bhd. (76%)Northern UtilityResources Sdn. Bhd.Dorman (20%)(Penerima dan PengurusDilantik)Jana Landfill Sdn. Bhd. (20%)TNBR QATS Sdn. Bhd. (100%)SYARIKAT-SYARIKAT BERSEKUTUFIBRECOMM NETWORK (M) SDN. BHD. (49%)TEKNOLOGI TENAGA PERLIS CONSORTIUMSDN. BHD. (20%)FTJ BIO POWER SDN. BHD. (40%)GB3 SDN. BHD. (20%)INTEGRAX BERHAD (22.12%)JIMAH ENERGY VENTURES HOLDINGSSDN. BHD. (20%)DormanPERUSAHAAN OTOMOBIL ELEKTRIK(MALAYSIA) SDN. BHD. (20%)POWER AND ENERGYINTERNATIONAL (MAURITIUS) LTD.TNB POWER DAHARKI LTD.(100%) (100%)SYARIKAT-SYARIKAT PELABURANLABUAN REINSURANCE (L) LTD. (10%)FEDERAL POWER SDN. BHD. (8.91%)DormanBAKUN HYDRO-ELECTRIC CORPORATIONSDN. BHD. (DALAM PROSES PEMBUBARAN) (6.67%)Independent PowerInternational Ltd. (100%)• Malaysian ShoaibaConsortium Sdn. Bhd. (20%)• Saudi-Malaysia Water& Electricity CompanyLimited (50%)TNB Liberty Power Limited(100%)ENTITI DIKAWAL BERSAMADormanSEATRAC SDN. BHD. (50%)YAYASAN AMANAHYAYASAN TENAGA NASIONALRETIREMENT BENEFIT TRUST FUNDYAYASAN CANSELOR UNIVERSITI TENAGA NASIONALLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON45Struktur Korporat KumpulanTNB INTEGRATED LEARNINGSOLUTION SDN. BHD.TNB JANAMANJUNG SDN. BHD.TNB FUEL SERVICES SDN. BHD.(100%) (100%) (100%)TNB QUANTUM SOLUTIONSSDN. BHD.(100%)Rangka Kerja KorporatORION MISSION SDN. BHD.TNB REPAIR AND MAINTENANCESDN. BHD.TNB ENGINEERINGCORPORATION SDN. BHD.UNIVERSITI TENAGA NASIONALSDN. BHD.(100%) (100%) (100%) (100%)Lahad Datu HoldingsSdn. Bhd. (100%)• Lahad Datu EnergySdn. Bhd.Dorman (100%)Eastern SabahPower ConsortiumSdn. Bhd. (100%)TNB Remaco Pakistan (Private)Limited (100%)Trichy Energy LimitedDorman (100%)Trichy Power LimitedDorman (100%)TNB Operations & MaintenanceInternational Ltd. (100%)• Oasis Parade Sdn. Bhd. (100%)• Saudi Malaysia Operationand Maintenance ServicesCo. Ltd. (30%)• Alimtiaz Operation &Maintenance CompanyLtd. (10%)TNEC ConstructionSdn. Bhd. (100%)Airport Cooling EnergySupply Sdn. Bhd. (77%)Bangsar Energy SystemsSdn. Bhd. (100%)• Selesa Energy SystemsSdn. Bhd. (70%)TNEC Operations andMaintenance Sdn. Bhd. (100%)• Tomest Energy ManagementSdn. Bhd. (51%)Abraj Cooling LLC (49%)UNITEN R&D Sdn. Bhd. (100%)TNB CAPITAL (L) LTD.SABAH ELECTRICITY SDN. BHD.KAPAR ENERGY VENTURESSDN. BHD.TENAGA SWITCHGEAR SDN. BHD.(100%) (83%) (60%) (60%)Syarikat-syarikat Dorman:TNB RISK MANAGEMENT SDN. BHD. (100%)TNB LOGISTICS SDN. BHD. (100%)TNB GENERATION SDN. BHD. (100%)TNB HIDRO SDN. BHD. (100%)TNB TRANSMISSION NETWORK SDN. BHD. (100%)TNB DISTRIBUTION SDN. BHD. (100%)TNB WORKSHOP SERVICES SDN. BHD. (100%)TNB METERING SERVICES SDN. BHD. (100%)TNB PRAI SDN. BHD. (100%)TNB-IT SDN. BHD. (100%)TNB INTERNATIONAL SDN. BHD. (100%)TNB COAL INTERNATIONAL LIMITED (100%)• Dynamic Acres Sdn. Bhd. (100%)SEPANG POWER SDN. BHD. (70%)TNB ENGINEERS SDN. BHD. (100%)TNB PROPERTIES SDN. BHD. (100%)• TNP ConstructionSdn. Bhd. (100%)• KM Metro-TNB PropertiesSdn. Bhd. (40%)• Indera-TNB PropertiesSdn. Bhd. (40%)Laporan Tahunan 2012

46TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Struktur OrganisasiRangka Kerja KorporatJAWATANKUASA-JAWATANKUASALEMBAGA PENGARAHLEMBAGA PENGARAHSETIAUSAHA SYARIKATKETUA AUDIT DALAMANPRESIDEN/KETUA PEGAWAI EKSEKUTIFKETUA PENGURUSAN STRATEGIK & PRESTASIBISNES TERAS●●●Naib Presiden(Bahagian Penjanaan)Naib Presiden(Bahagian Penghantaran)Naib Presiden(Bahagian Pembahagian)BISNES BUKAN TERAS●●●●●●●Naib Presiden(Bahagian Bisnes Baru & Projek Utama)Ketua Pegawai Kewangan/Naib Presiden(Bahagian Kewangan Kumpulan)Naib Presiden(Bahagian Perancangan)Naib Presiden(Bahagian Sumber Manusia)Ketua Pegawai Maklumat(Bahagian Teknologi Maklumat &Komunikasi)Ketua Pegawai Perolehan(Bahagian Perolehan)Ketua Pegawai Korporat(Bahagian Perkhidmatan & Hal EhwalKorporat)Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON47Anugerah & PengiktirafanRangka Kerja KorporatANUGERAH PERSONALITICEMERLANG & PENYEDIA LATIHANINDUSTRI TENAGAPengerusi TNB, Tan Sri Leo Moggietelah dianugerahkan denganAnugerah Personaliti Cemerlangmanakala TNB Integrated LearningSolution Sdn Bhd – ILSAS telahmemenangi Anugerah Industri Tenaga:Penyedia Latihan oleh SuruhanjayaTenaga pada 11 Oktober 2011.EMAS BAGI PELAKSANAAN CRM &EMAS BAGI INOVASI TEKNOLOGIPusat pengurusan panggilan TNB,TNB CareLine, telah meraih AnugerahEmas bagi Pelaksanaan CRM dalamkategori Pusat Panggilan danAnugerah Emas bagi Inovasi Teknologidi majlis Anugerah Persatuan PusatPanggilan Malaysia (CCAM) 2011 yangdiadakan pada 14 Oktober 2011. TNBCareLine telah disenarai pendekdalam tiga kategori berikut:●●●Video Terbaik bagi Pusat PanggilanPanggilan Masuk Dalaman TerbaikBawah 100 tempat duduk – OSEC1300-88-5454Panggilan Masuk Dalaman TerbaikMelebihi 100 tempat duduk –CMC 1-5454ASIA GEOSPATIAL FORUM 2011EXCELLENCE AWARDTNB telah memenangi Asia GeospatialForum 2011 Excellence Award padabulan Oktober 2001 yang mengiktirafpenggunaan teknologi dan kaedahberkesan dalam pengumpulan dataoleh Pasukan Projek Sistem MaklumatGeospatial Korporat.PENGURUS RISIKO TERBAIK TAHUN2010TNB telah dinamakan sebagaiPengurus Risiko Terbaik Tahun 2010oleh Persatuan Pengurusan Risikodan Insurans Malaysia sempenapersidangan tahunan persatuantersebut pada 18 Oktober 2011.ANUGERAH KECEMERLANGAN ICCNASIONAL APIC 2011Kumpulan Horseshoescrab WIT-ICCJanamanjung TNB telah diisytiharkansebagai Juara Anugerah KecemerlanganICC Nasional 2011 dalam KategoriSektor Perkhidmatan di Persidangan &Ekspo Produktiviti & Inovasi Tahunan(APIC 2011) yang diadakan pada 19-20Oktober 2011. Dua kumpulan WIT-ICClain daripada Syarikat yang munculsebagai 10 pasukan terbaik adalahPasukan ICC Meet 7 RMR daripada UnitPemeteran dan Pasukan ICC 5 TransStar Team daripada PenyenggaraanAset Kedah/Perlis, kedua-duanyadaripada Bahagian Pembahagian.Selain itu, TNB Kulaijaya pula telahmemenangi Anugerah KecemerlanganQE (5S) Keseluruhan 2011 sertaAnugerah Kecemerlangan QE (5S).Sembilan pasukan TNB yang lainturut diberi penghormatan dengananugerah Emas.Laporan Tahunan 2012

48TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Anugerah & PengiktirafanRangka Kerja KorporatPEMENANG ANUGERAH KORPORAT2011 - PERINGKAT 4, KATEGORI 1TNB telah diisytiharkan sebagaipemenang Anugerah Korporat 2011 –Peringkat 4, Kategori 1 oleh InstitutJuruaudit Dalaman Malaysia. Anugerahyang disampaikan pada 31 Oktober2011 tersebut memberi pengiktirafankepada komitmen Syarikat terhadapProgram Pembangunan ProfesionalBerterusan dalam Audit.PENYENARAIAN DALAM PLATTSTOP 250 GLOBAL ENERGYCOMPANIESTNB telah diletakkan di tempat ke-90secara keseluruhan dalam Platts Top250 Global Energy Companies Ranking2011, dan di tempat ke-20 di Asiasambil mengekalkan kedudukan ke-3di kalangan syarikat utiliti elektrik diAsia, serta ke-24 di kalangan syarikatutiliti elektrik global. Anugerah Plattsadalah berasaskan prestasi danpengurusan kewangan syarikat.Anugerah tersebut telah disampaikanpada 2 November 2011.PENGURUSAN TERTINGGI TERIMATHE BRANDLAUREATEMantan Presiden/Ketua PegawaiEksekutif TNB, Dato’ Sri Che KhalibMohamad Noh telah dianugerahkandengan The BrandLaureateTransformational Corporate LeaderBrand ICON Leadership Award 2011,manakala Pengarah TNB, Tan Sri Dato’Sri Siti Norma Yaakob telah diberipengiktirafan The BrandLaureate MostEminent Brand ICON Leadership Award2011 pada 9 November 2011.SIJIL MERIT NACRATNB telah menerima Sijil Merit dalamAnugerah Laporan Korporat TahunanNasional (NACRA) 2011 pada15 November 2011.KONVENSYEN WIT ICC INDONESIA2011Dua pasukan daripada TNB telahbertanding dalam Konvensyen KualitiMutu Indonesia 2011 dalam KategoriQCC Forum Gugus Mutu. PasukanWIT ICC Brassing daripada BahagianPenghantaran, Kluang, Johor danPasukan WIT ICC Volts daripadaStesen Janakuasa Sultan Ismail, Paka,Terengganu telah berjaya merangkulAnugerah Emas. Konvensyen tersebutdiadakan mulai 29 November hingga2 Disember 2011.SIJIL KECEMERLANGAN DALAMPERHUBUNGAN PELABURTNB telah diberi pengiktirafan denganSijil Kecemerlangan PerhubunganPelabur di Pasaran Singapura bagiSyarikat Malaysia sempena IR MagazineSouth East Asia Awards 2011 yangdiadakan pada 6 Disember 2011.ANUGERAH TERBAIK NAfMA 2011TNB telah memenangi AnugerahKecemerlangan yang merupakanpencapaian tertinggi dalam AnugerahNasional bagi Perakaunan Pengurusan(NAfMA) 2011 dalam kategori syarikatsenarai awam. NAfMA mengiktirafsyarikat-syarikat yang mengamalkanLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON49Anugerah & Pengiktirafansistem pengurusan perakaunan yangpaling unggul. Majlis penyampaiananugerah tersebut telah diadakanpada 6 Disember 2011.PENGURUS TERBAIK – KATEGORIPERKHIDMATANAzrina Abdul Samat, Pengurus Kanan(Dasar Mikro, Kawal Selia & PenentuanHarga) daripada Bahagian Perancangantelah dinamakan sebagai PengurusTerbaik – Kategori Perkhidmatan olehInstitut Pengurusan Malaysia pada6 Disember 2011. Zulbahari Mohd Ali,Pengurus Kanan (Perancangan danPembangunan Entrepreneur) daripadaBahagian Perolehan pula telah berjayamelangkah ke peringkat akhir.IITU MENGIKTIRAF PENGURUSANTERTINGGI UNITENDato’ Seri Prof. Mashkuri Yaacob, NaibCanselor UNITEN dan Prof. Ir. Dr. KamalNasharuddin Mustapha, Timbalan NaibCanselor (Hal Ehwal Pelajar, Alumni danPengurusan) telah menerima anugerahProfesor Kehormat bagi UniversitiAntarabangsa untuk TeknologiMaklumat daripada InternationalUniversity of Information Technology(IITU), Kazakhstan. Anugerah tersebuttelah disampaikan di Kampus Almaty,Kazakhstan, pada 23 hingga 25 Januari2012. Anugerah berkenaan memberipengiktirafan kepada komitmenUNITEN terhadap usaha sama antarakedua-dua institusi pengajian tinggitersebut dalam bidang akademik sertahal ehwal pelajar.KECEMERLANGAN DALAM INDEKSTADBIR URUS KORPORATMALAYSIA 2011TNB telah meraih anugerahKecemerlangan dalam Indeks TadbirUrus Korporat Malaysia 2011 pada7 Disember 2011.HALL OF FAME BAGI PENCAPAIANDI MALAYSIA DAN ANUGERAHPENCAPAIAN KHASMantan Presiden/Ketua PegawaiEksekutif TNB, Dato’ Sri Che KhalibMohamad Noh telah diberipenghormatan dengan penyenaraiandalam Hall of Fame bagi Pencapaiandi Malaysia dan Anugerah PencapaianKhas – Individu di Persidangan &Anugerah Pencapaian Malaysia yangdiadakan pada 23 Februari 2012.ANUGERAH KECEMERLANGANFROST & SULLIVAN MALAYSIA 2012TNB REMACO telah dipilih sebagaiPenyedia Perkhidmatan Loji JanakuasaTerbaik dalam kategori Tenaga dalamAnugerah Kecemerlangan Frost &Sullivan Malaysia 2012 yang diadakanpada 12 April 2012. Faktor-faktor yangdiambil kira adalah kutipan hasil,kemampuan, pemasaran dansumbangan keseluruhan TNB REMACOkepada industri.ANUGERAH PENCAPAIANSEPANJANG HAYATMantan Presiden/Ketua PegawaiEksekutif TNB, Dato’ Sri Che KhalibMohamad Noh telah dianugerahkandengan Anugerah Pencapaian SepanjangHayat dalam majlis Asian Utility IndustryAwards 2012 yang diadakan di Singapurapada 17 April 2012.Rangka Kerja KorporatLaporan Tahunan 2012

50TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Anugerah & PengiktirafanRangka Kerja KorporatPENGIKTIRAFAN DARIPADA RAMHOLDINGS BERHADTNB menerima AnugerahKecemerlangan RAM – Anugerah BluePrint 2011 bagi Urus Niaga ProjekPembiayaan Mercu Tanda Baharu pada26 April 2012 bagi pengumpulan danamelalui bon/sukuk yang telahmemecahkan rekod. Manjung IslandEnergy Berhad (MIEB) telah menerbitkansehingga RM5 bilion sekuriti Islammanakala TNBJ menerima penarafanAAA bagi pembiayaan sukuk bagi lojijanakuasa bebas Greenfield miliknya diMalaysia. Urusniaga tersebut telahmenerima Asia Pacific Bond Deal Awardbagi 2011 daripada Project FinanceInternational dan telah dinamakanUrusniaga Ijarah Terbaik 2012 olehIslamic Finance News.BESTBRANDS BRANDLAUREATE2011-2012TNB telah dianugerahkan Best BrandsBrandLaureate 2011-2012 pada 5 Mei2012 bagi jenama terbaik dalam kategoriPenjanaan Korporat – Utiliti Tenaga.PENGIKTIRAFAN DARIPADA IEMMALAYSIATNB menerima anugerah daripadaInstitut Jurutera Malaysia (IEM) pada21 April 2012 untuk OrganisasiSokongan Terbaik bagi PengambilanAhli Graduan untuk Institut 2011 danOrganisasi Paling Aktif bagiPengambilan Ahli untuk Institut 2011.Anugerah tersebut menggambarkansumbangan para jurutera TNB kepadaaktiviti kejuruteraan di Malaysia.ANUGERAH TIGA BINTANG DIKONVENSYEN QEUniversiti Tenaga Nasional (UNITEN)telah menerima Anugerah Tiga Bintangbagi inisiatif Alam Sekitar Berkualiti(QE) dalam Konvensyen Alam SekitarBerkualiti (5S) Peringkat Zon Utara2012 anjuran Perbadanan ProduktivitiMalaysia di Pulau Pinang pada18 dan 19 Julai 2012. AnugerahTiga Bintang tersebut adalahpenganugerahan tertinggi yangdiberikan untuk projek danpencapaian QE.PENGIKTIRAFAN PENARAFANJENAMA 2012 DARIPADA BRANDFINANCE PLCTNB telah disenaraikan dalam 10Jenama Malaysia Terbaik 2012 olehBrand Finance PLC pada 10 September2012. TNB berjaya mengekalkankedudukan ke-8 dengan peningkatanpenarafan daripada A kepada AA-.PENGURUSAN KANAN TERBAIK IRSUPPORTTNB telah dianugerahkan denganPengurusan Kanan Terbaik dalamIR Support 2012 di kalangan syarikatterbaik Asia Tenggara pada11 September 2012.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON51Anugerah Utama TerdahuluRangka Kerja KorporatMost Admired ASEAN Enterprise inEmployment Category 2010TNB telah memenangi Most AdmiredASEAN Enterprise dalam KategoriPekerjaan bagi amalan PengurusanSumber Manusianya. Majlispenyampaian ASEAN Business Awardtelah diadakan pada 27 Oktober 2010di National Convention Centre diHanoi, Vietnam, sempena MesyuaratKetua-ketua Kerajaan ASEAN.Brand Leadership AwardPresiden/Ketua Pegawai EksekutifTNB, Dato’ Sri Che Khalib MohamadNoh adalah di antara penerima BrandLeadership Award yang berprestij diWorld Brand Congress 2010 yangdiadakan di Mumbai, India, pada23 November 2010.IQC International Quality CrownAward – Kategori EmasUniversiti Tenaga Nasional (UNITEN)telah menerima IQC InternationalQuality Crown Award bagi KategoriEmas dalam satu majlis yang diadakandi London, England, pada 29 November2010. Anugerah tersebut telahdiberikan oleh Business InitiativeDirections (BID) bagi mengiktiraforganisasi dan syarikat dari seluruhdunia yang berjaya mengukuhkankedudukan dan reputasi dalamamalan dan penggalakan pengurusankerja berkualiti.Anugerah KecemerlanganPerniagaan Beretika 2010/2011TNB menerima Pengiktirafan Tertinggibagi Syarikat-syarikat Besar padamajlis Anugerah KecemerlanganPerniagaan Beretika 2010/2011 yangdiadakan pada 9 Disember 2010.Kedudukan ke-550 dalam ForbesGlobal 2000 Tahun 2011TNB telah melonjak daripadakedudukan 159 ke kedudukan 550 dikalangan syarikat terbesar duniadalam senarai Forbes Global 2000.Pembekal Elektrik ke-72 TerbesarDuniaTNB telah dinamakan sebagai syarikatke-72 terbesar dunia dalam perniagaanbekalan elektrik dan ke-45 dari segikeuntungan perniagaan menurut ThePlimsoll Top 100 Global Analysis –Electricity Suppliers.Best Energy Sector – GlobalLeadership Awards 2011TNB memenangi Best Energy SectorAward pada majlis Global LeadershipAwards 2011 anjuran The LeadersInternational pada 22 Julai 2011 diPusat Konvensyen Kuala Lumpur(KLCC).Asia’s Best Employer Brand Award2011TNB telah merangkul Asia’s BestEmployer Brand Award ke-2 dalamsatu majlis di Suntec, Singapura yangdianjurkan secara bersama olehEmployer Branding Institute, WorldHRD Congress dan Stars Group. TNBadalah antara 78 syarikat dari 19negara Asia yang diiktiraf ataspelaksanaan amalan sumber manusiaberkesan dan amalan penjenamaanmajikan yang baik.ACCA 2009/2010 (Association OfChartered Certified Accountants)Approved Employer – PembangunanProfesionalSyarikat ke-4 Terbaik di Malaysia –Malaysia 1000Laporan Tahunan 2012

52TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Anugerah Utama TerdahuluRangka Kerja KorporatAnugerah Pencapaian SepanjangHayat – Persatuan Pusat PanggilanMalaysia: Pengerusi TNB, Tan Sri LeoMoggieKecemerlangan – Indeks Tadbir UrusKorporat Malaysia (MCG) 2009Anugerah Perdana Menteri BagiKecemerlangan Industri 2009: UNITENJenama Utiliti Tenaga Terbaik – TheBrandLaureate Awards 2009-2010Best CEO Asia – Asia Power &Electricity Award 2010: Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif TNB, Dato’Sri Che Khalib Mohamad NohAsia’s Best Employer Brand & HumanResource Leadership Award – Asia’sBest Employer Brand AwardsKecemerlangan – Indeks Tadbir UrusKorporat Malaysia (MCG) 2009Anugerah Utama – MSOSH 2009:Stesen Janakuasa PutrajayaKecemerlangan DalamanTanggungjawab Sosial Korporat –The BrandLaureate Awards 2008Johan Keseluruhan – ITEX 2008:UNITENTempat ke-575 Dalam ForbesGlobal 2000 RankingKe-3 Dalam 50 Jenama PalingBerharga MalaysiaSouth East Asia Growth StrategyLeadership Award For DistributionTransformer Market: MalaysiaTransformer Manufacturing Sdn. Bhd.(MTM) – Anak Syarikat TNBAnugerah Kakitangan Cemerlangbagi Eksekutif dan Bukan Eksekutif– Perhimpunan Hari PekerjaKebangsaan 2009Pameran Rekaan, Inovasi danTeknologi 2009 (ITEX 2009)– UNITEN Menggondol 3 PingatEmas– Anugerah Emas Bagi Reka BentukGerai Pameran TerbaikKemenangan Berganda UNITEN di“PERODUA Eco-Challenge 2009”100th On Platts Top 250 GlobalEnergy Company 2008 ListTiga Terbaik dalam Most AdmiredASEAN Companies – KategoriPekerjaan – ASEAN Business Awards(ABA) 2008Asiamoney Awards 2006• Hubungan Pelabur Terbaik,Malaysia• Tadbir Urus Korporat KeduaTerbaik• Syarikat Hubungan Pelabur AsiaKetiga TerbaikPensijilan MS ISO 9001 oleh SIRIMQAS International Sdn. Bhd.Anugerah Korporat 2008 – Peringkat2, Kategori 1 oleh Institut JuruauditDalaman Malaysia (IIIA Malaysia)Ketua Pegawai Eksekutif TerbaikMalaysia 2008: Presiden/KetuaPegawai Eksekutif TNB, Dato’ SriChe Khalib Mohamad NohPerak – Anugerah HR Malaysia 2008-2009Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON53Anugerah Utama TerdahuluRangka Kerja KorporatPerhimpunan Hari Pekerja 2008Peringkat Kebangsaan• Anugerah Pekerja Berdaya Saing(Industri Besar)• Anugerah Pekerja Lelaki Cemerlang,Kumpulan Eksekutif• Anugerah Pekerja Lelaki Cemerlang– Kumpulan Bukan EksekutifAnugerah Amalan Terbaik 2007(Syarikat Senarai Awam) – NAfMA2007Peringkat Akhir bagi Platts 2007Global Energy Awards bagi SyarikatTenaga Terbaik, Tempat ke-32 dikalangan Syarikat Tenaga Terbaik diAsia dan ke-42 di kalangan 250Syarikat Terbaik GlobalPemenang Anugerah Korporat 2007– Peringkat 2, Kategori 1 – InstitutJuruaudit Dalaman Malaysia (IIAMalaysia)Anugerah Perniagaan Terbaik 2007– Kategori Syarikat CemerlangAnugerah Harapan Majikan Prihatin– Sambutan Hari Pekerja Kebangsaan2006Anugerah Pertunjukan Terbaik –Ekspo & Forum Komunikasi &Multimedia ASEAN (ACM) ICT Malaysiake-5, 2006Juara Kaunter Perkhidmatan Terbaik– Kedai Tenaga Kangar, Perlis –Malam Anugerah Kualiti MenteriTenaga, Air & Komunikasi 2006Syarikat Paling Meningkat DiMalaysia – Kajian Deutsche Bank(Dilaporkan dalam The Star, 10 Mac2006)Makmal Cemerlang – Institut KajianMakmal (IIS): Makmal MinyakAlatubah, Penyelidikan TNB (TahunKetiga Berturut-turut)Anugerah Emas bagi PusatPanggilan Baharu Terbaik DalamGLC: TNB CareLine 15454Anugerah Menteri Sumber ManusiaBagi Kategori Majikan Bersaiz Besar(Perkhidmatan): Sabah ElectricitySdn. Bhd. (SESB)Penyedia Latihan Terbaik – AnugerahMenteri Sumber Manusia 2007: TNBIntegrated Learning Solution Sdn.Bhd. – ILSASPememang Tempat ke-2 Keseluruhan– Perniagaan Malaysia – CharteredInstitute of Management Accountants(CIMA) Anugerah Tabir Urus KorporatUsaha Niaga 2009Syarikat ke-4 Terbaik Di Malaysia –Malaysia 1000Syarikat Utiliti Tenaga Ke-4 PalingCemerlang di Asia – Platts Top 250Global Energy Companies Rankings2009Hubungan Pelabur Terbaik DalamPasaran Singapura bagi SyarikatMalaysiaAnugerah Kepimpinan Perniagaan –Sektor Tenaga – Anugerah KepimpinanPerniagaan Malaysia 2010: Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif TNB, Dato’ SriChe Khalib Mohamad NohAnugerah Kecemerlangan IndustriPerdana Menteri (AKIPM) 2007Laporan Tahunan 2012

54TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Rangka Kerja Korporat

KEEPING THE LIGHTS ON55Rangka Kerja Korporat

56TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Kalendar PeristiwaRangka Kerja Korporat2 DISEMBER 2011S&P BersejarahTNB menandatangani Perjanjian Jual BeliTenaga (S&P) yang bersejarah denganTanjung Bin di Pusat KonvensyenAntarabangsa Putrajaya. Ini merupakanS&P pertama ditandatangani hasil prosespembidaan Suruhanjaya Tenaga, yangmemastikan kadar komersial terbaik.6 DISEMBER 2011TNB Memenangi Anugerah NAfMATerbaikTNB menerima Merit Emas, ataupengiktirafan paling berprestij, diAnugerah Kebangsaan bagi PerakaunanPengurusan (NAfMA) 2011, sebagaipengiktirafan kepada kecemerlanganamalan perakaunannya.7 DISEMBER 2011Kepujian untuk Tadbir Urus KorporatTNB diberi anugerah Kepujian olehIndeks Tadbir Urus Malaysia (MCG) 2011dalam satu majlis yang berlangsung diPusat Konvensyen Sime Darby, KualaLumpur.7 JANUARI 2012Pelancaran Projek Baiti JannatiTNB melancarkan secara rasmi ProjekBaiti Jannati peringkat nasional bagitahun kewangan di Kampung Rencong,Muar, Johor. Di bawah projek ini TNBakan memperbaiki rumah usang milikpenduduk yang kurang bernasib baik.17 JANUARI 2012Keputusan Kewangan Suku 1TNB mengumumkan keputusankewangan suku pertamanya bagi tahunkewangan 2012 di ibu pejabatnya diKuala Lumpur.19 JANUARI 2012Perhimpunan Tahunan Warga KerjaSemua warga kerja TNB di LembahKlang menghadiri PerhimpunanTahunan 2012 di ibu pejabat, KualaLumpur untuk mendengar PerutusanTahun Baharu Pengerusi dan mengambilbahagian dalam forum khas denganPresiden/Ketua Pegawai Eksekutif.Anugerah Kecemerlangan TNB danhadiah penghargaan kepada KumpulanWIT/ ICC turut disampaikan, manakalabeberapa inisiatif baharu telahdilancarkan. Warga kerja di luar LembahKlang dapat menyaksikan acara tersebut‘secara langsung’ melalui persidanganvideo.19 JANUARI 2012Malam untuk Vendor, Pembekal &KontraktorTNB telah mengadakan Malam Anugerahuntuk Vendor/Pembekal/Kontraktor2011 di Pusat Konvensyen Sime DarbyKuala Lumpur untuk mengiktiraf rakanperniagaannya.20 JANUARI 2012Forum Pengurusan Risiko TNBPengurusan Risiko Seluruh Syarikat(EWRM) Bahagian Kewangan Kumpulantelah menganjurkan Forum PengurusanRisiko TNB Pertama untuk tahunkewangan ini di ibu pejabat. Dua kertaskerja dibentangkan: Tenaga BolehDiperbaharui di Malaysia dan TenagaBoleh Diperbaharui TNB.31 JANUARI 2012Perhimpunan Muhibah Tahun Baru CinaTNB mengadakan perhimpunanMuhibah Tahun Baru Cina di DewanSerbaguna Kompleks Sukan, ibu pejabatsyarikat, Kuala Lumpur.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON57Kalendar Peristiwa5 FEBRUARI 2012Maulidur RasulTNB menyertai Perhimpunan danPerarakan Maulidur Rasul 1432H/2012Mperingkat Kebangsaan di Masjid Putra,Putrajaya.16 FEBRUARI 2012TNB CareLine DilancarkanSyarikat melancarkan Pusat PengurusanPanggilannya, TNB Careline 15454, diWisma Annex MPE TNB, Petaling Jaya,yang turut dihadiri oleh Dato’ Sri PeterChin Fah Kui, Menteri Tenaga, TeknologiHijau dan Air.18 FEBRUARI 2012Jom La FutsalTNB menganjurkan Pertandingan JomLa Futsal 2012 di Kompleks Sukan,ibu pejabat syarikat, Kuala Lumpur.20 FEBRUARI 2012Dialog dengan Suruhanjaya TenagaTNB melangsungkan sesi dialog denganSuruhanjaya Tenaga di Stesen JanakuasaSultan Mahmud di Kenyir, Terengganu.21 FEBRUARI 2012TOMS & MFFA Simulator DilancarkanSyarikat melancarkan SistemPengurusan Gangguan Bekalan TNB(TOMS) dan Simulator Automasi TenagaMedan Bimbit (MFFA) di BangunanSimulator ILSAS. Perjanjian tersebuttelah ditandatangani mengenaiPembangunan Bersama Modul Latihanantara ILSAS dan Pembahagian TNB.25 FEBRUARI 2012Taklimat PendudukTNB mengadakan sesi taklimat untukpenduduk yang terlibat dalam OpsyenD Cadangan Pelarasan Talian ke PMUMahkota Cheras di Sekolah Sri SuriadiTaman Perkasa, Hulu Langat.1 MAC 2012Hari Produktiviti ICTTNB mengadakan Hari Produktiviti ICTdi Dewan Serbaguna Kompleks Sukan,ibu pejabat TNB, Kuala Lumpur.Rangka Kerja KorporatLaporan Tahunan 2012

58TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Kalendar PeristiwaRangka Kerja Korporat3 MAC 2012AGM PELITAWANISMesyuarat Agung Tahunan DelegasiPELITAWANIS TNB ke-34 telahberlangsung di Dewan SerbagunaKompleks Sukan, ibu pejabat TNB, KualaLumpur.13 MAC 2012Kempen Earth HourSyarikat melancarkan Kempen KesedaranTNB-WWF Malaysia Earth Hour 2012Dewan Serbaguna Kompleks Sukan diibu pejabat TNB, Kuala Lumpur.17-18 MAC 2012Mengiktiraf KesetiaanTNB menyampaikan AnugerahPerkhidmatan Lama di majlis yangdiadakan Dewan Serbaguna KompleksSukan, ibu pejabat TNB, Kuala Lumpur.22 MAC 2012Identiti Korporat bagi ILSASMantan Presiden/Ketua PegawaiEksekutif TNB Dato’ Sri Che KhalibMohamad Noh melancarkan identitikorporat baharu untuk ILSAS, bahagianlatihan Kumpulan, di kampus UNITEN,Bangi. Di majlis tersebut Sijil ProgramPendidikan TNB disampaikan kepada1,069 warga kerja.24 MAC 2012Hari Terbuka UNITENUNITEN melangsungkan Hari Terbuka2012 di kampusnya di Putrajaya.28 MAC 2012Lawatan DiRajaYang Mulia Tengku Mahkota Pahangmelawat tapak projek Elektrik Hidro UluJelai di Mukim Ulu Telom, CameronHighlands.10-13 APRIL 2012Pemeriksaan Kanser BergerakMAKNA melancarkan ProgramPemeriksaan Bergerak Kanser Payudaradi ibu pejabat TNB di Kuala Lumpur.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON59Kalendar Peristiwa12 APRIL 2012Keputusan Suku 2TNB mengumumkan keputusankewangan belum diaudit bagi sukukedua tahun kewangan 2012 di ibupejabatnya.24 APRIL 2012Keselamatan, Kesihatan & Alam SekitarTNB mengadakan SimposiumKebangsaan Ke-6 mengenaiKeselamatan & Kesihatan Pekerja danAlam Sekitar di UNITEN.Rangka Kerja Korporat12 APRIL 2012Anugerah Kecemerlangan Frost &SullivanTNB REMACO menerima AnugerahKecemerlangan Frost & Sullivan Malaysia2012 dalam Kategori PenyediaPerkhidmatan Loji Janakuasa.20-28 APRIL 2012Promosi PelaburanTNB menyertai Minggu Unit SahamAmanah Malaysia, anjuran PermodalanNasional Berhad, di Kompleks SukanKota Kinabalu, Sabah.23 APRIL 2012SL1M-IBETNB melancarkan dengan rasmiprogram Skim Latihan 1Malaysia-IBE(SL1M – IBE) ketiga di ILSAS.24 APRIL 2012Kempen Perjalanan SAFEUNITEN, PERKESO, Kementerian SumberManusia dan TNB bersama-samamenganjurkan Kempen Perjalanan SAFEdi UNITEN, Bangi. Objektif kempen iniadalah untuk menggalakkan kakitanganmengambil langkah berhati-hati apabilamemandu ke tempat kerja mereka.26 APRIL 2012Seni untuk Si KecilTNB melancarkan Kidz Art Class di GaleriSeni Lukis syarikat di Wisma TNB,Petaling Jaya.27 APRIL 2012Mengiktiraf PesaraTNB menyampaikan Anugerah Persaraantahunannya (Jasamu DiKenang) dalamsatu majlis yang dianjurkan di ibupejabat di Kuala Lumpur.29 APRIL 2012Tunggangan Amal400 peserta mengambil bahagian dalamTunggangan Fellowship Janamanjung2012 yang dilepaskan dari StesenJanakuasa Sultan Azlan Shah Power diManjung, Perak. Para penunggangberhenti di lokasi tertentu untukmembolehkan mereka melakukanpelbagai kerja amal.30 APRIL 2012Pelencongan SungaiTNB meraikan penyiapan projekpelencongan sungai di tapak ElektrikHidro Hulu Terengganu, Terengganu.3 MEI 2012Bertemu PMWarga kerja TNB mengambilkesempatan bertemu dengan PM dalamSesi Warga Kerja GLC dengan PerdanaMenteri Datuk Seri Najib Tun Razakmengenai Mendorong TransformasiNasional di Pusat KonvensyenAntarabangsa Putrajaya.Laporan Tahunan 2012

60TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Kalendar PeristiwaRangka Kerja Korporat9 MEI 2012AGM Badan KebajikanPersatuan Kebajikan Pekerja Islam (PKPI)TNB mengadakan Mesyuarat AgungTahunan ke-44.12 MEI 2012Kesatuan SekerjaPekerja TNM mengambil bahagiandalam Perhimpunan Perpaduan HariPekerja 2012 di Malaysia Agro ExpositionPark Serdang, Selangor.15 MEI 2012Selamat Berpisah CFOMajlis perpisahan diadakan di ibupejabat TNB untuk mantan KetuaPegawai Kewangan/Naib Presiden(Kewangan Kumpulan) Mohd RafiqueMerican Mohd Wahiduddin Merican,yang digantikan oleh Fazlur Rahmanbin Zainuddin.16 MEI 2012Kempen Keselamatan, Kesihatan &Alam SekitarTNB melancarkan Kempen Keselamatan& Kesihatan Pekerja dan Alam Sekitar2012 di ILSAS, bersempena dengan HariTerbuka pusat latihan tersebut.19 MEI 2012Pelancaran Pejabat TNB LangkawiMantan Perdana Menteri Tun Dr.Mahathir Mohamad membuka denganrasmi bangunan baharu TNB Langkawi.17-20 MEI 2012Karnival SukanTNB menganjurkan Karnival Sukan 2012di gelanggang di sekitar ibu pejabatnyaserta di kampus UNITEN dan ILSAS.24 MEI 2012Perjanjian Jangka Panjang denganIKRAMTNB menandatangani Perjanjian ServisJangka Panjang dalam PerkhidmatanKejuruteraan dan Kapasiti Bangunandengan Kumpulan IKRAM Sdn. Bhd.7-8 JUN 2012Musabaqah Membaca Al-QuranTNB telah menganjurkan MusabaqahMembaca dan Menghafaz Al-QuranPeringkat Kebangsaan 1433H/2012 diILSAS.13 JUN 2012GRIP PusatAhli TNB Kawasan Tengah mengambilbahagian dalam Program InformasiPerhubungan Kerajaan (GRIP) denganJabatan Kerajaan di Putrajaya.13 JUN 2012Mengiktiraf bekas wargakerjaMajlis tahunan JasaMu Di Kenang TNByang diadakan untuk memberipenghargaan kepada pesara danmantan warga kerja atas sumbanganbermakna mereka kepada kejayaansyarikat.18 JUN 2012GRIP TimurProgram Informasi PerhubunganKerajaan Kawasan Timur (GRIP) telahdilangsungkan di Kota Bharu, Kelantan.22 JUN 2012MESYUARAT AGUNG PAKATAN TNBMesyuarat Agung Tahunan PakatanPersatuan Kebajikan Islam Malaysia(PAKATAN) TNB yang ke-11 telahdiadakan di UNITEN.23 JUN 2012Latihan Polis BantuanTNB menamatkan Kursus Latihan AsasPolis Tambahannya di Pusat latihanPolis di Air Hitam, Negeri Sembilan.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON61Kalendar Peristiwa26 JUN 2012Ekspo Tenaga 2012Ekspo Tenaga 2012 berlangsung diPusat Konvensyen Kuala Lumpur. Iamerupakan ekspo industri elektrik dantenaga di rantau ini. Ekspo tersebutmempamerkan pelbagai teknologitermaju yang terkini dalam penjanaan,pembahagian & penghantaran tenaga.27 JUN 2012Persidangan HR TNBPersidangan Sumber Manusia Ke-3 TNBuntuk tahun kewangan ini dirasmikanoleh Dato’ Sri Zainal Rahim Seman,Ketua Setiausaha Kementerian SumberManusia.27 JUN 2012Lawatan Delegasi IndonesiaSebuah delegasi Indonesia yang diketuaioleh Encik Budi Susanto daripadaKementerian Perindustrian, mengadakanlawatan ke Pusat Beban Nasional danPenghantaran TNB di Bangunan NLDCdi Bangsar, Kuala Lumpur.29 JUN 2012Selamat Berpisah CEOMajlis perpisahan diadakan untukmantan Presiden/Ketua PegawaiEksekutif TNB Dato’ Sri Che KhalibMohamad Noh di ibu pejabat TNB,Kuala Lumpur.1 JULAI 2012TNB secara rasmi melantik Datuk WiraIr. Azman bin Mohd sebagai CEO baharumenggantikan Dato’ Sri Che KhalidMohamad Noh.10 JULAI 2012Bertemu dengan CEO BAHARUDatuk Wira Ir. Azman bin Mohdmengadakan pertemuan pertama beliausebagai Presiden/Ketua PegawaiEksekutif dengan warga kerja di DewanSerbaguna Kompleks Sukan di ibupejabat TNB, Kuala Lumpur.13 JULAI 2012Majlis Doa Selamat DenganKepimpinan BaharuMajlis bacaan Yasin dan doa selamatdiadakan sempena dengan pelantikanCEO baharu di Masjid Balai Islam ibupejabat TNB, Kuala Lumpur.19 JULAI 2012Keputusan Kewangan Suku 3TNB mengumumkan keputusankewangan suku ketiga bagi tahunkewangan 2012 di ibu pejabat syarikat,Kuala Lumpur.30 JULAI 2012Majlis Berbuka PuasaTNB mengadakan majlis berbuka puasaperingkat Korporat bagi tahun 2012bersempena dengan pada 10 Ramadhan1433H di Balai Islam ibu pejabat syarikat.8 OGOS 2012Sumbangan Hari RayaTNB menyampaikan buah tangankepada kakitangannya yang bertugaspada cuti umum Hari Raya di ibupejabat Kuala Lumpur.31 OGOS 2012Sambutan MerdekaTNB mengambil bahagian dalamsambutan Hari Merdeka peringkatKebangsaan di Stadium Nasional,Bukit Jalil.Rangka Kerja KorporatLaporan Tahunan 2012

TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Rangka Kerja Korporat62dari 1949 hingga 19641 September 1949Lembaga Lektrik Pusat PersekutuanTanah Melayu ditubuhkan danmenjadi pihak berkuasa yangmengawal pemasangan elektrik dinegara ini. W D Godsall merupakanPengerusi pertamanya (1949-1952),sementara Frank P Egerton pulamerupakan Pengurus Besarpertamanya (1949-1953).1953Frank P Egerton digantikan oleh JSharples sebagai Pengurus BesarLembaga Lektrik Pusat (1953-1964).1957Lembaga Lektrik Pusat (CEB)mengambilalih pemasanganHuttenbachs di Seberang Perai, PulauPinang. Pada bulan Mac 1964,Lembaga mengambilalih seluruhpemasangan Huttenbachs yangselebihnya di Semenanjung.Peristiwa Penting SepanjangTahun601960Dato’ Kurnia Jasa Haji Osman Taibmenjadi warga Tanah Melayu pertamamenyandang jawatan sebagaiPengerusi Lembaga Lektrik Pusat(1960-1970).1963Pusat Kawalan Grid ditubuhkan padatahun 1963 di Stesen JanakuasaConnaught Bridge. Tanggungjawabutamanya adalah untuk menyelaraspenjanaan dan kawalan rangkaiangrid 66kV hingga 132kV.1964Raja Tan Sri Zainal Raja Sulaiman yangmenggantikan J Sharples merupakanwarga Malaysia pertama menjadiPengurus Besar CEB (1964-1974).1959Permulaan kerja pembinaan lojijanakuasa elektrik hidro CameronHighlands, satu mercu tanda teknologielektrik hidro yang mencatat sejarahdi negara dan rantau ini.1964Maimunah Suleiman menyertai LLNsebagai jurutera wanita yang pertama.Beliau juga merupakan juruterawanita pertama di negara ini. Beliauseterusnya merupakan wanitapertama dilantik sebagai PengurusBesar Syarikat.Laporan Tahunan 2012

63dari 1965 hingga 198063KEEPING THE LIGHTS ONPeristiwa Penting Sepanjang 60 Tahun22 Jun 1965CEB diberi nama baharu “LembagaLetrik Negara (LLN)” Tanah Melayu.1966LLN memulatugas sistem komputerpertama di negara ini - kerangka utamaIBM 1440 dengan memori 8000KB –dirancang untuk menjadi asas nadiutama Ibu Pejabat Syarikat yang baharudi Jalan Bangsar, Kuala Lumpur.26 Mac 1966Perdana Menteri pertama, TuankuAbdul Rahman Putra Al-Haj membukaIbu Pejabat LLN secara rasmi.1968Langkah menjadikan LLN sebuahorganisasi milik Malaysia selesai dimana lebih 80 pegawai dagang yangmemegang jawatan penting telahdigantikan dengan warga Malaysiayang berkelayakan dalam tempohsatu dekad.1974Tan Sri Dato’ Abu Zarim Haji Omarmenjadi Pengurus Besar LLN (1974-1984).1976Lembaga di bawah kepimpinan Tan SriDato’ Abu Zarim Haji Omar menubuhkansebuah institut latihan yang dikenalisebagai Institut Latihan Sultan AhmadShah (ILSAS) pada tahun 1976.Sambungan Grid Pertama dibuat dariPantai Barat ke Pantai Timur untukmenyediakan bekalan elektrik keKuantan dan Pekan.LLN mengambilalih pemasanganMajlis Bandaraya Pulau Pinang padakos sebanyak kira-kira $22 juta. Padatahun yang sama, Kerajaan Pusatmengambilalih kawalan syarikat PerakRiver Hydroelectric Power (PRHEP)dan anak syarikatnya, Kinta ElectricalDistribution Company. Sistem PRHEPdisatukan dengan sistem LLN padatahun 1978.2 Jun 1979Pusat Muatan Kuasa Nasional (NLDC)dibuka secara rasmi oleh PerdanaMenteri, Tun Hussein Onn. Iadibangunkan pada tahun 1978.1980Pembinaan empangan Kenyir setinggi150 meter yang merupakan skimelektrik hidro terbesar di semenanjungketika itu dimulakan. Semasapembinaannya, Syarikat terlibatdalam Operasi Jumbo untukmemindahkan sekumpulan gajah liaryang terperangkap di pulau buatanapabila air tasik semakin tinggi.Empangan tersebut siap pada bulanDisember 1985.Rangka Kerja KorporatLaporan Tahunan 2012

64TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Peristiwa Penting Sepanjang 60 TahunRangka Kerja Korporatdari 1981 hingga 19961981Sambungan grid pertama (132kV) keHadyai, Thailand, dari Bukit Keteri,Kedah.Julai 1982LLN, di bawah naungan ASEAN,menandatangani perjanjian dua haladengan Electricity Generating Authorityof Thailand (EGAT) dan Public UtilitiesBoard (PUB) Singapura, untukmembuka laluan kepada sambunganbersistematik dan bersepadu antarasistem LLN dan dua jirannya.1984Tan Sri Mohd Jalaluddin Zainuddinmenggantikan Tan Sri Dato’ AbuZarim Haji Omar sebagai TimbalanPengerusi dan Pengurus Besar LLN(1984-1989).November 1984Stesen Janaelektrik Paka, salah sebuahdaripada loji kitar gabungan pertamadi dunia, mula menerima gas aslidaripada Petronas.1985Sambungan kabel dasar laut pertama(230kV) ke Singapura.1989Datuk Haji Ibak Abu Husseinmenggantikan Tan Sri JalaluddinZainuddin sebagai TimbalanPengerusi/Pengurus Besar (1989-1990).1 September 1990LLN telah diperbadankan danmenukar namanya kepada TenagaNasional Berhad (TNB). Tan Sri AniArope telah dilantik sebagai Pengerusi(1990-1992).28 Mei 1992Saham TNB membuat penampilanpertama dengan cemerlang di BSKLpada harga RM8.00, premium RM3.50mengatasi harga terbitan RM4.50.1 September 1992Tan Sri Ani Arope dilantik sebagaiPengerusi Eksekutif TNB (1992-1996).29 September 1992Gangguan bekalan elektrik seluruhnegara di Semenanjung Malaysia. Iamendorong program pengembanganloji secara ‘fast track’ melaluipemasangan turbin gas tambahan diloji-loji sedia ada.1993TNB Research (TNBR) ditubuhkansebagai sebuah jabatan dalam TNB,dan bertukar menjadi sebuah anaksyarikat. Pada tahun 1997, TNBR telahdiluluskan sebagai syarikat berstatusR&D oleh MIDA.19 Januari 1993Menteri Tenaga, Telekomunikasi danPos, Dato’ Seri Samy Vellumengumumkan pembentukan PasukanPengurusan Krisis yang diketuai olehPengerusi Eksekutif Tan Sri Ani Aropeuntuk menyelesaikan krisis tenaga.31 Mac 1993TNB menandatangani PerjanjianPembelian Tenaga Elektrik (PPA)selama 21 tahun dengan PenjanaTenaga Bebas (IPP), Yeoh Tiong LayCorporation Bhd., (YTL). Ini merupakanPPA pertama yang ditandatanganioleh TNB dengan IPP.6 Julai 1993Yayasan Tenaga Nasional dilancarkandi ILSAS.1994Penubuhan Institut KejuruteraanTeknologi Tenaga Nasional (IKATAN).1995Monopoli TNB dalam penjanaantenaga berakhir dengan penubuhanlima buah IPP yang membekalkan30.99% bekalan tenaga kepada GridNasional. Kelima-limanya ialah YTLPower Generation Sdn. Bhd., SegariEnergy Ventures Sdn. Bhd., PortDickson Power Bhd., Powertek Bhd.dan Genting Sanyen Power Sdn. Bhd.1 September 1995Tenaga Nasional Repair andMaintenance Sdn. Bhd. (REMACO) telahdiperbadankan untuk menyediakanperkhidmatan penyenggaraan berkosefektif kepada loji janakuasa TNB.November 1995Sistem hibrid janakuasa turbin anginyang pertama dibina dan dipasang diPulau Layang-Layang, Sabah, olehTNB Research Sdn. Bhd.1996TNB menjadi syarikat bukan Amerikadan pertama di Asia untuk menerbitkanbon Yankee Century di New York.Satu transaksi bon berjumlah USD150juta dengan kadar faedah 7.5%setahun telah diterbitkan danmendapat sambutan yang baikdaripada para pelabur.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON65Peristiwa Penting Sepanjang 60 TahunMac 1996Stesen Janaelektrik Putrajaya(sebelumnya dikenali sebagai StesenJanaelektrik Serdang) menjadi lojitenaga pertama di Malaysia menerimapensijilan MS ISO 9000. Sehubunganitu, semua stesen janakuasa laindiakreditasi dengan piawaian tersebut.3 Ogos 1996Gangguan bekalan elektrik di seluruhnegara antara dua hingga 20 jam. Iamendorong kepada pelaksanaanprogram pengasingan dan pemantapanGrid Nasional dengan rangkaian 500kVyang berfungsi sebagai tulang belakangkepada grid pembahagian.1 September 1996Datuk Dr Ahmad Tajuddin Ali telahdilantik sebagai Pengerusi EksekutifTNB (1996-2000).19 Disember 1996Menteri Pendidikan Dato’ Seri NajibTun Abdul Razak menyerahkan SuratTawaran kepada Pengerusi EksekutifTNB bagi penubuhan UniversitiTenaga Nasional (UNITEN).dari 1997 hingga 20111 September 1997Penubuhan dua buah anak syarikatmilik penuh – TNB Generation Sdn.Bhd. dan TNB Engineers Sdn. Bhd.26 August 1998Melalui anak syarikat milik penuhnyaiaitu Sabah Electricity Sdn. Bhd. (SESB),TNB telah memeterai perjanjianpenswastaan dengan Kerajaan Malaysiadan Sabah Electricity Board (SEB) untukmengambil alih operasi perniagaanelektrik SEB di negeri tersebut danWilayah Persekutuan Labuan.1998Tenaga Nasional Ventures Sdn. Bhd.,TNB Metering Services Sdn. Bhd, TNBWorkshop Services Sdn. Bhd. dan TNBFuel Services Sdn. Bhd. memulakanoperasi.1 September 1999TNB menyambut ulang tahun ke-50.Dua buah anak syarikat telahdikeluarkan pada 1 September 1999.Bahagian Penghantaran danPembahagian, TNB telah diasingkansebagai sebahagian daripada usahapenstrukturan semula kumpulanuntuk memberi tumpuan kepadaaktiviti teras dan perkhidmatansokongan.Februari 2000Visi, Misi dan Nilai-nilai Bersamabaharu diperkenalkan.10 September 2001Permulaan operasi Liberty PowerLimited (LPL) di Pakistan, yangmelibatkan penjanaan dan penjualanelektrik kepada Water and PowerDevelopment Authority (WAPDA)Pakistan. LPL mengendalikan sebuahloji janakuasa gas asli kitar gabungan235MW.November 2001Dato’ Pian Sukro dilantik sebagaiPresiden/Ketua Pegawai EksekutifTNB (2001-2004).Ogos 2002TNB mengisytiharkan bahawa iaberhasrat untuk menjadi syarikatkorporat terbaik di Malaysia menjelangtarikh akhir yang ditetapkannya padabulan Ogos 2007. Syarikat menyasaruntuk mencapai matlamat ini denganmemfokus terhadap Strategi T7 untuktransformasi dan penyemaian budayaberorientasikan sasaran dengandisokong oleh nilai-nilai terasnya iaituIntegriti, Mengutamakan Pelanggan,Kecemerlangan Bisnes dan Prihatin.18 Oktober 2002Perdana Menteri Dato’ Seri Dr MahathirMohamad merasmikan StesenJanaeletrik Liberty Power Limited diPakistan1 Disember 2002Datuk Dr Awang Adek Hussein telahdilantik sebagai Pengerusi TNB(1 Disember 2002 – 31 Mac 2004).Rangka Kerja KorporatSeptember 2000Datuk Dr Jamaluddin Jarjis dilantiksebagai Pengerusi TNB (2000–2002).November 2000Dato’ Fuad Jaafar dilantik sebagaiPresiden/Ketua Pegawai EksekutifTNB (2000-2001).April 2004Program Tenaga Boleh Baharu Kecil JanaLandfill (SREP) yang dibangunkan olehTNB-ES memulakan operasi komersialnya.Ia diasaskan kepada Perjanjian PembelianKuasa Tenaga Boleh Baharu (RE) (REPPA)yang ditandatangani pada bulanOktober 2001.Laporan Tahunan 2012

66TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Peristiwa Penting Sepanjang 60 TahunRangka Kerja Korporat12 April 2004Tan Sri Leo Moggie dilantik sebagaiPengerusi TNB.1 Julai 2004Dato’ Sri Che Khalib Mohamad Nohdilantik sebagai Presiden/KetuaPegawai Eksekutif TNB.Julai 2004Stesen Janaeletrik Kapar telah dijualkepada Kapar Energy Ventures Sdn.Bhd. (KEV). TNB mengekalkan 60peratus sahamnya dalam KEV.16 April 2005Tun Dato’ Seri Utama (Dr) Haji AbdulRahman Haji Abbas, Yang Di-PertuaNegeri Pulau Pinang, dilantik sebagaiCanselor UNITEN.Jun 2005Konsortium Saudi-Malaysia (yangmana TNB menjadi ahli) telah dipilihuntuk membina, memiliki danmengendali (Shuaibah IndependentWater and Power Project (IWWP) yangdibangunkan oleh Shuaibah Waterand Electricity Company.13 Jun 2005Loji kitar padu 750MW di bawah Fasa1 Projek Pemulihan Stesen JanaeletrikTuanku Jaafar di Port Dickson, NegeriSembilan, memulakan operasi.26 September 2005TNB menandatangani perjanjiandengan Kerajaan Negeri Selangoruntuk Projek Pemulihan Kelip-kelipKampung Kuantan di Kuala Selangor.1 Februari 2006Seluruh korporat TNB mencapaipensijilan MS ISO 9000.24 Mei 2006TNB mengumumkan pelaksanaanpengimbangan semula tarif yangpertama dalam tempoh sembilan tahunsejak 1997.13 Jun 2006Perkhidmatan TNB Careline 1-5454telah dilancarkan oleh MenteriTenaga, Air dan Komunikasi DatukSeri Lim Keng Yaik.2006TNB melancarkan Pelan Strategik 20Tahun, dengan Fasa 5 tahunpertamanya berkisar kepada usahauntuk mencapai KecemerlanganPerkhidmatan.30 April 2007Pembukaan rasmi loji arang batuStesen Janakuasa Sultan Azlan Shahsama di Manjung dengan kapasiti3x700MW oleh DYMM Sultan Perak.26 November 2007Grid Sabah dilancarkan oleh TunDatuk Seri Panglima Haji Ahmadshahbin Abdullah, Yang Di Pertua NegeriSabah. Projek Grid Timur-Barat diSabah ini telah disiapkan pada 28 Julai2007 susulan talian 275kV substesenKolopis ke substesen Segaluid dimulatugas. Dengan pengoperasian talianlitar kembar sepanjang 246km, GridSabah di seluruh negeri telah dibina,menghubungkan Grid Pantai Baratdengan Grid Pantai Timur.2007Malaysia Transformer ManufacturingSdn. Bhd. (MTM) menjadi anaksyarikat milik penuh TNB berikutankejayaan pengambilalihan 27%ekuitinya oleh TNB daripada ABB.27 Mei 2008TNB menerima Anugerah KecemerlanganIndustri Perdana Menteri yang berprestijuntuk tahun 2007. Ia juga memenangiAnugerah Kecemerlangan PengurusanKualiti (Kategori 4).21 Januari 2009TNB bersama Sarawak Energy Berhad(SEB), mengumumkan cadangannyauntuk mengambil alih projek Bakun. Dibawah perjanjian tersebut, TNB danSEB akan memajakkan empangantersebut daripada Sarawak Hidro Sdn.Bhd. Setelah siap, sebuah badan tujuankhas (SPV) akan ditubuhkan untukmemasang kabel-kabelnya. Ketiga-tigapihak akan memegang saham dalamSPV tersebut di mana Sarawak Hidromemegang bahagian terbesar.Januari 2009Maybank dan TNB menempa satupencapaian penting dalam pembayaranelektronik di Malaysia dengan pelancaranperkhidmatan Bil on-line yang inovatif.Pelanggan kini boleh melihat danmembayar bil mereka melaluiMaybank2u.com.April 2009TNB disenaraikan sebagai syarikat ke575 terbesar di dunia oleh ForbesGlobal 2000.Jun 2009Projek Pemulihan Stesen JanaelektrikTuanku Jaafar fasa kedua (PD2) yangtelah siap, dirasmikan oleh Dato’ Sri PeterChin Fah Kui Menteri Tenaga, TeknologiHijau dan Air.1 September 2009TNB menyambut ulang tahunnya yangke-60.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON67Peristiwa Penting Sepanjang 60 Tahun23 Oktober 2009TNB menandatangani perjanjiandengan Perusahaan Listrik NegaraIndonesia (PLN) berkaitan SalingBersambungan Sumatera-SemenanjungMalaysia yang membentuk Grid TenagaASEAN. Projek ini dijangka akan siappada tahun 2015.31 Oktober 2009TNB menerima lawatan rasmi pertamaoleh Perdana Menteri Dato’ Sri MohdNajib bin Tun Haji Abdul Razak sempenaulang tahun ke-60. Perdana Menterimelancarkan Buku Cenderahati UlangTahun Ke-60 LLN/TNB.12 Februari 2010Pasukan hoki TNB menjuarai Liga HokiMalaysia. Pemain pasukan Baljit SinghCharun telah dipilih sebagai PemainTerbaik, S. Kumar sebagai Penjaga GolTerbaik dan Mohd Amin Rahimsebagai Penjaring Gol Terbaik. PasukanTNB turut memenangi Anugerah ‘FairPlay Team’.19 April 2010Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif TNB,Dato’ Sri Che Khalib Mohamad Nohtelah melancarkan Program ‘CustomerFirst’ sebagai sebahagian daripadainisiatif Syarikat untuk meningkatkanlagi kualiti perkhidmatannya.7 Mei 2010TNB menandatangani MemorandumPersefahaman dengan ProvincialElectricity Authority (PEA) Thailandbagi Sistem Bekalan Elektrik 33kVdaripada Pencawang PembahagiUtama (PPU) di Pengkalan Hulu,Perak, ke Betong, Thailand. Ini akanmemastikan bekalan elektrik yangstabil kepada Daerah Betong danYala di Thailand.10 Jun 2010Kolokium Tenaga Nuklear TNB 2010telah diadakan sebagai sebahagiandaripada inisiatif untuk menggalakkanteknologi hijau. Kolokium tersebutberperanan untuk menyemaikesedaran dan mendedahkan wargakerja TNB kepada keperluan terhadaptenaga nuklear di negara ini.28 Jun 2010TNB menganjurkan Bengkel BersamaTNB-KEPCO mengenai Kajian AwalKebolehlaksanaan Nuklear. Semasabengkel tersebut, satu perjanjiantentang Khidmat Nasihat PemilihanTapak dan Penilaian bagi Loji TenagaNuklear di Semenanjung Malaysiaditandatangani antara TNB ResearchSdn. Bhd. dan Korea PowerEngineering Company Inc (KOPEC).30 Jun 2010Kementerian Tenaga, Teknologi Hijaudan Air menganjurkan ceramahPembangunan Tenaga Nuklear untukAhli Parlimen Kuala Lumpur untukmenjelaskan isu dan kebimbanganyang timbul tentang tenaga nuklearbagi menjana tenaga elektrik diMalaysia.2 Disember 2010Dato’ Sri Peter Chin Fah Kui, MenteriTenaga, Teknologi Hijau dan Airmelancarkan kabel dasar laut diPulau Ketam.8 Disember 2010Dato’ Sri Peter Chin Fah Kui, MenteriTenaga, Teknologi Hijau dan Airmelancarkan Piagam Pelanggan TNB.1 Mac 2011Majlis Pecah Tanah Projek ElektrikHidro Ulu Jelai di Mukim Ulu Telom,Cameron Highlands diserikan dengankehadiran DYMM Sultan Pahang.31 Mei 2011Bangunan Berlian, Ibu pejabatSuruhanjaya Tenaga baharu yangcanggih berkonsep hijau di Putrajayatelah dibuka dengan rasmibersempena ulang tahun ke-10Suruhanjaya Tenaga.24-26 Jun 2011Hari Tebuka GLC 2011 yang diadakanbuat pertama kali di Pusat KonvensyenKuala Lumpur, telah dirasmikan olehPerdana Menteri, Dato’ Sri MohdNajib bin Tun Haji Abdul Razak.7 Julai 2011Program SAVE (Sustainability AchievedVia Energy Efficiency) tajaan kerajaantelah dilancarkan di Putrajaya. Programtersebut menawarkan rebet sebanyakRM200 bagi pembelian barang-barangelektrik yang menjimatkan tenagaseperti peti sejuk, penyaman udaradan penyejuk beku.26 Julai 2011Pelancaran Skim Latihan 1Malaysia(SL1M), program pekerjaan dankemasyarakatan untuk graduan olehDatuk Awang Adek Hussin, TimbalanMenteri Kewangan II, di AuditoriumAbu Zarim, TNB Integrated LearningSolution Sdn. Bhd. di Bangi.26 Julai 2011TNB mengadakan Majlis Ikrar Integritidengan Suruhanjaya PencegahanRasuah Malaysia (SPRM) di DewanSerbaguna, Kompleks Sukan di JalanPantai Baru.6 Disember 2011TNB menerima Pingat Emas, di ‘NationalAward for Management Accounting’(NAfMA) 2011 yang berprestij, sebagaipengiktirafan di atas kecemerlanganamalan perakaunannya.Rangka Kerja KorporatLaporan Tahunan 2012

68TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Peristiwa Penting Sepanjang 60 TahunRangka Kerja Korporat16 Februari 2012Syarikat telah melancarkan PusatPengurusan Panggilan (CMC), TNBCare Line di Wisma Annex MPE TNB,Petaling Jaya, dengan dihadiri olehDato’ Sri Peter Chin Fah Kui, MenteriTenaga, Teknologi Hijau dan Air.12 April 2012TNB REMACO menerima AnugerahKecemerlangan Frost & SullivanMalaysia 2012 dalam KategoriPenyedia Perkhidmatan Loji Janakuasa.30 April 2012TNB meraikan penyiapan projekpelencongan sungai di tapak ElektrikHidro Ulu Terengganu, Terengganu.semasa20121 Julai 2012TNB dengan rasminya melantik DatukWira Ir. Azman bin Mohd sebagaiPresiden/Ketua Pegawai Eksekutifbaharu bagi menggantikan Dato’ SriChe Khalib Mohamad Noh.10 Julai 2012Datuk Wira Ir. Azman bin Mohdmengadakan pertemuan pertamanyasebagai Presiden/Ketua PegawaiEksekutif baharu dengan warga kerjadi Dewan Serbaguna Kompleks SukanTNB di ibu pejabat, Kuala Lumpur.Laporan Tahunan 2012

ANDA LIHAT

KAMI LIHAT...MEMACU NEGARAKE HADAPANKami komited dalam menyediakan bekalan tenaga yang mencukupi, selamat danberdaya harap secara berterusan kepada negara. Bagi merealisasikan komitmenini, kami sentiasa mencetuskan inovasi mampan termasuk sistem penghantarandan pembahagian yang berdaya harap yang mampu memenuhi permintaantenaga elektrik yang semakin meningkat pada tahap tertinggi.

KEEPING THELIGHTS ON

72TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ringkasan Penyata Kedudukan KewanganUlasan Prestasi7.6%JUMLAH ASET(RM Juta)9.8%0.1%5.8%3.3%5.0% 0.1% 5.7% 73.2%2011(Dinyatakan semula)7.9%3.2%201278.3%Hartanah, loji dan kelengkapanInventoriPenghutang dan lain-lain belum diterimaDeposit, baki bank dan tunaiInstrumen kewangan derivatifLain-lain asetJUMLAH TANGGUNGAN & PEMEGANG EKUITI(RM Juta)7.0% 6.5%0.4%28.1%0.0%24.1%29.5%26.1%0.3%5.5%6.9%2011(Dinyatakan semula)4.7%4.3% 9.9%5.3%3.9%0.3%5.1%6.2%4.1%20123.6%9.4%5.1%3.7%Pemiutang dan lain-lain belum dibayarCukai semasaJumlah pinjamanDeposit pelangganFaedah pekerjaCukai tertundaPendapatan tertundaLain-lain tanggungan semasa dan bukan semasaModal sahamPremium sahamKepentingan minoritiKeuntungan tertahan dan rizabLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON73Prestasi Kewangan Kumpulan Suku TahunDalam RM JutaSukuPertama2012SukuKedua2012SukuKetiga2012SukuKeempat2012 2012Ulasan Prestasi2012Hasil 8,694.4 8,628.2 9,191.0 9,334.8 35,848.4Keuntungan Operasi 458.5 3,020.5 1,625.3 1,292.6 6,396.9Keuntungan Sebelum Cukai dan Zakat (84.4) 3,426.8 909.3 1,285.5 5,537.2Keuntungan DiatributKepada Pemilik Syarikat(127.4) 2,698.0 619.1 1,007.9 4,197.6Pendapatan Asas Sesaham (sen) (2.33) 49.44 11.34 18.44 76.92011(dinyatakan semula)Dalam RM JutaSukuPertama2011SukuKedua2011SukuKetiga2011SukuKeempat2011 2011Hasil 7,731.2 7,371.3 7,984.2 9,154.5 32,241.2Keuntungan Operasi 1,414.9 604.0 (146.9) (55.2) 1,816.8Keuntungan Sebelum Cukai dan Zakat 1,159.1 743.7 (248.9) (497.2) 1,156.7Keuntungan DiatributKepada Pemilik Syarikat838.3 644.9 (179.2) (338.6) 965.4Pendapatan Asas Sesaham (sen) 15.40 11.66 (3.29) (6.21) 17.71Laporan Tahunan 2012

74TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Penyata Nilai TambahUlasan PrestasiNilai tambah merupakan satu ukuran kekayaan yang dijana oleh Kumpulan TNB. PenyataNilai Tambah menunjukkan jumlah kekayaan yang terhasil dan pengagihannya kepadapihak-pihak yang berkepentingan, termasuk Kerajaan, dan selebihnya disimpan untuk tujuanpelaburan semula dan peluasan bisnes Kumpulan pada masa hadapan.NILAI TAMBAH2011(dinyatakansemula)RM Juta2012RM JutaHasil 32,241.2 35,848.4Perbelanjaan operasi kecuali kos anggota kerja, susut nilai dan pelunasan (24,075.0) (24,467.9)Lain-lain pedapatan operasi 532.0 2,140.6Pendapatan kewangan 319.1 188.7Kos kewangan (878.5) (823.0)Keuntungan/(kerugian) tukaran wang asing (194.1) (252.2)Bahagian hasil dari syarikat bersekutu 92.8 27.0Nilai tambah untuk diagihkan 8,037.5 12,661.6PEMBAHAGIAN NILAI TAMBAH (RM Juta)Untuk Anggota Kerja:Kos anggota kerja 2,819.5 2,856.1Untuk Kerajaan:Cukai dan zakat 192.2 1,331.0Untuk Penyumbang Modal:Dividen 838 273.0Kepentingan bukan kawalan (0.9) 8.6Kepada Kumpulan untuk dilabur semula:Susut nilai dan pelunasan 4,061.9 4,268.1Keuntungan tertahan 126.8 3,924.8Jumlah yang diagihkan 8,037.5 12,661.6Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON75Pembahagian Nilai TambahUlasan Prestasi35.1%201152.1% (Dinyatakan semula)Untuk Anggota Kerja:Kos anggota kerjaUntuk Kerajaan:Cukai dan zakatUntuk Penyumbang Modal:Dividen dan kepentingan bukan kawalanKepada Kumpulan untuk dilabur semula:Susut nilai, perlunasan dan keuntungan tertahan2.4%10.4%22.6%Untuk Anggota Kerja:Kos anggota kerjaUntuk Kerajaan:Cukai dan zakatUntuk Penyumbang Modal:Dividen dan kepentingan bukan kawalan64.7%201210.5%Kepada KumpulanUntuk dilabur semula:Susut nilai, pelunasan dan keuntungan tertahan2.2%* Tidak termasuk cadangan dividen akhirLaporan Tahunan 2012

76TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Hasil Teras TK2012Ulasan PrestasiJumlah TK201235,848.43.6%1.9%4.0%TK2011 (dinyatakan semula) berjumlah 32,241.2201290.5%Semenanjung MalaysiaSESBLPLLain-lain* Lain-lain termasuk EGAT, Pendapatan Terakru, Produk & Perkhidmatan dan Pendapatan TertundaLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON77Statistik Operasi1.9%0.0%0.8%0.1%0.4%17.6%JUALAN ELEKTRIK (RM’Juta):(KUMPULAN/RM’Juta)IndustriPerlombonganUlasan Prestasi201238.5%KomersilDomestikPertanianLampu AwamEksportLain-lain (TNB LPL)*tidak termasuk hasil terakru40.7%JUALAN ELEKTRIK (GWj):(KUMPULAN/GWj)1.4%0.0%1.2%0.1%0.3%IndustriKomersilPerlombonganLampu Awam20.8%42.1%DomestikPertanianEksportLain-lain (TNB LPL)201234.0%0.4%0.7%0.0%0.0%JUMLAH PENGGUNAMENGIKUT KLASIFIKASI:(KUMPULAN/NOC)16.9%2012IndustriKomersilDomestikPertanianPerlombonganLampu Awam82.0%Laporan Tahunan 2012

TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)78Ulasan Kewangan KumpulanHASILBagi tahun kewangan (TK) berakhir 31 Ogos2012, hasil Kumpulan telah meningkatsebanyak 11.2% kepada RM35,848.4 jutadaripada RM32,241.2 juta pada TK2011.Peningkatan ini disebabkan oleh pertumbuhandalam jualan unit elektrik di SemenanjungMalaysia sebanyak 4.3%, yang disumbangkanoleh pertumbuhan dalam sektor komersilsebanyak 5.1%. Satu lagi penyumbang adalahkenaikan tarif masing-masing sebanyak 7.12%dan 14.7% bagi Semenanjung Malaysia danSESB yang berkuatkuasa pada 1 Jun 2011 dan15 Julai 2011.Susut Nilai dan PelunasanSusut nilai dan pelunasan bagi TK2012 adalahRM4,268.1 juta, iaitu peningkatan sebanyak5.1% daripada TK2011, selari denganpeningkatan dalam program-programperbelanjaan modal.Deposit, Tunai dan Baki BankDeposit, tunai dan baki bank telah meningkatdaripada RM3,954.2 juta pada TK2011 kepadaRM8,626.3 juta pada TK2012 disebabkan olehhasil daripada terbitan sukuk bagi TNBJanamanjung Sdn. Bhd. berjumlah RM4,850.0juta dan pampasan kos bahan api yangditerima berjumlah RM2.4 bilion.Ulasan PrestasiPERBELANJAAN OPERASIPerbelanjaan operasi Kumpulan telahmeningkat sebanyak 2.1% bagi TK2012. Walaubagaimanapun, selepas penyelarasanpampasan kos bahan api yang diterima padaTK2012 kepada tahun-tahun kewangan yangberkenaan, perbelanjaan operasi bagi TK2011adalah RM29,326.2 juta berbanding RM31,592.1juta bagi TK2012, menunjukkan peningkatanperbelanjaan operasi yang telah diselaraskansebanyak 7.7% berbanding TK2011.Kos Bahan Api dan Penjana BebasPenyumbang utama kenaikan perbelanjaanoperasi adalah kos bahan api danpenjana bebas sebanyak RM1,717.3 juta.Perbelanjaan bahan api bagi TK2012meningkat berikutan kenaikan harga gassebanyak 28% pada Jun 2011, sertapeningkatan penggunaan arang batusebanyak 10.1% daripada 18.9 juta tanmetrik pada TK2011 kepada 20.8 juta tanmetrik pada TK2012. Walau bagaimanapun,penurunan trend global bagi harga arangbatu daripada kos purata arang batusebanyak Dolar Amerika 106.9 setiap tanmetrik pada TK2011 kepada Dolar Amerika103.6 setiap tan metrik pada TK2012 telahmengurangkan impak terhadap kenaikankos bahan api.Perbelanjaan AmKenaikan perbelanjaan operasi lain pada TK2012berkait dengan peruntukan perbelanjaan amyang dibuat pada tahun tersebut termasukperuntukan bagi kes tuntutan undang-undangyang dibuat secara bersama oleh Irham NiagaSdn. Bhd. dan Irham Niaga Logistics Sdn. Bhd.berjumlah RM160.5 juta. TNB tidak berpuas hatidengan keputusan tersebut dan telah memfailNotis Rayuan kepada Mahkamah Rayuan pada24 September 2012.PENDAPATAN OPERASIPendapatan operasi Kumpulan telahmeningkat daripada RM532.0 juta padaTK2011 kepada RM2,140.6 juta pada TK2012.Penyumbang utama kepada peningkatan iniadalah pampasan kos bahan api yangditerima pada TK2012 berjumlah RM1.68bilion, bagi kos bahan api yang ditanggungpada tahun-tahun sebelumnya.CUKAIBagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012,Kumpulan telah merekodkan kadar cukai efektifyang lebih rendah sebanyak 24.0% berbandingkadar cukai berkanun sebanyak 25.0%. Iniadalah setelah mengambilkira pendapatanyang tidak dikenakan cukai yang sebahagiannyatelah dikurangkan oleh perbelanjaan yang tidakboleh ditolak. Pada tahun sebelumnya,Kumpulan telah merekodkan kadar cukai efektifsebanyak 16.6%, selepas dinyatakan semula.Kadar cukai efektif tahun sebelum ini adalahrendah, terutamanya disebabkan olehkeuntungan di atas penebusan Syer TerutamaBoleh Tebus bagi TNB Janamanjung Sdn. Bhd.yang tidak dikenakan cukai.JUMLAH ASETSehingga 31 Ogos 2012, jumlah aset adalahRM88,469.1 juta, menunjukkan peningkatansebanyak 11.9% daripada RM79,064.3 jutapada tahun kewangan sebelum ini.Hartanah, Loji dan KelengkapanHartanah, loji dan kelengkapan bagiKumpulan termasuk aset bukan semasayang dipegang untuk jualan pada TK2012adalah sebanyak RM64,779.7 juta iaitupeningkatan sebanyak 4.7% berbandingTK2011, selaras dengan perbelanjaan modalyang lebih tinggi pada TK2012.Penghutang Perdagangan dan Lain-lainPenghutangPenghutang perdagangan dan lain-lainpenghutang direkodkan pada RM6,988.7 jutamenunjukkan peningkatan sebanyak 16.1%berbanding TK2011 dan ini termasukpampasan kos bahan api yang belum diterima.JUMLAH LIABILITISehingga 31 Ogos 2012, jumlah liabiliti adalahRM52,070.8 juta, menunjukkan peningkatansebanyak 11.2% berbanding denganRM46,834.9 juta pada TK2011.PinjamanPeningkatan dalam jumlah liabiliti adalahdisebabkan oleh peningkatan dalampeminjaman iaitu daripada RM19,054.1 jutapada TK2011 kepada RM23,071.8 juta padaTK2012. Ini adalah disebabkan oleh terbitansukuk baru berjumlah RM4,850.0 juta olehTNB Janamanjung Sdn. Bhd. pada November2011, diselaraskan oleh pembayaran balikpinjaman dalam Ringgit dan mata wang asingberjumlah RM1,275.1 juta. Sehingga 31 Ogos2012, kos dana purata wajaran bagi Kumpulanadalah 4.9% berbanding 5.1% pada TK2011.JUMLAH EKUITIJumlah ekuiti telah meningkat daripadaRM32,229.4 juta pada TK2011 kepada RM36,398.3juta pada TK2012, terutamanya disumbangkanoleh kenaikan keuntungan bagi TK2012.Pendapatan SesahamPendapatan asas sesaham telah meningkatdaripada 17.71 sen sesaham pada TK2011kepada 76.82 sen sesaham pada TK2012.Selaras dengan ini, pulangan ke ataspemegang saham juga turut meningkatkepada 11.2% pada TK2012 daripada 10.1%pada TK2011.DividenBagi TK2012, dividen interim kasar sebanyak0.38 sen sesaham dan dividen interim singletiersebanyak 4.71 sen sesaham biasaberjumlah RM273 juta telah dibayar pada 25Mei 2012. Lembaga Pengarah juga telahmencadangkan dividen akhir single-tiersebanyak 15.0 sen sesaham bagi tempohberakhir 31 Ogos 2012.Laporan Tahunan 2012

ANDA LIHAT

KAMI LIHAT...RIBUAN PEKERJAANDALAM SEMUA SEKTORPeluang pekerjaan semakin meningkat di Malaysia, hasil daripada ekonominegara yang pesat membangun. Semua sektor, daripada perkilangan dantelekomunikasi hinggalah kepada minyak & gas dan perbankan, semuanyabergantung kepada tenaga elektrik untuk terus berkembang. Pada masa yangsama, negara turut bergantung kepada tenaga elektrik untuk membangunkanmodal insan kita. Justeru, TNB kekal sebagai penghubung utama dalampembekalan tenaga negara melalui grid nasional.

KEEPING THELIGHTS ON

Atas (dari kiri ke kanan) :Ahli-ahli Lembaga PengarahTENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Tan Sri Leo MoggiePengerusiPengarah Bukan Eksekutif Bukan BebasDatuk Wira Ir. Azman bin MohdPresiden/Ketua Pegawai EksekutifPengarah Eksekutif Bukan BebasDato’ Zainal Abidin bin PutihPengarah Bukan Eksekutif Kanan Bebas

Datuk Nozirah binti BahariPengarah Bukan Eksekutif Bukan BebasDato’ Mohammad Zainal bin ShaariPengarah Bukan Eksekutif Bukan BebasTan Sri Dato’ Seri Siti Norma binti YaakobPengarah Bukan Eksekutif BebasBawah (dari kiri ke kanan):Dato’ Abd Manaf bin HashimPengarah Bukan Eksekutif BebasDato’ Fuad bin JaafarPengarah Bukan Eksekutif BebasDatuk Chung Hon CheongPengarah Bukan Eksekutif BebasTan Sri Dato’ Hari Narayanana/l GovindasamyPengarah Bukan Eksekutif BebasSuria binti Ab Rahman(Pengarah Pengganti kepadaDato’ Mohammad Zainal bin Shaari)Pengarah Bukan Eksekutif Bukan BebasNorazni binti Mohd IsaSetiausaha Syarikat

84TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Profil Lembaga PengarahKepimpinanTan Sri Leo Moggie(Berusia 71 tahun – warganegara Malaysia)Pengerusi Bukan Eksekutif Bukan BebasSarjana Sastera dalam jurusan Sejarah dariUniversity of Otago, New ZealandSarjana Pentadbiran Perniagaan dariPennsylvania State University, AmerikaSyarikat● Dilantik sebagai Ahli LembagaPengarah pada 12 April 2004●●Menghadiri kesemua 14 MesyuaratLembaga Pengarah yang telahdiadakan sepanjang Tahun KewanganPengerusi Jawatankuasa Kewangandan Pelaburan Lembaga PengarahKemahiran, Pengalaman dan Kepakaran:Sebelum pelantikan beliau sebagai PengerusiTenaga Nasional Berhad, Tan Sri Leo Moggietelah berkhidmat dengan Kerajaan Malaysiaselama lebih daripada 38 tahun. Beliau telahmenyandang beberapa jawatan MenteriKanan di peringkat Persekutuan dan Negeribermula dari tahun 1976 sehingga tahun2004 yang merangkumi jawatan sebagaiMenteri Tenaga, Komunikasi dan Multimedia(1998-2004), Menteri Kerja Raya (1989-1995),Menteri Tenaga, Telekom dan Pos (1978-1989dan 1995-1998), Menteri Kerajaan Tempatan(1977-1978) dan Menteri PerkhidmatanKebajikan (1976-1977) di dalam KerajaanNegeri Sarawak. Beliau turut dilantiksebagai Ahli Dewan Undangan NegeriSarawak dari tahun 1974 hingga tahun1978 dan Ahli Parlimen dari tahun1974 sehingga tahun 2004.Keahlian di dalam LembagaPengarah yang terkini:Digi.Com Berhad, ACE JernehInsurance Berhad, syarikat-syarikatdi dalam Kumpulan TNB danbeberapa syarikat persendirian lain.Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd(Berusia 55 tahun – warganegara Malaysia)Presiden/Ketua Pegawai EksekutifPengarah Eksekutif Bukan BebasSarjana Pentadbiran Perniagaan dariUniversiti MalayaSarjana Muda Kejuruteraan (KejuruteraanElektrik) dari University of Liverpool,United Kingdom● Dilantik sebagai Ahli LembagaPengarah pada 15 April 2010● Menghadiri kesemua 14 MesyuaratLembaga Pengarah yang telahdiadakan sepanjang Tahun KewanganKemahiran, Pengalaman dan Kepakaran:Datuk Wira Ir. Azman telah dilantik sebagaiPresiden/Ketua Pegawai Eksekutif TenagaNasional Berhad pada 1 Julai 2012. Beliautelah berkhidmat dengan Syarikat dalampelbagai jawatan di Bahagian Pembahagiansejak tahun 1979 termasuklah sebagaiPenolong Jurutera Daerah, PengurusDaerah, Pengurus Kawasan, PenolongPengurus Besar, Pengurus Besar danPengurus Besar Kanan. Beliau turutmenyandang jawatan sebagai NaibPresiden, Pembahagian bermula dari 14November 2008 sehingga 14 April 2010.Sebelum menjawat jawatan terkini, beliauadalah merupakan Pengarah Eksekutif/Ketua Pegawai Operasi TNB.Keahlian di dalam Lembaga Pengarahyang terkini:Syarikat-syarikat di dalam Kumpulan TNB.Kiri : Tan Sri Leo MoggieKanan : Datuk Wira Ir. Azman bin MohdLaporan Tahunan 2012

85KEEPING THE LIGHTS ONProfil Lembaga PengarahDato’ Zainal Abidin bin Putih(Berusia 66 tahun – warganegara Malaysia)Pengarah Kanan Bebas Bukan EksekutifAhli Institut Akauntan Bertauliah dariEngland dan Wales● Dilantik sebagai Ahli LembagaPengarah pada 1 Mei 2003● Menghadiri kesemua 14 MesyuaratLembaga Pengarah yang diadakansepanjang Tahun Kewangan● Pengerusi Jawatankuasa AuditLembaga Pengarah dan AhliJawatankuasa Kewangan dan PelaburanLembaga PengarahKemahiran, Pengalaman dan Kepakaran:Dato’ Zainal Abidin merupakan bekasPengerusi Lembaga Piawaian PerakaunanMalaysia (MASB), Mentakab Rubber CompanyBerhad dan Pengurusan Danaharta NasionalBerhad. Beliau juga adalah bekas PresidenInstitut Akauntan Awam Bertauliah Malaysia(MICPA), bekas ahli Suruhanjaya Komunikasidan Multimedia Malaysia dan bekaspenasihat kepada Tetuan Ernst & YoungMalaysia. Dato’ Zainal Abidin mempunyaipengalaman yang luas di dalam bidangperakaunan awam dan turut menjadi RakanKongsi, Pengarah Eksekutif, Rakan KongsiUrusan Negara dan Pengerusi di dalam firmaHanafiah Raslan & Mohamad yang telahbergabung dengan Ernst & Young padatahun 2002. Beliau kini merupakan PengerusiMobile Money International Sdn. Bhd. sertamenganggotai Lembaga Pemegang AmanahYayasan Institut Jantung Negara.Keahlian di dalam Lembaga Pengarahyang terkini:CIMB Group Holdings Berhad, PetronMalaysia Refining & Marketing Berhad(dahulunya dikenali sebagai ESSO MalaysiaBerhad), Dutch Lady Milk Industries Berhad,Land & General Berhad, CIMB InvestmentBank Berhad, CIMB Bank Berhad, SoutheastAsia Special Asset Management Berhad danbeberapa buah syarikat persendirian lain.Kiri : Dato’ Zainal Abidin bin PutihKanan : Datuk Nozirah binti BahariDatuk Nozirah binti Bahari(Berusia 57 tahun – warganegara Malaysia)Pengarah Bukan Eksekutif Bukan BebasIjazah Sarjana Muda Sains Sosial (Kepujian)(Urban Studies) dari Universiti SainsMalaysiaDiploma Pentadbiran Awam, InstitutTadbiran Awam Negara (INTAN)● Dilantik sebagai Ahli LembagaPengarah pada 28 Jun 2011● Menghadiri 12 daripada 14 MesyuaratLembaga Pengarah yang telah diadakansepanjang Tahun Kewangan● Pengerusi Jawatankuasa TenderLembaga PengarahKemahiran, Pengalaman dan Kepakaran:Datuk Nozirah merupakan Timbalan KetuaSetiausaha (Pengurusan) di KementerianKewangan. Beliau telah berkhidmat lebihdaripada 30 tahun di dalam PerkhidmatanAwam Malaysia bermula sebagai PenolongSetiausaha, Bahagian Kewangan diKementerian Kewangan sebelum dilantik kejawatan sekarang. Antara jawatan lain yangtelah disandang termasuklah TimbalanSetiausaha, Bahagian Perolehan danBekalan (2002-2004), Timbalan SetiausahaPengurusan Pinjaman, Bahagian PasaranKewangan dan Aktuari (2005-2007),Setiausaha Pengurusan Pinjaman, BahagianPasaran Kewangan dan Aktuari (2007-2011)serta Pengarah Bahagian PengurusanBelanjawan (21 Mac-20 Mei 2011) diKementerian Kewangan.Keahlian di dalam Lembaga Pengarahyang terkini:Proton Holdings Berhad dan Bank SimpananNasional Berhad.KepimpinanLaporan Tahunan 2012

86TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Profil Lembaga PengarahKepimpinanDato’ Mohammad Zainal bin Shaari(Berusia 49 tahun – warganegara Malaysia)Pengarah Bukan Eksekutif Bukan BebasFellow Institut Akauntan Bertauliah,England dan WalesFellow Persatuan Akauntan Bertauliah(ACCA) United KingdomAhli Institut Akauntan Malaysia (MIA)Ahli Institut Akauntan Awam BertauliahMalaysia (MICPA)● Dilantik sebagai Ahli LembagaPengarah pada 31 Mac 2007●●Menghadiri 12 daripada 14 MesyuaratLembaga Pengarah yang telahdiadakan sepanjang Tahun KewanganAhli Jawatankuasa Tender LembagaPengarah, Jawatankuasa Penamaandan Ganjaran Lembaga Pengarah danJawatankuasa Kewangan danPelaburan Lembaga PengarahKemahiran, Pengalaman dan Kepakaran:Dato’ Mohammad Zainal merupakanPengarah Eksekutif/Ketua Pegawai OperasiKhazanah Nasional Berhad. Beliau telahmenyandang pelbagai jawatan di dalamsektor swasta termasuk firma perakaunanawam di United Kingdom dari tahun 1984sehingga tahun 1990 dan kemudiannyaberkhidmat dengan PricewaterhouseCooperssehingga tahun 2002. Beliau pernahberkhidmat dengan BinaFikir Sdn. Bhd.sebelum menyertai Khazanah NasionalBerhad pada Oktober 2004.Tan Sri Dato’ Hari Narayanana/l Govindasamy(Berusia 62 tahun – warganegara Malaysia)Pengarah Bebas Bukan EksekutifSarjana Muda Kejuruteraan Elektrik danElektronik dari University of Northumbria,England● Dilantik sebagai Ahli LembagaPengarah pada 1 Mac 1995●●Menghadiri 13 daripada 14 MesyuaratLembaga Pengarah yang telahdiadakan sepanjang Tahun KewanganAhli Jawatankuasa Audit LembagaPengarah dan Jawatankuasa Penamaandan Ganjaran Lembaga PengarahKemahiran, Pengalaman dan Kepakaran:Tan Sri Dato’ Hari Narayanan merupakanseorang Jurutera Profesional Berdaftardengan Lembaga Jurutera Malaysia. Beliauberpengalaman luas di dalam bidangkejuruteraan elektrik dan elektronik sertapernah menyandang jawatan-jawatanutama di InchCape Berhad dan TamcoCutler-Hammer Sdn. Bhd. Beliau jugamerupakan bekas Pengerusi NoblemaxResources Sdn. Bhd dan Timbalan PengerusiEmrail Sdn. Bhd.Keahlian di dalam Lembaga Pengarahyang terkini:SP Setia Berhad, Puncak Niaga HoldingsBerhad, IEV Holdings Ltd. dan beberapabuah syarikat persendirian lain.Kiri : Tan Sri Dato’ Hari Narayanana/l GovindasamyKanan : Dato’ Mohammad Zainal bin ShaariLaporan Tahunan 2012

87KEEPING THE LIGHTS ONProfil Lembaga PengarahDato’ Fuad bin Jaafar(Berusia 69 tahun – warganegara Malaysia)Pengarah Bebas Bukan EksekutifDiploma dalam jurusan Teknologi dariBrighton College of Technology (kiniBrighton University), United Kingdom● Dilantik sebagai Ahli LembagaPengarah pada 15 Mac 2007● Menghadiri 13 daripada 14 MesyuaratLembaga Pengarah yang telahdiadakan sepanjang Tahun Kewangan● Ahli Jawatankuasa Tender LembagaPengarah, Jawatankuasa Penamaandan Ganjaran Lembaga Pengarah danJawatankuasa Tatatertib LembagaPengarahKemahiran, Pengalaman dan Kepakaran:Dato’ Fuad memulakan kerjayanya denganTenaga Nasional Berhad pada tahun 1966.Beliau telah berkhidmat selama 35 tahundengan menyandang pelbagai jawatanpenting termasuklah sebagai PenolongJurutera Pembahagian, Pengurus KananDaerah, Jurutera Pembinaan, PenolongJurutera Kanan Pembinaan, Jurutera KananPembinaan, Timbalan Ketua Jurutera/Penolong Pengurus Besar dan TimbalanPengurus Besar. Dato’ Fuad juga turut dilantiksebagai Pengurus Besar BahagianPenghantaran pada Januari 1994 dankemudiannya sebagai Pengurus Besar KananPembekalan Tenaga. Beliau merupakan KetuaPegawai Operasi dan Pengarah EksekutifTNB bermula dari 4 September 1997 dankemudiannya dilantik sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif pada 16 Oktober2000, jawatan yang telah disandangsehingga November 2001.Keahlian di dalam Lembaga Pengarahyang terkini:Sarawak Hidro Sdn. Bhd. dan syarikatsyarikatdi dalam Kumpulan TNB.Kiri : Tan Sri Dato’ Seri Siti Norma binti YaakobKanan : Dato’ Fuad bin JaafarTan Sri Dato’ Seri Siti Normabinti Yaakob(Berusia 72 tahun – warganegara Malaysia)Pengarah Bukan Eksekutif BebasBarrister-at-Law, Gray’s Inn, LondonSijil Public International Law dalam Post-Finals Course, Council of Legal Education,London● Dilantik sebagai Ahli LembagaPengarah pada 12 September 2008● Menghadiri kesemua 14 MesyuaratLembaga Pengarah yang telahdiadakan sepanjang Tahun Kewangan● Pengerusi Jawatankuasa Penamaandan Ganjaran Lembaga Pengarah danJawatankuasa Tatatertib LembagaPengarah serta Ahli JawatankuasaKewangan dan Pelaburan LembagaPengarahKemahiran, Pengalaman dan Kepakaran:Tan Sri Dato’ Seri Siti Norma pernahmenyandang pelbagai jawatan kanan didalam Perkhidmatan Perundangan Malaysiatermasuklah sebagai Penolong PendaftarKanan Mahkamah Tinggi, Presiden MahkamahSeksyen, Peguam Kanan Persekutuan diJabatan Peguam Negara, Timbalan PemegangAmanah, Malaysia dan Ketua PendaftarMahkamah Persekutuan Malaysia. Tan SriDato’ Seri Siti Norma telah dilantik sebagaiHakim Mahkamah Tinggi Malaya dari tahun1983 sehingga tahun 1994 dan seterusnyabeliau dilantik sebagai Hakim MahkamahRayuan, Malaysia dari tahun 1994 sehinggatahun 2000. Beliau turut dilantik sebagaiHakim Mahkamah Persekutuan Malaysia pada1 Januari 2001 dan kemudiannya dilantikmenjadi Ketua Hakim Malaya, jawatan yangdisandang dari 8 Februari 2005 sehinggapersaraan beliau pada 5 Januari 2007. Tan SriDato’ Seri Siti Norma kini merupakanPengerusi Suruhanjaya Persaingan Malaysia.Keahlian di dalam Lembaga Pengarahyang terkini:KAF Investment Bank Berhad, RAM HoldingsBerhad, RAM Rating Services Berhad danRAM Rating (Lanka) Limited.KepimpinanLaporan Tahunan 2012

88TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Profil Lembaga PengarahKepimpinanDato’ Abd Manaf bin Hashim(Berusia 56 tahun – warganegara Malaysia)Pengarah Bebas Bukan EksekutifOND (Engineering), CambridgeshireCollege of Arts and Technology,HND, Thames Valley University (SloughCampus)● Dilantik sebagai Ahli LembagaPengarah pada 1 Februari 2010● Menghadiri semua 14 MesyuaratLembaga Pengarah yang telahdiadakan sepanjang Tahun Kewangan●Ahli Jawatankuasa Audit LembagaPengarah, Jawatankuasa TenderLembaga Pengarah dan JawatankuasaTatatertib Lembaga PengarahKemahiran, Pengalaman dan Kepakaran:Dato’ Abd Manaf merupakan ahliSuruhanjaya Perkhidmatan Awam NegeriPerak sejak tahun 2009 dan merupakanPengerusi di beberapa buah syarikatpersendirian yang terlibat di dalam sektorpembinaan, telekomunikasi dan sektorsolar hibrid semenjak tahun 1993. Sebelumitu, beliau pernah menyandang pelbagaijawatan di dalam Shapadu DecloedtDredging Sdn. Bhd. (1990-1992), IndustrialBoilers and Allied Equipment (IBAE) (1984-1986), Hakasa Sdn. Bhd. (1983-1984) danAsie Sdn. Bhd. (1982-1983).Keahlian di dalam Lembaga Pengarahyang terkini:Integrax Berhad dan beberapa buah syarikatpersendirian.Kiri : Dato’ Abd Manaf bin HashimTengah : Datuk Chung Hon CheongKanan : Suria binti Ab RahmanLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON89Profil Lembaga PengarahDatuk Chung Hon Cheong(Berusia 51 tahun – warganegara Malaysia)Pengarah Bebas Bukan EksekutifAdvanced Computer Programming, CDSComputer Data Services● Dilantik sebagai Ahli LembagaPengarah pada 1 Oktober 2010●●Menghadiri kesemua 14 MesyuaratLembaga Pengarah yang telahdiadakan sepanjang Tahun KewanganAhli Jawatankuasa Audit LembagaPengarah, Jawatankuasa Kewangandan Pelaburan Lembaga Pengarahdan Jawatankuasa Tatatertib LembagaPengarahKemahiran, Pengalaman dan Kepakaran:Datuk Chung Hon Cheong merupakanKetua Pegawai Eksekutif/Pengarah Eksekutif,Rexit Berhad. Beliau mempunyaipengalaman profesional melebihi 30 tahundi dalam industri Teknologi Maklumat (IT)di mana beliau telah memulakan kerjayanyaseawal tahun 1980-an. Pada tahun 2001,beliau telah dilantik sebagai PengarahUrusan E-Resource.com Sdn. Bhd, sebuahsyarikat yang menjalankan penyelidikandan pembangunan aplikasi RFID. Selepasdari itu, pada tahun 2003, beliau telahmenyertai Rexit Solution Sdn. Bhd. dankemudiannya dilantik sebagai PengarahUrusan Rexit Venture Sdn. Bhd.Keahlian di dalam Lembaga Pengarahyang terkini:Rexit Berhad, Rexit (Labuan) Berhad danbeberapa buah syarikat persendirian.Suria binti Ab Rahman(Berusia 39 tahun – warganegara Malaysia)(Pengarah Pengganti kepada Dato’Mohammad Zainal bin Shaari)Pengarah Bukan Eksekutif Bukan BebasSarjana Pentadbiran Perniagaan dariJudge Business School dari University ofCambridgeSarjana Muda Sains Ekonomi (Perakaunandan Kewangan) dari London School ofEconomicsAssociate Institut Akauntan Bertauliah,England dan Wales (ICAEW)Associate Institut Juruaudit Dalaman,United Kingdom dan IrelandAhli Institut Akauntan Malaysia● Dilantik ke Lembaga Pengarah pada30 November 2009Kemahiran, Pengalaman dan Kepakaran:Suria merupakan Pengarah, PengurusanModal Insan Strategik Khazanah NasionalBerhad. Sebelum itu, beliau telah berkhidmatsebagai Pengarah di Pejabat PengarahUrusan dari Jun 2009 sehingga Jun 2012.Beliau turut menyandang pelbagai jawatanutama dalam Khazanah Nasional Berhadtermasuk sebagai Ketua Unit PengurusanRisiko dari Februari 2006 hingga Mei 2009dan Naib Presiden, Unit Pengurusan Risikodari April 2005 hingga Januari 2006. Sebelummenyertai Khazanah Nasional Berhad, beliautelah berkhidmat dengan KPMG dipejabatnya di London selama sembilansetengah tahun dari pertengahan tahun1996 sehingga tahun 2005.Nota:Selain daripada yang dinyatakan, tiadaPengarah mempunyai sebarang:1. Hubungan kekeluargaan denganmana-mana Pengarah lain dan/atauPemegang-pemegang Saham UtamaTenaga Nasional Berhad;2. Percanggahan kepentingan denganTenaga Nasional Berhad;3. Disabitkan dengan sebarang kesalahandalam tempoh 10 tahun yang lalu.KepimpinanLaporan Tahunan 2012

Kepimpinan90TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)JawatankuasaTertinggi Kumpulan – JTKJawatankuasa Tertinggi Kumpulan (JTK) diamanahkan dengantanggungjawab untuk memastikan bahawa operasi Kumpulan adalahsejajar dengan visi dan misi serta memastikan ia dilaksanakan menurutdasar dan strategi Kumpulan.JTK juga bertanggungjawab untuk memantau keseluruhan prestasiKumpulan dan Jawatankuasa Pengurusan yang lain, pelantikan ahliahliJawatankuasa Pengurusan dan kenaikan pangkat eksekutifeksekutifdi dalam Kumpulan.JTK telah mengadakan lapan (8) mesyuarat di dalam Tahun Kewanganberakhir 31 Ogos 2012.1324Komposisi:1. Datuk Wira Ir. Azman bin MohdPresiden/Ketua Pegawai Eksekutif2. Fazlur Rahman bin ZainuddinKetua Pegawai Kewangan/Naib Presiden,Kewangan Kumpulan3. Dato’ Ir. Mohd Nazri bin ShahruddinNaib Presiden, Bisnes Baru & Projek Utama4. Zainudin bin IbrahimNaib Presiden, Penjanaan5. Datuk Rozimi bin RemeliNaib Presiden, Penghantaran6. Datuk Ir. Baharin bin DinNaib Presiden, Pembahagian56Laporan Tahunan 2012

91KEEPING THE LIGHTS ONJawatankuasaPembekalan Tenaga – JPTJawatankuasa Pembekalan Tenaga (JPT) adalah forum pengurusantertinggi yang mempunyai kuasa untuk mengesahkan dan meluluskansemua perancangan dan cadangan pembangunan sistem pembekalantenaga bagi TNB di Semenanjung Malaysia sebelum dikemukakankepada Lembaga Pengarah. JPT juga membuat keputusan mengenaiisu-isu operasi utama yang boleh menjejaskan bisnes teras Syarikatserta perkara-perkara yang berkaitan dengan penyegeraanprojek-projek pembangunan utama penjanaan, penghantaran danpembahagian di Semenanjung Malaysia.JPT telah mengadakan tiga (3) mesyuarat di dalam Tahun Kewanganberakhir 31 Ogos 2012.Kepimpinan1324Komposisi:1. Datuk Wira Ir. Azman bin MohdPresiden/Ketua Pegawai Eksekutif2. Fazlur Rahman bin ZainuddinKetua Pegawai Kewangan/NaibPresiden, Kewangan Kumpulan3. Zainudin bin IbrahimNaib Presiden, Penjanaan4. Datuk Rozimi bin RemeliNaib Presiden, Penghantaran5. Datuk Ir. Baharin bin DinNaib Presiden, Pembahagian6. Datin Roslina binti ZainalNaib Presiden, Perancangan56Laporan Tahunan 2012

92TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)JawatankuasaPengurusan Eksekutif Kumpulan – JEK12Kepimpinan34Jawatankuasa Pengurusan EksekutifKumpulan (JEK), diketuai oleh Presiden/KetuaPegawai Eksekutif, memikul tanggungjawabbagi pengurusan harian bisnes dan operasi,perancangan strategik, pengurusan sumberdan penilaian risiko Syarikat. JEK memantaudan menguruskan isu-isu untuk memastikanbahawa tanggungjawab Syarikat telahdilaksanakan dan memenuhi jangkaanpemegang-pemegang saham dan pihakpihakberkepentingan yang lain.JEK juga membincangkan mengenaipencapaian Petunjuk Prestasi Utama (KPI)Bahagian-bahagian dan cabaran-cabaranyang dihadapi dalam mencapai KPl tersebut.KPI kemudiannya akan dikaji dan disusunsemula dengan sasaran yang ditetapkanbagi tahun tersebut.56JEK secara umumnya bermesyuarat padasetiap bulan dan apabila adanya keperluan.JEK telah mengadakan 14 mesyuarat didalam Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos2012.Komposisi:1. Datuk Wira Ir. Azman bin MohdPresiden/Ketua Pegawai Eksekutif3. Dato’ Ir. Mohd Nazri bin ShahruddinNaib Presiden, Bisnes Baru & Projek Utama5. Datuk Rozimi bin RemeliNaib Presiden, Penghantaran2. Fazlur Rahman bin ZainuddinKetua Pegawai Kewangan/Naib Presiden,Kewangan Kumpulan4. Zainudin bin IbrahimNaib Presiden, Penjanaan6. Datuk Ir. Baharin bin DinNaib Presiden, PembahagianLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON93Jawatankuasa Pengurusan Eksekutif Kumpulan – JEK78Kepimpinan91011127. Dato’ Muhammad Razif bin Abdul RahmanNaib Presiden, Sumber Manusia9. Kamaruddin bin MahmoodKetua Pegawai Maklumat11. Dato’ Roslan bin Ab RahmanKetua Pegawai Korporat8. Datin Roslina binti ZainalNaib Presiden, Perancangan10. Ir. Nor Azmi bin RamliKetua Pegawai Perolehan12. Norazni binti Mohd IsaSetiausaha SyarikatLaporan Tahunan 2012

94TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Profil Pengurusan12Kepimpinan3456Komposisi:1. Datuk Wira Ir. Azman bin MohdPresiden/Ketua Pegawai Eksekutif3. Dato’ Ir. Mohd Nazri bin ShahruddinNaib Presiden, Bisnes Baru & Projek Utama5. Datuk Rozimi bin RemeliNaib Presiden, Penghantaran2. Fazlur Rahman bin ZainuddinKetua Pegawai Kewangan/Naib Presiden,Kewangan Kumpulan4. Zainudin bin IbrahimNaib Presiden, Penjanaan6. Datuk Ir. Baharin bin DinNaib Presiden, PembahagianLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON95Profil Pengurusan78Kepimpinan91011127. Dato’ Muhammad Razif bin Abdul RahmanNaib Presiden, Sumber Manusia9. Kamaruddin bin MahmoodKetua Pegawai Maklumat11. Dato’ Roslan bin Ab RahmanKetua Pegawai Korporat8. Datin Roslina binti ZainalNaib Presiden, Perancangan10. Ir. Nor Azmi bin RamliKetua Pegawai Perolehan12. Norazni binti Mohd IsaSetiausaha SyarikatLaporan Tahunan 2012

96TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Profil PengurusanKepimpinan1 Datuk Wira Ir. Azman bin MohdPresiden/Ketua Pegawai EksekutifDatuk Wira Ir. Azman bin Mohd, berusia 55tahun, telah memegang pelbagai jawatanpenting dalam TNB sejak menyertaiorganisasi tersebut 31 tahun lalu. Beliaumemulakan kerjaya sebagai JuruteraElektrik (Daerah) dan kemudian meningkatke pelbagai jawatan dengan tanggungjawabyang lebih besar, seperti menyandangjawatan Pengurus Daerah, Pengurus BesarNegeri dan Pengurus Besar (PengurusanStrategik & Pembangunan Organisasi)sebelum dilantik sebagai Pengurus BesarKanan (Operasi Wilayah 2) pada tahun2006. Pada 14 November 2008, beliautelah dilantik sebagai Naib Presiden(Pembahagian) manakala pada 15 April2010, Datuk Wira Ir. Azman telah dilantikpula sebagai Ketua Pegawai Operasi/Pengarah Eksekutif TNB. Beliau mengambilalih kepimpinan syarikat sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif pada 1 Julai 2012.Datuk Wira Ir. Azman memperoleh DiplomaKejuruteraan dari England Newark TechnicalCollege, UK, pada tahun 1976, Ijazah SarjanaMuda Kejuruteraan dalam KejuruteraanElektrik dari University of Liverpool, UK,pada tahun 1979 dan Sarjana PentadbiranPerniagaan dari Universiti Malaya padatahun 1996.2 Fazlur Rahman bin ZainuddinKetua Pegawai Kewangan/NaibPresiden, Kewangan KumpulanFazlur Rahman bin Zainuddin, berusia 43tahun, dilantik sebagai Ketua PegawaiKewangan dan Naib Presiden, KewanganKumpulan TNB pada 1 Julai 2012. Sebelumitu, beliau merupakan Ketua PegawaiKewangan dengan Kumpulan Naza.Sebelum menyertai Kumpulan Naza padatahun 2010, Fazlur telah berkhidmatdengan Telekom Malaysia Berhad (TM)selama lima tahun mulai 2005, di manasepanjang tempoh tersebut beliau pernahmenyandang pelbagai jawatan hinggaakhirnya memegang jawatan Naib Presiden,Pembangunan Perniagaan. Fazlur jugapernah berkhidmat dengan Shell Malaysiaselama 10 tahun dari 1995 denganmenggalas pelbagai tanggungjawab dalampengurusan kewangan dan korporat. Lebihawal daripada itu, beliau telah menimbapengalaman dalam amalan perakaunanawam yang meliputi perkhidmatan sebagaiperunding cukai selama hampir tiga tahundi Pricewaterhouse Kuala Lumpur.Fazlur turut menganggotai LembagaPengarah pelbagai anak syarikat TNB. Beliaumerupakan seorang akauntan profesionaldari segi kelulusan, Fellow Association ofChartered Certified Accountants (ACCA), UKdan ahli Institut Akauntan Malaysia (MIA).3 Dato’ Ir. Mohd Nazribin ShahruddinNaib Presiden, Bisnes Baru &Projek UtamaDato’ Ir. Mohd Nazri bin Shahruddin, berusia55 tahun, menyertai Lembaga Lektrik Negara(LLN) pada 1 September 1979 setelahmenamatkan pengajian beliau di UK sebagaiseorang pemegang biasiswa LLN. Beliauberkhidmat di beberapa stesen janakuasadalam bidang Operasi dan Penyelenggaraandan turut terlibat dalam pembinaanbeberapa loji janakuasa, di mana penglibatanbeliau paling utama adalah dalampembinaan Stesen Janakuasa Sultan AzlanShah di Perak. Kemudian, Dato’ Nazrimengetuai sebuah pasukan daripada TNB,Khazanah Nasional dan Malakoff yang telahmenjalin kerjasama dengan sebuah firmaswasta Arab Saudi untuk membina projekAir dan Pembekal Tenaga Bebas (IWPP)pertama di Arab Saudi iaitu Shuaibah Powerand Water Facility. Beliau bertugas di Jeddahselama tiga tahun untuk menyiapkan projekberkenaan. Pada tahun 2008, Dato’ Nazridilantik sebagai Naib Presiden Penjanaandan telah memegang jawatan tersebuthingga ke pelantikan beliau sebagai NaibPresiden, Bisnes Baru & Projek Utama padabulan September 2012.Dato’ Nazri berkelulusan ijazah SarjanaMuda Kejuruteraan Mekanikal dari King’sCollege, University of London.4 Zainudin bin IbrahimNaib Presiden, PenjanaanTuan Haji Zainudin Ibrahim, berusia 56tahun, memulakan kerjaya yang telahmenjangkau tempoh 32 tahun dengan TNBsebagai Jurutera Mekanikal di StesenJanaelektrik Tuanku Ja’afar pada tahun1980. Pada tahun 1984 beliau memulakantugas sebagai Jurutera Giliran Kerja diStesen Janaelektrik Sultan Ismail, Pakaselama 2 tahun. Beliau kemudian ditugaskankembali ke Stesen Janaelektrik TuankuJa’afar di mana beliau meneruskanperkhidmatan selama 20 tahun denganmenyandang pelbagai jawatan dalamJabatan Senggaraan & Kejuruteraan di manajawatan tertinggi yang beliau sandangadalah sebagai Pengurus Kanan. Dari tahun2007 sehingga April 2012, beliau telahmenyandang jawatan Pengurus Besar diStesen Janaelektrik Putrajaya, dan kemudiandi Stesen Janaelektrik Tuanku Ja’afar. Beliauseterusnya bertugas selama 6 bulan sebagaiPengurus Besar Kanan (Operasi) BahagianPenjanaan. Pada 3 September 2012, TuanHaji Zainudin telah dilantik sebagai NaibPresiden, Penjanaan.Tuan Haji Zainudin memperolehi ijazahSarjana Muda Kejuruteraan Mekanikaldari University of Sheffield, UK, pada tahun1980 dan ijazah Sarjana PengurusanKejuruteraan dari Universiti Tenaga Nasionalpada tahun 2005.5 Datuk Rozimi bin RemeliNaib Presiden, PenghantaranDatuk Rozimi bin Remeli, berusia 55 tahun,telah berkhidmat selama lebih 33tahun di TNB. Beliau telah memulakanperkhidmatannya sebagai Eksekutif Teknik diBahagian Pembahagian, Butterworth, PulauPinang. Sekembalinya daripada menyambungLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON97Profil Pengurusanpelajaran diperingkat ijazah, Datuk Rozimikemudiannya telah ditempatkan di JabatanSenggaraan Penghantaran Wilayah Utara.Beliau pernah memegang beberapa jawatantermasuklah Timbalan Ketua Jurutera, PrestasiSistem, Pengurus Wilayah Tengah, SenggaraanPenghantaran, Pengurus Besar, SenggaraanPenghantaran dan Pengurus Besar Kanan,Pembangunan Aset Penghantaran sebelumdilantik ke jawatan sebagai Naib Presiden(Penghantaran) pada 9 Januari 2010.Datuk Rozimi adalah lulusan DiplomaKejuruteraan Elektrik (Kuasa) dari UniversitiTeknologi Malaysia, ijazah Sarjana MudaKejuruteraan dari Northorp University,Amerika Syarikat (AS) dan ijazah SarjanaPentadbiran Perniagaan (MBA) dariUniversiti Sains Malaysia. Di samping itu,beliau kini juga merupakan Profesor Adjungdi Jabatan Kejuruteraan Awam, UniversitiTenaga Nasional (UNITEN). Beliau turutmenyandang jawatan Pengerusi bagiNational Mirror Committee bagi IEC/TC 115yang dianggotai oleh Malaysia.6 Datuk Ir. Baharin bin DinNaib Presiden, PembahagianDatuk Ir. Baharin bin Din, berusia 49 tahun,telah berkhidmat selama hampir keseluruhantempoh 27 tahun dalam kerjaya beliaumenyandang pelbagai jawatan di TNB,melainkan perkhidmatan beliau selama duatahun dengan Kementerian Tenaga,Telekomunikasi & Pos Malaysia, padaawalnya sebagai Timbalan Pengarah,kemudian sebagai Pengarah di JabatanJemaah Pemeriksa Elektrik di Sabah danPahang. Di TNB, beliau telah memegangbeberapa jawatan pengurusan dalamJabatan Kejuruteraan yang bertanggungjawabke atas pembangunan Pembahagian;beliau pernah terlibat dalam PembangunanBisnes, Penyelenggaraan Rangkaian,Perkhidmatan Meter, PerkhidmatanPembinaan, Perkhidmatan Rangkaian sertaPerkhidmatan Kejuruteraan dan Logistik.Pada bulan Mac 2007, Datuk Ir. Baharintelah dilantik sebagai Pengarah UrusanSabah Electricity dan memegang jawatantersebut selama empat tahun sebelumditugaskan sebagai Pengurus Besar Kanan,Perkhidmatan Pengguna & Perjangkaan,Bahagian Pembahagian pada 1 Disember2011. Beliau seterusnya dinaikkan pangkatke jawatan Naib Presiden, Pembahagianpada 1 Januari 2012.Datuk Ir. Baharin memperoleh ijazah SarjanaMuda Sains Kejuruteraan Elektrik dariSyracuse University, New York, AS danijazah Sarjana Pentadbiran Perniagaan dariUNITEN dan Bond University, Australia, dibawah sebuah program bersama MBAUNITEN/BOND.7 Dato’ Muhammad Razifbin Abdul RahmanNaib Presiden, Sumber ManusiaDato’ Muhammad Razif bin Abdul Rahman,berusia 50 tahun, telah menyumbangkeseluruhan kerjayanya selama 28 tahundengan LLN/TNB. Sepanjang jangka masatersebut, beliau telah berkhidmat dalampelbagai kapasiti iaitu sebagai JuruteraPerlindungan Penghantaran, Jurutera Elektrikdi Stesen Janakuasa, Pengurus PembangunanBisnes di TNB Workshop Services Sdn. Bhd.,Pengurus Operasi di Perusahaan OtomobilElektrik Malaysia dan Ketua Latihan denganTNB Transmission Network Sdn. Bhd. Padatahun 2002, beliau telah bertukar daripadabahagian operasi ke Bahagian SumberManusia Kumpulan di mana beliauberkhidmat sebagai Ketua Latihan &Pembangunan dan kemudian sebagai KetuaPerancangan Sumber Manusia danPerjawatan sebelum dinaikkan pangkatsebagai Naib Presiden, Sumber Manusiapada bulan Disember 2008.Dato’ Muhammad Razif memperolehi ijazahKejuruteraan Elektrik dari University ofLiverpool pada tahun 1984.8 Datin Roslina binti ZainalNaib Presiden, PerancanganDatin Roslina binti Zainal, berusia 50 tahun,telah berkhidmat dengan TNB selama27 tahun, bermula sebagai jurutera elektrikdi Johor Bahru apabila beliau menyertaiLembaga Letrik Negara (nama lama bagiTNB) pada 1 Julai 1985. Beliau kemudiantelah dinaikkan pangkat ke jawatan JuruteraKanan, Perancangan Tenaga di JabatanPerancangan dan Pembangunan di ibupejabat TNB pada tahun 1988, sebelumdipinjamkan sebagai Penolong Pengarah,Tenaga di Unit Perancangan Ekonomi,Pejabat Perdana Menteri dari tahun 1991hingga 1993. Sekembalinya beliau ke TNB,Datin Roslina telah dilantik sebagaiPengurus, Penguatkuasaan & StrategiBisnes di Bahagian Perancangan Korporatdan kemudian sebagai Pengurus Kanan,Pengurusan Strategik dan Bisnes. Padatahun 2005, beliau telah dilantik pulasebagai Pengurus Besar, Perolehan Tenaga,manakala pada 1 April 2009, beliaumengambil alih jawatan pada masa ini iaitusebagai Naib Presiden, Perancangan.Datin Roslina juga merupakan ahliJawatankuasa Perancangan, ProgramPembangunan Nuklear Negara; ahli LembagaJurutera Malaysia; penasihat Institut DasarTenaga dan Penyelidikan, UNITEN; danPengarah TNB Fuel Services Sdn. Bhd.Beliau menerima ijazah KejuruteraanElektrik dari University of Lakehead, Canadadan ijazah Sarjana Pentadbiran Perniagaandari University of New England, Australia.KepimpinanLaporan Tahunan 2012

98TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Profil PengurusanKepimpinan9 Kamaruddin bin MahmoodKetua Pegawai MaklumatKamaruddin bin Mahmood, berusia 52tahun, memiliki lebih 27 tahun pengalamandalam industri Teknologi Maklumat &Komunikasi (ICT), di mana tujuh tahunterakhir merangkumi tempoh perkhidmatanbeliau dengan TNB. Beliau menyertai TNBpada bulan Mei 2005 sebagai PengurusBesar Jabatan IT dalam Bahagian ICT. Sejakitu, beliau telah memperoleh pelbagaikepakaran dalam Bahagian ICT di manabeliau telah berkhidmat selama tujuh bulansebagai Pengurus Besar, JabatanPembangunan Infrastruktur & Operasi ICT,setahun setengah sebagai Pengurus Besar,Jabatan IT & Solusi Bisnes dan dua tahunlagi sebagai Pengurus Besar Kanan dijabatan yang sama, sebelum dinaikkanpangkat ke jawatan beliau pada masa iniiaitu sebagai Ketua Pegawai Maklumat(CIO) pada bulan Mac 2012. Sebagai CIO,Kamaruddin bertanggungjawab memastikanpencapaian visi, misi, strategi dan matlamatsyarikat melalui penggunaan ICT secaraberkesan. Sebelum menyertai TNB, beliaupernah berkhidmat dalam pelbagai jawatanpenting ICT di syarikat-syarikat besar yangterlibat dalam komoditi dan minyak dan gas.Kamaruddin menerima ijazah Sarjana MudaSains dari Murdoch University, Australia dantelah menghadiri sebuah ProgramPengurusan di Cambridge University, UK.10 Ir. Nor Azmi bin RamliKetua Pegawai PerolehanIr. Nor Azmi bin Ramli, berusia 54 tahun,telah berkhidmat di TNB selama 31 tahundengan memegang pelbagai jawatandalam bidang operasi & penyelenggaraandan pengurusan yang merangkumiBahagian Pembahagian, Penjanaan danPerolehan. Tempoh sembilan tahun terakhirperkhidmatan beliau dengan TNB adalah diBahagian Perolehan. Sebelum menyandangjawatan semasa iaitu sebagai Ketua PegawaiPerolehan TNB, beliau merupakan ketuaPerolehan bagi Bahagian Penjanaan.Ir. Nor Azmi adalah seorang JuruteraKompeten bertauliah 66KV, Jurutera StimGred 2 dan Jurutera Pembakaran DalamanGred 2. Beliau juga merupakan ahli InstitutJurutera Malaysia, Institut JuruteraBertauliah Malaysia dan Institut Pembeliandan Bekalan Bertauliah.Ir. Nor Azmi menamatkan pengajian padatahun 1981 dengan ijazah Sarjana MudaSains Kejuruteraan Elektrik dan Elektronikdari University of Brighton, UK. Beliau turutmemegang ijazah Sarjana PentadbiranPerniagaan dari Ohio University, AS danijazah Sarjana Sains Pengurusan Logistik danRantaian Bekalan dari Universiti Bolton, UK.11 Dato’ Roslan bin Ab RahmanKetua Pegawai KorporatDato’ Roslan bin Ab Rahman, berusia 55tahun, memulakan kerjaya yang telahmencapai tempoh lebih 30 tahun di TNBpada 1980, apabila beliau menyertai syarikatsebagai Jurutera Elektrik di Batu Pahat,Johor. Selepas itu, beliau menyandangpelbagai jawatan dengan tanggungjawabyang lebih besar – bermula denganPengurus Daerah di Temerloh, Pahangkepada Pengurus Kanan di ibu pejabatPembahagian dan Pengurus Daerah Kanandi Klang dan seterusnya di Kuantan. Padatahun 1999, beliau dilantik sebagai KetuaKualiti Korporat di ibu pejabat TNB; duatahun kemudian beliau dinaikkan kepadajawatan Pengurus Besar TNB Putrajaya/Cyberjaya, sebelum dilantik sebagaiPengurus Besar (Perkhidmatan Pelanggandan Pemasaran), Bahagian Pembahagian.Dato’ Roslan menjadi Pengurus Besar Kanan,(Operasi Wilayah 2) selama tiga tahunsebelum dinaikkan ke jawatan KetuaPegawai Korporat pada 1 September 2012.Dato’ Roslan berkelulusan ijazah SarjanaMuda Sains Kejuruteraan Elektrik dariUniversity of Southampton, UK.12 Norazni binti Mohd IsaSetiausaha SyarikatNorazni binti Mohd Isa, berusia 49 tahun,telah berkhidmat selama lebih 22 tahun diTNB dengan memiliki pengalaman yangluas dalam pengurusan tender dan kontrak.Beliau pernah menyandang pelbagaijawatan dalam Jabatan Shared Purchasing,Bahagian Perolehan. Jawatan-jawatanterdahulu di TNB sebelum memegangjawatan terkini adalah termasuk EksekutifUndang-undang di Jabatan PerkhidmatanUndang-undang, Pejabat SetiausahaSyarikat, Pengurus Unit Pelesenan danPematuhan di Jabatan Komunikasi Korporatdan Ketua Pengurusan Tender dan Kontrak,Bahagian Perolehan. Norazni dilantiksebagai Timbalan Setiausaha Syarikat pada1 April 2011 dan menyandang jawatanSetiausaha Syarikat Bersama pada 1 Julai2011 dan kemudiannya dilantik ke jawatansekarang iaitu sebagai Setiausaha Syarikatpada 31 Mei 2012.Norazni memperolehi Diploma dan DiplomaLanjutan Undang-undang dari InstitutTeknologi MARA (kini Universiti TeknologiMARA) dan ijazah Sarjana Undang-undangdari Universiti Malaya.Laporan Tahunan 2012

ANDA LIHAT

KAMI LIHAT...MENTRANSFORMASIEKONOMI KE PERINGKATPERTUMBUHAN SETERUSNYATNB merupakan perantara kepada pembangunan industri negarayang mengagumkan, di mana rangkaian kami yang meluas dan berdayaharap berperanan sebagai salah satu penyumbang utama dalam menarikpelaburan asing ke Malaysia. Sebagai pengeluar tenaga palingterkemuka, kami memainkan peranan utama dalam mengekalkanbekalan tenaga bertaraf dunia agar jentera ekonomi Negara terusmenjana pertumbuhan pesat.

KEEPING THELIGHTS ON

102TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Penyata Tadbir Urus KorporatKebertanggungjawabanTadbir Urus Korporat adalah teras di dalam memastikanpewujudan, perlindungan dan penambahbaikan nilai-nilaipemegang saham. Lembaga Pengarah mengekalkan danmemerlukan supaya Pengurusan TNB untukmemelihara tahap etika korporat yang tertinggi.Lembaga Pengarah TNB (Lembaga Pengarah) prihatin di dalammemastikan bahawa Kumpulan diuruskan dengan sewajarnya bagimelindungi dan menambah baik kepentingan pemegang saham,dan bahawasanya Syarikat, Pengarah-pengarahnya, pegawaipegawaidan para pekerja beroperasi di dalam persekitaran yangberlandaskan tadbir urus korporat.Lembaga Pengarah telah mengguna pakai rangka kerja tadbir uruskorporat yang terdiri daripada prinsip-prinsip dan dasar-dasar yangselaras dengan Kod Tadbir Urus Korporat Malaysia (Semakan 2007)(Kod) dan Keperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa MalaysiaSecurities Berhad (MMLR). Rangka kerja ini bertujuan untukmenggalakkan pengurusan bertanggungjawab dan membantuLembaga Pengarah di dalam melaksanakan tanggungjawab tadbirurus korporat bagi pihak pemegang saham Syarikat.Kenyataan tersebut menggariskan amalan utama tadbir uruskorporat Syarikat dan polisi-polisi yang telah ditetapkan disepanjang Tahun Kewangan dan pada tarikh penyata ini, melaluiperbincangan seperti berikut:i. Peranan dan Tanggungjawab yang jelas;ii. Pemantapan Komposisi;iii. Memperkasakan Kebebasan;iv. Memupuk Komitmen;v. Mengutamakan Integriti dalam Pelaporan Kewangan;vi Mengiktiraf dan Mengurus Risiko;vii. Memastikan Pendedahan yang Berkualiti Tinggi dan MenepatiMasa;viii. Pengukuhan Hubungan Antara Syarikat dan Pemegang Saham.Di dalam pelaksanaannya, Lembaga Pengarah menyokong lapan(8) prinsip dan 26 saranan yang ditetapkan di dalam Kod TadbirUrus Korporat Malaysia 2012 bagi mencapai kecemerlangan tadbirurus korporat melalui pengukuhan disiplin diri dan pasaran sertamenggalakkan pematuhan dan budaya tadbir urus korporat.Lembaga Pengarah akan mengkaji amalan tadbir urus korporatsedia ada di seluruh Syarikat dan akan mengambil tindakan yangsewajarnya dalam menerapkan prinsip serta saranan Kod TadbirUrus Korporat Malaysia 2012 dalam rangka kerja yang sedia ada.RANGKA KERJA TADBIR URUS KORPORATLEMBAGA PENGARAHKEBERTANGGUNGJAWABANPERWAKILANAUDIT DAN TADBIR KEWANGAN– Audit Dalaman– Audit Luaran– Kawalan KewanganJAWATANKUASA AUDITLEMBAGA PENGARAHJAWATANKUASA TENDERLEMBAGA PENGARAHJAWATANKUASAPENAMAAN DAN GANJARANLEMBAGA PENGARAHJAWATANKUASA KEWANGANDAN PELABURANLEMBAGA PENGARAHJAWATANKUASA TATATERTIBLEMBAGA PENGARAHPRESIDEN/ KETUA PEGAWAI EKSEKUTIFJawatankuasaEksekutif KumpulanJawatankuasaPengurusan Tender KumpulanJawatankuasa EksekutifPerolehan KomoditiJawatankuasa PemanduKeselamatan dan Kesihatan PekerjaJawatankuasaTertinggi KumpulanJawatankuasaPembekalan TenagaJawatankuasa PengurusanRisiko KumpulanTadbir Urus TertinggiTeknologi Maklumatdan KomunikasiLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON103Penyata Tadbir Urus KorporatPERANAN DAN TANGGUNGJAWAB YANG JELASTanggungjawab Utama Lembaga PengarahLembaga Pengarah bertanggungjawab terutamanya dalammenetapkan dan mengkaji hala tuju Kumpulan yang serta memantaupelaksanaan strategi tersebut oleh Pengurusan termasuk:●●●●●●●●●Meluluskan hala tuju strategik Kumpulan;Menggalakkan keputusan dibuat dengan beretika danbertanggungjawab;Memantau pematuhan terhadap perundangan dan peraturanyang berkaitan, piawaian perakaunan yang diguna pakai danpolisi-polisi korporat yang penting;Memantau dan mengkaji perjalanan bisnes Kumpulan termasukkawalan dan sistem akauntabilitinya;Meluluskan belanjawan operasi dan modal tahunan sertamemantau prestasi kewangan Kumpulan;Membuat pelantikan serta menentukan tempoh, ganjaran sertaterma-terma lain bagi pelantikan Presiden/Ketua PegawaiEksekutif dan juga Pengurusan Kanan;Menilai dan memantau prestasi Presiden/Ketua PegawaiEksekutif dan Pengurusan Kanan melalui Petunjuk UtamaPrestasi (KPI) mereka;Membangun dan mengkaji pelan penggantian bagi PengurusanKanan;Memantau dan mengkaji semula Sistem Pengurusan RisikoKumpulan serta kawalan dan pematuhan dalaman.Tataurus Syarikat membolehkan Lembaga Pengarah untuk memberikuasa kepada Jawatankuasa Lembaga Pengarah dan Pengurusan.Peranan dan tanggungjawab yang diberikan kepada JawatankuasaLembaga Pengarah turut terkandung di dalam Terma Rujukan(TOR) bagi setiap Jawatankuasa yang ditubuhkan.Dasar Rangka Kerja Pemberian Kuasa tersebut menggariskan prinsipprinsipuntuk mentadbir proses membuat keputusan di dalamSyarikat, termasuk peningkatan kuasa yang sepatutnya dan pelaporankepada Lembaga Pengarah. Lembaga Pengarah juga telah memberikankuasa kepada Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif, dan melalui Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif kepada Pengurusan Kanan yang lain,tanggungjawab bagi urusan harian Syarikat. Pemberian kuasa inimengimbangi di antara pengawasan yang efektif dengan pemberiankuasa dan akauntabiliti kepada Pengurusan.Peranan yang berbeza dan berasingan antara Pengerusi danPresiden/Ketua Pegawai Eksekutif, melalui pembahagiantanggungjawab yang jelas, memastikan keseimbangan bidangkuasa, dan dengan ini tiada seorang individu pun mempunyaikuasa mutlak untuk membuat keputusan.Lembaga Pengarah TNB yang diketuai oleh Tan Sri Leo Moggie,mempunyai pengetahuan yang luas, berpengalaman danmempunyai reputasi yang tiada tandingan di dalam industri. Beliaumemainkan peranan penting dalam memimpin dan membimbingLembaga Pengarah dengan fokus terhadap tadbir urus danpematuhan. Beliau mengekalkan komunikasi secara berterusandengan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif dan memberikanbimbingan serta panduan yang sewajarnya. Tan Sri Leo Moggie jugabertindak sebagai penghubung antara Pengurusan dan LembagaPengarah, dan berperanan sebagai tumpuan utama komunikasiantara Lembaga Pengarah dan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif.Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif, Datuk Wira Ir. Azman bin Mohddan pasukan Pengurusan beliau adalah bertanggungjawab untukmembangunkan objektif strategik bisnes serta urusan harianSyarikat selaras dengan kuasa, budi bicara dan bidang kuasa yangdiberikan oleh Lembaga Pengarah.Ahli-ahli Lembaga PengarahLembaga Pengarah boleh melantik Pengarah yang baru sama adauntuk mengisi kekosongan biasa atau penambahan kepada AhliLembaga Pengarah sedia ada, dengan syarat jumlah keseluruhanPengarah tidak melebihi 12 orang seperti yang termaktub dalamTataurus Syarikat. Menteri Kewangan Diperbadankan (MKD), iaituPemegang Saham Khas, mempunyai hak untuk melantik sehinggaenam (6) orang Pengarah.Pada masa kini Lembaga Pengarah mempunyai sepuluh (10) orangahli, enam (6) daripadanya adalah Pengarah Bukan Eksekutif Bebas.Pengarah-pengarah ini adalah bebas daripada pengurusan dansebarang bisnes atau hubungan lain atau keadaan yang bolehmenghalang pelaksanaan objektif, serta membataskan kebebasandi dalam pertimbangan.Lembaga Pengarah berpendapat bahawa adalah wajar ianyadiwakili secara signifikan oleh Ahli yang mampu serta dapatmembuat keputusan bagi kepentingan pemegang saham, bebasdaripada kepentingan atau pengaruh yang bercanggah dengantanggungjawab dan juga bebas daripada pengurusan.Lembaga Pengarah secara keseluruhannya mempunyai pelbagaipengalaman dan kemahiran yang bersesuaian bagi memenuhiobjektifnya. Ahli Lembaga Pengarah sedia ada mempunyaikepakaran dan pengalaman dalam bidang perkhidmatan awam,pentadbiran, kewangan, kejuruteraan, undang-undang, perakaunandan bisnes. Profil ringkas setiap Pengarah turut dibentangkan dimuka surat 84 hingga 89 kepada Laporan Tahunan ini.KebertanggungjawabanLaporan Tahunan 2012

104TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Penyata Tadbir Urus KorporatKebertanggungjawabanPemilihan Semula PengarahTataurus Syarikat menyatakan bahawa satu pertiga daripadaLembaga Pengarah hendaklah bersara daripada jawatan mengikutgiliran pada setiap Mesyuarat Tahunan Agung (MAT) di manasemua Pengarah hendaklah bersara daripada jawatan sekurangkurangnyasekali bagi setiap tiga (3) tahun dan layak menawarkandiri mereka untuk pemilihan semula.Seksyen 129(2) dan 129(6) Akta Syarikat, 1965 menyatakanbahawa Pengarah yang berusia 70 tahun atau lebih dikehendakibersara pada setiap MAT dan boleh menawarkan dirinya untukdilantik semula bagi memegang jawatan sehingga MAT Syarikatyang akan datang.Lembaga Pengarah mengemukakan cadangan kepada pemegangsaham berhubung pemilihan semula mana-mana Pengarah semasaMAT. Maklumat mengenai setiap Pengarah yang menawarkan diriuntuk pemilihan semula pada MAT Ke-22 terkandung dalamPenyata Mengiringi Notis MAT Ke-22.Jawatankuasa Lembaga PengarahLima (5) Jawatankuasa Lembaga Pengarah membantu LembagaPengarah dalam fungsi pengawasan. Fungsi Jawatankuasa ditadbiroleh TOR yang jelas, yang dikaji semula secara berkala bagimemastikan bahawa ianya adalah relevan dan terkini. Lima (5)Jawatankuasa Lembaga Pengarah adalah seperti berikut:i. Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarahii. Jawatankuasa Tender Lembaga Pengarahiii. Jawatankuasa Penamaan dan Ganjaran Lembaga Pengarahiv. Jawatankuasa Kewangan dan Pelaburan Lembaga Pengarahv. Jawatankuasa Tatatertib Lembaga PengarahSetiap Jawatankuasa perlu mengemukakan laporan perbincanganperbincanganserta cadangan-cadangan yang telah dibuat kepadaLembaga Pengarah. Setiap perbincangan dan cadangan yangdibuat perlu diminitkan dan diluluskan oleh setiap Jawatankuasaserta disahkan oleh Pengerusi Jawatankuasa tersebut padaMesyuarat Lembaga Pengarah yang berikutnya.Antara terma-terma yang penting bagi lima (5) JawatankuasaLembaga Pengarah yang telah ditubuhkan adalah seperti berikut:Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah (BAC)Tanggungjawab● Fungsi utama BAC adalah untuk memantau integriti penyatakewangan di dalam mematuhi undang-undang serta piawaianperakaunan yang berkaitan dan menilai keberkesananpengurusan risiko Kumpulan serta rangka kerja kawalan dalaman.● Perincian TOR bagi BAC adalah pada muka surat 125-128dalam Laporan Tahunan ini.Jawatankuasa Tender Lembaga Pengarah (BTC)Tanggungjawab● Untuk mewujudkan rangka kerja Polisi dan Prosedur PerolehanTNB.●●●Untuk memberi nasihat kepada Lembaga Pengarah mengenaimaklumat dan pelaksanaan rangka kerja Polisi dan ProsedurPerolehan TNB.Untuk membantu Lembaga Pengarah dalam mengawal seliapematuhan oleh Pengurusan Kanan dan Pengarah Eksekutifterhadap Polisi dan Prosedur Perolehan TNB.Untuk memastikan TNB mematuhi undang-undang, peraturanperaturan,kaedah-kaedah serta garis panduan yang berkaitanbagi mencapai amalan terbaik dalam perolehan peralatan,bahan, kerja dan perkhidmatan.Jawatankuasa Penamaan dan Ganjaran Lembaga Pengarah (BNRC)Tanggungjawab●●●●Untuk mengenal pasti dan mencadangkan calon-calon baruyang akan dilantik sebagai Lembaga Pengarah, JawatankuasaLembaga Pengarah dan Kumpulan Syarikat TNB.Untuk membantu Lembaga Pengarah di dalam mengkajikeperluan dari segi kepelbagaian kemahiran, pengalaman danlain-lain kualiti, termasuk kecekapan teras yang perlu dimilikioleh Pengarah Bukan Eksekutif sebelum dilantik sebagai AhliLembaga Pengarah.Untuk melaksanakan proses yang digubal oleh LembagaPengarah bagi menilai keberkesanan Lembaga Pengarah secarakeseluruhan, Jawatankuasa Lembaga Pengarah dan sumbangansetiap Ahli Lembaga Pengarah.Untuk menentukan dan mencadangkan kepada LembagaPengarah berhubung pakej ganjaran Pengarah Bukan Eksekutif.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON105Penyata Tadbir Urus KorporatJawatankuasa Kewangan dan Pelaburan Lembaga Pengarah (FIC)TanggungjawabUntuk mewujudkan satu polisi rangka kerja bagi membantuJawatankuasa untuk memberikan cadangan kepada LembagaPengarah berhubung pengurusan aktiviti-aktiviti kewangan danpelaburan Kumpulan serta menilai cadangan-cadangan korporat.Jawatankuasa Tatatertib Lembaga Pengarah (BDC)Tanggungjawab●●Untuk menguruskan isu-isu tatatertib dan tindakan berkenaansalah laku anggota kerja kecuali untuk mendengar rayuaneksekutif di dalam gred M15 dan ke atas atau yang setaraf bagikes-kes berkaitan tatatertib di mana kuasa adalah terletak padaLembaga Pengarah.Untuk mewujudkan prosedur tatatertib yang baru ataumeminda prosedur sedia ada sekiranya perlu, tertakluk kepadakelulusan Lembaga Pengarah.Mesyuarat Lembaga PengarahMesyuarat Lembaga Pengarah dijadualkan secara bulanandi samping mesyuarat tambahan yang diadakan apabilaterdapatnya isu-isu strategik utama atau perkara-perkara yangkritikal dan memerlukan pertimbangan segera selain daripadamesyuarat-mesyuarat yang telah dijadualkan. Sepanjang TahunKewangan ini, sebanyak 14 mesyuarat Lembaga Pengarah telahdiadakan dan semua Ahli Lembaga Pengarah mematuhi keperluanMMLR untuk menghadiri sekurang-kurangnya 50% daripadaMesyuarat Lembaga Pengarah.Mesyuarat Lembaga Pengarah dan mesyuarat JawatankuasaLembaga Pengarah dijadualkan lebih awal di mana tarikh-tarikhmesyuarat bagi tahun berikutnya dibuat dalam bulan Oktober tahunsebelumnya bagi memberi masa kepada para Pengarah untukmembuat perancangan.Mesyuarat Pra-Lembaga Pengarah akan diadakan sebelum manamanaMesyuarat Lembaga Pengarah di mana ia digunakan sebagaiplatform oleh Pengurusan untuk memberi taklimat kepada Pengerusimengenai kertas-kertas yang akan dibincangkan. Pengurusan Kanandan penasihat akan turut dijemput untuk menghadiri MesyuaratLembaga Pengarah bagi memberi nasihat dan maklumat tambahanatau penjelasan terhadap perkara-perkara yang akan dibentangkankepada Lembaga Pengarah sekiranya perlu supaya Lembaga Pengarahdapat membuat keputusan yang tepat. Apabila mana-mana Pengarahtidak dapat untuk menghadiri mesyuarat, pandangan beliau akanterlebih dahulu dan dimaklumkan di dalam mesyuarat bagi diperolehimembolehkan perbincangan dibuat secara menyeluruh. Ianya bagimembolehkan setiap Pengarah memberi sumbangan terhadapkeputusan utama yang akan dibuat Lembaga Pengarah.Agenda Mesyuarat Lembaga Pengarah akan disediakan selepasperbincangan dibuat bersama dengan Pengerusi melalui MesyuaratPra-Lembaga Pengarah, di mana seterusnya agenda dan kertasLembaga Pengarah diedarkan kepada Ahli-ahli Lembaga Pengarahsekurang-kurangnya tiga (3) hari bekerja sebelum MesyuaratLembaga Pengarah. Ini adalah bagi membolehkan para Pengarahmengkaji, menimbang dan jika perlu, untuk mendapatkan maklumatlanjut berhubung perkara-perkara yang akan dibincangkan padamesyuarat tersebutKertas Lembaga Pengarah yang komprehensif disediakan denganmerangkumi objektif, latar belakang, isu-isu, implikasi, risiko danmaklumat lain yang berkaitan bagi membolehkan LembagaPengarah untuk membuat keputusan bermaklumat dan efektif.Mesyuarat Lembaga Pengarah juga telah diadakan di pelbagai unitoperasi perniagaan atau tapak projek baru bagi membolehkanLembaga Pengarah menilai kemajuan projek dan isu-isu pentingyang lain. Lembaga Pengarah telah melawat dua (2) projek utamaTNB yang sedang dilaksanakan iaitu Projek Loji Jana Kuasa ArangBatu 1x1000MW Manjung dan Projek Hidroelektrik Hulu Terengganudi sepanjang Tahun Kewangan.Keputusan Lembaga Pengarah dibuat dengan sebulat suara ataumelalui konsensus di mana keputusan-keputusan serta kesimpulantersebut akan direkodkan sebagai minit mesyuarat. Minit mesyuaratakan diedarkan kepada semua Ahli Lembaga Pengarah untukpenelitian dan pengesahan. Para Pengarah boleh memintapenjelasan atau memberikan komen pada minit mesyuarat tersebutsebelum pengesahan minit dibuat.Bilangan Mesyuarat Lembaga Pengarah dan Jawatankuasa LembagaPengarah yang diadakan sepanjang Tahun Kewangan berakhir 31Ogos 2012 dan bilangan mesyuarat yang dihadiri oleh setiap AhliLembaga Pengarah dan Ahli Jawatankuasa Lembaga Pengarahadalah seperti di bawah.KebertanggungjawabanLaporan Tahunan 2012

106TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Penyata Tadbir Urus KorporatKebertanggungjawabanButir-butir Kehadiran Ahli Lembaga Pengarah dan Ahli Jawatankuasa Lembaga Pengarah bagi Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012:Lembaga Pengarah BAC BTC BNRC FIC BDCNama Pengarah Kehadiran % Kehadiran % Kehadiran % Kehadiran % Kehadiran % Kehadiran %Tan Sri Leo Moggie 1 14(Pengerusi)100 − − 6 100 5(Pengerusi)100 −Datuk Wira Ir. Azman14 100 − − − − −bin Mohd 2Datuk Nozirah binti Bahari 3 12 86 − 12(Pengerusi)92 − − –Dato’ Mohammad Zainalbin Shaari12 86 − 8 62 8 100 5 100 −Dato’ Zainal Abidin bin Putih 14 100 14(Pengerusi)100 − − 5 100 −Tan Sri Dato’ Hari Narayanana/l Govindasamy13 93 12 86 − 7 88 − −Dato’ Fuad bin Jaafar 13 93 − 12 92 7 88 − 1 100Tan Sri Dato’ Seri Siti Norma14 100 − − 8binti Yaakob 4 (Pengerusi)100 5 100 1(Pengerusi)100Dato’ Abd Manaf bin Hashim 14 100 14 100 13 100 − − 1 100Datuk Chung Hon Cheong 5 14 100 12 86 − − 4 80 Tidak BerkaitanSuria binti Ab Rahman(Pengarah Pengganti kepadaDato’ Mohammad Zainal binShaari)1 100 − 5 100 − − −Dato’ Sri Che Khalib11 100 − − − − −bin Mohamad Noh 6Bilangan Mesyuarat yangdiadakan di dalam TK201214 14 13 8 5 1* Tiada mesyuarat diadakan sejak tarikh pelantikan.Nota:-1Menamatkan perkhidmatan sebagai Pengerusi BNRC berkuatkuasa 22 Mei 20122Penukaran jawatan kepada Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif berkuatkuasa 1 Julai 20123Menamatkan perkhidmatan sebagai ahli BDC berkuatkuasa 27 Januari 20124Dilantik sebagai Pengerusi BNRC berkuatkuasa 22 Mei 20125Dilantik sebagai ahli BDC berkuatkuasa 27 Januari 20126Menamatkan perkhidmatan sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif berkuatkuasa 30 Jun 2012Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON107Penyata Tadbir Urus KorporatKod Etika Ahli Lembaga PengarahLembaga Pengarah mematuhi piawaian kod etika yang tinggiberdasarkan Kod Etika Pengarah Syarikat yang ditubuhkan olehSuruhanjaya Syarikat Malaysia secara berterusan.Di samping itu, setiap Pengarah dibekalkan dengan Buku PanduanPengarah, yang menyediakan rujukan berhubung tanggungjawabprofesional serta terma-terma dan syarat-syarat perkhidmatanmereka. Buku Panduan Pengarah tersebut akan dikemas kiniapabila perlu bagi menggambarkan sebarang perubahan di dalamperaturan-peraturan dan prosedur-prosedur yang mengawalperlakuan Pengarah-pengarah.Perlindungan Ganti Rugi bagi Pengarah dan Pegawai-pegawaiAhli Lembaga Pengarah dan Pegawai-pegawai diberi perlindunganganti rugi di bawah Insurans Liabiliti bagi Pengarah-pengarah danPegawai-pegawai terhadap apa-apa liabiliti yang ditanggung olehmereka dalam menjalankan tugas sebagai Pengarah dan PegawaiSyarikat. Pengarah-pengarah dan Pegawai-pegawai tidak akandiberi perlindungan ganti rugi sekiranya terbukti bahawa terdapatkecuaian, penipuan, pelanggaran kewajipan atau pecah amanahterhadap mereka.Pemberian Maklumat dan Akses kepada NasihatSemua Pengarah mempunyai akses yang tidak terbatas terhadaprekod syarikat serta maklumat dan turut menerima laporankewangan dan operasi secara terperinci daripada Pengurusan.Pengerusi dan Pengarah Bukan Eksekutif yang lain sering berbincangdengan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif, Ketua Pegawai Kewangandan Pengurusan Kanan yang lain serta boleh mendapatkanmaklumat tambahan daripada mana-mana anggota kerja di dalamKumpulan. Lembaga Pengarah secara koletif dan secara individumempunyai hak untuk mendapatkan nasihat profesional luaran danbebas atas perbelanjaan Syarikat bagi membantu LembagaPengarah menjalankan tanggungjawab mereka.Sesi Board Breakout (BBO) adalah satu saluran bagi LembagaPengarah dan Pengurusan untuk berbincang dan bertukarpandangan serta pendapat dalam merumuskan pelan strategik danhala tuju Kumpulan. Melalui sesi ini, pihak Pengurusan akanmengetengahkan, isu-isu dan cabaran-cabaran yang dihadapi olehSyarikat kepada Lembaga Pengarah. BBO telah diadakan pada 9Februari 2012 di dalam Tahun Kewangan ini.Setiausaha SyarikatSetiausaha Syarikat yang dilantik oleh Lembaga Pengarahmenghadiri mesyuarat Lembaga Pengarah dan JawatankuasaLembaga Pengarah serta bertanggungjawab untuk memberi nasihatberhubung pematuhan dan isu-isu tadbir urus korporat. SetiausahaSyarikat turut bertanggungjawab terhadap operasi kesetiausahaansyarikat, termasuk serah simpan dengan badan-badan berkanunmengikut peraturan yang berkaitan, menguruskan mesyuaratLembaga Pengarah dan mesyuarat Jawatankuasa LembagaPengarah (termasuk penyediaan minit, perkara-perkara berbangkitdan laporan Pengerusi), menguruskan pembayaran dividen danSkim Opsyen Saham Pekerja (ESOS), pentadbiran Anak-anak Syarikatdan mengawasi hubungan dengan Pendaftar Saham Syarikat.PENGUKUHAN KOMPOSISILembaga Pengarah berusaha untuk menyeimbangkan kepelbagaiankemahiran, pengalaman dan perspektif di kalangan Ahli-ahliLembaga Pengarah.BNRC bertanggungjawab untuk mengkaji dan memberi cadangankepada Lembaga Pengarah mengenai komposisi LembagaPengarah dan membantu dalam pemilihan dan pelantikanPengarah yang berkaliber tinggi dan mampu untuk memenuhikeperluan masa kini dan masa depan Syarikat. BNRC yang diketuaioleh Tan Sri Dato’ Seri Siti Norma binti Yaakob, seorang PengarahBukan Eksekutif Bebas dan majoriti Ahli Jawatankuasa juga adalahterdiri daripada Pengarah Bukan Eksekutif Bebas.BNRC menyemak saiz dan komposisi Lembaga Pengarah danJawatankuasa Lembaga Pengarah secara tahunan, denganmengambil kira keperluan kepelbagaian kemahiran, kecekapandan pengalaman yang relevan kepada bisnes TNB.Bagi Tahun Kewangan ini, Lembaga Pengarah berpuas hati denganbilangan sedia ada dan komposisi ahli-ahlinya dan berpendapatbahawa dengan kepelbagaian kemahiran, pengetahuan,pengalaman dan kekuatan, Lembaga Pengarah dapat melaksanakantugas-tugas dengan cara yang berkesan dan berwibawa.KebertanggungjawabanLaporan Tahunan 2012

108TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Penyata Tadbir Urus KorporatKebertanggungjawabanPenilaian Prestasi Lembaga PengarahBNRC juga bertanggungjawab untuk menilai prestasi tahunanLembaga Pengarah secara keseluruhan dan Jawatankuasa LembagaPengarah. Ini digunakan sebagai ukuran untuk mengiktirafkekuatan Lembaga Pengarah disamping mengenal pasti jurangatau bidang yang memerlukan penambahbaikan oleh LembagaPengarah serta Jawatankuasa Lembaga Pengarah. LembagaPengarah menilai prestasi keseluruhannya mengikut kriteria-kriteriayang telah ditetapkan yang meliputi bidang utama seperti berikut:●●●●●●●Struktur Lembaga PengarahOperasi dan Interaksi Lembaga PengarahPeranan dan Tanggungjawab Lembaga PengarahPemahaman terhadap Peranan JawatankuasaKepelbagaian Kemahiran dan PengetahuanKomitmen Ahli-ahliPerbincangan yang mendalamPenemuan-penemuan daripada penilaian yang dibuat dijadikansebagai satu laporan dan dibincangkan oleh BNRC dan seterusnyaoleh Lembaga Pengarah.Proses Penilaian Prestasi Lembaga Pengarah pada tahun 2011melaporkan bahawa Lembaga Pengarah dan Jawatankuasa LembagaPengarah telah beroperasi secara berkesan dalam melaksanakantugas dan tanggungjawab mereka. Secara keseluruhannya, LembagaPengarah berpendapat bahawa Pengarah-pengarah telah memenuhitanggungjawab mereka sebagai ahli Lembaga Pengarah danJawatankuasa Lembaga Pengarah.Rangka Kerja Ganjaran PengarahLembaga Pengarah dengan bantuan BNRC mengkaji dasar imbuhankeseluruhan Pengarah Bukan Eksekutif, Pengarah Eksekutif danPengurusan Kanan bagi menarik dan mengekalkan eksekutif danPengarah-pengarah yang boleh mewujudkan nilai yang mampandan pulangan bagi ahli dan pihak berkepentingan yang lain Syarikat.Lembaga Pengarah secara keseluruhannya mengesyorkan imbuhanpara Pengarah Bukan Eksekutif kepada para pemegang sahamuntuk kelulusan pada MAT. Pengarah Bukan Eksekutif dibayaryuran bulanan tetap, elaun mesyuarat dan manfaat dalam bentukpembayaran balik bil elektrik dan peralatan bisnes.Polisi ganjaran Pengarah adalah untuk menyediakan pakej yangmampu untuk menarik dan mengekalkan Pengarah-pengarah yangberkaliber, sekali gus memperoleh kemahiran kepimpinan danpengalaman yang diperlukan. Polisi ini juga akan memastikanbahawa pakej ganjaran adalah setimpal dengan tanggungjawabPengarah-pengarah bagi memastikan pengurusan dan operasiSyarikat yang berkesan.Pakej ganjaran bagi Pengarah Eksekutif distruktur dengan cara dimana ganjaran dihubungkan dengan prestasi korporat danindividu. Pakej tersebut terdiri daripada gaji, elaun-elaun, bonusdan lain-lain manfaat lazim seperti yang diberikan oleh syarikatsyarikatyang setanding. Sebahagian besar daripada pakej ganjaranPengarah Eksekutif telah dibuat secara pemboleh ubah, yang akanditentukan oleh prestasi sepanjang tahun berdasarkan KPI individudi dalam kad skor yang sejajar dengan objektif korporat yangdiluluskan oleh Lembaga Pengarah. Pengarah Eksekutif adalahterkecuali daripada perbincangan dan pengundian yang akandibuat terhadap ganjaran mereka di mesyuarat Lembaga Pengarah.BNRC mengkaji prestasi Pengarah Eksekutif pada setiap tahun danmengemukakan cadangan kepada Lembaga Pengarah mengenaisebarang pelarasan di dalam pakej ganjaran dan/atau imbuhanuntuk mencerminkan sumbangan Pengarah Eksekutif terhadappencapaian Syarikat bagi tahun tersebut.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON109Penyata Tadbir Urus KorporatButir-butir komprehensif pakej ganjaran bagi setiap Pengarah Syarikat yang dikategorikan mengikut komponen yang sesuai bagi TahunKewangan berakhir 31 Ogos 2012:2.117 mmNama PengarahElaun Pengarah Elaun Mesyuarat Manfaat Lain(i) Bonus(i) Gaji(ii)SumbanganKepadaKWSPSyarikatAnak-anakSyarikat SyarikatAnak-anakSyarikat(ii) BayaranBolehUbah(iii) Ex-Gratia(iv) Pembayaranpenamatan(i) ElaunKereta(ii) Elaunpengurusan(iii) ElaunKhas Utiliti Lain-LainAnak-anakSyarikatJumlah(RM) (RM) (RM) (RM) (RM) (RM) (RM) (RM) (RM) (RM) (RM)KebertanggungjawabanPengarah EksekutifDatuk Wira Ir. Azman (i) 706,450.00 (i) 50,000.00 (i) 85,000.00 906.00 28,338.04bin Mohd (ii) 117,897.00 – – – – (ii) 132,060.00 (ii) 8,000.00 –(iii) 50,000.00 (iii) –824,347.00 – – – – 232,060.00 93,000.00 906.00 28,338.04 – 1,178,651.04Dato’ Sri Che Khalib (i) 1,000,000.00 (i) – (i) 98,000.00 285,792.10bin Mohamad Noh (ii) 1,012,308.00 – – – – (ii) 460,000.00 (ii) – – –(Menamatkan perkhidmatan (iii) – (iii) 6,000.00sebagai Presiden/Ketua (iv) 4,201,680.00Pegawai Eksekutifberkuatkuasa pada30 Jun 2012)2,012,308.00 – – – – 4,661,680.00 104,000.00 – 285,792.10 – 7,063,780.10Pengarah Bukan EksekutifTan Sri Leo Moggie – 180,000.00 300,000.00 46,500.00 37,300.00 – – 4,253.86 14,570.60 – 582,624.46Datuk Nozirah binti Bahari – 120,000.00 – 37,500.00 – – – – 20,000.00 – 177,500.00Dato’ Mohammad – *120,000.00 – *39,500.00 – – – 27,774.65 10,000.00 – 197,274.65Zainal bin ShaariDato’ Zainal Abidin – 120,000.00 – 51,500.00 – – – 21,556.75 10,000.00 – 203,056.75bin PutihTan Sri Dato’ Hari – 120,000.00 18,000.00 42,000.00 850.00 – – 4,509.00 10,000.00 – 195,359.00Narayanan a/lGovindasamyDato’ Fuad bin Jaafar – 120,000.00 36,000.00 41,000.00 6,800.00 – – 7,946.60 12,925.58 6,000.00 230,672.18Tan Sri Dato’ Seri Siti – 120,000.00 – 38,000.00 – – – 1,829.45 10,000.00 – 169,829.45Norma binti YaakobDato’ Abd Manaf bin – 120,000.00 – 51,000.00 – – – 1,272.20 19,472.40 – 191,744.60HashimDatuk Chung Hon Cheong – 120,000.00 – 40,500.00 – – – 22,670.20 9,972.00 – 193,142.20Suria binti Ab Rahman – – – *8,000.00 – – – – – – 8,000.00(Pengarah Pengganti kepadaDato’ Mohammad Zainalbin ShaariJumlah 2,836,655.00 1,140,000.00 354,000.00 395,500.00 44,950.00 4,893,740.00 197,000.00 92,718.71 431,070.72 6,000.00 10,391,634.43* Termasuk bayaran sebanyak RM120,000.00 dan RM47,500.00 yang telah dibayar kepada Khazanah Nasional Berhad bagi Elaun Pengarah dan Elaun Mesyuarat yang disediakan untuk Dato’ Mohammad Zainal bin Shaari dan Puan Suria bintiAb Rahman.Laporan Tahunan 2012

110TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Penyata Tadbir Urus KorporatKebertanggungjawabanMEMPERKASAKAN KEBEBASANLembaga Pengarah berpendapat bahawa ia harus mempunyaiperwakilan Pengarah yang signifikan yang mampu dan bersediamembuat keputusan bagi kepentingan terbaik pemegang sahamdan bebas daripada kepentingan serta pengaruh yang bercanggahdengan kewajipan dan juga bebas dari Pengurusan.Pengarah-pengarah Bebas adalah mereka yang mempunyai keupayaanuntuk melaksanakan tugas tanpa batas oleh mana-mana bisnes atauhubungan lain dan bersedia menyatakan pendapat kepada LembagaPengarah dan bebas daripada kebimbangan mengenai kedudukanmereka atau kedudukan mana-mana pihak ketiga.Pada masa ini, Lembaga Pengarah TNB terdiri daripada enam (6)Pengarah Bukan Eksekutif Bebas. Para Pengarah Bebas inimemenuhi kriteria “Bebas” seperti yang ditetapkan di Perenggan1.01 kepada MMLR. Pengarah Bukan Eksekutif Bebas adalah merekayang berkaliber tinggi dan berintegriti, yang secara kolektifmemberikan kemahiran dan kecekapan mereka untuk memastikankeberkesanan Lembaga Pengarah. Antara kriteria utama bagirangka bebas yang diguna pakai oleh TNB adalah kebebasandaripada pihak Pengurusan dan ketiadaan sebarang hubunganbisnes yang material yang boleh mengganggu pertimbangan dankeupayaan Pengarah Bebas di dalam memberikan sumbanganyang kukuh serta berharga kepada perbincangan LembagaPengarah atau yang boleh mengganggu keupayaan Pengarahtersebut untuk bertindak demi kepentingan terbaik TNB.Lembaga Pengarah akan secara berterusan menilai kebebasansetiap Pengarah selaras dengan terma-terma Buku PanduanLembaga Pengarah, kepentingan yang telah didedahkan danfaktor-faktor lain yang ditentukan oleh Lembaga Pengarah yangmana bersesuaian untuk diambil kira.Dato’ Zainal Abidin bin Putih, telah dilantik sebagai PengarahBukan Eksekutif Kanan Bebas pada tahun 2010, bertindak sebagaipengantara kepada pemegang saham dan pihak berkepentinganbagi menyampaikan apa-apa kebimbangan atau pertanyaanmengenai hal ehwal Syarikat, sebagai alternatif kepada salurankomunikasi formal dengan para pemegang saham.Pengarah Bukan Eksekutif Kanan Bebas juga boleh dihubungi dialamat email berikut: cosec@tnb.com.myPercanggahan KepentinganMelangkaui isu kebebasan, setiap Pengarah mempunyaitanggungjawab berterusan untuk menentukan sama ada diaberpotensi atau mempunyai sebarang percanggahan kepentinganyang wujud berhubung dengan apa-apa perkara kepada LembagaPengarah. Situasi sedemikian mungkin wujud daripada usaha samaluaran, kepentingan, atau hubungan peribadi.Syarikat menerima pakai amalan di mana setiap Pengarah adalahdikehendaki untuk mengisytiharkan sama ada dia mempunyai apaapakepentingan dalam apa-apa transaksi. Jika demikian, Pengarahtersebut mengecualikan dirinya daripada menyertai perbincangandan keputusan Lembaga Pengarah berhubung sebarang cadangan.MEMUPUK KOMITMENKomitmen oleh Lembaga PengarahBuku Panduan Lembaga Pengarah menetapkan bahawa sebaiksahaja beliau dilantik sebagai Pengarah, hendaklah memperuntukanmasa yang mencukupi bagi menjalankan tugasnya sertamengisytiharkan kepada Lembaga Pengarah butiran kesemuabisnes penting lain dan sebarang kepentingan yang signifikan,sebagai petunjuk masa yang diperuntukkan bagi komitmentersebut. Pengarah tersebut hendaklah memaklumkan kepadaLembaga Pengarah mengenai sebarang perubahan terhadapkomitmen tersebut.Selaras dengan MMLR, semua Pengarah TNB mematuhi keperluankeahlian yang disandang di dalam syarikat-syarikat lain.Program Pembangunan Berterusan untuk PengarahSatu program induksi disediakan kepada para Pengarah yang barudilantik, yang direka khusus bagi membantu membiasakan merekadengan isu-isu yang berkaitan dengan bisnes semasa yangdibentangkan pada mesyuarat Lembaga Pengarah. Pengarah yangbaru dilantik diberikan satu (1) pek maklumat komprehensif yangmengandungi Buku Panduan Lembaga Pengarah, Tatacara danTataurus Syarikat, Akta yang relevan kepada bisnes Syarikat, LaporanTahunan terkini, Polisi dan Prosedur Perolehan TNB, Kod TatacaraPerolehan dan Kod Etika bagi memudahkan para Pengarah didalam melaksanakan tugas mereka.Ahli Lembaga Pengarah yang baru diberi peluang untuk menimbapengalaman secara amali berhubung operasi Syarikat dan untukbertemu dan membincangkan semua aspek operasi Syarikat denganPengurusan Kanan. Sebagai sebahagian daripada program induksi,Setiausaha Syarikat akan menyediakan akses kepada maklumatdalam bidang-bidang seperti operasi, kewangan, perbendaharaandan pengurusan risiko seperti yang diperlukan untuk membantuahli Lembaga Pengarah baru.Semua Pengarah Syarikat telah berjaya menamatkan ProgramAkreditasi Mandatori (MAP) seperti yang ditetapkan oleh MMLR.Ahli-ahli Lembaga Pengarah adalah digalakkan untuk meningkatkanpengetahuan mereka dengan mengambil bahagian dalam bengkelyang diadakan sepanjang tahun, melawat tapak projek yangberkaitan dan menyertai program luaran yang berkaitan.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON111Penyata Tadbir Urus KorporatLembaga Pengarah telah menghadiri program latihan sepertiMcCloskey South Africa Coal Exports Conference 2012, Building HighPerformance Directors (BHPD), The Malaysian Corporate GovernanceCode 2012 – The Implication and Challenges to Public Listed Companies,Financial Institutions Directors’ Education Program dan MINDALuncheon Talk on Board Composition Diversity: Strategies, Lessons andLooking Foward.Setiausaha Syarikat membantu di dalam penganjuran programprogramdalaman dan luaran, sesi latihan, taklimat, bengkel danseminar bagi para Pengarah. Program Pembangunan TahunanLembaga Pengarah (BDP) dianjurkan secara dalaman sebagaisebahagian daripada Program Pembangunan Berterusan TNB bagiLembaga Pengarah. Sepanjang Tahun Kewangan ini, BDP 2012yang bertajuk Electricity Industry Reform, Market and StrategyDiscussions on Maintaining the Vertically Integrated Utility oleh Dr.Fereidoon P. Sioshansi, Presiden Menlo Energy Economics, AmerikaSyarikat, telah diadakan.Lembaga Pengarah juga mengambil bahagian di dalam LawatanTeknikal Tahunan Lembaga Pengarah, sama ada di dalam atau diluar negara, bertujuan meningkatkan pemahaman dan pengetahuanLembaga Pengarah di dalam aspek teknikal dan operasi sektortenaga serta memastikan mereka sentiasa diperlengkapkan denganteknologi terkini.MENGUTAMAKAN INTEGRITI DALAM PELAPORAN KEWANGANPelaporan KewanganLembaga Pengarah mensasarkan penyediaan penilaian prestasikewangan Syarikat yang jelas, seimbang dan komprehensif besertaprospek melalui Penyata Kewangan yang telah diaudit dan laporankewangan suku tahunan serta melalui pendedahan material yangdibuat selaras dengan MMLR.Lembaga Pengarah dibantu oleh BAC untuk menyelia integritipelaporan kewangan Syarikat dan sebagai sebahagian daripadaperanan-peranan ini, proses pelaporan kewangan operasi. Prosesini bertujuan memberikan jaminan bahawa penyata kewangandan nota berkaitan adalah lengkap selaras dengan keperluanundang-undang berkaitan dan piawaian perakaunan sertamemberi gambaran yang benar dan saksama mengenai kedudukankewangan Syarikat.Bagi tahun ini, satu (1) sesi di antara BAC dan juruaudit luarantanpa kehadiran Pengurusan telah diadakan sebagai sebahagiandaripada medium pertukaran pandangan dan pendapat di antarakedua-dua pihak berhubung pelaporan kewangan.MENGENAL PASTI DAN MENGURUS RISIKOKawalan DalamanIa adalah penting untuk menekankan bahawa tanggungjawab utamabagi memastikan sistem kawalan dalaman yang kukuh dan mengkajikeberkesanan sistem tersebut adalah terletak kepada LembagaPengarah. Sistem kawalan dalaman Syarikat direka untuk mengurus,bukannya menghapus, risiko kegagalan untuk mencapai objektifkorporat Syarikat serta untuk melindungi pelaburan pemegangsaham dan aset Syarikat. Sistem kawalan dalaman dan rangka kerjaSyarikat dinyatakan secara terperinci di dalam Penyata KawalanDalaman di muka surat 116 hingga 119 di dalam Laporan Tahunan.MEMASTIKAN PENDEDAHAN BERKUALITI TINGGI DAN TEPATPADA MASAAmalan TNB adalah untuk menyalurkan semua maklumat sensitifharga kepada Bursa Malaysia Securities Berhad (Bursa Malaysia)tepat pada masanya seperti yang dikehendaki oleh MMLR dankepada pasaran dan masyarakat amnya melalui siaran media TNB,laman web TNB dan lain-lain saluran yang bersesuaian.Melalui Polisi Pendedahan Korporat TNB, TNB menunjukkankomitmen untuk mencapai amalan terbaik dari segi pendedahandengan bertindak selaras dengan semangat, niat dan tujuankeperluan pengawalseliaan yang berkenaan serta dengan melihatbukan pada asas tetapi hakiki. Polisi Pendedahan Korporatmencerminkan obligasi berkaitan yang ditetapkan oleh MMLR.Bagi tujuan pendedahan, maklumat sensitif harga adalah maklumatdi mana seseorang yang munasabah merasakan akan memberi kesanmaterial ke atas harga atau nilai sekuriti TNB. Setiausaha Syarikatadalah bertanggungjawab untuk mengkaji pendedahan yangdicadangkan dan membuat keputusan berhubung dengan maklumatyang boleh atau harus didedahkan kepada pasaran. Setiap bahagiandi TNB dikehendaki memaklumkan kepada Setiausaha Syarikatmengenai mana-mana maklumat sensitif harga yang berpotensimengenai TNB secepat mungkin sebelum ia diketahui umum.Perdagangan DalamanPengarah dan Pengurusan Kanan TNB adalah dilarang untukberdagang dalam sekuriti atau sebarang jenis maklumat sensitifharga dan pengetahuan yang belum diumumkan selaras denganMMLR dan peruntukan-peruntukan yang relevan dalam Akta PasaranModal dan Perkhidmatan 2007. Notis tempoh tertutup untukberdagang dalam sekuriti TNB diedarkan terlebih dahulu kepadaPengarah dan Pengurusan Kanan yang disifatkan sebagai mempunyaimaklumat sensitif harga dan pengetahuan apabila berkaitan.KebertanggungjawabanLaporan Tahunan 2012

112TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Penyata Tadbir Urus KorporatKebertanggungjawabanMENGUKUHKAN HUBUNGAN ANTARA SYARIKAT DANPEMEGANG SAHAMLembaga Pengarah TNB komited untuk memberikan pemegangsaham, pelabur dan pihak berkepentingan yang lain akses yangkomprehensif dan setara serta tepat pada masanya berhubungmaklumat mengenai aktiviti-aktiviti Kumpulan bagi membolehkanmereka membuat keputusan pelaburan berdasarkan maklumat.TNB menggunakan pelbagai pendekatan komunikasi sepertikomunikasi langsung dan penerbitan semua maklumat yangberkaitan dalam Kumpulan di laman web www.tnb.com.my.TNB turut menggunakan laman web korporatnya sebagai satu carapenyebaran maklumat kepada para pemegang saham dan komunitipelaburan yang lebih luas. Satu (1) seksyen dari laman web direkakhusus bagi pelabur TNB di mana siaran media, pembentanganpelabur dan penyata kewangan suku tahunan dan tahunandisediakan untuk ulasan. Pengumuman, pembentangan danlaporan yang dipaparkan di laman web ini disiarkan serta-mertasetelah ia disalurkan ke pasaran.Para pemegang saham adalah digalakkan untuk menghadiri MATdan menggunakan peluang tersebut untuk mengajukan soalanserta membuat undian ke atas perkara-perkara penting yangmemberi kesan kepada Kumpulan, termasuk pemilihan Pengarahpengarah,menerima Penyata Kewangan yang telah diaudit danundian mengenai laporan ganjaran. Juruaudit luaran turutmenghadiri MAT dan bersedia untuk menjawab sebarang soalanyang diajukan.TNB terus menggalakkan para pemegang saham untuk mengaksesLaporan Tahunan melalui laman web sebagai menunjukkankomitmen Kumpulan kepada alam sekitar serta untuk mencapaikecekapan kos yang lebih besar. Walau bagaimanapun, pemegangsaham masih diberikan Laporan Tahunan dalam format CD-ROMbersama-sama dengan versi ringkas Penyata Kewangan, Notis MATdan Borang Proksi.Hubungan Antara Syarikat dan PelaburTNB terus berusaha ke arah piawaian tertinggi bagi pendedahandan ketelusan korporat dengan menyebarkan maklumat yang tepatdan relevan kepada pasaran secepat mungkin untuk membantupara pelabur membuat keputusan berdasarkan maklumat,menyediakan akses tetap kepada Pengurusan Syarikat melaluimesyuarat secara individu (mesyuarat dalaman), persidangan, telepersidangandan taklimat serta memenuhi permintaan pelaburyang semakin meningkat bagi ketelusan dan tadbir urus sertamengimbanginya dengan sensitiviti komersial operasi bisnes TNB.Apa yang utama, perkembangan terhadap penumpuan PiawaianLaporan Kewangan Antarabangsa (IFRS) telah disampaikan bagimengukuhkan ketelusan, memastikan bahawa semua pihakberkepentingan dimaklumkan pada setiap masa.Pasukan Perhubungan Pelabur (IR) telah terus melibatkan diri denganpelabur buy-side dan penganalisis sell-side dengan memberikanmereka maklumat terkini Syarikat. Ini adalah penting kerana pegawaiIR boleh mendapat tarikan dalaman dan akses yang selamat untukaliran maklumat penting dan memahami jangkaan pihakberkepentingan. Pengurus dana di seluruh dunia akan berhadapandengan peningkatan cabaran bagi mendapatkan penilaian yangoptimum. Oleh itu, penglibatan Syarikat dengan pengurus danaadalah penting kerana mereka akan berkongsi pandangan mengenaifaktor-faktor yang mempengaruhi keputusan untuk melabur.Memandangkan keadaan semasa yang tidak menentu,keperluan maklumat oleh pelabur telah berkembang dan merekameminta untuk mengadakan pertemuan dengan lebih kerap.Selama bertahun-tahun, IR TNB telah mengukuhkan usahanyauntuk meningkatkan akses dan kewujudan pengurusan Syarikatkepada kumpulan penganalisis dan pelabur. Pelbagai platformkomunikasi yang ditawarkan kepada golongan kewangan olehpasukan IR, bagi memastikan penglibatan yang kerap denganinstitusi komuniti pelaburan.●●Pengumuman Keputusan Kewangan Tahunan dan Suku TahunanTNB mengadakan taklimat penganalisis dan media di ibupejabatnya berikutan pengumuman keputusan kewangantahunan dan suku tahunan dan setelah memaklumkan kepadaBursa Malaysia. Syarikat juga menjadi tuan rumah telepersidangansemasa taklimat diadakan bertujuan memberipeluang kepada pihak yang tidak dapat hadir untuk turut serta,juga bagi membolehkan komuniti pelaburan di hab kewanganutama di seluruh dunia menyertainya.Pembentangan Taklimat PenganalisisBagi pengumuman kewangan suku tahunan, TNBmembentangkan penyata kewangan terperinci dan lain-lainmaklumat kewangan serta teknikal penting Syarikat dalambentuk slaid pembentangan, yang membantu para penganalisisdan pelabur untuk lebih memahami keputusan dan prestasikewangan Syarikat. Slaid ini disiarkan dengan segera di lamanweb Syarikat di bawah portal IR berikutan pengumumankeputusan kewangan kepada Bursa Malaysia. Pada masa yangsama, salinan slaid pembentangan akan di e-mel kepada semuapenganalisis dan pelabur yang terdapat pada senarai edaran IR.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON113Penyata Tadbir Urus Korporat●●●●Mesyuarat Secara Individu & Berkumpulan di PersidanganPenyertaan yang kerap di persidangan tempatan danluar negara membolehkan TNB untuk mendekati pengurusdana tempatan dan asing dan berbincang mengenaiperkembangan-perkembangan dalam Kumpulan serta cabaranbaru yang dihadapi.Lawatan TapakPermintaan pelabur telah meningkat dan meminta lebih banyaklawatan tapak diadakan. Oleh itu, sebagai sebahagian daripadausaha berterusan kami untuk memastikan komuniti kewanganmendapat maklumat yang telus dan terkini Syarikat, padasepanjang tahun ini, IR telah menganjurkan dua (2) lawatantapak. Lawatan pertama adalah lawatan Malaysian IndustrialDevelopment Finance (MIDF) ke Jana Landfill Sdn. Bhd., Puchonguntuk memberikan pemahaman yang lebih baik mengenaipenjanaan elektrik melalui loji tenaga yang boleh diperbaharui.Lawatan kedua adalah ke Stesen Janaelektrik Tuanku Jaafar,Port Dickson untuk melihat operasi teknikal harian loji kuasapembakaran gas dan bahan api alternatif, distillate.Mesyuarat Dalam dan LuaranDengan asas pegangan saham institusi domestik dan asingyang kukuh, pertemuan dengan Pengurusan Tertinggi amatlahpenting bagi menyampaikan mesej serta pandangan syarikatyang lebih meyakinkan. Pasukan Pengurusan dan IR kerapmenjadi tuan rumah kepada pengurus dana tempatan danantarabangsa serta pelabur yang meminta untuk mengadakanmesyuarat. Semasa mesyuarat ini, pengurus dana dan pelaburakan diberikan maklumat terkini mengenai operasi bisnesSyarikat dan perkembangan terbaharu.Sesi Taklimat dan DialogSebagai sebahagian daripada program tahunan IR dan bagimemberikan pemahaman yang lebih baik kepada penganalisispenyelidikan dan pengurus dana berkenaan Feed-in Tariff (FiT),satu sesi taklimat mengenai gambaran, mekanisme dan prospekFiT telah diadakan. Acara ini dianjurkan dengan kerjasama PihakBerkuasa Pembangunan Tenaga Lestari (SEDA), di mana KetuaPegawai Operasinya telah membentangkan kepada pesertamengenai wawasan FiT. Satu acara berasingan telah turutdiadakan bagi membolehkan penganalisis dan pengurus danamengenali Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif yang baru. Semasadialog ini, peserta dapat mengajukan pertanyaan danmenyuarakan pandangan mereka kepada pihak Pengurusan danmenerima maklum balas dengan serta-merta.Prosedur Penggerak EtikaProsedur Penggerak Etika merupakan satu mekanisme di manapekerja-pekerja TNB, kontraktor dan orang awam digalakkan untukmelaporkan isu-isu yang serius yang berkaitan dengan salah lakuyang menyalahi undang-undang, tidak beretika atau tidak wajarsecara sulit, tanpa perlu takut akan reaksi buruk yang mungkintimbul. Satu pasukan penyiasatan bebas akan menyiasat semuakebimbangan yang dilaporkan dengan sewajarnya dan akan, di manaberkenaan, memberi maklum balas mengenai hasil siasatan tersebut.Aduan boleh disalurkan melalui laman web di http://wbis.tnb.com.my atau dengan menghubungi talian bebas tol di 1-800-888-862.KENYATAAN TANGGUNGJAWAB BAGI TAHUN KEWANGAN(Menurut perenggan 15.26(a) kepada MMLR)Lembaga Pengarah adalah bertanggungjawab sepenuhnya untukmemastikan Penyata Kewangan yang telah diaudit disediakanselaras dengan Akta Syarikat, 1965 dan piawaian perakaunanberkaitan yang diluluskan oleh Lembaga Piawaian PerakaunanMalaysia supaya ia memberikan gambaran yang benar dan saksamamengenai hal ehwal Kumpulan dan keuntungan atau kerugianserta aliran tunai pada akhir tempoh perakaunan.Di dalam penyediaan Penyata Kewangan yang telah diaudit,Pengarah-pengarah berpuas hati bahawa piawaian perakaunanyang diluluskan di Malaysia telah dipatuhi dan pertimbangan dananggaran yang munasabah dan berhemat telah dibuat. PenyataKewangan yang telah diaudit juga disediakan atas dasar usahaberterusan memandangkan Lembaga Pengarah mempunyaijangkaan yang munasabah, setelah membuat penelitian, bahawaKumpulan mempunyai sumber yang mencukupi untuk meneruskanoperasi sedia ada untuk masa hadapan.KebertanggungjawabanLaporan Tahunan 2012

114TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Penyata Tadbir Urus KorporatKebertanggungjawabanKENYATAAN PEMATUHAN TAMBAHAN1. Penggunaan Keuntungan Hasil yang Diperoleh daripadaSebarang Cadangan KorporatTNB Janamanjung Sdn. Bhd., anak syarikat milik penuh TNB,mengumpul dana melalui Sukuk untuk membayar KontrakKejuruteraan, Perolehan dan Pembinaan (EPC). Setakat 31Ogos 2012, Sukuk telah mengumpul sebanyak RM4.850 juta,di mana sebanyak RM2,040.82 juta telah dibayar kepadakontraktor EPC.2. Pembelian Balik Saham bagi Tahun KewanganSyarikat tidak membuat sebarang cadangan untuk pembelianbalik saham sepanjang Tahun Kewangan.3. Opsyen, Waran atau Sekuriti Boleh Tukar yang telahdilaksanakanSepanjang Tahun Kewangan ini, 44,896,592 saham biasa barubernilai RM1.00 sesaham telah diterbitkan oleh Syarikatmenurut Skim Opsyen Saham Pekerja II (ESOS II) pada hargahargapelaksanaan RM4.45, RM5.06, RM5.08,RM5.36, RM5.45,RM5.59, RM5.62, RM5.64, RM5.74, RM5.86, RM5.93, RM6.09,RM6.24, RM6.40 dan RM8.85 sesaham.Saham-saham biasa baru yang diterbitkan semasa TahunKewangan berada sama rata dalam semua aspek dengansaham biasa sedia ada Syarikat.Syarikat telah diberikan pengecualian oleh SuruhanjayaSyarikat Malaysia melalui surat bertarikh 8 Oktober 2012daripada perlu mendedahkan dalam Penyata Kewangan yangtelah diaudit nama-nama individu yang telah diberi opsyensepanjang Tahun Kewangan dan butiran mengenai peganganmereka menurut seksyen 169(11) Akta Syarikat, 1965 kecualibagi maklumat mengenai pekerja-pekerja yang telah diberikanopsyen mewakili 756,000 saham biasa atau lebih. Senaraipekerja yang telah diberikan opsyen mewakili 756,000 sahambiasa atau lebih menurut ESOS II dinyatakan di muka surat219 di dalam Laporan Tahunan ini.4. American Depository Receipts (“ADR”)Pada bulan Januari 1994, TNB telah melancarkan ADR Tahap 1di New York, Amerika Syarikat. Setiap satu ADR mempunyainilai yang bersamaan dengan empat (4) saham TNB. Bank yangdilantik khusus untuk program ADR ini adalah Malayan BankingBerhad. Bank of New York di Amerika Syarikat adalahbank depositori dan ADR boleh didagangkan di kaunter.Setakat 31 Ogos 2012, sejumlah 5,013,848 saham biasa adalahdipegang melalui ADR, yang mewakili kurang daripada 5%daripada modal terbitan dan modal berbayar iaitu sebanyak5,501,553,731 saham TNB.5. Pengenaan Sekatan dan/atau PenaltiSyarikat ataupun mana-mana Anak-anak syarikat, Pengarahatau pihak Pengurusan tidak dikenakan dengan apa-apasekatan dan/atau penalti oleh badan-badan kawal selia yangberkaitan dalam Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012.6. Yuran Bukan AuditYuran bukan audit Kumpulan yang dibayar kepada juruauditluaran, Tetuan PricewaterhouseCoopers, bagi Tahun Kewanganberakhir 31 Ogos 2012 adalah berjumlah RM639,147.00 danPKR1,432,910.00.7. Perbezaan dalam KeputusanKumpulan tidak mengeluarkan sebarang ramalan keuntunganbagi Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012.8. Jaminan KeuntunganKumpulan tidak mengeluarkan sebarang jaminan keuntunganbagi Tahun Kewangan.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON115Penyata Tadbir Urus Korporat9. Kontrak-Kontrak MaterialKecuali seperti yang dinyatakan di bawah, Kumpulan dan/atau Anak-anak Syarikatnya tidak melaksanakan sebarangkontrak material yang melibatkan kepentingan para Pengarahatau pemegang saham utama yang masih wujud pada31 Ogos 2012:Pemberi pinjamanPeminjamLembaga Kumpulan Wang SimpananPekerja (KWSP)Tenaga Nasional BerhadHubungan KWSP adalah salah satu pemegangPemberi Pinjaman/ saham utama TNB (anggaran sebanyakPeminjam13.88% setakat 22 Ogos 2012)Tujuan PinjamanJumlahPerincianKemudahanPembiayaan semulaAgregat sebanyak RM2,800 jutaKemudahan I – RM700.0 jutaKemudahan II – RM700.0 jutaKemudahan III – RM700.0 jutaKemudahan IV – RM350.0 jutaKemudahan V – RM350.0 jutaKadar Faedah Kemudahan I – 5.45%Kemudahan II – 5.50%Kemudahan III – 5.60%Kemudahan IV – 5.65%Kemudahan V – 5.70%10. Urusniaga dengan Pihak BerkaitanKumpulan telah mewujudkan prosedur yang bersesuaianuntuk memastikan ia mematuhi MMLR berhubung denganurusniaga dengan pihak berkaitan. Semua urusniaga denganpihak berkaitan diulangkaji oleh Juruaudit Dalaman Kumpulan(GIA), seterusnya Laporan Group-Wide dikemukakan kepadaJawatankuasa Audit Lembaga Pengarah pada setiap sukutahun bagi tujuan pemantauan.Kumpulan tidak perlu mendapatkan sebarang mandatdaripada pemegang sahamnya berhubung urus niaga berulangdengan pihak berkaitan sepanjang Tahun Kewangan.PENYATA PEMATUHAN KE ATAS KEPERLUAN BURSA MALAYSIABERHUBUNG DENGAN APLIKASI PRINSIP-PRINSIP SERTAPENGGUNAAN AMALAN TERBAIK YANG DITETAPKAN DI DALAMKOD TADBIR URUS KORPORAT MALAYSIA(Menurut perenggan 15.25 kepada MMLR)Lembaga Pengarah dengan sukacita melaporkan kepada parapemegang saham bahawa Kumpulan telah mematuhi dan akanterus komited untuk mencapai piawaian yang tertinggi mungkinmelalui penggunaan berterusan prinsip-prinsip dan amalan terbaikKod dan semua undang-undang lain yang berkaitan.Ditandatangani bagi pihak Lembaga Pengarah selaras denganresolusi yang bertarikh 31 Oktober 2012.KebertanggungjawabanTermaPembayaranFaedah Pembayaran30 Jun dan 31 Disember Setiap TahunKalendarPembayaran Balik UtamaKemudahan I – 31 Disember 2019Kemudahan II – 31 Disember 2020Kemudahan III – 31 Disember 2021Kemudahan IV – 31 Disember 2024Kemudahan V – 31 Disember 2025Dato’ Zainal Abidin bin PutihPengarah Bukan Eksekutif Kanan BebasLaporan Tahunan 2012

116TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Penyata Kawalan DalamanKebertanggungjawabanTANGGUNGJAWAB LEMBAGA PENGARAHLembaga Pengarah adalah bertanggungjawab terhadap sistemkawalan dalaman Tenaga Nasional Berhad (Kumpulan). Sistem inidireka untuk melindungi pelaburan pemegang saham, kepentinganpelanggan, badan kawalselia, pekerja dan aset Kumpulan.Sistem kawalan dalaman meliputi pengurusan risiko, kewangan,operasi, sistem pengurusan maklumat dan pematuhan undangundang,peraturan, polisi dan prosedur. Sistem ini direka untukmengurus dan bukannya menghapuskan risiko yang mungkinmenghalang pencapaian objektif perniagaan Kumpulan. Oleh itu,sistem kawalan dalaman ini hanya memberi jaminan yangmunasabah tetapi tidak mutlak terhadap salah nyata, kerugianatau penipuan.Lembaga Pengarah telah menubuhkan satu rangka kerja untukmengenalpasti, menilai dan mengurus risiko penting yang dihadapioleh Kumpulan kecuali untuk syarikat-syarikat bersekutu danusahasama yang tidak berada di bawah kawalan Kumpulan. Rangkakerja dan proses pengurusan risiko diulangkaji secara kerap olehLembaga Pengarah, selaras dengan Penyata Kawalan Dalaman:Panduan Untuk Pengarah Syarikat Awam Tersenarai (Statement onInternal Control: Guidance for Directors of Public Listed Companies).Lembaga Pengarah dibantu oleh pihak Pengurusan untukmemastikan bahawa kawalan dalaman dan amalan pengurusanrisiko dilaksanakan dalam Kumpulan.PENGURUSAN RISIKOLembaga Pengarah meluluskan penubuhan fungsi Enterprise WideRisk Management (EWRM) pada tahun 2003. Satu rangka kerjaEWRM diwujudkan untuk memberi panduan mengenai prosespengurusan risiko dan menggabungkan penilaian, pelaporan,rawatan, pemantauan dan kajian risiko strategik dan operasi didalam Kumpulan. Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah (JALP)mengkaji keberkesanan fungsi EWRM dan berbincang mengenailaporan risiko yang dikeluarkan dan aktiviti pengurusan risiko yangdijalankan sepanjang tahun. JALP dibantu oleh JawatankuasaPengurusan Risiko Kumpulan, Jawatankuasa Kerja PengurusanRisiko, Ketua Pegawai Risiko, Bahagian Perancangan, JabatanEWRM dan kakitangan operasi untuk menerapkan budayapengurusan risiko di dalam Kumpulan.Jabatan EWRM bersama-sama dengan Jabatan Audit DalamanKumpulan (JADK) memberi jaminan mengenai kecukupan dankeberkesanan sistem EWRM dalam mengurangkan danmenguruskan risiko yang dihadapi oleh Kumpulan. Dalam tahun dibawah kajian, Jabatan EWRM telah melaksanakan inisiatif-inisiatifberikut untuk meningkat perlaksanaan EWRM di dalam Kumpulan:●●●●Menjalankan 2 forum pengurusan risiko dan 29 sesi kesedarandan kajian mengenai risiko di bahagian, jabatan dan anak-anaksyarikat TNB.Mengendalikan 6 sesi dua hari latihan risiko pengurusansebagai sebahagian daripada Program Latihan Eksekutif Baru.Menjalankan 11 Ulangkaji Pengurusan Risiko & Pematuhanuntuk menilai kecukupan Sistem Maklumat Risiko TNB (TRIS)dan keberkesanan kawalan pengurangan yang dikenalpasti.Melaksanakan TRIS Helpdesk untuk pengurusan pertanyaan danmaklumbalas yang lebih baik.STRUKTUR KAWALANLembaga Pengarah telah mewujudkan beberapa struktur kawalandan komited untuk menilai, meningkatkan dan mengekalkan strukturini bagi memastikan keberkesanan kawalan strategik dan operasi keatas operasi perniagaan Kumpulan. Berikut adalah kawalan-kawalanstruktur utama yang diwujudkan untuk membantu LembagaPengarah mengekalkan persekitaran kawalan yang baik:Jawatankuasa Lembaga Pengarah dan PengurusanUntuk menggalakkan tadbir urus korporat, ketelusan dankebertanggungjawaban, Lembaga Pengarah telah menubuhkanJawatankuasa Lembaga Pengarah dan Pengurusan untuk membantudalam mencapai visi, misi, strategi dan objektif yang ditetapkan untukKumpulan. Jawatankuasa ini menyelia bahagian yang diberikankepada mereka di bawah Terma Rujukan mereka. Jawatankuasa inimemainkan peranan penting dalam mengarah, memantau danmemastikan bahawa rancangan dan operasi adalah selaras denganrancangan pelan perniagaan jangka panjang dan jangka pendekKumpulan yang diluluskan dan dasar Kumpulan. Jawatankuasatersebut adalah seperti berikut:Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON117Penyata Kawalan DalamanJawatankuasa Lembaga Pengarah●●●●●Jawatankuasa AuditJawatankuasa TenderJawatankuasa TatatertibJawatankuasa Pencalonan & ImbuhanJawatankuasa Kewangan & PelaburanJawatankuasa Pengurusan●●●●●●●●Jawatankuasa Majlis Eksekutif KumpulanJawatankuasa Pengurusan Eksekutif KumpulanJawatankuasa Bekalan TenagaJawatankuasa Pengurusan Tender KumpulanJawatankuasa Pengurusan Risiko KumpulanJawatankuasa Eksekutif Perolehan Bahan ApiMajlis Tadbir Teknologi Maklumat & KomunikasiMajlis Peraturan Berasaskan Insentif (IBR)KebertanggungjawabanStruktur OrganisasiLembaga Pengarah telah melaksanakan satu struktur bahagianuntuk Kumpulan. Bidang kuasa, tanggungjawab dan akauntabilitiyang jelas telah ditubuhkan untuk menyokong Kumpulan dalammencapai visi, misi, strategi dan objektif operasi. Struktur bahagianini meningkatkan keupayaan setiap bahagian untuk memberitumpuan kepada fungsi teras yang telah ditetapkan atau fungsisokongan dalam Kumpulan.Lembaga Pengarah juga mengkaji dan memperbaiki keberkesananstruktur organisasi dan kawalan Kumpulan untuk meningkatkankeupayaan Kumpulan bagi mencapai objektif strategik dan operasidan menguruskan cabaran di dalam persekitaran operasi.Pada September 2012, Lembaga Pengarah telah meluluskanpengstrukturan semula organisasi untuk meningkatkan keberkesananbagi mencapai objektif jangka pendek dan jangka panjang.Perubahan adalah seperti berikut:●●●●Jawatan Ketua Pegawai Operasi (COO) telah dimansuhkanapabila Ketua Pegawai Operasi dilantik sebagai Ketua PengawaiEksekutif (CEO).Satu bahagian baru iaitu Perniagaan Baru dan Projek Utamatelah ditubuhkan. Jabatan Pembangunan Perniagaan, JabatanPembangunan Aset Penjanaan, Jabatan Pegurusan Pelaburandan TNB Repair & Maintenance Sdn Bhd (REMACO) diletakkandi bawah Bahagian ini.Satu jabatan baru, Pengurusan Strategik & Prestasi telahditubuhkan.Bahagian Perkhidmatan Korporat dan Hal Ehwal Korporat telahdigabungkan dan menjadi Bahagian Hal Ehwal Korporat &Perkhidmatan.Sistem Pengurusan MaklumatLembaga Pengarah mengiktiraf kepentingan memanfaatkanteknologi maklumat dan komunikasi untuk menggalakkan operasiperniagaan yang berkesan dan cekap, menepati waktu dankomunikasi yang tepat dengan pihak-pihak berkepentingan, danmeningkatkan prestasi Kumpulan dalam jangka panjang.Sistem utama yang digunakan oleh Kumpulan adalah sepertiberikut:● Enterprise Resource Management System (ERMS)● eCustomer Information & Billing System (eCIBS)● Enterprise Human Resources Management System (EHRMS)● Supervisory Control and Data Acquisition System (SCADA)● Remote Meter System (RMR)● Employee Self Service (ESS)● TNB Outage Management Systems (TOMS)● Corporate Geospatial Information System (CGIS)Bagi Corporate Geospatial Information System (CGIS), 4 modul telahdilaksanakan dalam tahun kewangan menjadikan jumlah modulyang telah beroperasi sehingga kini kepada 20. Projek inimenjangkau 10 tahun dengan 50 modul pada akhir tempoh projek.TNB telah melaksanakan Sistem Pengurusan Rantaian Pembekal(Suppy Chain Management System) sepanjang tahun kewangan inidan di dalam peringkat akhir perlaksanaan bagi modul-modul berikut:● Pengurusan Perhubungan Pembekal (Supply RelationshipManagement)● Kontrak Pengurusan Kitaran Hayat (Contract LifecycleManagement)● Pengurusan Prestasi Perbelanjaan (Spend PerformanceManagement)Dasar dan Prosedur KumpulanLembaga Pengarah telah meluluskan dasar dan prosedur untukmentadbir fungsi kewangan dan operasi, dan etika bagi Kumpulan.Dasar-dasar ini memastikan bahawa etika, prinsip dan mekanismekawalan dalaman digunakan di dalam operasi. Ini membolehkanKumpulan untuk bertindak balas dengan cepat kepada risiko yangberubah-ubah dan segera melaporkan sebarang kegagalan kawalanyang ketara. Dasar dan prosedur juga dikaji semula secara kerap/berkala untuk memastikan kesesuaian dan keberkesanannya.Antara lain, dasar-dasar dan prosedur yang dilaksanakan adalahLaporan Tahunan 2012

118TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Penyata Kawalan DalamanKebertanggungjawabanseperti berikut:●●●●●●●●●●●●●●●Garis Panduan Kawalan DalamanPolisi & Prosedur Kewangan KumpulanPolisi PerbendaharaanPolisi Keselamatan & KesihatanPolisi Alam SekitarPolisi PelaburanPolisi Perolehan & Prosedur (PP&P)Polisi Anti PenipuanPolisi & Prosedur TatatertibPolisi Maklumat, Komunikasi & Kod AmalanPolisi & garis panduan bagi Enterprise Wide Risk ManagementHad KuasaKod EtikaKod Etika PerolehanProsedur Whistle BlowingPada tahun ini, Bahagian Perolehan Kumpulan telah menlaksanakanbeberapa langkah inisiatif untuk memperbaiki kawalan dalaman didalam proses perolehan seperti berikut:● PP&P modul latihan bagi Eksekutif dan Bukan Eksekutif● Program Roadshow Penyebaran PP&P●●●●Semakan pekeliling berkaitan Prosedur Perolehan & Proses,Tender dan KontrakPelaksanaan Kajian Pematuhan PerolehanPenilaian Tahunan Mandatori VendorKajian Profil Risiko PerolehanPengurusan Bakat dan PembangunanLembaga Pengarah mengakui pentingnya mempunyai pemimpinyang mempunyai pengetahuan di dalam bidang teknikal danpengurusan untuk mengemudi syarikat ke hadapan. Satu strukturrangka kerja pengurusan bakat telah ditubuhkan di peringkat syarikatdan bahagian untuk mengenalpasti dan membangunkan tenaga kerjauntuk mencapai objektif strategik Kumpulan. Program pembangunantelah direka untuk menyediakan pekerja yang berbakat kepadajawatan-jawatan yang mempunyai tanggungjawab yang lebih besardan mendedahkan mereka kepada cabaran ini. Dalam tahunkewangan 2012, selain latihan bilik darjah dan tugasan projek, pekerjaberbakat juga diberi pengalaman pembelajaran melalui programlampiran kerja (Job Attachment) dan peminjaman (Secondment).Jabatan Jaminan PendapatanPada 7 Ogos 2009, Jabatan Jaminan Pendapatan (Revenue AssuranceDepartment - RAD) telah ditubuhkan berikutan kelulusan LembagaPengarah. Peranannya adalah untuk membendung pengusikanpemasangan meter (Meter Installation Tampering - MIT) dan menyekatkebocoran hasil daripada kesilapan bil, pemeteran dan pentadbiran.RAD juga bertanggungjawab untuk meningkatkan mekanismekawalan dalaman MIT dan memastikan pematuhan kepada proses.KAJIAN & PEMANTAUANSesi Breakout Lembaga Pengarah Dengan Pihak PengurusanLembaga Pengarah berinteraksi secara aktif dengan pihak pengurusansemasa sesi Breakout untuk membincang dan mengkaji pelan, strategi,prestasi dan risiko yang dihadapi oleh Kumpulan. Pada tahun ini, satusesi breakout Lembaga Pengarah dan 2 Sesi Breakout bagi Anak-anakSyarikat telah diadakan. Sesi Breakout Lembaga Pengarah menyediakanmekanisme pemantauan dan kajian untuk meningkatkan keberkesananLembaga Pengarah dan membolehkan pihak pengurusan mendapatkanmandat untuk menangani risiko yang dihadapi di dalam persekitarandalaman dan luaran. Sesi Breakout bagi Anak-anak Syarikat adalah untukmeningkatkan interaksi di antara TNB dan anak-anak syarikat, dan untukmembantu dalam menyelaraskan dasar-dasar dan amalan anak-anaksyarikat supaya sejajar dengan dasar-dasar dan prosedur TNB.Belanjawan & Perancangan PerniagaanLembaga Pengarah telah meluluskan pelaksanaan Pelan Strategik20 Tahun bermula dari tahun 2005 sehingga tahun 2025. PelanStrategik 20 Tahun telah dibahagikan kepada 4 fasa untukmembawa Kumpulan ke arah visi menjadi sebuah perbadananterkemuka dalam tenaga dan perniagaan yang berkaitan. Setiapfasa terdiri daripada Pelan Strategik 5 Tahun.Fasa kedua Pelan Strategik 5 Tahun TNB bermula dari 2011 hingga2015 (Gemilang 2015) menjurus ke arah Pengembangan Geografi. Iamemberi panduan kepada pihak pengurusan dalam menyediakanPelan Operasi Tahunan, Petunjuk Prestasi Utama (KPI) dan belanjawan.Strategi yang dikenal pasti di dalam Pelan Strategik 20 Tahun,Pelan Strategik 5 Tahun dan Pelan Operasi Tahunan serta KPI dikajisemula, diluluskan dan dipantau oleh Lembaga Pengarah. Laporankemajuan Pelan Strategik 5 Tahun dibentangkan dan dibincangkansemasa Sesi Breakout Lembaga Pengarah dan Pihak Pengurusan.Sistem Perancangan dan Pembangunan Jangka PanjangLembaga Pengarah terlibat dalam mengkaji dan meluluskan SistemPerancangan dan Pembangunan Jangka Panjang. Bahagian Perancanganmenjalankan sistem perancangan dan pembangunan infrastrukturbekalan elektrik terutamanya pembangunan kapasiti penjanaan danpembangunan infrastruktur penghantaran bagi memenuhi bebanpermintaan jangka panjang. Ramalan bebanan jangka panjangmengambil kira perubahan dalam ekonomi dan dipantau dengan telitiuntuk bertindakbalas kepada keadaan permintaan bebanan.Untuk perancangan dan pembangunan kapasiti penjanaan, BahagianPerancangan bekerjasama rapat dengan Suruhanjaya Tenaga untukmembentangkan ramalan bebanan dan rancangan pembangunanpenjanaan. Rancangan-rancangan ini disahkan oleh JawatankuasaPerancangan, Pembangunan dan Pelaksanaan Tariff atau JPPPETyang dipengerusikan oleh Menteri Tenaga, Teknologi Hijau dan Air(KeTTHA). Lembaga Pengarah mengikuti perkembanganpembangunan penjanaan. Rancangan pengembangan penjanaandigubal untuk Semenanjung Malaysia dengan mengambilkirakeselamatan tenaga jangka panjang melalui kepelbagaian sumberbahan api, jenis loji penjanaan dan senario tenaga global.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON119Penyata Kawalan DalamanPelan pengembangan penghantaran pula disediakan oleh BahagianPerancangan berdasarkan kepada Kod Grid Malaysia, PiawaianKebolehpercayaan Sistem Penghantaran dan Syarat Lesen TNB.Pelan penghantaran disahkan dan diluluskan oleh JawatankuasaBekalan Tenaga di peringkat pengurusan sebelum kelulusan akhiroleh Lembaga Pengarah.Aktiviti-aktiviti di atas dijalankan mengikut keperluan baru yangditetapkan dalam Peraturan-Peraturan Bekalan Pemegang Lesen1990 (Pindaan 2002) berkuatkuasa mulai 1 September 2011.Kajian Kewangan dan OperasiJawatankuasa Audit Lembaga Pengarah (JALP) menyemak prestasikewangan suku tahunan Kumpulan bersama-sama dengan PihakPengurusan, dan seterusnya melaporkan kepada LembagaPengarah. Kajian suku tahunan membolehkan JALP membincangdan menilai keputusan kewangan Kumpulan dan prestasi operasiKumpulan. Akaun pengurusan bulanan, yang bertindak sebagaialat pemantauan juga diedarkan kepada Lembaga Pengarah danPihak Pengurusan Utama untuk makluman mengenai keputusankewangan utama, petunjuk prestasi operasi dan perbezaanbelanjawan bagi membolehkan mereka memantau danmenyumbang ke arah meningkatkan prestasi.JALP juga mengkaji pelaksanaan Rangka Kerja Malaysia FinancialReport Standard (MFRS) yang dilaksanakan oleh Bahagian KewanganKumpulan.Jabatan Pematuhan Bahagian/UnitLembaga Pengarah telah meluluskan penubuhan jabatan, unit danpasukan petugas pematuhan di Jabatan/Bahagian EWRM,Penjanaan, Penghantaran, Pembahagian, Kewangan Kumpulan,Sumber Manusia Kumpulan dan ICT. Sepanjang tahun kewangan,satu pasukan petugas pematuhan telah ditubuhkan di BahagianSumber Manusia. Jabatan, unit dan pasukan petugas pematuhanbertanggungjawab untuk memastikan bahawa operasi dijalankanadalah mengikut polisi dan prosedur yang telah diluluskan, danmeningkatkan kesedaran kawalan.Jabatan Audit Dalaman Kumpulan (JADK)JADK telah ditubuhkan oleh Lembaga Pengarah untuk memberijaminan bebas mengenai kecukupan pengurusan risiko, kawalandalaman dan sistem tadbir urus. Aktiviti-aktiviti JADK adalahberpandu kepada Piagam Audit Dalaman yang telah diluluskanoleh JALP.JADK melaksanakan kajian semula proses perniagaan untuk menilaikecukupan dan keberkesanan kawalan dalaman, pematuhanterhadap peraturan serta dasar dan prosedur Kumpulan, danmengenegahkan risiko penting/ketara dan kelemahan kawalanyang menjejaskan Kumpulan.JADK juga melaksanakan semakan strategik/perkhidmatanperundingan di mana relevan untuk membantu entiti meningkatkanprestasi operasi mereka. Penilaian bagi kerja-kerja tidak dirancang,penyiasatan atau pengulangkajian juga dijalankan apabila dimintaoleh Lembaga Pengarah, JALP dan Pihak Pengurusan.Mesyuarat BAC diadakan secara berkala untuk membincangkanpenemuan audit, maklumbalas pihak pengurusan, tindakanpembetulan, dan untuk memantau tindakan yang diambil olehpihak pengurusan di bahagian yang mempunyai kelemahan kawalandalaman yang ketara. Audit susulan dijalankan untuk mengkajikecukupan dan keberkesanan tindakan pembetulan yang telahdiambil oleh pihak pengurusan terhadap semua perkara pentingyang telah dibangkitkan. Petunjuk Prestasi Utama (KPI) telahdiperuntukkan kepada setiap Ketua Bahagian untuk menyiapkantindakan pembetulan yang diambil oleh pihak pengurusan.Pencapaian KPI Tindakan Pembetulan oleh setiap Bahagiandibincangkan semasa mesyuarat JALP.JADK mempunyai status bebas dalam Kumpulan dan melaporkepada Lembaga Pengarah menerusi JALP. Pelan audit tahunan,belanjawan, kecekapan dan sumber bagi JADK diluluskan olehJALP. Ini adalah untuk memastikan kecukupan liputan bagikawasan yang mempunyai risiko yang penting dan tinggi dan jugakeperluan sumber yang mencukupi. JALP juga meluluskanpenyumberluaran (Outsourcing) dan penyumberan bersama (Cosourcing)tugasan audit dalaman untuk memudahkan pemindahanpengetahuan daripada perunding luar di mana kemahiran teknikaltidak dapat diperolehi secara dalaman.KESIMPULANBagi tahun kewangan yang dikaji, beberapa kelemahan dalamkawalan dalaman telah dikesan. Walau bagaimanapun, selepassiasatan yang teliti dan berdasarkan maklumat dan jaminan yangdisediakan, Lembaga Pengarah berpuas hati bahawa semuatindakan yang perlu dan penambahbaikan dalam sistem kawalandalaman telah diambil untuk menangani kelemahan yang dikesan.Namun, bagi kawasan yang memerlukan perhatian, langkahlangkahpenambahbaikan telah dan sedang diambil untukmemastikan kecukupan dan keberkesanan kawalan dalaman danuntuk melindungi pelaburan pemegang saham dan aset Kumpulan.Kenyataan ini dibuat selaras dengan resolusi Lembaga Pengarahbertarikh 31 Oktober 2012.KebertanggungjawabanLaporan Tahunan 2012

120TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Laporan Jawatankuasa Audit Lembaga PengarahKebertanggungjawaban1 21. Dato’ Zainal Abidin bin PutihPengerusiPengarah Bukan Eksekutif Kanan Bebas2. Tan Sri Dato’ Hari Narayanana/l GovindasamyPengarah Bebas Bukan Eksekutif3. Dato’ Abd Manaf bin HashimPengarah Bebas Bukan Eksekutif344. Datuk Chung Hon CheongPengarah Bebas Bukan EksekutifJawatankuasa Audit Lembaga Pengarah (JALP) diwujudkan pada 9 Disember 1990 olehLembaga Pengarah bagi membantu Lembaga Pengarah melaksanakan tanggungjawab yangditetapkan. JALP ditadbir mengikut Terma Rujukan seperti yang digariskan di muka surat 125hingga 128 dalam Laporan Tahunan ini.KEAHLIAN DAN MESYUARATAhli-ahli Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah dan butiran mesyuarat yang dihadiri semasa tahun kewanganadalah seperti berikut:Bil. Nama Status Pengarah BebasBil. MesyuaratDihadiri1. Dato’ Zainal Abidin bin PutihPengerusiPengarah Bukan EksekutifKananYa(Kanan Bebas)14/142. Tan Sri Dato’ Hari Narayanana/l GovindasamyAhli3. Dato’ Abd Manaf bin HashimAhli4. Datuk Chung Hon CheongAhliPengarah Bukan Eksekutif Ya 12/14Pengarah Bukan Eksekutif Ya 14/14Pengarah Bukan Eksekutif Ya 12/14Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON121Laporan Jawatankuasa Audit Lembaga PengarahWalaupun Terma Rujukan JALP memerlukan jawatankuasa berjumpa/bermesyuarat enam (6) kali setahun, jawatankuasa telah bermesyuaratsebanyak empat belas (14) kali dalam tahun kewangan ini. SetiausahaSyarikat yang juga merupakan setiausaha kepada JALP dan KetuaAudit Dalaman turut hadir pada mesyuarat-mesyuarat tersebut.Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif dan pegawai-pegawai syarikatjuga dijemput menghadiri mesyuarat bagi membincangkanmengenai perkara-perkara yang di bawah bidang kuasa mereka.Selepas setiap mesyuarat, Pengerusi JALP akan mengemukakansatu laporan mengenai perkara-perkara yang dibincangkan kepadaLembaga Pengarah untuk makluman dan perhatian mereka. Kertastindakan akan dikeluarkan oleh Setiausaha Syarikat berkenaandengan keputusan yang telah dibuat dan juga tindakan yangdiperlukan. Kertas tindakan tersebut akan diedarkan kepada pihakpengurusan untuk tindakan selanjutnya.RINGKASAN AKTIVITI JAWATANKUASA AUDIT LEMBAGAPENGARAHRingkasan aktiviti-aktiviti yang telah dijalankan oleh JALP dalamtahun kewangan adalah seperti berikut:●●●●●Membincang hasil siasatan tidak dirancang (ad-hoc) yangdijalankan dan mengesahkan bahawa tindakan wajar akandiambil untuk memperbetulkan kelemahan.Mengkaji dan meluluskan pelantikan perunding luar untukmelaksanakan audit bersama di dalam bidang teknikal.Mengkaji Terma Rujukan, senarai perunding, tempoh masa danbajet untuk yuran perundingan untuk Pengurusan &Kejuruteraan Audit 2012 bagi TNB.Menilai prestasi JADK.Mengkaji Petunjuk Utama Prestasi (KPI) yang dicapai olehKetua-Ketua Bahagian dalam menyiapkan tindakan pembetulan.Audit Luar● Mengkaji dan meluluskan Pelan Audit dan skop bagi audittahunan Juruaudit Luar.●Membincang dan melaporkan keputusan audit tahunan kepadaLembaga Pengarah.KebertanggungjawabanPengurusan Risiko● Mengkaji Laporan Risiko Strategik TNB, Laporan PenilaianRisiko Dwi-Tahunan dan aktiviti-aktiviti yang dilaksanakan olehJabatan Pengurusan Risiko Perusahaan untuk mempromosi danmeningkatkan kesedaran dan proses pengurusan risiko.●●Menilai prestasi Juruaudit Luaran dan mengesyorkan pelantikandan ganjaran mereka kepada Lembaga Pengarah.Bermesyuarat dengan Juruaudit Luaran tanpa kehadiran pihakpengurusan untuk membincangkan sebarang isu yang ingindibentangkan.Audit Dalaman● Mengkaji dan meluluskan Struktur Organisasi, Belanjawan danPelan Audit Tahunan Jabatan Audit Dalaman Kumpulan (JADK)untuk memastikan kecukupan sumber, kompetensi/kecekapandan liputan entiti yang diaudit dengan risiko yang signifikandan tinggi.●Mengkaji laporan audit dalaman yang dikeluarkan oleh JADKdan pihak luar ke atas keberkesanan dan kecukupan tadbirurus, pengurusan risiko, operasi dan pematuhan proses.Laporan Kewangan● Mengkaji Penyata Kewangan Suku Tahun dan Tahunan Syarikatdan Kumpulan termasuk pengumuman dan disyorkan kepadaLembaga Pengarah untuk kelulusan.Urusniaga Pihak Berkepentingan● Menilai sistem bagi mengenalpasti, memantau dan melaporkanurusniaga pihak yang berkepentingan untuk TNB dan anakanaksyarikatnya.●●Mengkaji kecukupan dan keberkesanan tindakan-tindakanpembetulan yang diambil oleh pengurusan berkaitan semuaisu-isu ketara yang dibangkitkan.Mengkaji Laporan Kajian Jaminan Kualiti terhadap fungsi auditdalaman yang dijalankan oleh juruperunding luar.Laporan Tahunan● Mengkaji dan mengesyorkan untuk kelulusan LembagaPengarah, Penyata Tadbir Urus Korporat, Penyata KawalanDalaman, Laporan Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah,Penyata Fungsi Audit Dalaman, Laporan Urusniaga Pihak YangBerkepentingan dan Urusniaga Pihak Yang BerkepentinganYang Berulang, dan Laporan Tanggungjawab Sosial Korporat.Laporan Tahunan 2012

122TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Laporan Jawatankuasa Audit Lembaga PengarahKebertanggungjawabanLain-lain●●●●Mengkaji dan meluluskan peruntukan opsyen yang dibenarkandi bawah Skim Opsyen Saham Pekerja (ESOS) sepanjang tahunkewangan adalah mengikut peruntukan-peruntukan yangdinyatakan di bawah Skim Syarikat.Mengkaji perlaksanaan inisiatif Rangka Kerja Piawaian LaporanKewangan Malaysia (MFRS) di TNB.Menjalankan 2 sesi Subsidiary Board Breakout Session denganpengurusan atasan dan Lembaga Pengarah Anak-anak Syarikatuntuk membincangkan perkara-perkara yang berkaitan denganAnak-anak Syarikat dan menyelaraskan dasar dan prosedurAnak-anak Syarikat agar sejajari dengan dasar dan prosedur TNB.Mengkaji penyesuaian dasar dan prosedur untuk anak-anaksyarikat TNB.Sepanjang tahun kewangan, sejumlah 202 laporan meliputi 337tugasan telah dikeluarkan. Bidang-bidang liputan termasuklahpenjanaan, penghantaran, pembahagian, perolehan, kejuruteraan,projek, kewangan, tadbir urus korporat, sumber manusia, logistik,komunikasi dan teknologi maklumat, pelaburan dalam anaksyarikat dan pengurusan risiko.Laporan audit dalaman yang dikeluarkan kepada pengurusantermasuk nasihat dan cadangan adalah mengenai amalan terbaik(di mana yang sesuai) yang menambah nilai kepada Kumpulan.Pengurusan dikehendaki untuk memberikan maklumbalas kepadatindakan pembetulan dan pencegahan serta tarikh akhir untukmelengkapkan tindakan. Laporan tersebut kemudian dibentangkankepada JALP untuk dibincangkan. Pihak pengurusan turut hadirsemasa perbincangan laporan tersebut untuk memastikan merekamelaksanakan tindakan pencegahan dan pembetulan ataskelemahan yang dilaporkan.●Melawat Stesen Janaelektrik Tuanku Jaafar untuk meningkatkankesedaran mengenai operasi dan memberi maklumbalaskepada pihak Pengurusan mengenai bidang yang memerlukanpenambahbaikan.AUDIT DALAMAN KUMPULANJALP dibantu oleh JADK dalam melaksanakan tugas dantanggungjawab mereka. JADK adalah bebas dari operasi dantanggungjawab utama mereka adalah untuk memberi jaminanyang munasabah kepada JALP bahawa sistem/operasi syarikatberfungsi dengan berkesan dalam Kumpulan melalui kajian-kajiankawalan dalaman yang kerap dan sistematik.Dato’ Zainal Abidin bin PutihPengerusiJawatankuasa Audit Lembaga PengarahTenaga Nasional Berhad(Pengarah Bukan Eksekutif Kanan Bebas)Peranan JADK termasuk penilaian dan sumbangan kepadapeningkatan tadbir urus, pengurusan strategi, pengurusan risiko,kawalan kewangan dan operasi, pematuhan prosedur-proseduryang ditetapkan, undang-undang dan peraturan-peraturan, dankebolehpercayaan dan integriti maklumat. JADK menggunakanpendekatan berasaskan risiko untuk menentukan keutamaanaktiviti audit dalaman selaras dengan strategi Kumpulan.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON123Penyata Fungsi Audit DalamanJabatan Audit Dalaman Kumpulan (JADK)menjalankan fungsi audit dalaman di Tenaga NasionalBerhad. JADK telah ditubuhkan untuk menyokongLembaga Pengarah, melalui Jawatankuasa AuditLembaga Pengarah (JALP) untuk melaksanakantanggungjawabnya dalam mengekalkan sistem kawalandalaman yang berkesan bagi melindungi kepentinganpemegang saham, pelabur dan aset Kumpulan.JADK melapor kepada Jawatankuasa Audit LembagaPengarah berkenaan fungsinya dan pentadbiran kepadaKetua Pegawai Eksekutif. Bidang kuasa, skop dantanggungjawab JADK adalah berdasarkan kepadaPiagam Audit Dalaman.MISI/OBJEKTIFMisi JADK adalah memberi jaminan secara bebas dan objektifmengenai kawalan dalaman Kumpulan, melalui saluran berikut:●●●●Menyedia dan melaksanakan strategik pelan audit tahunanberasaskan risiko yang meliputi entiti-entiti yang boleh diauditdi dalam organisasi.Menyemak kecukupan dan keberkesanan proses tadbir urus,pengurusan risiko, pengurusan strategik dan kawalan yangditubuhkan oleh Kumpulan untuk menguruskan risiko danoperasi.Melapor kelemahan kawalan dalaman dan mencadangkantindakan pencegahan/pembetulan bagi meningkatkan operasi,memastikan ketepatan laporan, melindungi aset danmenggalakkan penggunaan sumber secara ekonomi.Memantau pelaksanaan tindakan pembetulan untuk memastikankecukupan dan keupayaan entiti yang diaudit dalammengukuhkan kawalan dalaman operasi mereka.SUMBERJADK distrukturkan kepada Unit Teras dan Bukan Teras. Bidangbidangliputan audit termasuklah fungsi tadbir urus, pengurusanrisiko dan semakan kawalan dalam bidang penjanaan,penghantaran, pembahagian, perolehan, projek, kejuruteraan,perakaunan & kewangan, sumber manusia, komunikasi & teknologimaklumat dan pelaburan dalam subsidiari.Sepanjang tahun kewangan ini, JADK telah mengeluarkan sebanyak202 laporan hasil pelaksanaan 140 tugasan audit dirancang, 8tugasan tidak dirancang (ad hoc) dan 189 audit susulan terhadaptindakan pembetulan. Satu (1) tugasan audit dirancang dijalankanbersama perunding luar, selebihnya dilaksanakan sendiri oleh JADK.JADK mempunyai 122 juruaudit yang mempunyai pelbagailatarbelakang seperti kejuruteraan, kewangan, perniagaan, perakaunan,komunikasi dan teknologi maklumat dan juruukur. Sepanjang tahunkewangan, 39 anggota kerja telah melapor diri manakala 13 anggotakerja telah meninggalkan jabatan. JALP dimaklumkan mengenaikenaikan pangkat dan pergerakkan anggota kerja JADK.Dalam tahun kewangan 2011/2012, JADK telah membelanjakansebanyak RM15.8 juta, di mana 70% adalah untuk kos perbelanjaananggota kerja, 25% untuk kos operasi lain dan 5% untuk yuranperunding luar.KOMITMEN KE ARAH KECEKAPANJumlah kos latihan bagi tahun kewangan 2011/2012 ialahRM235,546.00. Anggota kerja JADK telah dihantar menghadirilatihan di dalam bidang kemahiran pengauditan, kemahiranteknikal, kepintaran perniagaan dan pembangunan peribadi.Pada masa yang sama, anggota kerja digalakkan untuk mengambilpeperiksaan Audit Dalaman Bertauliah untuk menjadi JuruauditDalaman Bertauliah (‘Certified Internal Auditor’). Mereka disediakandengan insentif seperti elaun dan pembayaran balik yuranpendaftaran keahlian dan peperiksaan sekiranya lulus peperiksaanCIA. Pada tahun ini, dua (2) anggota kerja telah selesai dalampeperiksaan menjadikan jumlah Juruaudit Dalaman Bertauliah diJADK seramai 7 orang. Di samping itu, seramai 23 anggota kerjasedang mengikuti program CIA tersebut.JADK telah berjaya memenangi anugerah 2012 Korporat – Tempatke-3, Kategori 2’ di atas komitmen yang tinggi untuk ProgramJuruaudit Dalaman Bertauliah bagi tempoh Januari 2011 hinggaDisember 2011 daripada ‘Institute Internal Auditors Malaysia’. Iniadalah tahun ke-5 berturut-turut JADK telah memenangi anugerah.Anugerah yang dimenangi untuk 5 tahun terawal adalah untukkomitmen yang tinggi dalam pembangunan profesional yangberterusan, sementara anugerah yang terbaru dimenangi untukkomitmen yang tinggi untuk Program Juruaudit Dalaman Bertauliah.KebertanggungjawabanLaporan Tahunan 2012

124TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Penyata Fungsi Audit DalamanKebertanggungjawabanINISIATIF/PENAMBAHBAIKANJADK telah melaksanakan inisiatif/penambahbaikan berikutsepanjang tahun kewangan:i. Menyediakan latihan untuk anggota kerja dari Kumpulan untukmembolehkan mereka lebih memahami sistem, proses dankawalan dan meningkatkan sistem operasi dan kawalan proses.JADK komited untuk menyediakan jaminan objektif dan bebasserta perkhidmatan tambah nilai kepada pelanggan selaras denganRangka Kerja Amalan Antarabangsa Profesional PengauditanDalaman (International Professional Practices Framework).ii.iii.iv.Memberikan khidmat nasihat mengenai penubuhan unitpematuhan di dalam Anak-anak syarikat.Mengkoordinasi Pengurusan & Kejuruteraan Audit 2012 bagi TNBdan membantu dalam penyediaan terma rujukan Pengurusan &Kejuruteraan Audit 2012 untuk TNB, Sabah Electricity Sdn Bhd,Kapar Enery Ventures dan TNB Janamanjung Sdn Bhd.Melaksanakan “Control Objectives for Information and RelatedTechnology” (COBIT) oleh Unit Audit ICT untuk audit teknologimaklumat.Dato’ Zainal Abidin bin PutihPengerusiJawatankuasa Audit Lembaga PengarahTenaga Nasional Berhad(Pengarah Bukan Eksekutif Kanan Bebas)v. Memulakan latihan formal mengenai tadbir urus, pengurusanrisiko & pematuhan dan audit dalaman untuk anggota kerja TNBdengan kerjasama ‘Institute Internal Auditors Malaysia’ dan ILSAS.vi.vii.Melaksanakan giliran kerja (job rotation) bagi membolehkananggota kerja JADK diberi pendedahan dan kemahiran yanglebih luas. Keutamaan diberikan kepada Eksekutif Kanan danmereka yang telah memohon untuk penggiliran/perpindahanke unit lain.Menubuhkan pangkalan data ke atas keputusan kajiankepuasan pelanggan untuk membolehkan keputusan dianalisauntuk meningkatkan perkhidmatan JADK.viii. Menyemak Program Penambahbaikan Kualiti Jaminan (QAIP)hasil daripada kajian jaminan kualiti fungsi audit dalamanoleh pihak luar.ix.Memperkenalkan sistem pemberat risiko (risk weightingsystem) untuk mengenalpasti keutamaan bidang yang perludiaudit bagi Unit Audit Teras.x. Menyediakan laporan setengah tahun perlaksanaan pelan audittahunan untuk membolehkan pemantauan dilakukan oleh JALP.xi.Menggunakan Sistem IDEA untuk pengauditan berterusanoleh Unit Audit Pembahagian.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON125Terma RujukanJawatankuasa Audit Lembaga Pengarah1. PENUBUHAN1.1 Selaras dengan Artikel 146 Tataurusan Syarikat TenagaNasional Berhad (TNB), Lembaga Pengarah TNBtelah menubuhkan sebuah Jawatankuasa LembagaPengarah yang dikenali sebagai Jawatankuasa AuditLembaga Pengarah (JALP) melalui Minit No. 39/90 pada9 Oktober 1990.1.2 Fungsi dan kuasa JALP meliputi TNB dan semuasubsidiari, syarikat usahasama dan syarikat bersekutunyadi mana tanggungjawab pengurusan dipikul oleh TNBatau subsidiari-subsidiari TNB (secara kolektif dirujuksebagai “Kumpulan”).2. KOMPOSISI JAWATANKUASA2.1 Ahli-ahli JALP hendaklah dilantik oleh Lembaga PengarahTNB dan hendaklah terdiri tidak kurang daripada tiga (3)orang ahli. Semua ahli Jawatankuasa Audit hendaklahterdiri daripada Pengarah Bukan Eksekutif, dengan majoritidaripada mereka hendaklah bebas selaras dengan definisiKeperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia.2.2 Jika keahlian JALP kurang daripada tiga (3) orang,Lembaga Pengarah hendaklah dalam masa tiga (3)bulan, melantik ahli-ahli baru bagi memenuhi keperluanahli minimum seramai tiga (3) orang.2.3 Sekurang-kurangnya seorang (1) ahli Jawatankuasahendaklah memenuhi kriteria yang ditetapkan olehKeperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia,iaitu:i. Adalah ahli Institut Akauntan Malaysia; atauii. Jika beliau bukan ahli Institut Akauntan Malaysia,beliau hendaklah mempunyai sekurang-kurangnyatiga (3) tahun pengalaman bekerja, dan:a. Hendaklah telah lulus peperiksaan sepertiyang dinyatakan dalam Bahagian 1 JadualPertama Akta Akauntan 1967; ataub. Hendaklah merupakan ahli salah sebuahpersatuan akauntan yang dinyatakan dalamBahagian II Jadual Pertama Akta Akauntan 1967.2.4 Lembaga Pengarah hendaklah memilih Pengerusi daripadaJawatankuasa di mana beliau hendaklah merupakanPengarah Bebas seperti yang ditetapkan dalam KeperluanPenyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia.2.5 Tempoh dan prestasi Jawatankuasa hendaklah dikaji olehLembaga Pengarah untuk memastikan Jawatankuasatelah menjalankan tugas mengikut terma rujukan mereka.2.6 Pengarah gantian tidak boleh dilantik menganggotai JALP.3. PENGERUSI JAWATANKUASA3.1 Berikut adalah tugas dan tanggungjawab utamaPengerusi Jawatankuasa:3.1.1 Mengemudi Jawatankuasa bagi mencapaimatlamatnya.3.1.2 Memberi kepimpinan kepada Jawatankuasa danmemastikan aliran maklumat yang sesuai kepadaJawatankuasa, mengkaji kecukupan dan ketepatanmasa penyedian dokumentasi.3.1.3 M e m beri masa yang mencukupi untukperbincangan semasa mesyuarat Jawatankuasa.Menyusun dan membentangkan agenda untukmesyuarat Jawatankuasa berdasarkan inputdaripada ahli-ahli dan memastikan supaya semuaisu yang berkaitan dimasukkan ke dalam agendamesyuarat. Selain itu, Pengerusi hendaklahmenggalakkan penilaian yang objektif dan bebas.3.1.4 Memastikan supaya kata putus dapat dicapaidalam setiap resolusi Jawatankuasa dan jika perlu,memutuskan supaya undian dilakukan dankeputusan akan dibuat berdasarkan majoritimudah. Percanggahan pendapat perlu direkod.3.1.5 Mengurus proses dan fungsi Jawatankuasa danmemastikan supaya Jawatankuasa menjalankantanggungjawabnya.3.1.6 Memastikan supaya semua ahli mengambilbahagian dalam perbincangan bagi membolehkankeputusan yang berkesan dibuat.3.1.7 Pengerusi JALP hendaklah bersedia untuk menjawabsoalan-soalan berkenaan fungsi Jawatankuasasemasa Mesyuarat Agung Tahunan Syarikat.4. AHLI-AHLI JAWATANKUASA4.1 Setiap ahli Jawatankuasa hendaklah:4.1.1 Memberi pendapat bebas terhadap penemuanfakta, analisa dan proses membuat keputusanJawatankuasa berdasarkan kepada pengalamandan pengetahuan mereka.4.1.2 Mempertimbangkan pandangan ahli-ahliJawatankuasa lain, serta membuat keputusan dansyor demi kepentingan Kumpulan.4.1.3 Sentiasa mengikuti perkembangan terkinigarispanduan Urus Tadbir Korporat untukdigunapakai oleh Jawatankuasa dan LembagaPengarah.4.1.4 Secara berterusan berusaha mendapatkan amalanterbaik bagi proses-proses yang digunakan olehJawatankuasa, dan membincangan amalan-amalanini dengan seluruh Jawatankuasa sebelumdigunapakai.KebertanggungjawabanLaporan Tahunan 2012

126TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Terma Rujukan Jawatankuasa Audit Lembaga PengarahKebertanggungjawaban5. OBJEKTIF JAWATANKUASAObjektif-objektif Jawatankuasa ini adalah:5.1 Memastikan ketelusan, kewibawaan dankebertanggungjawaban dalam aktiviti Kumpulan untukmelindungi hak dan kepentingan pemegang-pemegangsaham.5.2 Membantu Lembaga Pengarah dalam memenuhitanggungjawab kewangan yang berkaitan denganperakaunan korporat dan amalan laporan.5.3 Mempertingkatkan kecekapan Kumpulan, kualitiperakaunan dan fungsi audit serta menguatkankeyakinan orang ramai terhadap laporan keputusankewangan Kumpulan.5.4 Mengekalkan komunikasi secara langsung di antaraLembaga Pengarah dan Juruaudit Luar dan Dalaman,melalui mesyuarat yang dijadualkan secara kerap.5.5 Memastikan kebebasan fungsi audit luar dan dalaman.5.6 Mewujudkan suasana berdisiplin dan terkawal untukmengurangkan peluang penyelewengan.6. KUASA JAWATANKUASAJawatankuasa diberikuasa oleh Lembaga Pengarah untuk:6.1 Menyiasat sebarang aktiviti mengikut terma rujukannyaatau seperti yang diarahkan oleh Lembaga Pengarah.6.2 Menentu dan mendapatkan sumber-sumber yang perluuntuk menjalankan tugas-tugasnya, termasuk meluluskanbajet bagi fungsi audit luar dan dalaman.6.3 Mempunyai akses penuh dan tidak terhad kepada semuapekerja, hartanah, dan kerja Kumpulan, semua buku, akaun,rekod dan maklumat lain Kumpulan dalam apa jua bentuk.6.4 Mempunyai saluran komunikasi langsung denganJuruaudit Luar dan individu-individu yang menjalankanfungsi Audit Dalaman atau aktiviti untuk Kumpulan.6.5 Memberi arah panduan kepada fungsi Audit DalamanKumpulan.6.6 Meluluskan pelantikan Ketua Audit Dalaman.6.7 Mendapatkan penasihat bebas dan memastikankehadiran pihak-pihak luar dengan pengalaman dankepakaran yang berkaitan jika perlu.6.8 Menyemak kecukupan struktur dan terma rujukanJawatankuasa-Jawatankuasa Lembaga Pengarah termasukJALP.7. FUNGSI JAWATANKUASAFungsi dan tanggungjawab adalah seperti berikut:7.1 Laporan Kewangan Korporat7.1.1 Menyemak dan mengesyorkan penerimaan atausebaliknya berhubung dasar, prinsip dan amalanperakaunan.7.1.2 Menyemak keputusan Suku Tahunan dan PenyataKewangan Tahunan Syarikat dan Kumpulansebelum diserahkan kepada Lembaga Pengarah.Semakan tersebut hendaklah memfokusterutamanya kepada:i. sebarang perubahan dalam perlaksanaandasar perakaunan sedia ada.ii. bidang keputusan utama, peristiwa pentingdan luar biasa.iii. pelarasan penting hasil daripada pengauditan.iv. andaian-andaian bagi penentuan perniagaanberterusan.v. pematuhan dengan piawaian perakaunan.vi. pematuhan dengan keperluan PenyenaraianPasaran Utama Bursa Malaysia serta keperluanundang-undang dan badan berkanun.7.1.3 Menyemak dengan Pengurusan dan Juruaudit Luarkeputusan audit, termasuk sebarang kesukaranyang ditemui.7.1.4 Menyemak semula dan mengesahkan bahawaperuntukan Skim Opsyen selaras dengan SkimOpsyen Saham Kakitangan (ESOS) mengikutkeperluan Penyenaraian Pasaran Utama BursaMalaysia dengan memberi satu (1) penyata didalam Laporan Tahunan.7.2 Pengurusan Risiko Perusahaan7.2.1 Menyemak kecukupan dan menyediakan jaminanbebas kepada Lembaga Pengarah berhubungkeberkesanan fungsi pengurusan risiko dalamKumpulan TNB.7.2.2 Memastikan supaya prinsip dan keperluanpengurusan risiko diterimapakai dengan konsistendi seluruh Kumpulan TNB.7.2.3 Membincangkan isu-isu risiko yang dibentangkanoleh Jawatankuasa Pengurusan Risiko Kumpulandalam laporan JALP.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON127Terma Rujukan Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah7.3 Kawalan Dalaman7.3.1 Menilai kualiti dan keberkesanan sistem kawalandalaman dan kecekapan operasi Kumpulan.7.3.2 Menyemak penemuan kawalan dalaman dalamKumpulan oleh Juruaudit Dalaman dan Luar.7.3.3 Menyemak dan meluluskan Penyata KawalanDalaman bagi Laporan Tahunan seperti yangdiperlukan mengikut Penyenaraian Pasaran UtamaBursa Malaysia.7.4 Audit Dalaman7.4.1 Meluluskan Piagam Audit Korporat bagi fungsiAudit Dalaman Kumpulan.7.4.2 Memastikan supaya fungsi Audit Dalamanmempunyai kedudukan yang sewajarnya dalamKumpulan dan mempunyai kuasa, sumber dankompetensi yang perlu untuk menjalankan tugasmereka. Ini termasuk kajian terhadap strukturorganisasi, sumber, bajet dan kelayakan anggotakerja Audit Dalaman.7.4.3 Menyemak laporan Audit Dalaman danmaklumbalas Pengurusan serta tindakan yangdiambil berkaitan dengannya. Jika Pengurusantidak mengambil tindakan dalam tempoh masayang mencukupi, JALP akan melaporkan perkaratersebut kepada Lembaga Pengarah.7.4.4 Menyemak kecukupan pelan Audit Dalaman danskop audit serta memastikan supaya fungsi AuditDalaman dijalankan tanpa halangan.7.4.5 Menilai prestasi Ketua Audit Dalaman.7.4.6 Dimaklumkan berhubung dengan perletakanjawatan dan pemindahan anggota kerja kananAudit Dalaman dan memberi peluang kepadaanggota kerja yang meletak jawatan/berpindahuntuk memberi pandangan mereka.7.4.7 Mengarah sebarang penyiasatan khas dijalankanoleh Audit Dalaman.7.4.8 Mengkaji dan meluluskan Penyata Fungsi AuditDalaman seperti yang dinyatakan di bawah keperluanPenyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia.7.5 Audit Luaran7.5.1 Mencalonkan Juruaudit Luar beserta fungsi-fungsimereka yang lain seperti yang dipersetujui olehLembaga Pengarah dan mengesyorkan untukkelulusan Lembaga Pengarah yuran Juruaudit Luarserta mempertimbangkan sebarang persoalanberhubung dengan perletakan jawatan ataupemecatan.7.5.2 Menyemak laporan Audit Luaran, maklumbalaspengurusan dan tindakan yang diambil berkaitandengannya. Jika pengurusan tidak mengambiltindakan dalam tempoh masa yang mencukupi,JALP akan melaporkan perkara tersebut kepadaLembaga Pengarah.7.5.3 Menyemak rancangan dan skop kerja AuditLuaran.7.5.4 Bermesyuarat dengan Juruaudit Luaran danJuruaudit Dalaman atau kedua-duanya sekurangkurangnyadua (2) kali setahun untukmembincangkan masalah-masalah, pandangandan sebarang perkara yang mungkin ingindibincangkan oleh juruaudit, tanpa kehadiranPengurusan, Pengarah-pengarah Eksekutif ataupara Pengarah bukan bebas di mana perlu.7.6 Urus Tadbir Korporat7.6.1 Menyemak keberkesanan sistem pemantauanterhadap pematuhan dengan undang-undangdan peraturan serta keputusan penyiasatanpengurusan dan tindakan susulan (termasuktindakan tatatertib) terhadap sebarang kejadianketidakpatuhan.7.6.2 Menyemak penemuan daripada sebarangpemeriksaan oleh badan penguatkuasa.7.6.3 Menyemak sebarang urusniaga dengan pihakberkaitan dan situasi konflik kepentingan yangmungkin timbul dalam Kumpulan termasuksebarang urusniaga, prosedur atau tatacara yangmenimbulkan persoalan berhubung ketelusan.7.6.4 Menyemak dan meluluskan Penyata Urus TadbirKorporat untuk dinyatakan di dalam LaporanTahunan mengikut Keperluan PenyenaraianPasaran Utama Bursa Malaysia.7.6.5 Menyemak program perhubungan pelaburan dandasar komunikasi pemegang saham Syarikat.7.6.6 Memeriksa kejadian dan hal-hal yang mungkinmenjejaskan prinsip-prinsip urus tadbir korporatdan melaporkannya kepada Lembaga Pengarah.7.6.7 Membangun dan mengkaji secara kerap Kod UrusTadbir Korporat dan Etika Perniagaan TNB.7.6.8 Jika JALP berpendapat bahawa perkara yangdilaporkan olehnya kepada Lembaga Pengarahtidak diselesaikan secara memuaskan sehinggamenyebabkan pelanggaran Keperluan PenyenaraianPasaran Utama Bursa Malaysia, JALP hendaklahdengan segera melaporkan perkara sedemikiankepada Bursa Malaysia.KebertanggungjawabanLaporan Tahunan 2012

128TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Terma Rujukan Jawatankuasa Audit Lembaga PengarahKebertanggungjawaban8. MESYUARAT JAWATANKUASA8.1 Jawatankuasa hendaklah mengadakan mesyuaratapabila diperlukan dan sekurang-kurangnya enam (6)kali dalam tempoh setahun kewangan TNB.8.2 Bilangan mesyuarat Jawatankuasa yang diadakandalam tempoh setahun dan butir-butir kehadiran bagisetiap ahli berkaitan dengan mesyuarat yang diadakanhendaklah dinyatakan dalam Laporan Tahunan.8.3 Pengerusi Jawatankuasa atau Setiausaha hendaklah, padabila-bila masa, memanggil mesyuarat Jawatankuasa didalam tempoh yang berpatutan jika diminta oleh manamanaahli, Ketua Audit Dalaman atau Juruaudit Luar.Notis mesyuarat Jawatankuasa tidak perlu diberi kepadamana-mana ahli yang tiada di Malaysia pada masa itu.8.4 Sebarang urusan tidak boleh dikendalikan pada manamanamesyuarat Jawatankuasa melainkan kuaromseramai tiga (3) orang ahli di penuhi.8.5 Pengerusi Jawatankuasa hendaklah mempengerusikanmesyuarat Jawatankuasa dan jika beliau tidak hadir,ahli-ahli yang hadir hendaklah memilih salah seorangdari kalangan mereka untuk menjadi Pengerusi bagimesyuarat tersebut.8.6 Atas sebab-sebab tertentu yang munasabah, selaindaripada mengadakan mesyuarat formal, Jawatankuasaboleh menangani hal-hal dengan mengedar laporandan resolusi.8.7 Para pegawai Kumpulan atau anggota kerja lain bolehdijemput untuk menghadiri mesyuarat jika Jawatankuasaberpendapat kehadiran mereka adalah perlu.8.8 Semua syor Jawatankuasa hendaklah dikemukakankepada Lembaga Pengarah untuk kelulusan.8.9 Seseorang ahli Jawatankuasa hendaklah mengecualikandiri daripada mesyuarat semasa perbincangan ataupertimbangan berhubung sebarang perkara yangmenimbulkan situasi konflik kepentingan sama adabenar atau anggapan bagi ahli tersebut. Jika keadaanini menyebabkan bilangan Pengarah sebagai ahli tidakmencukupi, Jawatankuasa mempunyai hak untukmelantik seorang Pengarah atau Pengarah-pengarahlain, yang memenuhi kriteria keahlian.8.10 Jawatankuasa, melalui Pengerusinya, hendaklahmembuat laporan kepada Lembaga Pengarah selepassetiap mesyuarat.8.11 Jawatankuasa hendaklah mewujudkan prosedurmesyuaratnya sendiri, tertakluk kepada peruntukanterma rujukan serta Tatacara dan Tataurus TNB.9. SETIAUSAHA JAWATANKUASA9.1 Setiausaha Jawatankuasa hendaklah merupakanSetiausaha Syarikat.9.2 Setiausaha hendaklah menggariskan satu (1) agendabagi setiap mesyuarat dengan merujuk kepada PengerusiJawatankuasa. Agenda tersebut hendaklah diedarkanbeserta dengan Kertas-Kertas yang berkaitan kepadasemua ahli Jawatankuasa dan Ketua Audit Dalamansekurang-kurangnya tiga (3) hari bekerja sebelum setiapmesyuarat.9.3 Setiausaha hendaklah menyediakan dengan segeraminit mesyuarat bertulis dan mengedarkannya kepadasetiap ahli. Minit mesyuarat Jawatankuasa tersebuthendaklah disah dan ditandatangani oleh Pengerusimesyuarat pada mesyuarat yang berikutnya.9.4 Minit bagi setiap mesyuarat hendaklah dimasukkan kedalam buku minit yang berada di bawah penjagaanSetiausaha Syarikat dan disimpan di Pejabat berdaftarsyarikat. Minit tersebut hendaklah tersedia untukdiperiksa oleh ahli-ahli Lembaga Pengarah, JuruauditLuar, Juruaudit Dalaman dan individu-individu lainyang dianggap wajar oleh Setiausaha Syarikat.10. PENGUMUMAN10.1 Jawatankuasa perlulah membantu Lembaga Pengarahdalam membuat pengumuman berkenaan aktivitiaktivitiJawatankuasa dalam laporan JALP untukditerbitkan dalam Laporan Tahunan.10.2 Ahli Lembaga Pengarah dikehendaki oleh Pihak LembagaPengarah untuk mengumumkan kepentingan merekabagi menggelakkan sebarang konflik tentang kepentinganperibadi dan juga kepentingan syarikat. Sekiranya terdapatsebarang konflik sama ada benar atau anggapan,pengumuman kepentingan ini perlulah dimajukan kepadaPengerusi dan sesalinan kepada Setiausaha Syarikat.11. SEMAKAN SEMULA TERMA RUJUKAN11.1 Sebarang semakan semula atau pindaan kepada TermaRujukan, sebagaimana yang dicadangkan olehJawatankuasa atau mana-mana pihak ketiga, hendaklahdibentangkan kepada Lembaga Pengarah untukkelulusan.11.2 Selepas diluluskan oleh Lembaga Pengarah, semakansemula atau pindaan tersebut hendaklah dijadikansebahagian daripada Terma Rujukan dan TermaRujukan ini hendaklah dianggap telah disemak semulaatau dipinda.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON129Pengurusan Risiko Perusahaan (EWRM)Pengurusan risiko perusahaan (Enterprise Wide Risk Management –EWRM) merupakan rangka kerja yang mantap bertujuan untukmeningkatkan nilai pemegang-pemegang saham dalam menunaikanfungsi bisnes teras TNB, iaitu menyediakan bekalan elektrik yangberdaya harap dengan harga yang berpatutan. Sejak tahun 2003,rangka kerja tersebut telah digunapakai untuk mengutamakan risikorisikostrategik dan operasi di seluruh Kumpulan TNB di sampingmembolehkan pembangunan pelan pematuhan dalaman danpengulangkajian. Rangka kerja EWRM merupakan satu kitaranpengurusan risiko yang lengkap, iaitu merangkumi proses penilaian,pelaporan, penambahbaikan, pemantauan dan pengulangkajian risikorisikobisnes dalam Kumpulan.KebertanggungjawabanSTRUKTUR PELAPORAN EWRMLEMBAGA PENGARAHJAWATANKUASA AUDITLEMBAGAJAWATANKUASA PENGURUSANRISIKO KUMPULANAUDIT DALAMAN KUMPULANJAWATANKUASA KERJAPENGURUSAN RISIKOKUMPULANJABATANEWRMBISNESTERASPENGURUSANPERUSAHAANPERKHIDMATANKORPORATLaporan Tahunan 2012

130TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Pengurusan Risiko Perusahaan (EWRM)KebertanggungjawabanAKTIVITI-AKTIVITI EWRMPemantauan danPelaporan Risiko29 sesi kesedaran dan pengulangkajian risikoAnalisis dan pelaporan penilaian risiko setiap setengah tahunkepada jawatankuasa-jawatankuasa risiko (rujuk strukturpelaporan EWRM)Penyaluran keputusan jawatankuasa-jawatankuasa risiko kepadapihak berkenaan untuk tindakan selanjutnyaDua forum pengurusan risiko yang membincangkan:(1) Risiko dan peluang-peluang dalam pembangunan tenagaboleh diperbaharui di Malaysia dari perspektif PihakBerkuasa Pembangunan Tenaga Lestari (SEDA) dan TNB(2) Amalan-amalan terbaik dalam pengurusan risiko daninsurans projekRisiko KomunikasiTiga sesi latihan pengurusan risiko dilaksanakan oleh anaksyarikat latihan TNB iaitu TNB Integrated Learning SolutionSdn. Bhd. (ILSAS)Enam sesi latihan pengurusan risiko selama dua hari dalamProgram Latihan Eksekutif Pelatih (PEP) TNBEnam risalah Risk Bulletin dihantarkan kepada semuapengguna emel TNBMaklumat risiko disalurkan secara tetap melalui laman webdalaman Bahagian Kewangan KumpulanSistem MaklumatRisiko TNB (TRIS)PengulangkajianPematuhanPengurusan Risiko227 permintaan kepada TRIS Helpdesk diterima dandiselesaikan11 sesi pengulangkajian pematuhan pengurusan risiko.Pemerhatian: kebanyakkan bahagian/jabatan/anak syarikattelah memenuhi keperluan-keperluan yang tertera dalamPolisi dan Prosedur-prosedur EWRMLatihan amal CERP tanpa pengumumanPelan TindakbalasKecemasan Korporat(CERP)Enam sesi latihan CERP dijalankan di Semenanjung MalaysiaPelaksanaan aktiviti-aktiviti yang telah dirancang untukmemenuhi keperluan pensijilan ISO/IEC 27001:2005 InformationSecurity Management System (ISMS) sebagai perlindunganterhadap ancaman siber atau keselamatan maklumatEWRM membolehkan pihak pengurusan menangani sebarang ketidaktentuan serta risikodan peluang secara berkesan dalam usaha meningkatkan keupayaan syarikat membinanilai. EWRM membantu TNB memastikan tenaga elektrik sentiasa dibekalkan dan padamasa yang sama, mengelakkan kesulitan dan kejutan yang tidak diingini.Laporan Tahunan 2012

ANDA LIHAT

KAMI LIHAT...MEMPERKASA MASYARAKATBERASASKAN PENGETAHUANPengetahuan telah diperakui sebagai salah satu faktor dalam mengekalkanpertumbuhan sosial dan ekonomi. Untuk menyokong usaha kerajaanmentransformasi negara menjadi sebuah masyarakat berasaskan pengetahuan,kami berazam untuk memainkan peranan memperkasakan rakyat Malaysiadalam era maklumat dan pengetahuan, melalui bekalan elektrik yangberterusan serta berdayaharap ke seluruh pelusuk negara.

KEEPING THELIGHTS ON

UlasanOperasi

KEEPING THE LIGHTS ON135Ulasan Operasi– Teras PerniagaanPERNIAGAAN TERASPerniagaan teras TNB adalah penjanaan, penghantaran dan pembahagian elektrik.Didorong oleh peranan utamanya untuk Keeping the Lights On, syarikat tersebuttelah muncul sebagai peneraju pembekal utiliti di rantau ini.Bahagian Penjanaan bertanggungjawab menjana tenaga elektrik di enam buahstesen janakuasa haba dan tiga skim janakuasa hidro elektrik di SemenanjungMalaysia. Berserta dua syarikat Penjana Bebas (IPP) yang disokong olehnya, iaituStesen Janakuasa Sultan Azlan Shah milik penuh dan Stesen Janakuasa SultanSalahuddin Abdul Aziz milik majoritinya, loji-loji tersebut merangkumi 36.6%daripada bahagian pasaran penjanaan di semenanjung. Bahagian Penjanaan turutmemiliki TNB Liberty Power Limited di Pakistan.Bahagian Penghantaran mengalirkan tenaga elektrik dari penjana tenaga kepadapara pengedar dan pelanggan industri bersaiz besar. Perniagaan utamanya termasukmengendali grid dan menyenggara litar talian penghantaran dan pilon sejauh ribuankilometer di semenanjung. Bahagian tersebut komited dalam menyediakan bekalanelektrik yang selamat, terjamin dan berdayaharap pada kos yang optimum.Bahagian Pembahagian pula bertanggungjawab ke atas penyediaan rangkaian yangberdayaharap dan teguh. Ia merancang, mereka bentuk, membina, mengendali danmenyenggara sistem bekalan elektrik negara bagi menyediakan tenaga elektrikyang mencukupi kepada semua segmen pelanggan, pada tahap kecekapantertinggi. Bahagian tersebut turut menyediakan perkhidmatan barisan depan TNB,mengendalikan Pusat Khidmat Pelanggan, mengutip hasil dan mengendalikanPusat Pengurusan Panggilan.Laporan Tahunan 2012

136TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan OperasiUlasan Operasi– Teras PerniagaanPENJANAANZainudin bin IbrahimNaib PresidenPengalaman60 tahunMelebihiMATLAMAT BAHAGIANBahagian Penjanaan TNB mengendali dan menyelenggara enam stesen-stesenJanakuasa haba dan tiga rangkaian utama stesen-stesen Janakuasa hidro diSemenanjung Malaysia. Enam stesen-stesen Janakuasa haba tersebut terdiri daripadaloji gas konvensional dan minyak serta loji gas turbin kitar terbuka dan kitar padu.Bahagian Penjanaan juga turut memberi sokongan pengendalian danpenyelenggaraan kepada tiga Pengeluar Tenaga Bebas (IPP), dengan duadaripadanya adalah milik penuh TNB iaitu Stesen Janakuasa Sultan Azlan Shah,Manjung yang beroperasi menggunakan arang batu dan TNB Liberty PowerLimited, Pakistan yang beroperasi menggunakan bahan bakar gas di samping StesenJanakuasa Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah, Kapar dengan TNB merupakanpemegang ekuiti majoriti.Berbekalkan pengalaman melebihi 60 tahun, Bahagian Penjanaan juga memainkanperanan utama dalam menyediakan tenaga pakar teknikal untuk menyokongusahaniaga TNB di luar negara.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON137Ulasan Operasi – PenjanaanGraf 1:Jumlah Keupayaan Kapasiti Terpasang Penjanaan bagi TK2012KEV,11.1%GLGR, 1.5%PG, 3.4%PJ,2.9%MNJG,9.5%Ulasan Operasi– Teras PerniagaanRINGKASAN OPERASIPermintaan maksimum sistem tenagaelektrik Semenanjung Malaysia telahmeningkat 2.3% kepada 15,826MW sepertiyang dicatatkan pada bulan Jun 2012,daripada 15,476MW yang dicatatkan padabulan Mei 2011. Bahagian Penjanaan TNBmempunyai jumlah keupayaan kapasititerpasang sebanyak 9,041MW, merangkumi7,130MW kapasiti daripada loji-loji habadan 1,911MW daripada loji-loji hidro 1 . Graf1 menunjukkan jumlah keupayaan kapasititerpasang penjanaan untuk tahunkewangan 2012 di Semenanjung Malaysia.Disebabkan beberapa henti tugas terancangdi sepanjang tahun kewangan yangdiulangkaji, bahagian pasaran penjanaanTNB telah menurun sebanyak 1.4 peratusmata tahun ke tahun kepada 36.6%. Antarahenti tugas terancang yang dilaksanakanadalah rombak rawat Unit 2 di StesenJanakuasa Sultan Azlan Shah, Manjung,rombak rawat Blok 3 di Stesen JanakuasaSultan Ismail, Paka, dan rombak rawat GT3Bdi Stesen Janakuasa Sultan Iskandar, PasirGudang. Stesen Janakuasa Sultan AzlanShah dan Stesen Janakuasa Tuanku Jaafar,Port Dickson terus menjadi penyumbangutama tenaga dan masing-masingmenghasilkan 36.1% dan 24.4% daripadakeseluruhan tenaga yang dijana oleh TNB.LAIN-LAIN,47.3%TNB,41.6%PD,6.5%PAKA, 5.2%Graf 2:Bahagian Pasaran Penjanaan berdasarkan jualan bagi TK2012LAIN-LAIN,52.3%KEV,11.1%TNB,36.6%PD,8.9%PG, 1.7%PAKA, 3.2%CB, 3.8%PJ,0.4%GLGR,2.0%CB,1.5%Graf 3:Perbandingan Bahagian Pasaran Bulanan antara TK2011 dan TK201250.040.046.1%39.8%HYD, 5.7%HYD,8.8%MNJG,13.2%Graf 2 menunjukkan bahagian pasaranpenjanaan keseluruhan untuk tahunkewangan yang diulangkaji manakala Graf 3membandingkan pasaran bulanan penjanaanuntuk tahun kewangan 2011 dan 2012.30.020.0Sep34.7%OktNov35.8%DisJanFeb34.8% 36.6% 33.2%32.4%MacAprMeiJunJulOgo1 Berdasarkan kepada Generation Security Standard (Jun2011) daripada Jabatan Perolehan Tenaga, TNBTK11TK12Laporan Tahunan 2012

138TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Operasi – PenjanaanUlasan Operasi– Teras PerniagaanGraf 4:Pecahan Penjanaan TNB Mengikut Jenis-jenis Bahan Api bagi TK2012DIESEL 3.3%HIDRO 15.5%ARANG BATU 36.1%0.6% MINYAK (MFO)Graf 5:Faktor Kebolehsedian Setara Loji bagi TK2012 (%)GAS 44.5%Penjanaan menggunakan bahan api gastelah menyumbang sebanyak 44.5%daripada keseluruhan jumlah jualan unittenaga oleh TNB untuk tahun kewangan ini,diikuti penjanaan menggunakan bahan apiarang batu sebanyak 36.1%, penjanaanhidro sebanyak 15.5%, penjanaan bahan apidiesel sebanyak 3.3% dan bahan api minyak(MFO) sebanyak 0.6%. Pecahan bahan apipenjanaan TNB bagi tempoh ulangkaji telahberubah disebabkan oleh pembekalan gasPetronas yang bertambah baik berbandingtahun kewangan terdahulu. Graf 4menunjukkan pecahan penjanaan oleh TNBmengikut jenis-jenis bahan api untuk tahunkewangan 2012.ULASAN PRESTASI TEKNIKALFaktor Kebolehsediaan Setara Loji (EAF)100.0095.0090.0085.0080.0080.875.0070.00SepOkt87.983.2NovDisJan96.592.2FebMacApr94.488.5Mei88.383.4JunJulOgo87.8EAF Bahagian Penjanaan TNB adalah 88.7%,iaitu peningkatan ketara sebanyak 2.2peratus mata berbanding tahun kewanganterdahulu.Prestasi keseluruhan stesen-stesen adalahbaik, dengan 60% stesen-stesen JanakuasaTNB mencapai EAF melebihi 90%. Antarapelbagai jenis loji penjanaan, loji turbin gaskitar terbuka mencapai EAF sebanyak 96.6%,loji hidro sebanyak 91.8%, loji kitar padusebanyak 87.6%, loji haba arang batukonvensional sebanyak 83.0% dan loji habaminyak/gas konvensional sebanyak 80.8%.Seperti yang ditunjukkan di dalam Graf 5,EAF terendah iaitu 80.8% telah direkodkanpada bulan September 2011 apabilabeberapa henti tugas utama terancangLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON139Ulasan Operasi – PenjanaanGraf 6:Faktor Kebolehsediaan Setara Loji Mengikut Stesen (%)100806093.594.992.084.281.189.793.688.390.389.997.395.074.683.093.092.790.191.495.987.786.888.7Ulasan Operasi– Teras Perniagaan40dilaksanakan. Antaranya termasuklah rombakrawat Unit 2 di Stesen Janakuasa SultanAzlan Shah, Manjung, Unit 3 di StesenJanakuasa Sultan Ismail, Pergau dan Unit 3 diStesen Janakuasa Sultan Mahmud, Kenyir.200CB PAKA PD PG GLGR PJ MNJG SGPK KNYR CAM TNBTK11TK12Peningkatan ketara EAF berbanding tahunkewangan terdahulu adalah disebabkan olehFaktor Henti Tugas Tidak Terancang (EUOF)yang lebih rendah iaitu 3.5%. Graf 6menunjukkan EAF stesen-stesen TNB untukTK2011 dan TK2012. Graf 7 menunjukkanunjuran EAF sejak tahun kewangan 2008.EAF untuk tahun kewangan 2012 telahmencapai sasaran 88.4% iaitu melebihisebanyak 0.3 peratus mata.Graf 7:Faktor Kebolehsediaan Setara Loji untuk TK2008-2012 (%)91.090.089.088.087.090.090.589.488.786.086.8Faktor Henti Tugas Tidak TerancangSetara (EUOF)Keseluruhan dayaharap stesen sepanjangtahun kewangan 2012 adalah baik kecualihenti tugas tidak terancang yang tinggi diStesen Janakuasa Sultan Ismail, Paka danStesen Janakuasa Gelugor. EUOF BahagianPenjanaan untuk TK2012 adalah 3.5%,peningkatan sebanyak 50% berbandingtahun kewangan terdahulu. Graf 8menunjukkan unjuran EUOF dari tahunkewangan 2008 hingga 2012.EUOF untuk kebanyakan stesen TNB adalahbaik dengan 70% daripadanya merekodkanEUOF kurang daripada 4%. Stesen JanakuasaSultan Mahmud, Kenyir mencatatkan EUOFkurang daripada 0.5%. Stesen JanakuasaSultan Ismail di Paka dan Stesen JanakuasaGelugor merekodkan EUOF yang tinggi iaitumasing-masing sebanyak 9.9% dan 5.0%.85.084.0TK08 TK09 TK10 TK11 TK12Graf 8:Faktor Henti Tugas Tidak Terancang Setara (%) dari TK2008-20128.07.06.05.04.03.02.03.32.92.7TK08 TK09 TK10 TK11 TK127.13.5Laporan Tahunan 2012

140TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Operasi – PenjanaanUlasan Operasi– Teras PerniagaanGraf 9:Faktor Henti Tugas Tidak Terancang Setara Mengikut Stesen (%)18.016.014.012.010.08.06.04.02.001.62.02.49.912.54.94.73.21.85.00.40.6CB PAKA PD PG GLGR PJ MNJG SGPK KNYR CAM TNB17.13.10.71.20.10.1TK111.51.57.1TK123.5Graf 10:Analisa Henti Tugas Tidak TerancangHIDRO 0.9%TURBINSTIM25.6%TURBINDANDANGGAS 12.5%20.1%LAIN-LAIN0.3%PENJANA7.9%BAKILOJI32.7%Graf 11:Penjanaan Unit Tenaga Mengikut Stesen (GWh)16,00014,00012,00010,0008,0006,0004,0002,00001,7371,6215,1833,4027,9799,5222,1411,8262,2192,2113CB PAKA PD PG GLGR PJ MNJG SGPK KNYR CAMGraf 12:Penjanaan Unit Tenaga (GWh), TK2008-201242,00041,00040,00039,00038,00037,00036,00035,00034,00033,00037,77039,36841,14628438912,33414,1102,9832,8792,225TK11TK08 TK09 TK10 TK11 TK1237,8592,38839,041775791TK12EUOF untuk tahun kewangan ini telahmelebihi sasaran 3.3% iaitu sebanyak 0.2peratus mata, disebabkan henti tugas tidakterancang GT3B yang berpanjangan diStesen Janakuasa Sultan Ismail, Paka dankegagalan mekanikal ST1C di StesenJanakuasa Gelugor.Graf 9 menunjukkan EUOF berdasarkanstesen untuk tahun kewangan 2012. Analisapenyumbang utama henti tugas tidakterancang ditunjukkan di dalam Graf 10.Penjanaan Unit Tenaga (NUG)Jumlah keseluruhan penjanaan unit tenagameningkat sebanyak 3.1% berbanding tahunkewangan yang lepas kepada 39,041GWh.Stesen Janakuasa Sultan Azlan Shah,Manjung merupakan penyumbang terbesarpenjanaan unit tenaga sebanyak 14,110GWh,diikuti dengan Stesen Janakuasa TuankuJaafar, Port Dickson (9,522GWh) dan StesenJanakuasa Sultan Ismail, Paka (3,402GWh).Graf 11 membandingkan penjanaan unittenaga stesen-stesen penjanaan TNB bagitahun kewangan 2011 dan 2012. Unjurantahunan penjanaan unit tenaga dari tahunkewangan 2008 hingga 2012 ditunjukkan didalam Graf 12.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON141Ulasan Operasi – PenjanaanKecekapan HabaKecekapan haba keseluruhan BahagianPenjanaan untuk tahun kewangan iniadalah 39.0%. Graf 13 menunjukkanperbandingan kecekapan haba stesenstesenpenjanaan TNB bagi tahun kewangan2011 dan 2012. Ini menunjukkanpeningkatan sebanyak 0.26% berbanding38.9% yang dicapai pada tahun kewanganterdahulu.Secara keseluruhannya, kecekapan habatelah meningkat 1.1 peratus mata daritahun kewangan 2008 sehingga 2012seperti yang ditunjukkan di dalam Graf 14.Pelepasan KarbonJumlah pelepasan CO2 untuk tahunkewangan ini adalah sebanyak 0.55 tanmetrik per MWj, iaitu peningkatan sebanyak1.9% daripada jumlah pembebasan tahunkewangan terdahulu iaitu sebanyak0.54 tan metrik per MWj. Penjanaan unittenaga arang batu yang tinggi di sepanjangtahun ini telah menyebabkan kepadapeningkatan ini.Graf 15 menunjukkan jumlah pelepasanCO2 kesemua stesen-stesen TNB untuktahun kewangan 2012.Graf 13:Kecekapan Haba Mengikut Stesen (%)60.050.040.030.020.010.0037.437.548.4CB PAKA PD PG GLGR PJ MNJG TNBGraf 14:Kecekapan Haba (%), dari TK2008-201241.040.039.038.037.036.035.037.338.737.948.239.137.138.040.539.439.826.426.635.3TK11TK08 TK09 TK10 TK11 TK1238.935.439.038.939.0TK12Ulasan Operasi– Teras PerniagaanMFO dan arang batu merupakanmenyumbang terbesar kepada pelepasanCO2 iaitu masing-masing sebanyak 0.94 tanmetrik per MWj dan 0.87 tan metrik perMWj, diikuti bahan api diesel sebanyak 0.64tan metrik per MWj dan gas asli sebanyak0.48 tan metrik per MWj. Inisiatif-inisiatifberterusan untuk mengurangkan pelepasanCO2 sedang dilaksanakan. Ini termasuklahinisiatif-inisiatif seperti mempertingkatkanpenjejak parameter prestasi bagi turbinturbingas dan mempiawaikan tatacarapencucian kompresor untuk loji kitar padu.Graf 15:Jumlah Pelepasan CO2 oleh kesemua stesen (tan metrik CO2/MWj)1.00.90.80.70.60.50.40.30.20.10.00.540.540.440.560.510.87CBPS PAKA TJPS PGPS GLGR MNJG PJPS SGPK KNYR CHPS TNB0.790.010.010.010.55Laporan Tahunan 2012

142TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan OperasiUlasan Operasi– Teras PerniagaanPENGHANTARANDatuk Rozimi bin RemeliNaib PresidenTahun kewangan ini sekali lagi merupakan tahun yang amat bermakna bagi BahagianPenghantaran. Bisnes seperti biasa bagi Bahagian tidak lagi hanya melakukan perkarayang sama dengan cara yang sama, tetapi lebih kepada mengekalkan prestasi bertarafdunia. “Berusaha Untuk Kemampanan” adalah kata rangsangan baru Bahagian ini didalam memulakan 20 Pelan Tindakan Utama seperti yang digariskan didalamGemilang 2015 bagi mencapai objektif Pelan Strategik 20 Tahun TNB.tidak melebihiSistemMinit1.03dalam tempoh empat tahun yang laluLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON143Ulasan Operasi – PenghantaranPENGHANTARAN SECARA RINGKASBahagian Penghantaran merancang,mengendali dan membangunkan rangkaianpenghantaran TNB pada paras voltan 132kV,275kV dan 500kV yang menghubungkanbekalan secara pukal dari penjanaan kepadapembahagian termasuk sambungan secaraterus kepada pelanggan industri besar. Diantara aktiviti bisnes utamanya adalahmengendalikan operasi grid secara 24/7dengan memantau aliran elektrik sepanjangsistem, memantau semua komponenrangkaian dan menggantikan alatan yangtidak berfungsi secara optimum danseterusnya membangunkan rangkaian untukmemenuhi permintaan yang kian meningkat.Bahagian ini terus mengharungi cabaranuntuk menyelenggara menara dan talianpenghantaran yang beribu-ribu kilometer diSemenanjung Malaysia. Bahagian ini tetapkomited dalam menyediakan bekalan elektrikyang selamat, terjamin dan berdaya harappada kos yang optimum. Perkara yang palingutama dalam mengendalikan operasi bisnessehariannya, ialah Bahagian ini perlumemastikan ia memberi perkhidmatanberkualiti, mengamalkan tadbir urus korporatyang baik, prihatin terhadap alam sekitar danmemenuhi tanggungjawab sosial korporatnya.Bahagian ini beriltizam menjadi penerajuentiti penghantaran dan pengendali sistemgrid yang terunggul di ASEAN dan jugaantara yang terbaik di dunia.Kecemerlangan Operasi●●●●76543210Prestasi cemerlang dalam Sistem Minit Penghantaran yang mengukur prestasi GridNasional tidak melebihi 1.03 minit dalam tempoh empat tahun yang lalu.Pengurangan jumlah pelantikan yang melibatkan penghantaran kepada 276 padaTK2011/12 berbanding 305 pada TK2010/11.Rekod baru kehilangan kuasa sistem penghantaran pada tahap 1.67%, termasukkehilangan beban alatubah pembahagian.Pengurangan Indeks Kelewatan Bulanan (MDI) yang mengukur perlaksanaan projekpenghantaran daripada 5.03 bulan pada TK2007/08 ke 1.4 bulan pada TK2011/12.Sistem Minit (min)TK07/08 6.561.02TK08/090.85TK09/101.01TK10/111.03TK11/12Jumlah Pelantikan Melibatkan Penghantaran500450400350300250200150100464429392Indeks Kelewatan Bulanan (Bulan)765432103335.03TK07/083073.37TK08/093052.57TK09/101.96TK10/112761.40TK11/12Ulasan Operasi– Teras PerniagaanPENCAPAIAN BAHAGIAN PENGHANTARAN50Bahagian Penghantaran telah mencapaibeberapa kejayaan yang memberansangkansepanjang tahun ini dari segi prestasioperasi dan korporat seperti berikut:0TK06TK07TK08TK09TK10TK11TK12Laporan Tahunan 2012

144TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Operasi – PenghantaranUlasan Operasi– Teras Perniagaan●●●●●●●●Mengekalkan ‘Zero Major Disturbance’selama tujuh (7) tahun berturut-turut.Mengekalkan pelantikan sifar yangmengakibatkan kehilangan beban padatahap 500kV dan 275kV selama empat(4) tahun berturut-turut.Rekod Tertinggi Permintaan Maksimumialah 15,826MW (dicatat pada 20 Jun2012)Peningkatan keupayaan sistem denganpenambahan 2,160 MVA keupayaanalatubah, 149.0 km-litar rangkaian talianpenghantaran dan 45.8 km-litar kabelbawah tanah melalui 54 projekpenghantaran yang berjaya disiapkan.Buat pertama kali kesemua 25 unitbisnes Bahagian Penghantaranmendapat Pensijilan ‘OccupationalHealth Safety Assessment Series’ (OHSAS).Pencapaian 16 anugerah emas daripadaMalaysian Society for OccupationalSafety & Health (MSOSH) untuk tahunkedua berturut-turut dengan tiga (3)Unit Bisnes iaitu Pembangunan Aset(Timur), Senggaraan Aset (Kelantan) danSenggaraan Aset (Pahang) – menerimaanugerah tertinggi, Merit Emas.Kesemua 25 Unit Bisnes mengekalkanPensijilan 5S 5 bintang denganSenggaraan Aset (Pahang) diiktirafdengan Anugerah Terbaik 5S di peringkatkorporat.Lulus Audit Pengawasan SIRIM dengantiada sebarang Non-ConformanceReport (NCR) untuk dua (2) tahunberturut-turut.MENGGERAKKAN KECEMERLANGANOPERASI MELALUI GEMILANG 2015Bahagian Penghantaran telah memberifokus yang tidak berbelah bahagi sejak tujuhtahun lalu bagi mencapai kecemerlanganoperasi. Dengan menurunnya sistem minitdan kehilangan kuasa sistem penghantaran,memulatugas projek menepati masa, sertamengekalkan ‘Zero Major Disturbance’,Bahagian ini telah meletakkan TNB sebagaisyarikat utiliti pembekalan elektrikyang terbaik di rantau ini. Dalam usahamengemudi TNB ke tahap yang lebihtinggi, Bahagian Penghantaran sedangmelaksanakan semua inisiatif yang telahdigariskan untuk bahagian di bawahGemilang 2015, fasa kedua Pelan Strategik20 tahun TNB. Ianya menggerakkan TNBterhadap visi untuk menjadi penerajuglobal menjelang 2025.Bahagian Penghantaran telah diamanahkandengan 20 Pelan Tindakan Utama di bawahperancangan lima tahun Gemilang 2015yang mana 75% daripadanya telah berjayadisiapkan. Ini termasuk empat strategitunggak iaitu:1. Mempertingkat daya harap bekalanmelalui inisiatif Pelan TindakanPelantikan Sifar (ZTAP) dan SenggaraanPepasangan Kritikal (CRIM)●Inisiatif ini adalah untukmengurangkan risiko strategikberpunca dari kegagalan memastikanbekalan yang berdayaharap danberkualiti bagi mengekalkan sistemminit yang rendah. Aktiviti tertumpukepada pembaikan dan penggantianperalatan yang telah lama danbermasalah yang telah dikenalpastipada pepasangan kritikal, misalnya;penggantian alatubah pembumian,penangkap kilat, penukaran palangkayu kepada palang komposit danpenala reactor bagi banka kapasitorbawah had, penyulingan semulaminyak alatubah, pemasangan ‘antitheftlock nut’, dan penggantiangeganti statik dan elektromekanikal.2. Mempertingkatkan bekalanberdayaharap melalui pembangunandan pelaksanaan SmartGrid perintis– Wide Area Intelligent System(WAIS) untuk mengekalkan ‘zeromajor disturbance’●3 daripada 6 aktiviti utama telahsiap dan beroperasi sepenuhnya:i. Real Time ApplicationPlatform: Unit pemprosesanpintar yang mampumengumpul data danmembuat keputusan dantindakan kawalan automatiksecara ‘real time’.ii. Advance Overload ProtectionScheme: Sistem perlindungantahap kedua untukmeminimakan risiko pelantikanberturutan.iii. Under Voltage LoadShedding Scheme: ‘UnderVoltage Load Shedding Scheme’pintar yang menggunakaninformasi rangkaian luas.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON145Ulasan Operasi – Penghantaran3. Mengurangkan kehilangan kuasasistem penghantaran denganmemperkenalkan low loss conductor:●6 projek telah dikenalpasti dansatu sedang dalam perlaksanaan:60km litar 275kV talian atas UluJelai-Tapah.4. Penggunaan teknologi yang inovatifdan terbukti melalui InternationalElectrotechnical Commission StandardIEC 61850 based Substation ProtectionAutomation and Control System(SPACS):● Aktiviti-aktiviti yang berjayadimulatugas adalah seperti berikut:i. Real Time Digital Simulator(RTDS) with IEC 61850 Interfaceand Digital TeleprotectionSimulator sebagai fasilitiuntuk membuat ujian SPACSii. IEC 61850 based SubstationIntelligent ManagementSystem (61850 SIMS) sebagaisalah satu komponen SPACSiii. Penganugerahan IEC 61850SPACS pilot project dipencawang penghantaran –PMU Kajang Estate 132/33kVGIS● Di dalam usaha meningkatkankapasiti pengetahuan, pakar SPACStelah mengadakan beberapa sirikursus untuk jurutera perlindungandari Bahagian Penghantaran danPembahagian menggunakan labIEC 61850 System Verification &Simulation (IEC 61850 SVC Lab)di TNBR.PROSPEKBahagian Penghantaran akan terusmelaksanakan inisiatif yang dikenalpasti dibawah Gemilang 2015. Ianya telahditetapkan sejajar dengan matlamatBahagian ini untuk menjadi entitipenghantaran dan penggendali sistem Gridyang terunggul di ASEAN dan antara yangterbaik di dunia.Bahagian ini komited di dalam menguruskanaset-asetnya dan memenuhi kehendakpihak berkepentingan, mengoptimumkanprestasi, risiko dan kos sepanjang kitaranhayat aset-aset berkenaan bagi memastikanbekalan elektrik adalah selamat, terjamindan berdaya harap. Bahagian ini sedangberusaha mendapatkan pensijilan PAS55dengan menyelaraskan amalan dan prosespengurusan aset mengikut British StandardsInstitution’s (BSI) Publicly AvailableSpecification. Ini memastikan PelanPengurusan Aset adalah sejajar denganamalan terbaik pengurusan aset yangmembolehkan Bahagian Penghantaranmematuhi syarat semua badan berkanun,pihak berkuasa dan keperluan undangundangyang berkaitan dengan bisnes danoperasi, mengekalkan sistem informasiyang tepat dan terkini, mengintegrasikanpengurusan risiko sebagai sebahagiandaripada sistem pengurusan aset danmenambahbaik sistem sedia ada secaraberterusan.Sebagai tulang belakang rangkaian bekalanelektrik kepada lebih 8 juta penggunaelektrik di Semenanjung Malaysia, Bahagianini fokus kepada penggunaan teknologiberimpak tinggi bagi mengekalkan tahapproduktiviti yang tinggi. Bahagian ini akanmenubuhkan pasukan senggaraanpencawang hidup yang kedua dalam tahunkewangan yang akan datang bagimengekalkan tahap kecekapan dan dayaharap bekalan elektrik. Ini akan membolehkankerja senggaraan dijalankan di pencawangkritikal dan pusat beban utama tanpagangguan elektrik kepada pengguna.Dalam tahun kewangan 2011/12, Bahagiantelah menyiapkan fasa 1 dan 2 TransmissionOperation Monitoring & Analysing System(TOMAS), satu sistem informasi yangberpusat meliputi pengurusan proses kerjadan pemantauan ‘dashboard’. Setelahdua tahun beroperasi, TOMAS akandipertingkatkan dan disepadukan denganCorporate Geospatial Information System(CGIS).Bahagian ini komited untuk melengkapkandan menyerahkan semua projek pada masayang ditetapkan kerana sebarang kelewatanpada pembangunan projek penghantaranyang kritikal akan menyebabkan risikokepada keselamatan dan daya harapGrid Nasional. Pada masa ini terdapatbeberapa bantahan terhadap projek utamapenghantaran. Bahagian ini sedang berusahamengatasinya dengan mendapatkansokongan dan kerjasama daripada pihakpihakyang berkepentingan agar memberimanfaat kepada semua yang terlibat.Bahagian Penghantaran akan terus komiteddalam memastikan kecemerlangan padaproduk dan perkhidmatannya kearah menjadi entiti penghantaran danpengendali sistem Grid yang terunggul diASEAN dan di antara yang terbaik di dunia.Ulasan Operasi– Teras PerniagaanLaporan Tahunan 2012

146TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan OperasiUlasan Operasi– Teras PerniagaanPEMBAHAGIANDatuk Ir. Baharin bin DinNaib PresidenBahagian Pembahagian telah menunjukkan prestasi cemerlang untuk tahun di bawahtinjauan, pencapaian yang melebihi skor purata untuk kebanyakan tanda-tandaprestasi utama. Ini boleh dikaitkan dengan perlaksanaan yang efektif dan pemantauanrapi inisiatif-inisiatif Gemilang 2015 oleh pelbagai unit dalam Bahagian.RINGKASAN OPERASISebagai Bahagian di dalam TNB yang berurusan terus dengan pelanggan,peranan utama Bahagian Pembahagian ialah memastikan sistemrangkaian pembahagian yang berdaya harap dan mantap. BahagianPembahagian merancang, mereka bentuk, membina, mengendali danmenyelenggara sistem bekalan elektrik negara pada tahap voltan 33kV,22kV, 11kV, 6.6kV dan 400/230V dalam usaha menyediakan elektrik yangmencukupi kepada semua segmen pelanggan, secekap yang mungkin.Di samping itu, Bahagian ini juga telah diamanahkan dengan operasiperuncitan. Dalam hal ini, ia memasar dan menjual elektrik, menyambungbekalan baru, menyedia perkhidmatan kaunter di Pusat KhidmatPelanggan (PKP) TNB, memungut hasil, mengendali Pusat PengurusanPanggilan (TNB Careline 15454 dan One Stop Engagement Centre (OSEC)1-300-88-5454), mengendali pertanyaan dan aduan pelanggan, danmemelihara hubungan kukuh dengan pelanggan dan kerajaan. Untukberkhidmat kepada pelanggan secara optimum, Bahagian Pembahagianmempunyai rangkaian Pejabat di 13 Negeri dan 45 Kawasan, meliputilokasi-lokasi strategik di seluruh negara.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON147Ulasan Operasi – Pembahagian+4.3%jualan elektrik (dalam unit)Ulasan Operasi– Teras PerniagaanBagi tempoh di bawah kajian, sejumlah227,239 pelanggan baru telah mendapatbekalan elektrik. Ini secara efektifnyameningkatkan pelanggan asas TNB kepada7.88 juta. Sementara itu, jualan elektrik(dalam unit) meningkat 4.3% kepada96,257.2 GWh.Tahun ini menyaksikan satu perubahandalam kepimpinan di mana Naib Presiden,Hj Hussin Othman bersara berkuatkuasa 1Januari 2012. Beliau telah digantikan olehDatuk Ir. Baharin bin Din, yang telahberkhidmat dengan TNB sebagai jurutera diperingkat awal kerjayanya sebelum dilantiksebagai Pengarah Urusan SESB dari 2007sehingga 2011. Semenjak menjawatjawatan sekarang, Datuk Ir. Baharin Dintelah memperkenalkan beberapa inisiatifuntuk mengukuhkan lagi rangkaian sistemPembahagian serta meningkatkanperkhidmatan pelanggan.Bahagian ini telah melaksanakan Roadmap10 tahun, yang diusahakan di bawah rangkakerja McKenzie 7S, yang akan membawaBahagian Pembahagian menjangkauobjektif Gemilang 2015. Antara objektifobjektifRoadmap 10 tahun BahagianPembahagian adalah:1. Mengoptimum dan menumpukansumber yang terhad di bahagianperniagaan yang utama dan memberikesan dalam usaha untuk mencapaipiawaian bertaraf dunia seperti yangdigariskan anggota kerja di bawahPelan Strategik 20 Tahun TNB.2. Melibatkan semua anggota kerjaBahagian Pembahagian dalam usahauntuk mencapai piawaian bertarafdunia.Satu lagi inisiatif yang diperkenalkan olehDatuk Ir. Baharin ialah konsep D.O.I.T iaituDisiplin, Objektif, Integriti dan KerjaBerpasukan. Bahagian Pembahagianmenerima pakai D.O.I.T sebagai titik raliyang mantap dan berpengaruh untukanggota kerjanya yang melebihi 16,000orang. D.O.I.T juga mengukuhkan Nilai-NilaiBersama TNB iaitu MengutamakanPelanggan, Integriti, Kecemerlangan Bisnesdan Prihatin.Laporan Tahunan 2012

148TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Operasi – PembahagianUlasan Operasi– Teras Perniagaan●●●Pensijilan semula semua 119 stesen dibawah Bahagian oleh PerbadananProduktiviti Malaysia (MPC) bagiSistem Pengurusan Kualiti Alam Sekitar(WIT-5S).TNB Kulaijaya sebagai Juara Keseluruhan2011 bagi Anugerah KementerianPerdagangan dan Industri; dan Juaradalam Kategori Sektor Swasta.Sumbangan dalam kemenangan TNBbagi Anugerah Terbaik di peringkatAnugerah Kebangsaan PengurusanPerakaunan 2011 (NAfMA).D.O.I.T dan Roadmap 10 tahun ini dijangkaakan menyediakan kedua-dua kelengkapan“soft” dan “hard” untuk mencapaimatlamat baru TNB seperti yangdiumumkan oleh Presiden/Ketua PegawaiEksekutif baru, Dato’ Wira Ir Azman Mohd.Matlamat baru TNB ialah memberitumpuan kepada penyediaan tenaga kerjayang lebih bertenaga dan mencapai saturevolusi produktiviti. D.O.I.T dan Roadmap10-tahun Bahagian Pembahagian jugamelengkapkan Empat Teras seperti yangdigariskan oleh Presiden/Ketua PegawaiEksekutif (Pembangunan Kepercayaan danPerhubungan, Pembangunan Kapasiti,Pembangunan Prestasi dan PembangunanPertumbuhan) yang direka ke arahprofesionalisme yang tinggi.SOROTAN PENCAPAIANPencapaian utama Bahagian Pembahagianuntuk Tahun Kewangan 2011/2012 termasuk:●Pelancaran TNB Careline oleh MenteriTenaga, Teknologi Hijau dan Air pada 16Februari 2012.● Pengenalan lima saluran barukomunikasi utama kepada pelangganpada 16 Februari 2012, iaitu:– Telefon/faks: 1300-88-5454– Telefon/SMS: 1-5454– Emel: tnbcareline@tnb.com.my– Webchat: (www.tnb.com.my)– Facebook: www.facebook.com.my/tnbcareline●●●●Anugerah Emas untuk Inovasi TeknologiTerbaik dalam Pusat Perhubunganseperti yang diiktiraf oleh ContactCentre Associations Malaysia (CCAM)pada Oktober 2011.Anugerah Emas untuk PelaksanaanCRM Terbaik dalam Pusat Perhubunganseperti yang diiktiraf oleh ContactCentre Associations Malaysia (CCAM)pada Oktober 2011.Skor tertinggi pernah dicapai sebanyak7.2 dalam Kajiselidik Indeks KepuasanPelanggan (CSI).Peningkatan daya harap rangkaiandengan pengurangan ketara SAIDIsebanyak 62.32 minit/pelanggan/tahundaripada 78.9 minit/pelanggan padaTahun Kewangan sebelumnya.● Penurunan sebanyak 2,621 kesgangguan bekalan elektrik voltansederhana, daripada 13,428 kes padaTahun Kewangan sebelumnya.● Merekodkan penurunan sebanyak 0.21%dalam Kehilangan Tenaga Pembahagianiaitu daripada 6.79% dalam TahunKewangan sebelumnya kepada 6.58%,yang menjurus kepada keuntungankewangan melebihi RM63 juta.●Kutipan sebanyak RM51.87 juta danRM0.746 juta (dalam pembayaranjenis) untuk caj terkurang yang dikesandaripada kes usikan meter.Penambahbaikan Prestasi BisnesBagi Tahun Kewangan yang dinilai, duaprojek utama telah dilaksanakan olehBahagian Pembahagian untuk membantumenambahbaik prestasi bisnes padaperingkat operasi.1. Sistem Pengurusan Kawalan untukPengurus Kawasan dan CawanganSebagai sebahagian daripada usahaberterusan untuk menambahbaikprestasi bisnes, Bahagian Pembahagianmemperkenalkan Unit Review Meeting(URM) dan Supervisory Review Meeting(SRM) di semua stesen pada tahun2011 untuk menyediakan satu carayang lebih sistematik untuk memantauaktiviti operasi, terutamanya diperingkat kawasan dan cawangan.2. Manual Operasi Pengurus KawasanSatu set garis panduan yang tersusunyang dibukukan telah dibangunkanbagi Pengurus Kawasan, untukmereka mengutamakan peranan dantanggungjawab, di sampingmembantu dalam menguruskanaktiviti harian. Garis panduan yangterkandung di dalam Manual OperasiPengurus Kawasan ini adalahberdasarkan kepada amalan terbaikyang relevan. Di samping tugas-tugasoperasi, garis panduan ini juga meliputibidang berkaitan seperti perhubunganindustri dan perhubungan awam.Manual ini turut dibangunkan dalambentuk fail meja untuk rujukan cepat.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON149Ulasan Operasi – PembahagianPENAMBAHBAIKAN OPERASIKaji Selidik Indeks Kepuasan Pelanggan(CSI)CSI mengukur tahap kepuasan satu sampelkelompok pelanggan TNB. Bagi TahunKewangan ini, kaji selidik ini melibatkan8,578 pelanggan domestik, komersil danindustri di Semenanjung Malaysia.Ulasan Operasi– Teras PerniagaanKeputusan CSIKajian CSI adalah berdasarkan penilaianyang diberikan kepada 35 rangkaianperkhidmatan di bawah 11 kategori, iaituPenyambungan Bekalan/Naik Taraf,Gangguan Bekalan, Henti tugas, KualitiBekalan, Pusat Khidmat Pelanggan,Keselamatan & Khidmat Nasihat, Careline,Pemulihan Bekalan, Bacaan Meter/Pengebilan, Pengendalian Aduan danPengurusan Pertanyaan.Skor CSI peringkat kebangsaan untuk limatahun yang lalu adalah seperti berikut:Carta 1:Skor CSI Kebangsaan selama lima tahunSkor CSI6.96.97.17.07.204/05 05/06 07/08 09/10 11/12Skor ini menunjukkan peningkatan persepsiorang awam terhadap perkhidmatanpelanggan TNB.People 1st Programme For Distribution(P1PD)Sebagai sebahagian daripada usaha untukmemberi pelanggan pengalaman yangpositif pada setiap masa, program People1st Programme For Distribution (P1PD)dilaksanakan. Di bawah P1PD, semuaanggota kerja barisan hadapan BahagianPembahagian di Pusat Khidmat Pelanggan(PKP) diberi latihan dan motivasi yangrelevan bagi memenuhi pelbagai keperluanpelanggan dengan cekap dan profesional.Bahagian Pembahagian juga membuatrombakan PKP. Antara inisiatif yang diambilialah pakaian seragam baru bagi anggotakerja yang bertugas di kaunter perkhidmatan,lebih banyak transaksi secara online sepertibayaran bil dan menggunakan mediaelektronik untuk mempromosikan produkdan perkhidmatan TNB.Memperkukuhkan misi TNB sebagaiPenggerak Kemajuan Negara, BahagianPembahagian turut menyumbang kepadaProgram Transformasi Kerajaan denganmenyertai Pusat Transformasi Bandar (UTC).UTC merupakan pusat sehenti di manapenduduk bandar serta perniagaan kecildan sederhana dapat menjalankan urusniaga dengan syarikat-syarikat utiliti danbadan-badan kerajaan, di bawah satubumbung. PKP @ UTC Melaka merupakanperintis operasi baru ini, yang akandiperluaskan ke semua negeri di seluruhNegara secara berperingkat.TNB CarelineTNB Careline merupakan pusat utamapenglibatan pelanggan syarikat dan terdiridaripada dua unit utama, iaitu PusatPengurusan Panggilan (CMC) dan One StopEngagement Centre (OSEC). Peranan utamaCMC ialah untuk menguruskan laporan danaduan pelanggan berkaitan gangguanbekalan elektrik, termasuk kerosakan lampujalan. OSEC, sebaliknya, menguruskanpertanyaan dan aduan mengenai bil danakaun pelanggan.TNB Careline telah dilancarkan secara rasmioleh Menteri Tenaga, Teknologi Hijau dan Air,Datuk Seri Peter Chin Fah Kui, pada 16 Februari2012. Ini penting kepada strategi jangkapanjang Syarikat dalam membangunkanperkhidmatan pelanggan secara online. Iniakan menjadi platform utama bagi pusatkhidmat virtual TNB di mana pelanggan bolehmemohon bekalan elektrik, menjalankanBacaan Meter Sendiri (SMR) dan menutupakaun mereka secara online.e-ServicesMelalui portal web TNB https://e-services.tnb.com.my, pelanggan boleh menyemakpenggunaan elektrik bulanan, memantaubutiran bil serta membayar bil merekasecara online. Pada masa yang sama,pemilik premis boleh memantau maklumatdan pembayaran bil penyewa mereka. Kearah menambah baik pengurusanpembayaran bagi pelanggan agensikerajaan dan swasta yang mempunyaiakaun yang banyak dan penggunaan yangtinggi, kemudahan e-Bayaran Pukaldisediakan melalui eServices ini.Laporan Tahunan 2012

150TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Operasi – PembahagianUlasan Operasi– Teras PerniagaanCarta 2:Pelanggan berdaftar dengan eServices21,34638,99960,345Bacaan Meter Sendiri (SMR)Bacaan Meter Sendiri (SMR) merupakansatu inisiatif baru yang diperkenalkan untukmenangani aduan berkaitan bil elektrik.Melalui SMR, pelanggan kategori domestikdiberi pilihan membaca meter merekasendiri selama tiga bulan berturut-turutdan kemudiannya meter akan dibaca olehkakitangan TNB pada bulan keempat untukproses pengesahan. Pelanggan akandimaklumkan melalui SMS atau emel padatarikh bacaan meter. Mereka dikehendakimengemukakan bacaan meter merekamelalui SMS ke 15454 atau melalui platformeServices di laman web TNB dalam tempohtiga hari mereka menerima pemberitahuanini daripada TNB. SMR membolehkanbacaan tepat penggunaan elektrik di manapelanggan juga berpeluang untukmendapat manfaat dari pengurusanpenggunaan elektrik bulanan mereka.80,150Carta 3:Program Penggantian Meter TK11/121,400,0001,200,0001,000,000800,000600,000400,000200,00069,115100,590100,52207/08 08/0909/10 10/11 11/12TK 07/08 08/09 09/10 10/11 11/12Jumlah PelangganBerdaftar21,346 38,999 60,345 80,150 100,522Bacaan Meter Jarak JauhProjek Bacaan Meter Jarak Jauh (RMR) telahberjaya dilaksanakan untuk 4,500 pelangganvoltan tinggi dan sederhana (HVMV) dan60,000 pelanggan kuasa besar voltan rendah(LV LPC) sepanjang Tahun Kewangan ini.Teknologi ini, yang meningkatkan kecekapanoperasi, akan dilaksanakan untuk 1,000,000150,628205,424205,424205,424229,141pelanggan kuasa biasa (OPC) dalam tempoh10 tahun akan datang. Di samping itu,Bahagian Pembahagian akan memasangmeter pintar sebagai projek perintis untuk1,000 pengguna pada Tahun Kewanganakan datang.Program Penggantian Meter LamaBahagian Pembahagian memulakan satuprogram yang sistematik untuk menggantikanmeter elektrik yang berusia lebih daripada15 tahun. Sehingga Julai 2012, sejumlah1,145,941 meter telah digantikan.Pengurusan Aset PAS 55Setakat Ogos 2011, Bahagian Pembahagianmengendalikan rangkaian aset bernilaiRM17.87 bilion. Untuk memastikanpengurusan aset yang berkesan dan cekap,Bahagian ini telah menubuhkan SistemPengurusan Aset (AMS) dan menyediakansatu Strategi Pengurusan Aset lima tahunyang disokong oleh Pelan Pengurusan Asettahunan. Ini adalah selaras dengankeperluan BSi PAS 55:2008 SistemPengurusan Aset dan piawaian ISO 55000mengenai pengurusan aset yang akandiperkenalkan tidak lama lagi.315,157441,076576,676716,629843,593974,6761,084,2171,145,9410Jan-Mei ’11Jun ’11Jul ’11Ogo ’11Sep ’11Okt ’11Nov ’11Dis ’11Jan ’12Feb ’12Mac ’12Apr ’12Mei ’12Jun ’12Jul ’12Jumlah PenggantianLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON151Ulasan Operasi – PembahagianObjektif Pelan Bisnes dan Strategi PengurusanAset adalah:●●●untuk mencapai skor Indeks KepuasanPelanggan sebanyak 7.5untuk mencapai SAIDI 50 minit danuntuk mengurangkan kerugian kepada5%Objektif-objektif ini melengkapkan misiGemilang TNB 2015 iaitu “komited untukmencapai kecemerlangan dalam produkdan perkhidmatan kami”.Pelan Pengurusan Aset dikaitkan denganobjektif bisnes dan sasaran Bahagian diperingkat kebangsaan serta negeri bagisatu Tahun Kewangan. Ia memberikangambaran inisiatif dan aktiviti utama TNByang dirancang untuk Tahun Kewangansemasa yang penting dalam memenuhiobjektif bisnes Syarikat.Pelan Pengurusan Aset juga mengesahkanbisnes teras TNB sebagai business as usualdan meringkaskan perbelanjaan yangdirancang Syarikat untuk memastikanpengurusan aset dan keupayaan risikonyaselaras dengan kemunculan amalan terbaikantarabangsa.PENAMBAHBAIKAN DAYA HARAPBEKALAN ELEKTRIKKawasan Luar Bandar– Bagi kawasan-kawasan selain daripadakawasan-kawasan di atas, tempohpemulihan bekalan disasarkan kurangdaripada empat jam.Kawasan Perindustrian– Bagi kawasan-kawasan industri sepertiyang diwartakan oleh LembagaKemajuan Perindustrian Malaysia(MIDA), bekalan elektrik adalah kritikal,maka automasi disasarkan untukmencapai pemulihan bekalan dalamtempoh kurang daripada satu minit.Segmentasi SAIDI membolehkan TNBmenguruskan kawasan sasaran danrangkaian masing-masing dengan lebihberkesan dan cekap. Dalam masa yangsama, dapat melaksanakan langkah-langkahyang relevan untuk meningkatkan tempohpemulihan bekalan dengan konfigurasirangkaian yang lebih baik dan berdayaharap serta pakej automasi rangkaian.Pusat Kawalan Pembahagian SerantauPusat Kawalan Serantau (RCC) di TNBmemainkan peranan penting dalammemastikan daya harap, kualiti dankeselamatan sistem bekalan elektrik. RCCPembahagian terletak di dua lokasi:●Seberang Jaya, di mana terletaknyaBilik-bilik Kawalan bahagian Utara danTimur (NERCC)●Bangsar, di mana terletaknya Bilik-bilikKawalan bahagian Metro dan Selatan(MSRCC)SCADATNB telah menyiapkan pemasangan sistemKawalan Penyeliaan dan Perolehan Data(SCADA) di 94% daripada keseluruhanpencawang utamanya. Semua pencawangpembahagian utama disasarkan akandilengkapi dengan SCADA menjelang 2015.Pencawang sokongan di kawasan-kawasanutama juga dilengkapi dengan kemudahanSCADA. Sejumlah 1,131 pencawang VCBdan 343 pencawang RMU sudah dilengkapidengan fungsi penuh SCADA.Dengan pemasangan SCADA, lebih banyakpencawang dan pencawang voltan sederhanaboleh dipantau dan dikawal dari jarak jauh.Ini membolehkan anggota kerja di pusatkawalan untuk memulihkan bekalan elektrikdengan cepat sekiranya berlaku gangguanbekalan tidak berjadual, sekaligusmengurangkan tempoh gangguan sepertiyang direkod oleh SAIDI. Jadual di bawahmenunjukkan pengurangan ketara dalamSAIDI sejak dua Tahun Kewangan yang lepas.Ulasan Operasi– Teras PerniagaanSegmentasi SAIDIDalam usaha untuk mengoptimumkansumber dan memberi tumpuan kepadabidang-bidang yang relevan supaya dapatmemenuhi permintaan pelanggan, BahagianPembahagian melaksanakan segmentasisasaran SAIDI mengikut kategori berikut:Kawasan Bandar– Bagi kawasan-kawasan di bawahpentadbiran Dewan Bandaraya atauMajlis Perbandaran, automasidimaksimumkan untuk mencapai sasaranpemulihan bekalan dalam tempohkurang daripada 15 minit.Voltan TK2009/10 TK2010/11 % Pengurangan33 kV 58.52 47.03 20%22 kV 88.16 62.74 29%11 kV 80.85 72.06 11%Kualiti KuasaBagi Tahun Kewangan yang dinilai, TNB berjaya mengadakan lima seminar untukpelanggan kuasa besar dari pelbagai industri termasuk sektor semikonduktor dan tekstil.Antara topik yang dibentangkan ialah piawaian Kualiti Kuasa (PQ), kajian kes PQ,pemantauan PQ dan pengurangan PQ.Satu buku panduan baru kualiti kuasa, bertajuk A Guidebook for Managing Power SystemHarmonics, juga telah dilancarkan yang sejajar dengan prosedur permohonan bekalan dankeperluan teknikal dalam Kod Pembahagian baru.Laporan Tahunan 2012

152TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Operasi – PembahagianUlasan Operasi– Teras PerniagaanSkim Perlindungan Arc FlashSatu skim Perlindungan Arc Flash telah dimasukkan ke perkakas suis yang digunakan dikawasan kritikal untuk memberi perlindungan tambahan kepada peralatan dan menghadkanpotensi tahap kerosakan semasa lebihan flash. Pencawang Masuk Utama (PMU) danPencawang Pembahagian Utama (PPU) yang dipasang dengan sistem ini kurang mengalamikerosakan akibat lebihan flash berbanding pencawang tanpa sistem ini. Gangguan bekalanjuga berjaya dikurangkan dengan ketara. Sehingga kini, 59 pencawang telah dipasangdengan skim ini dan TNB mensasarkan pemasangan untuk 50 pencawang setiap tahun.TEKNOLOGI BARUTNB memanfaatkan teknologi baru untuk mencapai sasaran prestasinya. Antara teknologiyang diperkenalkan pada tahun ini ialah:a. Penebat penutup H/tiang 11kV : Mengurangkan kerosakan pada tiang S/S terpasangb. 5 MVA Mini PPU 33/11kV : Mengurangkan SAIDI dan kerugianc. Pre-moulded transition joint : Mengurangkan kerosakan disebabkan pada jointd. SF6 Pole Top LBS : Mengurangkan kerosakan pada talian atas voltansederhanae. Sistem pemantauan bateri online : Mengelakkan kerosakan sistem perlindunganf. SSU bergerak : Mengurangkan tempoh pemulihan di pencawangvoltan sederhanag. Mobile compact substation : Mengurangkan tempoh pemulihan di pencawangvoltan sederhanah. Pemutus Litar RMU : Mengurangkan bilangan pelanggan yang terjejasoleh gangguan bekalani. PPU mini : Pencawang utama kawasan luar bandarj. Pengesan ultrasonik berarah : Alat diagnostikk. Magnetic probe for advanced TEV : Alat diagnostikl. Perakam PQ mudah alih : Alat diagnostikm. SF6 load break switch : Mengurangkan kerosakan pada talian atas voltansederhanan. SCADA-ready line fault : Mengurangkan pemulihan talian atas voltansederhanaTarif ElektrikPada akhir tahun 2011, Kerajaan telah memperkenalkan mekanisme Tarif Galakan (FiT) dengantujuan mempromosi pembangunan Tenaga Boleh Baharu (RE) di Malaysia. Sumbangan FiTsebanyak 1% telah dikenakan ke atas semua pelanggan TNB, kecuali pelanggan domestik denganpenggunaan elektrik bulanan 300kWh dan ke bawah, berkuatkuasa mulai 1 Disember 2011. DanaRE akan digunakan untuk membangunkanprojek dan inisiatif RE, dan ianya akan diuruskanoleh Pihak Berkuasa Pembangunan TenagaLestari (SEDA) di bawah Kementerian Tenaga,Teknologi Hijau dan Air.Di samping itu, bermula 1 Disember 2011,bil elektrik akan menyatakan jumlah subsidiyang dibayar oleh Kerajaan. Ini adalahuntuk mewujudkan kesedaran orang awammengenai peningkatan kos menjanaelektrik dan beban yang ditanggung olehKerajaan untuk mengekalkan tarif yangberdaya saing di negara ini.TNB juga masih meneruskan pemberiandiskaun kepada pelanggan-pelanggantertentu, seperti sekolah-sekolah dan institusipengajian tinggi milik kerajaan, rumah-rumahibadat dan rumah-rumah kebajikan, sebanyak10% ke atas bil elektrik mereka. Ini berjumlahRM78.84 juta (12 bulan sebenar belumdiaudit) pada tahun yang dinilai. Pemberiandiskaun 10% ini juga turut ditawarkankepada institusi-institusi pengajian yangditaja sebahagiannya oleh Kerajaan bagimenyokong sistem pendidikan di Malaysia.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON153Ulasan OperasiPERNIAGAANBUKAN TERASUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasBahagian Penjanaan, Penghantaran dan Pembahagian TNB disokong oleh bahagian-bahagian lain dalam Kumpulan yangmemanfaatkan pengetahuan dan kepakaran masing-masing untuk memastikan agar TNB beroperasi sebagai sebuah usahaniagadinamik dan terurus yang mampu memenuhi janjinya untuk Keeping the Lights On. Bahagian-bahagian sokongan tersebut,antaranya terdiri daripada Bisnes Baru & Projek Utama, Kewangan Kumpulan, Perancangan, Hal Ehwal Korporat, Perkhidmatandan Perolehan Korporat.Bahagian Bisnes Baru & Projek Utama adalahsebuah bahagian baharu yang dibentuk padatahun 2012 untuk menerajui pertumbuhanperniagaan bukan utama (non-regulated)TNB di dalam dan di luar negara. Bahagiantersebut akan mengawal selia dan menyatukansemua peranan dan perkhidmatanpembangunan perniagaan di bawah satubumbung untuk memanfaatkan pengetahuandan kemampuan Kumpulan yang meluasdalam menyediakan rangkaian perkhidmatanberkaitan tenaga.Bahagian Kewangan Kumpulanbertanggungjawab melaksanakan strategikeseluruhan pengurusan kewangan TNB. Iaturut menggalas fungsi kewangankonvensional dalam laporan kewangan danpengurusan, percukaian, bajet, kewanganKorporat dan operasi perbendaharaan. Disamping itu, bahagian tersebut turutmenjalankan aspek perancangan kewangan,pembangunan perniagaan, pengurusan risikoseluruh usahaniaga dan perhubunganpelaburan dalam perniagaan Kumpulan.Bahagian Perancangan terdiri daripadajabatan-jabatan yang bertanggungjawab keatas perancangan strategik, perancangandan pembangunan bersistem, sertaaktiviti perolehan tenaga. Jabatan-jabatantersebut bekerjasama untuk merumus danmelaksanakan strategi jangka panjang TNB,memastikan bekalan nasional yang bolehberdayaharap serta menguruskan aktivitiperolehan tenaga, termasuk perjanjianpembelian tenaga (PPA).Bahagian Hal Ehwal Korporat & Komunikasimemastikan supaya Kumpulan berkomunikasisecara berkesan dengan pelanggan dalamandan luarannya bagi mengekalkan hubunganrapat dengan pelbagai pihak berkepentinganTNB dan membina jenama TNB. Bahagiantersebut turut mengawal selia yayasanKumpulan, Yayasan Tenaga Nasional (YTN), dimana melaluinya TNB menyokong keperluanpelajaran dan kebajikan para pelajar yanglayak dan menyediakan bantuan kepadamereka yang tidak berkemampuan. Disamping itu, Hal Ehwal dan KomunikasiKorporat turut menyelaras aktiviti PengurusanPerhubungan dan Kawal Selia.Bahagian Perkhidmatan Korporatdipertanggungjawabkan untuk mengurus danmemastikan keselamatan semua hartanahdan aset TNB di samping menyediakanperkhidmatan logistik, pengurusan projek dansokongan perundingan.Bahagian Perolehan menyokong bahagianbahagianlain dengan merumus dasar-dasarperolehan berkesan dan melaksanakaninisiatif rantaian bekalan strategik yangmempertingkatkan aktiviti perolehan.Laporan Tahunan 2012

154TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan OperasiUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasBISNES BARU& PROJEKUTAMADato’ Ir. Mohd Nazri bin ShahruddinNaib PresidenBAHAGIAN BISNES BARU & PROJEK UTAMABahagian Bisnes Baru & Projek Utama telah ditubuh untuk melaksanakanstrategi baharu yang disasar untuk mengembangkan perniagaan TNB diperingkat global sambil melancarkan bahagian dan proses perniagaanuntuk pengembangan ke luar negeri. Sebelum ini, fungsi tersebut dipikuloleh Jabatan Pengurusan Pelaburan dan Bahagian PembangunanPerniagaan Kewangan Kewangan, dan Bahagian Pembangunan AsetPenjanaan Kumpulan.Penggabungan ketiga-tiga bahagian jabatan tersebut ke dalam satu organisasiakan memastikan:– Penyelarasan yang lebih berkesan dalam menentukan strategi untukprojek-projek baharu, termasuk pembidaan bagi projek-projekpenjanaan baharu.– Aliran data dan maklumat yang lebih cekap dan berkesan, sertaperkongsian pengalaman daripada projek yang telah lalu.– Mengoptimumkan kepakaran dalam bahagian untuk menciptakelebihan daya saingan bagi TNB. Contohnya, kepakaran dalampembangunan penjanaan tempatan boleh digunakan untukusahaniaga penjanaan di luar negeri sementara kepakaran dalampembangunan perniagaan di luar negeri boleh membantu pembidaanpelbagai projek baharu di dalam negeri.Fungsi utama Bahagian Bisnes Baru & Projek Utama termasuk memantauportfolio pelaburan anak-anak syarikat TNB, melaksanakan pembangunanprojek penjanaan, pembidaan bagi kapasiti penjanaan tenaga baharu danmembangunkan perniagaan baharu di dalam dan luar negeri.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON155Ulasan Operasi – Bisnes Baru & Projek UtamaAnak Syarikat Perniagaan Projek/Pencapaian ProspekTNB EngineeringCorporation Sdn. Bhd.Penyedia Sistem PenyejukanKawasan dengan PenyimpananTenaga Termal.Mengkhusus dalam PemilikanPembangunan Projek, Tenaga,Pemerolehan dan Pembinaan danOperasi dan PenyenggaraanMenyeluruh.Menyiapkan 95% daripada lojiPenyejukan Kawasan di KLIA2PV02, untuk membekalkantenaga penyejukan kepadaBangunan Terminal Utama diMalaysia Airports HoldingsBerhad dan Kompleks Bersepadu.Di Abu Dhabi, pengujian danpentauliahan loji 8,000RT dan30,000RT masing-masing telahdiselesaikan pada Mei 2012 dandisasar untuk disiapkan padaOktober 2012.Penggabungan, pengambilalihandan pengembangan projekSistem Penyejukan Kawasan.Projek pengurusan tenaga untukbangunan Kerajaan.Ulasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasTNB Energy ServicesSdn. Bhd.Penyedia penyelesaian tenagahijau dan perkhidmatan untukpembangunan, operasi danpenyenggaraan projek tenagaboleh diperbaharui.Perunding kepada UnitPerkongsian Swasta Awam bagistesen hibrid solarnya dan sistembekalan kepada kawasanpedalaman Sarawak.Kajian sistem tenaga untukpemaju RE masa hadapan.Terlibat dalam audit kualititenaga dan kecekapan tenaga.Membangunkan stesen hibriduntuk RPS Kemar di Grik.Peluang di rantau ASEAN danTimur Tengah.Mengilang alat suis melaluiusahasama dan kerjasamadengan rakan perniagaan.Berjaya membekal stesenjanakuasa yang ditauliah danmenyediakan penyenggaraan danpemulihan alat suis.Kontrak untuk membekalkansistem pemutus litar gas kePakistan, Vietnam dan Indonesia.Tenaga SwitchgearSdn. Bhd.Menawarkan kontrak turnkeyservis stesen janakuasapenghantaran dan pembaharuan,kejuruteraan stesen janakuasa danreka bentuk dan penyenggaraandan pembaikan khusus bagiperalatan bervoltan tinggi,sederhana dan rendah.Ditauliahkan Sijil ISO 9001:2008,ISO 14001 dan OHSAS18001:2007 dan produknyadiakredit oleh makmal ujianantarabangsa dengan Sijil Ujianmengikut Jenis.Menyediakan reka bentukkejuruteraan dan penyelesaiankepada Perusahaan Listrik NegaraIndonesia.MEMBANGUN PELUANG PERNIAGAAN BAHARUDalam usaha untuk mengembangkan perniagaannya di peringkat global, TNB memfokusterhadap langkah mempertingkatkan asas pendapatannya di dalam negeri dan di pasaransedang berkembang yang dijangka akan menampilkan pertumbuhan berterusan dan dinamik.Walaupun Arab Spring menjadi tulang belakang kepada usaha TNB di Timur Tengah danAfrika Utara sepanjang tahun yang ditinjau, namun TNB terus meninjau pelbagai projektenaga berpotensi di rantau ini. Di Asia Tenggara, TNB sedang menerokai peluang diIndonesia, Vietnam dan Bangladesh. Syarikat juga mula meninjau kemungkinan menerokaiperniagaan hiliran bagi mengukuhkan lagi jaminan bekalan bahan api.Laporan Tahunan 2012

156TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Operasi – Bisnes Baru & Projek UtamaUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasWalaupun prospek TNB dicabar olehketidaktentuan global dan pasaran yangsemakin kompetitif, namun kini peluang lebihluas tersedia berbanding sebelum ini dalampasaran tenaga di seluruh rantau ini. Oleh itu,TNB telah merangka beberapa strategi untukmemperoleh kelebihan daya saingan,termasuk mewujudkan maklumat pasaranyang berkesan dan program perkongsian.TNB bersedia untuk menjalin kerjasamadengan syarikat-syarikat terkemuka dalamindustri untuk meluaskan peluangperniagaannya dan mempertingkatkanprospek pelaburan jangka panjangnya.PENGURUSAN PELABURANJabatan Pengurusan Pelaburan dalamKewangan Kumpulan menyelia pelaburandalam dan luar negeri TNB denganmatlamat membawa nilai positif kepadaseluruh TNB. Ini dapat dicapai denganmengawasi secara terperinci aspekkewangan dan operasi pelaburan TNBdalam anak-anak syarikat utama dansyarikat-syarikat bersekutunya. Jabatan inimenetapkan hala tuju setiap anak syarikatdan memantau prestasinya secaraberterusan ke arah mencapai matlamatjangka panjang TNB bagi meningkatkanlagi hasil bukan terasnya.PROJEK-PROJEK UTAMAProjek Dalam PelaksanaanProjek Elektrik Hidro Hulu Terengganu(250MW)Pembinaan Projek Elektrik Hidro HuluTerengganu yang meliputi empat pakejkerja – Kerja Awam Permulaan, Kerja AwamUtama dan Yang Berkaitan, Kerja Elektrikdan Mekanikal dan Kawasan Suis BervoltanTinggi. Kerja Awam Permulaan diberikankepada AZRB dan telah bermula padaJanuari 2010. Apabila disiapkan pada Mei2011, tapak projek tersebut diserahkankepada kontraktor Kerja Awam Utama, Loh& Loh Sinohydro JV, yang mana kontraktelah diberikan pada September 2010dengan tempoh pembinaan selama56 bulan. Kontrak Kerja Elektrikal &Mekanikal pula diberikan pada Oktober2010 kepada konsortium Alstom HydroMalaysia & Alstom Power India Ltd, dengantempoh pembinaan selama 55 bulan. KerjakerjaKawasan Suis Bervoltan Tinggi akandilaksanakan oleh Bahagian Penghantaran.HTJV, sebuah konsortium yang terdiridaripada SNC Lavalin Inc, SNC LavalinPower (Malaysia) Sdn. Bhd., KTA Tenagadan G&P Associates, adalah perundingkejuruteraan bagi projek ini. Operasikomersial unit pertama disasar akanbermula pada 16 September 2015, disusulioleh unit kedua pada 17 Disember 2015.Di samping itu, Jawatankuasa BekalanTenaga (ruj: JPT Bil. 4/2011 bertarikh12 Ogos 2011) telah melulusan cadanganpelaksanaan pembinaan Loji Tenaga Hidrokecil (2x7.5MW, 53 GWh/a) di saluranTerowong Pemindahan Tembat. Ini akandilakukan melalui tender berasingandaripada kontrak utama. Operasi komersialdisasar bermula pada tahun 2016.Projek Elektrik Hidro Ulu Jelai (372MW)Kerja Awam Permulaan bagi Projek ElektrikHidro Ulu Jelai telah diberi kepada sebuahkonsortium pada Ogos 2010, dengantempoh pembinaan selama 12 bulan. Kerjatelah bermula pada Oktober 2010. Kontrakuntuk Jerja Awam Utama dan KerjaElektrikal & Mekanikal pula diberi kepadakonsortium yang sama pada Disember2010 dan kerja telah dimulakan pada Mac2011. SMEC International Pty Ltd telahmemeterai perjanjian usahasama denganSMEC (Malaysia) Sdn. Bhd. sebagaiperunding kejuruteraan bagi projek ini.Unit pertama disasar akan memulakanoperasi komersial pada Disember 2015,diikuti oleh unit kedua pada Mac 2016.Projek Loji Janakuasa Arang Batu Manjung(1,000MW)Pada 23 Ogos 2010, Kerajaan telah memberiTNB kontrak untuk membina sebuah LojiJanakuasa Arang Batu 1,000MW (“Projek”)berdasarkan kepada konsep bina, milik dankendali. Bagi tujuan pembiayaan strategik,Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON157Ulasan Operasi – Bisnes Baru & Projek UtamaTNB mengenalpasti TNB Janamanjung Sdn.Bhd. (TNBJ) sebagai pemilik dan pemajuprojek ini, yang akan mengendalikan lojijanakuasa baharu ini sebagai penjana tenagabebas (IPP). Sehubungan itu, TNBJ pulamemberikan kontrak kejuruteraan,pemerolehan dan pembinaan (EPO) kepadakonsortium ALSTOM-CMC pada 31 Mac2011, yang juga merupakan tarikh permulaankontrak berkenaan. Projek ini terletakberdekatan dengan Stesen Janakuasa SultanAzlan Shah di Manjung, Perak.Loji tenaga baharu ini akan menggunakanteknologi dandang supercritical terkini,yang lebih cekap berbanding dandangbakaran arang batu biasa. Oleh itu, lojibaharu ini dijangka akan beroperasi padatahap kecekapan 39.8%, lebih cekapberbanding 35% yang dicapai oleh StesenJanakuasa Sultan Azlan Shah sekarang. Inibererti bahawa dandang ini akan membakarjumlah arang batu yang lebih rendah,untuk memastikan pelepasan NO X, SO X, CO 2dan partikel yang lebih rendah.Laporan Penilaian Kesan Alam Semula JadiTerperinci telah diluluskan oleh JabatanAlam Sekitar pada 22 Februari 2011, diikutioleh kebenaran perancangannya oleh MajlisPerbandaran Manjung (PerintahPembangunan) pada 24 Mac 2011. TNBJjuga berjaya mencapai tarikh penutupkewangannya pada 15 November 2011.Semua dokumen projek berkaitan denganloji baharu ini seperti Perjanjian Jual BeliTenaga, Bekalan Arang Batu dan PerjanjianPengangkutan, dan dua PerjanjianPerkongsian Kemudahan telah berjayaditandatangani pada 15 November 2011.TNBJ juga memperoleh Lesen IPP daripadaSuruhanjaya Tenaga Malaysia pada30 Januari 2012 untuk tempoh selama25 tahun bermula pada 31 Mac 2015sehingga dan termasuk 31 Mac 2040. Bagipengendalian arang batu dari jeti hingga keloji baharu ini, TNBJ dan Lekir Bulk TerminalSdn. Bhd. (LBT) telah menandatanganiPerjanjian Penggunaan Terminal Jeti No. 2pada 27 Julai 2012 yang juga diluluskan olehpemegang saham Integrax Berhad (syarikatinduk LBT) pada 24 Ogos 2012. Keseluruhankontrak EPC ini bergerak mendahului jadualdan loji ini dijadual akan memulakan operasikomersial pada 31 Mac 2015.Projek IPP Kitar Gabungan Lahad Datu(300MW)Kerajaan Persekutuan, melalui UnitPerkongsian Awam Swasta (UKAS),memberikan projek kepada sebuahkonsortium TNB TNB (50%), Petronas (30%)dan Kerajaan Negeri Sabah (20%) pada25 Julai 2011. Loji tenaga ini akanmenggunakan bahan api gas asli daripadaloji LNG Petronas yang dicadangkan dikawasan yang sama.Sebuah syarikat projek, Eastern Sabah PowerConsortium Sdn. Bhd., telah ditubuhkan olehTNB pada Oktober 2011 untuk melaksanakanprojek tersebut. Berikutan itu, pada Ogos2012, Perjanjian Langganan dan PemegangSaham telah ditandatangani antara OrionMission Sdn. Bhd. (yang mewakili TNB),Petronas Power Sdn. Bhd. (mewakiliPetronas) dan Warisan Harta Sabah Sdn.Bhd. (mewakili Kerajaan Negeri Sabah) untukmelanggan saham dalam syarikat projektersebut. Kerja-kerja permulaan sedangdijalankan dengan Kajian Sistem Tenagamanakala Penyiasatan Geoteknikal telahdiselesaikan pada Julai 2012 dan LaporanPenilaian Kesan Alam Sekitar masihmenunggu kelulusan daripada Jabatan AlamSekitar. Rundingan bagi Perjanjian PembelianTenaga dengan SESB, Perjanjian Bekalan Gasdengan Petronas dan Perjanjian PajakanTanah dengan POIC Sabah Sdn. Bhd. Sedangdalam perbincangan. Kontrak EPC ini akandiberi pada pertengahan 2013 sementaraunit pertamanya dijangka akan memulakantugas menjelang akhir tahun 2015.Projek Tenaga Biomass Jengka (10MW)FTJ Bio Power Sdn. Bhd. (FTJ), sebuah syarikatusahasama (JV) antara TNB dan Felda PalmIndustries Sdn. Bhd. (FPI), sedangmembangunkan sebuah loji tenaga 10MWbiomas di Jengka, Pahang, denganpembiayaan diperoleh daripada KuwaitFinance House (Malaysia) Berhad. Projek initelah dibangunkan di bawah Program TenagaBoleh Diperbaharui (SREP) yang dilancarkanoleh Kerajaan untuk menggalakkanpenggunaan tenaga diperbaharui sejajardengan Dasar Bahan Api Kelima dan untukmengurangkan pelepasan gas rumah hijau.Loji ini terletak di Jengka 9, Mukim Chenor diMaran, akan menggunakan tandan buahkosong (EFB) sebagai bahan api utamanya.Perjanjian Bekalan Bahan Api (FSA) antara FPIdan FTJ telah ditandatangani untuk bekalanEFB daripada kilang-kilang kelapa sawitberdekatan. Perjanjian Operasi &Penyenggaraan (OMA) yang sahlaku selamaenam tahun akan ditandatangani antara TNBREMACO dan FTJ.Ulasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasLaporan Tahunan 2012

158TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Operasi – Bisnes Baru & Projek UtamaUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasKerja pembinaan bagi loji tenaga tersebuttelah pun bermula pada Mei 2011 dandijangka siap pada Disember 2011. FTJ telahmemperoleh kelulusan Feed-in (FiA) daripadaLembaga Pembangunan Tenaga Mampan(SEDA) pada Mac 2012 di bawah dasar TarifFeed-in (FiT) yang membenarkan FTJ untukmenjual tenaga kepada TNB pada RM0.30/kWh pada tahun pertama operasinya. FTJjuga telah memohon supaya projek tersebutdidaftar di bawah Mekanisme PembangunanBersih (CDM) sejajar dengan Protokol Kyoto.Ini akan membolehkan FTJ mengambilbahagian dalam perdagangan kredit karbonberasaskan kepada Pengurangan PelepasanDiiktiraf (CER). Projek ini dijangka akanmenyumbang kita-kira 35,000 tan dalampengurangan pelepasan CO 2setahun.MOU Kajian Daya Laksana Projek BiogasPotensi di Ladang Sime DarbyKajian daya laksana teknikal dan kewanganbagi potensi loji tenaga menggunakan sisakilang kelapa sawit di lading Sime Darbytelah disiapkan pada November 2011.Pada Februari 2012, Mitsui & Co Ltdmemutuskan untuk tidak melabur dalamusahasama ini dan menarik diri daripadaMOU tersebut.Pada Julai 2012, TNB danSime Darby bersetuju untuk meneruskanpembangunan loji tenaga biogas ini dikilang kelapa sawit terpilih. Sebuah syarikatusahasama untuk pembangunan danpelaksanaan loji tenaga tersebut akandiperbadankan pada suku pertama tahunkewangan 2013.Program Pembangunan GeothermalProgram pembangunan geothermal initelah diberhentikan kerana syarat awalTNB untuk memperoleh hak eksklusifdan memajukan potensi yang dikenalpasti ditolak.Projek-projek BaharuProjek Kitar Gabungan Satu Gandar(Single Shaft) Jambatan Connaught(350MW)Projek ini akan menggunakan sebuahturbin gas M701F3 MHI, yang dipasangdengan janakuasa dan sebuah turbin wapdalam susunan satu gandar. Stesenjanakuasa Jambatan Connaught dipilihsebagai tapak yang paling sesuai keranainfrastruktur yang sedia ada dan lokasiyang strategik ke pusat beban. KajianKesan Alam Sekitar sedang dijalankan dandijangka akan siap dalam bulan November2012. Tender EPCC telah disiarkan danakan diputuskan pada April 2013. Loji inidijangka akan memulakan operasikomersialnya pada bulan Ogos 2015.Kapasiti Penjanaan Tambahan Chenderoh– Unit 5Projek ini akan menambah unit penjanaankelima kepada empat unit sedia ada diskim Elektrik Hidro Chenderoh. Ia akanmemanfaatkan tenaga yang terbazirdaripada limpahan air di EmpanganChenderoh, khususnya semasa musimtengkujuh. Dianggarkan sebanyak 22.5GWhoutput tenaga boleh dijana setiap tahun.Kontrak untuk perkhidmatan kejuruteraandijangka akan diberi menjelang akhir tahun2012, sementara operasi komersial dijangkaakan bermula pada akhir 2018.Projek Elektrik Hidro Tekai (155.8MW)Projek yang dicadangkan ini terletak diSungai Tekai di daerah Jerantut, Pahang.Projek ini akan meliputi dua buah empanganiaitu Empangan Tekai Hulu dan EmpanganTekai Hilir, yang mana kedua-duanya bolehmenjadi rumah tenaga (powerhouse)permukaan atau stesen janakuasa. Stesenjanakuasa permukaaan di Tekai Hulu akanmempunyai kapasiti terpasang unitpenjanaan puncak 150MW sementara HilirTekai akan mempunyai kapasiti terpasangunit penjanaan beban asas 5.8MW. Skimyang dicadangkan ini akan mempunyaikapasiti terpasang berjumlah 155.8MW danoutput tenaga purata sebanyak 274GWh.Pada bulan Julai 2012, Kerajaan telahmemberi projek ini kepada TNB denganTarikh Operasi Komersial (COD) bermulapada tahun 2020 dengan tarif yangberpatutan. Projek ini akan menggantikankeperluan kepada tenaga yang bersamaandengan loji turbin gas kitar terbuka (OCGT).Loji ini bermatlamat untuk menyediakanskim elektrik hidro puncak yang berdayamaju direka bentuk menurut piawaianantarabangsa.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON159Ulasan Operasi – Bisnes Baru & Projek UtamaProjek Masa DepanProjek yang dicadangkan di Telom (132MW),Sungai Pelus (34MW), Talong Sengoh(200GWh setahun), Lebir (274MW) danNenggiri (416MW) kini berada dalam pelbagaiperingkat perbincangan/tindakan antarapengurusan TNB dan pihak berkuasa negeri.TNB Repair and Maintenance Sdn. Bhd.TNB Repair and Maintenance Sdn. Bhd. (TNBREMACO), sebuah unit di bawah Bisnes Baru& Projek Utama yang menyediakanperkhidmatan membaiki, menyenggara danmenguji serta menyediakan komponenkomponenbaik pulih. Sepanjang tahunini, ia telah mempelbagaikan aktivitinyake dalam projek pembangunan danpenyenggaraan operasi, baik di dalammahupun di luar negara.Tumpuan utama TNB Repair andMaintenance Sdn. Bhd. (TNB REMACO)adalah dalam loji janakuasa TNB dalambidang perkhidmatan penyenggaraan danpembaikan, baik pulih komponen dan ujianberjadual. Dengan rekod cemerlang selama30 tahun dalam membaiki dan menyenggaraloji janakuasa, TNB REMACO merupakanpakar utama dalam bidang berkenaan diMalaysia. Walau bagamanapun, dari setahunke setahun, syarikat tersebut telahmeluaskan perkhidmatannya kepadasyarikat selain TNB dan mempelbagaikanperniagaannya ke dalam bidang-bidang lainseperti pembangunan projek serta operasidan penyenggaraan (O&M). TNB REMACOtelah dianugerahkan dengan PenyediaPerkhidmatan Loji Janakuasa Terbaik Tahun2012 oleh Frost & Sullivan MalaysiaExcellence Awards.Pada tahun kewangan ini, TNB REMACOtelah mengutip jumlah hasil tertinggipernah direkodkan iaitu sebanyak RM543juta; meningkat RM188 juta berbandingtahun lepas. Antara kontrak-kontrak utamayang diperoleh pada tahun ini adalahPenempatan Semula Set Penjanaan TurbinGas Bingkai 6 2X32MW dan Baki Loji dariTeluk Ewa ke Kemasukan Utama Tawau,Sabah; dan penyediaan PerkhidmatanPengurusan dan Perundingan Projek (PMC)bagi Pembinaan Loji Kitaran Bakaran GasGabungan 300MW oleh Eastern SabahPower Consortium (ESPC) di Lahad Datu,Sabah. Syarikat tersebut turut menjalankankerja-kerja membaik pulih di Pupuk Kaltim,Indonesia dan Pulau Seraya, Singapura; dantelah menyiapkan projek kedua di Yamanbagi Public Electricity Corporation (PEC).Projek tersebut adalah untuk melaksanakanPemeriksaan Kecil 16,000EOH ke atas TurbinGas Siemens 3Xv94.2 di Marib Power Station.TNB REMACO telah menandatanganibeberapa Memorandum Persefahaman(MoU), Perjanjian Usaha Sama (JV) danPerjanjian Tanpa Pendedahan (NDA)dengan rakan-rakan kongsi Malaysia danantarabangsa bagi usaha sama luar negara.Antaranya termasuk:●●●●●●JV dengan Kharafi National, Kuwait bagiShuaibah North, Az-Zour dan Sibayyauntuk kontrak-kontrak O&MNDA bagi Perkhidmatan Pemulihan danJangka Panjang dengan DHA, PakistanPerjanjian Agensi dengan Sawary, ArabSaudiMoU with Mashor, BruneiNDA dengan Crescent Power dan WIKA,IndonesiaNDA dengan Dyna Synergy dan AYD,MyanmarTNB REMACO kini sedang menerokaipeluang-peluang untuk memeterai kontrakO&M dalam pasaran sasarannya, termasuk:●●●●loji turbin gas kitaran gabungan diDairut 2X750MW, Egyptloji kitaran gabungan 94MW danpenyulingan air laut di DHA, Pakistanloji 2X600MW di Duyen Hai, Vietnam2XBingkai 5 Murphy Oil, Bintulu, SarawakDi samping itu, TNB REMACO juga sedangmenerokai kerja jaminan kerosakan diYaman; pelbagai projek menyenggara danmembaiki lain di peringkat antarabangsa,antaranya termasuk baik pulih turbin gasdan baki projek loji janakuasa di Vietnam;serta baik pulih turbin wap di Myanmar.Ulasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasLaporan Tahunan 2012

160TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan OperasiUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasKEWANGANKUMPULANFazlur Rahman bin ZainuddinKetua Pegawai Kewangan/Naib PresidenBahagian Kewangan Kumpulan sentiasa menyokong fungsi utama TNB dalamKeeping the Lights On dengan memastikan kelanjutan kesihatan kewangan syarikat,meneroka sumber pendapatan yang baru serta memastikan keputusan pelaburan danpengurusan kewangan yang sebaiknya.Dalam usaha mengukuhkan pengurusan kewangan TNB, Bahagian KewanganKumpulan tidak hanya menguruskan fungsi-fungsi konvensional, malah jugafungsi-fungsi lain yang berkaitan, seperti yang digambarkan di bawah:KEWANGANKORPORATPERANCANGANKEWANGANPERBENDAHARAANPENGURUSANRISIKOBAHAGIAN KEWANGANKUMPULANPERHUBUNGANPELABURANPERCUKAIANBAJETPELAPORANKEWANGAN DANPENGURUSANDi samping itu, unit-unit di Bahagian Kewangan Kumpulan juga memainkan perananpenting dalam:●●Memastikan kos TNB berada di tahap yang terkawalMembantu unit bisnes yang lain dalam membuat keputusan termaklum dalamaspek kewangan dan komersilLaporan Tahunan 2012

161KEEPING THE LIGHTS ONUlasan Operasi – Kewangan KumpulanUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasPENCAPAIAN-PENCAPAIAN UTAMADi sepanjang tahun kewangan 2012, Bahagian Kewangan Kumpulan terusmemainkan peranan penting dalam pengurusan fungsi kewangan Kumpulan TNB.Antara pencapaian-pencapaian utama adalah seperti yang berikut:● Membantu TNB Janamanjung Sdn Bhd dalam terbitan Sekuriti Islamberjumlah RM4.85 bilion bagi pembangunan stesen janakuasa arang batuberkeupayaan 1,100MW● Melaksanakan inisiatif strategik demi mengoptimakan kos pembangunanstesen janakuasa arang batu berkeupayaan 1,100MW milik TNBJanamanjung Sdn Bhd● Menyokong pelaksanaan program SAVE oleh Kementerian Tenaga,Teknologi Hijau dan Air● Melaksana pengurusan cukai yang hemat sebagai sebahagian daripadainisiatif pengoptimuman kos● Membuat penyediaan bagi pelaksanaan Regulasi Berteraskan InsentifMEMBANTU TNB JANAMANJUNG DALAM TERBITAN SEKURITI ISLAMDalam tahun ini, Unit Kewangan Korporat telah membantu TNB Janamanjung SdnBhd dalam terbitan Sekuriti Islam berjumlah RM4.85 bilion di dalam mata wangRinggit selama 20 tahun bagi membiayai kos pembangunan stesen janakuasaarang batu berkeupayaan 1,100MW di Stesen Janakuasa Sultan Azlan ShahManjung, Perak.Sekuriti Islam tersebut yang berdasarkan struktur Ijarah, telah diberi penarafan AAAjangka panjang oleh RAM Ratings. Semasa tempoh book-building, Sekuriti Islamtersebut telah mencatatkan 4.76 kali lebihan langganan dan membawa kupon diantara 3.80% dan 4.90%. Terbitan Sekuriti Islam ini telah memenangi beberapapenghargaan iaitu Asia-Pasifik Bond Deal of the Year oleh Projek KewanganAntarabangsa (PFI) dan The Ijarah Deal of the Year sempena Islamic Finance NewsAnnual Awards.MENGOPTIMUM KOS PEMBANGUNANSTESEN JANAKUASA ARANG BATUBERKEUPAYAAN 1,100MW MILIK TNBJANAMANJUNGDalam usaha mengoptimumkan kospembangunan stesen janakuasa arangbatu berkeupayaan 1,100MW, UnitPerbendaharaan telah berkolaborasi denganTNB Janamanjung Sdn Bhd dalammelaksanakan pembelian mata wang DolarAmerika Syarikat dan matawang Euromelalui transaksi spot apabila matawangRinggit mengukuh berbanding matawangberkenaan. Pembelian ini ditempatkandalam akaun-akaun matawang asing danberfungsi sebagai lindung nilai semulajadi.Dana tersebut akan dilaburkan dalamdeposit matawang Dolar Amerika Syarikatdan matawang Euro sehingga tarikhpembayaran projek.MENYOKONG PROGRAM SAVEUnit Perbendaharaan telah diberikepercayaan untuk melaksanakanpembayaran bagi program SustainabilityAchieved via Energy Efficiency (SAVE), satuinisiatif oleh Kementerian Tenaga, TeknologiHijau dan Air. Program ini berhasrat untukmengalakkan orang ramai menggunakanbarangan elektrik yang menjimatkan tenagamelalui pemberian rebet untuk pembelianpenghawa dingin dan peti sejuk. Sebagaimenyokong program ini, lebih 6,000transaksi pembayaran telah dilaksanakandalam tahun kewangan 2012.Laporan Tahunan 2012

162TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Operasi – Kewangan KumpulanUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasMELAKSANA PENGURUSAN CUKAI YANGHEMATUnit Percukaian telah memudahkan TNBdan anak-anak syarikat TNB, di dalammahupun di luar negara dalam melaksanakanpelbagai inisiatif perancangan cukai yangstrategik termasuk usaha berterusan dalammendapatkan insentif fiskal dan pengecualiancukai daripada kerajaan di sampingmelaksanakan usaha-usaha pematuhankepada kehendak perkembangan undangundangcukai yang terkini. Pencapaianpencapaianutama bagi tahun ini adalah:●Mendapatkan kelulusan insentif danpengecualian cukai yang membawakepada penjimatan sebanyakRM2.1 bilion bagi stesen janakuasaberkeupayaan 1,100MW TNBJanamanjung Sdn Bhd● Mendapatkan pengecualian cukaisebanyak RM267 juta yang sekaligusmengurangkan struktur kos modal TNBMEMBUAT PENYEDIAAN BAGI REGULASIBERTERASKAN INSENTIFPenyediaan bagi Regulasi BerteraskanInsentif yang telah diperkenalkan olehSuruhanjaya Tenaga masih diteruskan danBahagian Kewangan Kumpulan melalui UnitPerancangan Kewangan dan PerakaunanBahagian merupakan sebahagian daripadaKumpulan Kerja yang telah diberikankepercayaan bagi memastikan TNBmematuhi rangka kerja yang telahdigariskan di dalam Panduan PelaksanaanRegulasi. Di antara tugasan utamanyaadalah pembangunan Model KeperluanHasil yang lebih kukuh dan komprehensif,Kos Modal Purata Berwajaran Regulasi,Model Kos Servis dan pembangunanRangka Kerja Perakaunan Regulasi sebagaimelengkap dan menyokong inisiatifRegulasi Berteraskan Insentif.PROSPEK DAN JALAN KE HADAPANTahun kewangan 2012 pada awalnya adalahmencabar bagi kedudukan kewangan TNBkerana kenaikan kos bahan api akibatkekurangan bekalan gas terutamanya dalamsuku tahun yang pertama. Walaubagaimanapun, pemberian pampasan olehPetronas dan kerajaan telah membantumengurangkan beban ini.Di arena global, kelembapan ekonomi diAmerika Syarikat dan China dan krisishutang yang berpanjangan di Eropah telahmenyebabkan susut nilai matawang Ringgitberbanding matawang Dolar AmerikaSyarikat. Perkara ini juga menjejaskan kosoperasi TNB.Meninjau kehadapan, perkara-perkara yangmenjadi fokus utama dalam sektor tenagaelektrik adalah bidaan terbuka bagi stesenstesenjanakuasa baru, pelaksanaan RegulasiBerteraskan Insentif, pelaksanaan mekanismapenyaluran kos bahan api yang efektif danpembaharuan perjanjian-perjanjianpembelian tenaga dengan penjana-penjanatenaga bebas.Walaupun dengan keadaan pasaran yangtidak menentu, Bahagian KewanganKumpulan akan terus menyokongkemampuan dan aspirasi pertumbuhanKumpulan bagi melindungi kelangsungankewangan TNB, khususnya berkaitandengan likuiditi. Bahagian ini akan terusberusaha bagi merealisasikan inisiatifinisiatifpengurusan kos yang efisyen danefektif, dengan tumpuan khusus kepadapenambahan nilai dalam tahun kewangan2013 bagi memastikan kewangan yangmapan. Dalam langkah Kumpulan ke arahpeluasan global, Bahagian ini akan terusmemainkan peranan utama dalamusaha-usaha untuk mencapai objektifstrategik TNB.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON163Ulasan OperasiPERANCANGANDatin Roslina binti ZainalNaib PresidenUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasPENCAPAIAN-PENCAPAIAN UTAMA● Pampasan kewangan akibat kekurangan bekalan gas asli● Pembidaan kompetitif untuk loji janakuasa baharu● Pelaksanaan Kawalselia Berdasarkan Insentif (Incentive Based Regulation, IBR)● Kemajuan pelaksanaan Pelan Strategik 5 Tahun TNB – GEMILANG 2015Bahagian Perancangan telah diberikan mandat untuk mencapai tiga matlamat utamaseperti berikut:●●●Memastikan bekalan tenaga yang mencukupi, berdaya harap dan kompetitif bagimemenuhi keperluan permintaan tenaga elektrik negaraMemastikan semua aktiviti yang berkaitan dengan perolehan tenaga termasuklahperundingan dan pengurusan Perjanjian Pembelian Kuasa (PPA) dengan penjanabebas dan perdagangan tenaga elektrik merentasi sempadan ditadbir secara efektif,profesional dan mematuhi syarat-syarat yang terkandung di dalam PPAMemastikan formulasi dan pelaksanaan pelan strategik jangka panjang TNBadalah selaras dengan visi, misi dan objektif strategikLaporan Tahunan 2012

164TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Operasi – PerancanganUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasPENGURUSAN ISU-ISU STRATEGIKUTAMAKesan Kekurangan Bekalan Gas, Tindakandan PampasanIndustri tenaga mula mengalami gangguanbekalan gas pada awal tahun 2010 danmenjadi bertambah buruk pada bulanDisember 2010 disebabkan kebakaran yangberlaku di pelantar Bekok C Petronas. Bagimemastikan bekalan elektrik yang berterusan(keep the lights on), TNB terpaksamenggunakan bahan api alternatif (minyakdan diesel) yang kosnya adalah lima hinggaenam kali lebih tinggi berbanding gas. TNBjuga terpaksa membeli tenaga yanglebih mahal dari negara-negara jiran bagimemastikan kelangsungan bekalan.Berikutan keputusan Kerajaan untukmelaksanakan mekanisma perkongsian kosdisebabkan oleh kekurangan bekalan gas,TNB dibayar pampasan dua pertigadaripada kos tambahan bahan api yangditanggungnya. Setakat ini, TNB telahmenerima sebanyak RM2,046 juta padaJanuari 2012 sebagai pampasan untuktempoh Januari 2010 – Oktober 2011 dansebanyak RM356 juta bagi tempohNovember 2011 – Mac 2012. TNB jugadijangka menerima sebanyak RM751 jutasebagai pampasan untuk perbezaan kosbagi baki tempoh tahun kewangan 2012.Pembidaan Kompetitif untuk MemenuhiKeperluan Kapasiti Penjanaan pada MasaHadapanMemandangkan permintaan bekalan elektrikkian meningkat dan tamatnya tempohoperasi penjana sedia ada (termasuk penjanakuasa bebas generasi pertama), terdapatkeperluan untuk menjamin dan menambahkapasiti penjanaan baru. Ini dilakukan melaluiproses pembidaan kompetitif antarabangsayang dipantau oleh Suruhanjaya Tenaga (ST).Setakat ini, ST telah menjemput pembidapembidauntuk menyertai dua trekpembidaan kompetitif. Trek 1 mensasarkanloji janakuasa kitaran padu (“combined cycle”)di Prai yang berkapasiti antara 1,000MWhingga 1,400MW manakala Trek 2mensasarkan perlanjutan tempoh operasipenjana sedia ada bagi jumlah kapasitisebanyak 2,500MW. Pelaksanaan Trek 1 dan 2adalah untuk memenuhi keperluan kapasitibagi tahun 2016 dan 2017.Kawalselia Berdasarkan Insentif (IncentiveBased Regulation, IBR)Pihak ST telah memperkenalkan rangka kerjakawalselia tarif yang baru yang dikenalisebagai Kawalselia Berdasarkan Insentif (IBR).Objektif rangka kerja ini adalah untukmeningkatkan kecekapan utiliti elektrikseterusnya menambahbaik ketelusan dalammenentukan tarif pelanggan. Ciri-ciri utamaIBR adalah seperti berikut:a. Pemisahan perakaunan entiti-entitibisnes TNBb. Pelepasan Ketidakseimbang Kos(Imbalanced cost pass through),termasuk mekanisma pelepasan kosbahan apic. Mekanisma insentif bagi penunjukprestasid. Penentuan pulangan yang berpatutankepada TNBe. Keputusan dan proses penentuan tarif(tempoh pengawalseliaan)f. Perundingan dengan pihakberkepentingan dan pelangganberkaitan semakan tarifg. Laporan dan kawalselia akaunBahagian Perancangan yang mengetuaipasukan silang bahagian (“cross-divisionalteam”) telah mengadakan beberapa sirimesyuarat dan perbincangan bersama STbagi memastikan keberkesanan pelaksanaanIBR kelak. Majlis IBR (“IBR Council”) yangdiketuai oleh CEO dan dianggotai ahli-ahliJawatankuasa Eksekutif Kumpulan TNB telahditubuhkan pada Jun 2011 bagi mengurus,menyelaras dan menyelia pelaksanaan IBR.Selain itu, segala maklumat dan data yangdihantar ke ST akan dipantau oleh Majlis IBRdan pasukan petugas IBR TNB (TNB IBRCouncil and taskforce).Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON165Ulasan Operasi – PerancanganUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasPihak ST telah mengeluarkan garis panduanpelaksaan pengawalseliaan IBR (IBR RegulatoryImplementation Guidelines (RIGs)) dan pelanpelaksanaan bagi tempoh percubaan IBRbermula September 2013 hingga Ogos 2014.Seterusnya, tempoh pertama pengawalseliaanpenuh IBR akan bermula dari September 2014hingga Ogos 2017.Mekanisma Pelepasan Kos Bahan Api(FCPT) BerkalaDi bawah mekanisma Pelepasan Kos Bahan Api(FCPT), Kerajaan telah secara prinsipnyameluluskan semakan harga gas asli, arang batuserta pelarasan tarif elektrik setiap enam bulanbermula 2009. Semenjak itu, setiap semakantarif elektrik yang telah dilakukan turutmengambil kira semakan harga gas dan arangbatu. FCPT adalah penting untuk TNB kerana iamengambil kira perubahan harga pasaran bagiarang batu serta peningkatan kos bahan apiyang tidak dapat dielakkan dengan pengenalanLNG dalam campuran penjanaan.Bahagian Perancangan yang mengetuaipasukan tarif silang bahagian telah ditugaskanuntuk terlibat bersama-sama agensi-agensiKerajaan yang berkaitan dalam pelaksanaansemakan semula tarif, termasuklahpelaksanaan FCPT. Di dalam RIG 8 rangkakerja IBR, pihak ST telah mencadangkanpelaksanaan mekanisma yang dikenali sebagaiPelepasan Ketidakseimbangan Kos(Imbalanced Cost Pass Through (ICPT)) dimana FCPT akan membentuk komponenutama dalam mekanisma tersebut. TNB telahbekerjasama dengan ST bagi membangunkandan menghalusi formula ICPT/FCPT agar lebihtelus di samping menyalurkan data berkaitanbahan api yang diperlukan. Setakat ini, prinsipdan pengiraan ICPT/FCPT telah dipersetujuioleh ST dan bakal dibentangkan kepadaKementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Airbagi mendapatkan kelulusan.Inisiatif-inisiatif TNB dalam MenyokongOpsyen Tenaga Bersih LestariBersama-sama dengan ikrar Keeping theLights On, TNB sentiasa memperluaskanamalan dan strategi bisnes yang menyokongpembangunan lestari merentasi nilairangkaian organisasi. Pembangunan iniboleh dibahagikan kepada dua kategoriutama yang mencerminkan asas industripembekalan elektrik iaitu pihak pembekalandan permintaan. Pihak pembekalanmerangkumi penjanaan, penghantaran danpembahagian rangkaian elektrik, manakalasektor permintaan meliputi penggunapenggunaelektrik.Pihak Pembekalan:● Sokongan berterusan untuk TeknologiPenjanaan Berkarbon Rendah (Low-CarbonGeneration Technologies): Ini termasukpembangunan loji janakuasa Bio-jisimberkapasiti 10MW di Jengka Pahang, lojihidro mini, hibrid solar dan projek bio-gasdi samping penambahbaikan kecekapanloji janakuasa TNB dengan menggunateknologi terkini. TNB turut mengukuhkankomitmennya untuk membangunkanTenaga Hijau melalui penglibatan dalamProgram Tenaga Yang Boleh DiperbaharuiKecil (Small Renewable Energy Programme(SREP) serta rangka kerja Feed-in-Tariff (FiT).●●Pelan dan Projek Grid Pintar: Projekperintis rangkaian yang mempunyaikehilangan rangkaian yang rendah danberdaya harap yang lebih tinggi telahdikenalpasti di kawasan komersial BukitBintang, kawasan industri Bayan Lepasdan Medini (Wilayah Iskandar Johor).Kerajaan telah bersetuju untukmenyediakan pembiayaan melalui AkaunAmanah Industri Bekalan Elektrik (AAIBE)untuk inisiatif-inisiatif Grid Pintar.Penyelidikan, Latihan dan PembinaanKapasiti: Pusat penyelidikan dan latihanTNB, iaitu Centre for Renewable Energy,Institute of Energy Policy and Research(IEPRe) dan ILSAS telah menjalankanpelbagai kajian berkaitan jejak karbon(carbon foorprint) serta menyediakanlatihan untuk pengurus-pengurus tenaga.Di samping itu, pusat ini turutmembangunkan peralatan/proses-prosescekap tenaga (EE) dengan memanfaatkankepakaran dan penyelidikan dalaman TNB.Pihak Permintaan:● Pengurusan Sektor Permintaan (DemandSide Management, DSM) dan InisiatifKecekapan Tenaga (Energy Efficiency, EE):Ini termasuk analisis DSM merangkumiskim tarif/insentif, kajian serta projekperintis respon permintaan (DemandResponse). Ia juga meliputi komunikasiberterusan dan program kesedaran melaluimedia dalaman dan luaran tentang amalanamalankecekapan tenaga di bangunanbangunanTNB serta penguranganpenggunaan kertas di pejabat.Laporan Tahunan 2012

166TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Operasi – PerancanganUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasPROSES PEMANTAUAN GEMILANG 2015PERINGKATKORPORATPLATFORMPEMANTAUANKPI Pengurusan(dari ’Balanced Score card’Bahagian)28 Inisiatif-inisiatif Utama(dari Pelan Operasi Tahunan)Dipantau oleh Jabatan Perancangan Strategik (Setiap Suku Tahun)Pelan Kerja Terperinci bagi Inisiatif-inisiatif Utama yang KritikalDipantau melalui Mesyuarat Perancang Strategik (Setiap Suku Tahun)PERINGKATBAHAGIANKPI Bahagian, Inisiatif-inisiatif Utama dan Pelan KerjaTerperinci bagi semua Inisiatif-inisiatif UtamaDipantau oleh SMOD Bahagian (Bulanan)Semua perkembangan ini diselaraskanmelalui “Green Renewable Energy andEnergy Efficiency Roundtable” yang jugadikenali sebagai GREENER TNB. Matlamatutama GREENER TNB adalah untukmenyelaras semua inisiatif hijau yangdilaksanakan oleh entiti-entiti bisnes dananak-anak syarikat TNB. Ia juga untukmenetapkan peranan badan-badantersebut dalam Polisi Tenaga Hijau TNByang luas rangkumannya. Portal GREENERtelah diwujudkan untuk menyebar luasperanan GREENER serta sebagai platformuntuk menimbul kesedaran terhadaptenaga hijau kepada warga kerja.Inisiatif Penambahbaikan Industri BekalanElektrik Malaysia (MESI)Memandangkan negara sedang menghadapicabaran dalam memastikan bekalan elektrikyang berterusan dan berpatutan, Kerajaantelah melancarkan beberapa inisiatif untukmeningkatkan kecekapan dan ketelusanindustri tenaga, dan memastikan kadar tarifpengguna yang kompetitif. TNB menyokongpenuh usaha penambahbaikan MESI melaluibeberapa inisiatif, bengkel dan penglibatanbersama Kerajaan. Ini termasuklah MakmalPenambahbaikan MESI (MESI Reform Lab),Polisi Tenaga Negara yang Baharu (NewNational Energy Policy), Pelan PenguranganSubsidi (Subsidy Reduction Plan), KawalseliaBerdasarkan Insentif (Incentive BasedRegulation, IBR) dan “KETTHA/MyPower MESIReform”. TNB juga menyokong programprogramyang berkaitan khususnya ModelEkonomi Baru (New Economic Model, NEM),Pelan Transformasi Ekonomi (EconomicTransformation Plan, ETP) dan PelanTransformasi Kerajaan (GovernmentTransformation Plan, GTP).JAMINAN BEKALAN BAHAN APIBekalan Gas Asli dan Gas Asli Cecair(Liquified Natural Gas, LNG)Pada tahun 2011, bekalan gas purata kepadasektor tenaga yang berjumlah hanya 924mmscfd adalah di bawah keperluan sektortenaga iaitu 1250 mmscfd. Oleh yangdemikian, TNB tidak berupaya untukmenggunakan kesemua loji-loji janakuasayang menggunakan gas sebagai bahan apiuntuk memenuhi keperluan pengguna. Olehitu, bahan api alternatif seperti arang batu,“medium fuel oil” (MFO) dan diesel telahdiguna dan bekalan elektrik juga telahdiimport dari negara jiran dengan hargaenam kali ganda kos gas untuk memastikanbekalan yang berterusan walau apa juakosnya (“to keep the lights on at all costs”).Namun, masalah bekalan gas dijangkapulih dengan pengoperasian LojiPengegasan Semula LNG (Re-GasificationTerminal, RGT) di Melaka pada penghujung2012. Ini membolehkan TNB menggunakanGas Asli Cecair (LNG) yang diimport bagimengatasi masalah kekurangan bekalangas di sektor tenaga.Kajian Jangka Panjang Campuran BahanApi untuk Penjanaan ElektrikUnit Perancangan Penjanaan, BahagianPerancangan bekerjasama denganKementerian Tenaga, Teknologi Hijau danAir, Suruhanjaya Tenaga, MyPower, dan UnitPerancang Ekonomi di Pejabat PerdanaMenteri untuk merangka kajian jangkapanjang campuran bahan api untukpenjanaan elektrik di Semenanjung Malaysia.Kajian tersebut adalah penting untuk negarayang berdepan dengan pelbagai cabaranuntuk membekalkan tenaga elektrikberterusan. Masalah seperti pengurangangas yang berterusan, tekanan akibatpeningkatan harga gas dan kebergantungankepada gas asli cecair yang mahal dandiimport pada masa hadapan telah memaksanegara menyemak semula kajian campuranbahan api sedia ada. Untuk memastikanbekalan elektrik sentiasa selamat, berdayaharap dan mapan, kajian campuran bahanapi yang seimbang harus mengambil kirakesediaan sumber domestik and risikoberkaitan sumber import dan keadaannegara asal. Kajian tersebut juga merangkapsebagai panduan strategik untuk pelanperolehan bahan api dan pelan peluasansistem penjanaan pada masa akan datang.Pelaksanaan, Pemantauan DanPerkembangan Pelan 5 Tahun GEMILANG2015Pemantauan Pelan Tindakan Utama untuksetiap Inisiatif Utama di bawah GEMILANG2015 adalah penting untuk memastikan TNBmencapai sasaran dalam meluaskan bisnesdan perkhidmatan di peringkat globalmenjelang 2015. Pelan Tindakan Utamasetiap Bahagian dan KPI tahunan dipantauuntuk memastikan ianya selari dengan aktivitipelan bisnes dan rancangan KPI tahunan. IaLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON167Ulasan Operasi – Perancanganjuga untuk meningkatkan kecekapan dalammelaksanakan pelan tindakan dan aktiviti. Diperingkat korporat, status Pelan TindakanUtama GEMILANG 2015 dan KPI tahunan TNBdilaporkan kepada Pengurusan Tertinggipada setiap suku tahun.PERANCANGAN DAN PEMBANGUNANSISTEM JANGKA PANJANGOpsyen Penjanaan Baru Jangka PanjangUnit Perancangan Penjanaan, BahagianPerancangan telah bekerjasama denganSuruhanjaya Tenaga dalam meneliti danmengkaji pelan peluasan sistem penjanaanjangka panjang. Hasil kajian tersebut telahdibentangkan kepada JawatankuasaPerancangan dan Pelaksanaan Tarifdan Bekalan Elektrik (JPPPET) yangdipengerusikan oleh Menteri Tenaga,Teknologi Hijau dan Air. Kajian tersebutmengambil kira kesemua stesen janaelektrikhidro yang besar dan berpotensi (lebih30MW) sebagai opsyen untuk mempelbagaicampuran bahan api negara. Selain itu, iaturut mengambil kira stesen janaelektrikthermal berkecekapan tinggi – seperti lojijanakuasa arang batu berkecekapan 40%dan loji janakuasa gas berkecekapan 50%-60%, import tenaga dari Sarawak &Sumatera dan pembangunan loji janakuasanuklear bagi jangka masa panjang.Pelan Pembangunan PenghataranProses perancangan untuk sistempenghantaran dijalankan setiap tahununtuk memastikan bekalan kuasa diSemenanjung Malaysia mencukupi danselamat, sesuai dengan perkembangankeperluan elektrik dan pada masa yangsama mematuhi syarat-syarat Kod GridMalaysia (Malaysian Grid Code). Prosesperancangan juga mengambil kira analisismengenai keselamatan dan kecukupansistem tersebut melalui kajian simulasi yangkomprehensif. Ia turut mengenalpasti lokasiyang sesuai untuk loji janakuasa akandatang dan memastikan keperluanpenggantian kuasa yang mencukupi.PENGURUSAN KUALITI DAN INISIATIFLAIN-LAINBahagian Perancangan berusahamemperbaiki proses perancangan danoperasi melalui inisiatif kualiti sepertiKawalan Operasi Perancangan melaluiPenambahbaikan Proses selaras dengan ISO9001:2008. Setakat ini, sebanyak 29 prosesdan 30 arahan kerja telah diadakan untukBahagian Perancangan. Proses tersebuttelah dan akan terus dipantau danditambahbaik melalui proses auditdan inisiatif lain. Audit terbaru telahmenyaksikan perubahan jenis audit iaitudari “procedural” ke “process”, dan BahagianPerancangan telah bersedia untukmenerima perkembangan tersebut. Budaya“Process Standardisation and Improvement”(PSI) telah diterapkan dengan sepenuhnyaoleh Bahagian dan pengurusan telahmenunjukkan komitmen yang kuat untukmemperbaiki pelaksanaan proses tersebut.Dalam masa yang sama, BahagianPerancangan sedang mengukuhkansemangat kerjasama melalui programGanbatte, yang juga membantu melahirkanbudaya positif di kalangan warga kerja.PROSPEKBahagian Perancangan telah menghadapibanyak cabaran di dalam tahun kewanganini, terutamanya masalah kekurangan gasyang telah memberi kesan yang besar danmendalam kepada syarikat. Namun,masalah ini telah diselesaikan melalui skimpampasan oleh Kerajaan.Dengan keadaan ekonomi global yangtidak menentu terutamanya di Eropah,tahun-tahun mendatang dijangka akan jadilebih mencabar. TNB menghadapi cabarantambahan seperti sumber tenaga asli yangsemakin berkurangan, harga LNG yangtidak menentu, pelaksanaan KawalseliaBerdasarkan Insentif (IBR) dan masalahalam sekitar yang semakin meruncing.Berdasarkan senario-senario tersebut,peranan Bahagian Perancangan akanmenjadi lebih kritikal dalam mengenalpastidan menggunakan peluang yangmendatang supaya TNB akan dapatmerealisasikan Pelan Strategik 20-tahun.Ulasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasLaporan Tahunan 2012

168TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan OperasiUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasPERKHIDMATAN& HAL EHWALKORPORATDato’ Roslan bin Ab RahmanKetua Pegawai KorporatPEJABAT KETUA PEGAWAI KORPORATBahagian Perkhidmatan dan Hal Ehwal Korporat adalah sebuah bahagianbaharu yang menggabungkan fungsi yang dahulunya digalas oleh BahagianHal Ehwal Korporat dan Bahagian Perkhidmatan Korporat, meliputihal-hal penguatkuasaan dan pengurusan pemegang berkepentingan.Salah satu bidang tumpuan utama bahagian ini adalah penglibatan danpendidikan pemegang berkepentingan. Dalam era perubahan pantasseperti masa kini, TNB perlu memastikan supaya kepentingan dan dayamaju perniagaannya dilindungi. Antara cabaran yang dijangka bakaldihadapi oleh dalam jangka masa terdekat adalah Kawal Selia BerdasarkanInsentif (IBR) di mana pihak penguatkuasa akan memperkenalkan insentifdan denda industri berdasarkan ukurujuk antarabangsa.Rangkaian akses gas terbuka juga bakal menampilkan cabaran kerana iamerangkumi penggarisan pelbagai peraturan dan kod seperti Akta Gas,Kod Rangkaian Gas dan Kod RGT.Justeru, Ketua Pegawai Korporat akan bertanggungjawab untuk mengurusperkara-perkara tersebut dan pelbagai cabaran lain, dan pada masayang sama, turut memastikan agar tanggungjawab sosial korporat (CSR)berperanan sebagai suatu kaedah strategik untuk mempertingkatkanimej TNB.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON169Ulasan Operasi – Perkhidmatan & Hal Ehwal KorporatAdelina IskandarNaib PresidenHAL EHWAL KORPORAT & KOMUNIKASITNB telah sekali lagi memenangi AnugerahBrandLaureate – Kategori Jenama TerbaikKuasa Utiliti 2011/2012. Sebagai Bahagianyang bertanggungjawab menguruskanjenama dan imej TNB, Hal Ehwal Korporatberbangga dengan pengiktirafan daripadapihak luar terhadap kekuatan dan identitisyarikat. Hanya melalui inisiatif komunikasistrategik Bahagian inilah reputasi TNBsentiasa dapat diperkukuhkan.Satu lagi bukti bahawa reputasi TNB kianmendapat pengiktirafan dalam pasaranialah apabila Syarikat diletakkan padakedudukan Ke-8 dalam 100 Most ValuedBrands di Malaysia melalui kajian selidikyang dijalankan oleh Brand FinanceConsultancy Pte. Ltd (Singapura).Dalam tahun kewangan 2012, Bahagian HalEhwal Korporat meneruskan sokongankomunikasi dan penjenamaan Kumpulan,dengan memfokuskan inisiatif kecekapantenaga. Ini telah dijayakan melaluipengiklanan bercetak serta usaha-usahapromosi. TNB telah mengeluarkan iklandalam akhbar New Straits Times (NST) yangmemberi tip-tip penjimatan tenaga denganmengunakan kartun Dato’ Lat. Syarikat jugamengedarkan mentol kecekapan tenagapada acara-acara komuniti.Bahagian ini juga telah menjalankan KempenKesedaran Kecekapan Tenaga sebagai usahabersama dengan WWF Earth Hour 2012 untukselama lima hari mulai 13 Mac 2012 diKaunter Pusat Khidmat Pelanggan yangterpilih, TNB telah mengedarkan pelekatkereta untuk mempromosikan Tenaga BolehDiperbaharui. TNB mengkukuhkan imejsebagai peneraju tenaga hijau semasaEarthweek 2012, apabila Syarikatmenganjurkan beberapa aktiviti pendidikanuntuk meningkatkan tahap kesedaran orangramai terhadap kecekapan tenaga. Disamping itu, Bahagian Hal Ehwal Korporatjuga terus bekerjasama dengan FOMCAdalam program kesedaran kecekapan tenaga.Hal Ehwal Korporat juga memulakankempen kesedaran orang ramai mengenaicabaran yang dihadapi oleh TNB dalamsemangat Keeping the Lights On dengankonteks bahan api yang semakinberkurangan dan kos yang semakinmeningkat. Satu program khas 18 episodtelah disiarkan melalui Buletin Utama TV3untuk menekankan isu-isu tersebut kepada2.3 juta penonton dalam format yangmudah difahami.Untuk meningkatkan hubungan TNB denganmedia, pelbagai komunikasi media danbengkel pengurusan krisis termasuk lawatanke pihak media telah dianjurkan untukPengurusan Kanan Syarikat. Taklimat mediajuga distrukturkan untuk menggalakkanpenglibatan TNB dalam teknologi hijau,kecekapan tenaga dan tarif.Ulasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasLaporan Tahunan 2012

170TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Operasi – Perkhidmatan & Hal Ehwal KorporatUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasHal Ehwal Korporat juga memberi tumpuankepada TNB’s Government Relations InternalProgramme (GRIP), yang bertindak sebagaiplatform untuk membincangkan pelbagaiisu dan perkara di peringkat daerah.Sementara itu, Pengurusan PerhubunganKawalselia (PPK) terus menambahbaikoperasinya dengan membangunkanPangkalan Data Pematuhan Peraturandengan bantuan Perkhidmatan Undang-Undang dan Jabatan Teknologi Maklumatdan Komunikasi (ICT). PPK bertindak sebagaisebuah pusat depositori bagi kesemua isupematuhan kawal selia TNB.Selain menguruskan pihak berkepentinganluar TNB, Hal Ehwal Korporat juga aktifdalam mengendalikan aktiviti-aktiviti sosialbagi pekerja Syarikat, antaranya termasuk‘Jom La Futsal’ dan ‘Jom La Smash’. Disamping itu, warga kerja juga bolehmengikuti perkembangan terkini korporatmenerusi pelancaran SMS blasts, paparanberita kilat, Bersama CEO dan juga NewsTube.Hal Ehwal Korporat terus menyediakanperkhidmatan komunikasi dan penjenamaanuntuk menyokong Kumpulan TNB dalammenegakkan imejnya di kalangan semuapihak berkepentingan.PROSPEKMelangkah ke hadapan, Hal Ehwal Korporattelah menyemak dan mengatur strategiinisiatif komunikasi dan rangkaiannya sejajardengan GEMILANG 2015, untuk memberiperkhidmatan yang lebih baik kepada pihakberkepentingan luar dan dalam TNB.Satu Polisi komunikasi yang kompresif telahdisediakan untuk memastikan konsistensidalam pengurusan penyampaian maklumat.Hal Ehwal Korporat juga sedang dalam prosesmengkaji semula dan mengemaskinikanbuku panduan Identiti Korporat untukmemenuhi keperluan persekitaran sekarang.Aktiviti-aktiviti sosial juga diperluaskankepada kanak-kanak sekolah Tadika TNB.Kidz Art Class dianjurkan di galeri Syarikatbagi menggalakkan penggunaan seni.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON171Ulasan Operasi – Perkhidmatan & Hal Ehwal KorporatUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasMd. Jailani AbasPengurus Besar KananPERKHIDMATAN KORPORATSebagai rakan kongsi perniagaankepada bahagian teras dan subsidiari TNB, BahagianPerkhidmatan Korporat (CSD) komited untuk memastikan TNB memenuhi objektifnyadengan menyediakan perkhidmatan sokongan serta operasi sehari-hari yang cekap danberkesan. CSD menyokong Kumpulan dalam bidang keselamatan dan risikan, perolehantanah dan izinlalu, pengurusan projek, pengurusan aset dan arkib, kerja-kerja yang berkaitanseni bina, penyelenggaraan bangunan, pengurusan kenderaan dan angkutan, pelepasankastam, set penjana mudah alih (genset) dan perkhidmatan pengurusan perkhidmatantelefon dan mel di ibu pejabat. CSD menjalankan tugas meluas ini melalui jabatan-jabatanteras iaitu Keselamatan dan Perkhidmatan Risikan, Perkhidmatan Harta, PerkhidmatanLogistik, Pengurusan Tanah & Izinlalu dan Jabatan Perkhidmatan Sokongan sendiri.Laporan Tahunan 2012

172TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Operasi – Perkhidmatan & Hal Ehwal KorporatUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasPENCAPAIANPencapaian CSD sepanjang tahun di bawahtinjauan yang dinyatakan seperti berikutmengikut jabatan teras masing-masing.●●Jabatan Pengurusan Tanah & Izinlalu(LWMD)Dalam usaha untuk mengurangkanbantahan daripada pemilik tanah danmengurangkan kos perolehan tanahdan pembinaan, satu pelan jangkapanjang sedang dilaksanakan untuktanah rizab dan tanah diwartakan yangdiperlukan oleh TNB, terutama untukkoridor talian penghantaran. Denganmemanfaatkan teknologi baru melaluikerjasama dengan UNITEN, TNBmerancang Koridor Talian Penghantaran20 Tahun dengan menggunakan‘Inovasi Geomatik’ yang melibatkanmetodologi kerja ukur baru denganpenggunaan perisian GIS. Projek inisedang dilaksanakan dengan kerjasamaJabatan Perancangan Bandar dan DesaSemenanjung Malaysia (JPBD), JabatanUkur dan Pemetaan Malaysia (JUPEM)dan pasukan Sistem PenyebaranMaklumat Geospatial Korporat (CGIS).Pada masa yang sama, perolehan tanahbagi izinlalu akan dilakukan melaluiAkta Pengambilan Tanah 1960 dan AktaBekalan Elektrik 1990. Sehingga kini,Johor, Perak dan Negeri Sembilan telahbersetuju dengan penggunaan AktaPengambilan Tanah 1960, yang akanmempercepatkan proses perolehantanah dan mengurangkan kos berkaitan.Jabatan Perkhidmatan Keselamatan &Risikan (SSID)SSID berjaya melaksanakan SistemPengurusan Keselamatan Bersepadu(ISMS) di Zon Utara (Perak, Pulau Pinang& Kedah/Perlis), Zon Tengah (KualaLumpur, Selangor & Putrajaya) dan ZonSelatan (Johor, Melaka & NegeriSembilan). Untuk menyokong ISMS,pasukan ronda dan respons telahditubuhkan di zon-zon kritikal.●●Jabatan ini juga telah mendapatkelulusan daripada Polis DiRaja Malaysia(PDRM) untuk kuasa penyiasatan dibawah Kanun Tatacara Jenayah (CPC).Susulan itu, Unit Penyiasatan Jenayahtelah ditubuhkan dengan cawangandi setiap negeri untuk menyiasatkesalahan-kesalahan di bawah KanunKeseksaan berkaitan aset TNB.Jabatan Perkhidmatan Harta (PSD)PSD terus mengembangkan ruang kerjaTNB melalui pembelian dan penyewaanbangunan dan ruang pejabat, sertamelalui pengubahsuaian. Yang bolehdibanggakan ialah perolehan sebuahBangunan pejabat 11-tingkat untukdijadikan pejabat Pengurus Besar(Selangor) dan Pengurus Kawasan(Subang Jaya) Bahagian Pembahagian.PSD juga mencapai pembentukan nilaidaripada aset terbiar dan pengurusanaset berjumlah RM51.52 juta.Jabatan Perkhidmatan Logistik (LSD)LSD kini beroperasi sebagai pusatsehenti bagi perkhidmatan set penjana,menguruskan set penjana milik TNB danvendor swasta. Untuk meningkatkankecekapan Pengurusan Set Penjana,beberapa pusat set penjana telahditubuhkan – di Lembah Klang (KelanaJaya), Wilayah Utara (Chain Ferry) danWilayah Timur (Gong Badak, Temerlohdan Muadzam Shah). LSD, bersamasamadengan ICT, telah membangunkanSistem Pengurusan Set PenjanaBersepadu (IGMS) untuk menguruskanpermintaan dan bayaran untukperkhidmatan set penjana.Sepanjang tahun ini, LSD telah mencapaiRM39.8 juta dalam penciptaan nilai darioperasi seharian pengurusan angkutandan pengecualian cukai, pengurusankenderaan dan perkhidmatan set penajamudah alih.MATLAMAT/OBJEKTIF BAHAGIANCSD terus berusaha untuk menyediakanperkhidmatan yang berkesanan kos kepadapelanggan dalaman dan luaran, melaluipelaksanaan projek dan operasi selarasdengan visi, misi dan strategi TNB. Disamping menyokong Pelan Strategik TNB,tumpuan utama CSD adalah untukmemastikan perkhidmatan keselamatan danpengurusan harta dan logistik yangberkualiti untuk pihak berkepentingan danpemegang saham dan menanam keyakinandi kalangan mereka tentang keupayaanmemperoleh tanah yang diperlukan untukprojek-projek.RINGKASAN OPERASIJabatan Perkhidmatan Keselamatan & Risikan(SSID) terdiri daripada empat unit, iaituOperasi, Perancangan & Pengurusan Krisis,Siasatan Jenayah dan Perkhidmatan Sokongan,yang menyediakan perlindungan keselamatankepada ribuan pepasangan TNB di seluruhnegara. SSID juga menyiasat kes-kes berkaitanjenayah yang melibatkan aset TNB danmembantu pasukan Projek untuk kemasukanke tapak dan kes kecurian kuasa elektrik.Dalam tahun kewangan 2011/2012, SSIDmenyediakan keselamatan untuk pepasanganstrategik dan kritikal TNB seperti stesenjanaelektrik, pencawang 500kV dan 275kV,gudang wilayah dan pusat kawalan. Ia turutmenyediakan kakitangan keselamatan swastauntuk pepasangan seperti pencawang 132kV,PPUs, PEs, Kedai Tenaga, dan pejabat-pejabatLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON173Ulasan Operasi – Perkhidmatan & Hal Ehwal KorporatUlasan Operasi– Perniagaan Bukan Terasnegeri dan daerah. Selain itu, jabatanmenyediakan pengawasan, penguatkuasaandan sokongan operasi terhadap pencegahankecurian dengan penggunaan teknologi yangbersesuaian serta operasi risikan, jesterumelindungi aset TNB.Jabatan Pengurusan Tanah & Izinlalu (LWMD)terdiri daripada lima unit, iaitu UnitPerkhidmatan Penghantaran, UnitPerkhidmatan Pembahagian, UnitPerkhidmatan Penjanaan, Unit PerkhidmatanGeomatik & Teknikal, Unit PerkhidmatanPerancangan & Sokongan. Antara fungsiteras jabatan adalah untuk memperolehtanah dan izinlalu seperti yang diperlukanuntuk projek-projek Pembahagian,Penghantaran dan Penjanaan.Jabatan Perkhidmatan Harta (PSD) terdiridaripada lima unit yang menyediakanperkhidmatan sokongan harta kepada bisnesteras TNB. Ia menjalankan perancangan danpembangunan harta, pengurusan projekdan penyelenggaraan hartanah denganobjektif meningkatkan nilai aset TNB.Jabatan Perkhidmatan Logistik (LSD) terdiridaripada tiga unit – armada, Set PenjanaBergerak dan Pengurusan Angkutan – danmemainkan peranan sebagai pusatbersepadu sehenti yang menyelaras danmenyediakan perkhidmatan logistik yangkos efektif dan tepat pada masanya untukTNB. Ia bertanggungjawab untuk melantikbengkel panel, mendapatkan kenderaanbaru dan melupuskan yang lama,menyediakan set penjana sebagai sokonganuntuk menyemak ketersediaan sistem, danmenyediakan perkhidmatan angkut.PROJEK-PROJEK UTAMASSID melaksanakan Sistem PengurusanKeselamatan Bersepadu (ISMS) yang terdiridaripada modul-modul penghalang,pengesanan dan tindak balas di WilayahUtara, Tengah, Selatan dan Timur. Denganmenggabung penyelesaian keselamatanyang berbeza ke dalam satu sistem kawalan,ISMS memainkan peranan penting dalammenjaga aset TNB daripada ancaman danpenceroboh.LWMD memperoleh tapak dan izinlalu untukprojek-projek utama, termasuk projek Kg.Pandan-Ampang Timur 275kV, S.JJanamanjung 500kV, VALE bekalan pukal BijihBesi 275kV Manjung, Ulu Jelai Hydro Projek275kV, Air Tawar Bukit Merah 275kV, BaharuSteel 275kV, Eastern Steel 275kV dan SimenHongkew 132kV. Ia juga melaksanakan pelanjangka panjang kepada koridor rizab dandiwartakan bagi talian penghantaran.LSD menguruskan Perkhidmatan Set PenjanaBerpusat melalui Sistem Pengurusan SetPenjana Bersepadu (IGMS) yang telahdibangunkan bersama dengan ICT. PusatKawalan Set Penjana berpusat telahditubuhkan di Kelana Jaya bagi menampungsemua permintaan bagi perkhidmatan setpenjana daripada Penjanaan, Penghantarandan Pembahagian.PSD memperoleh dua bangunan pejabatberbilang tingkat di Kuala Lumpur danSubang Jaya dengan jumlah keluasan lantaibersih sebanyak 520,000 kaki persegi yangakan membebaskan TNB daripada menyewaruang pejabat di pelbagai lokasi di KualaLumpur, Petaling Jaya dan Shah Alam.Laporan Tahunan 2012

174TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Operasi – Perkhidmatan & Hal Ehwal KorporatUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasPENAMBAHBAIKAN OPERASIUntuk memastikan penambahbaikan yangberterusan dalam operasi harian, CSD telahmemulakan pelbagai program meliputipengurusan sumber manusia, pengurusanrisiko, pemantauan KPI, penglibatandengan pelanggan, pengurusan kualiti,pengurusan pematuhan dan, pengurusanvendor. CSD juga menyelia perhubunganTNG dengan rangkaian pelanggan danpihak pengawal selia seperti kerajaannegeri, pejabat tanah, PUSPAKOM, Kastam,PDRM, Suruhanjaya Pencegahan RasuahMalaysia (SPRM) dan pihak berkuasatempatan untuk memupuk hubungan yanglebih baik dengan mereka. Pada masa yangsama, kajian semula proses utama yangtelah dilakukan untuk menambahbaikoperasi.PETUNJUK PRESTASI UTAMA (KPI)CSD mengukur kualiti produk danperkhidmatannya dengan menggunakanmaklum balas daripada pelanggan,penandaarasan, pengauditan dan melaluiaplikasi KPI. KPI dikenal pasti melalui prosesPerancangan Perniagaan untuk mengukurprestasi bahagian dalam bidang kewangan,perkhidmatan pelanggan, proses dalamandan pembelajaran & pertumbuhan. KPIutama CSD adalah pengurusan OPEX,penciptaan nilai, pengurusan aset,keselamatan, armada, set penaja mudah alih(ISMS, IFMS, IGMS), izinlalu dan perolehantanah. CSD berusaha untuk memenuhikehendak pelanggan dengan menyampaikanperkhidmatan yang cemerlang.CABARAN DAN PROSPEKCAD menghadapai pelbagai cabaran dalamusahanya untuk mempertahankan piawaianperkhidmatan tertinggi. Tugas melindungiribuan pepasangan TNB di seluruh negaramemerlukan teknologi, ditambah disamping usaha sumber manusia.Sehubungan ini, SSID menerimapakai danmematuhi undang-undang yang perlumanakala terus mengemaskini teknologikeselamatan. Ia juga bekerjasama rapatdengan agensi-agensi penguatkuasa untukmenjalankan fungsi dengan berkesan.Sementara itu LWMD, menghadapi duacabaran iaitu nilai pasaran yang terusmeningkat bagi tanah yang perludiperolehnya serta bantahan orang ramaiterhadap projek-projek TNB, terutamanyadi kawasan bandar. Ini memerlukan kajiansemula yang berterusan terhadap usahaperolehan tanah.Satu lagi cabaran ialah pengurusan asetyang terkurang penggunaan (aset bukanteras) kepunyaan TNB dengan tujuanmenyemarak nilainya dengan risiko yangminimum kepada Kumpulan dari segipendedahan kewangan. Untuk mencapaiini, PSD merancang untuk menjalankankajian terhadap bidang-bidang tanahtertentu yang sedia ada.LSD juga menghadapi cabaran melaksanakanSistem Pengurusan Set Penjana Bersepadudi seluruh negara.Dalam usaha untuk mengatasi cabarancabaranini, CSD mengekalkan hubunganyang rapat dengan kesemua pelanggan danpihak berkepentingan, dan beryakinan akanterus menyokong kecemerlangan perniagaanTNB pada tahun-tahun akan datang.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON175Ulasan OperasiPEROLEHANIr. Nor Azmi bin RamliKetua Pegawai PerolehanUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasDalam usaha untuk merealisasikan Gemilang 2015 – Growth, Global, Green,Bahagian Perolehan terus giat berusaha menunaikan peranan strategiknyadalam menguruskan fungsi perolehan TNB ke arah pengurusan rantaianbekalan yang cekap dan berkesan.Laporan Tahunan 2012

176TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Operasi – PerolehanUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasRINGKASAN OPERASIBahagian Perolehan meneruskan usahausahanyauntuk mengoptimakan kos-kosperolehan, menanda aras dan mencontohiamalan-amalan terbaik perolehan,membangunkan asas pembekal yang stabildan berdayasaing untuk Syarikat,melaksanakan inisiatif-inisiatif pengurusanrantaian bekalan dan meningkatkankepakaran dan keupayaan perolehan TNB.Pada TK2012, Bahagian Perolehan telahmemfokuskan aktiviti-aktiviti terasnyakepada lapan (8) inisiatif utama yangterkandung dalam Pelan Strategik 5-Tahundalam usaha untuk meningkatkankecekapan dan keberkesanan perolehanseperti berikut:●●Meningkatkan penciptaan nilai perolehanMeneroka dan mempromosi bisnes baruuntuk vendor Program PembangunanVendor Bumiputra (PPVB)●●●●●●Meningkatkan nilai kepada pelanggandalaman dan luaranMembangunkan Polisi dan StrategiPerolehan HijauMelaksanakan amalan terbaik perolehanMelaksanakan aktiviti-aktiviti menandaaras Pengurusan Rantaian BekalanAntarabangsaMeningkatkan kepakaran dankeupayaan perolehan TNBMelaksanakan Sistem PengurusanRantaian Bekalan ICTKejayaan inisiatif-inisiatif utama inisebahagian besarnya bergantung kepadakeupayaan dan prestasi operasi lima jabatandalam Bahagian Perolehan iaitu SourcingController, Best Practice and Policies, SharedPurchasing, Strategic Supplier Management,dan Human Resources Management &Administration Services.SOROTAN PENCAPAIAN●Pencapaian penghasilan nilai perolehanyang kukuh pada TK2012 berjumlahRM117.56 juta● Menganjurkan Taklimat KomunitiPerolehan 2012 ke seluruh negarauntuk menyebarkan Pindaan Dasar danPerolehan TNB dan Pindaan Dasar danPerolehan anak-anak syarikat●●Pelaksanaan Sistem Pengurusan RantaianBekalan untuk meningkatkan keupayaanteknologi sistem ICT perolehanMisi Bisnes Khas ke Saudi Arabia yangberjaya menghasilkan potensi jualansebanyak RM1 bilion untuk anak-anaksyarikat dan vendor TNBPencapaian Penghasilan Nilai PerolehanBahagian Perolehan terus menghasilkan nilaiperolehan yang ketara berjumlah RM166.6juta pada TK2012 di mana sebahagianbesarnya adalah melalui pembidaanelektronik, pengecualian cukai dan rundinganharga. Faktor-faktor lain yang turutmenyumbang kepada pencapaian ini adalahPembelian Pukal dan Penyumberan Kategori.Pencapaian Penghasilan Nilai Perolehan(RM’Juta)1,2001,0008006004234644835197937948048429049619731001101610784002672812972000737961Q 2Q 3Q1491511661734Q 1Q 2Q 3Q 4Q 1Q 2Q 3Q 4Q 1Q 2Q 3Q 4Q 1Q 2Q 3Q 4Q 1Q 2Q 3Q 4QTK2007TK2008 TK2009 TK2010 TK2011 TK2012Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON177Ulasan Operasi – PerolehanUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasPindaan & Penyebaran Polisi dan ProsedurPerolehan TNB (PPP)Setelah Pindaan Polisi & Prosedur PerolehanTNB (PPP) dilancarkan pada TK2011,Bahagian Perolehan meneruskan penyebaranPPP baru tersebut ke seluruh SemenanjungMalaysia yang merangkumi 14 sesi denganmelibatkan 1,000 pekerja TNB pada TK2012.Lanjutan dari pindaan tersebut, Bahagian initelah mempertingkatkan modul-modullatihan bersama ILSAS (bagi memastikanpengemaskinian berterusan) sementarabimbingan oleh pakar-pakar subjekdijalankan untuk memastikan latihan untukPPP TNB dilaksanakan dengan berkesan.Dalam usaha untuk memastikan anak-anaksyarikat menjalankan perolehan yangberkesan mengikut kesesuaian bisnesmasing-masing, Bahagian Perolehan turutmemulakan pembangunan PPP untukberlainan anak-anak syarikat, seperti yangdiarahkan oleh Jawatankuasa Audit LembagaPengarah. Sehingga kini, Bahagian ini telahberjaya menyiapkan deraf PPP untuk TenagaNasional Engineering Corporation (TNEC)dan Sabah Electricity Sdn. Bhd. (SESB).Sementara PPP disebarkan dan sesi latihandijalankan, keberkesanan pelaksanaannyadinilai melalui Pemantauan PematuhanPerolehan yang dijalankan merentasiBahagian-bahagian utama.Projek Pengurusan Rantaian Bekalan TNBSebagai salah satu usaha untuk pemantapanmasa hadapan, Bahagian Perolehan telahmerancangkan penglibatan Supply ChainManagement (SCM) system yang menyeluruhdalam pelan bisnes 5-tahun untuk 2010-2015. Sistem ini adalah bertujuan untukmeningkatkan keupayaan teknologi TNBuntuk melaksanakan amalan terbaik dalamproses-proses perolehan, penganalisaan danpenyeragaman proses-proses kerja bagimewujudkan potensi nilai dan mengekalkankecekapan, ketelusan, dan keselarasan.Sistem SCM ini merangkumi modul-modulseperti E-tender, E-Contract Management,Supplier-Buyer Service Portal, Spend analytics,dan Supplier Relationship Management. Sistemini melibatkan proses-proses perolehan darihujung ke hujung dan amalan-amalan terbaikyang dapat mengurangkan kos-kos perolehandengan mengukuhkan usahasama denganpembekal TNB, dan menguruskan prosesprosesperolehan.Sistem ini membuktikan penerimaan TNB keatas komuniti pembekal sebagai rakan kongsistrategik. Sistem ini dijangkakan siap secaraberperingkat-peringkat dan akan beroperasisepenuhnya sekitar awal tahun 2013.Penyampaian Anugerah Kepada PembekalDan Kontraktor CemerlangBahagian Perolehan telah menganjurkanMalam Anugerah Vendor/ Pembekal/Kontraktor Cemerlang TNB 2012 pada 19Januari 2012 di Pusat Konvensyen SimeDarby, Kuala Lumpur. 12 kategori anugerahtelah diwujudkan dengan 38 pencalonanditerima dari pelbagai Bahagian.Anugerah-anugerah telah disampaikan olehSenator Datuk Awang Adek Hussein,Timbalan Menteri Kewangan Malaysia.Acara ini merupakan satu landasan untukmemberi penghargaan kepada parapembekal dan kontraktor yang cemerlanguntuk produk dan servis yang dibekalkandaripada tahun 2010 hingga 2011. Ia jugadianjurkan untuk mempertingkatkanperhubungan dan usahasama di antara TNBdengan pembekal dan kontraktornya.Laporan Tahunan 2012

TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)178Ulasan Operasi – PerolehanUlasan Operasi– Perniagaan Bukan TerasMesyuarat Kumpulan ProgramPembangunan Vendor (VDP) GLCTNB telah dilantik oleh JawatankuasaPutrajaya bagi Pencapaian Tinggi GLC (PCG)untuk mempengerusikan mesyuaratkumpulan VDP GLC. Mesyuarat pertamayang juga merupakan bengkel telah diadakanpada 11 Julai 2012 di Hotel Grand DorsettSubang dan dihadiri oleh 26 wakil dari 14GLC. Pembentukan Kumpulan ini merupakansatu usaha untuk memastikan lebih banyakGLC berkomited kepada penghasilankekayaan nasional dengan melaksanakanprogram pembangunan vendor yangtersusun di syarikat masing-masing. Dalammesyuarat tersebut, ahli-ahli berpeluangberbincang serta mengongsi pengalamantentang program pembangunan vendor.Latihan Strategic Sourcing MethodologyOleh A.t Kearney Inc.Pada Februari dan Mac 2012, BahagianPerolehan telah melantik A.T. Kearney Inc.,yang merupakan antara pengamalperolehan strategik utama dunia, untukmelatih seramai 30 orang warga kerjaperolehan TNB untuk 7-Step StrategicSourcing Methodology untuk membolehkanTNB memulakan inisiatif CategoryManagement dan Strategic Sourcing.Latihan ini telah dijalankan selama 6 minggudi ILSAS, di mana para peserta diberipengalaman secara langsung untukmelaksanakan usaha strategic sourcing yangtepat yang merangkumi Spend Analysis,Category Management, Market Analysis danSupplier Relationship Management. Sesilatihan itu telah memberi pengetahuanyang mendalam tentang perbelanjaanperolehan TNB untuk peralatan sepertitransformer, switchgear, produk IT, peralatankeselamatan kendiri, dan Generation spares,dan bagaimana untuk menghasilkan inisiatifstrategic sourcing yang paling bersesuaiandengan maklumat yang dikumpul.Misi Bisnes Khas Ke Arab SaudiSusulan kepada jemputan Saudi ElectricityCompany (SEC), satu misi bisnes khas keArab Saudi telah dianjurkan dari 25 hingga30 Mei 2012 dengan sokongan dariPerbadanan Pembangunan PerdaganganLuar Malaysia (MATRADE). Para peserta misiini terdiri daripada warga kerja daripada11 syarikat termasuk anak-anak syarikat danpembekal TNB.Objektif misi ini adalah untukmempromosikan produk dan servis yangberkaitan dengan sektor penjanaan kuasadan servis yang berkaitan dengan SEC danbisnes komuniti Saudi yang bersandarkankepada TNB dan jenama Malaysia. ePermintaan terhadap tenaga elektrik yangmeningkat sebanyak 8% setahun di ArabSaudi dilihat sebagai satu potensi pasaranyang besar untuk peluang bisnes, sekaligus menjadikan misi ini satu inisiatifpenting ke arah peluasan bisnesantarabangsa dan serantau TNB.CABARAN DAN PROSPEKSalaras dengan Gemilang 2015 – Growth,Global, Green, cabaran-cabaran utamauntuk Bahagian ini adalah masih berkaitandengan peranan strategiknya untukmemenuhi jangkaan pihak berkepentinganyang semakin meningkat danmempertingkatkan prestasi operasinya.Pada TK2012, Bahagian Perolehan terusberusaha untuk mengadakan peluangpembangunan profesional yang berterusanuntuk warga kerjanya sepanjang tahunmelalui beberapa siri program latihankumpulan kemahiran Perolehan dalamusaha untuk menghasilkan tenaga kerjayang berdaya-harap dan berwibawa.Peningkatan kepakaran dan keupayaanperolehan TNB melalui program latihan danpembangunan kemahiran ini adalah selarasdengan subjek-subjek mandatori yangdiwajibkan untuk pensijilan CharteredInstitute of Purchasing and Supply (CIPS), danianya adalah amat penting bagi memastikanpersediaan tenaga kerja perolehan di arenaantarabangsa.Pada masa ini, Bahagian Perolehan sedangmempertingkatkan usahanya ke arahmelaksanakan Category Management danStrategic Sourcing sebagai metodologiuntuk memastikan TNB memperolehi lebihbanyak penghasilan nilai dari pengurusanrantaian bekalan yang cekap dan berkesan.Bahagian ini juga telah memulakan inisiatifpenanda-arasan dengan China Light andPower (CLP), syarikat utiliti terbaik di rantauAsia-Pasifik dalam bidang perolehan, untukmempelajari dan mengadaptasi amalanamalanterbaik Perolehan dalam usahauntuk memperbaiki prestasi TNB danmengurangkan kos-kos perolehan yangtidak diperlukan.Penjadualan semula pelaksanaan SistemPengurusan Rantaian Bekalan kepadaTK2013 telah memberikan satu cabaranyang besar kepada Bahagian ini dalammerealisasikan satu penambahbaikanmenyeluruh ke atas proses-prosesperolehan melalui landasan ICT. Walaubagaimanapun, kejayaan projek ini dijangkaakan dapat menambahbaik amalan-amalanperolehan TNB dan menghasilkan satuintegrasi sistem yang menggunapakaiamalan-amalan terbaik perolehan selaindari mempertingkatkan kecekapan,ketelusan dan keselarasan proses-prosesdalam komuniti perolehan.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON179Ulasan OperasiSabah Electricity Sdn. Bhd.SESB terus memainkan peranan pentingbagi memenuhi permintaan bekalan elektrikyang semakin meningkat di Sabah. Denganbantuan Kerajaan, SESB menetapkan sasaranuntuk membolehkan lebih ramai rakyat dinegeri ini menikmati bekalan elektrik sebagaisebahagian daripada sumbangan kepadapembangunan sosial dan ekonomi Sabah.Ulasan Operasi– Perkhidmatan LainPermintaan untuk bekalan elektrik di Sabahdijangka meningkat kira-kira 7% setahunsehingga 2013, dan akan terus meningkatdengan ketara pada tahun-tahun berikutnya,sehingga dijangka mencapai kira-kira 1,476MW menjelang 2019.Liputan bekalan elektrik di seluruh Sabahsehingga bulan Disember 2011 adalah 81.5%.SESB mensasarkan untuk mencapai 95%bekalan elektrik pada akhir tahun 2012supaya lebih ramai rakyat di Sabah menikmatibekalan elektrik. Ini adalah sebahagiandaripada sumbangan SESB kepadapembangunan sosio-ekonomi Negeri Sabah.KEWANGANPada TK2012 jualan elektrik di Sabahmeningkat sebanyak 17%, RM1.29 bilionberbanding RM1.10 bilion yang dicatatkanpada tahun kewangan yang lalu.Jumlah unit yang dijual untuk TK2012 ialah4,428 GWj berbanding dengan 4,239 GWjpada TK2011.Jumlah perbelanjaan operasi yang diauditbagi TK2012 berjumlah RM1,367 jutaberbanding RM1,227 juta bagi TK2011(Dinyatakan semula). SESB menerima subsididiesel dan bahan api yang agak besar daripadaKerajaan Malaysia dan jumlah yang dinyatakanitu adalah selepas ditolak jumlah subsidi.No. Butiran Penyebut TK2012TK2011(Dinyatakan)1 Jualan RM’juta 1,291.7 1,100.22 Unit Terjual GWh 4,428 4,2393 Kos Operasi RM’juta 1,367.2 1,226.64 Tuntutan Subsidi Minyak RM’juta 543.4 547.5RM’Juta1,3001,1409808203,2213,385Jualan dalam RM & Unit3,7384,0304,2394,428Gwh5,0004,0003,0002,000Jumlah kerugian operasi adalah padaRM50.20 juta. Jumlah kos kewangan dankerugian tukaran asing bagi TK2012 berjumlahRM181.34 juta berbanding RM124.07 jutapada TK2011. Kos Per Unit (CPU) SESB pada31 Ogos 2012 adalah 34.97 sen/kWj.6605008078549541,0291,1001,2922007 2008 2009 2010 2011 2012RM’JutaUnit (Gwh)1,0000Laporan Tahunan 2012

180TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Operasi – Sabah Electricity Sdn. Bhd.KEJURUTERAANUlasan Operasi– Perkhidmatan LainBahagian Kejuruteraan telah dibentuk padabulan Jun 2011 untuk merekabentukprojek-projek pembangunan utama disamping mempertingkatkan lagi jaminankualiti dalam pelaksanaan projek sertaperolehan bahan-bahan. Bahagian ini jugabertanggungjawab ke atas ujian-ujianpenerimaan kilang dan tapak, auditpematuhan spesifikasi (SCA) sertapemeriksaan dan ujian pra-mulatugas(PIAT) bagi semua projek `turnkey’, penjanatenaga bebas (IPP), program tenaga bolehdibaharui kecil (SREP) dan projek-projekbekalan elektrik luar Bandar (BELB).Antara projek utama yang dilaksanakanpada tahun di bawah tinjauan ialah:●●●Talian LILO 132kV Kolopis-Kota Beludbagi pembinaan Pencawang MasukUtama (PMU) di TuaranTalian LILO 132kV Beaufort-Penampangbagi Pencawang Masuk Utama Lansatdi PaparPembinaan Pencawang PembahagianUtama 1-SulamanInisiatif lain yang dijalankan termasuk:● Kajian prestasi kilat ke atas talianpenghantaran 275/132kV●●Pemasangan pengawal atur voltan22-11kV di Kota BeludProjek menunjuk ajar pengauditantenaga ke atas bangunan komersilOPERASIPenjanaanJumlah keupayaan terpasang di Sabahberada pada tahap 1,324MW, iaitu 527.8MWadalah daripada SESB termasuk 80MWdaripada set penjana sengkuap. 796.2MWselebihnya datang daripada penjana tenagabebas (IPP).PenghantaranUntuk meningkatkan lagi perkhidmatan,SESB telah membentuk Skuad Talian Hiduppada bulan Mac 2012 di bawah bidangkuasa Bahagian Penghantaran untuk melatihanggota kerja berkelayakan dalammenjalankan tugas-tugas penyelenggaraantalian hidup tanpa menutup bekalan elektrik.Sejumlah 17 orang anggota kerja teknikaltelah dihantar untuk latihan talian hidup.Akhirnya lapan orang telah diberi sijilkompetens daripada Institut Latihan IndustriElektrik (EITI) diketuai oleh Stenold Pauli.Bahagian ini juga telah menggunakanperkhidmatan helikopter Sabah Air AviationSdn. Bhd. bagi menjalankan tinjauan keatas talian penghantaran SESB untukmemeriksa keadaan talian dan menara bagimempastikan ia tidak dipengaruhi olehfaktor-faktor seperti hakisan. Kerja-kerjatinjauan ini juga memberi tumpuanterhadap izinlalu bagi memastikan laluanberkenaan sentiasa bebas daripadagangguan seperti pokok-pokok.PembahagianPada Februari 2011, Pengurusan SESB telahmeluluskan pelaksanaan Skim BantuanPendawaian Luar Bandar (ARWS) dengantabung pusingan sejumlah RM5 juta. Skimtersebut bertujuan untuk membantupenduduk luar Bandar yang tidakberkemampuan untuk membayar kontraktorpendawaian di bawah proses permohonanelektrik yang biasa. Dengan adanya ARWS,pemohon akan membayar kos sejumlahRM510 untuk pendawaian dalaman kepadaSESB dengan bayaran ansuran bulananRM14.20 untuk enam bulan pertama diikutidengan RM14.16 sebulan untuk jangka masa30 bulan seterusnya. Sebagai tambahanpemohon perlu juga membayar wangcagaran sejumlah RM40 dan RM10 dutisetem apabila menandatangani perjanjiandengan SESB.Program tersebut telah dilancarkan padabulan April 2011 dengan kerjasamaPersatuan Elektrik Sabah (PES). Kontraktoryang dipilih dalam program tersebuthendaklah berdaftar dengan SESB, PES danSuruhanjaya Tenaga (ST). Sehingga 31 Ogos2012, dianggarkan sejumlah 16,080 buahrumah telah dikenalpasti untuk bantuan dibawah program tersebut dan sebanyak2,944 permohonan telah diterima daripadapelanggan yang mana 2,128 (72.28%) telahsiap. Sementara itu, program berkenaantelah dilanjutkan sehingga bulan Mac 2013.SESB juga telah meneruskan ProgramPenggantian Meter Lama di kalanganpengguna domestik, komersil danperdagangan di seluruh negeri. Pada tahun2012, sebanyak 56,052 meter lama telahdiganti.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON181Ulasan Operasi – Sabah Electricity Sdn. Bhd.SISTEM OPERASIPermintaan maksimum dalam Grid Sabahpada Tahun Kewangan 2011/12 adalahsebanyak 828.4MW, iaitu penurunansebanyak 0.21% daripada permintaanmaksimum 830.1MW yang tercatat padaTahun Kewangan 2010/11.Permintaan Maksimum Grid SabahTK2007/2008 – 2011/2012Sistem Grid Sabah telah merekodkanPenjanaan sejumlah 5205.83GWh, inimerupakan peningkat sebanyak 4.87%daripada jumlah janaan 4,964.28GWh padaTK2010/2011 sebelum ini.Penjanaan Tenaga Elektrik Grid SabahUlasan Operasi– Perkhidmatan Lain840820830.1828.355,3005,205.83Permintaan (MW)800780760740720700680660640646.907/0870408/09772.809/1010/1111/12Penjanaan Tenaga Elektrik (GWh)5,1004,9004,7004,5004,3004,1004,132.5107/084,964.284,821.404,380.3408/09 09/10 10/11 11/12Arahaliran Indeks Ketidakbolehharapan Titik Penghantaran dalam tempoh lima tahunyang lalu adalah seperti ditunjukkan dalam rajah di bawah:Sistem Grid SabahIndeks Ketidakbolehharapan Titik Penghantaran300263.91250Sistem Minit200150154.381005011.8931.5831.5820.2120.2140.1340.1367.120TK07/08TK08/09Jumlah Sistem Minit (Termasuk Insiden Major – GTD)TK09/10 TK10/11 TK11/12Tahun kewanganJumlah Sistem Minit (Tidak Termasuk Insiden Major – GTD)Tahun Kewangan 2007/2008 2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012Jumlah Sistem Minit(Termasuk InsidenMajor – GTD)Jumlah Sistem Minit(Tidak TermasukInsiden Major – GTD)154.38 31.58 20.21 40.13 263.9111.89 31.58 20.21 40.13 67.12Laporan Tahunan 2012

182TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan Operasi – Sabah Electricity Sdn. Bhd.Ulasan Operasi– Perkhidmatan LainSESB Saidi CY2006-20124,5004,0003,5003,0002,5002,0001,5001,00050004,030.00Tahun Kalendar 2006 2007 2008 2009 2010 2011SAIDI(minit/pengguna/setahun)1,986.58PEMBANGUNAN ORGANISASI1,855.804,030.00 1,986.58 1,855.80 2,867.23 687.38 494.64Petunjuk Prestasi Utama (KPI) SESB bagitahun kewangan 2012 adalah berdasarkankepada empat tema strategik iaituMeningkatkan Kemapanan Kewangan,Kepuasan Pelanggan, Meningkatkan PrestasiSistem dan Meningkatkan Produktiviti.Terdapat sembilan objektif strategik dalamtema-tema strategik di bawah rangka kerjaKad Skor Seimbang seperti berikut:1. Meningkatkan Kemapanan Kewangan● Meningkatkan Kemapanan Bisnes● Mengurangkan Ketirisan/KebocoranHasil2. Menambahbaik Prestasi Sistem● Meningkatkan Keselamatan &Kebolehpercayaan bekalan● Meningkatkan PembangunanSistem Bekalan● Meningkatkan ProsesPenambahbaikan Bekalan3. Menambahbaik Produktiviti● Membangunkan Tenaga KerjaBerkompetan● Meningkatkan ProduktivitiOrganisasi2,867.23687.38SAIDITahunanGarisan (SAIDI)663.87494.64 442.582006 2007 2008 2009 2010 2011 2012(Setakat 31 Ogos)2012 (Setakat31 Ogos)442.58(Tahunan663.87)4. Kepuasan Pelanggan● Meningkatkan Kepuasan Pelanggan● Meningkatkan Kepuasan PemegangSahamPelan Bisnes 5-Tahun (TK2011–2015) danPelan Operasi Tahunan (TK2012)Pengurusan SESB telah menjalankan kajianPelan Bisnes 5-Tahun bagi TK2011–2015dan Pelan Tahunan Operasi bagi tahunkewangan 2012 pada 11-13 Mei 2012. Parapeserta dalam sesi tersebut terdiri daripadaJawatankuasa Pengurusan SESB, eksekutifterpilih dan ahli-ahli kesatuan tempatan.Prestasi SESB dianalisis mengikut PelanOperasi dan KPI bagi tahun kewangan2011, dan Pelan Baru Operasi serta KPIditetapkan bagi TK2012. Hasil daripadakajian semula itu, tindakan berikut telahdiambil:●●Mengenalpasti jurang antara bisnes dansasaran operasi untuk pencapaiansebenar untuk tujuan mengambillangkah-langkah pembetulan supayasasaran boleh dicapai.Setiap bahagian di SESB masing-masingperlu memperkembangkan Pelan●●bisness dan Pelan Operasi Tahunanbagi 5-Tahun berdasarkan objektifstrategik SESB.Inisiatif/aktiviti tambahan yang akandiperkenalkan untuk mengukuhkan lagiaktiviti operasi dan mempercepatkanserta melancarkan pelaksanaan aktiviti.Memastikan aktiviti harian dan inisiatifsejajar dengan objektif TindakanTransformasi Strategik Roadmap 2026(STAR 2026) TK2007–TK2026.● Sistem Pengurusan KeselamatanMaklumat (ISMS) dilancarkan pada 16Mei 2012 untuk memajukan SESBkearah memperolehi pensijilan MS ISO27001:2007 menjelang Disember 2012.PROJEK-PROJEK UTAMABahagian Projek Utama di SESB telahditubuhkan pada Mei 2007 bertujuan untukmenguruskan pelaksanaan projek-projekPenjanaan, Penghantaran dan Pembahagianuntuk SESB. Bahagian ini komited untukmemberi perkhidmatan pengurusan projekyang cemerlang bagi memenuhi keperluanpelanggan dan memastikan projek-projekmenyiapkan projek mengikut masa yangditetapkan serta mengikut belanjawan yangtelah diluluskan di samping menjaga kualitiyang tinggi.Sepanjang tahun kewangan 2012, BahagianProjek Utama telah terlibat dalampelaksanaan 28 projek bernilai RM3,779.3juta. Tujuh projek telah disiapkan manakala21 projek lagi masih dalam peringkatpelaksanaan.PERKHIDMATAN KORPORATBahagian Perkhidmatan Korporatmemainkan peranan penting untukmemberi khidmat sokongan bagimemastikan SESB memenuhi objektifnya.Pencapaian utama bagi bahagian ini padatahun 2012 termasuk seperti berikut:Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON183Ulasan Operasi – Sabah Electricity Sdn. Bhd.Ulasan Operasi– Perkhidmatan Lain1. Meningkatkan hubungan denganpihak berkepentingan:● Pelaksanaan Pelan Komunikasi Tarifberjaya mengurangkan denganketara bantahan daripada pihakberkepentingan dan orang ramai.● Taklimat yang tepat pada masanyatelah diadakan untuk membincangbekalan tenaga dan inisiatif barubersama dengan Ketua Menteri,Kabinet, Pemimpin Negeri danlain-lain pemegang saham yangberkepentingan.● Pengurusan program bersamapemimpin masyarakat di Tawau,Sandakan, Labuan, Papar, KotaBelud, Ranau, Semporna, KualaPenyu, Tenom, Beaufort, Penampang,Kota Kinabalu dan Beluran.● Peningkatan laman sesawangkorporat SESB.2. Menambahbaik hubungan mediamenerusi peningkatan programmedia seperti yang ditunjukkandengan peningkatan laporan positifmedia daripada 75% ke 85%3. Menambahbaik pungutan hasilbukan tarif:● Nasihat guaman serta tindakanyang berkesan untuk membantujabatan yang relevan dalam SESBbagi mendapatkan:i. Pampasan berjumlah RM10juta bagi kerugian yang dialamioleh SESB akibat kelewatanpihak IPP menyiapkanprojek mengikut terma dansyarat yang termaktub dalam●ii.iii.Perjanjian Pembelian Tenaga,yang menyebabkan perlunyadiadakan perjanjian tambahankepada Perjanjian PembelianTenaga;Gantirugi dalam bentukLiquidated AscertainedDamages berjumlah RM13.5juta disebabkan IPP gagalmencapai tarikh operasikomersil yang dijadualkanmenurut perjanjian pembeliantenaga dan perjanjiantambahan;R M 7 6 , 2 9 6 . 6 4 p u n g u t a nkerugian akibat perihalmengusik meter dan;iv. RM30,122.20 pungutan sewatertunggak oleh penyewa.Memenangi dua kes jenayah keatas tindakan yang diambil olehJabatan Kesihatan dan KeselamatanPekerjaan bagi ketidakpatuhanpemantauan bunyi.4. Penambahbaikan Pengurusan Kos● Kos penyelenggaraan armada danpenggunaan minyak bahan apitelah dikurangkan sebanyak 22%disebabkan oleh penggantiandaripada 38 kenderaan lamadengan yang baru.5. Penambahbaikan Pengurusan Integritidan Keselamatan● Dengan penguatkuasaan dasarkeselamatan, 16 orang termasukempat orang anggota kerja telahditangkap kerana pelbagaikesalahan termasuk kecurian kabeldan penyambungan haram bekalanelektrik.● Untuk terus meningkatkanTadbir Urus Integriti SESB, satumemorandum persefahaman telahditandatangani dengan SuruhanjayaPencegahan Rasuah Malaysia(SPRM), sebuah jawatankuasaetika ditubuhkan dan sesi integritikakitangan telah dianjurkan denganSPRM.6. Promosi Amalan Cekap Tenaga● Bagi meningkatkan kesedaranCekap Tenaga (EE), poster-posterdan hadiah korporat yangberkaitan telah diedarkan kepadapihak berkepentingan, pelanggandan pihak media.● Ceramah cekap tenaga dan pameranproduk cekap tenaga telah diadakandi Tawau, Sandakan, Labuan, KotaKinabalu, Papar, Kota Belud, Ranau,Semporna, Kuala Penyu, Tenom,Beaufort, Penampang dan Beluranmelibatkan agensi-agensi kerajaan,pelajar dan orang awam.● Untuk memenuhi tanggungjawabsosial korporat, SESB telahmendermakan peralatan-peralatanelektrik yang cekap tenaga kepadabadan-badan kebajikan sepertirumah anak yatim di Tawau danTambunan serta Hospis & PusatDialisis di Sandakan.● Pengauditan tenaga telah dilakukandi Wisma SESB pada Julai 2011.● Orang awam, termasuk murid-muridsekolah digalakkan mendaftar dalamRakan EE.Laporan Tahunan 2012

184TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan OperasiUlasan Operasi– Perkhidmatan LainJabatan PerkhidmatanUndang-Undang (JPU)Jabatan Perkhidmatan Undang-Undang (JPU) menyediakanperkhidmatan undang-undangdalaman yang berkualiti kepadaTNB dan anak-anak syarikatnyauntuk menyokong pewujudannilai dalam Bisnes Teras, BisnesBukan Teras dan PerkhidmatanPengurusan Kumpulan.RINGKASAN JABATANJabatan Perkhidmatan Undang-Undangterdiri daripada tiga Unit yang berbeza dansatu Seksyen seperti berikut:Unit Khidmat Nasihat KorporatUnit ini bertanggungjawab memberi khidmatnasihat undang-undang mengenai semuaperkara berkaitan dengan bisnes TNB dananak syarikatnya termasuk menyediakanpendapat undang-undang, mendraf,menyemak dan terlibat dalam rundingankontrak seperti kontrak pembinaan, dokumenprojek untuk projek bidaan dalam negara, isuisuberkaitan pemegang saham, pembiayaansecara konvensional dan/atau Islam, isu-isukomersil termasuk perjanjian pelesenan danperjanjian harta intelek yang berkaitan ICT,semua kontrak lain yang berkaitan denganbisnes TNB dan anak syarikatnya.Unit Kawalselia & Dokumentasi PerundanganUnit ini adalah bertanggungjawab untukmenasihati TNB mengenai isu-isu operasiundang-undang berhubung dengan bekalanelektrik, tanah dan perkara-perkara yangberkaitan dengan pengguna. Ia jugabertanggungjawab dalam menyediakanpelbagai jenis perjanjian termasuk Perjanjian-Perjanjian Bekalan Elektrik, Perjanjian-Perjanjian Bekalan Elektrik untuk Infrastruktur,“Co-generation” dan Perjanjian-PerjanjianKhas. Unit ini juga memastikan pematuhanTNB terhadap akta-akta lazim, undang-undangkecil, peraturan-peraturan, terma-terma dansyarat-syarat lesen TNB serta membantudalam mendraf, meminda Akta BekalanElektrik 1990 dan akta-akta lain yang relevankepada industri elektrik di Malaysia. Unit inijuga terlibat di dalam penggubalan danpelaksanaan undang-undang baru sepertitenaga diperbaharui dan kecekapan tenaga.Unit LitigasiUnit ini adalah bertanggungjawabmenguruskan, menyelia, menyelaras danberhubung dengan peguam panel yangdilantik dalam semua kes-kes mahkamah yangberkaitan dengan tuntutan yang dibuat olehpihak ketiga terhadap TNB di Malaysia atauluar negara. Unit ini juga bertanggungjawabmengendalikan pungutan hutang danpenguatkuasaan hak-hak TNB terhadap pihakketiga. Unit ini seterusnya menguruskan keskesyang melibatkan pertikaian yang dirujukkepada Tribunal Pengguna, Mediasi, Adjudikasiatau Timbangtara.Seksyen Business EnterpriseSeksyen Business Enterprise menyediakannasihat undang-undang bagi projek-projektenaga antarabangsa Kumpulan TNB sertatransaksi di luar negara yang mana berkaitandengan industri tenaga elektrik. Seksyen inijuga menyediakan nasihat perundanganuntuk pelbagai projek khas termasukprojek bidaan serta menjalankanprogram pematuhan peringkat korporatKumpulan TNB.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON185Ulasan Operasi – Jabatan Perkhidmatan Undang-Undang (JPU)MENINGKATKAN PERKHIDMATANPELANGGANDalam Tahun Kewangan 2011/2012, JPUmemulakan beberapa inisiatif untukmeningkatkan perkhidmatan pelanggan.Kesedaran Undang-Undang●●Brainstorming/Sesi DialogJPU mengadakan beberapa sesiPercambahan Fikiran/Dialog denganBahagian Pembahagian mengenai isuisuundang-undang untuk meningkatkanperkhidmatan pelanggan. Sesi-sesiitu telah diadakan di beberapa negeridi Semenanjung Malaysia olehUnit Kawalselia dan DokumentasiPerundangan yang melibatkan eksekutifdan bukan eksekutif daripada BahagianPembahagian. Tumpuan sesi adalahterhadap isu undang-undang mengenaitanah, seperti pencerobohan danpengambilan tanah untuk pembinaanpepasangan TNB, kerja-kerja bayartuntut,terma dan syarat-syarat pemegang lesen,pinjaman perumahan kakitangan TNBdan isu-isu bekalan yang melibatkanoperasi Pembahagian.Legal ForumUnit Khidmat Nasihat Korporat bersamasamadengan Seksyen BusinessEnterprise telah menganjurkan LegalForum 2012 yang ke-7 pada 27-28Februari 2012 bertempat di SwissGarden Resort & Spa Kuantan. Lebih 80peserta dari pelbagai bahagian dananak-anak syarikat TNB telah menghadiriforum ini. Para peserta telah diberipendedahan mengenai implikasiundang-undang berkaitan isu-isutertentu yang memberi kesan kepadaTNB. Pembentangan telah dibuatmengenai Bidaan untuk Tenaga Elektrik,Tenaga Grid Asean, Isu-Isu danCabarannya, Tenaga Diperbaharui,Penggabungan dan Pengambilalihanserta Isu Perhubungan PerusahaanAkibat Penukaran Pemilikan Bisnes DanApakah Yang Patut Anda LakukanApabila Berlaku Sesuatu Kemalangan.●Legal BulletinJPU menerbitkan dua edisi LegalBulletin untuk meningkatkan kesedaranundang-undang secara menyeluruhdalam TNB dan bagi mengurangkanrisiko kakitangan tidak mematuhiundang-undang ketika menjalankantugas-tugas harian mereka.● Akta Perlindungan Data Peribadi 2010– Program Pematuhan PerlindunganData Peribadi Tenaga Nasional BerhadSeksyen Business Enterprise telahmenganjurkan dan menerajui TNB dalamProgram Pematuhan Perlindungan DataPeribadi sebagai persiapan bagipelaksanaan Akta Perlindungan DataPeribadi 2010 (PDPA). Program ini telahdilaksanakan sebagai sebahagiandaripada komitmen berterusan TNBuntuk mengekalkan privasi dankeselamatan maklumat peribadipelanggan, pekerja dan individu lain.Program ini adalah termasuk semakandan mengemaskinikan polisi–polisi danprosidur–prosidur Privasi TNB yangsedia ada, polisi penyimpanan dokumen–dokumen, penyediaan borang-borangberkaitan pekerjaan dan pengguna danmengadakan sesi taklimat dalaman bagitujuan meningkatkan kesedaranmengenai PDPA.●Akta Persaingan 2010 – ProgramPematuhan Persaingan TenagaNasional BerhadSeksyen ini juga telah menganjurkan danmelaksanakan Program Pematuhan AktaPersaingan 2010 (CA) yang mulaberkuatkuasa pada 1 Januari 2012.Program ini telah mengenal pasti aktivitiaktivitikomersil Kumpulan TNB yangtertakluk kepada CA dan Akta SuruhanjayaTenaga 2001. Tindakan yang dilakukantermasuk menyemak dan mengemaskinipolisi, amalan dan manual berkaitan isupersaingan yang sedia ada dalamKumpulan TNB serta meneliti kontrak danperjanjian sedia ada dan mengadakansesi taklimat dalaman mengenai konseppersaingan yang sihat dan adil dalamsesuatu urusan perniagaan.SESI PERKONGSIAN ILMU UNIT LITIGASIUnit Litigasi secara berterusan berurusandengan wakil daripada BahagianPembahagian dari setiap negeri untukmembincangkan isu-isu bekalan (pengusikanmeter dan tunggakkan bil) dan isu-isu asettermasuk (kemalangan elektrik dankerosakan harta benda). Objektifnya adalahuntuk mendapatkan maklumat terkinimengenai status kes-kes litigasi di beberapanegeri dan mewujudkan kesedaran yanglebih besar daripada pengurusan operasidan pengguna untuk mencegah atausekurang-kurangnya mengurangkanbilangan tuntutan terhadap TNB.Unit Litigasi juga menjalankan pelbagai sesidengan Bahagian Penjanaan, Penghantarandan Pembahagian mengenai perkara-perkaratanah untuk memastikan pematuhanterhadap Akta Bekalan Elektrik 1990terutamanya perolehan tanah dan izinlalu.Akhirnya satu sesi dengan Bahagian SumberManusia Kumpulan telah diadakan bagitindakan untuk memungut hutang terhadapbekas kakitangan dan pemegang biasiswamengenai pinjaman perumahan, komputerdan kereta.Ulasan Operasi– Perkhidmatan LainLaporan Tahunan 2012

186TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan OperasiUlasan Operasi– Perkhidmatan LainPengurusan Produktivitidan Kualiti (PQM)Jabatan Pengurusan Produktivitidan Kualiti bertanggungjawabuntuk menggerakkan TenagaNasional Berhad ke arah misikecemerlangan produk danperkhidmatan. Ini dicapaiterutamanya melalui inisiatiftransformasi strategik, projekprojekpeningkatan prestasi danprogram pengurusan kualiti,program pengurusanperubahan dan rekayasasemula proses bisnes.Pada 15 Mac 2012, PQM telah didaftarkansebagai anak syarikat milik penuh TenagaNasional Berhad (TNB) yang menjalankanperkhidmatan perunding pengurusan yangdikenali sebagai TNB Quantum SolutionsSdn. Bhd. (QUANTUM). Tujuannya adalahuntuk menyediakan khidmat rundingankepada TNB serta anak-anak syarikatnyadan juga pihak luar.Di luar konteks TNB, QUANTUM mengembelingusaha dan tenaga untuk menjadi kumpulanperunding pengurusan pilihan di rantauASEAN dengan menyediakan penyelesaianbisnes profesional dalam kecemerlangankualiti, penambahbaikan proses bisnes danpengurusan perubahan ‘melalui jalinankerjasama jangka panjang serta yangbermanfaat kepada para pelanggannya.Di dalam TNB, QUANTUM memastikanpengekalan piawaian pengurusan kualitidalam setiap amalan bisnes melalui program-Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON187Ulasan Operasi – Pengurusan Produktiviti dan Kualiti (PQM)Ulasan Operasi– Perkhidmatan Lainprogram seperti Pasukan PenambahbaikanKerja – Kumpulan Inovatif dan Kreatif (WIT-ICC) serta 5s.TNB kini mempunyai lebih 800 daripadaPasukan Penambahbaikan Kerja yang aktif diseluruh organisasi dan yang terbaikantaranya sering menyertai KonvensyenKumpulan Inovatif dan Kreatif PeringkatKebangsaan anjuran Perbadanan ProduktivitiMalaysia (MPC). Sementara itu, program 5sTNB memfokuskan kepada programSAVE (Sustainability Achieved via EnergyEfficiency) sejajar dengan strategi TNBmendukung amalan hijau.TNB juga melaksanakan program ProcessStandardisation & Improvement (PSI)yang merupakan inisiatif utama untukmenggerakkan syarikat ke arah kecemerlanganbisnes. Secara keseluruhannya TNB kini,diperakui ISO 9001:2008 dengan pasukanpasukan ISO dilantik dari kalangan wakilpengurusan, pengurus kawalan dokumenserta juruaudit dalaman untuk memantaudan menambahbaik proses-proses terpiawai.Sebagai sebahagian daripada pelanstrategik 2015, TNB telah memulakanProgram Perubahan Budaya (CCP)yang mensasarkan pembentukan danpemerkasaan budaya yang bersemangatdan bertenaga dalam organisasi. Padaperingkat awal, CCP menggariskan 57aktiviti utama, setiap satu daripadanya didipacu oleh seorang ‘champion’. KetuaketuaProgram Perubahan Budaya jugadilantik untuk membantu menyemarakkanaktiviti tersebut. Bagaimanapun, terdapatperubahan dalam aktiviti itu supaya dapatdiselaraskan dengan empat tujuhan utamayang digagaskan oleh Presiden/KetuaPegawai Eksekutif TNB, Datuk Wira Ir.Azman bin Mohd. Sehubungan itu, satubengkel untuk membincangkan penjajaransemula itu telah dianjurkan dan dihadirioleh agen-agen perubahan budayadaripada setiap bahagian dan jabatandalam TNB.Laporan Tahunan 2012

188TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ulasan OperasiGrid NasionalUlasan Operasi– Perkhidmatan LainLaporan Tahunan 2012

ANDA LIHAT

KAMI LIHAT...MEMULIHARA SUMBERKITA YANG BERHARGASebagai pengeluar dan pengasih tenaga, kami menggalas tanggungjawab melindungialam sekitar kita dengan penuh bangga. Itulah sebabnya kita perlu menerokai sumbertenaga alternatif yang memberi impak paling minimum kepada alam sekitar kita,seperti tenaga solar, angin, biomass dan kuasa hidro. Dalam merealisasikan tenagayang mampan, kami berusaha agar TNB muncul sebagai peneraju utamatenaga hijau di Malaysia.

