Zestoarren erretolika

40belarrixkiñakua emanurtero-urtero kentzen zizkoen baserritarreitxerri zikiñ hoiek. Ik. hezurbeltz, belarriluze.belarrixkiñakua eman. ‘belarri izkinekoaeman’. Belarrondokoa eman. Emangoñatbelarrixkiñeko bat earra, ixiltze ezpaaiz!Ik. belarrondoko.belarri. ‘belarri’. iz. Entzumenaren eta orekarenorganoa. BELARRIYAK MAKURTU. ‘belarriakmakurtu’. Otsandu, apaldu. Belarriyakondo makurtuta junber atzea lanea./Belarriyakmajo makurtuta hasi da berriz lanea. BELARRIYAK ZAI EON. ‘belarriak zainegon’. Arretaz entzun; zer entzungo zainegon. Haren etxian geundela, erderaz ikastenhasi giñan: “ya lo creo” ta “!Que barbariad!”ta holakuak. Belarriyak zai eotezian han.belarrondoko. ‘belarrondoko’. iz. Zaplastekoa,belarri ondoan emandako zartatekoa.Ik. belarrixkiñakua eman, belartzaldeko.belartzaldeko. ‘belarri aldeko’. iz. Belarrondoko.Belartzaldeko bat eman ziyon.belar-ur. ‘belar-ur’. iz. Landareak eta hauenatalak erabiliz prestaturiko edaria, sarritansendagarri gisa erabiltzen dena. Ik. ur.belaunburu. ‘belaunburua’. iz. Belauna,belaun katilua, belaunezurra. Belaunburukoearra hartu zun bizikletatik eroita.belgabelar/belbelar. ‘belgabelarra’. iz.Belar mota bat: Frantses belarra ere deitua.Ik. frantses belarra.belia eondako hesola baño hobiauaizan. ‘belea egondako hesola bainohobea izan’. Ogiarekin belea egon denhesola igurtzitzea baino hobea dela kazuelahondoaigurtzitzea; hots, kazuelako saltsahondakinakigurtzitzea. Lapiko ipurdi hau,motell, belia eondako hesola baño hobiauadek!beliana in. ‘belearena egin’. Tabernanhartu zerbait eta ordaindu gabe joateari esanohi zaio.beltz. ‘beltz’. izond. 1. Ikatzaren kolorekoa. 2.Ezkorra, tristea. Etorkizun beltza. Ik. beltzakikusi. 3. Karta-jokoan zaldunari, erregeari etatxotari ematen zaion izena. Dana beltzaetortze zat; musian ai bagiña ezitzaten etorriko. BELTZAK IKUSI. ‘beltzak ikusi’. Unelatzak bizi; zailtasun eta gabezia gorriak sentitu.Garai hartan hayek beltzak ikusi omentzittuenbaserriyan. Ik. gorriyak ikusi, asto beltzanakikusi.beltzune. ‘beltzune’. iz. 1. Tarte edo orbanbeltza. Garbittu dezula? Oaindike ikusteia babeltzune earrak. Ik. zuriune. 2. Larruazalekoubeldura.benga dirua! ‘benga dirua!’. “Emaidazudirua” esateko modua, baina eskatu ordez,aginduz. Benga dirua, ama, ogiya ekartzeko.bengaizo. ‘bengaizo’. iz. Mendekua, bengantza.Hori bengaizua izan da!bentzittu. ‘bentzutu’. du ad. Garaitu, azpiratu.Sayau da baña azkenian bentzittu indue.ber. ‘behar’. ADITZA + BERRA. ‘aditza + beharra’.Zer edo zer egiteko grina. Hura zan hurajendian erosi berraberako. ‘beherako’. iz. Kakeria. Umiakgaur berako pixkamat e badaka. Ik. beratutaibilli/eon.