Zestoarren erretolika
Zestoarren erretolika Zestoarren erretolika
erretira in 65kiloren baliokidea. Berrogehi erraldeko txala.Berrogehi erralde inezkeo, txal dexentia.errape. ‘errape’. iz. Animalia emearen ugatzetakobakoitza; hauen multzoa. Errapiakesnez ondo betiak.erre. ‘erre’. izond. Erretxina, oso erraz haserretzendena. Hori eztakizu ze pertsonaerria dan.errebero. ‘errebero’. iz. Esne jaitzi berria,oraindik epela dagoenean, egosi gabekoa.errege-sagar. ‘errege-sagar’. iz. Sagarmota.Kolore berdexka du eta zaporez gaziada. Erreta nahiz gordinik jan liteke eta menbriloaegiteko ere paregabea da. Iñun badasagar earrik, horko errege-sagarrak dia.erreka zulo. ‘erreka-zulo’. iz. Erreka gunea;emari txikia duen ur-lasterra. Erreka-zulokobustialdiyak ta hotz-beruak.erreka-sallak pasau. ‘erreka-sailakpasatu’. Erreka hustuta edo lehortutadagoenean, lehen ura egondako eremuetatikpasatu edo eremuak igaro. Putzu handiyenakhustu ta guk ze erreka-sallak pasatzegiñuzen!erre-katian. adb. Ume-jolasa. Harrapatutakoak(eskuz ikututakoak) katean jartzen ziren,soka luzean, batak besteari eskutik heldutaeta harrapatu gabe zeudenak hauek askatzekoahaleginak egin behar zituzten. Errekatianibiltze giñan. Bi eo hiru jarri erretzen,ta harrapautakuak jarri soka luzian, katian.Hauei ikutu inber izate zitzayen libratzeko.errekatxindor. ‘errekatxindor’. iz. Tamainatxikia duen hegaztia; bizkarraldea arreaeta sabelaldea grisa dauka.errekatxistor. ‘errekatxistor’. iz. Guretikerrekatxistorrea pasia politta do.erremendau. du ad. Erropak konpondu. Ik.erremendua in. ERREMENDUA IN. ‘erremendoa egin’.Erroparen bat konpondu, zatiren bat erantsi,osatu.errendittu. ‘errenditu’. da/du ad. 1. Aurre egitekogauza ez dela geratu edo utzi; berezikietsaiaren aurrean amore emateari esaten zaio.Etsian aurrian errendittu inda. 2. Batak besteagainditu. Burrukan hasi zian ta bai batakbestia azkar errenditture. 3. Lo hartu. Luakerreta zeon baña errendiu da azkenian./Loguriakerrendittuta dao baña halare eztu loikinai. 4. Indarrak neurtu, kontrolatu, dominatu.Indarrak errendiu eziñik ibili.errenka. ‘errenka’. iz. 1. Errenkada, lerroa.Hamargarren orriyan, seigarren errenkan.2. Bata bestearen ondoan edo atzean ezarritakopertsona edo gauzen segida, ilara. Lokotxakerrenkan jarri.errentero. ‘errentero’. iz. Maizter. Orduanasko errenteruak izate zian.errepau. ‘erreparatu’. du ad. Ohartu, arretajarri, sumatu, zaindu. Umiai pixkat errepau e.erreten. ‘erreten’. iz. 1. Gizonak egin edoprestatutako ubide txikia. Euri-jasa denerakozelaian egin ohi den kanal modukoa. Erretenakta souan ateatze giñuzen ura ta pasatzeko.Ik. ipurdiko erretena. 2. Euri-urak jaso etazorrotenetara eramateko teilatuaren behekoertzean jartzen den kanal-moduko hodi horizontala.Tellatuan beheko erretena.erretilu. ‘erretilu’. iz. Zurezko, metalezko edolurrezko plater handia, zenbait lagunek baterajateko erabiltzen zena. Erretilu bat ensaladazbetia.erretira in. ‘erretira egin’. Gauean etxeratu.Horrek sekula eztu erretira onik in. Ik. erretirau.