KEEPING THELIGHTS ON

Inisiatif Utama192TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ke ArahINOVASIKamaruddin bin MahmoodKetua Pegawai MaklumatLebih CemerlangTINJAUAN OPERASIBahagian ICT sentiasa memastikan segala infrastruktur ICT, sistem dan aplikasi diTNB berfungsi secara optimum agar TNB dapat memenuhi keperluan operasisyarikat serta memberikan perkhidmatan yang cemerlang kepada para pelanggannya.Bahagian ICT sentiasa memastikan segala perkhidmatan yang diberikan selarasdengan halatuju strategik bisnes syarikat dan keperluan perniagaan yang dinamik.Bahagian ini secara berterusan mencari peluang-peluang baru dan teknologi terkinidalam meningkatkan kecekapan dan produktiviti pekerja.Sepanjang tahun ini, ICT telah melaksanakan beberapa projek yang secaralangsung menyokong inisiatif-inisiatif strategik syarikat di bawah Pelan StrategikTNB Gemilang 2015. Inisiatif-inisiatif ini akan dikongsikan dengan lebihmendalam di halaman seterusnya.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON193Ke Arah Inovasi Lebih CemerlangInisiatif UtamaPROJEK UTAMA●●Customer Relationship Management(CRM) & BillingBahagian ICT bersama BahagianPembahagian sedang melaksanakanprojek CRM & Billing dengan tujuanuntuk memberi perubahan kepada ciriciriserta kebolehan sistem PengurusanPerkhidmatan Pelanggan & Pembilan.Objektif pelaksanaan projek ini adalahuntuk menggantikan sistem satelite-CIBS billing dan CRM sedia adadengan sistem CRM & Billing yang lebihfleksibel di mana sistem baru ini akanmenambahbaik perkhidmatan layan diripelanggan, dan akan membolehkan TNBmelakukan perubahan terhadap sistemdengan lebih cepat selaras denganperubahan bisnes TNB dan pematuhanterhadap peruntukan undang-undangsektor tenaga. Projek ini akanmenggunapakai sistem CRM & Billingyang khas untuk kegunaan sektor utiliti.Customer Management System (CMS)UpgradeCMS Upgrade ini merupakan projekpenambahbaikan Customer ManagementSystem yang sedia ada yang dibangunkanoleh ICT dan mula dilancarkan padatahun 2009. Sistem layan diri ini yangmembenarkan pelanggan ICT untukmelapor insiden teknikal atau memohonuntuk mendapatkan perkhidmatan barudari Bahagian ICT. Di sepanjang●penggunaan sistem ini, ICT secaraberterusan menggalas tanggungjawabuntuk menaik-taraf dan memperbaiki ciriciriserta fungsi sistem ini di sampingmeningkatkan fungsi dan kebolehansistem bagi memenuhi keinginanpelanggan dalam menggunakan sistemini. Sistem baru ini akan memberi danmenyediakan pengalaman penggunaanyang lebih baik kepada pelanggandengan terdapatnya keupayaanmenyediakan laporan, sistempenyelenggaraan yang lebih mudah sertarekabentuk sistem yang lebih menarik.Supply Chain Management (SCM)Projek yang masih dalam prosespelaksanaan ini merupakan salah satuprojek yang menyokong matlamatstrategik Bahagian Perolehan Kumpulan.Projek ini bertujuan untuk memperbaikiproses bisnes dengan menggunakansolusi amalan terbaik untuk proses tenderdan pembelian, analisis perbelanjaan,pengurusan kontrak, dan pengurusanperhubungan pembekal. Fasa 1 projek inidijangka dapat mengautomasi danmeningkatkan proses bisnes operasiuntuk memantau polisi serta pematuhanproses, menguruskan programpembangunan vendor, memberipandangan dan kawalan pembekal secaramenyeluruh di dalam TNB sertamemberikan keterangan secara terbukake atas perbelanjaan perolehan TNB.Laporan Tahunan 2012

194TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Ke Arah Inovasi Lebih CemerlangInisiatif Utama●●Application Performance Monitoring (APM)Sistem yang mula digunakan semenjakJun 2012 ini meliputi 22 aplikasi kritikaldalam TNB. APM adalah merupakanplatform tunggal yang digunakan untukmemantau prestasi end to end sistemsekaligus memberikan keterangansecara terbuka berkenaan prestasikeseluruhan aplikasi termasuk di lapisanserver, network dan aplikasi. Sistem iniakan membolehkan ICT memantausistem kritikal TNB secara proaktifdengan menetapkan pelaksanaansistem peringatan secara automatik.Competency-Based PerformanceManagement System (CBPMS) untukAnggota Kerja Bukan EksekutifTNB telah menggunakan sistem CBPMSuntuk merancang, memantau danmenilai kompetensi dan PenunjukPrestasi Utama (KPI) Eksekutif danpenyelia teknikal secara online semenjaktahun 2003. Kini TNB sedangmelancarkan CBPMS yang baru yangmembenarkan pekerja bukan Eksekutifuntuk menggunakan sistem pengurusanprestasi ini secara online.● Security Information & EventManagement (SIEM)SIEM merupakan sistem yang membantumemberikan maklumat berkenaan●pengurusan log, berkaitan insidenkeselamatan IT, membuat analisis danmenghantar pemberitahuan kepadakumpulan sokongan berkenaaninsiden keselamatan tersebut sertamembenarkan Computer Security IncidentResponse Team (CSIRT) untuk mengurangdan menghalang insiden-insidenkeselamatan IT. Pelaksanaan SIEM jugaadalah selaras dengan halatuju kerajaanyang mengarahkan agar semua PrasaranaMaklumat Kritikal Negara (CNII) mendapatpengiktirafan ISO 27001.Internal social media – PowerfacesPowerfaces merupakan rangkaian sosialkorporat TNB dan berfungsi sebagaiaplikasi pengurusan pengetahuan untukrujukan para pekerja. Ia merupakaninisiatif yang dijayakan bersama olehBahagian ICT dan Jabatan KomunikasiKorporat. Dengan pelaksanaan Powerfacesini, ianya dapat meningkatkan perkongsianpengetahuan dan menggalakkankerjasama di antara warga kerja melaluiinteraksi dan pengalaman kerja menerusilaman sosial TNB ini. Ianya telah berjayadilaksanakan kepada hampir 19,000 wargakerja TNB. Dengan wujudnya Powerfaces,ia mampu memupuk budaya kerja yanglebih terbuka dan penglibatan yang lebihbaik di antara warga kerja dan pihakpengurusan.PROSPEKBahagian ICT sentiasa berusaha secaraberterusan untuk melaksanakan penyelesaiandan inisiatif-inisiatif yang inovatif bagimenyokong visi dan misi TNB secarakeseluruhannya. Peningkatan dari segipermintaan pelanggan serta halatuju danbudaya syarikat yang meletakkan perkhidmatanTNB bertaraf antarabangsa, telah membawacabaran baru untuk bahagian ICT.Tumpuan Kepada Peningkatan NilaiBisnes & Perkembangan Bisnes● Meningkatkan Keutamaan PelangganSejajar dengan tranformasi TNB ke arahorganisasi yang berteraskan danmengutamakan pelanggan, ICT sentiasamenjejak dan mencari teknologi danpenyelesaian baru bagi menyokongkeperluan bisnes serta visi dan misisyarikat. Komitmen yang diberikanuntuk tujuan ini telah melayakkanBahagian ICT memperolehi kedudukanteratas dalam Kaji Selidik KepuasanPelanggan Dalaman TNB (TICSS)sepanjang tempoh lima tahun ini. Disamping itu, bahagian ICT juga sentiasamemperolehi skor yang konsisten iaitulebih daripada 9.0 dalam IndeksKepuasan Pelanggan (CSI).Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON195Ke Arah Inovasi Lebih CemerlangDalam memberikan perkhidmatan yangcemerlang kepada pelanggan, BahagianICT bersama Bahagian Pembahagiankini sedang melaksanakan projek EmailBilling sebagai alternatif baru untuk biltradisional yang digunapakai selama ini.E-billing akan diperlengkap denganpemberitahuan SMS sebagai peringatanawal kepada pelanggan TNB.Inisiatif UtamaDi samping itu, penggunaane-Permohonan telah ditingkatkan denganpelaksanaan modul baru iaitu ModulPekerja. Modul ini membolehkan semuakakitangan Pusat Khidmat Pelangganmemasukkan borang permohonanpembekalan elektrik ke sisteme-Permohonan bagi pihak pelanggan.Hasilnya masa pemprosesan permohonanakan dapat dipercepatkan dan pelanggandapat memantau status permohonanmereka secara dalam talian.●●Peluang Perniagaan BaruBahagian ICT bercadang untukmemaksimumkan nilai pelaburan ITdengan kekal sebagai pembekal ICTpilihan serta menyokong terasperniagaan TNB. Dari tahun 2008, ICTjuga menyumbang kepada sumberpendapatan bukan teras untuk TNBdengan menyewakan infrastruktur TNBkepada syarikat telekomunikasi. Antarainfrastruktur yang disewakan kepadasyarikat telekomunikasi adalah GentianKabel Optik pada tiang berkuasarendah, Broadband over Powerline(BPL), dan penempatan menaratelekomunikasi. Di masa hadapan, ICTakan terus mencari peluang perniagaanbaru untuk meningkatkan sumberpendapatan alternatif kepada TNB.Green ITBahagian ICT komited dalam menyediakanperkhidmatan yang berkualiti di sampingmelindungi alam sekitar. Oleh itu, semuaperalatan IT yang digunakan adalah cekaptenaga dan memenuhi piawaian “GreenIT”. Pada masa yang sama, inisiatif-inisiatifseperti “Electronic Document ManagementSystem” (EDMS), Persidangan Desktop danVideo, server virtualization, mesyuaratpaperless dan mesyuarat maya/onlinesecara langsung akan menyumbangkepada Inisiatif Hijau TNB.Laporan Tahunan 2012

Inisiatif Utama196TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)PembangunanMODAL INSANDato’ Muhammad Razif bin Abdul RahmanNaib PresidenKe Arah Perluasan BisnesDalam usaha membina warga kerjayang kompeten dan berkebolehanmelakukan tugas yang diamanahkan,TNB mempunyai pelan pembelajarandan pembangunan yang berterusanuntuk anggota kerjanya. Saban tahun,jutaan ringgit telah dilaburkan bagitujuan ini dan perkara ini akanberterusan pada masa hadapan, terutamauntuk pembinaan kemahiran baru yangdiperlukan bagi TNB mengembangkansayapnya di luar negara. Warga kerjayang kompeten dan produktif adalahfaktor kritikal bagi kejayaan TNB danmenjadi antara objektif utama yangdigariskan dalam perancanganstrategik syarikat.Sepanjang tahun 2012, pembangunanmodal insan tidak hanya dicapai melaluiprogram latihan formal. Latihan melaluipengalaman termasuk latihan sangkut,penugasan silang dan penggiliran kerjajuga memainkan peranan penting bagitujuan ini. Selain itu, TNB jugamemfokuskan kepada konsep ‘mentor’sebagai sebahagian dari inisiatif bagimencungkil bakat warga kerja secaralebih berkesan.Laporan Tahunan 2012

197KEEPING THE LIGHTS ONPembangunan Modal Insan Ke Arah Perluasan BisnesInisiatif UtamaPEMBELAJARAN MELALUIPENGALAMAN & PEMBINAAN KAPASITIGraf di bawah menunjukkan hubunganantara kos pelaburan latihan dan skorkompetensi warga kerja sepanjang limatahun yang lepas. Skor kompetensi 81% yangdiperoleh pada tahun 2012 merupakanpencapaian yang tertinggi dalam tempoh ini.% RM juta90807060504030788062.47790.6112.481101.685120100806040TNB percaya bahawa melengkapkan wargayang berpotensi dengan pengalamansebenar adalah salah satu pendekatan yangpaling berkesan dalam membentukpemimpin masa depan organisasi. Padatahun 2012, pelbagai program latihansangkut telah diadakan sama ada di luarnegara atau di unit tertentu yang dipilihdalam Jabatan Audit Dalaman Kumpulandan Bahagian Sumber Manusia sertaKewangan Kumpulan. Matlamat utamaprogram ini adalah untuk mendedahkanwarga kerja dalam situasi silang budayadan rencam disiplin bagi membolehkanmereka melihat gambaran keseluruhandalam mengurus sesuatu bisnes atauoperasi. Sepanjang tahun 2012, 22 wargakerja telah ditempatkan di pelbagai projekdan stesen di luar negara manakala 16warga kerja dari Himpunan Bakat Pusattelah mengikuti latihan sangkut di jabatanatau bahagian terpilih yang disebutkan.TNB juga menyertai program penugasansilang & pengayaan silang tahunan masingmasingdi antara GLC yang lain dan kerajaan.Pada tahun 2012, seramai 6 warga kerjatelah ditempatkan di jabatan tertentu dalamGLC dan kerajaan sebagai satu pendedahankepada suasana dan budaya yang berlainan.2010041.6TK08 TK09 TK10 TK11 TK12Kos Pelaburan Latihan (RM juta)Skor Kompetensi (%)200Laporan Tahunan 2012

198TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Pembangunan Modal Insan Ke Arah Perluasan BisnesInisiatif UtamaSeorang mentor pula akan ditugaskan bagisetiap eksekutif yang baru dilantik. Padamasa yang sama, semua pekerja yangmengikuti program pensijilan dalamanuntuk membangunkan kerjaya mereka jugadipasangkan dengan seorang mentorsemasa tempoh modul Latihan DalamPekerjaan di stesen yang terpilih. Dalamtahun pelaporan ini, seramai 226 pekerjabukan eksekutif telah berjaya mengikutiprogram pembangunan ini yang membukapeluang kepada peningkatan kerjayaselepas penyempurnaannya.RANGKA KERJA PENGURUSAN BAKATDIPERTINGKATTNB mengiktiraf kepentingan wujudnya satupasukan kepemimpinan yang berkeupayaanuntuk memacu syarikat mengembangkanperniagaannya. Oleh yang demikian satukaedah penilaian telah dibangunkan bagimengenalpasti pemimpin yang berpotensi.Ini dilakukan melalui pengukuran kompetensidan kesediaan untuk memikul tanggungjawabyang lebih besar. Himpunan BakatPusat (HBP) yang telah ditubuhkan sebelumini turut diperkukuhkan dengan inisiatifHimpunan Bakat Bahagian (HBB). Pada masaini, terdapat 320 dan 660 warga kerjamasing-masing dalam HBP dan HBB.Program pembangunan untuk HBPdiselaraskan di Bahagian Sumber ManusiaKumpulan manakala Bahagian masingmasingmengurusnya bagi HBB, denganfokus diberikan kepada fungsi teknikal yangberkaitan. Rangka kerja ini adalah amatpenting ke arah pengurusan penggantianyang berkesan untuk jawatan-jawatan utamadalam syarikat.Skim Haluan Kerjaya Pakar (SHKP) diperbaikilagi supaya lebih menarik denganmemperkenalkan gred fleksibel bagi semuajawatan. Ini membolehkan penyandang disesuatu jawatan itu dinaikkan pangkatsehingga ke tahap pengurusan tertinggi.Keseluruhannya, terdapat 3 pakar khusus dan32 pakar teknikal yang sekarang menyandangjawatan di bahagian Penjanaan, Penghantaran,Pembahagian dan ICT.Proses pemilihan untuk Program EksekutifPelatih (PEP), yang majoritinya merupakanpelapis kepemimpinan syarikat pada masahadapan juga diberikan perhatian yangserius. Seseorang eksekutif baru perlumelepasi tiga tahap yang terdiri daripadaperbincangan berkumpulan, temudugateknikal dan sesi pembelajaran melaluipengalaman sebelum berjaya diambilberkerja di syarikat. Selepas tamatnyamodul PEP, mereka akan mengikuti pulamodul pembangunan kompetensi fungsianyang disediakan mengikut bahagianmasing-masing. Semua ini bertujuan untukmemastikan kesinambungan latihan danpembelajaran dalam pembangunan kerjayaeksekutif.ENGAGED WORKFORCE UNTUKPRODUKTIVITI LEBIH TINGGIMengambil kira kepentingan mempunyaiwarga kerja yang engaged dengan syarikat,TNB telah memulakan pelbagai inisiatif agarwarganya terus berinspirasi bagi melakukanyang terbaik. Dalam tahun 2012, empat aspekutama telah diberikan perhatian iaitukomunikasi oleh kepemimpinan utamasyarikat, peluang kerjaya, pengiktirafankepada warga kerja dan pengurusan prestasi.Empat fokus ini dipilih berdasarkan EmployeeEngagement Survey (EES) yang telah dijalankanpada tahun sebelumnya. Skor 84% yangdiperolehi adalah satu tahap yangmembanggakan, namun ruang untukpenambahbaikan sentiasa dilihat bagimemastikan pencapaian yang berterusan.Aktiviti yang dijalankan termasuklahManagement By Walking About (MBWA),program outreach, penggiliran danpenugasan kerja, piawaian pengiktirafan,dan bengkel mengenai pengurusan prestasi.Penekanan turut diberikan kepadapembinaan perhubungan dan kepercayaandi kalangan warga kerja sendiri dan jugaantara pihak pengurusan dan warga kerja.Ini dilakukan bagi mencipta suasana harmonidi mana fungsi kerja dapat dilaksanakandengan licin dan berkesan.Pihak pengurusan sentiasa berhubungdengan tiga kesatuan dalam syarikat;Persatuan Eksekutif TNB (PET), KesatuanPercantuman Pekerja-Pekerja TNB (K3P) danJunior Officer Union (JOU) bagi mengekalkanpertalian yang rapat dengan warga kerja.Maklum balas yang berterusan diberikandari semasa ke semasa oleh pihak kesatuandan setiap isu yang dibangkitkan akandiselesaikan dengan mengambil kirasemangat untuk bersama mencapai objektifsyarikat.PENGOPTIMUMAN TENAGA KERJAPelan Strategik TNB antara lain menekankantentang kepentingan penggunaan tenagakerja yang berkesan dan optimum ke arahproduktiviti yang lebih tinggi. Bagi mencapaimatlamat ini, satu proses perancangansumber manusia telah ditetapkan sertasentiasa dikaji semula mengikut keperluan.Labor Productivity Index (LPI) telahdiperkenalkan di bahagian teras dansokongan dalam tahun 2012 sebagai alatpengukuran produktiviti. Sementara itu,inisiatif High Performing Workforce (HPW)sedang dalam kajian pelaksanaannyasebagai satu mekanisme untukmeningkatkan lagi produktiviti warga kerja.Inisiatif berkaitan yang lain termasuklah:● Kajian secara konsisten terhadapDeskripsi Tugas dengan bantuan JobDescription (JD) Online System● Pelaksanaan inisiatif Perubahan Budayayang menekankan pembelajaranberterusan dan pasukan silang-tugasan● Penstrukturan dan kajian semula prosesPENAMBAHBAIKAN PROSES DALAMANBahagian Sumber Manusia Kumpulan (BSMK)berusaha secara berterusan bagimemperbaiki keberkesanan dan ketelusanperkhidmatannya melalui penambahbaikansistem. Sebagai contoh, modul e-leave dalamEmployee Self Service (ESS) untuk pekerjabukan eksekutif telah disempurnakan padabulan Jun 2012 manakala tempoh percubaanLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON199Pembangunan Modal Insan Ke Arah Perluasan Bisnesuntuk e-pay slip telah dimulakan pada Julai2012. Selain itu, pelaksanaan On-LinePerformance Improvement Program (PIP),e-Promotion to Position (e-POP) dan sistemAnugerah Perkhidmatan Setia menandakanusaha ke arah pembaikan perkhidmatandemi kepuasan pelanggan.Inisiatif UtamaDua sesi makmal yang menyentuh isukeprihatinan terhadap warga kerja danpematuhan terhadap keperluanperundangan telah dijalankan dalam tahun2012. Cadangan penyelesaian yangdikemukakan dalam sesi makmal ini sedanggiat dilaksanakan di samping cadanganpenambahbaikan terhadap isu-isu yang lainhasil daripada tiga sesi makmal pada tahunsebelumnya. Setakat ini, 75% daripadainisiatif yang disasarkan pelaksanaannyadalam tahun 2012 telah disempurnakan danusaha yang gigih dilakukan bagi memastikanpencapaian sepenuhnya objektif makmal.Sejumlah 25 orang pengamal sumbermanusia dalam syarikat telah melengkapkansiri latihan dan penilaian bagi memperolehpensijilan sumber manusia dari MalaysianInstitute of Human Resource Management(MIHRM). Di samping pengiktirafan terhadapkeupayaan mereka dalam pengurusansumber manusia, pensijilan ini akanmeningkatkan lagi tahap profesionalisme dikalangan pengamal sumber manusia.Satu pasukan petugas juga telah ditubuhkanpada awal tahun 2012 bagi memastikankepatuhan terhadap polisi dan prosedursumber manusia di semua peringkat dalamjabatan dan anak syarikat. GHR ComplianceTask Force (GHRCT) ini juga berperananuntuk mengesan isu berkaitan di unitbisnes serta mengemukakan cadanganpenambahbaikan yang bersesuaian.TNB HR CONFERENCE KALI KE-3Lebih dari 400 pengamal sumber manusiadari pelbagai unit bisnes di TNB hadir dalamHR Conference Kali Ke-3 yang dianjurkanoleh BSMK pada 27-28 Jun 2012. Pemimpinterkemuka dari kerajaan dan syarikatberkaitan Kerajaan, syarikat multinasionalserta organisasi bukan kerajaan telahdijemput untuk perkongsian perkembanganterkini dan amalan terbaik sumber manusia.Tema persidangan HR Transformation -Building a Strategic HR mempamerkankomitmen BSMK untuk menjadi rakan bisnesyang strategik dalam merealisasikan hasratsyarikat. Persidangan ini juga menjadi satuplatform yang berkesan untuk membinajaringan antara pengamal sumber manusiadari pelbagai agensi.MENEMBUSI SEMPADAN SYARIKATKEPADA NEGARAPengiktirafan dari pihak luar bermaknasyarikat sedang bergerak ke arah yang tepat.Dalam tahun 2012, TNB Integrated LearningSolution-ILSAS menerima Anugerah IndustriTenaga (Energy Training Providers) daripadaSuruhanjaya Tenaga atas kecemerlangandalam pembangunan latihan dankompetensi. Dua warga kerja TNB jugadiiktiraf oleh Institut Pengurusan Malaysia(MIM). Pn Azrina Abdul Samad, PengurusKanan (Polisi Makro, Perundangan & Harga),daripada Bahagian Perancangan memenangianugerah MIM-Public Bank Manager of theYear Award-Service Category manakalaseorang lagi berjaya terpilih sebagai finalistbagi kategori yang sama. Anugerah ini secaralangsung melambangkan sumbangan danpengalaman profesional warga kerja TNB.TNB menyertai inisiatif Skim Latihan1Malaysia (SL1M) bagi menyokong agendanasional yang digariskan oleh kerajaan.Sepanjang tahun 2012, TNB telah mengambilsejumlah 210 graduan yang belum bekerjauntuk memberikan mereka pendedahankerja dalam pelbagai fungsi bisnes selama 12bulan. TNB menyertai banyak karnival kerjayadi serata negara dan terus bekerjasamasecara rapat dengan jabatan sepertiKementerian Sumber Manusia dalam isuberkaitan pembangunan sumber manusia.Laporan Tahunan 2012

TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)200Keselamatan dan Kesihatan PekerjaanInisiatif UtamaTINJAUAN34,280KONTRAKTOR MENGHADIRIPROGRAM NIOSH-TNB SAFETYPASSPORT (NTSP) SEJAKDIPERKENALKAN PADATAHUN 20061.42KADAR KEMALANGANPEKERJAAN BAGI SETIAP 1,000PEKERJA.PENSIJILANOHSAS 18001PENGIKTIRAFAN PENUHDARIPADA PIHAK KETIGAUNTUK BAHAGIANPENGHANTARAN DANPENJANAAN90%PENCAPAIAN 5 BINTANG BAGIAUDIT SAFETY EXCELLENCEMANAGEMENT SYSTEM(SEMS)Sebagai sebuah syarikat berkaitan kerajaan(GLC), TNB telah berjaya menunjukkanpencapaian cemerlang dalam pengurusankeselamatan dan kesihatan pekerjaan ditempat kerja. Ini tidak akan dapat menjadikenyataan tanpa komitmen serta sokonganyang jitu daripada pengurusan tertinggidan semua kakitangan. Pencapaian ini telahmelonjakkan TNB ke tahap seterusnyadengan keupayaan yang lebih baik untukbersaing di peringkat global. Pelbagaiusaha dan inisiatif telah dilaksanakan untukmemastikan pengurusan keselamatan dankesihatan pekerjaan sentiasa berkesan dansejajar dengan keperluan undang-undangsemasa dan teknologi baru.PELAN STRATEGIKPembangunan pesat negara dalam pelbagaisektor industri dengan evolusi teknologibaru telah menimbulkan cabaran kepadaTNB. Syarikat telah memastikan kawalanterhadap keselamatan dan kesihatansentiasa berkesan dan selaras denganpembangunan negara. Oleh itu, pelanstrategik dan sistematik untuk tempoh limatahun (2010-2015) telah dibangunkan olehsyarikat di bawah Gemilang 2015.Inisiatif utama termasuk meningkatkankeberkesanan penguatkuasaan keselamatandengan objektif untuk mencapaisepenuhnya tahap pematuhan terhadapkeperluan keselamatan dan kesihatanpekerjaan. Beberapa program telahdirancang dan dibangunkan di bawah‘Gemilang 2015’ agar TNB kekal relevan danakhirnya menjurus ke arah merealisasikanPelan Strategik 20 Tahun TNB untukpengembangan geografi (geographicalexpansion) dalam tahun 2015.ANUGERAH DAN PENGIKTIRAFANAnugerah Persatuan Keselamatan danKesihatan Pekerjaan Malaysia (MSOSH) 2011Anugerah MSOSH adalah anugerah tahunanyang diberi kepada syarikat-syarikat diMalaysia yang terbukti cemerlang dalamprestasi Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan.EMAS❏ SJ Putrajaya, Bahagian Penjanaan❏ Jabatan Senggaraan Aset – Kelantan,Bahagian Penghantaran❏ Jabatan Senggaraan Aset – Pahang,Bahagian Penghantaran❏ Jabatan Pembangunan Aset – WilayahTimur, Bahagian PenghantaranEMAS KELAS I❏ TNB Janamanjung Sdn. Bhd.❏ SJ Chenderoh, Bahagian Penjanaan❏ SJ Gelugor, Bahagian Penjanaan❏ SJ Jambatan Connaught, BahagianPenjanaan❏ SJ Sultan Ismail, Bahagian Penjanaan❏ SSJ Cameron Highlands, BahagianPenjanaan❏ Jabatan Pembangunan Aset – ProjekUtama, Bahagian Penghantaran❏ Jabatan Pembangunan Aset – WilayahTengah, Bahagian Penghantaran❏ Jabatan Pembangunan Aset – WilayahUtara, Bahagian PenghantaranLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON201Keselamatan dan Kesihatan PekerjaanInisiatif Utama❏ Jabatan Pembangunan Aset – WilayahSelatan, Bahagian Penghantaran❏ Jabatan Senggaraan Aset – Johor II(Kluang), Bahagian Penghantaran❏ Jabatan Senggaraan Aset – Kedah &Perlis, Bahagian Penghantaran❏ Jabatan Senggaraan Aset – KualaLumpur, Bahagian Penghantaran❏ Jabatan Senggaraan Aset – PulauPinang, Bahagian Penghantaran❏ Jabatan Senggaraan Aset – Melaka,Bahagian Penghantaran❏ Jabatan Senggaraan Aset –Terengganu, Bahagian Penghantaran❏ PB Kuala Lumpur, BahagianPembahagian❏ PBN Melaka, Bahagian Pembahagian❏ PBN Pahang, Bahagian PembahagianEMAS KELAS II❏ SJ Sultan Mahmud, Kenyir, BahagianPenjanaan❏ Jabatan Senggaraan Aset - Johor I(Johor Bahru), Bahagian Penghantaran❏ Jabatan Senggaraan Aset - NegeriSembilan, Bahagian Penghantaran❏ Jabatan Senggaraan Aset - Perak,Bahagian PenghantaranPERAK❏ SJ Sultan Iskandar, BahagianPenjanaan❏ SJ Sungai Perak, Bahagian PenjanaanPROGRAM LATIHAN KESEDIAAN DANTINDAKAN KECEMASANLatihan Kesediaan Kecemasan merupakanacara tahunan yang dijalankan di semuabahagian TNB, dengan tumpuan khususpada stesen janakuasa. Objektif latihan iniadalah untuk menguji:● kesediaan pasukan pengurusankecemasan stesen janakuasa dalammenangani kecemasan,● keupayaan untuk perintah dan kawalan,● keberkesanan protokol komunikasi, dan● keupayaan pasukan tindakan kecemasanuntuk bertindak balas secara taktikaldalam menangani keadaan.Latihan ini melibatkan 13 buah stesenjanakuasa dengan kerjasama agensi-agensiseperti Jabatan Bomba, Polis dan Hospital.Senario latihan kecemasan adalah simulasiyang menyerupai situasi kecemasansebenar. Latihan Desktop yang samadijalankan untuk senario sistem kecemasanyang melibatkan “Islanding Operation” yangkritikal. Hasilnya akan dilaporkan kepadaJawatankuasa Pemandu Pelan TindakanKecemasan (CERP) Korporat TNB.LANGKAH KE HADAPAN●TNB Safety Information System (TSIS)TNB Safety Information System (TSIS)adalah satu sistem maklumatberkomputer yang menyediakanplatform untuk menyeragamkanmaklumat yang berhubung dengankeselamatan, kesihatan dan alamsekitar. Terdapat empat modul utamaiaitu risiko, pengurusan insiden dantindakan, pelaporan dan papan pemuka.●●Setelah diwujudkan, sistem ini akanmembuat maklumat keselamatan lebihberkesan dan boleh diakses oleh semuapekerja.Dasar-Dasar Terbaru Keselamatan,Kesihatan Pekerjaan dan Alam Sekitar(KKP&AS)TNB akan melaksanakan dasar-dasarbaru yang berkaitan dengan:a. Keselamatan Kebakaran Korporatb. Peralatan Perlindungan Diric. Penguatkuasaan Keselamatan,Kesihatan Pekerjaan dan AlamSekitarDasar-dasar ini telah dibangunkansebagai rujukan untuk seluruhorganisasi bagi mencapai piawaiantertinggi dalam amalan KKP&AS.Pematuhan kepada dasar-dasar ini akanmemperkukuhkan pengurusan KKP&ASdan menyumbang kepada nilai tambahdalam organisasi.Membina Kapasiti‘Safety School’ TNB telah diberi perananmenganjur dan mengendalikan latihanKKP&AS untuk memastikanpembangunan kemahiran danpengetahuan yang relevan di kalanganpekerja. Melalui tinjauan pada tahunyang lalu, 90 sesi latihan telah berjayadijalankan melibatkan seramai 2,700kakitangan. ‘Safety School’ juga telahdiamanahkan untuk memberiperkhidmatan perundingan dalampelaksanaan Sistem PengurusanKeselamatan dan Kesihatan Pekerjaan(SEMS) untuk persijilan seperti OHSAS18001 dan ISO 14001.Laporan Tahunan 2012

202Komitmen TerhadapAlam SekitarInisiatif UtamaTNB telah mengenalpasti bahawapertumbuhan ekonomi, pembangunanlestari dan kehidupan berkualiti adalah salingberkait rapat antara satu sama lain.Kami komited terhadap penambahbaikanprestasi alam sekitar yang berterusan danpada masa yang sama menghasilkan bekalantenaga elektrik yang selamat, efisien danberdaya harap.POLISI ALAM SEKITAR TNBSebagai pembekal tenaga elektrik utamanegara, TNB peka terhadap tanggungjawabmenguruskan sumber asli negara denganbijak dengan memulihara alam sekitar sertameminimumkan pelepasan gas karbon.TNB mewujudkan Polisi Alam Sekitar padatahun 2005, dengan hasrat bahawa:●●Sentiasa melindungi, memulihara danmempertingkatkan kualiti alam sekitardalam semua operasi dan dalam prosesmembuat sebarang keputusan yangberkaitanSentiasa mematuhi semua undangundangdan peraturan, menetapkanpiawaian yang akan membantumeningkatkan prestasi alam sekitarsecara berterusan● Sentiasa melaksanakan SistemPengurusan Alam Sekitar (EMS) yangakan menjamin semua kesan ke atasalam sekitar daripada operasinya dapatdikurangkan atau pun dihapuskan●●Sentiasa melaksanakan semakan auditalam sekitar mengikut jadual yangditetapkan untuk memastikan pematuhankepada komitmen Alam Sekitar, danmelaksanakan program-program latihanbagi warga kerja untuk memastikantahap kompetensi yang tinggi dalambidang pemuliharaan alam sekitarSentiasa meningkatkan tahap kesedaranterhadap alam sekitar di kalangankontraktor, masyarakat umum danpihak-pihak yang berkepentingan disamping menyediakan polisi alamsekitar bagi keperluan mereka

203Komitmen Terhadap Alam SekitarInisiatif UtamaA. Pelan Pengurusan Alam SekitarPelan Pengurusan Alam Sekitardiformulasikan mengikut keperluanperlesenan di bawah Akta Kualiti AlamSekitar 1974 atau mengikut perincian EIAyang ditetapkan oleh Jabatan Alam Sekitaratau berdasarkan syarat-syarat kelulusanEIA bagi setiap stesen janaelektrik. Secaraamnya, fokus program ini adalah memantaukualiti udara, kualiti air dan paras bisingsempadan semua projek-projek utama.B. Audit Alam Sekitar dan Persijilan MSISOBagi melaksanakan sistem pengurusan alamsekitar yang efektif di samping memastikanpenambahbaikan yang berterusan, kesemuastesen janakuasa TNB telah menggunapakaiSistem Pengurusan Alam Sekitar MS ISO14001:2004 yang telah mendapat persijilanSIRIM QAS International Sdn. Bhd.C. Pelupusan Sisa BerjadualProgram Pengurusan Sisa Berjadual TNBtelah dilaksanakan selaras denganpematuhan Peraturan Kualiti Alam Sekitar(Sisa Berjadual) Tahun 2005. Sisa berjadualtermasuklah semua sisa yang dihasilkandari semasa ke semasa yang perludilupuskan oleh kontraktor-kontraktor yangberdaftar dengan Jabatan Alam Sekitar.Semua sisa berjadual yang dihasilkan perludimaklumkan kepada Jabatan Alam Sekitardan akan disimpan buat sementara diStor Sisa Berjadual sebelum dilupuskan.Wakil Pengurusan Alam Sekitar (EMR)bertanggungjawab untuk merekod,memantau, dan menguruskan semua sisayang dikeluarkan oleh unit masing-masing.D. Program Kitar SemulaProgram pengurangan dan kitar semulabahan buangan telah disenaraikan sebagaisalah satu inisiatif Pengurusan Alam Sekitar(EMS) bagi setiap bahagian di dalam TNB.Ketika ini, hampir kesemua stesen janakuasamengamalkan program EMS ini bagimengurangkan sisa serta pengunaansumber tenaga. Di samping itu, BahagianPenghantaran telah melaksanakan”Condition Monitoring Program” (CMP)dalam sistem operasinya, di mana minyakalatubah terpakai akan ditapis denganmenggunakan teknologi terkini danseterusnya akan digunakan semula.E. Pengurusan KrisisPengurusan Krisis di TNB adalah di bawahpenyelarasan Pasukan Tindakan Kecemasan(ERT) yang merupakan komponen utamabagi Sistem Pengurusan KecemerlanganKeselamatan (SEMS). SEMS yang telahdilaksanakan di semua bahagian dalamanTNB akan mengenalpasti semua bentukkecemasan yang mungkin berlaku dalamaktiviti bisnes bahagian. Satu PelanTindakan Kecemasan (ERP) telah dirumussebagai langkah pengawalan.F. Penggantian HalonTNB telah mencapai tahap bebas daripenggunaan Gas Halon dalam semuabahagian pengoperasian (Penjanaan,Penghantaran dan Pembahagian)

TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)204Komitmen Terhadap Alam SekitarInisiatif UtamaG. Isu-isu Semasai. Clean Development Mechanism (CDM)bagi Projek Hidroelektrik Ulu JelaiPada masa ini TNB sedang dalamproses membangunkan MekanismePembangunan Bersih (CleanDevelopment Mechanism – CDM)melalui Projek Hidroelektrik Ulu Jelai dinegeri Pahang. CDM adalah mekanismedi bawah Kyoto Protocol/UNFCCC,dengan objektif untuk : (a) membantunegara maju/industri melaksanakanpembangunan lestari dan memenuhitanggungjawab mengurangkan kadarpelepasan gas rumah hijau; (b)membantu negara membangun sepertiMalaysia bagi mencapai had pelepasangas rumah hijau.Projek Hidroelektrik Ulu Jelai yangberkapasiti sebanyak 372 MW dandianggarkan menjanakan tenagaelektrik sebanyak 374 GWh setahun.Teknologi bersih projek ini dijangkadapat memberi sumbangan kepadapenghapusan sebanyak 250,387 CO 2equivalent setahun, atau 1,752,709 CO 2equivalent selama 7 tahun sepanjangjangka hayat projek ini. Pelaksanaanprojek ini mampu mengurangkan kesangas rumah hijau kerana ianya tidakmelibatkan pembakaran bahan api fosil.ii.Secara keseluruhannya, projek inimerupakan sumbangan TNB kepadapembangunan lestari sejagat kerana iaberkaitan dengan pengurangan gasrumah hijau secara global.Kajian Penyerapan Karbon Dioksidasecara Biologi daripada StesenJanakuasa menggunakan MikroalgaMarinIndustri Elektrik dan Tenaga di Malaysiamenyumbang kira-kira 26% kepadajumlah pelepasan CO 2 dalam negara.Sebagai peneraju industri, TNB sedangmenerokai pengasingan CO 2 secarabiologi menggunakan mikroalgasebagai satu alternatif kepada beberapateknologi Carbon Capture and Storage(CCS). Melalui proses fotosintesissemula jadi, ia boleh menawarkan satucara yang lebih mampan, menerusipelbagai produk hiliran yang bolehdibangunkan. Program penyelidikankami memberi tumpuan kepadapenyerapan gas CO 2 dari pelepasan lojijanakuasa menggunakankan mikroalgamarin. Isochrysis sp merupakan spesismikroalga yang telah dikenalpastipaling banyak menyerap CO 2 dan telahdipilih sebagai komponen utamadalam fotobioreaktor yang akandibangunkan.iii.Inisiatif akan datang melibatkan rekabentuk dan pembangunan lojifotobioreaktor perintis di sebuahstesen janakuasa arang batu. Antaraproduk hiliran yang akan terus dikajidan dibangunkan pada masa hadapanadalah biodiesel, hasil daripada prosesfotosintesis mikroalga.Program Lake Brief untuk kesemuatasik di bawah skim hidroelektrikProgram penyediaan Lake Brief bagikesemua tasik di bawah penyeliaanBahagian Penjanaan TNB telah dimulakanseawal tahun 2010 bagi menyokongaspirasi kerajaan untuk mengenal pastistatus kualiti air tasik, tahap eutrofikasidan kemerosotan kawasan tadahandengan kerjasama rapat daripada InstitutPenyelidikan Hidraulik KebangsaanMalaysia (NAHRIM).Lake Brief mengandungi maklumatterkini meliputi saiz tasik, isipadu air,morfologi, topografi, kegunaan air tasik,aliran air masuk dan keluar, peranansosio ekonomi, penggunaan tanah dikawasan tadahan serta masalah-masalahyang dapat dikenalpasti di kawasantasik, seperti penurunan spesis ikan,kekurangan air, mendapan, pencemaran,lebihan nutrien dan sebagainya.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON205Komitmen Terhadap Alam SekitarProgram ini telah berjayamenyelamatkan 59 spesis ikan airtawar termasuk spesis yang palingberharga iaitu Tor tambroides (ikankelah). Usaha ini telah mendapatsokongan daripada agensi kerajaantempatan termasuk Jabatan Perikanan,Jabatan Alam Sekitar dan JabatanPerhutanan. Satu acara pelepasan ikanyang ditangkap telah disempurnakanbersama oleh wakil daripada jabatanjabatantersebut, pihak pelaksanaProjek serta kontraktor.Inisiatif Utamaiv.Informasi interaktif ini akan menjadiplatform untuk pembangunanpangkalan data tasik kebangsaanyang akan dibangunkan oleh NAHRIM,yang mana akan digunapakai olehsemua pihak berkepentingan dankerajaan untuk menggubal dasar dangaris panduan yang sesuai untukpemeliharaan dan pemuliharaan tasiktasiksebagai khazanah negara yangtidak ternilai.Program Menyelamat ikan semasapelencongan Sg TerengganuSatu program Menyelamat Ikan telahdilaksanakan untuk ProjekHidroelektrik Hulu Terengganu semasaaliran air Sg Terengganu muladilencongkan ke dalam terowongpelencongan bagi tujuan pembinaancofferdam. Kesemua ikan yangditangkap semasa operasi menyelamatini telah dipindahkan ke kolam ikan diPusat Penyelidikan TNB Researchdalam kawasan pembinaan Projek,sebelum dilepaskan semula kekawasan hulu sungai yang terletakjauh daripada kawasan pembinaanProjek dan juga gangguan manusia.v. Program Pengurusan Hidupan Liaruntuk Projek PembangunanHidroelektrik Hulu TerengganuSatu Program Pengurusan HidupanLiar (WMP) telah diadakan untuk projekHidroelektrik Hulu Trengganu sebagaisebahagian daripada tanggungjawabTNB untuk melindungi dan memuliharaflora dan fauna di Hutan SimpanTembat dan Petuang, Hulu Terengganu.Program ini melibatkan kolaborasiantara TNB Research Sdn. Bhd. danJabatan Perlindungan Hidupan Liar &Taman Negara (PERHILITAN),Semenanjung Malaysia. Antara lain,program ini merangkumi:●●●●Pemantaun berterusan di kawasanprojek untuk memastikanpematuhan Akta Hidupan Liar716/2010Menjalankan kaji selidik hidupanliar sebagai data asas untukmenyediakan pelan menyelamathidupan liar sebelum operasimenyelamat dilaksanakanMenjalankan kajian terhadap kesanpembangunan empangan terhadapkonflik gajah-manusia di kawasanprojekMemastikan operasi menyelamathidupan liar akan dilaksanakandengan jayanyaProgram ini akan dijalankan dalam 2fasa; Fasa 1 semasa aktiviti pembinaan(2011-2014) dan Fasa 2 semasa aktivitipenakungan air yang dijangkakanpada awal 2015.Laporan Tahunan 2012

206TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Tanggungjawab Sosial KorporatInisiatif UtamaTanggungjawab Sosial Korporat (CSR)adalah mengenai bagaimana sesuatuorganisasi itu bertanggungjawab ke atastindakan dan operasinya yang memberiimpak terhadap pelanggan, pembekal,pekerja, pemegang saham, masyarakatsetempat, dan termasuk juga persekitaran.Ianya lahir dari komitmen organisasi itusendiri untuk beroperasi dengan cara yanglestari dari aspek ekonomi, sosial dan alamsekitar serta lazimnya tindakan sedemikianmelampaui tanggungjawab berkanunsesebuah organisasi demi meningkatkankesejahteraan masyarakat dan seterusnyanegara dalam proses berbuat demikianberjaya mendapat kepercayaan dankeyakinan dari pihak berkepentingan.Di TNB, bisnes teras kami dalam membekalelektrik adalah untuk memenuhi keperluanasas sosio-ekonomi. Justeru itu, semuausaha kami untuk meningkatkan kecekapanoperasi semestinya menambahbaik carakami memenuhi kontrak sosial. Walaubagaimanapun, seperti usaha-usahatanggungjawab sosial korporat yang lain,konsep kemasyarakatan korporat kamiadalah secara menyeluruh dan kamimemastikan yang ianya amat bermaknaseiring dengan impak yang mampankepada masyarakat dari segi pendidikan,program kemasyarakatan, kebajikan wargakerja, memajukan syarikat vendor kecil dansederhana, menyokong bakat sukan danseni serta melindungi alam sekitar dansumber-sumber semula jadi.Seperti operasi bisnes kami, inisiatiftanggungjawab sosial korporat terusberkembang maju selaras dengan usahakami melaksanakan amalan terbaik global.Dari segi ini, satu contoh yang baik adalahlaporan tanggungjawab sosial korporattahun ini. Sebelum ini, kami melaporkanLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON207Tanggungjawab Sosial KorporatInisiatif Utamatanggungjawab sosial korporat di bawahtujuh tonggak utama iaitu PenggerakKomuniti, Penggerak Pendidikan, PenggerakKecemerlangan Bisnes, PenggerakKelestarian Negara Hijau, PenggerakKejuaraan, Penggerak Tenaga Kerja danPenggerak Perpaduan. Tahun ini, tujuhtonggak utama tersebut telah dikemaskanmenjadi empat kategori, selaras dengangaris panduan yang dikeluarkan oleh pakarpakartanggungjawab sosial korporatseperti Global Reporting Index (GRI), ACCAdan Bursa Malaysia. Empat kategori tersebutadalah Masyarakat, Pasaran, Tempat Kerjadan Alam Sekitar.BERKHIDMAT UNTUK MASYARAKATDi dalam masyarakat, TNB mempunyaitradisi untuk menggalakkan pendidikan,membantu orang yang tidak berkeupayaandan menyokong pembangunan sukan dankesenian dalam negara.Sejarah inisiatif pendidikan TNB bermulasejak zaman awal lagi apabila organisasiterpaksa menaja pekerjanya untukmendapatkan kelayakan teknikal yang perluuntuk menyumbang ke arahmembangunkan industri tenaga. Untuksekian lama, jurutera-jurutera TNB yangberjasa membekal elektrik kepada jutaanrakyat Malaysia menerima pendidikanpengajian tinggi di luar negara dankebanyakannya adalah dengan biasiswaTNB sendiri. Dengan peningkatan pangkalanpengetahuan dalam organisasi, TNBberupaya membangunkan pusat latihansendiri iaitu Institut Latihan Sultan Shah(ILSAS) pada tahun 1976.Ini diikuti pula dengan tertubuhnya universitimilik penuh Syarikat iaitu Universiti TenagaNasional (UNITEN) pada tahun 1997 yangmenawarkan program-program yangberkualiti dalam bidang kejuruteraan,teknologi maklumat, dan pengurusanperniagaan, pada peringkat asasi, siswazahdan pasca-siswazah. Kesemua program iniadalah diiktiraf oleh Malaysian QualificationsAgency (MQA) manakala programKejuruteraan diiktiraf oleh Lembaga JuruteraMalaysia (BEM) dan badan-badan di UnitedKingdom seperti Institution of MechanicalEngineers, Institution of Engineering andTechnology dan Institution of CivilEngineering. Pada akhir tahun 2011, UNITENtelah berjaya menghasilkan lebih 17,495graduan yang kini berkhidmat dalam sektorkejuruteraan, perakaunan, pengurusan dankewangan, di dalam dan luar negara. UNITENmenawarkan biasiswa kepada pelajarnya dibawah Yayasan Canselor UNITEN, sebuahtabung amanah yang ditubuhkan selamalima tahun sejak 2010 hingga 2014 di bawahTrustees (Incorporation) Act 1952 (Act 258)pada 2 Jun 2009.Pada masa yang sama, Program BiasiswaKumpulan terus ditawarkan kepada rakyatMalaysia yang cemerlang yang inginmenyambung pengajian di universiti didalam dan luar negara diteruskan, dibiayaioleh oleh Yayasan TNB iaitu YayasanTenaga Nasional (YTN). Pada tahunkewangan 2012, YTN telah membelanjakansejumlah RM42.9 juta untuk menaja seramai1,868 pelajar. Ini merupakan sumbangantahunan terbesar oleh TNB dalam menjanatenaga kerja profesional.Laporan Tahunan 2012

208TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Tanggungjawab Sosial KorporatInisiatif UtamaPada peringkat pendidikan rendah, TNBmerupakan penyokong setia projek sekolahangkat yang diilhamkan oleh KhazanahNasional, iaitu Program PINTAR yangmerupakan singkatan untuk PromotingIntelligence, Nurturing Talent and AdvocatingResponsibility. Program PINTAR dilaksanakanoleh Syarikat-syarikat Berkaitan Kerajaan(GLCs) untuk meningkatkan tahap pendidikandan menggalakkan kecemerlangan dikalangan sekolah-sekolah yang kurangberkemampuan di Malaysia. TNB telahmengambil 27 sekolah rendah sebagaisekolah angkat di bawah program tersebut,dan melantik seorang pegawai perhubunganbagi setiap negeri untuk menjadi mentorkepada sekolah-sekolah angkat tersebut.Dalam tahun kewangan 2012, sejumlah 2,635pelajar tahun enam telah mendapat manfaatdari aktiviti-aktiviti yang dijalankan bagimeningkatkan prestasi mereka dalam UjianPencapaian Sekolah Rendah (UPSR).Selain menyokong mereka yang kurangberkemampuan melalui pendidikan, TNB jugamenghulur bantuan kepada orang miskintegar melalui Projek ‘Baiti Jannati’ bermaksud‘Rumah ku, Syurga ku’ dalam bahasa Arab. Dibawah program ini, TNB memperbaiki rumahyang rosak dan usang kepada rumah yanglebih selesa dilengkapi dengan bekalanelektrik, air dan kelengkapan sanitasi. Syarikatjuga menyediakan perabot, makanan asasdan bantuan pendidikan kepada anak-anakmereka. Keutamaan diberikan kepada wargaemas, ibu atau bapa tunggal dan juga merekayang kurang upaya. Semenjak program inidiperkenalkan pada tahun 2007, 107 rumahtelah diperbaiki dengan perbelanjaanberjumlah RM1.75 juta.Sejak 2008, TNB juga menjadikan komunitinelayan di Kampung Kuantan KualaSelangor sebagai komuniti anak angkat danmembantu mereka meningkatkan tarafhidup dengan menaiktarafkan pusat kelipkelipdi kampung mereka dan meletakkanpapan tanda di sepanjang jalan dari KualaLumpur untuk menarik lebih ramaipelancong. Dalam Tahun Kewangan 2012,kami telah membeli 10 unit bot baharuuntuk menggantikan bot-bot yang telahrosak dan menguruskan 23 lawatan olehagensi kerajaan dan badan korporat kepusat kelip-kelip tersebut. Kami jugamenaja para pendayung untuk mengikutikelas bahasa Arab dan bahasa Jepunsupaya mereka dapat berkomunikasidengan lebih mudah dengan pelancongdari negara-negara tersebut danmenganjurkan program tahunan iaitu Let’sGo to School with TNB untuk anak-anakmereka. Sebanyak RM1.50 juta telahdiperuntukkan untuk projek komuniti ini.Secara amnya, TNB menyumbangkankepada kesejahteraan kaum miskin denganmembayar zakat (business tithes) kepadapejabat agama di semua negeri di manaTNB beroperasi. Jumlah yang dibayarkepada setiap negeri adalah tertaklukkepada jumlah orang miskin yangditetapkan oleh Unit Perancang Ekonomi(EPU). Dalam Tahun Kewangan 2012, Zakatbagi Kumpulan TNB berjumlahRM3,375,872.50.Melalui Yayasan Tenaga Nasional (YTN),kami telah menyumbangkan kepada MajlisKanser Nasional (MAKNA) dan InstitutJantung Negara (IJN) setiap tahun. DalamTahun Kewangan 2012, kami telahmenyalurkan sebanyak RM100,000 kepadaMAKNA’s Mobile Cancer Screening Programuntuk manfaat komuniti di pendalaman.Pada Ogos 2012, seramai 1,125 orangkampung telah disaring untuk kanser. YTNjuga memperuntukkan RM100,000 kepadaIJN untuk membiayai pembedahan jantungkepada pesakit yang kurang kemampuan dibawah umur 18 tahun. YTN telahmenyokong IJN sejak tahun 2007 dan telahmemanfaatkan sumbangan tersebut kepadaseramai 54 kanak-kanak.TNB sering menjadi penyokong setiaaktiviti sukan dan bakat sukan tempatandengan menyediakan pembiayaan untukmeningkatkan tahap sukan dalam negara.Sejak dulu lagi, kami telah mengalu-alukanahli sukan kebangsaan lelaki danperempuan dengan menyerap merekasebagai warga kerja dengan pendapatantetap agar mereka dapat terus berlatihuntuk pertandingan tempatan danLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON209Tanggungjawab Sosial KorporatInisiatif Utamaantarabangsa. Kami telah menaja aktiviti Malaysian HockeyConfederation sejak tahun 2006. TNB juga menganjurkanprogram latihan hoki untuk pelajar berumur 13-17 tahun yangdijalankan oleh pekerja TNB yang merupakan pemain-pemainhoki nasional. Sehingga kini, sebanyak 2,000 bakat baru dari 7negeri telah dikenalpasti melalui program tersebut. Selain itu,klinik hoki juga dijalankan untuk pelajar Program PINTAR.Selain hoki, telah menjadi tradisi untuk TNB menyokongSUKMA. Tahun ini, TNB menjadi Penaja Platinum denganmenyumbangkan sebanyak RM100,000 kepada SUKMA XVyang berlangsung di Pahang pada 7-16 Julai 2012.Pengurusan progresif TNB sering menitikberatkan tentang nilaiseni dan telah bertindak untuk mempromosikan bakat artistikdi dalam negara. Syarikat telah mengumpul hasil kerja ataulukisan dari artis Malaysia yang terkenal pada tahun 1960 an. Kinilebih 70 lukisan telah menjadi koleksi TNB yang juga adalahkoleksi badan Korporat yang tertua di negara ini. Koleksi lukisantersebut ditempatkan di galeri kami sendiri iaitu Galeri Tenaga diWisma TNB, Petaling Jaya. Selain dari koleksi Korporat TNB, galeritersebut menganjurkan pameran lukisan artis Malaysiakontemporari yang lain.Sukan dan seni telah banyak menyumbang ke arah pembentukanidentiti Malaysia dan seterusnya membantu mengekalkanperpaduan nasional. Untuk terus menyokong aspirasi kerajaandan memupuk konsep 1Malaysia, TNB telah menjadi tuan rumahuntuk program dalaman dan menghantar kontinjen untukmenyertai majlis yang dianjurkan oleh kerajaan yangmenyatupadukan rakyat dari semua lapisan masyarakat Malaysia.Ini termasuk majlis seperti Hari Kemerdekaan, Hari Malaysia, HariWilayah, Hari Pekerja, Hari Wanita, Sambutan Maulidur Rasul danMaal Hijrah.PENERAJU DI DALAM PASARANTNB telah memartabatkan dirinya di dalam pasaran bukan hanyasebagai utiliti elektrik terulung di Malaysia, tetapi juga sebagaiorganisasi yang menggunakan kedudukannya sebagai penerajuuntuk pembangunan industri tenaga yang berterusan. Kami jugatelah berganding usaha dengan kerajaan dalam memastikanpembahagian elektrik yang seluas mungkin, mengembangkan jejakkami hingga ke kampung-kampung terpencil dan pulau-pulau.Kejayaan TNB dalam pasaran hingga kini adalah berlandaskanrangka kerja Tadbir Urus Korporat (Corporate Governance)yang kukuh yang meningkatkan ketelusan serta nilai-nilai pihakberkepentingan. Lembaga pengarah menampil ke hadapandalam memastikan syarikat mengamalkan amalan terbaik dalamLaporan Tahunan 2012

210TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Tanggungjawab Sosial KorporatInisiatif Utamatadbir urus korporat, dan mengemaskinidengan peningkatan terkini dalam bidangini. Lembaga Pengarah dipandukan olehKod Tadbir Urus Korporat Malaysia dansemua undang-undang yang relevan untukmelindungi kesejahteraan pihak-pihakberkepentingan setiap masa.Dari segi penglibatan dengan pihak-pihakberkepentingan, kami telah menyediakanpelbagai program yang disasarkan kepadakumpulan-kumpulan pihak berkepentinganyang berlainan. Kami mempunyai ProgramPerhubungan Pelabur yang matang yangmerangkumi taklimat pelabur, lawatan tapakdan sesi berdialog secara berasingan. Barubaruini kami menyemak Prosedur dan PolisiPerolehan untuk mengurangkan kos danmengeratkan hubungan dengan parapembekal. TNB adalah model contoh darisegi pembangunan pembekal. Hingga kini,Program Pembangunan Vendor Bumiputera(VDP) kami telah memberi manfaat kepada468 syarikat yang terlibat. Dalam TahunKewangan 2012, kami telah memberi kontrakbernilai kira-kira RM1.0 bilion kepada vendorkami. VDP kami telah mencatatkan kejayaanyang begitu cemerlang sehingga TNB dilantikoleh Putrajaya Committee on GLC HighPerformance (PCG) untuk mempengerusikanVDP Sub-Group Circle Meeting, bertujuanuntuk merangsang Syarikat BerkaitanKerajaan untuk menyumbangkan kepadakekayaan negara dengan melaksanakanstruktur program pembangunan pembekalsendiri.TNB juga sering terlibat dalam komunititempatan di peringkat akar umbi. Sebagaicontoh, staf di stesen janaelektrikmengadakan majlis tahunan Hari TerbukaStesen Janaelektrik dengan menyediakanpemeriksaan kesihatan secara percumauntuk komuniti tempatan dan melibatkandiri dalam program gotong-royong. MelaluiCommunity Leaders Outreach Programme(CLOP) yang mula dilancarkan pada awaltahun 2005, pihak pengurusan berhubungterus dengan ketua komuniti, ketua kerajaantempatan dan pihak-pihak berkepentinganuntuk mendapatkan maklumbalas berkenaanperkhidmatan, aduan-aduan, pertanyaandan cadangan. Maklumbalas yang diterimadigunakan untuk meningkatkan lagi tahapperkhidmatan kami. Sempena denganprogram tersebut, kami juga mengadakanpameran produk, perkhidmatan dan aktiviti.Dalam tahunan kewangan ini, TNB telahmelaburkan sebanyak RM353,979.67 untukmengadakan 13 sesi CLOP di seluruhsemenanjung.Sebagai syarikat tenaga yangbertanggungjawab, TNB juga berusahauntuk mendidik kanak-kanak dan anggotamasyarakat tentang cara untuk menggunaelektrik dengan selamat. Kempen KesedaranKeselamatan Elektrik adalah kempenberterusan yang dijalankan denganusahasama Pejabat Pelajaran Negeri. Dalamtahun kewangan 2012, seramai 3,449peserta telah mendapat manfaat dariprogram tersebut.Namun, sumbangan TNB yang memberiimpak terbesar di pasaran adalahmengotakan janji kami untuk memastikantenaga elektrik sentiasa ada (Keeping theLights On) dan memastikan penggunasentiasa mendapat tenaga elektrik padaharga yang berpatutan. Kami telahmenetapkan piawaian yang tertinggi untukmendorong kecemerlangan operasi danusaha ini dipandu oleh Pelan Strategi20-tahun.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON211Tanggungjawab Sosial KorporatInisiatif UtamaDi samping memberi tumpuan kepadatanggungjawab bisnes teras kami, TNBmemberi sokongan sepenuhnya kepadakerajaan dalam usaha memberi 100% bekalanelektrik dalam negara. Melalui ProgramPengelektrikan Luar Bandar, TNB menyediakantenaga elektrik kepada komuniti luar bandardan estet termasuk juga pulau-pulau kecil disepanjang pantai Malaysia. Program inidijalankan dengan usahasama KementerianKemajuan Luar Bandar dan Wilayah (KKLW)dan Electricity Supplies Industry Trust Account(AAIBE) di bawah Kementerian Tenaga,Teknologi Hijau dan Air (KeTTHA). Tenagaelektrik disediakan di kawasan tersebut samaada dengan melanjutkan grid TNB ataumelalui pemasangan set penjanaan, sistemhybrid solar atau bentuk-bentuk tenaga barulain. Dalam tahun kewangan 2012, TNB telahdiberi 91 projek pengelektrikan luar bandardengan jumlah kos sebanyak RM83.5 jutadan melibatkan 2,000 buah rumahperkampungan. Selain itu, 54 projek dibiayaioleh KKLW dan 37 projek lagi adalah olehAAIBE/KeTTHA. Dengan KKLW, TNB telahmemasang lampu jalan di kawasanperkampungan seluruh Malaysia. Sejak ProjekLampu Jalan Kampung bermula pada tahun2005, sebanyak 137,109 lampu jalan telahdidirikan seluruh semenanjung Malaysia.Di samping itu, TNB telah melibatkan diridalam Projek Pengelektrikan Sekolah LuarBandar untuk menyediakan bekalanelektrik 24 jam kepada 42 sekolah dikawasan pendalaman. 19 sekolah telahdisambungkan melalui garisan grid. 19 lagitelah dibekalkan melalui sistem hybrid solardan empat lagi menerima bekalan elektrikmelalui sistem penjanaan. Projek bernilaiRM98 juta ini diberikan kepada TNB olehKementerian Pendidikan pada 2010 dantelah disempurnakan pada 30 Jun 2012.Akhir sekali, TNB memainkan perananpenting dalam mengetengahkan perspektifindustri tenaga dalam penggubalan polisiyang memberi kesan kepada sektor tenaga.Kini, Bahagian Perancangan sedangberusaha bersama agensi kerajaan dalamFuel Cost Pass Through (FCPT) yang manaakan dilaksanakan tidak lama lagi dalamPengawalseliaan Berdasarkan Insentif (IBR).KESEJAHTERAAN DI TEMPAT KERJATNB sentiasa menghargai para wargakerjanya dan menyediakan satu persekitarankerja yang kondusif yang mencabar danbermanfaat. Pada bulan Julai 2012,Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif, DatukWira Ir. Azman Mohd memperkenalkan‘Tenaga Kerja Cergas, Revolusi Produktiviti’yang didorong oleh empat teras iaitu:Membina Kepercayaan dan Hubungan,Pembangunan Kapasiti, PembangunanPrestasi dan Membina Pertumbuhan.Objektifnya adalah untuk mewujudkan satupersekitaran di mana lebih daripada 33,500pekerja kami bermotivasi, kompeten dankomited kepada matlamat syarikat.Bagi pihak kami, kami memperkasakantenaga kerja syarikat dengan menyediakanprogram latihan yang sistematik danpeluang pembangunan kerjaya, persekitarankerja yang selamat dan sihat, pampasanyang menarik dan skim faedah, dankeseimbangan kehidupan-kerja.Laporan Tahunan 2012

212TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Tanggungjawab Sosial KorporatInisiatif UtamaTNB telah memulakan inisiatif sumbermanusia yang bersepadu dan pembangunankerjaya, di mana program latihan,pendidikan serta pembangunan dikaitkansecara langsung kepada laluan kerjaya danperkembangan kakitangan kami. Walaupunterdapat rancangan kerjaya yang berbezabagi eksekutif dan bukan eksekutif, keduaduanyasaling berhubungan, yangmenawarkan peluang kemajuan kerjayauntuk bukan eksekutif yang berhasrat untukberkhidmat kepada syarikat dalam jawataneksekutif. Pada Tahun Kewanan 2012,sebanyak RM101.6 juta telah dibelanjakanuntuk pembangunan profesional, dan 84.2%daripada tenaga kerja menghadiri latihansekurang-kurangnya tiga hari.Faedah penjagaan kesihatan pekerja kamiadalah antara yang paling komprehensif dinegara ini. Pada masa ini, TNB mempunyai1,136 klinik panel dan hospital panel diseluruh negara. Di samping membayar bilbilperubatan, TNB juga menyediakanbantuan perubatan kepada semuakakitangan dan pesara TNB seperti kerusiroda, alat pendengaran dan anggotaprostetik. Faedah penjagaan kesihatan kamimerangkumi keluarga terdekat kakitanganTNB. Kanak-kanak adalah layak untukmendapatkan faedah perubatan sehinggaberumur 18 tahun atau sehingga 24 tahunjika mereka masih belajar, dan tiada hadumur untuk ‘kanak-kanak istimewa’. Pekerjaberumur 40 tahun dan ke atas adalahdigalakkan untuk menjalani pemeriksaanperubatan secara menyeluruh sekurangkurangnyasekali setiap dua tahun,manakala siri ceramah kesihatan danpemeriksaan diadakan secara rutin. PadaTahun Kewangan 2012, 74 kempenkesihatan telah dianjurkan dan ia telahmemberi manfaat kepada lebih daripada7,500 pekerja dan pesara.Kami percaya bahawa tenaga kerja yangterlibat adalah yang paling produktif. Justeruitu kita mengambil beberapa langkah untukmelibatkan semua pekerja kami, denganmemastikan mereka sentiasa menerimamaklum semua perkembangan terkinikorporat secara menyeluruh menerusipelbagai saluran elektronik dan cetak yanglebih bersifat peribadi di mana pihakpengurusan tertinggi bertemu dengan semuakakitangan pada peringkat daerah dan negeri.Satu peristiwa penting pada kalendar kamiadalah Perhimpunan Tahunan yang diadakanbersempena dengan sambutan ulang tahunsyarikat dan perhimpunan Tahun Baru. Padaperhimpuan ini, Pengerusi dan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif memberi mandatdan berkongsi dengan semua pekerja tentangwawasan mereka terhadap syarikat.Pekerja mempunyai peluang untukmenyuarakan pendapat serta rungutanmereka terus kepada Pengurusan atasanmelalui e-mel dan sesi dialog. Usaha-usahaLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON213Tanggungjawab Sosial KorporatInisiatif Utamaini merupakan sebahagian daripada usahakami untuk menjadi “Majikan Pilihan ‘. Kamimenjalankan kaji selidik ‘EmployeeEngagement Survey (EES)’ untuk mengukurkeberkesanan program kami serta memantaukomitmen pekerja kepada organisasi.Ke arah menggalakkan persekitaran kerjayang selamat, Kursus Keselamatan danKesihatan Pekerjaan (OSH) seperti JuruauditSEMS, Wakil Keselamatan dan KeselamatanPejabat telah dianjurkan bagi memastikansemua kakitangan hadir sekurangkurangnyasatu hari latihan Keselamatandan Kesihatan Pekerjaan setahun. Padamasa yang sama, Sistem PengurusanKecemerlangan Keselamatan (SEMS) inisedang diguna pakai oleh semua bahagiandan anak syarikat. Hasil daripada inisiatif ini,lebih banyak jabatan telah diperakui olehOHSAS 18000 dan MS 1722.Kami percaya, bahawa setiap kakitanganperlu menikmati keseimbangan kehidupankerjayang sihat dalam usaha untukberprestasi secara optimum. Sehubungandengan ini, kami menyokong keperluanpenjagaan anak-anak pekerja denganmenyediakan sembilan taska dan 11 tadikauntuk mereka. Kami juga menawarkanperkhidmatan tuisyen untuk golonganremaja, dengan kadar bayaran yang minimal.Staf juga digalakkan untuk mengambilbahagian dalam semua aktiviti fizikal, rekreasidan sosial yang dianjurkan oleh kelab danpersatuan dalaman. Terdapat 63 Kelab Kilatyang berdaftar di negara ini. TNB menyalurkankira-kira RM496,000 untuk membiayai aktivitisukan dan sosial. Setiap pekerja wanita danisteri kakitangan TNB mempunyai pilihanuntuk menyertai Pelitawanis, yangmempunyai keahlian seramai 6,037 orangahli. Mereka menganjurkan acara amal, yangtelah mendapat sokongan dana daripadaTNB. Pada Tahun Kewangan 2012, TNB telahmenyumbang kira-kira RM817,000 kepadaPelitawanis. Bagi kebajikan pekerja Islam pula,mereka dijaga oleh PAKATAN/PersatuanKebajikan Pekerja Islam TNB (PKPI), yang jugamenganjurkan program outreach. Bagi TahunKewangan 2012, usaha ini termasuk memberiderma sebanyak kira-kira USD4,800 kepadamasyarakat Islam di tiga kampung diKemboja. Sementara itu, TNB, menyokongPKPI dengan sumbangan sebanyakRM270,000 bagi tahun kewangan ini.Seluruh Keluarga TNB juga dijemput untukmengambil bahagian pada Hari Keluargayang dilaksanakan berselang dengankarnival sukan pada setiap tahun. HariKeluarga yang diadakan di ibu pejabat dandi setiap negeri, manakala Karnival Sukantelah membawa ahli sukan TNB dari seluruhMalaysia ke Lembah Klang untuk bertandingdalam temasya sukan itu.Pesara TNB juga tidak pernah dilupakan, danmereka mempunyai persatuan mereka sendiriiaitu Persatuan Bekas Pekerja LLN/TNB yangtelah menganjurkan pelbagai acara sosial.Pada Tahun Kewangan 2012, RM130,000telah dibelanjakan untuk melaksanakanaktiviti sosial dan rekreasi termasuklah MajlisBerbuka Puasa dan Majlis Hari Raya.Untuk mengekalkan satu semangat yangtinggi di tempat kerja, TNB telah mengiktirafpekerja cemerlang sempena Anugerah JasaGemilang yang telah diadakan di peringkatkorporat dan bahagian. Pada peringkatkorporat, seramai 33 pekerja dari kategoriEksekutif, Bukan Eksekutif (Teknikal) dan BukanEksekutif (Bukan Teknikal) telah diberianugerah pada Majlis Perhimpunan WargaKerja TNB yang telah diadakan pada 19 Januari2012. TNB juga telah memberi penghargaankepada pekerja yang telah lama berkhidmat.Pada 17-18 Mac 2012, seramai 1,425 pekerjadari seluruh Negara yang berkhidmat selama25-35 tahun di TNB telah diraikan.Sekiranya berlaku kematian seseorang pekerja,pihak TNB menghulurkan derma sebanyakRM2,000 kepada balu dan memberi elaunsebanyak RM60 kepada semua anak-anakyatim yang berumur antara tujuh hingga 12tahun, dan RM90 ringgit kepada mereka yangberumur 13 hingga 17 tahun. Pada TahunKewangan 2012, TNB telah membelanjakankira-kira RM698,000 di bawah kedua-duaprogram, yang telah memberi manfaat kepada40 orang balu dan 662 anak-anak yatim TNB.Sementara itu, Kumpulan Wang KhairatPekerja dan Pesara TNB (KWKPPTNB)membantu keluarga yang berkabung bagimembayar segala perbelanjaan pengebumian.Dana ini adalah hasil daripada kutipan RM1yang perlu dibayar oleh setiap ahli. KWKPPTNBkini mempunyai 12, 116 orang ahli biasa dan4,398 orang ahli seumur hidup (mereka yangtelah menyumbang lebih daripada 15 tahunsemasa bersara).Laporan Tahunan 2012

214TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Tanggungjawab Sosial KorporatInisiatif UtamaTNB memupuk semangat 1Malaysia dalamsyarikat dengan meraikan Hari Raya Aidilfitri,Tahun Baru Cina dan Deepavali dengan caramenganjurkan hari terbuka di ibu pejabatdan di semua pejabat negeri di mana pihakpengurusan, kakitangan, pihak-pihakberkepentingan dan para tetamu lain datangbersama-sama dengan semangat perpaduan.TNB juga menganjurkan Majlis Buka Puasa diseluruh negara sepanjang bulan Ramadhan,di mana pihak pengurusan akan menjemputkira-kira 300 hingga 400 tetamu yang terdiridaripada ketua komuniti/kawasan untukberbuka puasa di masjid-masjid tempatan.JUARA PERSEKITARAN HIJAUDengan mengambil kira isu-isu yangmelibatkan kepentingan perubahan iklim,TNB telah mempertingkatkan usaha untukmemastikan agar semua operasi yang akankami jalankan adalah mesra alam, sertamemberi kesan yang minimum terhadapalam sekitar. Di TNB, kami berpandukankepada Dasar Tenaga Hijau, yangdiperkenalkan pada tahun 2011, yangmenyatakan bahawa: “TNB beriltizam untukmenyokong agenda nasional hijau dandengan menerapkan kelestarian, operasiyang cekap dan memberikan sumber tenagahijau menerusi aplikasi teknologi danpelaburan yang sesuai”.Komitmen yang kami berikan terhadapagenda hijau dapat dilihat menerusi usahayang berterusan bagi mengurangkan jejakkarbon negara melalui dua sudutpengurusan iaitu pihak perbekalan danpihak permintaan. Bagi pihak perbekalan,kami telah mempromosikan penggunaantenaga yang cekap (EE) melalui kempenkempenpendidikan manakala untuk pihakpermintaan TNB telah membuat pelaburandalam tenaga boleh diperbaharui (RE)seperti hidroelektrik dan biomas, dan padatahap yang lebih kecil dalam bahan bakartenaga solar. TNB menyokong ProgramTenaga Boleh Diperbaharui (SREP) denganmembantu pengeluar RE membuatpenyambungan kepada grid kebangsaan.Untuk membiayainya, Feed-in Tariff (FiT)telah diperkenalkan pada akhir tahun 2011,di mana Kerajaan telah menubuhkan DanaRE. Kami di TNB akan memastikan agarsemua pengguna menyumbang kepadadana ini dengan cara menyalurkan 1%daripada bil elektrik mereka ke Dana RE.Secara keseluruhannya, TNB memainkanperanan penting dalam kejayaan SREPdengan mengumpulkan sumbangan DanaRE dan membayar Feed-in-Tariff (FiT). Padahakikatnya, TNB adalah penyelaras kepadasektor RE yang baru ditubuhkan ini.TNB selanjutnya menyokong semua EE danusaha RE dengan melabur dalampenyelidikan dalam bidang-bidang ini. pada2008, kami menubuhkan Institut Dasar danPenyelidikan Tenaga (IEPRe) dan PusatTenaga Diperbaharui (CRE) di UNITEN.Loji-loji kami sudah menyerap teknologihijau. Sebagai contoh, Stesen JanaelektrikSultan Azlan Shah di Perak (TNBJanamanjung), sedang menggunakanteknologi arang batu bersih yang menepatipiawaian Pertubuhan Kesihatan Sedunia.Serombong gas penyahsulfuran alatmemerangkap debu sebelum gas panasyang bebas pencemaran dilepaskan. Loji inijuga dilengkapi dengan sistem canggih danpintar untuk menyahdebu arang baruberasaskan cuaca bagi kawasan simpananarang batu di negara ini. Sementara DiStesen Janaelektrik Sultan SalahuddinAbdul Aziz di Kapar, Selangor, kolam abuasli mereka begitu bersih sehingga ia telahdiiktiraf oleh ‘Asia Pacific MigratoryWaterbird Conservation Strategy’ sebagaikawasan perlindungan burung berhijrahterpenting kerana ia merupakan tempatpersinggahan utama burung persisiranpantai dan telah terangkum di dalamRangkaian ‘East Asian-Australian Shorebird’.Sebagai sebahagian daripada komitmenkami terhadap alam sekitar, kami telahmenjadikan koloni kelip-kelip di KampungKuantan sebagai projek anak angkat danpara saintis di Institut Penyelidikan TNBtelah menjalankan kajian pemuliharaankelip-kelip untuk memastikan kemampananspesis haiwan yang menarik ini.Tahap kesedaran terhadap alam sekitar diperingkat Kumpulan telah juga dipraktikkanhingga ke peringkat akar umbi, dan seluruhkakitangan di Bahagian Penghantaranmenjalankan program ‘Tree For A Tree’ dimana pokok-pokok yang telah ditebang dikawasan pembinaan infrastrukturpenghantaran akan digantikan denganpokok-pokok yang baharu di kawasan lain.Sehingga kini, kira-kira 420 benih anakpokok telah ditanam. Kakitangan dariBahagian Penghantaran juga telahbekerjasama dengan pertubuhan bukankerajaan untuk menjalankan aktiviti-aktivitipembersihan sungai dan pantai.Laporan Tahunan 2012

ANDA LIHAT

KAMI LIHAT...KESELAMATAN DANKESEJAHTERAAN UNTUK SEMUAKami menerangi ribuan lampu jalanan di seluruh negara agar jalan raya danlebuhraya mempunyai tahap penglihatan peringkat tertinggi. Pencahayaanjalanan yang baik bukan hanya menyumbang kepada perjalanan yangselamat, malah turut meninggikan lagi tahap keselamatan di tempat-tempatawam. Itulah sebabnya kami memastikan agar bekalan tenaga negarasentiasa berterusan.

PENYATAkewangan218 Laporan Pengarah224 Penyata Pendapatan Disatukan225 Penyata Pendapatan KomprehensifDisatukan226 Penyata Kedudukan KewanganDisatukan229 Penyata Perubahan dalam EkuitiDisatukan233 Penyata Aliran Tunai Disatukan236 Nota-nota kepada PenyataKewangan364 Maklumat Tambahan DidedahkanMenurut Syarat-syaratPenyenaraian Bursa MalaysiaSecurities Berhad365 Kenyataan Pengarah365 Akuan Berkanun366 Laporan Juruaudit BebasKEEPING THELIGHTS ON

218TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Laporan PengarahPenyata KewanganPara Pengarah dengan sukacitanya mengemukakan Laporan mereka berserta dengan penyata kewangan yang diaudit bagiKumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012.AKTIVITI UTAMAAktiviti-aktiviti utama Kumpulan dan Syarikat adalah dalam perniagaan penjanaan, penghantaran, pembahagian danpenjualan tenaga elektrik dan juga yang dijadualkan seperti di Nota 14 penyata kewangan.Tidak terdapat sebarang perubahan ketara dalam aktiviti-aktiviti tersebut sepanjang tahun kewangan ini.KEPUTUSAN KEWANGANKumpulanRM’jutaSyarikatRM’jutaKeuntungan bagi tahun kewangan diagihkan kepada:– Pemilik Syarikat 4,197.6 3,118.1– Kepentingan bukan kawalan 8.6 0Keuntungan bagi tahun kewangan 4,206.2 3,118.1DIVIDENDividen yang dibayar atau diisytiharkan sejak 31 Ogos 2011 adalah seperti berikut:RM’jutaBagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012:Dividen interim kasar sebanyak 5.09 sen sesaham biasa, terdiri daripada dividen (franked)sebanyak 0.38 sen sesaham biasa tolak cukai pendapatan pada 25.0% dan dividen (single-tier)sebanyak 4.71 sen sesaham biasa, dibayar pada 25 Mei 2012 273.0Bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012, para Pengarah pada 31 Oktober 2012 telah mengesyorkan pembayaran dividen tahap satusebanyak 15.0 sen sesaham biasa, tertakluk kepada kelulusan pemegang saham di Mesyuarat Agung Tahunan Syarikat akan datang.Tarikh penutupan buku dan tarikh pembayaran akan diumumkan kelak.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON219Laporan PengarahRIZAB DAN PERUNTUKANSemua pemindahan penting kepada atau daripada rizab dan peruntukan pada tahun kewangan ini adalah seperti yangdinyatakan dalam penyata kewangan.TERBITAN SAHAMPenyata KewanganPada tahun kewangan ini, 44,896,592 saham biasa baru sebanyak RM1.00 sesaham telah diterbitkan oleh Syarikat menurut Skim OpsyenSaham Pekerja II (‘ESOS II’) pada harga pelaksanaan sebanyak RM4.45, RM5.06, RM5.08, RM5.36, RM5.45, RM5.59, RM5.62, RM5.64, RM5.74,RM5.86, RM5.93, RM6.09, RM6.24, RM6.40 dan RM8.85 sesaham.Saham biasa baru yang diterbitkan pada tahun kewangan bertaraf pari passu dari semua segi dengan saham biasa sediaada Syarikat.SKIM OPSYEN SAHAM PEKERJA (‘ESOS’)Opsyen di bawah ESOS telah diberikan kepada para Pengarah, warga kerja dan pesara Kumpulan yang layak untuk melanggan sahambiasa bernilai RM1.00 sesaham dalam TNB. ESOS pertama telah tamat tempoh pada 11 Mei 2002.Syarikat telah melaksanakan Skim Opsyen Saham Pekerja II (‘ESOS II’) pada 8 Julai 2003 untuk tempoh selama 10 tahun. ESOS II ini adalahtertakluk kepada undang-undang kecil, yang telah diluluskan oleh para pemegang saham di Mesyuarat Agung Luar Biasa (‘EGM’) yangdiadakan pada 29 Mei 2003 dan dipinda pada EGM yang diadakan pada 15 Disember 2005.Ciri-ciri utama dan perubahan dalam bilangan opsyen saham Syarikat pada tahun kewangan ini dinyatakan dalam Nota 38 penyatakewangan ini.Syarikat telah diberi pengecualian oleh Suruhanjaya Syarikat Malaysia melalui surat bertarikh 8 Oktober 2012 daripada syarat untukmededahkan dalam Laporan ini nama pihak-pihak yang diberikan opsyen di bawah ESOS II dan butir-butir pegangan mereka menurutSeksyen 169 (11) Akta Syarikat, 1965 kecuali maklumat mengenai warga kerja yang diberi opsyen saham biasa yang berjumlah 756,000saham dan lebih.Senarai pekerja Syarikat yang telah diberi opsyen berjumlah 756,000 saham biasa dan lebih di bawah ESOS II adalah seperti berikut:Bil. saham Bil. saham Bil. sahambiasa biasa biasayang diberi dilaksana terdapatdi bawah di bawah di bawahNama Jawatan opsyen opsyen opsyenDatuk Wira Ir. Azman bin Mohd Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif 878,427 20,000 858,427Tiada warga kerja anak-anak syarikat telah diberikan opsyen berjumlah 756,000 dan lebih di bawah ESOS II.Laporan Tahunan 2012

220TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Laporan PengarahPenyata KewanganPARA PENGARAHPara Pengarah yang berkhidmat dalam tempoh sejak tarikh Laporan lalu ialah:Tan Sri Leo MoggieDatuk Wira Ir. Azman bin Mohd (Dilantik sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif berkuatkuasa 1 Julai 2012)Dato’ Mohammad Zainal bin ShaariTan Sri Dato’ Hari Narayanan a/l GovindasamyDato’ Zainal Abidin bin PutihDato’ Fuad bin JaafarTan Sri Dato’ Seri Siti Norma binti YaakobDato’ Abd Manaf bin HashimDatuk Chung Hon CheongSuria binti Ab Rahman(Pengarah Gantian kepada Dato’ Mohammad Zainal bin Shaari)Datuk Nozirah binti BahariDato’ Sri Che Khalib bin Mohamad Noh (Meletak jawatan sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif pada 30 Jun 2012)FAEDAH PENGARAHSemasa dan pada akhir tahun kewangan, tiada sebarang urusan melibatkan Syarikat, yang bertujuan atau mempunyai tujuan untukmembolehkan para Pengarah Syarikat mendapat faedah secara memperoleh saham atau debentur Syarikat atau mana-mana badankorporat lain, kecuali opsyen yang diberi kepada Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif di bawah ESOS II.Sejak akhir tahun kewangan yang lalu, tiada Pengarah yang menerima atau layak menerima faedah (selain faedah yang dinyatakan dalamNota 5 penyata kewangan ini) melalui kontrak yang dibuat oleh Syarikat atau badan korporat yang ada kaitan dengan Pengarah ataudengan firma di mana Pengarah menjadi ahli, atau sebuah syarikat di mana Pengarah mempunyai kepentingan kewangan yang utama.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON221Laporan PengarahKEPENTINGAN PENGARAH DALAM SAHAM DAN DEBENTURMenurut Daftar pegangan saham Pengarah, butir-butir kepentingan para Pengarah yang memegang jawatan pada akhir tahun kewangandalam saham Syarikat adalah seperti berikut:Bilangan saham biasa bernilai RM1.00 sesahamPadaPada1.9.2011 Diperoleh Dilupus 31.8.2012Penyata KewanganDatuk Wira Ir. Azman bin Mohd 4,375* 0 0 4,375*Dato’ Zainal Abidin bin Putih 1,562 0 0 1,562Dato’ Fuad bin Jaafar 78,125 0 0 78,125Tan Sri Dato’ Seri Siti Norma binti Yaakob 1,562 0 0 1,562Opsyen ke atas saham bernilai RM1.00 sesahamPada Opsyen Pada1.9.2011 diberikan Dilaksanakan 31.8.2012Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd 798,427 60,000 0 858,427* Melalui penama Tasec Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.Menurut Daftar Pengarah, para Pengarah lain tidak memegang sebarang opsyen ke atas saham dalam Syarikat.Selain daripada yang dinyatakan di atas, tiada Pengarah lain yang memegang jawatan pada akhir tahun kewangan yang memegangsaham sebarang kepentingan dalam saham dan debentur Syarikat dan badan korporat berkaitan.Laporan Tahunan 2012

222TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Laporan PengarahPenyata KewanganMAKLUMAT BERKANUN MENGENAI PENYATA KEWANGANSebelum penyata pendapatan disatukan, penyata pendapatan komprehensif dan penyata kedudukan kewangan Kumpulan dan Syarikatdisediakan, para Pengarah telah mengambil langkah-langkah sewajarnya:(a)untuk memastikan tindakan sewajarnya telah diambil berhubung dengan penghapusan hutang dan penyediaan peruntukan bagihutang ragu serta telah berpuas hati bahawa semua hutang lapuk yang diketahui telah dihapuskan dan juga peruntukan yangmemadai telah pun dibuat untuk hutang ragu; dan(b)untuk memastikan sebarang aset semasa selain daripada hutang, yang tidak mungkin direalisasikan dalam perjalanan biasaperniagaan, nilai aset tersebut seperti mana tercatat dalam rekod perakaunan Kumpulan dan Syarikat telah dikurangkan nilainyakepada suatu jumlah yang lebih berpatutan untuk direalisasikan.Pada tarikh Laporan ini, para Pengarah tidak mengetahui sebarang keadaan:(a)(b)(c)yang boleh menyebabkan jumlah yang boleh dihapus kira sebagai hutang lapuk atau jumlah peruntukan hutang ragu dalampenyata kewangan Kumpulan dan Syarikat tidak mencukupi yang akan membawa kesan ketara; atauyang boleh menimbulkan kekeliruan ke atas nilai yang diletakkan ke atas aset semasa dalam penyata kewangan Kumpulan danSyarikat; atauyang boleh mengakibatkan kaedah sedia ada penilaian aset atau tanggungan Kumpulan dan Syarikat mengelirukan dan tidaksesuai.Tiada tanggungan luar jangka atau tanggungan lain telah dikuatkuasakan atau berkemungkinan dikuatkuasakan dalam tempoh duabelas bulan selepas akhir tahun kewangan yang pada pendapat para Pengarah akan atau mungkin akan menjejaskan keupayaanKumpulan dan Syarikat untuk menunaikan kewajipan tanggungan tersebut apabila tiba masanya.Pada tarikh Laporan ini, tidak wujud:(a)(b)sebarang caj ke atas aset Kumpulan dan Syarikat yang telah timbul selepas berakhir tahun kewangan yang menjamin tanggunganmana-mana pihak lain; atausebarang tanggungan luar jangka Kumpulan dan Syarikat yang timbul sejak berakhir tahun kewangan.Pada tarikh Laporan ini, para Pengarah tidak mengetahui sebarang keadaan yang belum diambil kira dalam Laporan ini atau penyatakewangan boleh mengakibatkan kekeliruan terhadap sebarang jumlah yang dinyatakan dalam penyata kewangan.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON223Laporan PengarahMAKLUMAT BERKANUN MENGENAI PENYATA KEWANGAN (SAMB.)Pada pendapat para Pengarah:(a)pada tahun kewangan ini, keputusan operasi Kumpulan dan Syarikat tidak terjejas dengan ketara oleh sebarang perkara, urusniagaatau peristiwa penting dan berbentuk luar biasa selain yang didedahkan dalam penyata kewangan ini; danPenyata Kewangan(b)tidak timbul dalam tempoh antara akhir tahun kewangan dan tarikh Laporan ini sebarang perkara, urusniaga atau peristiwa pentingdan luar biasa yang mungkin akan menjejaskan dengan ketara keputusan operasi Kumpulan atau Syarikat bagi tahun kewangan dimana Laporan ini disediakan.JURUAUDITJuruaudit, PricewaterhouseCoopers, telah menyatakan kesanggupan mereka untuk meneruskan perkhidmatan.Ditandatangani bagi pihak Lembaga Pengarah, selaras dengan resolusi mereka bertarikh 31 Oktober 2012.TAN SRI LEO MOGGIEPENGERUSIDATUK WIRA IR. AZMAN MOHDPRESIDEN/KETUA PEGAWAI EKSEKUTIFLaporan Tahunan 2012

224TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Penyata Pendapatan Disatukanbagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012Penyata KewanganKumpulan SyarikatNota 2012 2011 2012 2011(Dinyatakan(Dinyatakansemula)semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaHasil 4 35,848.4 32,241.2 33,341.0 30,157.1Perbelanjaan operasi 5 (31,592.1) (30,956.4) (29,656.8) (28,779.3)Lain-lain pendapatan operasi 7 2,140.6 532.0 2,180.4 752.9Keuntungan operasi 6,396.9 1,816.8 5,864.6 2,130.7Kerugian tukaran wang asing 8 (252.2) (194.1) (225.8) (208.7)Bahagian hasil daripada entiti kawalan bersama 15 (0.2) 0.6 0 0Bahagian hasil daripada syarikat-syarikat bersekutu 16 27.0 92.8 0 0Keuntungan sebelum kos pembiayaan 6,171.5 1,716.1 5,638.8 1,922.0Pendapatan kewangan 9 188.7 319.1 304.8 404.6Pendapatan pembiayaan 9 (823.0) (878.5) (1,513.9) (1,711.5)Keuntungan sebelum cukai dan zakat 5,537.2 1,156.7 4,429.7 615.1Cukai dan zakat 10 (1,331.0) (192.2) (1,311.6) (36.8)Keuntungan bagi tahun kewangan 4,206.2 964.5 3,118.1 578.3Keuntungan diagihkan kepada:– Pemilik Syarikat 4,197.6 965.4 3,118.1 578.3– Kepentingan bukan kawalan 8.6 (0.9) 0 0Keuntungan bagi tahun kewangan 4,206.2 964.5 3,118.1 578.3SenSen(Dinyatakansemula)Pendapatan sesaham:– Asas 11(a) 76.82 17.71– Tercair 11(b) 76.63 17.67Dividen sesaham: Sen SenDividen interim (kasar) 12 0.38 4.5Dividen interim (single-tier) 12 4.71 0Dividen akhir dicadangkan (single-tier) 12 15.0 0Nota-nota di muka surat 236 hingga 363 membentuk sebahagian penting penyata kewangan ini.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON225Penyata Pendapatan Komprehensif Disatukanbagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012Kumpulan SyarikatNota 2012 2011 2012 2011(Dinyatakan(Dinyatakansemula)semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaKeuntungan bagi tahun kewangan 4,206.2 964.5 3,118.1 578.3Penyata KewanganPendapatan komprehensif lain:Perbezaan tukaran mata wang asing (51.2) (8.1) 0 0Jumlah pendapatan komprehensif bagi tahun kewangan 4,155.0 956.4 3,118.1 578.3Jumlah pendapatan komprehensif diagihkan kepada:– Pemilik Syarikat 4,146.4 957.3 3,118.1 578.3– Kepentingan bukan kawalan 8.6 (0.9) 0 0Jumlah pendapatan komprehensif bagi tahun kewangan 4,155.0 956.4 3,118.1 578.3Nota-nota di muka surat 236 hingga 363 membentuk sebahagian penting penyata kewangan ini.Laporan Tahunan 2012

226TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Penyata Kedudukan Kewangan Disatukanpada 31 Ogos 2012Penyata KewanganKumpulan SyarikatNota 2012 2011 1.9.2010 2012 2011 1.9.2010(Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakansemula) semula) semula) semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaASET BUKAN SEMASAHartanah, loji dan kelengkapan 13 64,769.9 61,861.4 58,895.3 61,271.8 60,483.0 60,028.8Anak-anak syarikat 14 0 0 0 2,964.2 3,916.3 3,443.4Entiti-entiti kawalan bersama 15 0.4 0.6 0 0 0 0Syarikat-syarikat bersekutu 16 491.2 407.8 245.7 213.0 218.2 110.6Pelaburan dalam sekuriti hutangtidak tersenarai 17 163.7 164.0 164.0 163.7 164.0 164.0Aset kewangan tersedia untukuntuk dijual 18 38.0 38.0 38.0 38.0 38.0 38.0Aset cukai tertunda 19 0 30.2 55.9 0 0 0Instrumen kewangan derivatif 20 116.3 89.9 53.4 0 0 0Penghutang jangka panjang 21 419.2 388.6 448.7 1,184.6 1,088.3 1,151.7Pajakan prabayar 22 3,789.3 3,161.0 2,606.1 3,539.1 2,930.3 2,380.069,788.0 66,141.5 62,507.1 69,374.4 68,838.1 67,316.5ASET SEMASAAset bukan semasa dipeganguntuk jualan 23 9.8 11.4 18.0 9.8 11.4 18.0Inventori 24 2,842.2 2,645.9 2,450.4 1,529.6 1,356.7 1,265.0Penghutang, deposit dan pendahuluan 25 6,988.7 6,022.1 5,200.4 4,963.3 3,724.9 3,453.6Aset cukai semasa 142.4 264.5 15.2 0 236.5 0Jumlah hutang daripadaanak-anak syarikat 26 0 0 0 1,939.3 2,447.2 2,573.0Jumlah hutang daripadasyarikat-syarikat bersekutu 62.6 14.6 5.7 61.6 14.6 5.3Pelaburan jangka pendek 0 0 113.3 0 0 113.3Aset kewangan pada nilai saksamamelalui keuntungan atau kerugian 27 9.1 8.6 8.6 9.1 8.6 8.6Instrumen kewangan derivatif 20 0 1.5 0 0 1.5 0Deposit, baki bank dan wang tunai 28 8,626.3 3,954.2 8,343.7 3,961.2 2,703.9 6,456.618,681.1 12,922.8 16,155.3 12,473.9 10,505.3 13,893.4Nota-nota di muka surat 236 hingga 363 membentuk sebahagian penting penyata kewangan ini.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON227Penyata Kedudukan Kewangan Disatukanpada 31 Ogos 2012Kumpulan SyarikatNota 2012 2011 1.9.2010 2012 2011 1.9.2010(Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakansemula) semula) semula) semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaTANGGUNGAN SEMASAPemiutang 29 5,746.6 5,571.4 5,276.9 3,485.6 3,549.8 3,439.6Jumlah hutang kepadaanak-anak syarikat 26 0 0 0 1,246.0 1,608.6 1,105.1Jumlah hutang kepadasyarikat-syarikat bersekutu 697.9 707.9 623.6 697.9 707.9 623.6Tanggungan cukai semasa 331.0 5.7 317.6 263.5 0 306.6Pendapatan tertunda 30 894.7 523.9 331.3 770.0 487.4 331.3Pinjaman jangka pendek 31 1,604.2 1,727.3 3,162.7 759.3 954.5 2,531.8Penghutang sewa beli danobligasi pajakan kewangan 33 55.1 49.1 2.6 671.6 384.8 163.0Penyata Kewangan9,329.5 8,585.3 9,714.7 7,893.9 7,693.0 8,501.0ASET SEMASA BERSIH 9,351.6 4,337.5 6,440.6 4,580.0 2,812.3 5,392.4JUMLAH ASET TOLAKTANGGUNGAN SEMASA 79,139.6 70,479.0 68,947.7 73,954.4 71,650.4 72,708.9TANGGUNGAN BUKAN SEMASAPinjaman 32 (21,467.6) (17,326.8) (17,932.9) (10,735.6) (11,219.7) (11,880.1)Jumlah hutang kepadaanak-anak syarikat 0 0 0 (2,383.4) (2,467.8) (2,796.7)Deposit pelanggan 34 (3,284.7) (3,084.9) (2,903.9) (3,093.8) (2,901.7) (2,731.3)Instrumen kewangan derivatif 20 (21.5) (44.1) (70.8) (21.5) (44.1) (70.8)Faedah pekerja 35 (4,489.7) (4,220.5) (3,866.3) (4,286.0) (4,043.7) (3,704.8)Tanggungan lain 36 (892.2) (910.0) (1,031.6) (496.7) (496.5) (567.2)Tanggungan cukai tertunda 19 (8,284.6) (7,852.2) (7,815.9) (6,589.3) (6,130.5) (6,204.3)Pendapatan tertunda 30 (2,291.2) (2,849.6) (2,710.9) (2,016.4) (2,454.8) (2,345.1)Geran pembangunan Kerajaan 37 (671.0) (627.2) (599.0) 0 0 0Penghutang sewa beli danobligasi pajakan kewangan 33 (1,338.8) (1,334.3) (63.5) (11,893.9) (12,565.5) (12,950.3)(42,741.3) (38,249.6) (36,994.8) (41,516.6) (42,324.3) (43,250.6)JUMLAH ASET BERSIH 36,398.3 32,229.4 31,952.9 32,437.8 29,326.1 29,458.3Nota-nota di muka surat 236 hingga 363 membentuk sebahagian penting penyata kewangan ini.Laporan Tahunan 2012

228TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Penyata Kedudukan Kewangan Disatukanpada 31 Ogos 2012Penyata KewanganKumpulan SyarikatNota 2012 2011 1.9.2010 2012 2011 1.9.2010(Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakansemula) semula) semula) semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaEKUITIModal saham 38 5,501.6 5,456.6 4,352.7 5,501.6 5,456.6 4,352.7Premium saham 39 4,529.1 4,332.6 5,354.2 4,529.1 4,332.6 5,354.2Penilaian semula dan rizab lain 40 648.7 689.4 682.8 1,051.9 1,041.3 1,015.5Keuntungan tersimpan 41 25,457.9 21,518.8 21,372.0 21,355.2 18,495.6 18,735.9MODAL DAN RIZABDIAGIHKAN KEPADA PEMILIKSYARIKAT 36,137.3 31,997.4 31,761.7 32,437.8 29,326.1 29,458.3KEPENTINGAN BUKAN KAWALAN 261.0 232.0 191.2 0 0 0JUMLAH EKUITI 36,398.3 32,229.4 31,952.9 32,437.8 29,326.1 29,458.3Sen Sen Sen(Dinyatakan (Dinyatakansemula) semula)ASET BERSIH SESAHAMDIAGIHKAN KEPADA PEMILIKSYARIKAT 656.9 586.4 729.7Nota-nota di muka surat 236 hingga 363 membentuk sebahagian penting penyata kewangan ini.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON229Penyata Perubahan dalam Ekuiti Disatukanbagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012Diagihkan kepada pemegang ekuiti SyarikatSaham Rizab Skim Penilaianbiasa opsyen semula dan KepentinganRM1.00 Premium saham rizab-rizab Keuntungan bukan JumlahNota sesaham saham pekerja lain tersimpan kawalan ekuitiRM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata KewanganKumpulanPada 1 September 2011(seperti dilaporkan sebelumnya) 5,456.6 4,332.6 156.6 532.8 19,701.5 91.6 30,271.7Pelarasan tahun sebelumnya 48 0 0 0 0 1,817.3 140.4 1,957.7Pada 1 September 2011(dinyatakan semula) 5,456.6 4,332.6 156.6 532.8 21,518.8 232.0 32,229.4Keuntungan bagi tahun kewangan 0 0 0 0 4,197.6 8.6 4,206.2Jumlah pendapatan komprehensif lain 0 0 0 (51.2) 0 0 (51.2)Jumlah pendapatan komprehensifbagi tahun kewangan 0 0 0 (51.2) 4,197.6 8.6 4,155.0Realisasi penilaian semula rizab 40 0 0 0 (14.5) 14.5 0 0Urusniaga dengan pemilik:Perubahan dalam kepentingan pemilikandalam anak syarikat 0 0 0 0 0 21.9 21.9Dividen dibayar bagi tahunkewangan 2012 12 0 0 0 0 (273.0) 0 (273.0)Dividen dibayar kepada kepentinganbukan kawalan 0 0 0 0 0 (1.5) (1.5)Skim Opsyen Saham Pekerja:– Opsyen diberi 0 0 25.0 0 0 0 25.0Terbitan modal saham:– Opsyen saham 38, 39 45.0 196.5 0 0 0 0 241.5Jumlah urusniaga dengan pemilik 45.0 196.5 25.0 0 (273.0) 20.4 13.9Pada 31 Ogos 2012 5,501.6 4,529.1 181.6 467.1 25,457.9 261.0 36,398.3Nota-nota di muka surat 236 hingga 363 membentuk sebahagian penting penyata kewangan ini.Laporan Tahunan 2012

230TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Penyata Perubahan dalam Ekuiti Disatukanbagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012Penyata KewanganDiagihkan kepada pemegang ekuiti SyarikatSaham Rizab Skim Penilaianbiasa opsyen semula dan KepentinganRM1.00 Premium saham rizab-rizab Keuntungan bukan JumlahNota sesaham saham pekerja lain tersimpan kawalan ekuitiRM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaKumpulanPada 1 September 2010(seperti dilaporkan sebelumnya) 4,352.7 5,354.2 122.5 560.3 20,020.6 42.9 30,453.2Pelarasan tahun terdahulu 48 0 0 0 0 1,351.4 148.3 1,499.7Pada 1 September 2010(dinyatakan semula) 4,352.7 5,354.2 122.5 560.3 21,372.0 191.2 31,952.9Keuntungan bagi tahun kewangan 0 0 0 0 965.4 (0.9) 964.5Jumlah pendapatan komprehensif lain 0 0 0 (8.1) 0 0 (8.1)Jumlah pendapatan komprehensifbagi tahun kewangan 0 0 0 (8.1) 965.4 (0.9) 956.4Realisasi penilaian semula rizab 40 0 0 0 (19.4) 19.4 0 0Urusniaga dengan pemilik:Dividen dibayar bagitahun kewangan berakhir:– 31.08.2010 12 0 0 0 0 (654.0) 0 (654.0)– 31.08.2011 12 0 0 0 0 (184.0) 0 (184.0)Penetapan semula tanggungankepada kepentingan luar kawalan 0 0 0 0 0 41.7 41.7Skim Opsyen Saham Pekerjaopsyen diberi 0 0 34.1 0 0 0 34.1Terbitan modal saham:– Opsyen saham 38, 39 13.8 68.5 0 0 0 0 82.3– Saham bonus 1,090.1 (1,090.1) 0 0 0 0 0Jumlah urusniaga dengan pemilik 1,103.9 (1,021.6) 34.1 0 (838.0) 41.7 (679.9)Pada 31 Ogos 2011 (dinyatakan semula) 5,456.6 4,332.6 156.6 532.8 21,518.8 232.0 32,229.4Nota-nota di muka surat 236 hingga 363 membentuk sebahagian penting penyata kewangan ini.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON231Penyata Perubahan dalam Ekuiti Disatukanbagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012Tidak boleh diagihkan Boleh diagihkanSaham Rizab Skim Penilaianbiasa opsyen semula danRM1.00 Premium saham rizab-rizab Keuntungan JumlahNota sesaham saham pekerja lain tersimpan ekuitiRM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata KewanganSyarikatPada 1 September 2011(seperti dilaporkan sebelumnya) 5,456.6 4,332.6 156.5 884.8 18,630.5 29,461.0Pelarasan tahun terdahulu 48 0 0 0 0 (134.9) (134.9)Pada 1 September 2011 (dinyatakan semula) 5,456.6 4,332.6 156.5 884.8 18,495.6 29,326.1Keuntungan bagi tahun kewangan 0 0 0 0 3,118.1 3,118.1Jumlah pendapatan komprehensifbagi tahun kewangan 0 0 0 0 3,118.1 3,118.1Realisasi penilaian semula rizab 40 0 0 0 (14.5) 14.5 0Urusniaga dengan pemilik:Dividen dibayar bagi tahun kewangan 2012 12 0 0 0 0 (273.0) (273.0)Skim Opsyen Saham Pekerja:– Opsyen diberikan 0 0 25.1 0 0 25.1Terbitan modal saham:– Opsyen saham 38, 39 45.0 196.5 0 0 0 241.5Jumlah urusniaga dengan pemilik 45.0 196.5 25.1 0 (273.0) (6.4)Pada 31 Ogos 2012 5,501.6 4,529.1 181.6 870.3 21,355.2 32,437.8Nota-nota di muka surat 236 hingga 363 membentuk sebahagian penting penyata kewangan ini.Laporan Tahunan 2012

232TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Penyata Perubahan dalam Ekuiti Disatukanbagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012Penyata KewanganTidak boleh diagihkan Boleh diagihkanSaham Rizab Skim Penilaianbiasa opsyen semula danRM1.00 Premium saham rizab-rizab Keuntungan JumlahNota sesaham saham pekerja lain tersimpan ekuitiRM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaSyarikatPada 1 September 2010(seperti dilaporkan sebelumnya) 4,352.7 5,354.2 111.3 904.2 19,030.5 29,752.9Pelarasan tahun terdahulu 48 0 0 0 0 (294.6) (294.6)Pada 1 September 2010 (dinyatakan semula) 4,352.7 5,354.2 111.3 904.2 18,735.9 29,458.3Keuntungan bagi tahun kewangan 0 0 0 0 578.3 578.3Jumlah pendapatan komprehensifbagi tahun kewangan 0 0 0 0 578.3 578.3Realisasi penilaian semula rizab 40 0 0 0 (19.4) 19.4 0Urusniaga dengan pemilik:Dividen dibayar bagi tahun kewangan berakhir:– 31.08.2010 12 0 0 0 0 (654.0) (654.0)– 31.08.2011 12 0 0 0 0 (184.0) (184.0)Skim Opsyen Saham Pekerja:– opsyen diberikan 0 0 45.2 0 0 45.2Terbitan modal saham:– Opsyen saham 38, 39 13.8 68.5 0 0 0 82.3– Saham bonus 1,090.1 (1,090.1) 0 0 0 0Jumlah urusniaga dengan pemilik 1,103.9 (1,021.6) 45.2 0 (838.0) (710.5)Pada 31 Ogos 2011 (dinyatakan semula) 5,456.6 4,332.6 156.5 884.8 18,495.6 29,326.1Nota-nota di muka surat 236 hingga 363 membentuk sebahagian penting penyata kewangan ini.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON233Penyata Aliran Tunai Disatukanbagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012KumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011(Dinyatakan(DinyatakanSemula)Semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaALIRAN TUNAI DARIPADA AKTIVITI OPERASIKeuntungan bagi tahun kewangan 4,206.2 964.5 3,118.1 578.3Pelarasan bagi:Cukai dan zakat 1,331.0 192.2 1,311.6 36.8Hartanah, loji dan peralatan:– Susut nilai 4,268.1 4,061.9 4,033.6 3,952.8– Hapus kira 44.4 35.5 31.3 34.8– Keuntungan daripada pelupusan (5.8) (1.4) (5.8) (1.4)Peruntukan bagi faedah persaraan 877.5 859.6 840.3 818.4Peruntukan bagi opsyen saham 25.0 34.1 21.2 29.8Kerugian tukaran wang asing 230.8 227.0 213.1 244.1Keuntungan atas:– Pelupusan aset bukan semasa dipegang untuk jualan (1.8) (43.3) (1.8) (43.3)– Penebusan saham keutamaan dalam anak syarikat 0 0 (56.8) (259.7)– Pelupusan pelaburan jangka pendek (0.2) (5.0) (0.1) (5.0)Bahagian hasil daripada entiti kawalan bersama 0.2 (0.6) 0 0Bahagian hasil daripada syarikat bersekutu (54.4) (62.9) 0 0Muhibah negatif daripada pengambilalihan syarikat bersekutu 27.4 (29.9) 0 0Pendapatan dividen 0 (5.4) (108.2) (88.2)Pendapatan faedah (172.2) (319.1) (316.5) (434.8)Faedah atas pinjaman 664.3 865.3 414.1 582.7Pelepasan pendapatan tertunda (928.2) (652.8) (811.4) (595.2)Pelepasan geran pembangunan Kerajaan (77.0) (64.6) 0 0Peruntukan bagi kemerosotan nilai:– Penghutang 122.9 100.5 111.6 66.3– Jumlah hutang daripada anak-anak syarikat 0 0 292.8 187.7Kerugian kemerosotan nilai:– Penghutang (141.1) (24.5) (125.2) (19.1)– Jumlah hutang daripada entiti-entiti kawalan bersama (0.5) (3.2) (0.5) (3.2)Peruntukan bagi kerugian kemerosotan nilaidaripada pelaburan dalam anak syarikat 0 0 774.1 0Masuk kira penurunan nilai dalam sekuriti boleh niaga (0.5) 0 (0.5) 0Peruntukan bagi inventori usang 132.9 109.2 132.9 109.2Masuk kira inventori usang (111.8) (117.8) (111.8) (117.7)Inventori dihapus kira 18.6 22.9 18.4 21.4Perubahan dalam nilai saksama derivatif dan pelunasan (50.1) (78.1) (6.5) 5.1Penyata Kewangan10,405.7 6,064.1 9,768.0 5,099.8Nota-nota di muka surat 236 hingga 363 membentuk sebahagian penting penyata kewangan ini.Laporan Tahunan 2012

234TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Penyata Aliran Tunai Disatukanbagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012Penyata KewanganKumpulan Syarikat2012 2011 2012 2011(Dinyatakan(DinyatakanSemula)Semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaALIRAN TUNAI DARIPADA AKTIVITI OPERASI (SAMBUNGAN)Inventori (236.0) (209.8) (212.4) (104.5)Penghutang (1,594.7) (1,296.2) (1,898.4) (271.3)Pemiutang 21.3 533.3 (421.5) (485.5)Jumlah hutang daripada anak-anak syarikat 0 0 (410.7) (505.2)Jumlah hutang daripada/kepada syarikat-syarikat bersekutu (58.0) 75.4 (57.1) 75.0Jumlah hutang kepada entiti-entiti kawalan bersama 0.5 3.1 0.6 3.1Tunai dijana daripada operasi 8,538.8 5,169.9 6,768.5 3,811.4Ganjaran pekerja dibayar (608.3) (505.4) (598.0) (479.5)Sumbangan diterima 777.4 949.3 655.6 861.0Deposit pelanggan diterima 199.8 181.0 192.1 170.5Cukai dan zakat dibayar (432.1) (696.8) (352.9) (653.7)Aliran tunai bersih daripada aktiviti operasi 8,475.6 5,098.0 6,665.3 3,709.7ALIRAN TUNAI DARIPADA AKTIVITI PELABURANPelaburan tambahan dalam:– Anak syarikat 0 0 (91.9) (437.2)– Syarikat-syarikat bersekutu (91.9) (113.3) 0 (112.9)Hasil daripada penebusan:– Saham keutamaan boleh tebus dalam anak syarikat 0 0 494.0 850.0– Nota pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu 5.2 5.2 5.2 5.2Pendapatan dividen diterima 25.4 56.4 86.8 76.5Pendapatan faedah diterima 166.7 308.0 138.7 274.0Hartanah, loji dan peralatan:– Tambahan (7,004.4) (5,655.9) (4,655.4) (4,257.7)– Hasil daripada pelupusan 6.0 2.0 6.0 2.0Hasil daripada pelupusan aset bukan semasa dipegang untuk jualan 18.3 67.0 18.3 67.0Hasil daripada pelupusan pelaburan jangka pendek 0.2 118.3 0.2 118.3Aliran tunai bersih daripada aktiviti pelaburan (6,874.5) (5,212.3) (3,998.1) (3,414.8)Nota-nota di muka surat 236 hingga 363 membentuk sebahagian penting penyata kewangan ini.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON235Penyata Aliran Tunai Disatukanbagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012KumpulanSyarikatNota 2012 2011 2012 2011(Dinyatakan)(Dinyatakan)Semula)Semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaALIRAN TUNAI DARIPADA AKTIVITI PEMBIAYAANGeran pembangunan Kerajaan diterima 120.8 92.8 0 0Hasil daripada terbitan saham 241.5 82.3 241.5 82.3Pinjaman jangka panjang:– Hasil 4,888.2 438.6 0 0– Pembayaran balik (1,275.1) (3,100.1) (824.5) (2,531.2)Pinjaman jangka pendek:– Hasil 353.5 332.7 0 0– Pembayaran balik (329.6) (284.5) 0 0Faedah dibayar (675.2) (995.8) (553.9) (760.7)Dividen dibayar kepada pemegang saham (273.0) (838.0) (273.0) (838.0)Dividen dibayar kepada kepentingan luar kawalan (1.5) 0 0 0Terbitan saham kepada kepentingan luar kawalan 21.9 0 0 0Penyata KewanganAliran tunai bersih daripada/(digunakan dalam) aktiviti pembiayaan 3,071.5 (4,272.0) (1,409.9) (4,047.6)PERTAMBAHAN/(PENGURANGAN) BERSIH DALAMDEPOSIT, BAKI BANK DAN WANG TUNAI 4,672.6 (4,386.3) 1,257.3 (3,752.7)KESAN PERUBAHAN DALAM MATA WANG ASING (0.5) (3.2) 0 0DEPOSIT, BAKI BANK DAN WANG TUNAIPADA AWAL TAHUN KEWANGAN 3,954.2 8,343.7 2,703.9 6,456.6DEPOSIT, BAKI BANK DAN WANG TUNAIPADA AKHIR TAHUN KEWANGAN 28 8,626.3 3,954.2 3,961.2 2,703.9Tunai di bank, dipegang sebagai amanah* (97.9) (465.7) 0 0Akaun rizab hutang** 32(b)(i) (218.6) (225.2) 0 0Dana daripada MOF*** (2.5) (5.2) 0 0TUNAI DAN BERSAMAAN TUNAIPADA AKHIR TAHUN KEWANGAN 8,307.3 3,258.1 3,961.2 2,703.9* Tunai di bank dan dipegang sebagai amanah selaras dengan geran yang diberikan kepada anak-anak syarikat oleh KerajaanMalaysia untuk sebuah projek modal yang ditentukan.** Akaun rizab hutang berkaitan dengan deposit yang ditempatkan dengan institusi kewangan berlesen adalah sebahagian daripadaobligasi sekuriti untuk pembiayaan bon.*** Dana Kementerian Kewangan (MOF) diberikan kepada sebuah anak syarikat di bawah pakej rangsangan untuk program latihan.Nota-nota di muka surat 236 hingga 363 membentuk sebahagian penting penyata kewangan ini.Laporan Tahunan 2012

236TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan1 MAKLUMAT AMAktiviti utama Kumpulan dan Syarikat adalah penjanaan, penghantaran, pembahagian dan penjualan tenaga elektrik dan jugadalam jadual seperti di Nota 14 penyata kewangan.Sepanjang tahun kewangan ini, tidak terdapat sebarang perubahan ketara dalam aktiviti-aktiviti tersebut.Syarikat adalah sebuah syarikat tanggungan awam berhad, ditubuhkan dan berada di Malaysia serta disenaraikan di Papan UtamaBursa Malaysia Securities Berhad.Alamat berdaftar Syarikat adalah Pejabat Setiausaha Syarikat, Tingkat 2, Ibu Pejabat Tenaga Nasional Berhad, No. 129, Jalan Bangsar,59200 Kuala Lumpur, Malaysia.2 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMAMelainkan dinyatakan sebaliknya, dasar perakaunan berikut telah diterima pakai secara konsisten dalam semua perkara yangdianggap penting berkaitan penyata kewangan. Penyampaian dasar ini telah diterima pakai secara konsisten dalam semua tahunmelainkan dinyatakan sebaliknya.(a)Asas penyediaanPenyata kewangan Kumpulan dan Syarikat telah disediakan selaras dengan peruntukan Akta Syarikat 1965 dan PiawaianPelaporan Kewangan (‘FRS’), Piawaian Perakaunan MASB Yang Diluluskan di Malaysia untuk Entiti Selain daripada EntitiPersendirian.Penyata kewangan ini telah disediakan berdasarkan konvensyen kos sejarah kecuali yang mana dinyatakan dalam ringkasandasar-dasar perakaunan utama ini.Penyediaan penyata kewangan adalah selaras dengan FRS, yang memerlukan penggunaan beberapa anggaran dan andaianperakaunan kritikal yang akan memberi kesan ke atas jumlah aset dan tanggungan yang dilaporkan daripada aset dantanggungan serta pendedahan aset-aset dan tanggungan luar jangka pada tarikh penyata kewangan dan jumlah hasil danperbelanjaan yang dilaporkan sepanjang tempoh laporan. Ia juga memerlukan para Pengarah membuat penilaian dalamproses pelaksanaan dasar perakaunan Kumpulan. Meskipun anggaran dan pertimbangan ini adalah berdasarkan padapengetahuan terbaik para Pengarah berhubung peristiwa dan tindakan semasa, keputusan yang sebenar berkemungkinanberbeza.Perkara yang melibatkan tahap pertimbangan yang lebih tinggi atau rumit, ataupun perkara di mana andaian dan anggaranadalah penting kepada penyata kewangan, didedahkan dalam Nota 3 penyata kewangan ini.Penyata kewangan telah diluluskan untuk terbitan selaras dengan resolusi Lembaga Pengarah pada 31 Oktober 2012.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON237Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 20122 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(a)Asas penyediaan (sambungan)(i)Piawaian, pindaan kepada piawaian yang diterbitkan, dan pentafsiran Jawatankuasa Interpretasi (“IC”) dan penambahbaikanyang berkuatkuasa.Piawaian perakaunan baru, pindaan kepada piawaian yang diterbitkan dan pentafsiran IC serta penambahbaikan kepadapiawaian yang berkuatkuasa ke atas tahun kewangan Kumpulan Syarikat mulai 1 September 2011 adalah seperti berikut:Penyata Kewangan• Pindaan kepada FRS 2 “Bayaran Berasaskan Saham” dan “Penyelesaian Tunai Kumpulan Transaksi PembayaranBerasaskan Saham”• Pindaan kepada FRS 7 “Instrumen Kewangan: Pendedahan – Menambah baik Pendedahan TentangInstrumen Kewangan”• Interpretasi IC 4 “Menentukan Sesuatu Pengaturan Mengandungi Pajakan”• Pindaan kepada Interpretasi IC 14 “Prapembayaran Keperluan Pembiayaan Minimum”• Pindaan kepada Interpretasi IC 19 “Menghapuskan Liabiliti Kewangan dengan Instrumen Ekuiti”• Penambahbaikan kepada FRS (2010)Satu ringkasan kesan penting piawaian perakaunan baru, pindaan dan penambahbaikan kepada piawaian danInterpretasi IC ke atas penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat yang diterbitkan dan sedia ada dinyatakan dalam Nota48 penyata kewangan.Nota-nota kepada baki setakat 1 September 2010 yang telah dinyatakan semula disebabkan oleh perubahan dasarperakaunan telah dinyatakan dalam penyata kewangan sementara Nota kepada baki tidak terjejas belum dimasukkan.(ii)Piawaian dan penggunaan awal oleh Kumpulan dan SyarikatKumpulan dan Syarikat tidak mengguna pakai lebih awal sebarang piawaian perakaunan baru, pindaan danpenambahbaikan kepada piawaian diterbitkan dan sedia ada dan Pentafsiran IC.(iii)Piawaian, pindaan kepada piawaian yang diterbitkan, Interpretasi IC dan penambahbaikan piawaian sedia ada yangberkaitan dengan Kumpulan dan Syarikat tetapi belum berkuatkuasa.Dalam tahun kewangan akan datang, Kumpulan akan mengguna pakai rangka kerja pematuhan IFRS yang baru, PiawaianPelaporan Kewangan Malaysia (“MFRS”). Dalam mengguna pakai rangka kerja baru ini, Kumpulan akan menerima pakaiMFRS 1 “Penerapan MFRS kali pertama”.Kumpulan akan menerima pakai piawaian baru, pindaan kepada piawaian dan interpretasi dalam tempoh berikut:(i) Tahun kewangan bermula pada/selepas 1 September 2012• Semakan semula MFRS 124 “Pendedahan Pihak Berkaitan” (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2012) menghapuskanpengecualian untuk membuat pendedahan urus niaga antara entiti berkaitan kerajaan dan kerajaan dankesemua entiti berkaitan kerajaan yang lain. Pendedahan baru yang berikut adalah diperlukan bagi entitiberkaitan kerajaan:– Nama kerajaan dan sifat hubungan mereka;– Bentuk dan jumlah setiap transaksi penting secara individu; dan– Tahap sebarang transaksi yang secara kolektif penting, sama ada kualitatif atau kuantitatif.Laporan Tahunan 2012

238TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan2 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(a)Asas Penyediaan (sambungan)(iii) Piawaian, pindaan kepada piwaian yang diterbitkan, Interpretasi IC dan penambahbaikan piawaian sedia ada yang bolehdiguna pakai tetapi belum lagi berkuatkuasa. (sambungan)(i)Tahun kewangan bermula pada/selepas 1 September 2012 (sambungan)• Pindaan kepada MFRS 112 “Cukai-Pendapatan” (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2012) memperkenalkanpengecualian daripada prinsip sedia ada dalam mengukur aset cukai tertunda atau liabiliti-liabiliti pelaburanhartanah pada nilai saksama. MFRS 112 pada masa ini, memerlukan sebuah entiti mengukur cukai tertundaberkaitan aset dengan mengira sama ada sebuah entiti itu menjangka memperoleh semula jumlah bawaanasetnya sama ada melalui penggunaan atau penjualannya. Sememangnya adalah sukar dan subjektif untukmenilai sama ada perolehan boleh diraih semula akan melalui penggunaan atau penjualan apabila aset diukurmenggunakan model nilai MFRS 140 “Hartanah Pelaburan.” Berikutan pindaan, Interpretasi IC 121 “CukaiPendapatan – perolehan semula daripada penilaian semula aset tidak susut nilai” tidak akan lagi digunakanterhadap hartanah pelaburan yang dibawa pada nilai saksama. Pindaan juga memasukkan MFRS 112 garispanduan yang ada sebelum ini dalam Interpretasi IC 121 yang ditarik balik.• Pindaan kepada MFRS 7 “Instrumen Kewangan: Pendedahan terhadap pemindahan aset kewangan”(berkuatkuasa mulai 1 Januari 2012) menggalakkan ketelusan dalam melaporkan transaksi-transaksi pemindahandan meningkatkan pemahaman pengguna tentang pendedahan risiko berkaitan pemindahan-pemindahan asetkewangan dan kesannya kepada kedudukan kewangan sesebuah entiti, terutamanya yang terlibat dalampensekuritian aset kewangan.• Pindaan kepada MFRS 101 “Pembentangan perkara-perkara pendapatan komprehensif lain (berkuatkuasa mulai1 Julai 2012 ” memerlukan entiti-entiti berkaitan mengasingkan perkara-perkara atau item-item yang dibentangdalam “pendapatan komprehensif lain” (OCI) dalam penyata pendapatan tersebut kepada dua kumpulan,berdasarkan sama ada mereka boleh dikitar semula untuk mendapat keuntungan atau kerugian pada masaakan datang. Pindaan tidak menyatakan perkara-perkara yang perlu dibentangkan dalam OCI.(ii) Tahun Kewangan bermula pada/selepas 1 September 2013• MFRS 10 “Penyata kewangan disatukan” (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) mengubah takrif kawalan.Seorang pelabur mengawal seorang penerima pelaburan apabila ia didedahkan, atau mempunyai hak, untukpulangan-pulangan berubah-ubah dari penglibatannya dengan penerima pelaburan dan berkeupayaanmempengaruhi pulangan melalui kuasanya terhadap penerima pelaburan. Kawalan diwujudkan sebagai dasaruntuk menentukan entiti-entiti yang mana disatukan dalam penyata kewangan dan menetapkan keperluanperakaunan untuk penyediaan penyata kewangan yang disatukan. Ia menggantikan semua panduan danpenyatuan dalam MFRS 127 “Penyatuan dan penyata kewangan berasingan” dan Interpretasi IC 112 “Penyatuan– Entiti tujuan khusus”.• MFRS 11 “Pengaturan bersama” (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) memerlukan satu pihak yang terlibatdalam pengaturan bersama menetapkan bentuk pengaturan itu dengan melalui penilaian hak-hak dankewajipan-kewajipannya yang timbul, berbanding segi perundangan. Terdapat dua jenis pengaturan bersama:operasi bersama dan usaha sama. Operasi bersama timbul apabila pengendali bersama mempunyai hakterhadap aset-aset dan kewajipan-kewajipan berkaitan dengan pengaturan dan turut mengambilkirakepentingannya dalam aset, liabiliti-liabiliti, pendapatan dan perbelanjaan. Usaha sama timbul apabilapengendali bersama mempunyai hak bagi aset bersih dalam pengaturan dan oleh itu, ekuiti menentukankepentingannya. Penyatuan berkadar dalam usaha sama tidak lagi dibenarkan.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON239Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 20122 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(a)Asas penyediaan (sambungan)(iii) Piawaian, pindaan kepada piwaian yang diterbitkan, Interpretasi IC dan penambahbaikan piawaian sedia ada yang bolehdiguna pakai tetapi belum berkuatkuasa. (sambungan)(ii)Tahun kewangan bermula pada/selepas 1 September 2013 (sambungan)Penyata Kewangan• MFRS 12 “Pendedahan kepentingan dalam entiti-entiti lain” (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) menetapkankeperluan pendedahan pelaporan entiti-entiti di bawah dua standard baru, iaitu MFRS 10 dan MFRS 11, sebagaimenggantikan keperluan semasa yang terdapat dalam MFRS 128 “Pelaburan dalam syarikat-syarikat bersekutu”.Entiti-entiti dikehendaki mendedahkan maklumat yang boleh membantu para pembaca penyata kewanganmenilai sifat, risiko-risiko dan kesan kewangan berkaitan dengan kepentingan entiti dalam syarikat subsidiari,syarikat-syarikat bersekutu, pengaturan bersama dan entiti-entiti berstruktur tidak disatukan.• MFRS 13 “Pengukuran nilai saksama” (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) bertujuan memperbaiki ketekalan danmengurangkan kerumitan dengan menyediakan definisi tepat tentang nilai saksama dan sumber tunggal bagipengukuran nilai saksama serta keperluan pendedahan untuk kegunaan menyeluruh MFRSs. Keperluan itu tidakmemperluaskan penggunaan perakaunan nilai saksama tetapi menyediakan panduan tentang pemakaiannyasekiranya telah dipakai atau pemakaiannya dibenarkan oleh standard lain. Peningkatan keperluan membuatpendedahan adalah menyamai dengan apa yang terdapat dalam MFRS 7 “Instrumen kewangan: Pendedahan”,tetapi diterima pakai ke atas kesemua aset dan liabiliti yang diukur pada nilai saksama.• FRS 127 “Penyata kewangan berasingan ”(berkuatkuasa 1 Januari 2013) yang disemak semula meliputiperuntukan terhadap penyata kewangan berasingan yang ditinggalkan selepas peruntukan kawalan MFRS 127dimasukkan dalam MFRS 10 yang baru.• MFRS 128 “Pelaburan dalam syarikat-syarikat sekutu dan usaha sama” (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) yangdisemak semula meliputi keperluan mengadakan usahasama, dan juga syarikat-syarikat sekutu, diambil kiradaripada segi ekuiti berikutan terbitan MFRS 11.• Pindaan kepada MFRS 1 “Pemakaian MFRS kali pertama: Pinjaman Kerajaan” (berkuatkuasa mulai 1 Januari2013) menyediakan pelepasan kepada pengguna kali pertama daripada permohonan retrospektif MFRS 120“Perakaunan Geran Kerajaan dan Pendedahan Bantuan Kerajaan” bagi pinjaman kerajaan pada kadar faedahsedia ada di bawah pasaran pada tarikh peralihan kepada MFRS.• Pindaan kepada MFRS 7 “Instrumen Kewangan: Pendedahan” (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013)mengkehendaki pendedahan maklumat kuantitatif lebih luas berkaitan pengenalpastian instrumen kewanganyang diimbangi dalam penyata kewangan dan apa yang tertakluk kepada jaring induk atau pengaturan serupatanpa mengira sama ada mereka diimbangi.• Pindaan kepada MFRS 119 “Manfaat pekerja” (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) membuat perubahan pentingterhadap pengiktirafan dan pengukuran perbelanjaan faedah pencen tertakrif dan faedah pemberhentian sertapendedahan faedah semua pekerja. Untung rugi aktuari tidak lagi akan tertunda menggunakan pendekatankoridor. MFRS 119 akan ditarik balik pada permohonan pindaan ini.Laporan Tahunan 2012

240TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan2 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(a)Asas penyediaan (sambungan)(iii) Piawaian, pindaan kepada piwaian yang diterbitkan, Interpretasi IC dan penambahbaikan piawaian sedia ada yang bolehdiguna pakai tetapi belum berkuatkuasa. (sambungan)(iii) Tahun kewangan bermula pada/selepas 1 September 2014• Pindaan kepada MFRS 132 “Instrumen kewangan: Pembentangan” (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2014) tidakmengubah model imbangan semasa dalam MFRS 132. Pindaan itu menjelaskan makna ‘kini mempunyai haktolakan boleh dikuatkuasakan secara sah,’ dan hak tolakan mesti ada pada hari ini (bukan bergantung padaperistiwa masa depan) dan boleh dikuatkuasa secara sah untuk semua pihak bertentangan dalam perjalananurusan yang normal. Ini menjelaskan bahawa beberapa mekanisme penyelesaian kasar dengan ciri-ciri yangbersamaan penyelesaian bersih, akan memuaskan kreteria imbangan MFRS 132.(iv) Tahun kewangan bermula pada/selepas 1 September 2015• MFRS 9 “Instrumen kewangan – pengkelasan dan pengukuran aset kewangan dan liabiliti kewangan”(berkuatkuasa mulai 1 Januari 2015) menggantikan pengkelasan berganda dan model-model pengukuranMFRS 139 dengan model tunggal hanya mempunyai dua kategori pengelasan: kos terlunas dan nilai saksama.Asas pengkelasan bergantung kepada model perniagaan entiti dalam menguruskan aset kewangan dan ciri-cirialiran tunai kontraktual aset kewangan.• Perakaunan dan pembentangan liabiliti kewangan dan menyah iktiraf instrumen kewangan ditempatkansemula dari MFRS 139, tanpa perubahan, kecuali liabiliti kewangan ditetapkan pada nilai saksama melaluiuntung atau rugi (“FVTPL”). Entiti dengan liabiliti kewangan ditetapkan pada FVTPL mengiktiraf perubahandalam nilai saksama disebabkan perubahan risiko kredit liabiliti secara langsung dalam pendapatan komprehensiflain (OCI). Berikutan itu, tiada amaun dalam OCI dikitar semula untuk untung atau rugi tetapi keuntungan ataukerugian terkumpul mungkin dipindahkan dalam ekuiti.Panduan dalam MFRS 139 terhadap kemerosotan nilai aset kewangan dan perakaunan lindung nilai terusdiguna pakai.MFRS 7 memerlukan pendedahan terhadap peralihan daripada MFRS 139 kepada MFRS 9.(v)Kesan yang timbul daripada permohonan awal piawaian di atas dalam penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat.• Kumpulan masih belum selesai membuat penilaiannya terhadap perbezaan kesan kewangan antara PiawaianPelaporan Kewangan dan piawaian perakaunan di bawah Rangka Kerja MFRS. Sehubungan itu, prestasikewangan yang disatukan dan kedudukan kewangan seperti mana dinyatakan dalam penyata kewangan inibagi tahun berakhir pada 31 Ogos 2012 boleh berbeza jika disediakan di bawah rangka kerja MFRS.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON241Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 20122 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(b)Anak-anak syarikat dan asas penyatuan(i)Anak-anak syarikatAnak-anak syarikat adalah syarikat atau entiti-entiti lain (termasuk entiti untuk tujuan khas) di mana Kumpulanmempunyai kuasa untuk melaksanakan kawalan ke atas dasar kewangan dan operasi untuk memperoleh manfaatdaripada aktiviti mereka, umumnya diserta dengan pegangan saham lebih daripada setengah hak mengundi. Kewujudandan kesan hak undi berpotensi yang kini boleh dilaksanakan atau boleh ditukar dipertimbangkan, apabila menilai samaada Kumpulan mengawal entiti yang lain.Penyata KewanganDalam penyata kewangan berasingan Syarikat, pelaburan dalam anak-anak syarikat dinyatakan pada kos tolak kerugiankemerosotan nilai terkumpul. Daripada pelupusan pelaburan sedemikian, perbezaan antara kutipan pelupusan bersih danjumlah bawaannya dimasukkan dalam penyata pendapatan.(ii)Asas penyatuanPenyata kewangan disatukan merangkumi penyata kewangan Syarikat dan anak-anak syarikatnya. Penyata kewangananak-anak syarikat disediakan bagi tempoh laporan yang sama dengan Syarikat.Anak-anak syarikat disatukan dari tarikh Kumpulan memperoleh kawalan dan terus disatukan sehingga ke tarikh kawalantersebut tamat. Dalam menyediakan penyata kewangan yang disatukan, baki dalam kumpulan, transaksi dan keuntunganatau kerugian tidak direalisasi bagi keuntungan atau kerugian dihapuskan sepenuhnya. Dasar perakaunan yang seragamdiguna pakai dalam penyata kewangan disatukan bagi transaksi dan peristiwa dalam keadaan yang sama.Pertimbangan yang dipindahkan bagi pengambilalihan sebuah anak syarikat adalah nilai saksama aset yang dipindahkan,tanggungan yang ditanggung dan kepentingan ekuiti yang diterbitkan oleh Kumpulan. Pertimbangan yang dipindahkantermasuk nilai saksama sebarang aset atau tanggungan yang terhasil daripada pengaturan pertimbangan luar jangka. Kosberkaitan pengambilalihan dibelanjakan apabila ditanggung. Aset dan tanggungan diambil alih yang boleh dikenal pastidan tanggungan luar jangka yang ditanggung dalam pergabungan perniagaan diukur pada permulaan pada nilaisaksama pada tarikh pengambilalihan.Dalam gabungan perniagaan yang dicapai secara berperingkat, kepentingan ekuiti yang dipegang sebelumnya diukursemula pada nilai saksama tarikh pengambilalihan dan keuntungan atau kerugian yang terhasil diiktiraf dalam untung rugi.Lebihan pertimbangan yang dipindahkan, jumlah sebarang kepentingan bukan kawalan dalam syarikat yang diambilalihdan nilai saksama tarikh pengambilalihan sebarang kepentingan ekuiti sebelumnya dalam syarikat pengambilalihan keatas nilai saksama bahagian Kumpulan daripada aset bersih yang boleh dikenal pasti yang diambil alih dicatatkan sebagaimuhibah. Jika ini kurang daripada nilai saksama aset bersih anak syarikat yang diambil alih dalam kes pembelian murah,keuntungan diiktiraf dalam keuntungan dan kerugian. Rujuk Nota 2(f) dasar perakaunan mengenai muhibah.Kepentingan bukan kawalan adalah ekuiti dalam anak syarikat tidak diagihkan, secara langsung atau tidak langsungkepada syarikat induk. Mengikut asas daripada satu pengambilalihan kepada pengambilalihan lain, mengukur sebarangkepentingan bukan kawalan bahagian nisbah daripada aset bersih syarikat diambilalih yang boleh dikenal pasti. Padaakhir tempoh laporan, kepentingan bukan kawalan meliputi jumlah yang dikira pada tarikh pergabungan dan bahagiannyadaripada perubahan dalam ekuiti anak syarikat sejak tarikh penggabungan.Laporan Tahunan 2012

242TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan2 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(b)Anak-anak syarikat dan asas penyatuan (sambungan)(ii)Asas penyatuan (sambungan)Semua pendapatan dan kerugian anak syarikat berpunca daripada syarikat induk dan kepentingan bukan kawalan,walaupun punca kerugian kepada keputusan kepentingan kawalan dalam baki debit di dalam ekuiti pemegang saham.Keuntungan atau kerugian yang berpunca daripada kepentingan bukan kawalan bagi tahun-tahun terdahulu tidakdinyatakan semula.(iii) Perubahan dalam kepentingan pemilikanApabila Kumpulan tidak lagi mempunyai kawalan, kawalan bersama atau pengaruh utama, sebarang kepentingan yangdikekalkan dalam entiti diukur semula kepada nilai saksamanya dengan perubahan dalam jumlah bawaan diiktiraf dalampenyata pendapatan. Nilai saksama ini adalah nilai saksamanya daripada pengiktirafan permulaan sebagai aset kewanganselaras dengan FRS 139. Sebarang jumlah yang diiktiraf sebelumnya dalam penyata pendapatan komprehensif berhubungentiti berkenaan diambil kira seolah-olah Kumpulan telah melupuskan aset atau tanggungan berkaitan secara langsung.Oleh itu, ia diambil kira sebagai syarikat yang dilabur berasaskan ekuiti atau aset kewangan tersedia untuk jualanbergantung kepada tahap pengaruh yang dikekalkan.(c)Transaksi dengan kepentingan bukan kawalanKumpulan menerima pakai dasar kaedah transaksi dengan kepentingan bukan kawalan sebagai transaksi dengan pemilik ekuitiKumpulan. Bagi pembelian daripada kepentingan bukan kawalan, perbezaan antara sebarang pertimbangan yang dibayar danbahagian yang berkaitan jumlah bawa aset bersih anak-anak syarikat yang diperoleh ditolak daripada ekuiti. Bagi pelupusankepada kepentingan bukan kawalan, perbezaan antara sebarang kutipan yang diterima dan bahagian berkaitan kepentinganminoriti juga dicatatkan dalam ekuiti.(d)Entiti-entiti kawalan bersamaEntiti-entiti kawalan bersama adalah perbadanan, perkongsian atau entiti lain yang mana terdapat persetujuan berkontrak untukperkongsian kawalan oleh Kumpulan dengan satu pihak atau lebih, dengan keputusan strategik kewangan dan operasi yangberkaitan dengan entiti memerlukan keputusan sebulat suara daripada pihak-pihak yang berkongsi kawalan. KepentinganKumpulan dalam entiti dikawal bersama diambil kira dalam penyata kewangan disatukan menggunakan kaedah perakaunan ekuiti.Perakaunan ekuiti melibatkan pengiktirafan dalam penyata pendapatan disatukan dan penyata perubahan dalam ekuiti yangdisatukan, bahagian Kumpulan daripada keuntungan tolak kerugian entiti-entiti kawalan bersama berasaskan kepada penyatakewangan beraudit terkini atau akaun pengurusan entiti-entiti kawalan bersama, yang dibuat sehingga akhir tahun kewangan.Jika perlu, pelarasan dibuat kepada keputusan dan aset bersih aset entiti-entiti kawalan bersama bagi memastikan keseragamandasar perakaunan dengan Kumpulan. Pelaburan Kumpulan dalam entiti-entiti kawalan bersama dicatatkan pada kos termasukmuhibah dan dilaraskan selepas itu bagi kerugian pengurangan nilai terkumpul dan perubahan selepas pengambilalihandalam bahagian Kumpulan daripada aset bersih entiti-entiti kawalan bersama tersebut.Keuntungan tidak direalisasi daripada transaksi antara Kumpulan dan entiti kawalan bersama dihapuskan setakat manakepentingan Kumpulan dana entiti kawalan bersama tersebut. Kerugian tidak direalisasi juga dihapuskan mengikut asas yangsama tetapi hanya setakat kos yang boleh dikutip semula dan baki yang menyediakan bukti pengurangan dalam nilai bolehrealisasi bersih atau pengurangan nilai aset yang dipindahkan diiktiraf dalam penyata pendapatan yang disatukan.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON243Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 20122 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(e)Syarikat-syarikat bersekutuSyarikat bersekutu adalah perbadanan di mana Kumpulan melaksanakan pengaruh penting. Pengaruh penting adalah kuasauntuk mengambil bahagian dalam kedudukan dasar kewangan dan operasi syarikat bersekutu tetapi tidak mempunyaikawalan ke atas dasar-dasar tersebut.Penyata KewanganPelaburan dalam syarikat bersekutu diambil kira dalam penyata kewangan disatukan berdasarkan kaedah perakaunan danpada awalnya diiktiraf pada kos. Kaedah ekuiti diterima pakai berasaskan kepada penyata kewangan terkini atau akaunpengurusan syarikat bersekutu, yang disediakan sehingga akhir tahun kewangan Kumpulan. Pelaburan Kumpulan dalamsyarikat bersekutu meliputi muhibah yang dikenal pasti semasa pengambilalihan, selepas ditolak kerugian kemerosotan nilaiterkumpul. (lihat Nota 2(k)).Bahagian Kumpulan dalan keuntungan atau kerugian pasca pengambilalihan diiktiraf dalam penyata pendapatan disatukandan bahagiannya dalam pergerakan pasca pengambilalihan dalam penyata pendapatan komprehensif lain diiktiraf dalampenyata pendapatan komprehensif lain. Pergerakan pasca pengambilalihan terkumpul dilaraskan daripada jumlah bawapelaburan. Apabila bahagian kerugian Kumpulan dalam syarikat bersekutu sama atau melebihi kepentingannya dalam syarikatbersekutu tersebut, termasuk sebarang penghutang tidak bercagar lain, kepentingan Kumpulan dikurangkan kepada sifar danpengiktirafan kerugian selanjutnya tidak diteruskan kecuali apabila Kumpulan menanggung obligasi perundangan ataukonstruktif atau membuat pembayaran bagi pihak syarikat bersekutu tersebut.Keuntungan belum direalisasi daripada transaksi, antara Kumpulan dan syarikat bersekutu dihapuskan sebahagiannya setakatkepentingan Kumpulan dalam syarikat bersekutut tersebut; kerugian belum direalisasi juga dihapuskan kecuali transaksimenyediakan bukti atas kemerosotan nilai aset yang dipindahkan itu. Di mana perlu, dalam mengguna pakai kaedah ekuiti,pelarasan dibuat kepada penyata kewangan syarikat bersekutu bagi memastikan keseragaman dengan dasar perakaunanKumpulan.Pencairan keuntungan dan kerugian dalam syarikat bersekutu diiktiraf dalam penyata pendapatan.Bagi peningkatan kepentingan dalam syarikat bersekutu, tarikh pengambilalihan merupakan tarikh pengaruh pentingandiperoleh. Muhibah dikira pada setiap tarikh pembelian berasaskan kepada nilai saksama aset dan tanggungan yang dikenalpasti. Kepentingan yang diambilalih sebelumnya dipertingkatkan kepada nilai saksama dan bahagian keuntungan danpergerakan ekuiti bagi kepentingan yang diambilalih sebelumnya diiktiraf kerana ia termasuk dalam peningkatan tersebut.(f)MuhibahMuhibah mewakili lebihan kos pengambilalihan ke atas perkongsian Kumpulan bagi nilai saksama aset bersih yang dikenalpasti termasuk tanggungan luar jangka anak-anak syarikat, entiti dikawal bersama dan syarikat bersekutu pada tarikhpengambilalihan. Kemerosotan nilai muhibah diuji sekurang-kurangnya setahun sekali, atau jika berlaku kejadian atau keadaanyang menunjukkan pengurangan nilai mungkin wujud. Kemorosotan nilai muhibah dicaj kepada penyata pendapatan apabilaia timbul. Kerugian pengurangan nilai muhibah (termasuk kerugian kemerosotan nilai diiktiraf dalam tempoh interimterdahulu) tidak dicatat semula. Keuntungan dan kerugian daripada pelupusan sesuatu entiti meliputi jumlah bawa muhibahyang berkaitan dengan entiti yang dilupuskan.Muhibah atas pengambilalihan entiti dikawal bersama dan syarikat bersekutu dimasukkan dalam pelaburan entiti dikawalbersama dan syarikat bersekutu. Muhibah sedemikian diuji bagi kemerosotan nilai sebagai sebahagian daripada jumlahbawaan keseluruhan.Laporan Tahunan 2012

244TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan2 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(g)Hartanah, loji dan kelengkapan dan susut nilaiHartanah, loji dan kelengkapan dinyatakan pada kos atau penilaian tolak susut nilai dan kerugian kemerosotan nilai terkumpul.Kos meliputi perbelanjaan yang berpunca secara langsung daripada pembinaan atau pengambilalihan butiran tersebut danmembawanya ke lokasi dan keadaan bagi membolehkannya beroperasi seperti yang diingini oleh Kumpulan. Kumpulanmemperuntukkan kos sesuatu hartanah, loji dan kelengkapan kepada sistem dan bahagiannya yang penting.Para Pengarah telah menggunakan peruntukan peralihan Piawaian Perakaunan Antarabangsa No. 16 (disemak semula)“Hartanah, Loji dan Kelengkapan” seperti yang diterima pakai oleh Lembaga Piawaian Perakaunan Malaysia yang membenarkantanah milik bebas, bangunan dan kerja awam dinyatakan pada penilaian tahun sebelumnya tolak susut nilai terkumpul.Apabila jumlah bawa sesuatu aset meningkat hasil penilaian semula, peningkatan tersebut diiktiraf dalam pendapatankomprehensif lain sebagai rizab lebihan penilaian semula.Apabila jumlah bawaan aset menurun berikutan penilaian semula, penurunan tersebut diiktiraf dalam penyata pendapatan.Walau bagaimanapun, penurunan tersebut diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif setakat mana baki kredit adadalam rizab lebihan penilaian semula aset berkenaan.Kos selanjutnya dimasukkan dalam jumlah bawa aset atau diiktiraf sebagai aset berasingan, mengikut kesesuaian, hanyaapabila manfaat ekonomi masa depan berkaitan dengan butiran tersebut berkemungkinan akan mengalir ke dalam Kumpulan,dan kos butiran tersebut boleh diukur dengan pasti. Jumlah bawa bahagian yang digantikan tidak lagi diiktiraf.Kos kerja baikpulih/pemeriksaan utama diiktiraf dalam jumlah bawa aset sebagai penggantian dan jumlah bawaan selebihnyabagi kerja baik pulih/pemeriksaan utama sebelumnya tidak lagi diiktiraf.Alat ganti utama dan kelengkapan sedia tunggu diiktiraf sebagai aset apabila Kumpulan menjangka akan menggunakannyauntuk lebih daripada satu tempoh. Begitu juga, jika alat ganti dan kelengkapan servis hanya boleh digunakan berhubungdengan satu butiran hartanah sahaja, loji dan kelengkapan, ia diambil kira sebagai hartanah, loji dan kelengkapan.Keuntungan dan kerugian daripada pelupusan hartanah, loji dan kelengkapan ditentukan dengan merujuk kepada jumlahbawa dan diambil kira bagi menentukan keuntungan/(kerugian) sebelum cukai. Semasa pelupusan aset yang dinilai semula,jumlah dalam rizab penilaian semula berkaitan dengan hartanah, loji dan kelengkapan tersebut dipindahkan kepadakeuntungan terkumpul.Tanah milik bebas dan modal kerja dalam pelaksanaan tidak disusut nilai. Tanah pegangan pajakan dikelaskan sebagai pajakankewangan (rujuk kepada dasar perakaunan Nota 2(m)(i) mengenai pajakan kewangan) dilunaskan sepanjang baki tempohpajakan masing-masing antara 5 hingga 99 tahun mengikut asas garis lurus.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON245Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 20122 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(g)Hartanah, loji dan kelengkapan dan susut nilai (sambungan)Susut nilai dikira bagi semua kategori lain hartanah, loji dan kelengkapan mengikut kaedah garis lurus yang menunjukkananggaran hayat berguna aset tersebut, diringkaskan seperti berikut:Bangunan dan kerja awamLoji dan jenteraTalian dan sesalur pembahagianPerkhidmatan pembahagianMeterLampu awamPerabot, pepasangan dan kelengkapan pejabatKenderaan bermotor10 hingga 60 tahun3 hingga 40 tahun15 hingga 40 tahun20 tahun10 hingga 15 tahun15 hingga 20 tahun3 hingga 15 tahun5 hingga 15 tahunPenyata KewanganNilai sisa dan hayat berguna aset dikaji dan dilaraskan jika sesuai, pada akhir tempoh laporan.Pada akhir tempoh laporan, Kumpulan menilai sama ada terdapat sebarang petunjuk kemerosotan nilai. Jika terdapat petunjuksedemikian, satu analisis dilakukan untuk menilai sama ada jumlah bawa aset boleh dikutip semula sepenuhnya. Penurunannilai dibuat jika jumlah bawaan melebihi jumlah boleh dikutip semula (lihat Nota 2(k)).(h)Aset bukan semasa dipegang untuk jualanKumpulan mengklasifikasikan aset bukan semasa sebagai dipegang untuk jualan jika sebahagian besar jumlah bawaannyaboleh diperolehi melalui urus niaga dan bukannya melalui penggunaan berterusan.Aset yang diklasifikasikan sebagai aset bukan semasa dipegang untuk jualan akan dinilai pada nilai yang lebih rendah antarajumlah bawa nilai saksama tolak kos menjual.Tiada susut nilai atau pelunasan diperuntukkan daripada aset tersebut sementara ia dikelaskan sebagai aset bukan semasadipegang untuk jualan.Aset tidak lagi diiktiraf apabila dilupuskan dan perbezaan antara kutipan pelupusan bersih dan jumlah bawa diiktiraf sebagaikeuntungan atau kerugian pada tempoh pelupusan.Aset yang tidak lagi dikelaskan sebagai aset bukan semasa dipegang untuk jualan akan dinilai pada yang lebih rendah antarajumlah bawa sebelum aset tersebut dikelaskan sebagai aset bukan semasa dipegang untuk jualan, dilaraskan bagi sebarangsusut nilai atau penilaian semula yang mungkin diiktiraf jika aset tersebut tidak dikelaskan sebagai aset bukan semasadipegang untuk jualan dan jumlah boleh dikutip semula pada tarikh selepas ia diputuskan untuk tidak dijual.Laporan Tahunan 2012

246TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan2 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(i)Penyelidikan dan pembangunanPerbelanjaan atas aktiviti penyelidikan, yang dijalankan untuk prospek memperoleh pengetahuan dan pemahaman saintifikatau teknikal baharu, diiktiraf dalam penyata pendapatan sebagai perbelanjaan apabila ditanggung.Perbelanjaan atas aktiviti pembangunan, di mana penemuan penyelidikan digunakan kepada pelan atau rekabentuk bagipengeluaran produk dan proses baharu atau yang sebahagian besarnya dipertingkatkan, dipermodalkan jika produk atauproses tersebut secara teknikal atau komersilnya berdaya maju dan Kumpulan mempunyai sumber yang mencukupi untukmenyelesaikan pembangunan dan untuk mengguna atau menjual aset tersebut.Kos pembangunan yang dipermodalkan termasuklah kos bahan, buruh dan overhed yang secara langsung terlibat dalammenyiapkan aset bagi kegunaan yang dirancang. Bagi aset yang layak, kos pinjaman dipermodalkan mengikut dasarperakaunan kos pinjaman. Perbelanjaan pembangunan yang lain diiktiraf dalam penyata pendapatan bila mana ia dibuat.Kos pembangunan yang dipermodalkan diiktiraf sebagai aset tidak ketara dan dilunaskan dari mula aset tersebut sedia untukdigunakan mengikut kaedah garis lurus sepanjang hayat bergunanya.(j)(k)Permodalan kos pinjamanKos pinjaman yang ditanggung untuk membiayai pembinaan sebarang aset yang layak dipermodalkan sebagai sebahagiandaripada kos aset sepanjang tempoh yang diperlukan untuk menyelesaikan dan menyediakan aset tersebut bagi kegunaanyang dikehendaki. Semua kos pinjaman yang lain adalah dibelanjakan.Kemerosotan nilai aset bukan kewanganHartanah, loji dan kelengkapan dan aset bukan kewangan lain, termasuk aset tidak ketara, disemak untuk kerugiankemerosotan nilai apabila terdapat peristiwa atau perubahan keadaan yang menunjukkan bahawa jumlah bawa mungkin tidakdapat dikutip semula. Kerugian kemerosotan nilai diiktiraf bagi jumlah yang mana jumlah bawaan aset melebihi jumlah bolehdikutip semula. Jumlah boleh dikutip semula adalah yang lebih tinggi antara nilai saksama tolak kos menjual dan nilaikegunaan. Bagi tujuan penilaian kemerosotan nilai, aset dikumpulkan pada tahap terendah di mana aliran tunai boleh dikenalpasti secara berasingan.Kerugian kemerosotan nilai dicaj kepada penyata pendapatan komprehensif melainkan jika ia membalikkan penilaian semulasebelumnya yang mana dalam hal tersebut ia dicaj kepada lebihan penilaian semula. Sebarang peningkatan selanjutnya dalamjumlah boleh dikutip semula diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif melainkan jika ia membalikkan kerugiankemerosotan nilai ke atas aset yang dinilai semula yang mana dalam hal tersebut ia dibawa kepada lebihan penilaian semula.(l)Sumbangan pelangganSumbangan (aset dalam bentuk hartanah, loji dan kelengkapan atau tunai untuk memperoleh aset berkenaan) yang diterimadaripada para pelanggan, meliputi terutamanya sumbangan modal pendahuluan bagi pembinaan aset, yang digunakan untukmenyambungkan para pelanggan kepada rangkaian atau untuk memberi perkhidmatan kepada mereka, dikreditkan kepadaakaun pendapatan tertunda apabila aset tersebut diiktiraf.Sumbangan yang diterima sebelum 1 Januari 2011 dilunaskan sepanjang tempoh 15 tahun, yang merupakan hayat bergunapurata aset.Berkuatkuasa 1 Januari 2011, sebagai mematuhi Interpretasi IC 18, semua caruman yang diterima daripada para pelanggan,apabila jumlah caruman tersebut perlu digunakan hanya untuk membina atau memperoleh sesuatu hartanah, loji ataukelengkapan, dan butiran hartanah, loji dan kelengkapan digunakan sama ada untuk menyambungkan pelanggan kepadarangkaian atau menyediakan perkhidmatan kepada pelanggan untuk memperolehi bekalan barangan atau perkhidmatansecara berterusan, atau untuk melakukan kedua-duanya, sumbangan yang diterima diiktiraf sebagai hasil. Hasil daripada asetyang diterima daripada para pelanggan diiktiraf dalam penyata pendapatan apabila obligasi pelaksanaan yang dikaitkandengan penerimaan sumbangan pelanggan tersebut dipenuhi.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON247Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 20122 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(m) PajakanPajakan adalah perjanjian di mana pemberi pajak memindahkan kepada penerima pajak hak untuk menggunakan aset bagitempoh yang dipersetujui, sebagai balasan untuk satu pembayaran atau siri pembayaran yang diterimanya.(i)Pajakan kewangan – di mana kumpulan adalah penerima pajakPenyata KewanganKumpulan memajak hartanah, loji dan kelengkapan tertentu. Pajakan hartanah, loji dan kelengkapan di mana Kumpulanmemiliki seluruh risiko dan ganjaran pemilikan dikelaskan sebagai pajakan kewangan. Pajakan kewangan dipermodalkanpada permulaan pajakan mengikut yang lebih rendah antara nilai saksama hartanah yang dipajak dan nilai semasabayaran pajakan minimum.Setiap bayaran pajakan diperuntukkan antara tanggungan dan caj pembiayaan untuk mencapai satu kadar seragamdaripada baki tanggungan. Obligasi penyewaan yang berkaitan, selepas ditolak caj kewangan, dimasukkan dalampenghutang jangka panjang. Elemen faedah kos pembiayaan dicaj kepada penyata pendapatan ke atas tempoh pajakanuntuk menghasilkan faedah pada kadar berkala yang seragam atas baki tanggungan bagi setiap tempoh. Hartanah, lojidan peralatan yang diperoleh di bawah pajakan lesen disusut nilai pada yang lebih pendek antara hayat berguna dantempoh pajakan.(ii)Pajakan operasi – di mana kumpulan adalah penerima pajakPajakan di mana sebahagian besar risiko dan ganjaran pemilikan tidak dipindahkan kepada Kumpulan dikelaskan sebagaipajakan operasi. Bayaran yang dibuat di bawah pajakan operasi (selepas ditolak sebarang insentif yang diterima daripadapemberi pajak atau pemajak) dicaj kepada penyata pendapatan mengikut asas garis lurus sepanjang tempoh pajakan.(iii) Pajakan operasi – di mana kumpulan adalah pemajak/pemberi pajakPajakan di mana sebahagian besar risiko dan ganjaran pemilikan tidak dipindahkan kepada penerima pajak dikelaskansebagai pajakan operasi (iaitu Kumpulan adalah pemajak). Bayaran yang diterima di bawah pajakan operasi yang berkaitdengan elektrik diiktiraf dalam untung rugi di bawah kategori pendapatan pada asas garis lurus sepanjang tempohpajakan. Pembayaran lain yang diterima di bawah pajakan operasi disertakan dalam untung rugi di bawah kategoripendapatan lain.(n)InventoriInventori dinyatakan pada yang lebih rendah antara kos dan nilai boleh realisasi bersih.Kos kerja dalam pelaksanaan dan barangan siap meliputi bahan mentah, buruh langsung dan sebahagian overhed pengeluaran.Kos ditentukan mengikut asas purata berwajaran dan merangkumi semua kos pembelian dan kos-kos lain yang ditanggungbagi membawa inventori ke lokasi dan keadaan kini.Nilai boleh realisasi bersih adalah anggaran harga jualan dalam perjalanan biasa perniagaan, tolak kos penyiapan danperbelanjaan jualan.Laporan Tahunan 2012

248TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan2 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(o)Penghutang perdagangan dan penghutang lainPenghutang perdagangan dan penghutang lain adalah jumlah yang dihutang oleh para pelanggan untuk barangan yangdijual atau perkhidmatan yang diberi dalam perjalanan biasa perniagaan. Jika kutipan dijangka dalam masa setahun ataukurang (atau dalam kitaran biasa operasi jika tidak lebih lama), dikelaskan sebagai aset semasa. Jika tidak, ia dibentangkansebagai aset bukan semasa.Penghutang perdagangan dan penghutang lain diiktiraf pada awalnya pada nilai saksama dan selepas itu diukur pada kosyang dilunaskan menggunakan kaedah faedah berkesan, tolak kerugian kemerosotan nilai terkumpul.(p)Pemiutang perdagangan dan pemiutang lainPemiutang perdagangan dan pemiutang lain adalah obligasi untuk membayar bagi barangan atau perkhidmatan yangdiperoleh dalam perjalanan biasa perniagaan daripada para pembekal. Akaun pemiutang dikelaskan sebagai tanggungansemasa jika bayaran tamat tempoh dalam satu tahun atau kurang (atau dalam kitaran biasa operasi perniagaan jika lebihlama). Jika tidak, ia dibentangkan sebagai liabiliti bukan semasa.Pemiutang perdagangan dan pemiutang lain diiktiraf pada awalnya pada nilai saksama dan selepas itu diukur pada kos yangdilunaskan, yang mana nilai saksama pertmbangan akan dibayar pada masa hadapan bagi barangan dan perkhidmatan yangditerima.(q)Tunai dan setara tunaiBagi tujuan penyata aliran tunai disatukan, tunai dan setara tunai meliputi tunai dalam tangan, deposit yang dipegang ataspanggilan dengan bank, overdraf bank dan pelaburan jangka pendek yang berkecairan tinggi yang sedia untuk ditukar kepadajumlah tunai yang diketahui dan tertakluk kepada perubahan nilai yang tidak ketara.(r)Modal saham(i)PengelasanSaham biasa dan saham keutamaan tidak boleh ditebus dengan dividen budi bicara dikelaskan sebagai ekuiti. Saham laindikelaskan sebagai ekuiti dan/atau tanggungan mengikut asas ekonomi instrumen tersebut.Pengagihan kepada pemegang sesuatu instrumen kewangan dikelaskan sebagai instrumen ekuiti dicaj secara langsungkepada ekuiti.(ii)Kos terbitan sahamPeningkatan kos luaran yang berpunca secara langsung dengan penerbitan saham atau opsyen ditunjukkan dalam ekuitisebagai pengurangan, selepas ditolak cukai, daripada kutipan.(iii) Dividen kepada pemegang saham SyarikatDividen daripada saham keutamaan boleh ditebus diiktiraf sebagai tanggungan dan dinyatakan mengikut asas terakru.Dividen lain diiktiraf sebagai liabiliti dalam tempoh ia diluluskan.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON249Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 20122 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(s)PinjamanPinjaman pada awalnya diiktiraf pada nilai saksama, selepas ditolak kos urus niaga yang ditanggung. Pada tempoh berikutnya,pinjaman dinyatakan pada kos yang dilunaskan menggunakan kaedah faedah berkesan, sebarang perbezaan antara kutipan(selepas ditolak kos urus niaga) dan nilai penebusan diiktiraf dalam penyata pendapatan sepanjang tempoh pinjaman.Penyata KewanganFaedah, dividen, kerugian dan keuntungan berkaitan dengan suatu instrumen kewangan atau bahagian komponen, dikelaskansebagai tanggungan seperti yang dilaporkan dalam kos pembiayaan di dalam penyata pendapatan.Pinjaman dikelaskan sebagai tanggungan semasa melainkan Kumpulan dan Syarikat mempunyai hak tidak bersyarat untukmenunda penjelasan tanggungan untuk sekurang-kurangnya selama dua belas (12) bulan selepas tarikh penyata kedudukankewangan.Yuran yang dibayar bagi memperolehi kemudahan pinjaman diiktiraf sebagai kos urus niaga pinjaman setakat manasebahagian atau semua kemudahan tersebut mungkin akan dikeluarkan. Dalam hal ini, yuran ditunda sehingga pengeluarantersebut berlaku.(t)Cukai pendapatan dan zakatCukai pendapatanPerbelanjaan cukai semasa ditentukan menurut undang-undang cukai negara ini di mana Syarikat dan anak-anak syarikatnyaberoperasi dan menjana keuntungan boleh cukai.Cukai tertunda diiktiraf sepenuhnya, menggunakan kaedah tanggungan, daripada perbezaan sementara yang timbul antarajumlah yang berkaitan dengan aset dan tanggungan bagi tujuan cukai dan jumlah bawaannya dalam penyata kewangan.Walau bagaimanapun, cukai tertunda tidak diambil kira jika ia timbul daripada pengiktirafan awal suatu aset atau tanggungandalam urus niaga selain daripada gabungan perniagaan yang mana pada masa urus niaga tidak memberi kesan sama adakepada perakaunan mahupun keuntungan atau kerugian boleh dicukai.Aset cukai tertunda diiktiraf setakat mana keuntungan boleh dicukai akan tersedia berbanding perbezaan sementara bolehditolak, kerugian cukai tidak digunakan dan kredit cukai tidak digunakan, boleh digunakan.Cukai tertunda diiktiraf daripada perbezaan sementara yang timbul daripada pelaburan dalam anak syarikat dan syarikatbersekutu melainkan apabila masa pembalikan perbezaan sementara boleh dikawal dan ia perbezaan sementara mungkintidak akan berbalik pada masa hadapan yang boleh diramalkan.Aset dan tanggungan cukai pendapatan dan tertunda dikurangkan apabila terdapat hak sah dan boleh dikuatkuasakan untukmengurangkan tanggungan aset cukai semasa dan apabila aset dan tanggungan cukai pendapatan tertunda berkaitan dengancukai yang dilevi oleh pihak berkuasa cukai yang sama sama ada atas entiti yang boleh dicukai atau entiti boleh dicukai yangberbeza di mana ada hasrat untuk menjelaskan baki mengikut asas bersih.Kadar cukai yang dikuatkuasa atau sebahagian besarnya dikuatkuasa pada akhir tarikh laporan digunakan untuk menentukancukai tertunda.ZakatKumpulan mengiktiraf kewajipannya terhadap pembayaran zakat bagi pendapatan perniagaan dalam penyata pendapatan.Pembayaran zakat adalah kewajipan dan terakru berdasarkan 2.5% daripada keuntungan sebelum cukai dan ditentukanmengikut peratusan pegangan saham Muslim dalam Syarikat.Laporan Tahunan 2012

250TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan2 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(u)Faedah pekerja(i)Faedah pekerja jangka pendekUpah, gaji, cuti tahunan bergaji, bonus, dan faedah bukan kewangan diakru pada tahun kewangan di mana perkhidmatandiberi oleh pekerja Kumpulan.(ii)Faedah persaraanKumpulan mempunyai pelbagai skim manfaat persaraan sama ada merupakan pelan caruman wajib atau pelan faedahwajib.Pelan caruman wajibCaruman Kumpulan kepada pelan caruman wajib dicaj kepada penyata pendapatan komprhensif pada tahun ia berkaitan. Apabilacaruman dibayar, Kumpulan tidak lagi mempunyai obligasi untuk membuat bayaran selanjutnya.Pelan faedah wajibKumpulan membuat caruman kepada Pelan Faedah Persamaan Syarikat, satu pelan faedah wajib dan tabung yangdiluluskan bebas daripada kewangan Syarikat. Peruntukan perkiraan juga disediakan oleh Syarikat kerana kadar carumanyang diperlukan untuk membiayai faedah ini di bawah pelan berkenaan adalah melebihi had maksimum Lembaga HasilDalam Negeri. Kumpulan dan Syarikat juga menyediakan pelan perubatan selepas persaraan bagi pekerja-pekerjanyayang tertentu.Tanggungan berhubung dengan pelan manfaat wajib ini adalah nilai semasa obligasi manfaat wajib pada tarikh kuncikira-kira tolak nilai saksama aset pelan, berserta dengan pelarasan bagi keuntungan/kerugian aktuari dan kosperkhidmatan lalu. Kumpulan menetapkan nilai semasa obligasi manfaat wajib dan nilai saksama sebarang aset pelandengan kekerapan yang mencukupi agar jumlah yang diiktiraf dalam penyata kewangan tidak terlalu ketara berbezadaripada jumlah yang akan ditentukan pada akhir tarikh laporan.Obligasi manfaat wajib, dikira menggunakan Kaedah Kredit Unit Diunjur, yang ditentukan oleh firma aktuari bebas,dengan mempertimbangkan anggaran aliran keluar tunai masa hadapan menggunakan hasil pasaran pada tarikh kira-kirasekuriti Kerajaan yang mempunyai mata wang dan tempoh kematangan yang hampir sama dengan tanggunganberkaitan. Penilaian semula terakhir dilaksanakan pada Disember 2009.Jumlah keuntungan dan kerugian aktuari bersih dikreditkan atau dicaj kepada penyata pendapatan, mengikut kesesuaian,sepanjang jangkaan baki tempoh hayat perkhidmatan pekerja-pekerja yang mengambil bahagian.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON251Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 20122 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(u)Faedah pekerja (sambungan)(iii)Pampasan berasaskan sahamKumpulan telah melaksanakan peruntukan FRS 2 kepada semua Instrumen ekuiti yang diberi selepas 31 Disember 2004tetapi masih belum diletak hak pada 1 September 2006, tarikh berkuatkuasa Kumpulan menerima pakai FRS ini.Penyata KewanganKumpulan mengendalikan ekuiti tetap, pelan pampasan berasaskan saham bagi pekerja Kumpulan. Perkhidmatan pekerjayang diterima sebagai pertukaran kepada pemberian opsyen saham diiktiraf sebagai perbelanjaan dalam penyatapendapatan sepanjang tempoh letak hak pemberian berkenaan dengan peningkatan yang sepadan dalam ekuiti.Jumlah amaun yang dibelanjakan selama tempoh letak hak ditentukan dengan merujuk kepada nilai saksama opsyensaham yang diberikan, tidak termasuk kesan sebarang keadaan letak hak bukan pasaran (contohnya, sasaran keuntungandan pertumbuhan jualan). Keadaan letak hak bukan pasaran dimasukkan dalam andaian mengenai jumlah opsyen yangdijangka akan diletak hak. Pada setiap tarikh kunci kira-kira, Kumpulan menyemak semula anggarannya berhubungbilangan opsyen saham yang dijangka akan diletak hak. Ia mengiktiraf kesan semakan semula anggaran asal, jika ada,dalam penyata pendapatan, dengan pelarasan yang sepadan kepada ekuiti.Kutipan yang diterima selepas ditolak sebarang kos urus niaga berkaitan secara langsung dikreditkan kepada modalsaham (nilai nominal) dan premium saham apabila opsyen tersebut dilaksanakan.(v)Geran pembangunan kerajaanGeran daripada kerajaan diiktiraf pada nilai saksama di mana terdapat jaminan berpatutan bahawa geran tersebut akanditerima dan Kumpulan akan mematuhi semua syarat yang disertakan dengannya.Geran kerajaan berkaitan dengan kos ditunda dan diiktiraf dalam penyata pendapatan sepanjang tempoh yang perlu untukmenyesuaikannya dengan kos yang ingin diberi pampasan.Geran kerajaan berkaitan dengan pembinaan hartanah, loji dan kelengkapan dimasukkan dalam tanggungan bukan semasasebagai pendapatan tertunda dan dikreditkan kepada penyata pendapatan mengikut asas garis lurus sepanjang jangka hayataset berkaitan.(w)Tanggungan luar jangkaKumpulan tidak mengiktiraf tanggung luar jangka tetapi mendedahkan kewujudannya dalam penyata kewangan. Tanggunganluar jangka adalah obligasi yang mungkin, daripada peristiwa lalu yang kewujudannya akan disahkan oleh peristiwa masahadapan yang tidak pasti dan di luar kawalan Kumpulan atau obligasi semasa yang tidak diiktiraf disebabkan aliran keluarsumber mungkin tidak diperlukan untuk menjelaskan obligasi tersebut.Laporan Tahunan 2012

252TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan2 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(x)Pengiktirafan hasilHasil meliputi nilai saksama pertimbangan yang diterima atau akan diterima bagi jualan dan perkhidmatan dalam perjalananbiasa perniagaan aktiviti Kumpulan, bersih selepas ditolak jangkaan pulangan, rebat dan diskaun.Hasil tenaga elektrikHasil tenaga elektrik diiktiraf apabila tenaga elektrik digunakan oleh para pelanggan. Hasil elektrik meliputi nilai anggaranelektrik yang digunakan oleh pengguna dari tarikh bacaan meter terakhir mereka dan akhir tempoh. Hasil belum dibil terakrudibalikkan pada bulan berikutnya apabila pengebilan sebenar berlaku.Jualan baranganJualan barangan diiktiraf apabila risiko dan ganjaran pemilikan diserahkan dan kutipan penghutang berkaitan dijamin dengansewajarnya.Penawaran perkhidmatanBagi perkhidmatan yang ditawarkan, hasil diiktiraf dalam tempoh perakaunan di mana perkhidmatan tersebut diberikan,merujuk kepada tahap penyelesaian transaksi tertentu dan dinilai pada asas perkhidmatan sebenar yang diberikan sebagaisebahagian daripada keseluruhan perkhidmatan.Kontrak pembinaanHasil kontrak meliputi jumlah awal yang dipersetujui dalam kontrak dicampur sebarang variasi dalam kerja kontrak sehinggatahap di mana ia berkemungkinan akan menjana hasil dan boleh diukur dengan tepat. Sebaik sahaja kontrak pembinaan bolehdiukur dengan tepat, hasil kontrak diiktiraf dalam kunci kira-kira dalam bahagian kepada tahap penyelesaian kontrak itu.Perbelanjaan kontrak diiktiraf sebagai dibuat melainkan jika ia mewujudkan aset yang berkaitan dengan aktiviti kontrak akandatang.Tahap penyelesaian dinilai dengan merujuk kepada kos kontrak yang dibelanjakan sehingga tarikh laporan sebagai peratusanramalan kos keseluruhan bagi setiap kontrak.Apabila keputusan kontrak pembinaan tidak boleh dianggarkan dengan tepat, hasil kontrak diiktiraf hanya sehingga tahap koskontrak dibelanjakan yang mungkin akan diperoleh semula. Ramalan kerugian ke atas kontrak diiktiraf serta merta dalampenyata pendapatan.Pendapatan lainPendapatan operasi lain yang diperoleh oleh Kumpulan dan Syarikat meliputi pendapatan faedah dan pajakan sertapendapatan dividen. Pendapatan pajakan diakru, melainkan kutipannya diragui. Pendapatan dividen diiktiraf apabila hakpemegang saham untuk menerima bayaran ditentukan.Pendapatan faedah diiktiraf menggunakan kaedah faedah berkesan. Apabila suatu pinjaman dan penghutang merosot nilai,Kumpulan mengurangkan jumlah bawa kepada jumlah boleh dikutipnya, yang merupakan anggaran aliran tunai masahadapan pada kadar faedah berkesan asal instrumen tersebut, dan terus membebaskan diskaun sebagai pendapatan faedah.Pendapatan faedah daripada pinjaman yang merosot nilai dan penghutang diiktiraf menggunakan kadar faedah berkesan asal.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON253Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 20122 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(y)Matawang asing(i)Matawang fungsian dan pembentanganButiran yang disertakan dalam penyata kewangan bagi setiap entiti Kumpulan diukur menggunakan matawangpersekitaran ekonomi utama di mana ia beroperasi (“matawang fungsian”). Penyata kewangan ini dibentangkan dalamRinggit Malaysia, yang merupakan matawang fungsian dan pembentangan.Penyata Kewangan(ii)Urus niaga dan bakiUrus niaga matawang asing ditukar kepada matawang fungsian menggunakan kadar pertukaran yang ditentukan padatarikh urus niaga. Aset dan tanggungan kewangan dalam matawang asing ditukar pada kadar pertukaran yang ditentukanpada tarikh kunci kira-kira. Semua perbezaan pertukaran diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif di bawahkategori keuntungan/kerugian tukaran asing.(iii)Syarikat-syarikat kumpulanKeputusan dan kedudukan kewangan semua entiti Kumpulan (tiada satu pun yang mempunyai matawang ekonomiinflasi melampau) yang mempunyai matawang yang berbeza daripada matawang pembentangan ditukar kepadamatawang pembentangan seperti berikut:• aset dan tanggungan bagi setiap kunci kira-kira yang dibentangkan ditukar pada kadar penutup pada tarikh kuncikira-kira;• pendapatan dan perbelanjaan bagi setiap penyata pendapatan komprehensif ditukar pada kadar pertukaran purata(melainkan purata ini bukan satu anggaran munasabah kesan terkumpul kadar utama pada tarikh urus niaga, dalamkes di mana pendapatan dan perbelanjaan ditukar pada kadar pada tarikh urus niaga); dan• semua perbezaan pertukaran yang terhasil diiktiraf sebagai komponen ekuiti berasingan.Apabila disatukan, perbezaan pertukaran yang timbul daripada pertukaran pelaburan bersih dalam operasi asing dibawakepada ekuiti pemegang saham. Apabila operasi asing dilupuskan sebahagiannya atau dijual, perbezaan pertukaran yangdicatatkan dalam ekuiti diiktiraf dalam penyata pendapatan sebagai sebahagian daripada keuntungan atau kerugian atasjualan.Pelarasan muhibah dan nilai saksama yang timbul daripada pengambilalihan entiti asing dianggap sebagai aset dantanggungan entiti asing dan ditukar pada kadar penutup.Kadar penutup utama yang digunakan dalam pertukaran jumlah matawang asing adalah seperti berikut:Matawang asing2012 2011RMRM1 Dolar AS 3.1251 2.9770100 Yen Jepun 3.9740 3.88011 Pound Sterling 4.9491 4.8778100 Rupee Pakistan 3.3000 3.41001 EURO 3.9237 4.3283Laporan Tahunan 2012

254TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan2 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(z)Instrumen kewanganAset kewangan(i)PengkelasanKumpulan dan Syarikat mengkelaskan aset kewangannya dalam kategori berikut: pada nilai saksama melalui keuntunganatau kerugian (“FVTPL”), pinjaman dan penerimaan, sedia untuk dijual (“AFS”) dan dipegang hingga matang (“HTM”).Pengkelasan ini bergantung kepada tujuan aset kewangan tersebut diperoleh. Pengurusan menentapkan pengkelasanpada peringkat awal pengiktirafan.(a)Aset kewangan pada FVTPLAset kewangan pada FVTPL adalah aset kewangan yang dipegang untuk perdagangan. Aset kewangan dikelaskandalam kategori ini jika ia diperoleh atau ditanggung bagi tujuan jualan atau pembelian semula dalam masa yangterdekat. Derivatif juga dikategorikan sebagai dipegang untuk perdagangan melainkan jika ia dikhususkan sebagaiperlindungan nilai.(b)Pinjaman dan penerimaanPinjaman dan penerimaan adalah aset kewangan bukan derivatif dengan bayaran tetap atau boleh ditentukan yangtidak disebut harga di pasaran aktif. Ia dimasukkan dalam aset semasa, melainkan bagi kematangan lebih dari duabelas (12) bulan selepas akhir tempoh laporan. Ia dikelaskan sebagai aset bukan semasa.(c)Aset kewangan AFSAset kewangan AFS adalah bukan derivaitf yang dikhususkan dalam kategori ini atau tidak dikelaskan dalam manamanakategori lain. Ia termasuk dalam aset bukan semasa melainkan pelaburan tersebut matang atau pengurusanberhasrat untuk melupuskannya dalam tempoh dua belas (12) bulan dari akhir tempoh laporan.(d)Aset kewangan HTMAset kewangan HTM adalah aset kewangan bukan derivatif dengan bayaran tetap atau boleh ditetapkan dankematangan tetap yang mana pengurusan Kumpulan dan Syarikat mempunyai hasrat positif dan kemampuan untukmemegangnya sehingga matang. Jika Kumpulan dan Syarikat ingin menjual selain daripada jumlah yang kecil asetkewangan HTM, seluruh kategori akan digugat dan dikelaskan semula sebagai AFS. Aset kewangan dimasukkandalam aset bukan semasa, melainkan bagi yang matang kurang dari dua belas (12) bulan dari akhir tempoh laporan,yang dikelaskan sebagai aset semasa.(ii)Pengiktirafan dan pengukuran awalPembelian dan penjualan biasa aset kewangan diiktiraf pada tarikh dagangan, tarikh di mana Kumpulan dan Syarikatberjanji untuk membeli atau menjual aset berkenaan.Aset kewangan pada awalnya diiktiraf pada nilai saksama campur kos urus niaga bagi semua aset kewangan tidak dibawapada di FVTPL. Aset kewangan dibawa pada FVTPL diiktiraf pada awalnya pada nilai saksama dan kos urus niagadibelanjakan dalam penyata pendapatan.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON255Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 20122 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(z)Instrumen kewangan (sambungan)Aset kewangan (sambungan)(iii) Pengukuran selanjutnya – keuntungan dan kerugianAset kewangan AFS dan aset kewangan pada FVTPL selanjutnya dibawa pada nilai saksama. Pinjaman dan penerimaandan aset kewangan HTM selanjutnya dibawa pada kos dilunaskan menggunakan kaedah faedah berkesan.Penyata KewanganPerubahan dalam nilai saksama aset kewangan pada FVTPL, meliputi kesan pertukaran matawang diiktiraf dalam penyatapendapatan pada tempoh perubahan tersebut timbul.(iv) Pengukuran selanjutnya – Kemerosotan nilai aset kewangan(a)Aset dibawa pada kos dilunaskanKumpulan dan Syarikat menilai pada akhir tempoh laporan sama ada terdapat bukti objektif bahawa aset kewanganatau kumpulan aset kewangan merosot nilainya. Aset kewangan atau kumpulan aset kewangan merosot nilai dankerugian kemerosotan ditanggung hanya apabila terdapat bukti objektif kemerosotan nilai berikutan satu atau lebihperistiwa berlaku pada permulaan pengiktirafan aset berkenaan (“kejadian kerugian”) mempunyai kesan ke atasanggaran aliran tunai masa hadapan aset kewangan atau kumpulan aset boleh dianggarkan dengan pasti.Kriteria yang digunakan oleh Kumpulan dan Syarikat untuk menentukan terdapat bukti objektif kerugiankemerosotan meliputi:• Kesulitan kewangan ketara penerbit atau penanggung;• Pelanggaran kontrak, seperti keingkaran atau pengabaian dalam bayaran faedah atau pokok; atau• Bagi sebab ekonomi atau perundangan yang berkaitan dengan kesukaran kewangan peminjam, Kumpulanmemberi satu konsesi kepada peminjam yang boleh dipertimbangkan oleh peminjam;• Peminjam berkemungkinan akan diisytiharkan muflis atau penyusunan kewangan lain; atau• Ketiadaan pasaran aktif bagi aset kewangan tersebut kerana kesulitan kewangan; atau• Data yang boleh diperhati menunjukkan berlaku penurunan dalam anggaran aliran tunai masa hadapandaripada portfolio aset kewangan sejak pengiktirafan awal aset berkenaan, walaupun penurunan tersebutmasih belum boleh dikenal pasti dengan aset kewangan secara individu, termasuk:(i)(ii)perubahan ketara dalam status bayaran peminjam dalam portfolio; dankeadaan ekonomi negara atau tempatan yang saling berkait dengan keingkalan atas aset dalam portfoliotersebut.Laporan Tahunan 2012

256TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan2 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(z) Instrumen kewangan (sambungan)Aset kewangan (sambungan)(iv) Pengukuran selanjutnya – Kemerosotan nilai aset kewangan (sambungan)(a) Aset dibawa pada kos dilunaskan (sambungan)Jumlah kerugian diukur sebagai perbezaan antara jumlah bawa aset dan nilai semasa anggaran aliran tunai masahadapan (tidak termasuk kerugian kredit masa hadapan yang tidak ditanggung) didiskaunkan pada kadar faedahberkesan asal aset kewangan berkenaan. Jumlah bawa aset dikurangkan dan jumlah kerugian diiktiraf dalam untungrugi. Jika ‘pinjaman dan penerimaan’ atau ‘pelaburan HTM’ mempunyai kadar faedah yang berubah-ubah, kadardiskaun bagi pengukuran sebarang kerugian kemerosotan nilai dalam kadar faedah berkesan semasa ditentukan dibawah kontrak. Sebagai langkah berjaga-jaga yang praktikal, Kumpulan dan Syarikat mungkin mengukurkemerosotan nilai berasaskan kepada nilai saksama instrumen menggunakan harga pasaran yang boleh diperhatikan.Jika pada tempoh berikutnya, jumlah kerugian kemerosotan nilai berkurangan dan pengurangan tersebut bolehdikaitkan secara objektif dengan sesuatu peristiwa yang berlaku selepas kemerosotan nilai diiktiraf (sepertipeningkatan dalam penarafan kredit penghutang), pembalikan kerugian kemerosotan nilai yang diiktiraf sebelumnyadiiktiraf dalam penyata pendapatan.Apabila suatu aset tidak boleh dikutip semula, ia dihapus kira daripada akaun kerugian kemerosotan nilai terkumpulyang berkaitan. Aset tersebut dihapus kira selepas semua prosedur yang perlu diselesaikan dan jumlah kerugiantelah ditentukan.(b)Aset dikelaskan sebagai AFSKumpulan dan Syarikat menilai pada akhir tempoh laporan sama ada terdapat bukti objektif aset kewangan ataukumpulan aset mengalami kemerosotan nilai.Bagi sekuriti hutang, Kumpulan dan Syarikat menggunakan kriteria dan pengukuran kerugian kemerosotan nilaiyang berkenaan bagi ‘aset yang dibawa pada kos dilunaskan’ di atas. Jika pada tempoh berikutnya, nilai saksamainstrumen hutang dikelaskan sebagai peningkatan AFS, dan peningkatan boleh dikaitkan secara objektif denganperistiwa yang berlaku selepas kerugian kemerosotan nilai diiktiraf dalam untung rugi, kerugian kemerosotan nilaitersebut dicatatkan semula melalui penyata pendatapan.Dalam hal sekuriti ekuiti yang dikelaskan sebagai AFS, di samping kriteria bagi ‘aset yang dibawa pada kosdilunaskan’ di atas, penurunan ketara atau berpanjangan dalam nilai saksama bagi sekuriti di bawah kosnya jugadianggap sebagai petunjuk bahawa aset berkenaan dirosot nilai. Jika terdapat bukti sedemikian bagi aset kewanganAFS, kerugian terkumpul yang telah diiktiraf sebagai langsung dalam ekuiti dikeluarkan daripada ekuiti dan diiktirafdalam penyata pendapatan. Jumlah kerugian terkumpul yang dikelaskan semula kepada untung rugi adalahperbezaan antara kos pengambilalihan dan nilai saksama semasa, tolak sebarang kerugian kemerosotan nilaidaripada aset kewangan yang telah diiktiraf sebelumnya dalam penyata pendapatan. Kerugian kemerosotan nilaidiiktiraf dalam untung rugi daripada instrumen ekuiti dikelaskan sebagai AFS tidak dicatatkan semula melaluipenyata pendapatan.(v)Penarikan pengiktirafanAset kewangan tidak lagi diiktiraf apabila hak untuk menerima aliran tunai daripada pelaburan telah tamat tempoh ataudipindahkan dan Kumpulan dan Syarikat telah memindahkan sebahagian besar kesemua risiko dan ganjaran pemilikankepada pihak berkaitan.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON257Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 20122 RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA (SAMBUNGAN)(z)Aset kewangan (sambungan)Tanggungan kewanganKumpulan dan Syarikat mengkelaskan tanggungan kewangannya dalam kategori berikut: pada nilai saksama melalui untungrugi atau tanggungan kewangan lain. Pengurusan menentukan pengkelasan tanggungan kewangan pada peringkat awalpengiktirafan.Penyata KewanganTanggungan kewangan lain adalah tanggungan kewangan bukan derivatif. Tanggungan kewangan lain diiktiraf pada awalnyapada nilai saksama campur kos dan selepas itu dibawa pada kos yang dilunaskan menggunakan kaedah faedah berkesan.Perubahan dalam nilai bawaan tanggungan ini diiktiraf dalam penyata pendapatan.Tanggungan kewangan lain bagi Kumpulan dan Syarikat meliputi pemiutang perdagangan dan pemiutang lain dan pinjamandalam penyata kedudukan kewangan. Tanggungan kewangan dikelaskan sebagai tanggungan semasa, kecuali bagikematangan lebih dari 12 bulan selepas tarikh laporan, di mana ia dikelaskan sebagai tanggungan bukan semasa.Tanggungan kewangan ditarik pengiktirafan apabila tanggungan tersebut sama ada dilepaskan, telah tamat atau telahdistruktur semula dengan terma berbeza.(aa) Pengimbangan instrumen kewanganAset dan tanggungan kewangan diimbangkan dan jumlah bersih dibentangkan dalam penyata kedudukan kewangan apabilaterdapat hak sah dari segi undang-undang yang boleh dikuatkuasakan untuk mengimbangkan jumlah yang diiktiraf danterdapat hasrat untuk menjelaskannya pada asas bersih, atau merealisasi aset dan menjelaskan tanggungan secara serentak.(bb) Instrumen kewangan derivatifDerivatif diiktiraf pada awalnya pada nilai saksama pada tarikh kontrak derivatif dimeterai dan selepas itu diukur semula padanilai saksama.Perubahan nilai saksama daripada derivatif yang tidak ditetapkan atau tidak layak untuk perakaunan lindung nilai diiktirafdalam penyata pendapatan apabila perubahan berlaku.(cc) Kontrak jaminan kewanganKontrak jaminan kewangan adalah kontrak yang memerlukan Kumpulan atau Syarikat untuk membuat bayaran tertentu bagimembayar kembali pemegang bagi kerugian yang ditanggung kerana penghutang tertentu gagal membuat bayaran apabilatiba masanya mengikut terma instrumen hutang.Kontrak jaminan kewangan diiktiraf sebagai tanggungan kewangan pada masa jaminan dikeluarkan. Tanggungan diukur padaawalnya pada nilai saksama dan selepas itu pada yang lebih tinggi antara jumlah yang ditentuk menurut FRS 137 “Peruntukan,tanggungan luar jangka dan aset luar jangka” dan jumlah awal yang diiktiraf tolak pelunasan terkumpul, di mana bersesuaian.Nilai saksama jaminan kewangan ditentukan sebagai nilai semasa daripada perbezaan dalam aliran tunai bersih antara bayaranberkontrak di bawah instrumen hutang dan bayaran yang diperlukan tanpa jaminan, atau jumlah anggaran yang perlu dibayarkepada pihak ketiga untuk penanggungan obligasi tersebut.Laporan Tahunan 2012

258TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan3 ANGGARAN DAN PERTIMBANGAN PERAKAUNAN KRITIKALAnggaran dan pertimbangan dinilai oleh para Pengarah secara berterusan dan dibuat berdasarkan kepada pengalaman masa laludan faktor-faktor lain, termasuk harapan berkenaan peristiwa masa hadapan yang dipercayai munasabah dalam keadaan tertentu.(a)Pertimbangan kritikal dalam mengguna pakai dasar perakaunanTidak ada bahagian besar pertimbangan kritikal dalam mengguna pakai dasar perakaunan yang mempunyai kesan ketara keatas amaun yang diiktiraf dalam penyata pendapatan.(b)Anggaran dan andaian perakaunan kritikalKumpulan membuat anggaran dan andaian berkaitan masa hadapan. Anggaran perakaunan yang terhasil, menurut definisi,jarang sekali menyamai keputusan sebenar yang berkaitan. Bagi mempertingkatkan kandungan maklumat anggaran beberapapembolehubah yang dianggar mempunyai kesan mendalam ke atas keputusan dan kedudukan kewangan Kumpulan telahdiuji bagi sensitiviti kepada perubahan yang mendasari parameter. Anggaran dan andaian yang mempunyai risiko ketara yangmengakibatkan pelarasan penting kepada jumlah aset dan tanggungan yang dibawa bagi tempoh kewangan selanjutnyadisenaraikan di bawah.(i)Kemerosotan nilai hartanah, loji dan kelengkapanKumpulan menilai kemerosotan nilai apabila suatu peristiwa atau perubahan keadaan menunjukkan bahawa jumlah bawaaset tidak boleh dikutip semula iaitu jumlah bawaan aset lebih daripada jumlah boleh dikutip semula.Jumlah yang boleh dikutip semula diukur pada yang lebih tinggi antara nilai saksama tolak kos menjual bagi aset dannilai kegunaan. Nilai kegunaan adalah nilai semasa bersih aliran tunai masa hadapan yang diunjur yang timbul daripadapendiskaunan aset berkenaan pada kadar diskaun yang sesuai. Aliran tunai masa hadapan yang diunjur adalahberdasarkan kepada anggaran Kumpulan yang dikira berasaskan masa lalu, arah aliran sektor dan industri, pasaran umumdan keadaan ekonomi, perubahan teknologi dan maklumat tersedia yang lain. Andaian yang digunakan, keputusan dankesimpulan penilaian kemerosotan nilai dinyatakan dalam Nota 13 penyata kewangan ini.(ii)Anggaran hayat berguna hartanah, loji dan kelengkapanKumpulan dari masa ke semasa mengkaji semula anggaran hayat berguna bagi hartanah, loji dan kelengkapanberdasarkan kepada faktor-faktor seperti rancangan dan strategi perniagaan, jangkaan tahap penggunaan dan kemajuanteknologi pada masa hadapan. Keputusan operasi masa hadapan boleh terjejas dengan ketara oleh perubahan dalamanggaran ini disebabkan oleh perubahan dalam faktor yang dinyatakan di atas. Pengurangan dalam anggaran hayatberguna hartanah, loji dan kelengkapan akan meningkatkan susut nilai yang dicatatkan serta mengurangkan nilaihartanah, loji dan kelengkapan.(iii)Tanggungan luar jangkaPenentuan pengurusan tanggungan luar jangka adalah berdasarkan kepada pendapat pengurusan mengenai jangkaanhasil luar jangka selepas berunding dengan penasihat undang-undang bagi kes litigasi dan pakar dalaman dan luarKumpulan bagi perkara yang berkaitan dengan tindakan dalam perjalanan biasa perniagaan.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON259Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 20123 ANGGARAN DAN PERTIMBANGAN PERAKAUNAN KRITIKAL (SAMBUNGAN)(b)Anggaran dan andaian perakaunan kritikal (sambungan)(iv) Kemerosotan nilai penghutang perdaganganPengurusan mengkaji pinjaman dan penghutangnya berhubung bukti objektif rosot nilai sekurang-kurangnya setiap sukutahun. Kesulitan kewangan yang ketara bagi penghutang, kemungkinan bahawa penghutang akan diisytiharkan muflis,dan keingkaran atau penangguhan ketara dalam bayaran dianggap sebagai bukti objektif bahawa sesuatu penghutangitu mengalami kemerosotan. Dalam menentukan ini, pengurusan membuat pertimbangan sama ada terdapat data yangboleh diperhatikan yang menunjukkan berlaku perubahan ketara dalam kemampuan pembayaran penghutang tersebut,atau sama ada terdapat perubahan ketara dengan kesan ketara dari segi teknologi, pasaran, ekonomi atau persekitaranperundangan di mana penghutang beroperasi.Penyata KewanganJika terdapat bukti objektif kemerosotan nilai, pengurusan membuat pertimbangan sama ada kerugian kemerosotan nilaiperlu dicatatkan sebagai perbelanjaan. Kaedah dan andaian yang digunakan bagi menganggar jumlah dan masa alirantunai masa hadapan dikaji dengan kerap untuk mengurangkan sebarang perbezaan antara kerugian yang dianggarkandan kerugian sebenar yang dialami.(v)Anggaran cukai pendapatanCukai pendapatan dianggar berasaskan kepada peraturan yang mentadbir Akta Cukai Pendapatan 1967.Perbezaan dalam menentukan peruntukan modal dan pengurangan perbelanjaan tertentu mungkin timbul semasaanggaran peruntukan bagi cukai pendapatan antara cukai yang dikira pada tarikh penyata kedudukan kewangan, danpenyerahan akhir kepada pihak berkuasa cukai hasil maklumat yang lebih terperinci yang mungkin tersedia selepas tarikhpenyata pendapatan.Jika keputusan cukai akhir perkara ini adalah berbeza daripada jumlah yang diiktiraf pada awalnya, perbezaan tersebutakan memberi kesan kepada peruntukan cukai pendapatan dan baki cukai tertunda di mana penentuan tersebut dibuat.(vi)Pengiktirafan hasilHasil tenaga elektrik bagi aktiviti bekalan tenaga meliputi penilaian tenaga yang dibekalkan kepada para pelangganantara tarikh bacaan meter terakhir dan akhir tahun kewangan Kumpulan dan Syarikat (belum dibaca dan belum dibil).Satu penilaian juga dibuat berasaskan kepada sebarang faktor yang berkemungkinan akan memberi kesan ketara kepadamanfaat ekonomi muktamad yang akan mengalir kepada Kumpulan dan Syarikat, termsuk pembatalan bil dan pelarasan.Setakat mana manfaat ekonomi dijangka tidak akan mengalir kepada Kumpulan dan Syarikat, nilai hasil tersebut tidakdiiktiraf.Laporan Tahunan 2012

260TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan3 ANGGARAN DAN PERTIMBANGAN PERAKAUNAN KRITIKAL (SAMBUNGAN)(b)Anggaran dan andaian perakaunan kritikal (sambungan)(vii) Nilai saksama derivatif dan instrumen kewangan lainInstrumen kewangan tertentu seperti pelaburan dan instrumen kewangan derivatif dibawa pada penyata kedudukankewangan pada nilai saksama, dengan perubahan dalam nilai ditunjukkan dalam penyata pendapatan.Nilai saksama dianggarkan dengan merujuk sebahagiannya kepada harga tercatat yang dikeluarkan dan sebahagian lainmenggunakan teknik penilaian. Nilai saksama instrumen kewangan yang tidak didagangkan dalam pasaran aktif(contohnya, derivaitf di atas kaunter) ditentukan dengan menggunakan teknik penilaian.Kumpulan dan Syarikat menggunakan pertimbangan untuk memilih pelbagai kaedah dan membuat andaian yangberdasarkan terutamanya kepada keadaan pasaran sedia ada pada akhir setiap tempoh laporan kewangan.(viii) Perakaunan pemajakanHasil menerima pakai “Menentukan Sama Ada Persetujuan Mengandungi Pajakan” IC 4, perjanjian pembelian tenagatertentu bagi kumpulan dan Syarikat telah diambil kira sebagai pajakan kewangan dan bukannya urusan jual beli biasa.Ini menyebabkan perakaunan pajakan kewangan diguna pakai bagi perjanjian pembelian tenaga tersebut. Bagimengguna pakai perkaunan pajakan kewangan, beberapa andaian dalam model pajakan telah dibuat, seperti penentuanpembayaran pajakan minimum, kadar faedah terlindung dan nilai baki hayat loji tenaga pada akhir tempoh kontrak.Sebarang perubahan akan datang kepada andaian-andaian ini akan memberi kesan kepada nilai aset dan tanggunganpajakan yang diiktiraf dan pendapatan dan perbelanjaan pajakan yang berkaitan.4 HASILKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011(Dinyatakansemula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaJualan:– Tenaga elektrik 34,475.2 31,199.6 32,529.6 29,561.9– Barangan dan perkhidmatan 405.7 327.3 0 0– Hasil kontrak 39.3 52.1 0 0– Pengiktirafan sumbangan pelanggan 571.4 268.7 489.6 263.9Pelepasan pendapatan tertunda 356.8 393.5 321.8 331.335,848.4 32,241.2 33,341.0 30,157.1Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON261Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 20125 PERBELANJAAN OPERASIKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011(Dinyatakan(Dinyatakansemula)semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata KewanganKos jualan:– Kos tenaga 23,175.5 22,494.3 21,317.9 21,821.1– Kos penghantaran 1,365.0 1,276.5 1,360.6 1,276.5– Kos pembahagian 4,346.3 3,998.3 4,338.0 3,998.328,886.8 27,769.1 27,016.5 27,095.9Perbelanjaan pentadbiran 1,471.5 1,945.8 1,112.1 1,181.5Perbelanjaan operasi lain 1,233.8 1,241.5 1,528.2 501.931,592.1 30,956.4 29,656.8 28,779.3Perbelanjaan operasi meliputi butiran berikut:KumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011(Dinyatakan(Dinyatakansemula)semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPembelian daripada PengeluarTenaga Bebas (IPP) 13,976.7 13,565.8 18,135.1 17,286.7Ganjaran Pengarah:– Yuran dan elaun 1.9 2.3 1.5 1.9– Emolumen lain 7.8 3.2 7.8 3.2Ganjaran juruaudit:– Yuran audit berkanun– PricewaterhouseCoopers, MalaysiaTahun semasa 1.4 1.6 0.7 0.7Di bawah peruntukan dalam tahun sebelumnya 0.4 0 0.3 0– Ahli firma PricewaterhouseCoopersInternational Limited #$ 0 0 0 0– Yuran berkaitan jaminan 0.3 0.3 0.3 0.3– Yuran bukan audit– PricewaterhouseCoopers, Malaysia ## 0.6 0.2 0.6 0Kos pekerja (Nota 6) 3,300.9 3,220.8 2,926.9 2,831.8Hartanah, loji dan peralatan:– Susut nilai 4,268.1 4,061.9 4,033.6 3,952.8– Hapus kira 44.4 35.5 31.3 34.8Peruntukan kemerosotan nilai:– Penghutang 122.9 100.5 111.6 66.3– Jumlah hutang daripada anak-anak syarikat 0 0 292.8 187.7Laporan Tahunan 2012

262TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan5 PERBELANJAAN OPERASI (SAMBUNGAN)Perbelanjaan operasi meliputi butiran berikut:KumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011(Dinyatakan(Dinyatakansemula)semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPembalikan kemerosotan nilai:– Penghutang (141.1) (24.5) (125.2) (19.1)– Jumlah hutang daripada entiti kawalan bersama (0.5) (3.2) (0.5) (3.2)Catatan semula penurunan nilaiekuriti boleh niaga (0.5) 0 (0.5) 0Peruntukan bagi keusangan inventori 132.9 109.2 132.9 109.2Kemasukan semula keusangan inventori (111.8) (117.8) (111.8) (117.7)Peruntukan penurunan nilai pelaburandalam anak syarikat 0 0 774.1 0Inventori dihapus kira 18.6 22.9 18.4 21.4Sewa tanah dan bangunan 162.7 52.9 141.5 31.7Sewa loji dan jentera 25.3 11.5 25.3 11.5Perbelanjaan penyelidikan dan pembangunan 46.9 54.1 46.2 53.3Penerimaan subsidi Kerajaan** (543.4) (547.5) 0 0Pampasan perbezaan kos bahan api gantian*** (1,475.9) 0 (1,475.9) 0* Ini mewakili yuran audit Liberty Power Ltd berjumlah RM35,120 (2011: RM34,479) dan TNB Remaco Pakistan Pvt Ltd berjumlahRM9,422 (2011: RM44,255).** Ini mewakili subsidi yang diterima oleh Sabah Electricity Sdn Bhd (‘SESB’) untuk diesel dan bahan api minyak daripada KerajaanMalaysia. Jumlah yang dikredit pada tahun semasa adalah RM543.4 juta (2011: RM547.5 juta) dan ia telah ditolak daripada kostenaga.*** Ini mewakili pampasan perbezaan kos bahan api gentian daripada Petronas dan Kerajaan Malaysia dari segi kos bahan api melaluiperkongian mekanisme bagi tahun kewangan semasa.# PricewaterhouseCoopers Malaysia dan firma ahli lain PricewaterhouseCoopers International Limited adalah entiti berasingan dansah.## Jumlah tahun ini berkaitan terutamanya dengan penelitian khusus dan perkhidmatan berkaitan.Anggaran nilai kewangan bagi faedah bukan dalam bentuk wang yang diterima oleh para Pengarah adalah RM726,789 (2011:RM344,826) untuk Kumpulan dan Syarikat.Tiada jumlah yang telah dibayar atau perlu dibayar kepada mana-mana firma yang mana seorang Pengarah merupakan rakankongsi, bagi perkhidmatan profesional yang diberi kepada Kumpulan dan Syarikat (2011: Tiada).Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON263Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 20126 KOS PEKERJAKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaUpah, gaji dan bonus 1,969.0 1,912.9 1,699.6 1,656.7Pelan persaraan caruman wajib 227.1 216.2 188.7 161.4Pelan faedah persaraan (Nota 35) 299.7 308.7 292.7 297.2Pelan perubatan persaraan (Nota 35) 577.8 550.9 547.6 521.2Skim Opsyen Saham Pekerja II 24.8 34.1 21.2 29.8Faedah pekerja lain 202.5 198.0 177.1 165.5Penyata Kewangan3,300.9 3,220.8 2,926.9 2,831.8Butiran pelan faedah persaraan dan pelan perubatan Kumpulan dan Syarikat dinyatakan dalam Nota 35 penyata kewangan ini.7 PENDAPATAN OPERASI LAINKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPendapatan dividen daripada anak syarikat 0 0 83.7 46.1Pendapatan dividen daripada sekuriti ekuiti:– Saham disebut harga 0 3.3 2.7 13.9– Saham tidak disebut harga 0 2.1 21.8 28.2Pendapatan pajakan 42.2 9.2 44.5 11.5Pendapatan sewa 11.1 12.9 34.2 32.9Pelepasan geran pembangunan Kerajaan (Nota 37) 77.0 64.6 0 0Geran Kerajaan berkaitan dengan pendapatan 3.3 0 0 0Pampasan perbezaan kos bahan api gantian* 1,678.6 0 1,678.6 0Keuntungan daripada pelupusa:– Hartanah, loji dan kelengkapan 5.9 1.4 5.8 1.4– Aset bukan semasa untuk dijual 1.8 43.3 1.8 43.3– Pelaburan jangka pendek 0.1 5.0 0.1 5.0Faedah bagi bayaran lewat 66.2 132.4 64.5 132.4Caj minimum 32.2 32.7 32.2 32.7Keuntungan daripada penebusan saham keutamaandalam sebuah anak syarikat 0 0 56.8 259.7Pendapatan lain 222.2 225.1 153.7 145.82,140.6 532.0 2,180.4 752.9* Ini mewakili pampasan daripada Petronas dan Kerajaan Malaysia bagi pampasan perbezaan kos bahan api gantian bagi tambahankos bahan api yang disebabkan oleh pengurangan gas yang dibuat dalam tempoh terdahulu (dari Januari 2010 hingga Ogos 2011)tetapi diterima dalam tahun ini.Pendapatan lain meliputi terutamanya pendapatan daripada kerja-kerja yang boleh dicaj semula dan kutipan semula daripadatuntutan insurans.Laporan Tahunan 2012

264TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan8 TUKARAN ASINGKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta(Kerugian)/keuntungan tukaran asing meliputi:Kerugian tukaran – pinjaman berjangka Matawang asing (275.4) (105.6) (256.8) (100.5)Keuntungan/(kerugian) tukaran – lain-lain 44.6 (121.4) 43.7 (143.6)Keuntungan/(kerugian) tukaran – pinjaman berjangka asing (2.6) 34.8 (2.6) 35.4Kerugian urus niaga – lain-lain (18.8) (1.9) (10.1) 0(252.2) (194.1) (225.8) (208.7)9 PENDAPATAN/KOS PEMBIAYAANKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011(Dinyatakan(Dinyatakansemula)semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPendapatan pembiayaan:Faedah daripada anak-anak syarikat 0 0 176.1 186.7Faedah daripada deposit, pinjaman pekerja dan syarikat bersekutu 269.0 283.5 140.4 249.3Perubahan dalam nilai saksama dan pelunasan 16.5 0 (11.7) (31.4)Pelepasan faedah pinjaman 0 35.6 0 0Tolak: Pengurangan kos pinjaman dipermodalkan atas hartanah,loji dan kelengkapan (96.8) 0 0 0188.7 319.1 304.8 404.6Kos pembiayaan:Faedah atas pinjaman 1,045.2 1,071.7 630.9 789.1Tolak: Jumlah dipermodalkan atas hartanah,loji dan kelengkapan (380.9) (206.4) (216.8) (206.4)664.3 865.3 414.1 582.7Caj pembiayaan di bawah pajakan kewangan 117.4 50.7 1,043.4 1,117.3Faedah daripada deposit pelanggan 74.9 40.6 74.6 37.8Perubahan dalam nilai saksama derivatif dan pelunasan (33.6) (78.1) (18.2) (26.3)823.0 878.5 1,513.9 1,711.5Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON265Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201210 CUKAI DAN ZAKATKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011(Dinyatakan(Dinyatakansemula)semula)Nota RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata KewanganCukai semasa:– Cukai pendapatan korporat Malaysia 845.1 113.5 830.4 93.9– Cukai pendapatan korporat Asing 0.9 0 0 0Cukai tertunda 19 462.6 62.0 458.8 (73.8)Perbelanjaan cukai 1,308.6 175.5 1,289.2 20.1Zakat 22.4 16.7 22.4 16.71,331.0 192.2 1,311.6 36.8Analisis perbelanjaan cukai adalah seperti berikut:Cukai semasa:– Tahun semasa 839.7 99.9 826.8 83.2– Di bawah akruan pada tahun-tahun lalu 6.3 13.6 3.6 10.7846.0 113.5 830.4 93.9Cukai tertunda:– Asas dan pembalikan perbezaan sementara 462.6 62.0 458.8 (73.8)1,308.6 175.5 1,289.2 20.1Laporan Tahunan 2012

266TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan10 CUKAI DAN ZAKAT (SAMBUNGAN)Penjelasan hubungan antara perbelanjaan cukai dan keuntungan sebelum cukai adalah seperti berikut:KumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011(Dinyatakan(Dinyatakansemula)semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaKeuntungan sebelum cukai dan zakat 5,537.2 1,156.7 4,429.7 615.1Cukai dikira pada kadar cukai pendapatan Korporat Malaysiapada kadar 25.0% (2011: 25.0%) 1,384.3 289.2 1,107.4 153.8Kesan cukai bagi:– Bahagian keputusan syarikat-syarikat bersekutu (10.1) (23.3) 0 0– Pendapatan tidak tertakluk kepada cukai (202.5) (128.9) (223.6) (186.6)– Perbelanjaan tidak boleh ditolak untuk tujuan cukai 84.7 91.7 375.1 145.6– Perbelanjaan layak untuk pengurangan berganda (14.2) (7.3) (12.8) (6.0)– Faedah daripada kerugian cukai tidak diiktiraf sebelumnya (3.0) (0.2) 0 0– Perbezaan sementara tahun semasa belum diiktirafdan kerugian cukai belum digunakan 16.4 29.9 0 0– Kawalan asing (0.4) 0 0 0Di bawah akruan cukai semasa pada tahun-tahun lalu 6.3 13.6 3.6 10.7Pengiktirafan dan pembalikan perbezaan sementara tahun lalu 47.1 (89.2) 39.5 (97.4)Zakat 22.4 16.7 22.4 16.7Caj cukai dan zakat 1,331.0 192.2 1,311.6 36.8Kadar cukai berkesan purata (%) 24.0 16.6 29.6 6.011 PEROLEHAN SESAHAM (EPS)(a)Perolehan sesaham asasPerolehan sesaham asas dikira dengan membahagikan keuntungan yang boleh diagihkan kepada pemilik Syarikat bagi tahunkewangan dengan bilangan purata wajaran saham biasa dalam terbitan pada tahun kewangan.Kumpulan2012 2011(Dinyatakansemula)Keuntungan boleh diagihkan kepada pemilik Syarikat (RM’juta) 4,197.6 965.4Bilangan purata wajaran saham biasa dalam terbitan (’000) 5,464,516 5,450,741Perolehan sesaham asas (sen) 76.82 17.71Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON267Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201211 PEROLEHAN SESAHAM (EPS) (SAMBUNGAN)(b)Perolehan sesaham tercairBagi tujuan pengiraan Perolehan sesaham tercair, keuntungan yang boleh diagih kepada pemilik Syarikat bagi tahun kewangandan bilangan purata wajaran saham biasa dalam terbitan pada tahun kewangan telah dilaraskan untuk kesan kecairan bagisemua saham biasa berpotensi seperti opsyen yang diberi kepada pekerja.Penyata KewanganKumpulan2012 2011(Dinyatakansemula)Keuntungan digunakan untuk menentukan perolehan sesaham tercair (RM’juta) 4,197.6 965.4Bilangan purata wajaran saham biasa dalam terbitan (’000) 5,464,516 5,450,741Pelarasan bagi opsyen saham diberi (’000) 13,484 11,706Bilangan purata wajaran saham biasa bagi perolehan sesaham tercair (’000) 5,478,000 5,462,447Perolehan sesaham tercair (sen) 76.63 17.67Seperti dinyatakan dalam Nota 2(a)(i), perubahan dalam dasar perakaunan disebabkan penggunaan IC Interpretasi 4menyebabkan peningkatan kepada pendapatan sesaham asas dan pendapatan sesaham tercair bagi tempoh berakhir 31 Ogos2011 masing-masing sebanyak 8.55 sen dan 8.53 sen. Kesan penggunaan ini kepada penyata pendapatan didedahkan dalamNota 48.12 DIVIDENSyarikat2012 2011RM’juta RM’jutaDividen Interim sebanyak 0.38 sen kasar sesaham biasa,dan dividen (single-tier) sebanyak 4.71 sen sesaham biasa(2011: 4.5 sen kasar sesaham biasa tolak cukai 273.0 184.0pendapatan 25.0%Cadangan dividen (single-tier) akhir sebanyak 15.0 sen sesaham biasa(2011: Nil) 826.5 01,099.5 184.0Dividen interim dibayar dan diambil kira dalam ekuiti pemegang saham sebagai pengagihan keuntungan tersimpan pada tahunkewangan.Pada Mesyuarat Agung Tahunan akan datang, dividen single-tier akhir bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012 sebanyak 15.0sen sesaham biasa akan disyorkan untuk kelulusan pemegang saham. Penutupan buku dan tarikh pembayaran akan diumumkankelak.Laporan Tahunan 2012

268TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan13 HARTANAH, LOJI DAN KELENGKAPANPindahan/Pelarasan/PelarasanPengelasanPada kadar semula/ Pada1.9.2011 tukaran Tambahan Pelupusan Hapus kira 31.8.2012(Dinyatakansemula)Kumpulan RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta2012Kos/penilaianPada penilaian 1984 dan sebelumnya:Tanah pegangan pajakanjangka panjang 8.4 0 0 0 0 8.4Pada penilaian 1994:Tanah milik bebas 543.9 0 0 0 (15.1) 528.8Tanah pegangan pajakanjangka panjang 601.5 0 0 (0.1) 0.9 602.3Tanah pegangan pajakanjangka pendek 2.4 0 0 0 0 2.4Bangunan dan kerja awam 442.8 0 0 (0.2) (1.3) 441.31,599.0 0 0 (0.3) (15.5) 1,583.2Pada kos:Tanah milik bebas 260.6 (0.2) 8.1 0 (26.9) 241.6Tanah pegangan pajakanjangka panjang 353.5 0.1 9.5 0 34.2 397.3Tanah pegangan pajakanjangka pendek 181.9 0 10.8 0 0.9 193.6Bangunan dan kerja awam 12,558.9 (0.1) 446.4 (0.1) 8.8 13,013.914,953.9 (0.2) 474.8 (0.4) 1.5 15,429.6Loji dan jentera:– Dimiliki 45,618.8 (20.8) 1,715.6 (142.3) 4,122.1 51,293.4– Dipajak 1,312.8 0 0 0 0 1,312.8Talian dan sesalur penghantaran 30,328.4 0 1,857.5 (0.1) 90.4 32,276.2Perkhidmatan penghantaran 3,100.6 0 198.5 0 17.3 3,316.4Meter 1,783.7 0 271.3 0 (0.1) 2,054.9Lampu awam 350.6 0 26.9 0 (5.1) 372.4Perabot, pepasangan dankelengkapan pejabat 1,312.3 (0.1) 92.4 (17.2) (1.0) 1,386.4Kenderaan bermotor 437.9 0 65.4 (13.3) (7.4) 482.699,199.0 (21.1) 4,702.4 (173.3) 4,217.7 107,924.7Modal projek dalam pelaksanaan 5,646.3 0 7,067.8 0 (5,121.8) 7,592.3104,845.3 (21.1) 11,770.2 (173.3) (904.1) 115,517.0Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON269Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201213 HARTANAH, LOJI DAN KELENGKAPAN (SAMBUNGAN)PelepasanatasDicaj pelupusan/Pada bagi tahun pindahan/ Pada1.9.2011 kewangan hapus kira 31.8.2012(Dinyatakansemula)Kumpulan RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata Kewangan2012Susut nilai terkumpulPada penilaian 1984 dan sebelumnya:Tanah pegangan pajakan jangka panjang 2.5 0 0 2.5Pada penilaian 1994:Tanah milik bebas 0 0 0 0Tanah pegangan pajakan jangka panjang 161.5 11.2 0 172.7Tanah pegangan pajakan jangka pendek 1.7 0.1 0 1.8Bangunan dan kerja awam 248.5 13.3 (0.6) 261.2414.2 24.6 (0.6) 438.2Pada kos:Tanah milik bebas 0 0 0 0Tanah pegangan pajakan jangka panjang 51.7 4.9 1.6 58.2Tanah pegangan pajakan jangka pendek 69.8 7.3 0 77.1Bangunan dan kerja awam 3,886.3 342.4 (1.8) 4,226.94,422.0 379.2 (0.8) 4,800.4Loji dan jentera:– Dimiliki 20,512.2 2,175.7 3,536.9 26,224.8– Dipajak 20.9 62.5 0 83.4Talian dan sesalur penghantaran 13,313.8 1,271.5 (4.7) 14,580.6Perkhidmatan penghantaran 1,660.0 140.1 0 1,800.1Meter 971.2 110.6 0 1,081.8Lampu awam 208.1 11.8 0 219.9Perabot, pepasangan dan kelengkapan pejabat 1,153.4 68.6 (17.3) 1,204.7Kenderaan bermotor 282.1 48.1 (19.0) 311.242,543.7 4,268.1 3,495.1 50,306.9Kerugian kemerosotan nilai terkumpulLoji dan jentera 440.2 0 0 440.2Laporan Tahunan 2012

270TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan13 HARTANAH, LOJI DAN KELENGKAPAN (SAMBUNGAN)Pindahan/Pelarasan/PelarasanPengelasanPada kadar semula/ Pada1.9.2010 tukaran Tambahan Pelupusan Hapus kira 31.8.2011(Dinyatakan(Dinyatakansemula)(semula)Kumpulan RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta2011Kos/penilaianPada penilaian 1984 dan sebelumnya:Tanah pegangan pajakanjangka panjang 8.4 0 0 0 0 8.4Pada penilaian 1994:Tanah milik bebas 562.4 0 0 (0.5) (18.0) 543.9Tanah pegangan pajakanjangka panjang 602.8 0 0 (0.5) (0.8) 601.5Tanah pegangan pajakanjangka pendek 2.4 0 0 0 0 2.4Bangunan dan kerja awam 446.5 0 0 (3.7) 0 442.81,622.5 0 0 (4.7) (18.8) 1,599.0Pada kos:Tanah milik bebas 361.4 (0.1) 6.1 0 (106.8) 260.6Tanah pegangan pajakanjangka panjang 330.7 0 3.2 (0.1) 19.7 353.5Tanah pegangan pajakanjangka pendek 181.9 0 0 0 0 181.9Bangunan dan kerja awam 12,352.3 (0.2) 203.8 (10.6) 13.6 12,558.914,848.8 (0.3) 213.1 (15.4) (92.3) 14,953.9Loji dan jentera:– Dimiliki 43,490.4 (47.8) 2,032.9 (234.6) 377.9 45,618.8– Dipajak 0 0 1,312.8 0 0 1,312.8Talian dan sesalur penghantaran 28,521.6 0 1,678.5 (0.1) 128.4 30,328.4Perkhidmatan penghantaran 2,899.7 0 213.3 0 (12.4) 3,100.6Meter 1,649.9 0 131.9 0 1.9 1,783.7Lampu awam 327.4 0 23.2 0 0 350.6Perabot, pepasangan dankelengkapan pejabat 1,252.6 (0.3) 66.6 (1.8) (4.8) 1,312.3Kenderaan bermotor 310.4 (0.1) 126.7 (5.9) 6.8 437.993,300.8 (48.5) 5,799.0 (257.8) 405.5 99,199.0Modal projek dalam pelaksanaan 4,499.1 (0.2) 6,007.6 0 (4,860.2) 5,646.397,799.9 (48.7) 11,806.6 (257.8) (4,454.7) 104,845.3Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON271Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201213 HARTANAH, LOJI DAN KELENGKAPAN (SAMBUNGAN)PelepasanatasDicaj pelupusan/Pada bagi tahun pindahan/ Pada1.9.2010 kewangan hapus kira 31.8.2011(Dinyatakan(Dinyatakansemula)semula)Kumpulan RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata Kewangan2011Susut nilai terkumpulPada penilaian 1984 dan sebelumnya:Tanah pegangan pajakan jangka panjang 2.4 0.1 0 2.5Pada penilaian 1994:Tanah pegangan pajakan jangka panjang 151.0 11.2 (0.7) 161.5Tanah pegangan pajakan jangka panjang 1.6 0.1 0 1.7Bangunan dan kerja awam 238.3 13.5 (3.3) 248.5393.3 24.9 (4.0) 414.2Pada kos:Tanah pegangan pajakan jangka panjang 45.1 6.6 0 51.7Tanah pegangan pajakan jangka pendek 62.6 7.2 0 69.8Bangunan dan kerja awam 3,550.8 334.9 0.6 3,886.34,051.8 373.6 (3.4) 4,422.0Loji dan jentera:– Dimiliki 18,378.7 2,105.0 28.5 20,512.2– Dipajak 0 20.9 0 20.9Talian dan sesalur penghantaran 12,106.7 1,202.5 4.6 13,313.8Perkhidmatan penghantaran 1,529.2 130.8 0 1,660.0Meter 876.2 95.0 0 971.2Lampu awam 192.1 16.0 0 208.1Perabot, pepasangan dan kelengkapan pejabat 1,083.1 76.3 (6.0) 1,153.4Kenderaan bermotor 246.6 41.8 (6.3) 282.138,464.4 4,061.9 17.4 42,543.7Kerugian kemerosotan nilai terkumpulLoji dan jentera 440.2 0 0 440.2Laporan Tahunan 2012

272TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan13 HARTANAH, LOJI DAN KELENGKAPAN (SAMBUNGAN)Pindahan/Pelarasan/PengkelasanPada semula/ Pada1.9.2011 Tambahan Pelupusan Hapus kira 31.8.2012(Dinyatakansemula)Syarikat RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta2012Kos/penilaianPada penilaian 1994:Tanah milik bebas 543.9 0 0 (15.1) 528.8Tanah pegangan pajakan jangka panjang 601.5 0 (0.1) 0.9 602.3Tanah pegangan pajakan jangka pendek 2.4 0 0 0 2.4Bangunan dan kerja awam 437.1 0 (0.1) (1.2) 435.81,584.9 0 (0.2) (15.4) 1,569.3Pada kos:Tanah milik bebas 197.2 8.1 0 (27.0) 178.3Tanah pegangan pajakan jangka panjang 338.2 9.5 0 31.2 378.9Tanah pegangan pajakan jangka pendek 1.3 0 0 0.9 2.2Bangunan dan kerja awam 10,917.3 422.8 (0.1) (9.6) 11,330.413,038.9 440.4 (0.3) (19.9) 13,459.1Loji dan jentera:– Dimiliki 34,603.9 1,629.5 (99.0) (18.6) 36,115.8– Dipajak 13,653.1 0 0 0 13,653.1Talian dan sesalur penghantaran 29,059.6 1,798.0 0 10.1 30,867.7Perkhidmatan penghantaran 2,947.8 191.5 0 5.9 3,145.2Meter 1,733.5 262.9 0 (0.2) 1,996.2Lampu awam 350.6 26.9 0 (5.1) 372.4Perabot, pepasangan dan kelengkapan pejabat 1,122.9 80.3 (2.5) (0.6) 1,200.1Kenderaan bermotor 366.6 57.9 (11.7) (0.8) 412.096,876.9 4,487.4 (113.5) (29.2) 101,221.6Modal projek dalam pelaksanaan 4,311.0 4,871.7 0 (4,487.4) 4,695.3101,187.9 9,359.1 (113.5) (4,516.6) 105,916.9Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON273Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201213 HARTANAH, LOJI DAN KELENGKAPAN (SAMBUNGAN)Syarikat2012Susut nilai terkumpulPelepasanatasDicaj pelupusan/Pada bagi tahun pindahan/ Pada1.9.2011 kewangan hapus kira 31.8.2012(Dinyatakansemula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata KewanganPada penilaian 1994:Tanah pegangan pajakan jangka panjang 161.5 11.2 0 172.7Tanah pegangan pajakan jangka pendek 1.7 0.1 0 1.8Bangunan dan kerja awam 244.3 13.2 (0.5) 257.0407.5 24.5 (0.5) 431.5Pada kos:Tanah milik bebas 0 0 0 0Tanah pegangan pajakan jangka panjang 49.3 4.7 0 54.0Tanah pegangan pajakan jangka pendek 0.3 0.2 0 0.5Bangunan dan kerja awam 3,375.0 277.6 (0.3) 3,652.33,832.1 307.0 (0.8) 4,138.3Loji dan jentera:– Dimiliki 16,394.5 1,603.7 (78.0) 17,920.2– Dipajak 3,671.3 557.8 0 4,229.1Talian dan sesalur penghantaran 12,858.4 1,217.2 (0.1) 14,075.5Perkhidmatan penghantaran 1,563.5 132.8 0 1,696.3Meter 944.7 106.5 0 1,051.2Lampu awam 208.1 11.8 0 219.9Perabot, pemasangan dan kelengkapan pejabat 1,000.6 54.8 (2.6) 1,052.8Kenderaan bermotor 231.7 42.0 (11.9) 261.840,704.9 4,033.6 (93.4) 44,645.1Laporan Tahunan 2012

274TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan13 HARTANAH, LOJI DAN KELENGKAPAN (SAMBUNGAN)Pindahan/Pelarasan/PengkelasanPada semula/ Pada1.9.2010 Tambahan Pelupusan Hapus kira 31.8.2011(Dinyatakan(Dinyatakansemula)semula)Syarikat RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta2011Kos/penilaianPada penilaian 1994:Tanah milik bebas 562.4 0 (0.5) (18.0) 543.9Tanah pegangan pajakan jangka panjang 602.7 0 (0.5) (0.7) 601.5Tanah pegangan pajakan jangka pendek 2.4 0 0 0 2.4Bangunan dan kerja awam 440.8 0 (3.7) 0 437.11,608.3 0 (4.7) (18.7) 1,584.9Pada kos:Tanah milik bebas 297.9 6.1 0 (106.8) 197.2Tanah pegangan pajakan jangka panjang 310.9 3.2 (0.1) 24.2 338.2Tanah pegangan pajakan jangka pendek 1.3 0 0 0 1.3Bangunan dan kerja awam 10,737.4 189.4 (8.4) (1.1) 10,917.312,955.8 198.7 (13.2) (102.4) 13,038.9Loji dan jentera:– Dimiliki 32,680.4 1,875.3 (201.0) 249.2 34,603.9– Dipajak 13,653.1 0 0 0 13,653.1Talian dan sesalur penghantaran 27,295.4 1,655.2 (0.1) 109.1 29,059.6Perkhidmatan penghantaran 2,763.7 208.6 0 (24.5) 2,947.8Meter 1,607.4 124.5 0 1.6 1,733.5Lampu awam 327.5 23.2 0 (0.1) 350.6Perabot, pepasangan dan kelengkapan pejabat 1,092.3 51.5 (1.0) (19.9) 1,122.9Kenderaan bermotor 246.2 119.0 (5.7) 7.1 366.692,621.8 4,256.0 (221.0) 220.1 96,876.9Modal projek dalam pelaksanaan 4,102.7 4,464.3 0 (4,256.0) 4,311.096,724.5 8,720.3 (221.0) (4,035.9) 101,187.9Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON275Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201213 HARTANAH, LOJI DAN KELENGKAPAN (SAMBUNGAN)PelepasanatasDicaj pelupusan/Pada bagi tahun pindahan/ Pada1.9.2010 kewangan hapus kira 31.8.2011(Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakansemula) semula) semula)Syarikat RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata Kewangan2011Susut nilai terkumpulPada penilaian 1994:Tanah pegangan pajakan jangka panjang 150.9 11.3 (0.7) 161.5Tanah pegangan pajakan jangka pendek 1.7 0 0 1.7Bangunan dan kerja awam 234.1 13.4 (3.2) 244.3386.7 24.7 (3.9) 407.5Pada kos:Tanah milik bebas 0 0 0 0Tanah pegangan pajakan jangka panjang 42.5 6.7 0.1 49.3Tanah pegangan pajakan jangka pendek 0.3 0 0 0.3Bangunan dan kerja awam 3,104.5 271.4 (0.9) 3,375.03,534.0 302.8 (4.7) 3,832.1Loji dan jentera:– Dimiliki 14,696.2 1,611.6 86.7 16,394.5– Dipajak 3,113.5 557.8 0 3,671.3Talian dan sesalur penghantaran 11,706.0 1,152.4 0 12,858.4Perkhidmatan penghantaran 1,438.7 124.8 0 1,563.5Meter 853.1 91.6 0 944.7Lampu awam 191.7 16.4 0 208.1Perabot, pepasangan dan kelengkapan pejabat 961.4 59.1 (19.9) 1,000.6Kenderaan bermotor 201.1 36.3 (5.7) 231.736,695.7 3,952.8 56.4 40,704.9Laporan Tahunan 2012

276TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan13 HARTANAH, LOJI DAN KELENGKAPAN (SAMBUNGAN)KumpulanSyarikat2012 2011 1.9.2010 2012 2011 1.9.2010(Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakan (DinyatakanSemula) Semula) Semula) Semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaNilai buku bersihPada penilaian 1984 dan sebelumnya:Tanah pegangan pajakan jangka panjang 5.9 5.9 6.0 0 0 0Pada penilaian 1994:Tanah milik bebas 528.8 543.9 562.4 528.8 543.9 562.4Tanah pegangan pajakan jangka panjang 429.6 440.0 451.8 429.6 440.0 451.8Tanah pegangan pajakan jangka pendek 0.6 0.7 0.8 0.6 0.7 0.7Bangunan dan kerja awam 180.1 194.3 208.2 178.8 192.8 206.71,145.0 1,184.8 1,229.2 1,137.8 1,177.4 1,221.6Pada kos:Tanah milik bebas 241.6 260.6 361.4 178.3 197.2 297.9Tanah pegangan pajakan jangka panjang 339.1 301.8 285.6 324.9 288.9 268.4Tanah pegangan pajakan jangka pendek 116.5 112.1 119.3 1.7 1.0 1.0Bangunan dan kerja awam 8,787.0 8,672.6 8,801.5 7,678.1 7,542.3 7,632.9Jumlah tanah dan bangunan 10,629.2 10,531.9 10,797.0 9,320.8 9,206.8 9,421.8Loji dan jentera:– Dimiliki 24,628.4 24,666.4 24,671.5 18,195.6 18,209.4 17,984.2– Dipajak 1,229.4 1,291.9 0 9,424.0 9,981.8 10,539.6Talian dan sesalur penghantaran 17,695.6 17,014.6 16,414.9 16,792.2 16,201.2 15,589.4Perkhidmatan penghantaran 1,516.3 1,440.6 1,370.5 1,448.9 1,384.3 1,325.0Meter 973.1 812.5 773.7 945.0 788.8 754.3Lampu awam 152.5 142.5 135.3 152.5 142.5 135.8Perabot, pepasangan dan kelengkapanpejabat 181.7 158.9 169.5 147.3 122.3 130.9Kenderaan bermotor 171.4 155.8 63.8 150.2 134.9 45.157,177.6 56,215.1 54,396.2 56,576.5 56,172.0 55,926.1Modal projek dalam pelaksanaan 7,592.3 5,646.3 4,499.1 4,695.3 4,311.0 4,102.764,769.9 61,861.4 58,895.3 61,271.8 60,483.0 60,028.8Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON277Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201213 HARTANAH, LOJI DAN KELENGKAPAN (SAMBUNGAN)Sekiranya hartanah, loji dan kelengkapan yang dinilai semula dimasukkan dalam penyata kewangan pada kos tolak susutnilaiterkumpul dan kerugian kemerosotan nilai terkumpul, nilai buku bersih hartanah, loji dan kelengkapan yang dinilai semula tersebutadalah seperti berikut:KumpulanSyarikat2012 2011 1.9.2010 2012 2011 1.9.2010RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata KewanganTanah milik bebas 48.0 48.0 48.2 48.0 48.0 48.2Tanah pegangan pajak 49.9 51.6 53.5 49.2 50.9 52.8Bangunan dan kerja awam 75.7 82.4 89.3 75.2 81.8 88.6173.6 182.0 191.0 172.4 180.7 189.6Penilaian bagi tanah milik bebas, bangunan dan kerja awam Kumpulan dan Syarikat adalah berdasarkan kepada penilaian oleh firmajurunilai profesional berasaskan nilai pasaran terbuka pada tahun 1994. Lebihan bersih daripada penilaian semula itu telahdimasukkan ke dalam penyata kewangan pada 31 Ogos 1996 dan dipindahkan kepada rizab penilaian semula.Penilaian bangunan sebuah anak syarikat telah dijalankan pada tahun 1982 dan 1984 berasaskan kepada penilaian firma jurunilaiprofesional bebas berasaskan nilai pasaran terbuka. Lebihan bersih penilaian semula itu telah dipindahkan kepada rizab penilaian semula.Taraf hak milik tanah tertentu sedang dalam proses didaftarkan kepada nama Syarikat dan anak-anak syarikat tertentu.Nilai buku bersih hartanah, loji dan kelengkapan yang disandarkan sebagai cagaran untuk pinjaman dinyatakan dalam Nota 32.Faedah yang dipermodalkan pada tahun kewangan dalam projek modal projek dalam pelaksanaan berjumlah RM284.1 juta (2011:RM206.4 juta) untuk Kumpulan dan RM216.8 juta (2011: RM206.4 juta) untuk Syarikat.Kadar permodalan yang digunakan untuk menentukan jumlah kos pinjaman yang layak untuk permodalan adalah 6.23% (2011:6.17%) untuk Syarikat.Ujian kemerosotan nilai bagi hartanah, loji dan kelengkapanPada tahun-tahun lalu, TNB Liberty Power Limited telah mengiktiraf peruntukan bagi kemerosotan nilai berjumlah RM440.2 juta.Penilaian tahun semasa menunjukkan tiada kerugian kemerosotan nilai selanjutnya yang diperlukan bagi jumlah bawaan hartanah,loji dan kelengkapan yang ditaksir. Nilai bawaan hartanah, loji dan kelengkapan pada tarikh kedudukanpenyata kewangan adalahRM236.0 juta (2011: RM281.6 juta). Jumlah yang boleh dikutip semula hartanah, loji dan kelengkapan ditentukan berasaskan nilaidalam kegunaan.Laporan Tahunan 2012

278TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan14 ANAK-ANAK SYARIKATSyarikatNota 2012 2011 1.9.2010(Dinyatakan (Dinyatakansemula) semula)RM’juta RM’juta RM’jutaPada kos:Saham biasa tidak disebut harga 296.6 296.6 296.6Saham keutamaan boleh ditebus 3,577.3 3,922.6 4,075.7Opsyen diberikan kepada pekerja anak-anak syarikat 19.2 15.4 0Pendahuluan kepada anak-anak syarikat dianggapsebagai quasi pelaburan (a) 774.1 610.6 04,667.2 4,845.2 4,372.3Tolak: Kerugian kemerosotan nilai terkumpul (b) (1,703.0) (928.9) (928.9)2,964.2 3,916.3 3,443.4(a)(b)Pendahuluan adalah tidak bercagar dan tidak menghasilkan faedah tanpa tempoh bayaran semula yang tetap. Syarikat tidakmenjangka sebarang bayaran semula pendahuluan dan hanya akan memanggil semula pinjaman apabila anak-anak syarikatmempunyai lebih tunai. Pendahuluan ini dianggap sebagai lanjutan kepada pelaburannya dalam anak-anak syarikat.Dalam tahun kewangan, Syarikat mengiktiraf kerugian kemerosotan nilai sebanyak RM774.1 juta bagi pelaburan dalam anakanaksyarikat oleh kerana jumlah boleh diperoleh semula lebih rendah daripada jumlah bawaan. Kerugian kemerosotan nilaiyang ditanggung diiktiraf di bawah butiran perbelanjaan operasi dalam Penyata Pendapatan. Jumlah boleh diperoleh semuladitentukan berdasarkan nilai dalam kegunaan.KepentinganNegaraNama anak syarikat Kumpulan Aktiviti Utama diperbadankan2012 2011TNB Janamanjung Sdn. Bhd. 100% 100% Penjanaan dan penghantaran Malaysiaelektrik dan kapasiti penjanaankepada TNBTNB Power Daharki Ltd. # 100% 100% Pegangan pelaburan MauritiusTNB Fuel Services Sdn. Bhd. 100% 100% Pembekalan bahan api dan Malaysiaarang batu untukpenjanaan tenagaTNB Energy Services 100% 100% Penjanaan, pembahagian, MalaysiaSdn. Bhd.pembekalan, pengurusan,penjualan pelbagai sumbertenaga dan penyediaanperkhidmatan teknikal berkaitanLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON279Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201214 ANAK-ANAK SYARIKAT (SAMBUNGAN)KepentinganNegaraNamaNama anak syarikat Kumpulan Aktiviti Utama diperbadankan2012 2011TNB Research Sdn. Bhd. 100% 100% Penyelidikan dan Malaysiapembangunan, rundingandan perkhidmatan lainPenyata KewanganTNB Ventures Sdn. Bhd. 100% 100% Pegangan pelaburan MalaysiaTNB Engineering Corporation 100% 100% Terlibat terutamanya sebagai MalaysiaSdn. Bhd.kontraktor siap guna, perkhidmatanpembangunan projek tenagadengan mengkhusus dalam sistempendinginan dan penjanaanbersama termasuk operasidan kerja-kerja penyelenggaraanTNB Repair And 100% 100% Perkhidmatan pembaikan dan MalaysiaMaintenance Sdn. Bhd.penyelenggaraan dan ujiankepada industri danperkhidmatan berkaitanTNB Engineers Sdn. Bhd. 100% 100% Dorman MalaysiaTNB Capital Ltd. 100% 100% Pegangan pelaburan MalaysiaUniversiti Tenaga Nasional 100% 100% Penyediaan pengajian MalaysiaSdn. Bhd.tinggi dan latihanMalaysia Transformer 100% 100% Terlibat terutamanya dalam MalaysiaManufacturing Sdn. Bhd.pembuatan, penjualanpembaikan pembahagian, alatubah kuasa dan bumiTNB Coal International Ltd.* 100% 100% Dorman MauritiusPower and Energy 100% 100% Pegangan pelaburan MauritiusInternational (Mauritius) Ltd.*Orion Mission Sdn. Bhd. 100% 100% Pegangan pelaburan MalaysiaSabah Electricity Sdn. Bhd. 83% 80% Peniagaan penjanaan, Malaysiapenghantaran, pembahagiandan penjualan elektrikdi SabahLaporan Tahunan 2012

280TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan14 ANAK-ANAK SYARIKAT (SAMBUNGAN)KepentinganNegaraNama anak syarikat Kumpulan Aktiviti Utama diperbadankan2012 2011Tenaga Switchgear Sdn. Bhd. 60% 60% Terlibat terutamanya dalam Malaysiaperniagaan pemasangan danpembuatan perkakas suisbervoltan tinggi dan kontrakpencawang penghantaran siapgunaKapar Energy Ventures 60% 60% Menjana dan membekal MalaysiaSdn. Bhd.tenaga elektrik danmenjana kapasiti kepada TNBTNB Integrated Learning 100% 100% Mewujudkan menyenggara MalaysiaSolution Sdn. Bhd.dan menyediakan pusat latihanTNB Generation Sdn. Bhd. 100% 100% Dorman MalaysiaTNB Transmission Network 100% 100% Dorman MalaysiaSdn. Bhd.TNB Distribution Sdn. Bhd. 100% 100% Dorman MalaysiaTNB Risk Management 100% 100% Dorman MalaysiaSdn. Bhd.TNB Logistics Sdn. Bhd.** 100% 100% Dorman MalaysiaTNB – IT Sdn. Bhd. 100% 100% Dorman MalaysiaTNB Workshop Services 100% 100% Dorman MalaysiaSdn. Bhd.**TNB Metering Services 100% 100% Dorman MalaysiaSdn. Bhd.**TNB Hidro Sdn. Bhd. 100% 100% Dorman MalaysiaTNB Prai Sdn. Bhd. 100% 100% Dorman MalaysiaTNB Properties Sdn. Bhd. 100% 100% Dorman MalaysiaTNB International Sdn. Bhd. 100% 100% Dorman MalaysiaLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON281Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201214 ANAK-ANAK SYARIKAT (SAMBUNGAN)KepentinganNegaraNama anak syarikat Kumpulan Aktiviti Utama diperbadankan2012 2011Sepang Power Sdn. Bhd. 70% 70% Dorman MalaysiaPenyata KewanganTNB Quantum Solutions 100% 0% Menjalankan konsultansi, MalaysiaSdn. Bhd.khidmat nasihat, pembangunankeupayaan dan programkoordinasi korporatAnak-anak syarikat TNB EngineeringCorporation Sdn. Bhd.Bangsar Energy Systems 100% 100% Operasi sistem penyejukan MalaysiaSdn. Bhd.bersepadu bagi sistempenyaman udarabangunan pejabatTNEC Construction Sdn. Bhd. 100% 100% Dorman MalaysiaTNEC Operations and 100% 100% Operasi dan MalaysiaMaintenance Sdn. Bhd.penyelenggaraanloji penyejuk dan tenagaAirport Cooling Energy Supply 77% 100% Syarikat tujuan khas MalaysiaSdn. Bhd.(SPV) untuk melaksanakanprojek pembinaan, operasi danpemindahan (BOT) dengan MAHBuntuk bekalan air dinginkepada bangunan KLIA 2(LCCT) dan kemudahan lainAnak syarikat Power and EnergyInternational (Mauritius) Ltd.Independent Power 100% 100% Pegangan pelaburan MauritiusInternational Ltd.*Anak syarikat BangsarEnergy Systems Sdn. Bhd.Selesa Energy Systems 70% 70% Dorman MalaysiaSdn. Bhd.Laporan Tahunan 2012

282TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan14 ANAK-ANAK SYARIKAT (SAMBUNGAN)KepentinganNegaraNama anak syarikat Kumpulan Aktiviti Utama diperbadankan2012 2011Anak syarikat TNEC Operationsand Maintenance Sdn. Bhd.Tomest Energy Management 51% 51% Dorman MalaysiaSdn. Bhd.Anak syarikat TNB PowerDaharki Ltd.TNB Liberty Power Ltd. # 100% 100% Operasi loji janakuasa Pakistandan penjanaan tenagaletrikAnak syarikat TNBProperties Sdn. Bhd.TNP Construction Sdn. Bhd. 100% 100% Dorman MalaysiaAnak syarikat UniversitiTenaga Nasional Sdn. Bhd.UNITEN R & D Sdn. Bhd. 100% 100% Menyediakan khidmat Malaysiapenyelidikan dan pembangunandalam bidang kejuruteraan,teknologi maklumat,perniagaan, perakaunan,pengajian liberal danperkhidmatan lainAnak-anak syarikat TNB RepairAnd Maintenance Sdn. Bhd.Trichy Power Ltd.** 100% 100% Dorman IndiaTrichy Energy Ltd.** 100% 100% Dorman IndiaTNB Operations and 100% 100% Pegangan pelaburan MauritiusMaintenance International Ltd.TNB Remaco Pakistan 100% 100% Menyediakan khidmat PakistanPrivate Limited#pembaikan dan penyelenggaraankepada industri berat danperkhidmatan berkaitan lainLaporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON283Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201214 ANAK-ANAK SYARIKAT (SAMBUNGAN)KepentinganNegaraNama anak syarikat Kumpulan Aktiviti Utama diperbadankan2012 2011Anak syarikat TNB Operations andMaintenance International Ltd.Penyata KewanganOasis Parade Sdn. Bhd. 100% 100% Pegangan pelaburan MalaysiaAnak syarikat TNBVentures Sdn. Bhd.Tenaga Cable Industries 76% 76% Pembuatan dan pembahagian MalaysiaSdn. Bhd.kabel tenaga dan am, rodaluminium dan aktivitiberkaitanAnak syarikat TNB CoalInternational Ltd.Dynamic Acres Sdn. Bhd.* 100% 100% Dorman MalaysiaAnak syarikat Orion MissionSdn. Bhd.Lahad Datu Holdings 100% 100% Dorman MalaysiaSdn. Bhd.Eastern Sabah Power 100% 0% Untuk menjalankan perniagaan MalaysiaConsortium Sdn. Bhd.dalam sebarang hal berkaitanelektrik terutamanya perniagaanpenjanaan dan pembekalanelektrik untuk sebarang tujuan diMalaysia dan bahagiandunia di duniaAnak syarikat Lahad DatuHoldings Sdn. Bhd.Lahad Datu Energy 100% 100% Dorman MalaysiaSdn. Bhd.Laporan Tahunan 2012

284TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan14 ANAK-ANAK SYARIKAT (SAMBUNGAN)KepentinganNegaraNama anak syarikat Kumpulan Aktiviti Utama diperbadankan2012 2011Anak syarikat TNB ResearchSdn. Bhd.TNBR QATS Sdn. Bhd. 100% 0% Menyediakan jaminan kualiti, Malaysiaperkhidmatan ujian kimiadan saintifik# Diaudit oleh firma ahli PricewaterhouseCoopers International Limited yang merupakan entiti sah yang berasingan dan bebasdaripada PricewaterhouseCoopers Malaysia.* Tidak diaudit oleh PricewaterhouseCoopers.** Syarikat-syarikat dalam proses dibubarkan.15 ENTITI-ENTITI KAWALAN BERSAMAKumpulan2012 2011RM’juta RM’jutaBahagian aset bersih entiti-entiti kawalan bersama 0.4 0.6Bahagian Kumpulan daripada hasil, keuntungan, aset dan tanggungan entiti-entiti kawalan bersama adalah seperti berikut:Hasil 0 0.8(Kerugian)/Keuntungan selepas cukai (0.2) 0.6Aset bukan semasa 0 0Aset semasa 2.1 2.7Tanggungan semasa (12.4) (12.8)Tolak: Kerugian kemerosotan nilai terkumpul (7.9) (7.9)Kerugian terkumpul tidak diiktiraf 18.6 18.60.4 0.6Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON285Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201215 ENTITI-ENTITI KAWALAN BERSAMA (SAMBUNGAN)Kumpulan2012 2011RM’juta RM’jutaSaham biasa tidak disebut harga, pada kos 7.9 7.9Tolak: Kerugian kemerosotan nilai terkumpul (7.9) (7.9)Penyata Kewangan0 0Butiran tentang entiti-entiti kawalan bersama adalah seperti berikut:KepentinganNegaraNama entiti kawalan bersama Kumpulan Aktiviti Utama diperbadankan2012 2011Seatrac Sdn. Bhd. 50% 50% Dorman MalaysiaTNB Energy Services 51% 51% Sebagai kontraktor siap MalaysiaSdn. Bhd. & Eramazguna bagi melaksanakan kerjaTechnology Sdn. Bhd. JVrekabentuk pembinaan danpentaulihan sistem bagi bekalanelektrik di Kalabakan, Sabahyang diberikan oleh KementerianKemajuan Luar Bandar danWilayah (“KKLW”)Laporan Tahunan 2012

286TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan16 SYARIKAT-SYARIKAT BERSEKUTUKumpulan2012 2011RM’juta RM’jutaBahagian aset bersih syarikat bersekutu 491.2 407.8Kumpulan2012 2011RM’juta RM’jutaSaham tidak disebut harga, pada kos 67.0 67.0Saham disebut harga, pada kos 106.5 106.5Tolak: Kerugian kemerosotan nilai terkumpul (9.6) (9.6)163.9 163.9Saham keutamaan boleh ditebus, pada kos 33.2 33.2Nota pinjaman tidak bercagar, pada kos dilunaskan 15.9 21.1213.0 218.2Saham disebut harga, pada nilai saksama 99.1 77.2Bahagian Kumpulan daripada hasil, keuntungan aset dan tanggungan syarikat bersekutu adalah seperti berikut:Kumpulan2012 2011RM’juta RM’jutaHasil 780.1 1,120.4Keuntungan selepas cukai 27.0 92.8Aset bukan semasa 1,669.7 1,595.4Aset semasa 556.8 548.9Tanggungan semasa (365.3) (356.8)Tanggunan bukan semasa (1,467.5) (1,423.2)Kerugian terkumpul tidak diiktiraf 97.5 43.5Aset bersih 491.2 407.8Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON287Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201216 SYARIKAT-SYARIKAT BERSEKUTU (SAMBUNGAN)Butiran syarikat bersekutu adalah seperti berikut:KepentinganNegaraNama syarikat bersekutu Kumpulan Aktiviti Utama diperbadankan2012 2011Penyata KewanganTeknologi Tenaga Perlis 20% 20% Rekabentuk, pembinaan, MalaysiaConsortium Sdn. Bhd.menjual balik, operasi danpenyelenggaraan kemudahanpenjanaan elektrikPerusahaan Otomobil Elektrik 20% 20% Dorman Malaysia(Malaysia) Sdn. Bhd.GB3 Sdn. Bhd. 20% 20% Rekabentuk, pembinaan, Malaysiaoperasi dan penyelenggaraankemudahan penjanaan elektrikFibrecomm Network (M) 49% 49% Penyediaan perkhidmatan MalaysiaSdn. Bhd.rangkaian penghantaranJimah Energy Ventures 20% 20% Menjana tenaga elektrik dan MalaysiaHoldings Sdn. Bhd.pegangan pelaburanFTJ Bio Power Sdn. Bhd. 40% 24.5% Penjanaan dan pembahagian Malaysiaelektrik menggunakan tandankosong buah sawit sebagaisumber bahan api utamanyaIntergrax Berhad 22.1% 22.1% Pegangan pelaburan dan Malaysiaperkhidmatan pengendalianarang batuSyarikat bersekutu TNBProperties Sdn. Bhd.INDERA-TNB 40% 40% Dorman MalaysiaProperties Sdn. Bhd.KM Metro-TNB 40% 40% Dorman MalaysiaProperties Sdn. Bhd.Syarikat bersekutu TNB VenturesSdn. Bhd.Northern Utility Resources 20% 20% Dorman MalaysiaSdn. Bhd. (Penerimaan danPengarah Dilantik)Laporan Tahunan 2012

288TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan16 SYARIKAT-SYARIKAT BERSEKUTU (SAMBUNGAN)KepentinganNegaraNama syarikat bersekutu Kumpulan Aktiviti Utama diperbadankan2012 2011Syarikat-syarikat bersekutuPower International Ltd.Malaysian Shoaiba 20% 20% Pegangan pelaburan MalaysiaConsortium Sdn. Bhd.Syarikat bersekutu Oasis ParadeSdn. Bhd.Saudi-Malaysia Operation 30% 30% Pegangan pelaburan Arab Saudiand Maintenance ServicesCompany LimitedSyarikat bersekutu TNB EnergyServices Sdn. Bhd.Jana Landfill Sdn. Bhd. 20% 20% Penjanaan dan pembahagian Malaysiahaba dan elektrik menggunakangas metana dari tapak pelupusanSyarikat bersekutu TNB EngineeringCorporation Sdn. Bhd.Abraj Cooling LLC 49% 49% Kerja pembinaan Emiriyahbagi pembinaanArab BersatuLoji Penyejukan17 PELABURAN DALAM SEKURITI HUTANG TIDAK TERSENARAIKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaNota pinjaman tidak tersenarai 163.7 164.0 163.7 164.0Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON289Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201218 ASET KEWANGAN TERSEDIA UNTUK DIJUALKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaAset kewangan tersedia untuk dijual 38.0 38.0 38.0 38.0Penyata KewanganAset kewangan tersedia untuk dijual meliputi sekuriti tidak tersenarai dan disebutkan dalam Ringgit Malaysia.19 CUKAI TERTUNDAAset dan tanggungan cukai tertunda ditolak apabila terdapat hak untuk melakukannya secara sah bagi mengenepikan aset cukaisemasa daripada tanggungan cukai semasa dan apabila cukai-cukai tertunda berhubung kait dengan pihak berkuasa cukai yangsama. Jumlah-jumlah berikut, ditentukan selepas pengenepian bersesuaian, ditunjukkan dalam penyata kedudukan kewangan:2012 2011 1.9.2010(Dinyatakan (Dinyatakansemula) semula)RM’juta RM’juta RM’jutaKumpulanAset cukai tertunda 0 30.2 55.9Tanggungan cukai tertunda (8,284.6) (7,852.2) (7,815.9)Jumlah bersih (8,284.6) (7,822.0) (7,760.0)SyarikatTanggungan cukai tertunda (6,589.3) (6,130.5) (6,204.3)Laporan Tahunan 2012

290TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan19 CUKAI TERTUNDA (SAMBUNGAN)Pergerakan sepanjang tahun kewangan yang behubung kait dengan cukai tertunda adalah seperti berikut:2012 2011 1.9.2010(Dinyatakan (Dinyatakansemula) semula)Kumpulan RM’juta RM’juta RM’jutaPada permulaan tahun kewangan (dicaj)/dikreditkan (7,822.0) (7,760.0) (7,075.7)ke penyata pendapatan:– Hartanah, loji dan kelengkapan (431.9) (310.6) (294.1)– Kerugian cukai tidak digunakan (6.3) (1.6) 18.4– Peruntukan dan elaun 139.5 469.8 134.8– Hasil terakru (13.2) (67.6) 1.7– Perbezaan sementara daripada perakaunan pajakan (150.7) (152.0) (545.1)(462.6) (62.0) (684.3)Pada akhir tahun kewangan (8,284.6) (7,822.0) (7,760.0)Tertakluk kepada cukai pendapatanAset cukai tertunda (sebelum ditolak):– Peruntukan dan elaun 1,670.6 1,531.1 1,061.3– Kerugian cukai tidak digunakan 24.8 31.1 32.7– Hartanah, loji dan peralatan 15.1 122.1 238.6Penolakan (1,710.5) (1,654.1) (1,276.7)Aset cukai tertunda (selepas penolakan) 0 30.2 55.9Tanggungan cukai tertunda (sebelum penolakan):– Hartanah, loji dan peralatan (8,632.8) (8,307.9) (8,113.9)– Hasil terakru (514.5) (501.3) (433.6)– Perbezaan sementara daripada perakaunan pajakan (847.8) (697.1) (545.1)Penolakan 1,710.5 1,654.1 1,276.7Tanggungan cukai tertunda (selepas penolakan): (8,284.6) (7,852.2) (7,815.9)Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON291Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201219 CUKAI TERTUNDA (SAMBUNGAN)Jumlah perbezaan sementara boleh ditolak, kerugian cukai tidak digunakan dan elaun pelaburan semula (yang tidak mempunyaitarikh tamat) di mana tiada aset tertunda diiktiraf dalam penyata kedudukan kewangan adalah seperti berikut:2012 2011 1.9.2010(Dinyatakan (Dinyatakansemula) semula)RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata KewanganPerbezaan sementara boleh ditolak 1,855.1 1,557.6 1,432.7Kerugian cukai 1,376.1 1,312.0 1,682.5Elaun pelaburan semula 0 35.5 28.2Pergerakan sepanjang tahun kewangan yang behubung kait dengan cukai tertunda adalah seperti berikut:2012 2011 1.9.2010(Dinyatakan (Dinyatakansemula) semula)Syarikat RM’juta RM’juta RM’jutaPada permulaan tahun kewangan (dicaj)/dikreditkan (6,130.5) (6,204.3) (6,180.4)ke penyata pendapatan:– Hartanah, loji dan kelengkapan (444.6) 60.7 (257.2)– Peruntukan dan elaun 106.4 134.1 133.3– Hasil terakru (13.2) (67.7) 1.7– Perbezaan sementara daripada perakaunan pajakan (107.4) (53.3) 98.3(458.8) 73.8 (23.9)Pada akhir tahun kewangan (6,589.3) (6,130.5) (6,204.3)Tertakluk kepada cukai pendapatanAset cukai tertunda (sebelum ditolak):– Peruntukan dan elaun 1,297.9 1,191.5 1,057.4Penolakan (1,297.9) (1,191.5) (1,057.4)Aset cukai tertunda (selepas penolakan) 0 0 0Tanggungan cukai tertunda (sebelum penolakan):– Hartanah, loji dan kelengkapan (7,310.3) (6,865.7) (6,926.4)– Hasil terakru (514.5) (501.3) (433.6)– Perbezaan sementara daripada perakaunan pajakan (62.4) 45.0 98.3Penolakan 1,297.9 1,191.5 1,057.4Tanggungan cukai tertunda (selepas penolakan): (6,589.3) (6,130.5) (6,204.3)Laporan Tahunan 2012

292TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan20 INSTRUMEN KEWANGAN DERIVATIFJumlahNosional Aset LiabilitiKumpulan Nota RM’juta RM’juta RM’juta2012Bukan semasaInstrumen kewangan derivatif layak sebagai perakaunan lindung nilai:– Kontrak opsyen matawang (a) 1,033.2 116.3 0– Kontrak swap kadar faedah (b) 462.3 0 21.5Jumlah 1,495.5 116.3 21.52011SemasaInstrumen kewangan derivatif layak sebagai perakaunan lindung nilai:– Kontrak matawang asing hadapan 87.8 1.5 0Bukan semasaInstrumen kewangan derivatif layak sebagai perakaunan lindung nilai:– Kontrak opsyen matawang (a) 1,008.8 89.9 0– Kontrak swap kadar faedah (b) 616.6 0 44.1Jumlah 1,713.2 91.4 44.1Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON293Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201220 INSTRUMEN KEWANGAN DERIVATIF (SAMBUNGAN)JumlahNosional Aset LiabilitiSyarikat Nota RM’juta RM’juta RM’juta2012Bukan semasaPenyata KewanganInstrumen kewangan derivatif layak sebagai perakaunan lindung nilai:– Kontrak swap kadar faedah (b) 462.3 0 21.5Jumlah 462.3 0 21.52011SemasaInstrumen kewangan derivatif layak sebagai perakaunan lindung nilai:– Kontrak matawang asing hadapan 87.8 1.5 0Bukan semasaInstrumen kewangan derivatif layak sebagai perakaunan lindung nilai:– Kontrak swap kadar faedah (b) 616.6 0 44.1Jumlah 704.4 1.5 44.1Butiran Instrumen kewangan adalah seperti berikut:(a)Taburan panggilan Permulaan Hadapan Yen JepunPada April 2004, TNB Capital (L) Limited (TNBCL) telah memeterai Perjanjian Opsyen Matawang dengan jumlah nosionalsebanyak JPY26.0 bilion sebagai perlindungan nilai bagi pinjaman bertempoh 30 tahun JPY26.0 bilion. Urus niaga inimembolehkan TNBCL mengurangkan pendedahannya kepada kerugian yang mungkin timbul daripada turun naik keterlaluankadar tukaran USD/JPY berhubung dengan pinjaman bertempoh di atas.(b)Swap Kadar Faedah (‘IRS’)Syarikat telah memeterai Perjanjian IRS pada 10 Oktober 2008 dengan tempoh berkuatkuasa dari 15 Oktober 2008 hingga 28Februari 2015 yang melayakkannya untuk menerima faedah pada kadar terapung, dan membayar faedah pada kadar tetap3.8% pada agregat prinsipal nosional sebanyak USD384.6 juta.Kesan urus niaga ini menetapkan kadar faedah tetap perlu dibayar pada tempoh 9 tahun USD503.0 juta pinjaman bertempoh(Pinjaman ECA).Laporan Tahunan 2012

294TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan21 PENGHUTANG JANGKA PANJANG2012 2011 1.9.2010(Dinyatakan (Dinyatakansemula) semula)Nota RM’juta RM’juta RM’jutaKumpulanPenghutang lain (a) 317.7 388.6 448.7Pendahuluan kepada kontraktor (b) 101.5 0 0419.2 388.6 448.7SyarikatPenghutang lain (a) 317.7 388.6 448.7Jumlah hutang daripada anak-anak syarikat (c) 331.4 164.2 167.5Stok pinjaman tidak bercagar boleh tebus (‘RULS’) (d) 535.5 535.5 535.51,184.6 1,088.3 1,151.7(a)(b)(c)(d)Penghutang lain meliputi pendahuluan yang diberikan kepada Yayasan Tenaga Nasional dan pinjaman warga kerja yang tidakdijangka akan diterima dalam tempoh 12 bulan dari tarikh penyata kedudukan kewangan ini.Pendahuluan kepada kontraktor terutamanya berkaitan dengan pembinaan kilang yang akan digunakan terhadap invoispembayaran siap kerja yang lebih daripada 12 bulan.Jumlah yang dihutang oleh anak-anak syarikat meliputi pendahuluan dan penghutang lain daripada TNB Power Daharki Ltd.(‘TPD’) dan Kapar Energy Ventures Sdn. Bhd. (‘KEV’). Jumlah yang dihutang daripada TPD tertakluk kepada kadar faedah dari2.3% hingga 3.8% (2011: 1.9% hingga 3.4%) setahun dan tidak bercagar. Jumlah yang dihutang daripada Sabar Electricity Sdn.Bhd. (‘SESB’) dan TNB Coal International Ltd. tertakluk kepada kadar faedah 6.0% (2011: 6.0%) dan 7.0% (2011: 7.0%) setahunadalah tidak bercagar dan tiada tempoh tetap pembayaran balik.Stok pinjaman tidak bercagar boleh tebus menanggung faedah 15.0% (2011: 15.0%) setahun pada nilai nominal tertunggakprinsipal dan faedah pengkompaunan akan dikenakan pada kadar 5.0%(2011: 5.0%) setahun ke atas faedah yang belumdibayar selepas tarikh tamat tempoh. Rujuk Nota 32(e) untuk terma-terma RULS.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON295Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201222 BAYARAN PAJAKAN OPERASI(a)Pajakan prabayarKumpulanSyarikat2012 2011 1.9.2010 2012 2011 1.9.2010(Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakansemula) semula) semula) semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata KewanganPajakan prabayar 3,789.3 3,161.0 2,606.1 3,539.1 2,930.3 2,380.0Pembayaran dibuat terlebih dahulu kepada Pengeluar-pengeluar Tenaga Bebas (IPPs) terutamanya untuk penyimpanankapasiti penjanaan bagi kegunaan masa hadapan. Amaun ini akan digunakan sebagai sebahagian pembayaran masa depankepada IPP. Tiada hak berkontrak untuk menerima bayaran balik secara tunai atau instrumen kewangan lain daripada IPP.(b)Pajakan dibayar dan prabayaran oleh pemajakKumpulanSyarikat2012 2011 1.9.2010 2012 2011 1.9.2010(Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakansemula) semula) semula) semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPajakan dibayar 147.9 141.7 199.2 147.9 141.7 199.2Prabayaran oleh pemajak 357.7 327.8 362.1 0 0 0505.6 469.5 561.3 147.9 141.7 199.2Amaun-amaun ini ada dinyatakan di Nota 36.Laporan Tahunan 2012

296TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan23 ASET BUKAN SEMASA DIPEGANG UNTUK JUALANKos/PenilaianKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPada 1 September 12.3 19.9 12.3 19.9Jumlah dipindahkan daripada:– Hartanah, loji dan kelengkapan (Nota 13) 15.6 18.6 15.6 18.6Jumlah dipindahkan kepada:– Hartanah, loji dan kelengkapan (Nota 13) 0 (1.2) 0 (1.2)Pelupusan (17.8) (25.0) (17.8) (25.0)Pada 31 Ogos 10.1 12.3 10.1 12.3Susut nilai/pelunasan terkumpulPada 1 September 0.9 1.9 0.9 1.9Jumlah dipindahkan daripada:– Hartanah, loji dan kelengkapan (Nota 13) 0.7 0.5 0.7 0.5Jumlah dipindahkan kepada:– Hartanah, loji dan kelengkapan (Nota 13) 0 (0.2) 0 (0.2)Pelupusan (1.3) (1.3) (1.3) (1.3)Pada 31 Ogos 0.3 0.9 0.3 0.9Jumlah buku bersihHartanah, loji dan kelengkapan 9.8 11.4 9.8 11.4Pada 31 Ogos 9.8 11.4 9.8 11.4Dalam tahun kewangan, Syarikat memeterai beberapa perjanjian jual beli dengan beberapa pihak, yang mana pelupusannya masihsedang berlangsung.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON297Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201224 INVENTORIKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaBahan mentah, bahan api dan barang gunaan 2,766.1 2,462.3 1,529.6 1,356.7Kerja dalam pelaksanaan 37.6 169.8 0 0Barang siap 38.5 13.8 0 0Penyata Kewangan2,842.2 2,645.9 1,529.6 1,356.725 PENGHUTANG DEPOSIT DAN PENDAHULUANKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011Nota RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPenghutang perdagangan 6,417.0 5,426.7 5,231.1 4,088.1Pendahuluan/pinjaman warga kerja 70.2 62.0 66.2 56.0Sebahagian pembayaran kepada kontraktor 353.2 527.0 90.7 50.7Deposit dan pendahuluan 133.2 114.0 26.8 26.1Penghutang lain 630.5 554.1 63.3 70.6Penghutang dicaj semula 83.9 55.8 83.9 45.7Peruntukan kemerosotan nilai:7,688.0 6,739.6 5,562.0 4,337.2Penghutang perdagangan 46 (c)(i) (573.1) (607.7) (490.2) (530.3)Lain-lain 46 (c)(i) (126.2) (109.8) (108.5) (82.0)(699.3) (717.5) (598.7) (612.3)6,988.7 6,022.1 4,963.3 3,724.9Dasar kredit Kumpulan dan Syarikat memperuntukkan penghutang perdagangan dengan tempoh kredit selama 30 hari (2011: 30hari). Kumpulan tidak mempunyai penumpuan kredit utama risiko kredit selain daripada perniagaan dan penghutang perdaganankediaman disebabkan oleh asas pelanggannya yang luas. Semua risiko kredit dan kutipan semula yang berkaitan denganpenghutang telah diambil kira dalam penyata kewangan.Risiko kredit yang berkaitan dengan Penghutang, Pendahuluan dan Deposit dinyatakan dalam Nota 46 (c)(i) kepada penyatakewangan.Laporan Tahunan 2012

298TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan26 JUMLAH HUTANG DARIPADA/(KEPADA) ANAK-ANAK SYARIKATJumlah hutang daripada TNB Capital (L) Ltd. tertakluk kepada faedah pada kadar antara 0.7% hingga 5.3% (2011: 0.5% hingga 5.3%)setahun. Ia tidak bercagar dan tidak mempunyai tempoh tetap bayaran semula.Jumlah pembayaran balik daripada/(kepada) semua anak syarikat lain adalah bercagar, tanpa faedah dan bayar balik ataspermintaan.27 ASET KEWANGAN PADA NILAI SAKSAMA MELALUI UNTUNG RUGIKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaAset kewangan pada nilai saksama melalui untung rugi 9.1 8.6 9.1 8.6Aser kewangan mewakili pelaburan dalam unit amanah.28 DEPOSIT, BAKI BANK DAN TUNAIKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaTunai dalam tangan dan baki bank 856.1 1,005.0 466.2 500.9Deposit bank berlesen 7,770.2 2,949.2 3,495.0 2,203.08,626.3 3,954.2 3,961.2 2,703.9Kadar faedah setahun deposit, baki bank dan wang tunai yang berkuatkuasa pada akhir tarikh laporan adalah seperti berikut:KumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011% % % %Deposit bank berlesen 0.1 – 5.0 1.5 – 7.5 3.2 – 3.4 2.9 – 3.6Baki bank 0.1 0.1 0.1 0.1Deposit dengan bank-bank berlesen dipegang dalam pasaran wang jangka pendek. Deposit mempunyai tempoh matang dari 5hingga 366 hari (2011: 4 hingga 29 hari) bagi Kumpulan dan 9 hingga 70 hari (2011: 4 hingga 25 hari) bagi Syarikat.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON299Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201228 DEPOSIT, BAKI BANK DAN TUNAI (SAMBUNGAN)Deposit bagi Kumpulan dan Syarikat pada akhir tahun kewangan, mempunyai tempoh kematangan 113 hari (2011: 16 hari).KumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011Nota RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata KewanganTunai dan setara tunai pada akhirtahun kewangan meliputi:Tunai dalam tangan dan di bank 856.1 1,005.0 466.2 500.9Deposit dengan bank berlesen 7,770.2 2,949.2 3,495.0 2,203.0Deposit, baki dalam tangan dan di bank 8,626.3 3,954.2 3,961.2 2,703.9Tunai di bank dipegang sebagai amanah* (97.9) (465.7) 0 0Akaun rizab hutang** 32 (b)(i) (218.6) (225.2) 0 0Dana daripada MOF*** (2.5) (5.2) 0 08,307.3 3,258.1 3,961.2 2,703.9* Tunai di bank dipegang sebagai amanah berhubung dengan geran dan deposit yang diberi kepada anak-anak syarikat olehKerajaan Malaysia untuk projek modal khusus.** Tunai di bank dipegang sebagai amanah berhubung dengan geran dan deposit yang diberi kepada anak-anak syarikat olehKerajaan Malaysia untuk projek modal khusus.*** Dana Kementerian Kewangan (MOF) diberikan kepada sebuah anak syarikat di bawah pakej rangsangan untuk program latihan.29 PEMIUTANGKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPemiutang perdagangan 4,629.4 4,116.3 2,710.2 2,906.9Tanggungan gaji 491.4 473.1 444.3 437.3Deposit 24.7 23.7 19.3 17.9Peruntukan 278.6 388.6 209.1 58.2Pemiutang dan akruan lain 322.5 569.7 102.7 129.55,746.6 5,571.4 3,485.6 3,549.8Tempoh kredit pemiutang perdagangan bagi Kumpulan dan Syarikat berbeza-beza dari 30 hingga 60 hari (2011: 30 hingga 60 hari)bergantung kepada terma kontrak.Laporan Tahunan 2012

300TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan30 PENDAPATAN TERTUNDA2012 2011Kumpulan RM’juta RM’jutaPada awal tahun kewangan 3,373.5 3,042.2Diterima pada tahun kewangan 777.4 949.3Pelepasan kepada penyata pendapatan (928.2) (652.8)Dikelaskan semula daripada tanggungan lain (36.8) 34.8Pada akhir tahun kewangan 3,185.9 3,373.5Direalisasi dalam 12 bulan 894.7 523.9Direalisasi selepas 12 bulan 2,291.2 2,849.63,185.9 3,373.52012 2011Syarikat RM’juta RM’jutaPada awal tahun kewangan 2,942.2 2,676.4Diterima pada tahun kewangan 655.6 861.0Pelepasan kepada penyata pendapatan (811.4) (595.2)Dikelaskan semula daripada tanggungan lain 2,786.4 2,942.2Direalisasi dalam 12 bulan 770.0 487.4Direalisasi selepas 12 bulan 2,016.4 2,454.82,786.4 2,942.2Pendapatan tertunda adalah berkaitan dengan caruman yang dibayar terlebih dahulu oleh pelanggan elektrik bagi pembinaan asetrangkaian elektrik.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON301Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201231 PINJAMAN JANGKA PENDEKKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011Nota RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaBahagian pinjaman yang perlu dibayar dalamsatu tahun kewangan (Nota 32):– Bercagar 324.8 294.5 0 0– Tidak bercagar 989.0 1,164.0 759.3 954.5Penyata Kewangan1,313.8 1,458.5 759.3 954.5Pinjaman jangka pendek– Bercagar 32 (b)(i) 223.1 225.8 0 0– Tidak bercagar 0.6 0.4 0 0Penerimaan jurubank 66.7 42.6 0 01,604.2 1,727.3 759.3 954.5Pinjaman jangka pendek membawa faedah pada kadar antara 0.8% hingga 14.0% (2011: 0.8% hingga 15.5%) setahun bagiKumpulan dan dari 0.8% hingga 8.3% (2011: 0.8% hingga 6.3%) bagi Syarikat.32 PINJAMANKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011Nota RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaBercagar:– Pinjaman bertempoh (a) 1,490.1 1,312.5 0 0– Bon (b) 5,562.8 1,940.3 0 07,052.9 3,252.8 0 0Tidak Bercagar:– Pinjaman bertempoh 9,525.9 9,903.8 8,007.1 8,147.4– Bon 5,597.7 4,479.6 3,487.8 3,425.3– Sekuriti pendapatan (c) 0 514.4 0 514.4– Jumlah dihutang kepada Cagamas Berhad (d) 0 87.1 0 87.1– Stok pinjaman tidak bercagar boleh tebus (e) 604.9 547.6 0 015,728.5 15,532.5 11,494.9 12,174.222,781.4 18,785.3 11,494.9 12,174.2Laporan Tahunan 2012

302TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan32 PINJAMAN (SAMBUNGAN)KumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPerlu dibayar semula dalam satu tahun termasuk di bawahpinjaman jangka pendek (Nota 31) 1,313.8 1,458.5 759.3 954.5Perlu dibayar semula selepas satu tahun:Selepas satu dan hingga dua tahun 1,015.0 1,075.9 493.2 637.4Selepas dua tahun hingga lima tahun 3,774.3 3,840.4 1,229.5 1,462.2Selepas lima tahun dan hingga sepuluh tahun 9,006.3 3,713.9 4,816.7 2,213.2Selepas sepuluh tahun dan hingga dua puluh tahun 6,237.3 7,150.3 3,010.3 5,630.6Selepas dua puluh tahun dan hingga tiga puluh tahun 1,201.9 1,324.6 953.1 1,054.6Selepas tiga puluh tahun 232.8 221.7 232.8 221.721,467.6 17,326.8 10,735.6 11,219.722,781.4 18,785.3 11,494.9 12,174.2Nilai buku bersih hartanah, loji dan kelengkapan disandarkan sebagai cagaran bagi pinjaman bertempoh:Kumpulan2012 2011RM’juta RM’juta(i) Jentera dan kelengkapan 4,769.8 4,730.5(ii) Bangunan 657.0 695.3(iii) Tanah pegangan pajakan 63.7 64.65,490.5 5,490.4(a)Pinjaman berjangkaPinjaman Kerajaan Persekutuan diterima daripada SESB melalui berikut:(i)(ii)(iii)Mewujudkan Debentur:(i)(ii)Caj pertama ke atas keseluruhan hartanah pegangan bebas dan pegangan pajakan masa kini dan akan datangtermasuk semua bangunan dan pepasangan; dancaj apungan pertama ke atas semua aset masa kini dan akan datang Syarikat yang tidak dicaj secara caj tetap.Perjanjian memindahkan kesemua kepentingan masa kini dan akan datang Syarikat dalam semua hasil jualan yangditerima daripada semua jualan letrik yang dijanakan daripada projek yang dibiayai.Perjanjian memindahkan kesemua kepentingan masa kini dan akan datang dalam bank di mana hasil pinjamandikreditkan.Tempoh pinjaman daripada 20 hingga 25 tahun dengan kadar keuntungan antara 3.0% hingga 6.0% setahun.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON303Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201232 PINJAMAN (SAMBUNGAN)(b)Bon(i)SEKURITI HUTANG CARA ISLAM – BAI BITHAMIN AJIL (‘BaIDS’)Pada 28 Jun 2004, KEV telah memperoleh BaIDS bernilai RM3,402.0 juta BaIDS untuk membiayai pengambilalihan StesenJanaelektrik Sultan Salahuddin Abdul Aziz. Tempoh bagi Kemudahan BaIDS tersebut adalah dari 1 hingga 15 tahundengan kadar keuntungan antara 3.7% dan 8.7% setahun.Penyata KewanganBaIDS dicagar dengan cara berikut:(i) Caj ke atas tanah pajakan TNB. Caj tanah pajakan tersebut tidak dikuatkuasakan setakat 31 Ogos 2012.(ii)Debentur ke atas aset dan hartanah KEV dan penyerahan semua hak, kepentingan hak milik dan manfaat di bawahdokumen projek, insurans yang dipindah milik, dan akaun khas untuk mencagar pembayaran dan pembayaran balikjumlah yang dicagar.(iii) Perjanjian Perkongisan Keutamaan dan Jaminan.Terma BaIDS memerlukan deposit ditempatkan dalam akaun rizab pinjaman dengan bank berlesen untuk memenuhikeperluan penjelasan pinjaman. Terma BaIDS juga memerlukan KEV mengekalkan perjanjian kewangan tertentu.BaIDS termasuklah kemudahan kredit boleh tukar bagi tujuan modal kerja berjumlah RM200.0 juta yang dikelaskansebagai jangka pendek. (Rujuk Nota 31)(ii)PROGRAM SEKURITI ISLAMPada 25 November 2011, TNB Janamanjung Sdn. Bhd. memperoleh Program Sekuriti Islam sebanyak RM4.85 bilion untukmembiayai pembinaan of 1,010MW loji tenaga bahan api arang batu. Tempoh Program Sekuriti Islam ini adalah dari 5hingga 20 tahun dengan kadar keuntungan antara 3.80% dan 4.90% setahun.Program Sekuriti Islam mengandungi 2 siri dan butiran siri tersebut adalah seperti berikut:(i)(ii)Siri 1 mengandungi 15 bahagian, dengan tempoh dari 5 tahun hingga 19 tahunSiri 2 mengandungi 1 bahagian, dengan tempoh hingga 20 tahun.Siri Program Sekuriti Islam 1 dilindungi dengan cara berikut:(i)(ii)pelaksanaan tahap pertama ke atas kesemua hak, kepentingan, taraf dan manfaat Syarikat di bawah PPA1 (Manjung1, 2 & 3) dan PPA2 (Manjung 4) termasuklah hasil daripadanya; danpelaksanaan tahap pertama ke atas kesemua akaun yang ditetapkan dan baki kredit yang berkaitan.Siri Program Sekuriti Islam 2 tidak dilindungi dan mempunyai faedah jaminan tidak bersyarat dan tidak boleh ubahdaripada Tenaga Nasional Berhad, untuk memenuhi kewajipan pembayaran Syarikat.Program Sekuriti Islam dikeluarkan oleh Manjung Island Energy Berhad (MIEB) yang merupakan syarikat tujuan khas.Kesemua saham yang diterbitkan oleh MIEB dipegang oleh Equity Trust (Malaysia) Berhad sebagai pemegang amanahsaham bagi manfaat amal tertentu, di bawah terma-terma pengisytiharan amanah.Laporan Tahunan 2012

304TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan32 PINJAMAN (SAMBUNGAN)(c)Sekuriti PendapatanSekuriti Pendapatan Tetap (‘FIS’)FIS terdiri daripada kedua-dua bon boleh tebus dan Saham Keutamaan Boleh Tebus (‘RPS’) yang mana butirannya adalahseperti berikut:(i)(ii)1,500 bon 10 tahun tidak bercagar boleh tebus (“Bon”) yang membawa nilai agregat nominal RM999.0 juta yangditerbitkan pada 100% nilai nominal (dalam denominasi RM999,000.00 setiap satu), dengan kupon boleh asing yangmewakili faedah Bon. Bon-bon tersebut adalah untuk ditebus pada nilai setara dalam dua bahagian dengan penebusanberjumlah RM999.0 juta dan RM499.5 juta masing-masing pada 16 Ogos 2011 dan 19 September 2011, dan;1,000 RPS Kelas A bernilai RM1.00 setiap satu, diterbitkan pada nilai premium RM999.00 sesaham dan 500 RPS Kelas Bbernilai RM1.00 setiap satu, diterbitkan pada nilai premium RM999.00 sesaham. Kedua-dua kelas RPS Ini boleh ditebuspada RM1,000 setiap satu mengikut pilihan Syarikat pada bila-bila masa selepas 16 Ogos 2010 dan 19 September 2010,masing-masing bagi RPS Kelas A dan B. Jika RPS Kelas A dan B tidak ditebus masing-masing pada 16 Ogos 2011 dan 19September 2011, bayaran tambahan berjumlah RM1.0 juta bagi bahagian pertama dan RM0.5 juta ke atas bahagian keduaperlu dibayar di bawah pembayaran akhir Kupon Bon bagi setiap bahagian.Dengan menggunakan Sistem Cukai Setingkat, Syarikat kini membuat pembayaran ke atas FIS dan bukan pembayaran dividen.Faedah yang perlu dibayar di bawah Kupon Bon ialah RM94.5 juta setahun dan perlu dibayar setiap enam bulan.FIS dikelaskan sebagai instrumen hutang dan dilaporkan sebagai tanggungan. FIS (Bahagian 2) berjumlah RM500.0 juta telahmatang pada 19 September 2011.(d)Jumlah dihutang kepada Cagamas BerhadPada 16 Januari 1995, TNB telah memeterai Perjanjian dengan Cagamas Berhad di mana TNB boleh menjual pada asasberbantuan, pinjaman perumahan yang disediakan oleh Syarikat kepada kakitangannya kepada Cagamas Berhad. Ia telahdibeli balik pada 22 Mac 2012 (2011: RM87.1 juta).(e)Stok Pinjaman Tidak Bercagar Boleh Tebus (‘RULS’)Pada 29 Jun 2004, KEV telah menerbitkan RM957,574,000 Stok Pinjaman Tidak Bercagar Boleh Tebus (RULS) kepada Syarikatdan Malakoff Berhad untuk membiayai pengambilalihan Stesen Janaelektrik Sultan Salahuddin Abdul Aziz, Kapar. Bahagianyang telah dilanggan oleh Malakoff Berhad berjumlah RM383,029,600.00Ciri-ciri utama RULS adalah seperti berikut:(i)(ii)RULS membawa faedah sebanyak 15.0% (2011: 15.0%) setahun ke atas nilai nominal tertunggak bagi RULS. Faedahtersebut perlu dibayar setiap enam bulan pada hari terakhir tempoh enam bulan yang berkaitan dari tarikh penerbitanRULS. Satu faedah kompaun akan dicaj pada kadar 5.0% (2011: 5.0%) setahun ke atas faedah yang belum dibayar selepastarikh tamat tempoh. Perubahan dalam kadar faedah kompaun adalah dari 15.0% hingga 5.0% telah diluluskan oleh parapemegang RULS di mesyuaratnya pada 15 Oktober 2008 dan berkuatkuasa dari tarikh pertama penerbitan RULS tersebut.RULS perlu dibayar balik dari tahun ketiga dari tarikh penerbitan RULS seperti yang ditetapkan dalam perjanjian bertarikh29 Jun 2004. RULS perlu dibayar balik sepenuhnya pada tarikh akhir kematangan pada 8 Julai 2029.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON305Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201233 PEMIUTANG SEWA BELI DAN KEWAJIPAN KEWANGAN PAJAKAN2012 2011 1.9.2010(Dinyatakan (Dinyatakansemula) semula)Nota RM’juta RM’juta RM’jutaKumpulanTanggungan pajakan kewangan (a) 1,350.8 1,328.6 0Pemiutang sewa beli (b) 43.1 54.8 66.1Penyata Kewangan1,393.9 1,383.4 66.1SyarikatTanggungan pajakan kewangan (a) 12,565.5 12,950.3 13,113.3(a)Kewajipan Kumpulan dan Syarikat di bawah tanggungan pajakan kewangan wujud daripada perjanjian pembelian tenagakuasa dengan beberapa Pengeluar Tenaga Bebas (IPP). Perjanjian pembelian tenaga kuasa ini diambil kira sebagai pajakankewangan selaras dengan IC4 dan FRS 117.KumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011 1.9.2010(Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakansemula) semula) semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaNilai semasa bayaran minimum pajakan 1,312.8 1,312.8 13,653.1 13,653.1 13,653.1Jumlah dibayar di bawah pajakan kewangan:Jangkamasa satu tahun 39.6 34.9 671.6 384.8 163.0Selepas satu tahun dan dalam jangkamasa dua tahun 42.8 39.3 715.1 671.6 384.8Selepas dua tahun dan dalam jangkamasa lima tahun 154.2 140.9 2,324.9 2,204.4 2,102.7Melebihi lima tahun 1,114.2 1,113.5 8,853.9 9,689.5 10,462.81,350.8 1,328.6 12,565.5 12,950.3 13,113.3Dianalisa sebagai:Semasa:Jumlah perlu dibayar dalam tempoh 12 bulan 39.6 34.9 671.6 384.8 163.0Bukan semasa:Jumlah perlu dibayar dalam tempoh 12 bulan 1,311.2 1,293.7 11,893.9 12,565.5 12,950.31,350.8 1,328.6 12,565.5 12,950.3 13,113.3Kadar purata faedah efektif (%) 8.8% 9.2% 8.0% 8.3% 8.8%Caj kewangan yang berkaitan dengan pajakan kewangan dicajkan kepada penyata pendapatan dalam tahun kewangansemasa mereka ditanggung.Laporan Tahunan 2012

306TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan33 PEMIUTANG SEWA BELI DAN KEWAJIPAN KEWANGAN PAJAKAN (SAMBUNGAN)(b)Ini mewakili bayaran ansuran akan datang di bawah sewa beli kenderaan bermotor, dibayar seperti berikut:Kumpulan2012 2011RM’juta RM’jutaBayaran sewa minimum:– Tidak melebihi 1 tahun 17.5 16.9– Melebihi 1 tahun dan tidak melebihi 5 tahun 29.0 43.746.5 60.6Caj kewangan masa depan ke atas sewa beli (3.4) (5.8)Nilai sewa beli sekarang 43.1 54.8Nilai sewa beli sekarang:– Tidak melebihi 1 tahun 15.5 14.2– Melebihi 1 tahun dan tidak melebihi 5 tahun 27.6 40.643.1 54.8Tanggungan pajakan kewangan berkuatkuasa dicagarkan sebagai hak untuk aset yang dipajak dikembalikan kepada pemberipajak sekiranya berlaku keingkaran pembayaran.Pada 31 Ogos 2012, purata wajaran kadar faedah berkesan yang digunakan untuk tanggungan pajakan pada tahun kewanganadalah 5.5% (2011: 5.6%) setahun dan faedah untuk tahun kewangan adalah 3.0% (2011: 3.0%) stahun bagi Kumpulan. Semuabaki disebut dalam Ringgit Malaysia.34 DEPOSIT PENGGUNAPelanggan (kecuali anggota kerja dan jabatan/agensi kerajaan) dikehendaki membayar deposit dengan jumlah yang mencukupibagi membayar caj untuk bekalan tenaga selama dua bulan seperti yang dibenarkan di bawah Peraturan Pemegang Lesen (Pindaan)2002. Kegagalan menjelaskan deposit mengikut tempoh yang ditetapkan boleh menyebabkan bekalan kepada pelangganditamatkan, bergantung kepada syarat-syarat yang ditetapkan dalam Peraturan.TNB dan SESB membayar jumlah 2.5% setahun ke atas jumlah deposit sebagai rebat berdasarkan purata pada bulan Januari setiaptahun.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON307Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201235 FAEDAH PEKERJAPergerakan pada tahun kewangan ini dalam jumlah yang diiktiraf dalam penyata kewangan adalah seperti berikut:PelanPelanfaedah perubatanpersaraan persaraan JumlahRM’juta RM’juta RM’jutaPenyata KewanganKumpulanPada 1 September 2010 1,404.4 2,461.9 3,866.3Dicaj kepada penyata pendapatan (Nota 6) 308.7 550.9 859.6Caruman dan faedah dibayar (254.4) (251.0) (505.4)Pada 31 Ogos 2011 1,458.7 2,761.8 4,220.5Dicaj kepada penyata pendapatan (Nota 6) 299.7 577.8 877.5Caruman dan faedah dibayar (344.2) (264.1) (608.3)Pada 31 Ogos 2012 1,414.2 3,075.5 4,489.7Jumlah yang diiktiraf dalam penyata kedudukan kewangan yang disatukan dianalisis seperti berikut:Pada 31 Ogos 2011PelanPelanfaedah perubatanpersaraan persaraan JumlahRM’juta RM’juta RM’jutaNilai semasa obligasi 2,851.7 4,225.4 7,077.1Nilai saksama aset pelan (924.8) 0 (924.8)Nilai semasa obligasi tidak bertabung 1,926.9 4,225.4 6,152.3Kerugian sebenar tidak diiktiraf (462.5) (1,463.6) (1,926.1)Kos perkhidmatan lepas tidak diiktiraf (15.1) 0 (15.1)Lain-lain:– Pelan faedah persaraan 3.0 0 3.0– Gratuiti dan pelan persaraan 6.4 0 6.4Tanggungan dalam penyata kedudukan kewangan 1,458.7 2,761.8 4,220.5Laporan Tahunan 2012

308TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan35 FAEDAH PEKERJA (SAMBUNGAN)Perbelanjaan diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif disatukan dianalisis seperti di bawah: (sambungan)PelanPelanfaedah perubatanpersaraan persaraan JumlahRM’juta RM’juta RM’jutaPada 31 Ogos 2012Nilai semasa obligasi 2,911.7 4,379.6 7,291.3Nilai saksama aset pelan (1,146.0) 0 (1,146.0)Nilai semasa obligasi tidak bertabung 1,765.7 4,379.6 6,145.3Kerugian sebenar tidak diiktiraf (362.2) (1,304.1) (1,666.3)Kos perkhidmatan lepas tidak diiktiraf 0 0 0Lain-lain:– Pelan faedah persaraan 3.1 0 3.1– Gratuiti dan pelan persaraan 7.6 0 7.6Tanggungan dalam penyata kedudukan kewangan 1,414.2 3,075.5 4,489.7Jumlah yang diiktiraf dalam penyata kedudukan kewangan yang disatukan dianalisis seperti berikut:PelanPelanfaedah perubatanpersaraan persaraan JumlahKumpulan RM’juta RM’juta RM’juta2011Kos perkhidmatan semasa 150.4 29.7 180.1Kos faedah 171.8 274.6 446.4Jangkaan pulangan atas aset pelan (50.8) 0 (50.8)Kerugian aktuari tidak diiktiraf 20.7 246.6 267.3Kos perkhidmatan lepas 15.1 0 15.1Lain-lain 1.5 0 1.5Jumlah dimasukkan dalam kos pekerja (Nota 6) 308.7 550.9 859.6Pulangan sebenar daripada aset pelan 60.3 0 60.3Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON309Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201235 FAEDAH PEKERJA (SAMBUNGAN)Perbelanjaan diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif disatukan dianalisis seperti di bawah: (sambungan)PelanPelanfaedah perubatanpersaraan persaraan JumlahKumpulan RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata Kewangan2012Kos perkhidmatan semasa 140.1 30.2 170.3Kos faedah 177.7 283.5 461.2Jangkaan pulangan atas aset pelan (57.1) 0 (57.1)Kerugian aktuari tidak diiktiraf 19.1 264.1 283.2Kos perkhidmatan lepas 15.1 0 15.1Lain-lain 4.8 0 4.8Jumlah dimasukkan dalam kos pekerja (Nota 6) 299.7 577.8 877.5Pulangan sebenar daripada aset pelan 176.9 0 176.9Caj kepada penyata pendapatan dimasukkan dalam perbelanjaan operasi.Andaian aktuari utama yang digunakan berhubung dengan pelan faedah wajib Kumpulan:PelanPelanfaedah perubatanpersaraan persaraanKumpulan % %Pada 31 Ogos 2011Kadar diskaun 6.6 7.1Jangkaan pulangan daripada aset pelan 6.0 N/AJangkaan kadar kenaikan gaji 6.0 N/AInflasi kos perubatan:– kemasukan wad N/A 8.0– pesakit luar N/A 5.0Lain-lain:– pakar N/A 5.0Pada 31 Ogos 2012Kadar diskaun 6.6 7.1Jangkaan pulangan daripada aset pelan 6.0 N/AJangkaan kadar kenaikan gaji 6.0 N/AInflasi kos perubatan:– kemasukan wad N/A 8.0– pesakit luar N/A 5.0Lain-lain:– pakar N/A 5.0Laporan Tahunan 2012

310TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan35 FAEDAH PEKERJA (SAMBUNGAN)Perbelanjaan diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif disatukan dianalisis seperti di bawah: (sambungan)PelanPelanfaedah perubatanpersaraan persaraan JumlahSyarikat RM’juta RM’juta RM’jutaPada 1 September 2010 1,391.5 2,313.3 3,704.8Dicaj kepada penyata pendapatan (Nota 6) 297.2 521.2 818.4Caruman dan faedah dibayar (251.9) (227.6) (479.5)Pada 31 Ogos 2011 1,436.8 2,606.9 4,043.7Dicaj kepada penyata pendapatan (Nota 6) 292.7 547.6 840.3Caruman dan faedah dibayar (337.0) (261.0) (598.0)Pada 31 Ogos 2012 1,392.5 2,893.5 4,286.0Perbelanjaan diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif disatukan dianalisis seperti di bawah: (sambungan)Pada 31 Ogos 2011PelanPelanfaedah perubatanpersaraan persaraan JumlahRM’juta RM’juta RM’jutaNilai semasa obligasi 2,838.3 4,070.5 6,908.8Nilai saksama aset pelan (924.1) 0 (924.1)Nilai semasa obligasi tidak bertabung 1,914.2 4,070.5 5,984.7Kerugian aktuari tidak diiktiraf (462.3) (1,463.6) (1,925.9)Kos perkhidmatan lepas tidak diiktiraf (15.1) 0 (15.1)Tanggungan dalam penyata kedudukan kewangan 1,436.8 2,606.9 4,043.7Pada 31 Ogos 2012Nilai semasa obligasi 2,900.8 4,197.5 7,098.3Nilai saksama aset pelan (1,146.0) 0 (1,146.0)Nilai semasa obligasi tidak bertabung 1,754.8 4,197.5 5,952.3Kerugian aktuari tidak diiktiraf (362.3) (1,304.0) (1,666.3)Kos perkhidmatan lepas tidak diiktiraf 0 0 0Tanggungan dalam penyata kedudukan kewangan 1,392.5 2,893.5 4,286.0Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON311Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201235 FAEDAH PEKERJA (SAMBUNGAN)Perbelanjaan diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif disatukan dianalisis seperti di bawah: (sambungan)PelanPelanfaedah perubatanpersaraan persaraan JumlahSyarikat RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata Kewangan2011Kos perkhidmatan lepas 140.4 0 140.4Kos faedah 171.7 274.6 446.3Jangkaan pulangan daripada aset pelan (50.7) 0 (50.7)Kerugian aktuari diiktiraf 20.7 246.6 267.3Kos perkhidmatan lepas 15.1 0 15.1Jumlah dimasukkan dalam kos pekerja (Nota 6) 297.2 521.2 818.4Pulangan sebenar daripada aset pelan 60.3 0 60.32012Kos perkhidmatan semasa 136.9 0 136.9Kos faedah 177.7 283.5 461.2Jangkaan pulangan daripada aset pelan (57.2) 0 (57.2)Kerugian aktuari diiktiraf 19.8 264.1 283.9Kos perkhidmatan lepas 15.5 0 15.5Jumlah dimasukkan dalam kos pekerja (Nota 6) 292.7 547.6 840.3Pulangan sebenar daripada aset pelan 176.9 0 176.9Caj kepada penyata pendapatan dimasukkan dalam perbelanjaan operasi.Laporan Tahunan 2012

312TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan35 FAEDAH PEKERJA (SAMBUNGAN)Perbelanjaan diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif disatukan dianalisis seperti di bawah: (sambungan)PelanPelanfaedah perubatanperubatan persaraanSyarikat % %Pada 31 Ogos 2011Kadar diskaun 6.6 7.1Jangkaan pulangan daripada aset pelan 6.0 N/AJangkaan kadar kenaikan gaji 6.0 N/APeningkatan kos perubatan:– kemasukan wad N/A 8.0– pesakit luar N/A 5.0Lain-lain:– pakar N/A 5.0Pada 31 Ogos 2012Kadar diskaun 6.6 7.1Jangkaan pulangan daripada aset pelan 6.0 N/AJangkaan kadar kenaikan gaji 6.0 N/APeningkatan kos perubatan:– kemasukan wad N/A 8.0– pesakit luar N/A 5.0Lain-lain:– pakar N/A 5.0Kesan terhadap perubahan 1% daripada andaian terhadap trend kadar kos perubatan adalah seperti berikut:KumpulanSyarikatMenaik Menurun Menaik MenurunRM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaKesan ke atas agregat kos perkhidmatan semasa dan kos faedah 51.8 (42.0) 48.9 (39.8)Kesan ke atas obligasi manfaat tertakrif 763.0 (621.0) 735.6 (599.0)Pelan aset mengandungi:Kumpulan dan Syarikat2012 2011% %Instrumen ekuiti 22.9 24.4Instrumen hutang 72.7 72.7Lain-lain 4.4 2.9100.0 100.0Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON313Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201235 FAEDAH PEKERJA (SAMBUNGAN)Aset pelan pencen termasuk saham biasa Syarikat dengan nilai saksama sebanyak RM5.5 juta (2011: RM3.1 juta).Jangkaan pulangan terhadap aset pelan ditentukan dengan mempertimbangkan jangkaan pulangan yang terdapat pada aset-asetyang mendasari polisi pelaburan semasa. Hasil jangkaan pada kadar faedah pelaburan tetap adalah berdasarkan hasil penebusankasar pada akhir tempoh laporan. Jangkaan hasil pada pelaburan ekuiti dan hartanah membayangkan pulangan kadar sebenar yangdialami di dalam pasaran jangka masa panjang.Penyata KewanganCaruman jangkaan kepada pelan manfaat selepas bekerja bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2013 adalah RM49.2 juta.2012 2011 2010 2009 2008RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaKumpulanPada 31 OgoasNilai semasa obligasi manfaat tertakrif 7,287.0 7,072.3 6,809.5 6,521.5 5,412.7Nilai saksama aset pelan (1,146.0) (996.8) (852.1) (717.1) (615.1)Defisit dalam pelan 6,141.0 6,075.5 5,957.4 5,804.4 4,797.6Penyesuaian pengalaman kepada pelan tanggungan (144.4) (97.7) (86.2) (894.7) (15.3)Penyesuaian pengalaman kepada aset pelan 119.8 9.6 6.8 7.5 (119.6)SyarikatPada 31 OgosNilai semasa obligasi manfaat tertakrif 7,098.3 6,908.9 6,657.2 6,376.5 5,278.5Nilai saksama aset pelan (1,146.0) (996.8) (852.1) (717.1) (615.1)Defisit dalam pelan 5,952.3 5,912.1 5,805.1 5,659.4 4,663.4Penyesuaian pengalaman kepada pelan tanggungan (144.4) (97.7) (90.0) (903.8) (23.8)Penyesuaian pengalaman kepada aset pelan 119.8 9.6 6.8 7.5 (119.6)Laporan Tahunan 2012

314TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan36 TANGGUNGAN LAIN-LAIN2012 2011 1.9.2010(Dinyatakan (Dinyatakansemula) semula)Nota RM’juta RM’juta RM’jutaKumpulanBayaran jangka panjang kepada Kerajaan Negeri 45.2 45.2 48.0Bayaran pajakan di bawah pajakan operasi 22 (b) 147.9 141.7 199.2Prapembayaran oleh pemajak 22 (b) 357.7 327.8 362.1Lain-lain 341.4 395.3 422.3892.2 910.0 1,031.6SyarikatBayaran kepada Kerajaan Negeri 45.2 45.2 48.0Bayaran pajakan di bawah pajakan operasi 22 (b) 147.9 141.7 199.2Lain-lain 303.6 309.6 320.0496.7 496.5 567.237 GERAN-GERAN PEMBANGUNAN KERAJAANKumpulan2012 2011RM’juta RM’jutaPada awal tahun kewangan 627.2 599.0Diterima pada tahun kewangan 120.8 92.8Dikeluarkan kepada penyata pendapatan (Nota 7) (77.0) (64.6)Pada akhir tahun kewangan 671.0 627.2Geran pembangunan yang disediakan oleh Kerajaan digunakan terutamanya bagi pembinaan talian transmisi.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON315Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201238 MODAL SAHAMDibenarkan:Kumpulan dan Syarikat2012 2011Saham biasa bernilai RM1.00 sesaham 10,000,000,000 10,000,000,000Penyata KewanganSaham Keutamaan Hak Istimewa Boleh Tebus bernilai RM1.00 sesaham 1 1Saham Keutamaan Boleh Tebus Kelas A bernilai RM1.00 sesahamPada awal/akhir tahun kewangan 0 500Diterbit dan dibayar sepenuhnya:Saham biasa bernilai RM1.00 sesaham 5,501,553,731 5,456,657,139Saham Keutamaan Hak Istimewa Boleh Tebus bernilai RM1.00 sesaham 1 1Jumlah modal saham diterbit dan dibayar penuh pada akhir tahun kewangan 5,501,553,732 5,456,657,140Pergerakan dalam saham biasa diterbit bernilai RM1.00 sesahamPada awal tahun kewangan 5,456,657,139 4,352,719,795Terbitan saham biasa bernilai RM1.00 sesaham di bawah ESOS II 44,896,592 13,804,154Terbitan Saham Bonus sebagai dibayar penuh, pada asas satu (1)saham Bonus bagi setiap empat (4) saham TNB sedia ada yang dipegangoleh para pemegang saham melalui permodalan akaun premium saham 0 1,090,133,190Pada akhir tahun kewangan 5,501,553,731 5,456,657,139Laporan Tahunan 2012

316TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan38 MODAL SAHAM (SAMBUNGAN)Skim Opsyen Saham Anggota Kerja (‘ESOS’)Syarikat melaksanakan Skim Opsyen Saham Pekerja II (‘ESOS II’) pada 8 Julai 2003 untuk tempoh 10 tahun. The ESOS II tertaklukkepada undang-undang kecil yang telah diluluskan oleh pemegang saham di Mesyuarat Agung Luar Biasa (‘EGM’) pada 29 Mei 2003dan dipinda pada EGM yang diadakan pada 15 Disember 2005.Ciri-ciri utama ESOS II adalah seperti berikut:(a)(b)(c)(d)(e)Jumlah keseluruhan saham biasa akan diterbitkan oleh Syarikat di bawah ESOS II adalah tidak melebihi 10.0% daripada jumlahsaham biasa diterbitkan dan berbayar Syarikat dan tidak lebih daripada 50.0% saham-saham yang diperuntukkan secaraagregat di bawah skim ESOS II kepada para Pengarah dan pengurusan kanan.Tidak lebih daripada 10.0% saham-saham di bawah ESOS II ini diperuntukkan kepada setiap Pengarah atau anggota kerja, yangmana secara individu atau kolektif melalui rakan sekutu, memiliki 20.0% atau lebih dalam modal berbayar Syarikat.Mana-mana anggota kerja, termasuk mana-mana Pengarah Eksekutif dan mereka yang dikategorikan sebagai PengurusanTertinggi Berpenggal Tetap, kecuali anggota kerja skim A (skim yang mengawal selia anggota kerja yang masih tertaklukkepada terma dan syarat Kerajaan selepas pengkorporatan dan penswastaan Lembaga Letrik Negara pada tahun 1990), adalahlayak untuk turut serta dalam ESOS II. Anggota kerja di bawah Pengurusan Tertinggi Berpenggal Tetap juga layak untukmendapat Opsyen Prestasi berdasarkan sasaran-sasaran yang dinyatakan dalam mesyuarat.Harga opsyen sesaham di bawah ESOS II adalah lebih tinggi daripada nilai purata wajaran harga saham di pasaran yangditunjukkan dalam senarai rasmi harian yang dikeluarkan oleh Bursa Malaysia Securities Berhad bagi lima hari urusniagasebelum tarikh penawaran diskaun 10.0% ke atas nilai nominal saham tersebut dengan sentiasa tertakluk bahawa diskauntersebut tidak boleh diaplikasi kepada mana-mana di bawah Opsyen Prestasi.Jika terdapat sebarang perubahan terhadap struktur modal Syarikat sebelum opsyen ini tamat pada 7 Julai 2013, perubahanberikut akan dibuat:(i)(ii)(iii)bilangan saham baru berkaitan ESOS II yang masih belum dilanggan;harga opsyen: dan/ataukaedah langganan opsyen.(f)(g)Opsyen yang diberi di bawah ESOS II tidak membawa sebarang dividen atau hak mengundi. Dengan pelaksanaan opsyen,saham yang diterbitkan bertaraf ‘pari passu’ sama seperti saham biasa yang sedia ada dalam Syarikat.Sesiapa yang telah mendapat opsyen di bawah ESOS II tidak layak menyertai sebarang terbitan saham oleh mana-manasyarikat lain dalam Kumpulan.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON317Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201238 MODAL SAHAM (SAMBUNGAN)Skim Opsyen Saham Anggota Kerja (‘ESOS’) (sambungan)Pergerakan dalam bilangan saham yang diwakili oleh opsyen tertunggak dan harga langganan purata wajaran adalah sepertiberikut:2012 2011HargaHargapelaksanaan Bilangan pelaksanaan Bilanganpurata saham purata sahamRM/saham ‘000 RM/saham ‘000Penyata KewanganAwal tahun 7.16 165,391 7.39 123,641Diberi 5.68 23,255 5.51 26,968Dilaksana 5.38 (44,897) 6.45 (13,804)Luput 5.80 (725) 9.18 (443)Terbitan bonus 0 0 7.42 29,029Pada akhir tahun 7.49 143,024 7.16 165,391Butiran yang berkaitan dan opsyen yang dilaksanakan sepanjang tahun kewangan adalah seperti berikut:Nilai saksamaSaham padasahamtarikh terbitan Harga diterbitkan padaTarikh langganan saham pelaksanaan 31.8.2012RM/sahamRM/sahamSeptember 2011 5.37 – 4.89 4.45/5.45 4,000Oktober 2011 5.98 – 4.97 5.36/5.06 2,249November 2011 5.95 – 5.34 5.36/4.45/5.45 53,121Disember 2011 5.92 – 5.36 5.06/4.45/5.45 72,747Januari 2012 6.40 – 5.81 5.36/5.06/4.45/5.45 256,241Februari 2012 6.38 – 5.88 5.36/5.59/5.93/5.86/5.06/4.45/ 454,7845.74/5.45Mac 2012 6.72 – 6.13 5.36/5.59/5.93/5.86/5.06/4.45/ 1,715,3685.74/5.45April 2012 6.62 – 6.37 5.36/5.59/5.93/5.86/5.06/4.45/ 5,564,1995.74/5.45Mei 2012 6.67 – 6.10 5.36/5.59/5.93/5.86/5.06/4.45/ 5,952,3585.74/5.45/5.64/5.08/5.62Jun 2012 6.77 – 6.39 5.36/5.59/5.93/5.86/5.06/4.45/ 4,773,1575.74/5.45/5.64Julai 2012 6.86 – 6.50 5.36/5.59/5.93/5.86/5.06/4.45/ 10,464,2575.74/5.45/5.64/6.24/6.09Ogos 2012 7.01 – 6.73 5.36/5.59/5.93/5.86/8.85/5.06/4.45/ 15,584,1115.74/5.45/5.64/6.24/6.40Jumlah 44,896,592Laporan Tahunan 2012

318TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan38 MODAL SAHAM (SAMBUNGAN)Skim Opsyen Saham Anggota Kerja (‘ESOS’) (sambungan)Baki opsyen saham pada akhir tahun ini mempunyai tarikh luput dan harga pelaksanaan berikut:Bilangan sahamTarikh luput Harga pelaksanaan 2012 2011RM/saham ‘000 ‘00007.07.2013 5.36 33,639 43,56207.07.2013 5.59 4,213 5,24307.07.2013 6.20 219 21907.07.2013 5.93 7,165 7,75807.07.2013 6.24 326 35907.07.2013 5.86 7,325 8,52007.07.2013 5.86 3,014 3,42507.07.2013 7.35 1,632 1,63207.07.2013 8.85 18,177 18,23507.07.2013 9.24 16 1607.07.2013 8.98 43 4307.07.2013 7.35 112 11207.07.2013 7.35 1,278 1,27807.07.2013 5.06 6,634 11,18807.07.2013 5.86 1,309 1,40207.07.2013 5.62 27 2707.07.2013 6.36 22 2207.07.2013 7.33 54 5407.07.2013 7.33 307 30707.07.2013 7.35 47 4707.07.2013 7.35 100 10007.07.2013 7.35 864 86407.07.2013 8.57 112 11207.07.2013 9.24 47 4707.07.2013 4.45 5,043 9,96507.07.2013 7.35 225 22507.07.2013 7.35 52 5207.07.2013 7.35 157 15707.07.2013 7.33 25 2507.07.2013 7.33 63 6307.07.2013 6.36 212 21207.07.2013 6.09 161 16107.07.2013 5.62 63 6307.07.2013 7.35 224 22407.07.2013 9.24 63 6307.07.2013 7.35 262 26207.07.2013 4.76 88 8807.07.2013 8.57 150 15007.07.2013 7.33 174 17407.07.2013 6.09 21 5207.07.2013 5.74 15,661 22,35307.07.2013 4.76 88 88Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON319Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201238 MODAL SAHAM (SAMBUNGAN)Skim Opsyen Saham Anggota Kerja (‘ESOS’) (sambungan)Baki opsyen saham pada akhir tahun kewangan mempunyai tarikh luput dan harga pelaksanaan berikut:Bilangan sahamTarikh luput Harga pelaksanaan 2012 2011RM/saham ‘000 ‘000Penyata Kewangan07.07.2013 5.08 0 15007.07.2013 5.62 77 13707.07.2013 6.09 422 48507.07.2013 6.36 212 21207.07.2013 6.38 37 3707.07.2013 6.53 90 9007.07.2013 6.56 63 6307.07.2013 6.60 150 15007.07.2013 6.75 27 2707.07.2013 7.33 270 27007.07.2013 7.35 63 6307.07.2013 8.57 150 15007.07.2013 9.24 63 6307.07.2013 5.45 15,380 24,54507.07.2013 5.64 15,181 007.07.2013 6.36 90 007.07.2013 4.76 53 007.07.2013 6.75 8 007.07.2013 5.08 120 007.07.2013 6.09 324 007.07.2013 7.33 175 007.07.2013 5.62 98 007.07.2013 6.53 92 007.07.2013 6.60 90 007.07.2013 6.56 50 007.07.2013 6.38 50 007.07.2013 6.98 38 007.07.2013 6.40 208 007.07.2013 6.28 30 0143,025 165,391Laporan Tahunan 2012

320TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan38 MODAL SAHAM (SAMBUNGAN)Skim Opsyen Saham Anggota Kerja (‘ESOS’) (sambungan)Nilai saksama purata wajaran opsyen yang diberi pada tahun kewangan ini ditentu menggunakan model penilaian Trinomial. Inputpenting kepada model tersebut adalah seperti berikut:HargaPurata 5 tahunsaham pada Harga Hayat Jangkaan Kadar faedah pergerakanTarikh diberi tarikh diberi pelaksanaan opsyen hasil dividen bebas harga sahamRM RM tahun % % %25.02.2005 8.24 7.75 8 1.14 3.64 21.5730.03.2005 8.00 7.42 8 1.14 3.33/3.72 22.1317.07.2005 8.56 7.80 7 1.14 3.40 19.4124.02.2006 8.70 7.33 7 1.14 3.43/3.63/3.77 24.0116.04.2006 8.65 7.33 7 1.14 3.55/3.96 18.0725.09.2006 9.91 9.19 6 1.14 3.86/3.95 18.5228.03.2007 11.50 11.07 6 1.14 3.48/3.50 17.5926.07.2007 10.95 11.56 6 1.14 3.48 17.4524.08.2007 10.29 11.24 6 1.14 3.60 19.9227.10.2007 9.28 9.19 6 1.14 3.56 17.4027.12.2007 9.54 9.19/10.72 6 1.14 3.64/3.79 17.4725.04.2008 6.76 6.33 5 1.14 3.37/3.45 20.3230.07.2008 8.35 7.33 5 1.14 3.73/3.89 22.4206.11.2008 6.11 9.189 5 1.14 3.73 23.4314.11.2008 6.20 9.189 5 1.14 3.60 23.4719.12.2008 5.97 7.03/7.95/ 5 1.14 2.94/3.02 23.459.17/9.189/10.716/26.12.2008 6.01 9.17 5 1.14 2.92 23.4027.03.2009 6.10 5.57 4 1.14 1.98/2.81 23.9326.06.2009 7.73 9.189/9.17 4 1.14 2.89 23.8206.07.2009 7.77 9.189 4 1.14 2.92 23.8215.07.2009 7.92 9.189 4 1.14 3.72 23.7930.12.2009 8.29 5.95/6.35/ 4 1.14 3.24 18.727.03/7.18/7.62/7.95/9.17/9.189/10.716/11.55829.04.2010 8.48 7.18 3 1.14 2.57/2.99 15.8030.12.2010 8.37 4.76/5.08 3 1.14 3.12 25.145.62/6.096.36/6.386.53/6.566.60/6.757.33/7.358.57/9.24Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON321Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201238 MODAL SAHAM (SAMBUNGAN)Skim Opsyen Saham Anggota Kerja (‘ESOS’) (sambungan)HargaPurata 5 tahunsaham pada Harga Hayat Jangkaan Kadar faedah pergerakanTarikh diberi tarikh diberi pelaksanaan opsyen hasil dividen bebas harga sahamRM RM tahun % % %Penyata Kewangan29.04.2011 6.01 5.45 2 1.14 2.92/3.29 23.0710.04.2012 6.37 5.64 1 1.14 3.03/3.10 24.296.36/4.766.75/5.086.09/7.335.62/6.536.60/6.566.38/6.986.40/6.28Caj kepada penyata pendapatan yang timbul daripada bayaran berasaskan saham pada tahun kewangan ini berjumlah RM24.8 juta(2011: RM34.1 juta) bagi Kumpulan dan RM21.2 juta (2011: RM29.8 juta) bagi Syarikat seperti yang dinyatakan dalam Nota 6 kepadapenyata kewangan.31.8.2012RM’000Modal saham biasa, pada tara 44,896,592Premium saham 196,542,119Kutipan diterima daripada pelaksanaan opsyen saham 241,438,711Nilai saksama pada tarikh pelaksanaan terbitan saham 298,700,859Saham Keutamaan Hak Istimewa Boleh Tebus (‘Saham Istimewa’)(a)Saham Istimewa akan membolehkan Kerajaan Malaysia melalui Menteri Kewangan Diperbadankan memastikan keputusanutama tertentu yang melibatkan operasi Syarikat adalah sejajar dengan dasar Kerajaan. Pemegang Saham Istimewa yang hanyaterdiri daripada Kerajaan atau sebarang wakil atau sesiapa yang bertindak bagi pihaknya, adalah layak untuk menerima notamesyuarat tetapi tidak layak untuk mengundi pada mesyuarat Syarikat. Walau bagaimanapun, Pemegang Saham IstimewaLayak untuk hadir dan bersuara pada mesyuarat tersebut.Pemegang Saham Istimewa berhak melantik sesiapa tetapi tidak melebihi enam orang dalam satu masa, sebagai ahli LembagaPengarah Syarikat.(b)(c)(d)Beberapa perkara tertentu, terutamanya perubahan Tataurusan Pertubuhan Syarikat berkaitan hak Pemegang SahamIstimewa, pembentukan dan penerbitan saham tambahan yang diberi hak pengundian yang berbeza, pembubaran Syarikat,pelupusan sebahagian besar aset, percantuman, penggabungan dan pengambilalihan, memerlukan kelulusan daripadaPemegang Saham Istimewa.Pemegang Saham Istimewa tidak mempunyai hak untuk mengambil bahagian dalam modal atau keuntungan Syarikat.Pemegang Saham Istimewa mempunyai hak untuk meminta Syarikat menebus Saham Istimewa paa harga tara, padabila-bila masa.Laporan Tahunan 2012

322TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan38 MODAL SAHAM (SAMBUNGAN)Saham Keutamaan Boleh Tebus Kelas B (‘RPS’)Ciri-ciri utama RPS Kelas B adalah seperti berikut:(a) RPS tidak memberi sebarang hak untuk penyertaan dalam aset dan keuntungan lebihan Syarikat.(b)(c)(d)Pemegang RPS tidak mempunyai hak untuk mengundi kecuali ke atas resolusi untuk mengubah hak pemegang RPS.RPS ini tidak boleh ditukar kepada saham biasa.Syarikat mempunyai hak untuk menebus semua RPS Kelas B pada atau selepas 19 September 2010 pada nilai RM1,000 setiapsatu.Seperti yang dinyatakan dalam Nota 32(b) kepada penyata kewangan ini, RPS tersebut membentuk sebahagian daripada SekuritiPendapatan Tetap Syarikat.39 PREMIUM SAHAMKumpulan dan Syarikat2012 2011RM’juta RM’jutaPada awal tahun kewangan 4,332.6 5,354.2Timbul berhubung saham biasa yang diterbit pada tahun kewangan 196.5 68.5Terbitan bonus pada tahun kewangan 0 (1,090.1)Pada akhir tahun kewangan 4,529.1 4,332.640 RIZAB PENILAIAN SEMULA DAN RIZAB LAINTidak boleh diagihKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaRizab penilaian semula 880.4 894.9 870.3 884.8Rizab pertukaran matawang asing (266.7) (215.5) 0 0Rizab daripada penyatuan (146.6) (146.6) 0 0Rizab Skim Opsyen Saham Pekerja 181.6 156.6 181.6 156.5648.7 689.4 1,051.9 1,041.3Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON323Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201240 RIZAB PENILAIAN SEMULA DAN RIZAB LAIN (SAMBUNGAN)Pergerakan dalam setiap kategori rizab adalah seperti berikut:Rizab penilaian semulaKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata KewanganPada awal tahun kewangan 894.9 914.3 884.8 904.2Realisasi rizab penilaian semula (14.5) (19.4) (14.5) (19.4)Pada akhir tahun kewangan 880.4 894.9 870.3 884.8Penilaian semula rizab mewakili penilaian terhadap pegangan bebas hartanah, bangunan dan kerja sivil yang lalu.Rizab pertukaran matawang asingKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPada awal tahun kewangan (215.5) (207.4) 0 0Timbul pada tahun kewangan (51.2) (8.1) 0 0Pada akhir tahun kewangan (266.7) (215.5) 0 0Terjemahan rizab mata wang asing terdiri daripada perbezaan tukaran yang terhasil daripada terjemahan keputusan dan kedudukanoperasi kewangan asing.Rizab daripada penyatuanKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPada awal/akhir tahun kewangan (146.6) (146.6) 0 0Rizab daripada penyatuan terdiri daripada ihsan yang wujud dari pengambilalihan anak-anak syarikat sebelum tahun kewanganberakhir 2006 yang telah dimasukkan terus ke dalam rizab.Laporan Tahunan 2012

324TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan40 RIZAB PENILAIAN SEMULA DAN RIZAB LAIN (SAMBUNGAN)Rizab Skim Opsyen Saham PekerjaKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPada awal tahun kewangan 156.6 122.5 156.5 111.3Timbul pada tahun kewangan 25.0 34.1 25.1 45.2Pada akhir tahun kewangan 181.6 156.6 181.6 156.5Rizab opsyen saham merangkumi nilai saksama opsyen yang diberi, kurang daripada saham-saham diterbitkan di bawah ESOS.Apabila opsyen saham dilaksanakan, hasil yang diterima daripada pelaksanaan opsyen ini bersama dengan rizab opsyen saham, kosbersih daripada sebarang urusniaga akan dipindahkan kepada modal saham (nilai nominal) dan saham premium.Jumlah penilaian semula dan rizab lainKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPada awal tahun kewangan 689.4 682.8 1,041.3 1,015.5Timbul pada tahun kewangan (26.2) 26.0 25.1 45.2Realisasi rizab penilaian semula (14.5) (19.4) (14.5) (19.4)Pada akhir tahun kewangan 648.7 689.4 1,051.9 1,041.3Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON325Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201241 KEUNTUNGAN TERSIMPANAkta Kewangan 2007 memperkenalkan sistem single-tier berkuatkuasa dari tahun penilaian 2008. Di bawah sistem single-tier,syarikat-syarikat tidak diperlukan mempunyai baki Seksyen 108 untuk tujuan pembayaran dividen. Dividen dibayar di bawah sistemsingle-tier adalah dikecualikan cukai dalam tangan pemegang saham. Baki Seksyen 108 pada 31 Disember 2007 akan tersediakepada syarikat sehinggalah bilamana baki tersebut digunakan sepenuhnya atau apabila tamat tempoh transisi enam tahun pada31 Disember 2013, yang mana lebih awal, kecuali sekiranya syarikat memilih untuk mengenepikan baki Seksyen 108 dan membayardividen di bawah sistem single-tier sebagaimana ditetapkan di bawah peruntukan transisi khusus Akta Kewangan 2007.Penyata KewanganPada 31 Ogos 2012, baki Seksyen 108 Syarikat adalah tidak signifikan dan hasratnya adalah untuk baki itu tidak digunakan.Syarikat kini beralih kepada sistem single-tier bagi menggantikan sistem imputasi. Dividen dibayar di bawah sistem single-tier kinidikecualikan cukai dalam tangan pemegang saham.Oleh itu, keuntungan tersimpan sebanyak RM21,355.2 juta (2011: RM18,480.0 juta) pada 31 Ogos 2012 boleh diagihkan sebagaidividen dikecualikan cukai di bawah sistem single-tier.Di samping itu, Syarikat mempunyai pendapatan dikecualikan cukai pada 31 Ogos 2012 daripada Akta Cukai Pendapatan (Pindaan)1999, berhubung cukai ke atas pendapatan yang diperoleh pada tahun 1999 dikecualikan dan dividen pendapatan tersebutberjumlah kira-kira RM3.1 juta (2011: RM3.1 juta) yang sedia untuk diagihkan sebagai dividen dikecualikan cukai kepada pemegangsaham.42 KOMITMEN(a)Modal dan komitmen lagi bagi 5 tahunKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPerbelanjaan modal tidak diperuntukkan dalampenyata kewangan:– Dikontrak 4,224.6 10,831.7 1,039.5 5,587.9– Tidak dikontrak 13,513.9 9,101.9 12,909.3 8,369.617,738.5 19,933.6 13,948.8 13,957.5Laporan Tahunan 2012

326TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan42 KOMITMEN (SAMBUNGAN)(b)Komitmen pajakan operasi – sebagai penerima pajakKumpulan dan Syarikat menerima pajak beberapa loji dan jentera di bawah pajakan operasi. Pajakan ini mempunyai tempohpurata antara 21 dan 25 tahun. Tiada pajakan yang mengandungi sewaan luar jangka.Sewaan minimum masa hadapan di bawah pajakan operasi tidak boleh batal pada tarikh laporan adalah seperti berikut:KumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPerlu dibayar tidak lebih satu tahun 5,457.1 5,456.3 5,152.2 5,155.4Perlu dibayar lebih satu tahun tapi tidak lebih dari lima tahun 20,289.8 21,252.8 19,095.5 20,042.5Perlu dibayar lebih dari lima tahun 32,236.8 36,731.0 30,440.5 34,645.857,983.7 63,440.1 54,688.2 59,843.7(c)Komitmen pajakan operasi – sebagai penerima pemberi pajak/pemajakKumpulan dan Syarikat memajak beberapa loji dan peralatannya di bawah pajakan operasi. Panerima pajak perlu membayarpajakan tetap semasa tempoh pajakan. Jumlah pajakan minimum yang diterima di bawah pajakan operasi tidak boleh bataladalah dikontrak pada tarikh laporan tetapi tidak diiktiraf sebagai jumlah boleh diterima, adalah seperti berikutKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPerlu dibayar tidak lebih satu tahun 139.5 143.7 47.7 48.3Perlu dibayar lebih satu tahun tapi tidak lebih dari lima tahun 291.3 378.6 95.4 95.4Perlu dibayar lebih dari lima tahun 452.9 520.0 0 0883.7 1,042.3 143.1 143.7Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON327Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201243 TANGGUNGAN LUAR JANGKA (TIDAK BERCAGAR)KumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaTuntutan oleh pihak ketiga 320.8 594.9 314.8 402.9Jaminan perdagangan dan bon prestasi 27.4 152.5 0 0Jaminan bank 0 3.6 0 0Tanggungan liabiliti lain 5.0 2.4 0 0Penyata Kewangan353.2 753.4 314.8 402.9Tuntutan oleh pihak ketiga termasuk tuntutan oleh kontraktor, perunding, pengguna dan bekas kakitangan. Semua tuntutan inisedang diselesaikan dan para Pengarah berpendapat bahawa penyelesaian tersebut tidak akan membawa kesan ketara yangmenjejaskan terhadap kedudukan kewangan Kumpulan mahupun Syarikat.44 PENDEDAHAN PIHAK BERKAITAN PENTINGUrus niaga pihak berkaitan Syarikat meliputi terutamanya urus niaga antara Syarikat dan anak-anak syarikat serta syarikat-syarikatbersekutunya seperti berikut:Anak-anak syarikat• TNB Janamanjung Sdn. Bhd. • Sabah Electricity Sdn. Bhd.• TNB Fuel Services Sdn. Bhd. • TNB Research Sdn. Bhd.• Kapar Energy Ventures Sdn. Bhd. • TNB Capital Ltd.• Tenaga Switchgear Sdn. Bhd. • TNB Power Daharki Ltd.• Malaysia Transformers Manufacturing Sdn. Bhd. • Tenaga Cable Industries Sdn. Bhd.• TNB Integrated Learning Solution Sdn. Bhd. • Universiti Tenaga Nasional Sdn. Bhd.• TNB Engineering Corporation Sdn. Bhd. • TNB Repair And Maintenance Sdn. Bhd.Syarikat-syarikat bersekutu• Teknologi Tenaga Perlis Consortium Sdn. Bhd.• GB3 Sdn. Bhd.• Fibrecomm Network (M) Sdn. Bhd.• Jimah Energy Ventures Holdings Sdn. Bhd.• Integrax BerhadSemua urus niaga pihak berkaitan dimeterai mengikut perjalanan perniagaan biasa dan pada harga yang tersedia kepada pihakketiga atau pada terma yang dirundingkan.Seperti yang dinyatakan di bawah perenggan 5 Piawaian FRS No. 124 “Pendedahan Pihak Berkaitan” pendedahan urus niaga pihakberkaitan antara sebuah syarikat perniagaan dikawal kerajaan negeri dengan syarikat perniagaan dikawal kerajaan negeri yang laintidak perlu didedahkan dalam penyata kewangan.Laporan Tahunan 2012

328TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan44 PENDEDAHAN PIHAK BERKAITAN PENTING (SAMBUNGAN)Oleh itu, urus niaga pihak berkaitan penting antara Syarikat dan entiti-entiti dikawal Kerajaan tidak dibentangkan kerana pemegangsaham utama Syarikat adalah kerajaan Malaysia dan entiti berkaitan dimiliki oleh Kerajaan.Selain itu, baki pihak berkaitan yang dinyatakan di bahagian lain penyata kewangan ini, dinyatakan di bawah adalah urus niagapihak berkaitan penting yang lain yang dijalankan mengikut terma dan syarikat yang dirundingkan antara pihak-pihak berkaitan:Syarikat2012 2011RM’juta RM’juta(a)Urusniaga dengan anak-anak syarikatPendapatan:– Penjualan tenaga elektrik 35.2 31.9– Pendapatan faedah 176.1 185.5– Pendapatan dividen 83.7 46.2– Pendapatan sewa 27.3 27.3Perbelanjaan:– Pembelian tenaga elektrik 4,844.5 4,527.3– Yuran latihan 56.3 50.2– Perbelanjaan faedah 90.4 88.0Jumlah dihutang oleh anak-anak syarikat 2,270.7 2,611.4Jumlah dihutang kepada anak-anak syarikat 3,629.4 4,076.4KumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta(b)Urus niaga dengan syarikat-syarikat bersekutuPendapatan:– Penjualan tenaga elektrik 0.6 0.5 0.6 0.5– Pendapatan faedah 43.3 43.9 43.3 43.9– Pendapatan dividen 24.5 36.8 24.5 36.8– Pendapatan pajakan 42.2 9.2 42.2 9.2Perbelanjaan:– Pembelian tenaga elektrik 3,618.8 3,966.3 3,618.8 3,966.3Jumlah dihutang oleh syarikat-syarikat bersekutu 62.6 14.6 61.6 14.6Jumlah dihutang kepada syarikat-syarikat bersekutu 697.9 707.9 697.9 707.9Penjualan dan pembelian tenaga elektrik kepada dan daripada syarikat-syarikat bersekutu diagregat kerana urus niaga iniadalah berbentuk serupa dan tiada satu urus niaga pun cukup ketara yang memerlukan pendedahan dibuat secara berasingan.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON329Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201244 PENDEDAHAN PIHAK BERKAITAN PENTING (SAMBUNGAN)(c)Pampasan pengurusan utamaKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata KewanganManfaat kakitangan jangka pendek:– Gaji, elaun dan bonus 21.7 17.7 14.3 10.1– Manfaat bukan dalam bentuk kewangan 1.0 1.0 0.7 0.8– Pelan persaraan wajib 2.6 1.7 1.9 1.0– Manfaat kakitangan yang lain 0.4 0.3 0.3 0.3Pembayaran berasaskan saham– Perbelanjaan ESOS 0.3 1.7 0.3 1.5Kakitangan pengurusan utama adalah kakitangan yang mempunyai kuasa dan tanggungjawab untuk merancang, mengarah danmengawal sebagai aktiviti Syarikat dan Kumpulan sama ada secara langsung atau secara tidak langsung.Apabila wujud, urusniaga pihak berkaitan juga termasuk urusniaga dengan entiti yang dikawal, dikawal secara bersama ataudipengaruhi secara ketara secara langsung atau tidak langsung oleh sebarang kakitangan pengurusan utama atau ahli keluargaterdekat mereka.45 LAPORAN SEGMENLaporan segmen tidak dibentangkan kerana aktiviti utama Kumpulan adalah dalam penjanaan, penghantaran, pembahagian danpenjualan tenaga elektrik serta penyediaan perkhidmatan berkaitan lain yang secara ketara adalah dalam satu segmen perniagaantunggal. Kumpulan beroperasi terutamanya di Malaysia.46 INSTRUMEN KEWANGAN(a)Kategori instrumen kewanganJadual di bawah menyediakan satu analisis instrumen kewangan yang dikategorikan seperti berikut:(i) Pinjaman dan penerimaan (L&R);(ii) Nilai saksama melalui untung rugi (FVTPL);(iii) Aset kewangan tersedia untuk dijual (AFS); dan(iv) Tanggungan kewangan lain diukur pada kos yang dilunaskan (OL).Laporan Tahunan 2012

330TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan46 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(a)Kategori instrumen kewangan (sambungan)JumlahL&R/bawaan OL FVTPL AFS2012 RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaKumpulanAset kewanganStok pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu 15.9 15.9 0 0Pelaburan dalam sekuriti hutang tidak tersenarai 163.7 163.7 0 0Aset kewangan tersedia untuk dijual/pelaburan 38.0 0 0 38.0Derivatif instrumen kewangan 116.3 0 116.3 0Penghutang jangka panjang 419.2 419.2 0 0Penghutang perdagangan dan penghutang lain 6,988.7 6,988.7 0 0Jumlah hutang daripada syarikat bersekutu 62.6 62.6 0 0Aset kewangan pada nilai saksama melalui untung rugi 9.1 0 9.1 0Deposit, baki bank dan baki tunai 8,626.3 8,626.3 0 016,439.8 16,276.4 125.4 38.0SyarikatAset kewanganJumlahL&R/bawaan OL FVTPL AFSRM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaStok pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu 15.9 15.9 0 0Pelaburan dalam sekuriti pelaburan tidak tersenarai 163.7 163.7 0 0Aset kewangan tersedia untuk dijual 38.0 0 0 38.0Instrumen kewangan derivatif 0 0 0 0Penghutang jangka panjang 853.2 853.2 0 0Penghutang perdagangan dan penghutang lain 4,963.3 4,963.3 0 0Jumlah hutang daripada anak-anak syarikat 2,270.7 2,270.7 0 0Jumlah hutang daripada syarikat-syarikat bersekutu 61.6 61.6 0 0Aset kewangan pada nilai saksama melalui untung rugi 9.1 0 9.1 0Deposit, baki bank dan baki tunai 3,961.2 3,961.2 0 012,336.7 12,289.6 9.1 38.0Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON331Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201246 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(a)Kategori instrumen kewangan (sambungan)JumlahL&R/bawaan OL FVTPL AFS2011 RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata KewanganKumpulanAset KewanganStok pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu 21.1 21.1 0 0Pelaburan dalam sekuriti pelaburan tidak tersenarai 164.0 164.0 0 0Aset kewangan tersedia untuk dijual 38.0 0 0 38.0Instrumen kewangan derivatif 91.4 0 91.4 0Penghutang jangka panjang 388.6 388.6 0 0Penghutang perdagangan dan penghutang lain 6,022.1 6,022.1 0 0Jumlah hutang daripada syarikat-syarikat bersekutu 14.6 14.6 0 0Aset kewangan pada nilai saksama melalui untung rugi 8.6 0 8.6 0Deposit, baki bank dan baki tunai 3,954.2 3,954.2 0 010,702.6 10,564.6 100.0 38.0SyarikatAset kewanganJumlahL&R/bawaan OL FVTPL AFS(Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakansemula) semula) semula) semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaStok pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu 21.1 21.1 0 0Pelaburan dalam sekuriti pelaburan tidak tersenarai 164.0 164.0 0 0Aset kewangan tersedia untuk dijual 38.0 0 0 38.0Instrumen kewangan derivatif 1.5 0 1.5 0Penghutang jangka panjang 924.1 924.1 0 0Penghutang perdagangan dan penghutang lain 3,724.9 3,724.9 0 0Jumlah hutang daripada anak-anak syarikat 2,611.4 2,611.4 0 0Jumlah hutang daripada syarikat-syarikat bersekutu 14.6 14.6 0 0Aset kewangan pada nilai saksama melalui untung rugi 8.6 0 8.6 0Deposit, baki bank dan baki tunai 2,703.9 2,703.9 0 010,212.1 10,164.0 10.1 38.0Laporan Tahunan 2012

332TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan46 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(a)Kategori instrumen kewangan (sambungan)JumlahL&R/bawaan OL FVTPL2012 RM’juta RM’juta RM’jutaKumpulanTanggungan kewanganPemiutang 5,716.0 5,716.0 0Jumlah hutang kepada syarikat bersekutu 697.9 697.9 0Instrumen kewangan derivatif 21.5 0 21.5Pinjaman 23,071.8 23,071.8 0Tanggungan lain 341.4 341.4 029,848.6 29,827.1 21.5SyarikatTanggungan kewanganPemiutang 3,478.9 3,478.9 0Jumlah hutang kepada anak-anak syarikat 3,629.4 3,629.4 0Jumlah hutang kepada syarikat-syarikat bersekutu 697.9 697.9 0Instrumen kewangan derivatif 21.5 0 21.5Pinjaman 11,494.9 11,494.9 0Tanggungan lain 303.6 303.6 019,626.2 19,604.7 21.5Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON333Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201246 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(a)Kategori instrumen kewangan (sambungan)JumlahL&R/bawaan OL FVTPL(Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakansemula) semula) semula)2011 RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata KewanganKumpulanTanggungan kewanganPemiutang 5,527.0 5,527.0 0Jumlah hutang kepada syarikat bersekutu 707.9 707.9 0Instrumen kewangan derivatif 44.1 0 44.1Pinjaman 19,054.1 19,054.1 0Tanggungan lain 395.3 395.3 025,728.4 25,684.3 44.1SyarikatTanggungan kewanganPemiutang 3,541.2 3,541.2 0Jumlah hutang kepada anak-anak syarikat 4,076.4 4,076.4 0Jumlah hutang kepada syarikat bersekutu 707.9 707.9 0Instrumen kewangan derivatif 44.1 0 44.1Pinjaman 12,174.2 12,174.2 0Tanggungan lain 309.6 309.6 020,853.4 20,809.3 44.1(b)Keuntungan dan kerugian bersih timbul daripada instrumen kewanganKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaKeuntungan/(kerugian) bersih daripada:Aset kewangan pada nilai saksama melalui untung rugi 39.7 64.8 21.0 28.2Pinjaman dan penerimaan 16.5 0 (11.7) (31.4)Liabiliti kewangan diukur pada kos dilunaskan – Pinjaman (6.1) 13.3 (2.8) (1.9)50.1 78.1 6.5 (5.1)Laporan Tahunan 2012

334TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan46 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c)Pengurusan risiko kewanganKumpulan menghadapi pendedahan kepada risiko-risiko berikut daripada penggunaan instrumen kewangannya:• Risiko kredit;• Risiko kecairan; dan• Risiko pasaranRisiko kreditRisiko kredit adalah risiko kerugian kewangan kepada Kumpulan jika pelanggan atau pihak yang berurus niaga dalaminstrumen kewangan gagal memenuhi obligasi kontraknya. Pendedahan Kumpulan kepada risiko kredit timbul terutamanyadaripada penghutang daripada pelanggan, deposit, baki bank dan baki tunai, instrumen derivatif dan sekuriti pelaburan. Selainitu, pendedahan Syarikat kepada risiko kredit timbul terutamanya daripada pinjaman dan pendahuluan kepada anak-anaksyarikat dan jaminan kewangan yang diberi kepada bank untuk kemudahan kredit kepada anak-anak syarikat.(i)PenghutangObjektif pengurusan risiko, dasar dan proses pengurusan risikoPengurusan mempunyai dasar kredit yang digunakan dan pendedahan kepada risiko kredit dipantau secara berterusan.Jaminan kewangan biasanya diberikan oleh bank, pemegang saham atau pengarah pelanggan yang diperoleh danpenilaian kredit dilakukan ke atas pelanggan yang memerlukan jumlah tertentu.Pendedahan kepada risiko kreditPolisi Kumpulan dan Syarikat adalah memperuntukkan penghutang perdagangan dengan 30 hari (2010: 30 hari) tempohkredit. Kumpulan tidak mempunyai sebarang penumpuan ketara terhadap risiko kredit selain daripada penghutangperdagangan perniagaan dan kediaman disebabkan kepelbagaian pelanggan. Satu peruntukan telah disediakan untukanggaran jumlah yang tidak boleh diperolehi semula, ditentukan dengan merujuk kepada pengalaman keingkaran masalepas penghutang individu dan portfolio kutipan.Jumlah penghutang perdagangan dan kemerosotan nilai disediakan adalah seperti berikut:KumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPenghutang perdagangan 6,417.0 5,426.7 5,231.1 4,088.1Tolak: Kerugian kemerosotan nilai (573.1) (607.7) (490.2) (530.3)5,843.9 4,819.0 4,740.9 3,557.8Memandangkan kepelbagaian asas pelanggan Kumpulan, analisis berikut berhubung penghutang perdagangan mengikutjenis pelanggan dianggap sebagai pendedahan paling sesuai tumpuan kredit.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON335Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201246 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko kredit (sambungan)(i) Penghutang (sambungan)Pendedahan kepada risiko kredit (sambungan)Penyata KewanganKumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPerindustrian 2,368.0 1,826.0 1,795.0 1,176.1Perdagangan 2,578.5 2,001.4 2,141.9 1,587.6Domestik 1,312.1 1,396.8 1,188.5 1,217.7Pertanian khas 20.1 10.2 20.1 10.2Perlombongan 4.4 2.0 4.4 2.0Lampu awam 90.1 110.3 81.2 94.5Lain-lain 43.8 80.0 0 06,417.0 5,426.7 5,231.1 4,088.1Penghutang perdagangan bersih disebutkan dalam matawang berikut:KumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaMYR 5,519.4 4,551.5 4,740.9 3,557.8USD 13.2 10.5 0 0PKR 310.9 257.0 0 0Lain-lain 0.4 0 0 0Laporan Tahunan 2012

336TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan46 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko kredit (sambungan)(i) Penghutang (sambungan)Kerugian kemerosotan nilaiJangka masa penghutang perdagangan pada akhir tempoh laporan adalah:Kemerosotan KemerosotannilainilaiKasar individu kolektif Bersih2012 RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaKumpulanBelum tamat tempoh 4,473.9 (1.0) (0.2) 4,472.7Melebihi tempoh 0-30 hari 426.5 (1.8) (0.3) 424.4Melebihi tempoh 31-120 hari 720.9 (4.4) (1.3) 715.2Melebihi tempoh 121-240 hari 219.3 (15.7) (2.0) 201.6Melebihi tempoh lebih dari 240 hari 576.4 (476.9) (69.5) 30.06,417.0 (499.8) (73.3) 5,843.9SyarikatBelum tamat tempoh 3,862.6 (0.9) (0.2) 3,861.5Melebihi tempoh 0-30 hari 314.2 (1.5) (0.3) 312.4Melebihi tempoh 31-120 hari 406.1 (4.3) (1.0) 400.8Melebihi tempoh 121-240 hari 183.3 (15.1) (2.0) 166.2Melebihi tempoh lebih dari 240 hari 464.9 (410.3) (54.6) 05,231.1 (432.1) (58.1) 4,740.9Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON337Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201246 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko kredit (sambungan)(i) Penghutang (sambungan)Kerugian kemerosotan nilai (sambungan)Penyata KewanganKemerosotan KemerosotannilainilaiKasar individu kolektif Bersih2011 RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaKumpulanBelum tamat tempoh 3,493.0 (2.4) (0.5) 3,490.1Melebihi tempoh 0-30 hari 575.0 (1.4) (0.3) 573.3Melebihi tempoh 31-120 hari 602.6 (5.5) (1.1) 596.0Melebihi tempoh 121-240 hari 249.0 (87.9) (2.0) 159.1Melebihi tempoh lebih dari 240 hari 507.1 (429.7) (76.9) 0.55,426.7 (526.9) (80.8) 4,819.0SyarikatBelum tamat tempoh 2,781.6 (2.4) (0.5) 2,778.7Melebihi tempoh 0-30 hari 293.9 (1.4) (0.3) 292.2Melebihi tempoh 31-120 hari 384.2 (5.0) (1.1) 378.1Melebihi tempoh 121-240 hari 198.0 (87.2) (2.0) 108.8Melebihi tempoh lebih dari 240 hari 430.4 (387.8) (42.6) 04,088.1 (483.8) (46.5) 3,557.8Penghutang perdagangan yang tidak tamat tempoh atau merosot nilaiBerhubung dengan penghutang perdagangan yang tidak melebihi tempoh atau merosot nilai, tiada petunjuk pada tarikhlaporan bahawa penghutang tidak akan memenuhi obligasi bayaran mereka. Kualiti penghutang perdagangan inimembuatkan pengurusan percaya bahawa tiada kemerosotan nilai diperlukan, kecuali dalam situasi di mana iasebahagian daripada penghutang perdagangan yang merosot nilai.Penghutang perdagangan yang telah melebihi tempoh tetapi tidak merosot nilaiPeruntukan penuh bagi kemerosotan nilai tidak dibuat berhubung penghutang perdagangan yang melebihi tempoh iniberdasarkan kepada trend kutipan masa lepas dan dibayar deposit.Laporan Tahunan 2012

338TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan46 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c)Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko kredit (sambungan)(i)Penghutang (sambungan)Kerugian kemerosotan nilai (sambungan)Pergerakan dalam peruntukan untuk kerugian kemerosotan nilai bagi penghutang perdagangan pada tahun kewangan iniadalah:KumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPada 1 September (607.7) (576.7) (530.3) (500.3)Kerugian kemerosotan nilai diiktiraf (96.4) (36.4) (85.1) (30.0)Kerugian kemerosotan nilai dibalikkan 131.0 5.4 125.2 0Pada 31 Ogos (573.1) (607.7) (490.2) (530.3)Pergerakan dalam peruntukan bagi kerugian kemerosotan nilai penghutang lain pada tahun kewangan ini adalah:KumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPada 1 September (109.8) (64.8) (82.0) (64.8)Kerugian kemerosotan nilai diiktiraf (26.5) (64.1) (26.5) (36.3)Kerugian kemerosotan nilai dibalikkan 10.1 19.1 0 19.1Pada 31 Ogos (126.2) (109.8) (108.5) (82.0)Penghutang perdagangan dicagar melalui deposit dalam bentuk wang tunai dan jaminan bank. Jumlah deposit dikajisecara individu secara berkala.(ii)Pelaburan, deposit, baki bank dan baki tunai dan instrumen derivatifObjektif pengurusan risiko, dasar dan proses pengurusan risikoPelaburan dan desposit, baki bank dan baki tunai dibenarkan hanya dalam sekuriti cair dan hanya dengan institusi kewanganterkemuka. Urus niaga yang melibatkan derivatif instrumen kewangan dengan institusi kewangan yang diluluskan.Pendedahan kepada risiko kredit, kualiti kredit dan kolateralPendedahan maksimum kepada risiko kredit diwakili oleh jumlah bawa dalam penyata kedudukan kewangan.Oleh kerana penarafan kredit pihak berurusan yang baik, pengurusan tidak menjangka mana-mana pihak berurusan akangagal memenuhi obligasinya. Kumpulan tidak mempunyai pelaburan yang melebihi tempoh tamat yang tidak mengalamikemerosotan nilai.Pelaburan, deposit, baki bank dan baki tunai dan instrumen derivatif adalah tidak bercagar.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON339Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201246 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko kredit (sambungan)(iii) Jaminan kewanganObjektif pengurusan risiko, dasar dan proses pengurusan risikoPenyata KewanganSyarikat menyediakan jaminan kewangan tidak bercagar kepada bank-bank berhubung kemudahan perbankan yangdiberi kepada anak-anak syarikat dan syarikat-syarikat bersekutu tertentu. Syarikat memantau secara berterusan keputusandan pembayaran balik yang dibuat oleh anak-anak syarikat dan syarikat-syarikat bersekutu berkenaan.Pendedahan kepada risiko kredit, kualiti kredit dan kolateralPendedahan maksimum kepada risiko kredit berjumlah RM8.7 juta (2011: RM269.8 juta) dan RM2,766.5 juta (2011:RM2,766.2 juta) masing-masing bagi Kumpulan dan Syarikat yang mewakili kemudahan perbankan anak-anak syarikat dansyarikat-syarikat bersekutu pada akhir tempoh laporan.Pada akhir tempoh laporan, tiada petunjuk bahawa mana-mana anak syarikat atau syarikat bersekutu yang mungkin akaningkar pembayaran balik.Jaminan kewangan tidak diiktiraf kerana nilai saksama pengiktirafan permula tidak penting kerana kemungkinan anaksyarikat dan syarikat bersekutu mengingkari kemudahan perbankannya adalah terpencil.(iv)Baki antara SyarikatObjektif pengurusan risiko, dasar dan proses pengurusan risikoSyarikat menyediakan pinjaman dan pendahuluan tidak bercagar kepada anak-anak syarikat. Syarikat memantaukeputusan anak-anak syarikatnya dengan kerap.Pendedahan kepada risiko kredit, kualiti kredit dan kolateralPada akhir tempoh laporan, pendedahan maksimum kepada risiko kredit dibentangkan menurut jumlah bawanya didalam penyata kedudukan kewangan.Pinjaman dan pendahuluan hanya disediakan kepada anak-anak syarikat oleh Syarikat.Kerugian kemerosotan nilaiPada akhir tempoh laporan, tiada petunjuk bahawa pinjaman dan pendahuluan kepada anak-anak syarikat tidak bolehdikutip semula. Syarikat tidak memantau secara khusus tempoh pendahuluan semasa kepada anak syarikat. Namun,pendahuluan tersebut tamat tempoh kurang dari setahun. Pinjaman bukan semasa kepada anak syarikat tidak melebihitempoh atau merosot nilai.Risiko kecairanRisiko kecairan adalah risiko di mana Kumpulan tidak mampu memenuhi obligasi kewangannya apabila sampai masa.Pendedahan Kumpulan kepada risiko kecairan timbul terutamanya daripada pelbagai pemiutangnya, pinjaman danpeminjaman.Kumpulan mengekalkan tahap tunai dan setara tunai dan kemudahan bank yang dianggap mencukupi oleh pengurusan bagimemastikan, sejauh mungkin, ia mempunyai kecairan yang mencukupi untuk memenuhi tanggungannya apabila sampaimasanya.Laporan Tahunan 2012

340TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan46 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c)Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko kecairan (sambungan)Jadual di bawah meringkaskan profil kematangan tanggungan kewangan Kumpulan pada akhir tempoh laporan berdasarkankepada bayaran mengikut kontrak tidak didiskaun:Kepentingan AliranJumlah berkontrak/ tunai Di bawah Lebih daribawaan kadar kupon berkontrak 1 tahun 1-2 tahun 2-5 tahun 5 tahun2012 RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaKumpulanTanggungan kewanganbukan derivatifPemiutang 5,716.0 0% 5,716.0 5,716.0 0 0 0Jumlah hutang kepadasyarikat bersekutu 697.9 0% 677.0 697.9 0 0 0Pinjaman 23,071.8 0.8% to 15.0% 31,978.9 2,318.1 1,786.4 6,194.4 21,680.0Tanggungan lain 341.4 0% 341.4 83.5 71.7 186.2 029,827.1 38,713.3 8,815.5 1,858.1 6,380.6 21,680.0Tanggungan kewanganderivatifSwap kadar faedah 21.5 3.8% 26.6 15.9 8.9 1.8 029,848.6 38,739.9 8,831.4 1,867.0 6,382.4 21,680.0Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON341Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201246 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c)Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko kecairan (sambungan)Jadual di bawah meringkaskan profil kematangan tanggungan kewangan Kumpulan pada akhir tempoh laporan berdasarkankepada bayaran mengikut kontrak tidak didiskaun (sambungan):Penyata KewanganKepentingan AliranJumlah berkontrak/ tunai Di bawah Lebih daribawaan kadar kupon berkontrak 1 tahun 1-2 tahun 2-5 tahun 5 tahun2012 RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaSyarikatTanggungan kewanganbukan derivatifPemiutang 3,478.9 0% 3,478.9 3,478.9 0 0 0Jumlah hutang kepadaanak syarikat 3,629.4 0.7% to 5.3% 0 758.1 182.0 1,474.9 1,214.4Jumlah hutang kepadasyarikat bersekutu 697.9 0% 677.0 697.9 0 0 0Pinjaman 11,494.9 0.8% to 15.0% 16,274.2 1,135.6 973.3 2,521.0 11,644.3Tanggungan lain 303.6 0% 303.6 45.7 71.7 186.2 019,604.7 20,733.7 6,116.2 1,227.0 4,182.1 12,858.7Tanggungan kewanganderivatifSwap kadar faedah 21.5 3.8% 26.6 15.9 8.9 1.8 019,626.2 20,760.3 6,132.1 1,235.9 4,183.9 12,858.7Laporan Tahunan 2012

342TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan46 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c)Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko kecairan (sambungan)Jadual di bawah meringkaskan profil kematangan tanggungan kewangan Kumpulan pada akhir tempoh laporan berdasarkankepada bayaran mengikut kontrak tidak didiskaun (sambungan):Kepentingan AliranJumlah berkontrak/ tunai Di bawah Lebih daribawaan kadar kupon berkontrak 1 tahun 1-2 tahun 2-5 tahun 5 tahun2011 RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaKumpulanTanggungan kewanganbukan derivatifPemiutang 5,527.0 0% 5,527.0 5,527.0 0 0 0Jumlah hutang kepadasyarikat bersekutu 707.9 0% 696.8 707.9 0 0 0Pinjaman 19,054.1 0.8% to 15.5% 18,618.8 1,543.5 1,078.3 3,654.6 12,342.4Tanggungan lain 435.9 0% 435.9 55.6 106.2 274.1 025,724.9 25,278.5 7,834.0 1,184.5 3,928.7 12,342.4Tanggungan kewanganderivatifSwap kadar faedah 44.1 3.8% 40.9 19.0 13.1 7.3 1.5Kontrak pertukaranhadapan(penjelasan kasar):Aliran keluar 0 86.3 86.3 0 0 0Aliran masuk (1.5) (87.8) (87.8) 0 0 025,767.5 25,317.9 7,851.5 1,197.6 3,936.0 12,343.9Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON343Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201246 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c)Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko kecairan (sambungan)Jadual di bawah meringkaskan profil kematangan tanggungan kewangan Kumpulan pada akhir tempoh laporan berdasarkankepada bayaran mengikut kontrak tidak didiskaun (sambungan):Penyata KewanganKepentingan AliranJumlah berkontrak/ tunai Di bawah Lebih daribawaan kadar kupon berkontrak 1 tahun 1-2 tahun 2-5 tahun 5 tahun2011 RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaSyarikatTanggungan kewanganbukan derivatifPemiutang 3,541.2 0% 3,541.2 3,541.2 0 0 0Jumlah hutang kepadaanak syarikat 4,076.4 0.5% to 5.3% 0 1,608.6 176.2 1,351.2 940.4Jumlah hutang kepadasyarikat bersekutu 707.9 0% 696.9 707.9 0 0 0Pinjaman 12,174.2 0.8% to 8.3% 12,064.5 824.5 637.4 1,462.2 9,140.4Tanggungan lain 309.6 0% 309.6 30.3 80.9 198.4 020,809.3 16,612.2 6,712.5 894.5 3,011.8 10,080.8Tanggungan kewanganderivatifSwap kadar faedah 44.1 3.8% 40.9 19.0 13.1 7.3 1.5Kontrak pertukaranhadapan(penjelasan kasar):Aliran keluar 0 86.3 86.3 0 0 0Aliran masuk (1.5) (87.8) (87.8) 0 0 020,851.9 16,651.6 6,730.0 907.6 3,019.1 10,082.3Laporan Tahunan 2012

344TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan46 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c)Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko pasaranRisiko pasaran adalah risiko yang mana perubahan dalam harga pasaran, seperti kadar pertukaran asing, kadar faedah danharga-harga lain akan menjejaskan kedudukan kewangan atau aliran tunai Kumpulan.(i)Risiko matawang asingKumpulan terdedah kepada risiko matawang asing daripada jualan, pembelian dan pinjaman yang denominasi dalammatawang selain daripada matawang fungsian entiti dalam Kumpulan. Matawang yang meningkatkan risiko terhadaprisiko ini terutamanya adalah Dolar AS (USD) Yen Jepun (JPY), Dolar Euro (EURO) dan Rupee Pakistan (PKR).Objektif pengurusan risiko, dasar dan proses bagi pengurusan risikoKumpulan dikehendaki melindung nilai minimum 50.0% daripada pendedahan matawang asing TNB yang diketahuisehingga tempoh 12 bulan. Kumpulan menggunakan kontrak pertukaran hadapan dan derivatif kewangan lain untukmelindung nilai risiko matawang asingnya. Sebahagian besar kontrak pertukaran hadapan mempunyai kematangankurang dari tiga bulan.Pendedahan kepada risiko matawang asingPendedahan matawang kepada aset kewangan dan tanggungan kewangan Kumpulan dan Syarikat yang tidak disebutkandalam matawang fungsi bagi syarikat masing-masing disenaraikan seperti berikut:Kumpulan2012Aset kewanganUSD JPY EURO Lain-lainRM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPenghutang, deposit dan bayaran pendahuluan 13.2 0 0 311.3Deposit, baki bank dan baki tunai 2.1 0.0 32.7 16.3Instrumen kewangan derivatif 116.3 0 0 0131.6 0.0 32.7 327.6Tanggungan kewanganPinjaman 2,876.8 5,221.2 0 23.1Instrumen kewangan derivatif 21.5 0 0 02,898.3 5,221.2 0 23.1Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON345Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201246 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c)Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko pasaran (sambungan)(i)Risiko matawang asing (sambungan)Kumpulan2011Aset kewanganUSD JPY EURO Lain-lainRM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata KewanganPenghutang, deposit dan bayaran pendahuluan 10.5 0 0 257.0Deposit, baki bank dan baki tunai 0 0 0 15.6Instrumen kewangan derivatif 89.9 0 0 0Matawang asing hadapan 0.3 1.2 0 0100.7 1.2 0 272.6Tanggungan kewanganPinjaman 2,909.9 5,457.9 0 25.8Instrumen kewangan derivatif 44.1 0 0 02,954.0 5,457.9 0 25.8Syarikat2012Aset kewanganJumlah hutang daripada anak-anak syarikat 151.9 0 0 0Tanggungan kewanganJumlah hutang kepada anak-anak syarikat 0 0 0 0Pinjaman 1,301.5 4,177.3 0 0Instrumen kewangan derivatif 21.5 0 0 01,323.0 4,177.3 0 0Laporan Tahunan 2012

346TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan46 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c)Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko pasaran (sambungan)(i)Risiko matawang asing (sambungan)Syarikat2011Aset kewanganUSD JPY EURO Lain-lainRM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaJumlah hutang daripada anak-anak syarikat 475.7 0 0 0.2Matawang asing hadapan 0.3 1.2 0 0476.0 1.2 0 0.2Tanggungan kewanganJumlah hutang kepada anak-anak syarikat 33.5 0 0 0Pinjaman 1,239.0 4,318.1 0 0Instrumen kewangan derivatif 44.1 0 0 01,316.6 4,318.1 0 0Analisis sensitiviti risiko matawangPengukuhan 10.0% matawang asing berbanding MYR pada akhir tempoh laporan akan menaikkan/(menurunkan)keuntungan atau kerugian sebelum cukai mengikut jumlah yang ditunjukkan di bawah. Analisis ini mengandaikanbahawa semua pembolehubah lain, terutamanya kadar faedah, kekal seragam dan mengabaikan sebarang kesan jualandan pembelian yang diramalkan.Keuntungan atau kerugian2012 2011Kumpulan RM’juta RM’jutaUSD (418.9) (130.6)JPY (1,063.9) (792.4)SyarikatUSD (190.6) (79.6)JPY (513.8) (431.8)Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON347Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201246 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c)Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko pasaran (sambungan)(i) Risiko matawang asing (sambungan)Penurunan 10.0% matawang asing berbanding MYR pada akhir tempoh laporan mungkin memberi kesan berlawanan keatas matawang di atas kepada jumlah yang ditunjukkan di atas, berdasarkan semua pembolehubah lain kekal seragam.Penyata KewanganNamun, risiko matawang asing yang timbul daripada entiti Kumpulan yang mempunyai matawang fungsi selain daripadaMYR adalah tidak ketara dan oleh itu, analisis sensitiviti tidak dibentangkan.(ii)Risiko kadar faedahPelaburan Kumpulan dalam sekuriti hutang berkadar tetap dan pinjaman berkadar tetapnya terdedah kepada risikoperubahan dalam nilai saksamanya disebabkan oleh perubahan dalam kadar faedah. Kadar pembolehubah pinjamanKumpulan terdedah kepada risiko perubahan dalam aliran tunai disebabkan oleh perubahan dalam kadar faedah.Pelaburan dalam sekuriti ekuiti dan penghutang dan pemiutang jangkan pendek tidak terdedah dengan ketara kepadarisiko kadar faedah.Objektif pengurusan risiko, dasar dan proses bagi pengurusan risikoKumpulan telah memeterai swap kadar faedah dengan kontrak nosional berjumlah RM462.3 juta (2011: RM616.6 juta)bagi memperoleh pendedahan campuran kadar tetap dan terapung yang sesuai dalam dasar Kumpulan. Swap kadarfaedah tersebut mempunyai kesan ekonomi yang menukarkan pinjaman kadar terapung kepada kadar tetap. Umumnya,Kumpulan menukar pinjaman jangka panjang berkadar terapung kepada kadar tetap yang lebih rendah daripada yangtersedia daripada yang tersedia jika Kumpulan meminjam pada kadar tetap secara terus. Di bawah pertukaran kadarfaedah ini, Kumpulan bersetuju dengan pihak yang lain untuk menukar, pada perantara masa tertentu (setengahtahunan), perbezaan antara kadar kontrak tetap dan jumlah faedah kadar terapung yang dikira dengan merujuk kepadajumlah nosional yang dipersetujui.Pendedahan kepada risiko kadar faedahProfil kadar faedah instrumen kewangan yang membawa faedah yang besar bagi Kumpulan dan Syarikat, berasaskankepada jumlah bawaan pada akhir tempoh laporan adalah:KumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaInstrumen kadar tetap:Aset kewangan 495.2 552.6 1,030.9 1,674.4Tanggungan kewangan 22,617.3 18,437.4 11,494.9 11,338.3Instrumen kadar terapung:Aset kewangan 0 0 46.1 475.7Tanggungan kewangan 454.5 616.6 0 0Perubahan sebanyak 100 mata asas (bp) dalam kadar faedah pada akhir tempoh laporan akan meningkatkan kospembiayaan kepada RM3.7 juta (2011: RM5.3 juta). Walau bagaimanapun, perubahan ini tidak mempunyai kesan ke ataskeuntungan atau kerugian selepas cukai kerana instrumen terapung telah ditetapkan melalui Swap Kadar Faedah. Analisisini mengandaikan bahawa semua pembolehubah, terutamanya kadar matawang asing, kekal seragam.Aset kewangan adalah tidak sensitif kepada perubahan kadar faedah.Laporan Tahunan 2012

348TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan46 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko pasaran (sambungan)(ii) Risiko kadar faedah (sambungan)Pendedahan aset kewangan Kumpulan kepada kadar faedah adalah seperti berikut:Baki di Baki dibawah bawahprinsip prinsipbukan Islam Islam JumlahKumpulan RM’juta RM’juta RM’juta2012Aset kewanganStok pinjaman tidak bercagar kepada syarikat-syarikat bersekutu 15.9 0 15.9Pelaburan dalam sekuriti hutang tidak tersenarai 0 163.7 163.7Penghutang jangka panjang 419.2 0 419.2Penghutang perdagangan dan penghutang lain 0 0 0Deposit, baki bank dan baki tunai 2,233.4 5,558.6 7,792.02,668.5 5,722.3 8,390.82011Aset kewanganStok pinjaman tidak bercagar kepada syarikat-syarikat bersekutu 21.1 0 21.1Pelaburan dalam sekuriti hutang tidak tersenarai 0 164.0 164.0Penghutang jangka panjang 333.4 0 333.4Penghutang perdagangan dan penghutang lain 50.6 0 50.6Deposit, baki bank dan baki tunai 1,438.7 1,460.4 2,899.11,843.8 1,624.4 3,468.2Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON349Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201246 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko pasaran (sambungan)(ii) Risiko kadar faedah (sambungan)Pendedahan aset kewangan Syarikat kepada kadar faedah yang digunakan adalah seperti berikut: (sambungan)Penyata KewanganBaki di Baki dibawah bawahprinsip prinsipbukan Islam Islam JumlahKumpulan RM’juta RM’juta RM’juta2012Aset kewanganStok pinjaman tidak bercagar kepada syarikat-syarikat bersekutu 15.9 0 15.9Pelaburan dalam sekuriti hutang tidak tersenarai 0 163.7 163.7Penghutang jangka panjang 806.1 0 806.1Penghutang perdagangan dan penghutang lain 45.0 0 45.0Jumlah hutang daripada anak-anak syarikat 46.1 0 46.1Deposit, baki bank dan baki tunai 1,453.0 2,063.8 3,516.82,366.1 2,227.5 4,593.62011Aset kewanganStok pinjaman tidak bercagar kepada syarikat-syarikat bersekutu 21.1 0 21.1Pelaburan dalam sekuriti hutang tidak tersenarai 0 164.0 164.0Penghutang jangka panjang 868.9 0 868.9Penghutang perdagangan dan penghutang lain 50.6 0 50.6Jumlah hutang daripada anak-anak syarikat 476.0 0 476.0Deposit, baki bank dan baki tunai 733.5 1,460.4 2,193.92,150.1 1,624.4 3,774.5Laporan Tahunan 2012

350TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan46 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko pasaran (sambungan)(ii) Risiko kadar faedah (sambungan)Pendedahan aset kewangan Syarikat kepada kadar faedah yang digunakan adalah seperti berikut: (sambungan)Baki di Baki dibawah bawahprinsip prinsipbukan Islam Islam JumlahKumpulan RM’juta RM’juta RM’juta2012Tanggungan kewanganPinjaman 13,938.4 9,133.4 23,071.813,938.4 9,133.4 23,071.8Jumlah jurang sensitiviti faedah (11,269.9) (3,411.1) (14,681.0)2011Tanggungan kewanganPinjaman 14,543.5 4,510.5 19,054.014,543.5 4,510.5 19,054.0Jumlah jurang sensitiviti faedah (12,699.7) (2,886.1) (15,585.8)Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON351Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201246 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko pasaran (sambungan)(ii) Risiko kadar faedah (sambungan)Pendedahan tanggungan kewangan Syarikat kepada kadar faedah yang digunakan adalah seperti berikut: (sambungan)Penyata KewanganBaki di Baki dibawah bawahprinsip prinsipbukan Islam Islam JumlahKumpulan RM’juta RM’juta RM’juta2012Tanggungan kewanganPinjaman 9,308.6 2,186.3 11,494.9Jumlah hutang kepada anak-anak syarikat 2,630.0 0 2,630.011,938.6 2,186.3 14,124.9Jumlah jurang sensitiviti faedah (9,572.5) 41.2 (9,531.3)2011Tanggungan kewanganPinjaman 9,987.9 2,186.3 12,174.2Jumlah hutang kepada anak-anak syarikat 2,644.0 0 2,644.012,631.9 2,186.3 14,818.2Jumlah jurang sensitiviti faedah (10,481.8) (561.9) (11,043.7)Laporan Tahunan 2012

352TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan46 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c)Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko pasaran (sambungan)(ii)Risiko kadar faedah (sambungan)Jadual di bawah meringkaskan kadar faedah purata wajaran berkesan pada 31 Ogos 2012 dan 31 Ogos 2011 mengikutmatawang utama bagi setiap kelas aset kewangan dan tanggungan kewangan.USD JPY EURO RM Lain-lainKumpulan % % % % %2012Aset kewanganStok pinjaman tidak bercagar dalamsyarikat bersekutu 0 0 0 12.0 0Penghutang jangka panjang 0 0 0 4.0 0Penghutang perdagangan dan penghutang lain 0 0 0 4.0 0Deposit, baki bank dan baki tunai 0 0 0.2 3.6 0Tanggungan kewanganPinjaman 5.5 1.8 0 5.9 14.02011Aset kewanganStok pinjaman tidak bercagar dalamsyarikat bersekutu 0 0 0 12.0 0Penghutang jangka panjang 0 0 0 4.0 0Penghutang perdagangan dan penghutang lain 0 0 0 4.0 0Deposit, baki bank dan baki tunai 0 0 0 3.4 7.5Tanggungan kewanganPinjaman 5.3 2.0 0 6.6 15.5Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON353Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201246 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c)Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko pasaran (sambungan)(ii)Risiko kadar faedah (sambungan)Jadual di bawah meringkaskan kadar faedah purata wajaran berkesan pada 31 Ogos 2012 dan 31 Ogos 2011 mengikutmatawang utama bagi setiap kelas aset kewangan dan tanggungan kewangan. (sambungan)Penyata KewanganUSD JPY EURO RM Lain-lainSyarikat % % % % %2012Aset kewanganStok pinjaman tidak bercagar dalamsyarikat bersekutu 0 0 0 12.0 0Penghutang jangka panjang 0 0 0 11.2 0Penghutang perdagangan dan penghutang lain 0 0 0 4.0 0Jumlah hutang daripada anak syarikat 3.0 0 0 5.0 0Deposit, baki bank dan baki tunai 0 0 0 3.3 0Tanggungan kewanganJumlah hutang kepada anak syarikat 0 0 0 3.7 0Pinjaman 7.4 1.3 0 6.1 02011Aset kewanganStok pinjaman tidak bercagar dalamsyarikat bersekutu 0 0 0 12.0 0Penghutang jangka panjang 0 0 0 11.2 0Penghutang perdagangan dan penghutang lain 0 0 0 4.0 0Jumlah hutang daripada anak syarikat 2.5 0 0 5.0 0Deposit, baki bank dan baki tunai 0 0 0 3.4 0Tanggungan kewanganJumlah hutang kepada anak syarikat 0 0 0 4.5 0Pinjaman 7.7 1.5 0 6.2 0Laporan Tahunan 2012

354TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan46 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Risiko pasaran (sambungan)(iii) Risiko harga lainRisiko harga ekuiti timbul daripada pelaburan Kumpulan dalam sekuriti ekuiti.Objektif pengurusan, dasar dan proses pengurusan risikoPihak pengurusan Kumpulan memantau pelaburan ekuiti secara individu oleh pengurus dana. Pelaburan penting dalamportfolio diuruskan pada asas individu dan semua keputusan pembelian dan penjualan diluluskan oleh JawatankuasaPengurusan Risiko Kumpulan.Keputusan dan aliran tunai Kumpulan dan Syarikat adalah amat bebas daripada perubahan harga ekuiti.Nilai saksama instrumen kewanganJumlah bawaan tunai dan setara tunai, penghutang dan pemiutang jangka pendek dan pinjaman jangka pendek adalah hampirdengan nilai saksama yang setara dengan nilai nominal disebabkan oleh ciri-ciri jangka pendek instrumen kewangan ini.Jumlah bawaan aset dan tanggungan bukan kewangan Kumpulan dan Syarikat pada tarikh laporan adalah hampir dengannilai saksamanya melainkan di bawah:2012 2011Jumlah Nilai Jumlah Nilaibawaan saksama bawaan saksamaRM’juta RM’juta RM’jutan RM’jutaKumpulanStok pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu 15.9 16.4 21.1 24.4Pelaburan dalam sekuriti hutang tidak tersenarai 163.7 347.6 164.0 388.5Penghutang jangka panjang 419.2 209.4 388.6 292.3Pinjaman 23,071.8 22,318.4 19,054.1 19,784.2SyarikatStok pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu 15.9 16.4 21.1 24.4Pelaburan dalam sekuriti hutang tidak tersenarai 163.7 347.6 164.0 388.5Penghutang jangka panjang 1,184.6 1,095.5 1,356.7 1,208.9Pinjaman 11,494.9 12,252.9 12,174.2 12,815.5Jumlah hutang kepada anak syarikat (bukan semasa) 2,383.4 2,858.2 2,467.8 2,752.2Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON355Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201246 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c)Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Nilai saksama instrumen kewangan (sambungan)Berikut adalah ringkasan kaedah yang digunakan dalam menentukan nilai saksama instrumen kewangan yang digambarkan didalam jadual di atas:Penyata Kewangan(i)Pelaburan dalam sekuriti ekuiti dan sekuriti hutangNilai saksama aset kewangan yang disebut harga dalam pasaran aktif ditentukan dengan merujuk kepada harga penutupyang disebut pada akhir tempoh laporan. Bagi pelaburan dalam sekuriti hutang tidak disebut harga, ia dikira berdasarkankepada nilai semasa mengikut prinsip masa depan dan aliran tunai faedah, didiskaunkan pada kadar pasaran faedah padaakhir tempoh laporan.(ii)Instrumen kewanganNilai saksama kontrak pertukaran hadapan adalah berdasarkan kepada harga yang disebut, jika ada. Jika tiada harga yangdisebut, maka nilai saksama dianggarkan melalui perbezaan antara harga hadapan yang dikontrak dan harga hadapansemasa bagi baki tempoh matang kontrak tersebut.Nilai saksama swap kadar faedah dan opsyen matawang adalah berdasarkan kepada angka yang diberikan oleh agen/rakan urusan yang membuat perkiraan. Kecuali bagi opsyen matawang, angka-angka tersebut diuji kewajarannya denganmendiskaunkan anggaran aliran tunai masa hadapan berdasarkan kepada tempoh dan kematangan setiap kontrak danmenggunakan kadar faedah pasaran bagi instrumen yang sama pada tarikh pengukuran.(iii)Pinjaman dan PeminjamanNilai saksama, yang ditentukan untuk tujuan pendedahan dikira berdasarkan kepada nilai semasa aliran tunai utama masahadapan dan faedah, didiskaunkan pada kadar pasaran pada akhir tempoh laporan.(iv) Kadar faedah digunakan untuk menentukan nilai saksamaKadar faedah yang digunakan untuk mendiskaun anggaran aliran tunai, apabila berkenaan, adalah antara 0.72% hingga21.30% (2011: 0.49% hingga 21.30%).Jadual di bawah menganalisis instrumen kewangan tang dibawa pada nilai saksama, secara kaedah penilaian.Tahap-tahap yang berbeza dijelaskan seperti berikut:• Tahap 1: Harga disebut (tidak diubah) dalam pasaran aktif untuk aset atau tanggungan sama.• Tahap 2: Input selain daripada harga disebut termasuk dalam Tahap 1 yang dilihat bagi aset atau tanggungan, samasaada secara langsung (iaitu, sebagai harga) atau tidak langsung (iaitu, berpunca dari harga).• Tahap 3: Input bagi aset atau tanggungan yang tidak diasaskan kepada data pasaran yang dikaji (iaitu, input tidak dikaji).Laporan Tahunan 2012

356TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan46 INSTRUMEN KEWANGAN (SAMBUNGAN)(c)Pengurusan risiko kewangan (sambungan)Jadual di bawah membentangkan aset dan tanggungan Kumpulan dan Syarikat yang diukur pada nilai saksama pada 31 Ogos 2012.Tahap 1 Tahap 2 Tahap 3 JumlahRM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaKumpulanAset kewangan pada nilai saksama melalui untung dan rugi 9.1 0 0 9.1Derivatif 0 116.3 0 116.3Aset kewangan sedia untuk dijual 0 38.0 0 38.0Jumlah aset 9.1 154.3 0 163.4Derivatif 0 21.5 0 21.5Jumlah liabiliti 0 21.5 0 21.5SyarikatAset kewangan pada nilai saksama melalui untung dan rugi 9.1 0 0 9.1Aset kewangan sedia untuk dijual 0 38.0 0 38.0Jumlah aset 9.1 38.0 0 47.1Derivatif 0 21.5 0 21.5Jumlah liabiliti 0 21.5 0 21.5Keuntungan/(kerugian) tidak nyata telah diiktiraf dalam perbelanjaan operasi dalam untung rugi.Walaupun Kumpulan percaya bahawa ramalan nilai saksama adalah sesuai, penggunaan kaedah atau andaian lain bolehmembawa kepada pengukuran lain bagi nilai saksama.Kesan yang memuaskan atau tidak memuaskan bila menggunakan andaian alternatif yang mungkin sesuai telah dikira secaranilai model menggunakan jangkaan aliran tunai dan kadar diskaun diselaraskan-risiko berdasarkan purata wajarankeberangkalian rangkaian kemungkinan hasil Kumpulan.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON357Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201247 PENGURUSAN RISIKO MODALObjektif utama pengurusan modal Kumpulan dan Syarikat adalah untuk menjaga keupayaan Kumpulan dan Syarikat untukmeneruskan kegiatannya bagi memberikan pulangan kepada pemegang saham dan manfaat kepada pemegang kepentingan lain.Kumpulan dan Syarikat juga akan terus mengekalkan struktur modal yang optimal untuk mengurangkan kos modal.Bagi tujuan mengekal atau mengubah struktur modal, Kumpulan dan Syarikat boleh meminda jumlah dividen yang dibayar kepadapemegang saham, menerbitkan saham baru atau memulangkan modal kepada pemegang saham.Penyata KewanganUntuk konsisten dengan amalan industri, Kumpulan dan Syarikat memantau struktur modalnya pada asas nisbah penggearan.Nisbah ini dikira sebagai jumlah pinjaman dibahagikan dengan modal yang digunakan. Jumlah pinjaman termasuk pinjaman bukansemasa dan semasa yang ditunjukkan dalam penyata kedudukan kewangan yang disatukan. Modal yang digunakan adalahkumpulan kepada jumlah ekuiti dan jumlah pinjaman.Nisbah penggearan pada 31 Ogos adalah seperti berikut:KumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011(Dinyatakan(Dinyatakansemula)semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaJumlah pinjaman 23,114.9 19,108.9 11,494.9 12,174.2Jumlah ekuiti 36,398.3 32,229.4 32,437.8 29,326.1Jumlah modal digunakan 59,513.2 51,338.3 43,932.7 41,500.3Nisbah penggearan 0.39 0.37 0.26 0.29Nisbah penggearan pada 31 Ogos 2012 adalah secara relatifnya konsisten dengan tahun sebelumnya.Laporan Tahunan 2012

358TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan48 PERUBAHAN DALAM DASAR PERAKAUNAN DAN PELARASAN TAHUN TERDAHULUKumpulan dan Syarikat telah menerima pakai IC 4 “Menentukan Sama Ada Perjanjian Mengandungi Pajakan”, yang menyatakanbahawa penentuan sama ada sesuatu perjanjian adalah atau mengandungi pajakan mestilah berdasarkan kesan perjanjian tersebut.Ia memerlukan penilaian sama ada pematuhan perjanjian itu bergantung kepada penggunaan aset tertentu dan perjanjian memberihak untuk menggunakan aset tersebut. Penggunaan IC 4 telah membuatkan perjanjian kontraktual atas penawaran letrik danpembelian tenaga Syarikat dan anak-anak syarikat Kumpulan diambil kira sebagai pajakan kewangan atau operasi. Dalam tahuntahunkewangan sebelumnya, perjanjian ini dikira sebagai kontrak jualan dan belian yang biasa.Perubahan dalam dasar perakaunan telah diterima pakai secara retrospektif dengan angka-angka perbandingan dinyatakan semula.Penyata perubahan dalamekuiti yang disatukanPada 31 Ogos 2011 Pada 1 September 2010Dilaporkan Dinyatakan Dilaporkan DinyatakanSebelumnya Kesan semula Sebelumnya Kesan semulaPada penggunaan pada Pada penggunaan pada31.8.2011 IC 4 31.8.2011 1.9.2010 IC 4 1.9.2010RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaKumpulanKeuntungan tersimpan 19,701.5 1,817.3 21,518.8 20,020.6 1,351.4 21,372.0Kepentingan luar kawalan 91.6 140.4 232.0 42.9 148.3 191.2SyarikatKeuntungan tersimpan 18,630.5 (134.9) 18,495.6 19,030.5 (294.6) 18,735.9Di samping itu, dalam tahun kewangan, Kumpulan membuat pengkelasan semula tertentu kepada perbandingan untuk mematuhipembentangan tahun semasa dalam penyata kewangan, memberikan lebih maklumat berkaitan tentang kesan transaksi ke ataskedudukan kewangan Kumpulan.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON359Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201248 PERUBAHAN DALAM DASAR PERAKAUNAN DAN PELARASAN TAHUN TERDAHULU (SAMBUNGAN)Perubahan dalam dasar perakaunan dan pengkelasan semulaPerubahan dalam dasar perakaunan dan pengkelasan semula menyebabkan perubahan dalam kedudukan dan keputusan kewangansebagaimana yang berikut:Pada 31 Ogos 2011Dilaporkan Perubahan Dinyatakansebelumnya Kesan dalam semulapada penggunaan pengkelasan pada31.8.2011 IC 4 semula 31.8.2011Kumpulan RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata KewanganAset bukan semasaHartanah, loji dan peralatan 60,569.5 1,291.9 0 61,861.4Pajakan pra-bayar 0 3,161.0 0 3,161.0Tanggungan semasaPemiutang (5,585.6) 0 14.2 (5,571.4)Obligasi pajakan kewangan 0 (34.9) (14.2) (49.1)Tanggungan bukan semasaTanggungan cukai tertunda (7,155.1) (697.1) 0 (7,852.2)Obligasi pajakan kewangan 0 (1,293.7) (40.6) (1,334.3)Tanggungan lain (481.1) (469.5) 40.6 (910.0)SyarikatAset bukan semasaHartanah, loji dan peralatan 50,501.2 9,981.8 0 60,483.0Pelaburan dalam anak syarikat 4,451.8 0 (535.5) 3,916.3Penghutang jangka panjang 821.2 0 267.1 1,088.3Pajakan prabayar 0 2,930.3 0 2,930.3Aset semasaJumlah hutang daripada anak syarikat 2,178.8 0 268.4 2,447.2Tanggungan semasaObligasi pajakan kewangan 0 (384.8) 0 (384.8)Tanggungan bukan semasaTanggungan cukai tertunda (6,175.5) 45.0 0 (6,130.5)Obligasi pajakan kewangan 0 (12,565.5) 0 (12,565.5)Tanggungan lain (354.8) (141.7) 0 (496.5)Laporan Tahunan 2012

360TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan48 PERUBAHAN DALAM DASAR PERAKAUNAN DAN PELARASAN TAHUN TERDAHULU (SAMBUNGAN)Perubahan dalam dasar perakaunan dan pengkelasan semula (sambungan)Perubahan dalam dasar perakaunan dan pengkelasan semula menyebabkan perubahan dalam kedudukan dan keputusan kewangansebagaimana yang berikut: (sambungan)Baki pada 1 September 2010Dilaporkan Perubahan Dinyatakansebelumnya Kesan dalam semulapada penggunaan pengkelasan pada1.9.2010 IC 4 semula 1.9.2010Kumpulan RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaAset bukan semasaPajakan prabayar 0 2,606.1 0 2,606.1Tanggungan semasaObligasi pajakan kewangan 0 0 (2.6) (2.6)Tanggungan semasaTanggungan cukai tertunda (7,270.8) (545.1) 0 (7,815.9)Tanggungan lain (536.4) (561.3) 66.1 (1,031.6)Obligasi pajakan kewangan 0 0 (63.5) (63.5)SyarikatAset bukan semasaHartanah, loji dan peralatan 49,489.2 10,539.6 0 60,028.8Pelaburan dalam anak syarikat 3,978.9 0 (535.5) 3,443.4Penghutang jangka panjang 616.2 0 535.5 1,151.7Pajakan prabayar 0 2,380.0 0 2,380.0Tanggungan semasaObligasi pajakan kewangan 0 (163.0) 0 (163.0)Tanggungan bukan semasaTanggungan cukai tertunda (6,302.6) 98.3 0 (6,204.3)Obligasi pajakan kewangan 0 (12,950.3) 0 (12,950.3)Tanggungan lain (368.0) (199.2) 0 (567.2)Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON361Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201248 PERUBAHAN DALAM DASAR PERAKAUNAN DAN PELARASAN TAHUN TERDAHULU (SAMBUNGAN)Perubahan dalam dasar perakaunan dan pengkelasan semula (sambungan)Perubahan dalam dasar perakaunan dan pengkelasan semula menyebabkan perubahan dalam kedudukan dan keputusan kewangansebagaimana yang berikut:Bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2011DilaporkanDinyatakansebelumnya Kesan semulapada penggunaan pada31.8.2011 IC 4 31.8.2011Penyata kewangan disatukan RM’juta RM’juta RM’jutaPenyata KewanganKumpulanHasil 32,206.9 34.3 32,241.2Perbelanjaan operasi (31,582.8) 626.4 (30,956.4)Kos kewangan (827.8) (50.7) (878.5)Cukai tertunda 90.0 (152.0) (62.0)Kepentingan luar kawalan 7.0 (7.9) (0.9)SyarikatPerbelanjaan operasi (30,109.6) 1,330.3 (28,779.3)Kos kewangan (594.2) (1,117.3) (1,711.5)Cukai tertunda 16.5 (53.3) (36.8)Laporan Tahunan 2012

362TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 2012Penyata Kewangan48 PERUBAHAN DALAM DASAR PERAKAUNAN DAN PELARASAN TAHUN TERDAHULU (SAMBUNGAN)Perubahan dalam dasar perakaunan dan pengkelasan semula (sambungan)Kesan penggunaan IC 4 untuk kedudukan dan keputusan kewangan bagi tahun berakhir 31 Ogos 2012 dinyatakan seperti berikut:Penyata Kedudukan Kewangan DisatukanPeningkatan/(Pengurangan)kepada baki pada 31 Ogos 2012KumpulanRM’jutaHartanah, loji dan kelengkapan (62.5)Pajakan prabayar 628.3Tanggungan lain 36.1Tanggungan cukai tertunda 150.7Obligasi pajakan kewangan:– Tanggungan bukan semasa 17.5– Tanggungan semasa 4.7SyarikatHartanah, loji dan kelengkapan (557.8)Pajakan prabayar 608.8Tanggungan lain 6.2Tanggungan cukai tertunda 107.4Obligasi pajakan kewangan:– Tanggungan bukan semasa (671.6)– Tanggungan bukan semasa 286.8Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON363Nota-nota kepada Penyata Kewangan– 31 Ogos 201248 PERUBAHAN DALAM DASAR PERAKAUNAN DAN PELARASAN TAHUN TERDAHULU (SAMBUNGAN)Perubahan dalam dasar perakaunan dan pengkelasan semula (sambungan)Kesan penggunaan IC 4 untuk kedudukan dan keputusan kewangan bagi tahun berakhir 31 Ogos 2012 dinyatakan seperti berikut:Penyata Kedudukan Kewangan DisatukanPeningkatan/(Pengurangan)kepada baki pada 31 Ogos 2012KumpulanRM’jutaPenyata KewanganHasil (29.9)Perbelanjaan operasi (654.8)Kos kewangan 117.4Cukai tertunda 150.7Kepentingan luar kawalan 13.0SyarikatPerbelanjaan operasi (1,473.0)Kos kewangan 1,043.4Cukai tertunda 107.4Penggunaan IC 4 tidak mendatangkan sebarang kesan tunai terhadap tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2011 dan 31 Ogos 2012.Laporan Tahunan 2012

364TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Maklumat Tambahan DidedahkanMenurut Syarat-syarat Penyenaraian Bursa Malaysia Securities BerhadPenyata KewanganAnalisis berikut direalisasi dan keuntungan atau kerugian tidak direalisasi pada tahap entiti sah disediakan menurut Garis Panduanmengenai Perkara Khas No. 1, Penentuan Keuntungan atau Kerugian Direalisasi dan Tidak Direalisasi dalam Konteks PendedahanMenurut Syarat-syarat Penyenaraian Bursa Malaysia Securities Berhad, seperti diterbitkan oleh Institut Akauntan Malaysia.Jumlah keuntungan tersimpan Tenaga Nasional Berhad:KumpulanSyarikat2012 2011 2012 2011(Dinyatakan(Dinyatakansemula)semula)RM’juta RM’juta RM’juta RM’jutaKeuntungan tersimpan– Direalisasi 29,472.8 26,186.9 27,013.0 23,694.6– Tidak direalisasi(7,299.5) (6,836.9) (5,657.8) (5,199.0)Jumlah bahagian keuntungan tersimpan daripada entiti kawalan bersama:– Direalisasi(10.2) (10.1) 0 0Jumlah bahagian keuntungan tersimpan daripada syarikat-syarikat bersekutu:– Direalisasi 225.0 270.8 0 0– Tidak direalisasi (115.5) (103.6) 0 0Pelarasan penyatuan 3,185.3 2,011.7 0 0Jumlah keuntungan tersimpan 25,457.9 21,518.8 21,355.2 18,495.6Pendedahan keuntungan direalisasi dan tidak direalisasi di atas hanya bagi pematuhan dengan arahan terbitan Bursa Malaysia SecuritiesBerhad dan tidak harus digunakan bagi sebarang tujuan.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON365Kenyataan PengarahMenurut Seksyen 169 (15) Akta Syarikat, 1965Kami, Tan Sri Leo Moggie dan Datuk Wira Ir. Azman Mohd, dua daripada Pengarah Tenaga Nasional Berhad, dengan ini menyatakanbahawa, pada pendapat para Pengarah penyata kewangan yang dibentangkan di muka surat 224 hingga 363 telah disusun bagimenunjukkan satu gambaran yang benar dan saksama mengenai kedudukan Kumpulan dan Syarikat pada 31 Ogos 2012 dan keputusanaliran tunai Kumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan berakhir pada tarikh tersebut adalah menurut Piawaian Perakaunan YangDiluluskan oleh MASB di Malaysia untuk Entiti Selain daripada Entiti Persendirian dan peruntukan Akta Syarikat, 1965.Maklumat tambahan di muka surat 364 telah disediakan menurut Panduan Perkara Khusus No. 1, Penentuan Keuntungan atau KerugianDirealisasi dan Tidak Direalisasi dalam Konteks Pendedahan Menurut Keperluan Penyenaraian Bursa Malaysia Securities Berhad ListingRequirements, sebagaimana dikeluarkan oleh Institut Akauntan Malaysia.Penyata KewanganDitandatangani bagi pihak Lembaga Pengarah, selaras dengan resolusi mereka bertarikh 31 Oktober 2012.TAN SRI LEO MOGGIEPENGERUSIDATUK WIRA IR. AZMAN MOHDPRESIDEN/KETUA PEGAWAI EKSEKUTIFAkuan BerkanunMenurut Seksyen 169 (16) Akta Syarikat, 1965Saya, Fazlur-Rahman Zainuddin, orang utama yang bertanggungjawab ke atas pengurusan kewangan Tenaga Nasional Berhad, denganikhlas dan sesungguhnya mengaku bahawa penyata kewangan yang dibentangkan di muka surat 224 hingga 363, pada pendapat saya,tepat dan saya membuat pengakuan benar ini sesungguhnya dengan penuh kepercayaan akan kebenarannya, dan menurut Akta AkuanBerkanun, 1960.FAZLUR-RAHMAN ZAINUDDINDiturunkan dan diakui dengan sesungguhnya oleh penama di atas Fazlur-Rahman Zainuddin di Kuala Lumpur, Malaysia pada 31 Oktober2012, di hadapan saya.PESURUHJAYA SUMPAHLaporan Tahunan 2012

366TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Laporan Juruaudit Bebaskepada Para Ahli Tenaga Nasional Berhad(Diperbadankan di Malaysia) (No. Syarikat 200866-W)Penyata KewanganLAPORAN MENGENAI PENYATA KEWANGANKami telah mengaudit penyata kewangan Tenaga Nasional Berhad di muka surat 224 hingga 363 yang merangkumi penyata kedudukankewangan disatukan pada 31 Ogos 2012 Kumpulan dan Syarikat, dan penyata pendapatan disatukan, pendapatan komprehensif,perubahan dalam ekuiti dan aliran tunai Kumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan yang berakhir pada tarikh tersebut dan ringkasandasar-dasar perakaunan penting dan nota penjelasan lain, seperti yang dinyatakan dalam Nota 1 hingga 48.Tanggungjawab Para Pengarah Terhadap Penyata KewanganPada Pengarah Syarikat bertanggungjawab terhadap penyediaan penyata kewangan untuk memberi gambaran yang benar dan saksamamenurut Piawaian Perakaunan Diluluskan MASB di Malaysia untuk Entiti Selain Daripada Entiti Persendirian dan Akta Syarikat, 1965 dankawalan dalaman seumpamanya yang para Pengarah rasakan perlu untuk membolehkan penyediaan penyata kewangan yang bebasdaripada salahnyata penting, sama ada disebabkan oleh penipuan atau kesilapan.Tanggungjawab JuruauditTanggungjawab kami adalah untuk menyatakan pendapat tentang penyata kewangan ini berdasarkan audit kami. Kami telah menjalankanaudit mengikut piawaian pengauditan yang diluluskan di Malaysia. Piawaian tersebut memerlukan kami mematuhi keperluan etika sertamerancang dan melaksanakan audit bagi memperoleh jaminan yang munasabah mengenai sama ada penyata kewangan ini bebasdaripada salah nyata yang ketara.Audit melibatkan pelaksanaan prosedur untuk mendapatkan bukti audit tentang jumlah dan pendedahan dalam penyata kewangan.Prosedur yang dipilih adalah bergantung kepada pertimbangan kami, termasuk penilaian risiko salah nyata penting penyata kewangan,sama ada disebabkan oleh penipuan atau kesilapan. Dalam membuat penilaian risiko tersebut, kami mempertimbangkan kawalandalaman yang berkaitan dengan penyediaan dan pembentangan saksama penyata kewangan entiti yang memberi gambaran yang benardan saksama bagi merangka prosedur audit yang sesuai dengan keadaan, tetapi bukan untuk tujuan memberikan pendapat tentangkeberkesanan kawalan dalaman entiti. Audit juga melibatkan penilaian kesesuaian dasar perakaunan yang digunakan serta kewajarananggaran perakaunan yang dibuat oleh para Pengarah, di samping menilai pembentangan penyata kewangan secara keseluruhan.Kami percaya bahawa bukti audit yang diperoleh adalah mencukupi dan bersesuaian untuk memberikan asas terhadap pendapat audit kami.PendapatPada pendapat kami, penyata kewangan ini telah disediakan menurut Piawaian Perakaunan Diluluskan oleh MASB di Malaysia untukEntiti Selain Daripada Entiti Persendirian dan Akta Syarikat, 1965 supaya memberi gambaran yang benar dan saksama mengenaikedudukan kewangan Kumpulan dan Syarikat pada 31 Ogos 2012 dan berkenaan prestasi kewangan dan aliran tunai bagi akhir tahunkewangan tersebut.LAPORAN MENGENAI KEPERLUAN PERUNDANGAN DAN KAWAL SELIA YANG LAINSelaras dengan keperluan Akta Syarikat, 1965 di Malaysia, kami turut melaporkan perkara berikut:(a)(b)(c)(d)Pada pendapat kami, rekod perakaunan dan rekod-rekod lain serta daftar yang dikehendaki oleh Akta untuk disimpan oleh Syarikat dananak-anak syarikat yang mana kami bertindak sebagai juruaudit telah disimpan dengan sempurna menurut peruntukan Akta tersebut.Kami telah mempertimbangkan penyata kewangan serta laporan juruaudit untuk semua anak syarikat yang mana kami tidakbertindak sebagai juruaudit, yang dinyatakan dalam Nota 14 penyata kewangan ini.Kami berpuas hati bahawa penyata kewangan anak-anak syarikat yang telah disatukan dengan penyata kewangan Syarikat adalahdalam bentuk dan kandungan yang sesuai serta wajar untuk tujuan penyediaan penyata kewangan Kumpulan dan kami telahmenerima maklumat serta penjelasan yang memuaskan yang kami perlukan untuk tujuan tersebut.Laporan audit ke atas penyata kewangan anak-anak syarikat tidak tertakluk kepada sebarang pengecualian penting atau sebarangteguran di bawah Seksyen 174(3) Akta tersebut.Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON367Laporan Juruaudit Bebaskepada Para Ahli Tenaga Nasional Berhad (Diperbadankan di Malaysia) (No. Syarikat 200866-W)TANGGUNGJAWAB LAPORAN LAINMaklumat tambahan yang dinyatakan di muka surat 364 didedahkan untuk memenuhi syarat-syarat Bursa Malaysia Securities Berhad danbukan sebahagian daripada penyata kewangan. Para Pengarah bertanggungjawab terhadap penyediaan maklumat tambahan ini selarasdengan Garis panduan Perkara Khas No. 1, Penentuan Keuntungan atau Kerugian Direalisasi dan Tidak Direalisasi dalam KonteksPendedahan Selaras dengan Keperluan Penyenaraian Bursa Malaysia Securities Berhad, seperti yang diterbitkan oleh Institut AkauntanMalaysia (‘Garis Panduan MIA’) dan arahan Bursa Malaysia Securities Berhad. Pada pendapat kami, maklumat tambahan disediakan, dalamsemua hal penting, menurut Garis Panduan MIA dan arahan Bursa Malaysia Securities Berhad.Penyata KewanganPERKARA-PERKARA LAINLaporan ini dibuat semata-mata untuk para ahli Syarikat, sebagai sebuah badan, menurut Seksyen 174 Akta Syarikat, 1965 di Malaysiadan bukan untuk tujuan lain. Kami tidak memikul tanggungjawab terhadap mana-mana pihak untuk kandungan laporan ini.PRICEWATERHOUSECOOPERS(No. AF: 1146)Akauntan BertauliahNURUL A’IN BINTI ABDUL LATIF(No. 2910/02/13(J))Akauntan BertauliahKuala Lumpur31 Oktober 2012Laporan Tahunan 2012

TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)368Analisis Pegangan-pegangan Sahamsetakat 15 Oktober 2012Maklumat LainMODAL SAHAMModal Saham Yang Dibenarkan : 10,000,000,000 saham biasa bernilai RM1.00 sesahamSatu (1) Saham Keutamaan Hak Istimewa Boleh Tebus bernilai RM1.001,000 Saham Keutamaan Boleh Tebus Kelas A bernilai RM1.00 sesaham500 Saham Keutamaan Boleh Tebus Kelas B bernilai RM1.00 sesahamModal Saham Diterbitkan : 5,509,832,109 saham biasa bernilai RM1.00 sesahamdan Dibayar SepenuhnyaSatu (1) Saham Keutamaan Hak Istimewa Boleh Tebus bernilai RM1.00Hak Mengundi : Satu (1) hak mengundi untuk satu (1) saham biasaANALISIS PEGANGAN-PEGANGAN SAHAMSaiz Pegangan-pegangan SahamBil.PemegangSaham%PemegangSahamBil.Saham% Dari ModalSahamDiterbitkanKurang daripada 100 1,477 4.09 54,789 0.00100 – 1,000 5,355 14.81 3,794,453 0.071,001 – 10,000 25,783 71.31 75,048,351 1.3610,001 – 100,000 2,714 7.51 69,518,735 1.26100,001 sehingga kurang daripada 5% saham diterbitkan 822 2.27 2,133,849,770 38.735% dan ke atas daripada saham diterbitkan 3 0.01 3,227,566,011 58.58Jumlah 36,154 100.00 5,509,832,109 100.00PEGANGAN SAHAM OLEH PENGARAH-PENGARAHBil.Nama Pengarah-pengarahBil. SahamKepentinganSecara langsung/Tidak langsung %1. Tan Sri Leo Moggie – –2. Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd4,375 0.00– Tasec Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.3. Datuk Nozirah binti Bahari – –4. Tan Sri Dato’ Hari Narayanan a/l Govindasamy – –5. Dato’ Zainal Abidin bin Putih 1,562 0.006. Dato’ Mohammad Zainal bin Shaari – –7. Dato’ Fuad bin Jaafar 78,125 0.008. Tan Sri Dato’ Seri Siti Norma binti Yaakob 1,562 0.009. Dato’ Abd Manaf bin Hashim – –10. Datuk Chung Hon Cheong – –11. Puan Suria binti Ab Rahman(Pengarah Pengganti kepada Dato’ Mohammad Zainal bin Shaari)– –Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON369Analisis Pegangan-pegangan Sahamsetakat 15 Oktober 2012PEMEGANG-PEMEGANG SAHAM UTAMABil. Nama Pemegang-pemegang Saham Utama Bil. Saham %1. Khazanah Nasional Berhad 1,939,655,861 35.202. Employees Provident Fund Board 775,133,219 14.07– 1,875,000 saham yang dipegang di atas nama sendiri– 703,066,182 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.– 21,108,562 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.– 16,941,100 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.– 7,688,375 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.– 4,614,000 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.– 4,500,000 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.– 4,100,000 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.– 3,911,800 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.– 2,300,000 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.– 2,250,000 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.– 1,600,000 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.– 1,178,200 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.Maklumat Lain3. Amanahraya Trustees Berhad 584,843,968 10.61Skim Amanah Saham BumiputeraSENARAI 30 PEMEGANG-PEMEGANG SAHAM TERBESARBil. Nama Pemegang-pemegang Saham Bil. Saham %1. Khazanah Nasional Berhad 1,939,655,861 35.202. Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.703,066,182 12.76Employees Provident Fund Board3. Amanahraya Trustees Berhad584,843,968 10.61Skim Amanah Saham Bumiputera4. Lembaga Tabung Haji 208,615,968 3.795. Kumpulan Wang Persaraan (Diperbadankan) 205,230,325 3.726. Cartaban Nominees (Asing) Sdn. Bhd.88,242,931 1.60Exempt An for State Street Bank & Trust Company (West CLT OD67)7. Amanahraya Trustees Berhad85,500,000 1.55Amanah Saham Malaysia8. Amanahraya Trustees Berhad71,340,325 1.30Amanah Saham Wawasan 20209. HSBC Nominees (Asing) Sdn. Bhd.54,755,707 0.99BBH and Co Boston for Vanguard Emerging Markets Stock Index Fund10. Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.53,202,868 0.97Exempt An for Eastspring Investments Berhad11. Maybank Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.Maybank Trustees Berhad for Public Ittikal Fund (N14011970240)51,154,000 0.93Laporan Tahunan 2012

370TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Analisis Pegangan-pegangan Sahamsetakat 15 Oktober 2012Maklumat LainSENARAI 30 PEMEGANG-PEMEGANG SAHAM TERBESAR (SAMBUNGAN)Bil. Nama Pemegang-pemegang Saham Bil. Saham %12. Maybank Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.40,149,575 0.73Maybank Trustees Berhad for Public Regular Savings Fund (N14011940100)13. Malaysia Nominees (Tempatan) Sendirian Berhad39,906,525 0.72Great Eastern Life Assurance (Malaysia) Berhad (PAR 1)14. AMSEC Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.38,366,700 0.70AmTrustee Berhad for CIMB Islamic Dali Equity Growth Fund (UT-CIMB-DALI)15. Cartaban Nominees (Asing) Sdn. Bhd.34,477,118 0.63Government of Singapore Investment Corporation Pte Ltd for Government of Singapore (C)16. HSBC Nominees (Asing) Sdn. Bhd.29,564,693 0.54Exempt An for JPMorgan Chase Bank, National Association (U.A.E.)17. Amanahraya Trustees Berhad27,305,737 0.50Amanah Saham Didik18. Amanahraya Trustees Berhad26,547,700 0.48AS 1Malaysia19. Cartaban Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.21,738,625 0.39Petroliam Nasional Berhad (Strategic Inv)20. Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.21,108,562 0.38Employees Provident Fund Board (Nomura)21. HSBC Nominees (Asing) Sdn. Bhd.19,375,810 0.35Exempt An for JPMorgan Chase Bank, National Association (U.S.A.)22. Amanahraya Trustees Berhad17,396,875 0.32Public Islamic Dividend Fund23. Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.16,941,100 0.31Employees Provident Fund Board (CIMB PRIN)24. Pertubuhan Keselamatan Sosial 15,569,500 0.2825. Amanahraya Trustees Berhad15,557,400 0.28Public Islamic Select Enterprises Fund26. Cartaban Nominees (Asing) Sdn. Bhd.14,921,975 0.27BBH (LUX) SCA for Fidelity Funds Asean27. HSBC Nominees (Asing) Sdn. Bhd.14,670,978 0.27Exempt An for the Bank of New York Mellon (Mellon Acct)28. Amanahraya Trustees Berhad14,385,000 0.26Public Growth Fund29. Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.13,274,050 0.24Exempt An for American International Assurance Berhad30. Amanahraya Trustees BerhadPublic Islamic Sector Select Fund12,969,550 0.24Jumlah 4,479,835,608 81.31Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ON371Nilai Buku Bersih Tanah & BangunanSenaraihartanahKumpulanBil.Lot(1)TANAH BANGUNAN KETERANGANPegangan Pajakan Milik Bebas JumlahKeluasan(MP)(2)NBB(RM’000)(3)Bil.Lot(4)Keluasan(MP)(5)NBB(RM’000)(6)Bil.Lot(1+4)Keluasan(MP)(2+5)NBB(RM’000)(3+6)Bil.(10)KeluasanBinaan(MP)(11)JumlahNBB(RM’000)(12) (13)LokasiPerlis 56 98,310 2,227 57 57,124 3,449 113 155,434 5,676 86 10,583 66,843 Stesen Janaelektrik,Kedah 287 895,807 14,931 429 553,895 30,866 716 1,449,702 45,797 370 100,388 243,300 Stesen Luarbandar,Pulau Pinang 193 679,177 67,884 487 631,110 55,571 680 1,310,287 123,455 324 38,596 449,346 Stesen Mini Hidro,Perak 678 4,375,025 127,629 430 3,505,883 91,734 1,108 7,880,908 219,363 818 237,480 860,110 Jeti, Empangan,Selangor 794 8,082,590 373,175 759 2,322,041 220,250 1,553 10,404,631 593,425 1,394 251,983 2,603,520 Pencawang-Pencawang Masuk Utama,W. Persekutuan 375 281,794 72,445 453 1,214,662 143,208 828 1,496,456 215,653 570 211,231 1,128,219 Pencawang-Pencawang Pembahagian,Putrajaya/ 3 588,490 13,908 4 1,554 657 7 590,044 14,565 60 8,580 36,628 Rumah Kediaman,Cyberjaya Pangsapuri,N. Sembilan 274 2,870,756 16,749 255 702,149 40,435 529 3,572,905 57,184 249 146,921 549,533 Rumah Peranginan,Melaka 324 434,353 23,335 295 110,539 22,873 619 544,892 46,208 150 90,842 111,929 Pejabat,Johor 939 3,327,640 104,402 742 859,706 49,192 1,681 4,187,346 153,594 565 127,156 912,279 Gudang,Pahang 328 1,302,354 22,296 275 244,453 13,274 603 1,546,807 35,570 606 97,421 519,604 Stor dan BengkelTerengganu 348 2,069,733 30,433 87 25,134,156 43,150 435 27,203,889 73,583 318 68,019 313,735Kelantan 343 1,243,536 9,806 282 449,303 21,553 625 1,692,839 31,359 308 400,113 863,195Sabah 83 6,261,621 12,388 62 4,501,754 32,464 145 10,763,375 44,852 418 132,600 308,082Pakistan 1 38,141 121 1 790,344 1,681 2 828,485 1,802 1 12,713 791JUMLAH 5,026 32,549,327 891,729 4,618 41,078,673 770,357 9,644 73,628,000 1,662,086 6,237 1,934,626 8,967,114Maklumat LainLaporan Tahunan 2012

372TENAGA NASIONAL BERHAD (200866-W)Direktori KumpulanMaklumat LainKUALA LUMPURPengurus Besar (Kuala Lumpur)Bahagian PembahagianTenaga Nasional BerhadTingkat 11, Wisma TNB, Jalan KepongPeti Surat 1105050990 Kuala LumpurTel : 03-6250 6020D/L : 03-6250 6301Faks : 03-6250 6500NEGERI PAHANGPengurus Besar Negeri (Pahang)Bahagian PembahagianTenaga Nasional BerhadAras 13, Wisma TNBLot 14, Seksyen 19 Jalan Gambut25000 KuantanTel : 09-515 5555D/L : 09-515 5556Faks : 09-515 5656NEGERI KEDAHPengurus Besar Negeri (Kedah)Bahagian PembahagianTenaga Nasional BerhadAras 8, Wisma TNBNo. 887, Jalan Sultan Badlishah05990 Alor StarTel : 04-733 3737D/L : 04-735 8808Faks : 04-733 0591PUTRAJAYA & CYBERJAYAPengurus Besar (Putrajaya & Cyberjaya)Bahagian PembahagianTenaga Nasional BerhadBlok 4802-0-7, Jalan PerdanaCBD Perdana63000 CyberjayaTel : 03-8886 6888Faks : 03-8886 6933NEGERI TERENGGANUPengurus Besar Negeri (Terengganu)Bahagian PembahagianTenaga Nasional BerhadJalan Cherong Lanjut20673 Kuala TerengganuTel : 09-622 3401D/L : 09-622 3022Faks : 09-624 3896NEGERI PULAU PINANGPengurus Besar Negeri (Pulau Pinang)Bahagian PembahagianTenaga Nasional BerhadTingkat 17, Wisma TNBNo. 30, Jalan Anson10400 Pulau PinangTel : 04-222 4000Faks : 04-227 3110NEGERI SEMBILANPengurus Besar Negeri (Negeri Sembilan)Bahagian PembahagianTenaga Nasional BerhadAras 5, Wisma TNB, Jalan Dato’ Bandar Tunggal70990 SerembanTel : 06-768 3400/06-767 9075Faks : 06-764 4271NEGERI KELANTANPengurus Besar Negeri (Kelantan)Bahagian PembahagianTenaga Nasional BerhadAras 5, Wisma TNB Jalan Tok Hakim15000 Kota BharuTel : 09-745 1100D/L : 09-744 5477Faks : 09-744 9161NEGERI PERAKPengurus Besar Negeri (Perak)Bahagian PembahagianTenaga Nasional BerhadTingkat 2, Wisma TNB, Jalan Lahat30200 IpohTel : 05-208 8000D/L : 05-254 7475Faks : 05-254 5199NEGERI MELAKAPengurus Besar Negeri (Melaka)Bahagian PembahagianTenaga Nasional BerhadAras M, Jalan Banda KabaKarung Berkunci 100575990 MelakaTel : 06-282 8544Faks : 06-282 6460NEGERI JOHORPengurus Besar Negeri (Johor)Bahagian PembahagianTenaga Nasional BerhadTingkat 14, Wisma TNB, Jalan Yahya Awal80100 Johor BahruTel : 07-219 2000Faks : 07-223 1425NEGERI PERLISPengurus Besar Negeri (Perlis)Bahagian PembahagianTenaga Nasional BerhadBulatan Jubli Emas01000 KangarTel : 04-976 0021/22/23D/L : 04-9767 470Faks : 04-976 1921NEGERI SELANGORPengurus Besar Negeri (Selangor)Bahagian PembahagianTenaga Nasional BerhadAras 7, Menara MRCBNo. 2, Jalan Majlis 14/10Seksyen 1440000 Shah AlamTel : 03-5522 4000Faks : 03-5522 4181Laporan Tahunan 2012

KEEPING THE LIGHTS ONBorang ProksiBilangan Saham Biasa Yang DipegangNo. Akaun CDSSaya/Kami,No. K/P/No. Pasport/No. Syarikat(NAMA PENUH DALAM HURUF BESAR)beralamat di(ALAMAT PENUH)yang merupakan Ahli/Ahli-ahli Tenaga Nasional Berhad, dengan ini melantik:Nama/No. K/P Bil. Saham Peratus (%)Proksi 1Proksi 2atau sekiranya beliau tidak dapat hadiratau sekiranya beliau tidak dapat hadirJUMLAHPengerusi Mesyuarat, sebagai proksi saya/kami, untuk menghadiri dan mengundi bagi pihak saya/kami di MESYUARAT AGUNG TAHUNAN KE-22TENAGA NASIONAL BERHAD yang akan diadakan di Dewan Serbaguna, Kompleks Sukan TNB, Jalan Pantai Baru, 59200 Kuala Lumpur pada hariSelasa, 18 Disember 2012 pada pukul 10.00 pagi dan/atau pada sebarang penangguhannya.Proksi saya/kami akan mengundi seperti yang dinyatakan di bawah:URUSAN BIASA1. RESOLUSI BIASA 1 Untuk menerima Penyata Kewangan yang telah diaudit bersama-samadengan Laporan Pengarah dan Laporan Juruaudit mengenainya bagi TahunKewangan berakhir 31 Ogos 20122. RESOLUSI BIASA 2 Pengisytiharan Dividen3. RESOLUSI BIASA 3 Meluluskan Pembayaran Elaun Pengarah-pengarahPemilihan semula Pengarah-pengarah berikut yang akan bersara menurut Artikel 135 kepada Tataurus Syarikat:4. RESOLUSI BIASA 4 Dato’ Fuad bin Jaafar5. RESOLUSI BIASA 5 Dato’ Abd Manaf bin Hashim6. RESOLUSI BIASA 6 Datuk Wira Ir. Azman bin MohdPelantikan semula Pengarah-pengarah berikut yang akan bersara menurut Seksyen 129 (6) kepada AktaSyarikat, 1965:7. RESOLUSI BIASA 7 Tan Sri Leo Moggie8. RESOLUSI BIASA 8 Tan Sri Dato’ Seri Siti Norma binti Yaakob9. RESOLUSI BIASA 9 Pelantikan semula Tetuan PricewaterhouseCoopers sebagai Juruaudit Syarikat danmemberi kuasa kepada Pengarah-pengarah untuk menetapkan ganjaran merekaURUSAN KHAS10. RESOLUSI BIASA 10 Pemberian kuasa kepada Pengarah-pengarah untuk Menerbitkan Sahammenurut ESOS II11. RESOLUSI BIASA 11 Cadangan Penawaran dan Pemberian Opsyen kepada Datuk Wira Ir. Azmanbin Mohd12. RESOLUSI BIASA 12 Cadangan Memperbaharui Kuasa bagi Pembelian Balik Saham13. RESOLUSI KHAS 1 Cadangan Pindaan-pindaan kepada Tataurus SyarikatSETUJUTIDAKSETUJU(Sila tandakan “X” di dalam ruangan yang disediakan bagi setiap Resolusi mengikut undian yang anda kehendaki. Jika tiada arahan undian diberikanbagi mana-mana resolusi, proksi/proksi-proksi diberi kuasa untuk mengundi atau berkecuali daripada mengundi mengikut budi bicara beliau.)Bertarikh ________ haribulan __________, 2012.Tandatangan Pemegang Saham atau Meteri Syarikat

NOTA-NOTA:1. Mana-mana Ahli yang layak untuk menghadiri dan mengundi di Mesyuarat ini adalah layak untuk melantik proksi untuk menghadiridan mengundi bagi pihaknya. Proksi tidak semestinya seorang Ahli Syarikat dan peruntukan di bawah Seksyen 149 (1) (b) kepadaAkta Syarikat, 1965 tidak terpakai kepada Syarikat.2. Instrumen pelantikan proksi perlu dibuat secara bertulis dan ditandatangani oleh orang yang melantik atau peguamnya yangdilantik di bawah surat kuasa wakil. Di mana instrumen pelantikan proksi dilaksanakan oleh sesebuah perbadanan, surat inihendaklah dimeteri atau ditandatangani oleh seorang pegawai atau peguam cara yang dilantik di bawah surat kuasa wakil.3. Seorang Ahli adalah layak untuk melantik tidak lebih daripada dua (2) orang proksi, untuk menghadiri dan mengundi di Mesyuaratini. Jika seorang Ahli melantik dua (2) orang proksi, pelantikan itu tidak sah melainkan peratus pegangan saham yang diwakili olehsetiap proksi itu ditetapkan.4. Sebuah perbadanan yang menjadi Ahli Syarikat, boleh melalui resolusi Pengarah-pengarahnya atau badan pengawasan yang lain,memberi kuasa kepada seseorang yang difikirkan sesuai untuk bertindak sebagai wakilnya dalam Mesyuarat ini menurut Artikel107(6) kepada Tataurus Syarikat.5. Hanya Ahli yang berdaftar di dalam ROD setakat 11 Disember 2012 adalah layak menghadiri Mesyuarat atau melantik proksi untukmenghadiri dan mengundi bagi pihaknya.6. Instrumen pelantikan proksi hendaklah diterima oleh Symphony Share Registrars Sdn. Bhd., Aras 6, Symphony House, PusatDagangan Dana 1, Jalan PJU 1A/46, 47301 Petaling Jaya, Selangor Darul Ehsan, Malaysia tidak kurang daripada 48 jam sebelumwaktu yang ditetapkan untuk Mesyuarat.SETEMSymphony Share Registrars Sdn. Bhd.Aras 6, Symphony HousePusat Dagangan Dana 1Jalan PJU 1A/4647301 Petaling JayaSelangor Darul Ehsan