Zestoarren erretolika

92gorri(ttu)gorriya. 3. Guztiz larria, latza. Gorriyakikusi dizkik. GORRI GELDITTU. ‘gorri gelditu’. Soila,biluzia dagoela adierazteko. Bereziki lur-sailezari garela, inolako landarerik, belarrikgabe gelditu. Lur sail earrak gorri geldittudia. GORRIYA BOTA. ‘gorria bota’. Biraoak,maldizioak bota. Gorriyare asko botatzeuhorrek e! Ik. maldiziyo, gorriyan ibilli. GORRIYAK IKUSI. ‘gorriak ikusi’. Osogaizki edo larri ibili. Han ikuste zian gorriyakbatetik bestea pasatzen, estaziyoa eamateko.gorri(ttu). ‘gorri(tu)’. da/du ad. 1. Koloregorria edo gorri-antzekoa hartu edo eman. 2.Lurrazala goldez, aitzurrez, etab. Laborantzarakoharrotu.gorri-hots. ‘gorri-hots’. iz. Biraoa, maldizioa.Hayek ibilli zien gorri-hotsa hayek! Ik.gorriyan ibilli. GORRI HOTSA IBILI. ‘gorri hotsa ibili’.Birao eta maldizioka ibili. Hayek ibili ziengorri-hotsa hayek! Ik. gorriya bota, gorriya ibili. GORRIYAN IBILLI. ‘gorrian ibili’. Biraoka,maldizioka ibili; madarikazio batean ibili.Beti gorriyan dabil. Ik. gorriya bota.gorriik. ‘gorririk’. adb. Larru hutsik, biluzik,arroparik gabe. Errekak husten gorriik ibiltzegiñan. Ik. gorri geldittu. GORRIIK EON. ‘gorririk egon’. Ezer gabeegon; hutsik. Jantziari dagokionez, bilutsikegon.goru. ‘goru’. iz. Iruteko erabiltzen zen tresna,goian iruteko gaia jartzeko atal bat duenmakila batez osatua. Ik. gorua in. GORUA IN. ‘gorua egin’. Goruaz irun.goxua preparau. ‘gozoa preparatu’.Oso haserre agertu. Erabat haserreturik erasoegin, hitzezko erasoa bada ere.goyan zerua ta beian lurra! ‘goianzerua eta behean lurra!’. Norbait ezertxoere gabe geratzen denean esan ohi da.Han geatu giñan goyan zerua ta beian lurra!gozau. ‘gozatu’. da/du ad. 1. Zerbaitetik atseginalortu (objektua “-z” kasu-atzizkiaz).Paraje hartaz gozau. 2. Gozoago, eztiagobihurtu, gozotasuna hartu edo eman. Ia oainoporretan pixkat gozatzean, beti erreta eoteabehintzat eta. 3. Janariez mintzatuz, ondu,gaiei gozagarriak ezarri. Ensalada haugozauta al do? 4. Lurrak ongarritu. Lurrarezimorrakin baike, pixkat gozau inber izatea.5. Pilota-jokoan, pilota bete-betean eta moduzeharo egokian jo. Goñi eztaba pelota gozatzenai. GOZAU BAT HARTU. ‘gozatu bathartu’. Gozatu, gustura ibili. Umiak gozaubat hartu due playan.gozo-denda. ‘gozo-denda’. iz. Gozokiak,pastelak, tartak, etab.saltzen diren denda.Gozo-denda berrinbat iriki omen due ezta?gozozale. ‘gozozale’. izond. Gozo-gauza izugarrigustatzen zaiona; oro har, gozoari zaletasunadioena. Oso gozozalia da.gozua eon/jarri. ‘gozoa egon/jarri’.Haserre egon, haserretu. Gozua zeunden baetxea etorritakuan. Ik. goxua preparau.graka. ‘kraka’. iz. Zikinetik sortu den kostra.gramana. iz. Nekazaritzako lanabesa, lurrazalekoedozein lanetarako balio du. “Are handia”,“gramana” nahiz “kalkar” bezala ereezagutu izan da.