66erretirauerretirau. ‘erretiratu’. da/du ad. 1. Jubilatu.Adin jakin batera iritsi ondoren, lanbideautzi, erretiroa jasoz. Aldamenekuare erretirauomen da lanetik. Ik. erretirua hartu. 2.Gauean etxeratu. Gabian etxea beranduerretiratze giñan. Ik. erretira in.erretirua hartu. ‘erretiroa hartu’. Jubilatu.Adin jakin batera iritsi ondoren, lanbideautzi, erretiroa jasoz. Halakoke erretiruahartu omen du. Ik. erretirau.erretolika. ‘erretolika’. iz. Hizketa luzeeta aspergarria. Oro har, norbait asko hitzegiten ari denean eta entzulea aspertzenduenean esan ohi da. Hau dek erretolikahau!erretore. ‘erretore’. iz. Apaiza. Aizarnakoapaizari beti “erretore” esan izan zaio. Ik.bikayo.erretura. ‘erredura’. iz. Lursailetan, ereintzanhasi aurretik egin ohi den uzta-hondakin,belar, etab.en erreketa. Ik. erretura in. ERRETURA IN. ‘erredura egin’. Lursailetan,ereintzan hasi aurretik egin ohi den uztahondakin,belar, etaben erreketa. Baatzaerretura itea juntzan atta.erretxin. ‘erretxin’. izond./iz. 1. Edozein huskeriagatikhaserretzeko edo marmarka hastekojoera duena. Motillak ondo erretxiña dek! Ik.erria. 2. Zenbait landarek jariatzen dute.Airean solidotu edo loditu egiten dira.erretzen jarri. Ume-jolasari dagokionez,norbait gelditu beste guztiak bilatzeko. Bi eohiru jarri erretzen, ta hauek gañuntzekueiikutu inber izate ziyen, ta han jarri sokaluzian.errezelo. ‘errezelo’. iz. Zerbaiten susmoa,beldurra, ustea. Errezelua dakat eztala etorriko./Attutakoerrezelua dakat.erreziyua hartu. ‘errezioa hartu’. Arratsaldekobost t´erdiak aldera, lanean ari denjendeak hartu ohi zuen meriendatxoa. Garaibatean, ardoa eta ogia izan ohi zan, nahiz etagaur egun gazta, txokolate, etab. ugaritu.Erreziyo pixkat hartuber deu.errialbiko. ‘errealbiko’. iz. Garai batekodiru-mota. Pezetaren erdia. Garai batianerrialbikuake estimaziyo haundiya izatezun.Ik. erriel.erriel. ‘erreal’. iz. Sasoi bateko diru-mota.Pezetaren laurdena. Ik. erriel bikua.errieta. `errieta´. iz. Liskarra; etxekoen edoauzokoen arteko borroka edo eztabaidabizia. ERRIETA GUTXI IBILLI. ‘errieta gutxiibili’. Elkarren artean errieta gutxi egin; tirabirahandirik ez izan. Amonak ta amak errietagutxi ibiltze zuen. Ik. errietak hartu. ERRIETA IN/EMAN. ‘errieta egin/eman’. Liskartu. Norbaiti hutsen bat aurpegiratu.Errieta handiyak intzizkiyon. ERRIETAK HARTU. ‘errietak hartu’.Errietak jaso. Errieta batzuk harture baieskolatik etxea berandu etortze giñanian. Ik.errieta gutxi ibilli.Erromako zubi. ‘Erromako zubi’. iz.Ostadarrari eman ohi zaion izena. Ik. zubiya.erronka. ‘erronka’. iz. 1. Norbait zerbaitetara,bereziki indarkeriazko ekintzetara edojoko-apustura, bultzatzea edo akuilatzea. Ik.erronka jo, erronka bota, erronkak euki. 2. Zailtasuneta garrantzi berezia agertzen duen etorkizunekoeginbeharra; aurre egin beharrekoarazoa. Erronka zalla daka. ERRONKA BOTA. ‘erronka bota’. Desafiatu.Ik. desapiyua bota, erronka jo.
