Zestoarren erretolika

viiEskuartean duzu, adiskide, Zestoa izeneko herri honetan euskaldun sortu eta euskarazbizi diren gure herritarrek, bereziki, gure aitona-amonek, hitzetik hortzera erabili eta ahozaho transmititu dizkiguten hitz, esamolde eta esapide bilduma.Zestoarren erretolika bezala bataiatu dugu; ez hizketaldi luze eta aspergarria izendatzeko,baizik eta hitz egiten gutxik eramango dioten hainbat zestoarren euskara dotoreanegindako jarduera izendatzeko. Gauza jakina da, izan ere, nahiz eta gizakion begiek berdinikusi, ez dituela haren gogoak modu berean hitz bihurtzen eta, beraz, hemen biltzenden esamolde-bilduma honek lagunduko al digu gu gazteon belarriak, pixka bat behintzat,gozatzen.Garbi dago Zestoan gure aitona-amonek ez dutela erdararen laguntzaren beharrik izanelkarrekin jolastu, haserretu, lan egin, elkarri adarra jo edo maitasun-sentimenduak hitzezadierazteko. Ez dute euskaraz dihardutenean zerbait adierazteko (edozer delarik ere “zerbait”hori) gaztelerara jo beharrik sentitu. Beren bizitzaren eginbehar guztiak euskarahutsean egin dituzte, horretarako gaitu baitute beren herriko hizkera.Eta horretxen adierazgarri xume bat besterik ez da hiztegi forma duen bilduma hau; ez,haatik hiztegi hotz eta urrutikoa, gure-gureak ditugun esamoldeen oihartzuna dakarte,bizimoduak emandako eskarmentuaren eta jakituriaren lekuko zuzen diren gure aitonaamonenoihartzuna.HIZTEGIAREN ANTOLAMENDUA:Lan honetan, hitzak esamoldeak eta atsotitzak bildu eta euren esanahia edo ordainaadibidez lagundurik papereratzen saiatu gara. Ez dugu, bada, lexikoaren eta esamoldeennahiz atsotitzen arteko bereizketarik egin; beraien arteko marra estua izateaz gain, lanarenfuntsa ere ez delako sailkapen zehatza egitea izan. Gazteon eguneroko hitz-jardunak gatzeta bizitasuna galduko ez badu, galtzeko arriskuan dauden hitzak eta esamoldeak jaso etaahalik eta modurik garbi eta errazenean belaunaldi berriei eskaintzeko urrats bat egiteaizan dugu helburu. Lanerako tresna izan nahiko luke, beraz.Hiztegia honela antolatu dugu:1. Hitzaren sarrera mugagabean ipini dugu.2. Jarraian, hitz horren forma batua zein den zehazten saiatu gara; hau da, aldaketa fonetikoakkenduta hitz horren idazkera nolakoa izango den jarri dugu. Bertsio estandarragoedo batuago honen helburu bakarra bilaketa-lana erraztu eta hitzak hobeto ulertzeaizan da; ez dute, jakina, forma originala edo lekukoen ahotik zuzenean jasotakoazuzendu nahi. Jokabide honi esker, bukaerako orrialdetan, forma batutik abiatuta Zestoakoforma aurkitzeko moduan jarri dugu.