Zestoarren erretolika

ildur 45biharko egunian. ‘biharko egunean’.adb. Etorkizunean. Diru pixkat gordetzenjakin inber da, biharko egunian ze gertaukoaniñork eztaki ta. Ik. bihar-etzi.bihartu. ‘behartu’. iz. 1. Zerbait egitera edobetearaztera derrigortu edo bortxatu. Lanaittea biartu du. 2. Indarra erabiliz zerbait irekiaraziedo mugiarazi. Atia bihartuta sartuzian ertzañak. 3. Trokatu, bihurritu (oinez,zangoaz, etab. ez mintzatuz erabiltzen da).txorkatilla bihartu du. Ik. bihartu earrra hartu. BIHARTU EARRA HARTU. ‘behartuederra hartu’. Egur handia eman, nekatuarazi.Gerriyai bihartu earra eman diyo.bihotz oneko. ‘bihotz oneko’. izond. Sentimendunoblekoa. Pamili artekuak ta bihotzonekuak zeatelako.bihotzeko. ‘bihotzeko’. iz. Bihotzaren eritasuna.Bihotzeko atakea. Bihotzekuak emandahil da.bihotzerre. ‘bihotzerre’. Urdailean (etahestegorri edo ahoan) nabaritzen den berotasunhandiko sentsazio mingots edo garratza.Bihotzerre pixkamat dakat. Ik. barruko tristuraeuki.bihur. ‘bihur’. iz. Bilurra, zuzena ez dena, kiribildua.bihurrittu. ‘bihurritu’. iz. Bihurdura, esginzea;lotailu, tendoi edo muskulu batek kolpeedo zapasalto baten ondorioz, berezkoa ezduen higidura egitea, bere ardatzarekikobiratzea bereziki, lesioa gertatzen delarik.Zaltaka bihurrittun bat iña det.bikayo. ‘bikario’. iz. Herriko parroko, erretoreedo apaiz. Halaz ere, Zestoakoarentzat etaArroakoarentzat beti "bikayo" erabili denbitartean, Aizarnakoarentzat beti "erretore"hitza erabili da. "Apaiza" hitzak, berriz, guztiakbilduko lituzke. Gaurre horixe daArruako bikayo. Ik. erretore.bil-bil in. ‘bil-bil egin’. Bildu-bildu egin.Erropak dana bil-bil inda ekarrittu. Ik. bildubilduin.bildar dayola. ‘bildar dariola’. adb. Txundituta,beste ezertaz jabetzen ez dela. Neskapuska hori etorri zanian danak bildar dayolaeon ittuan. Ik. ahozabalik geau.bildots. ‘bildots’. iz. Urtebete inguruko arkumea.Ik. bildots-aharia, pazko-bildots. 2. Pertsonalasai eta baketsua. BILDOTS-AHARI. ‘bildots-ahari’. iz. Bildotsarra. Ik. ahari-bildots.bildu-bildu in. ‘bildu-bildu egin’. Trikuarenileak tente-tente jartzea. Trikuatente-tente jartze zan, bildu-bildu inda. Ik.bil-bil in.bildur. ‘beldur’. iz. Benetako nahiz ustezkoarrisku baten aurrean sortzen den urduritasunaedo kezka-egoera. BILDURRAK AIDIAN EON /JUN. ‘bildurrakaidean egon/joan’. Beldurrak etaizuak akabatzen egon. Gu bildurrak aidianjute giñun eskola. BILDURRAK AKATZEN EON. ‘beldurrakakabatzen egon’. Beldurrak aidean, beldurrakjota egon. Txakur hau bildurrak akatzenziok. IZENA/ADITZ ESAPIDEA + BILDURRIK(EZ). ‘izena/aditz esapidea + beldurrik(ez)’. Izenak edo aditz esapideak adieraztenduena gertatzeko arriskurik ez izatea, edo gertatukoez delako ziurtasun osoa dagoela adieraztekoerabitzen da molde hau. Ik. lapur bildurrikez, sesiyo bildurrik ez, min hartu bildurrik ez,ihes in bildurrik ez.