- Page 21 and 22: 12amuztuamuztu. ‘amustu’. da/du
- Page 23 and 24: 14apopilloapopillo. ‘apopilo’.
- Page 25 and 26: 16argi ARE-ESKOTEA. iz. 1. Areak du
- Page 27 and 28: 18arrastoarrasto. ‘arrasto’. iz
- Page 29 and 30: 20artiola ARTILLIA KARDAU. ‘artil
- Page 31 and 32: 22astelenko moduko zuri borobilak d
- Page 33 and 34: 24atentziyua eman ATE-LANGA. ‘ate
- Page 35 and 36: 26atze-aurreatzealdean aurrealdean
- Page 37 and 38: 28ayazi/ayaazi/ayazoayazi/ayaazi/ay
- Page 39 and 40: 30aztarka inaztarka in. ‘aztarrik
- Page 41 and 42: 32bakasta. iz. Akaina, lakasta. Aka
- Page 43 and 44: 34bapo! BAPO IBILLI. ‘bapo ibili
- Page 45 and 46: 36batek daki!erabiltzen da; izan er
- Page 47 and 48: 38begizulo BEGIRATZE MAKAL. ‘begi
- Page 49 and 50: 40belarrixkiñakua emanurtero-urter
- Page 51 and 52: 42berna-hezurberna-hezur. ‘berna-
- Page 53 and 54: 44bezain/bezin prontobezain/bezin p
- Page 55 and 56: 46billoba LAPUR BILDURRIK EZ IZAN.
- Page 57 and 58: 48boladabezela, gurdiyakin ekartzen
- Page 59 and 60: 50burrundazale”, “pastelzale”
- Page 61 and 62: dana. ‘dena’. zenbtz.orok. Oro,
- Page 63 and 64: diru 55destajura ibilli. ‘destajo
- Page 65 and 66: dzat eman 57dunba. ‘dunba’. iz.
- Page 67 and 68: 60egunon jainkuak!de izan’. Norbe
- Page 69 and 70: 62elurrausoitteunian asko hil iteia
- Page 71: 64eraztunak erorieraztunak erori.
- Page 75 and 76: 68esatallehitza betetzen duena. Ume
- Page 77 and 78: 70eskuarte handiya izan/bihargañia
- Page 79 and 80: 72estimaziyo ESTIMAUA IZAN. ‘esti
- Page 81 and 82: 74etxe kordoadreiluz, harriz edo ho
- Page 83 and 84: 76euzkieuzki. ‘eguzki’. iz. Lur
- Page 85 and 86: 78ezta hurrike!/ezta hurrik emane!e
- Page 87 and 88: 80freskatzea indeitua. Guk han pran
- Page 89 and 90: 82gaixotasunak gizona bukau GAIXUAK
- Page 91 and 92: 84ganbaillaSeguru asko urte hartan
- Page 93 and 94: 86gatzadineko lagunak hil direla ad
- Page 95 and 96: 88geyegi ez behartukit, baña gerri
- Page 97 and 98: 90gogotsu/gootsugogotsu/gootsu. ‘
- Page 99 and 100: 92gorri(ttu)gorriya. 3. Guztiz larr
- Page 101 and 102: 94gurdikaondo koipeztatu gabe zeude
- Page 103 and 104: 96haizeleku HAIZE-BOLADA. ‘haize-
- Page 105 and 106: 98hankagorrihankagorri. ‘hankagor
- Page 107 and 108: 100 harrika1ta ke harri-tiraka jard
- Page 109 and 110: 102 haustrapuhaustrapu. ‘hauts-tr
- Page 111 and 112: 104 hitzeiteko moua in HITZ ERDIKE
- Page 113 and 114: 106 hortzak emanala janbazan basua,
- Page 115 and 116: iarri. ‘igarri’. dio/du ad. Ust
- Page 117 and 118: in 111luze batez jotzen zen. Koltxo
- Page 119 and 120: iñularrian 113intsentsu. ‘intsen
- Page 121 and 122: irrintzi 115aldea, sustraiei lotuta
erretira in 65kiloren baliokidea. Berrogehi erraldeko txala.Berrogehi erralde inezkeo, txal dexentia.errape. ‘errape’. iz. Animalia emearen ugatzetakobakoitza; hauen multzoa. Errapiakesnez ondo betiak.erre. ‘erre’. izond. Erretxina, oso erraz haserretzendena. Hori eztakizu ze pertsonaerria dan.errebero. ‘errebero’. iz. Esne jaitzi berria,oraindik epela dagoenean, egosi gabekoa.errege-sagar. ‘errege-sagar’. iz. Sagarmota.Kolore berdexka du eta zaporez gaziada. Erreta nahiz gordinik jan liteke eta menbriloaegiteko ere paregabea da. Iñun badasagar earrik, horko errege-sagarrak dia.erreka zulo. ‘erreka-zulo’. iz. Erreka gunea;emari txikia duen ur-lasterra. Erreka-zulokobustialdiyak ta hotz-beruak.erreka-sallak pasau. ‘erreka-sailakpasatu’. Erreka hustuta edo lehortutadagoenean, lehen ura egondako eremuetatikpasatu edo eremuak igaro. Putzu handiyenakhustu ta guk ze erreka-sallak pasatzegiñuzen!erre-katian. adb. Ume-jolasa. Harrapatutakoak(eskuz ikututakoak) katean jartzen ziren,soka luzean, batak besteari eskutik heldutaeta harrapatu gabe zeudenak hauek askatzekoahaleginak egin behar zituzten. Errekatianibiltze giñan. Bi eo hiru jarri erretzen,ta harrapautakuak jarri soka luzian, katian.Hauei ikutu inber izate zitzayen libratzeko.errekatxindor. ‘errekatxindor’. iz. Tamainatxikia duen hegaztia; bizkarraldea arreaeta sabelaldea grisa dauka.errekatxistor. ‘errekatxistor’. iz. Guretikerrekatxistorrea pasia politta do.erremendau. du ad. Erropak konpondu. Ik.erremendua in. ERREMENDUA IN. ‘erremendoa egin’.Erroparen bat konpondu, zatiren bat erantsi,osatu.errendittu. ‘errenditu’. da/du ad. 1. Aurre egitekogauza ez dela geratu edo utzi; berezikietsaiaren aurrean amore emateari esaten zaio.Etsian aurrian errendittu inda. 2. Batak besteagainditu. Burrukan hasi zian ta bai batakbestia azkar errenditture. 3. Lo hartu. Luakerreta zeon baña errendiu da azkenian./Loguriakerrendittuta dao baña halare eztu loikinai. 4. Indarrak neurtu, kontrolatu, dominatu.Indarrak errendiu eziñik ibili.errenka. ‘errenka’. iz. 1. Errenkada, lerroa.Hamargarren orriyan, seigarren errenkan.2. Bata bestearen ondoan edo atzean ezarritakopertsona edo gauzen segida, ilara. Lokotxakerrenkan jarri.errentero. ‘errentero’. iz. Maizter. Orduanasko errenteruak izate zian.errepau. ‘erreparatu’. du ad. Ohartu, arretajarri, sumatu, zaindu. Umiai pixkat errepau e.erreten. ‘erreten’. iz. 1. Gizonak egin edoprestatutako ubide txikia. Euri-jasa denerakozelaian egin ohi den kanal modukoa. Erretenakta souan ateatze giñuzen ura ta pasatzeko.Ik. ipurdiko erretena. 2. Euri-urak jaso etazorrotenetara eramateko teilatuaren behekoertzean jartzen den kanal-moduko hodi horizontala.Tellatuan beheko erretena.erretilu. ‘erretilu’. iz. Zurezko, metalezko edolurrezko plater handia, zenbait lagunek baterajateko erabiltzen zena. Erretilu bat ensaladazbetia.erretira in. ‘erretira egin’. Gauean etxeratu.Horrek sekula eztu erretira onik in. Ik. erretirau.
Change language