Zestoarren erretolika

34bapo! BAPO IBILLI. ‘bapo ibili’. Oso ongi ibili,beste ezerren beharrik ez zutela ibili. Txikiteuanbapo ibilli ta geo bazkaya mayannahi. Ik. bapo, bapo in, bapo geldittu, bapomoteill! BAPO IN. ‘bapo egin’. Ase. Jan da edanazbapo indakuan festa juntzian.bapo! ‘bapo’. haur. 1. Haur hizkeran, umeakjatekoa amaitu ondoren esan ohi da. 2. Osoongi, besterik behar ez dela. Bapo jan da eanta etxea. Ik. bapo in. BAPO MOTEILL! ‘bapo moteil’. Norbaitekzerbait gaizki egin duenean erabiltzenda: “earki indek!” esatea bezalatsu da, bainaesapide hau gaizkiaren zentzuan erabiltzendenean. Bapo moteill, oaiñe indizkiu galtzaberriyak! Ik. bapo.barau. ‘barau’. iz. Janaririk edo edaririk ezhartzea, edo gutxi hartzea.baretu. ‘baretu’. da /du ad. Bare jarri, lasaitu;urduritasun edo estuasunetik sosegura pasa.Ezkondu danetik earki baretuta do.bargazta. ‘bargazta’. izond. Emakume matraka,bihurria, bizia eta ausarta. Bargazta dageo gure neska hau! Ik. bargaztona.bargaztona. ‘bargaztona’. izond. Itxura etaizakera basto eta lotsagabeko emakumeariesan ohi zaio; inoiz ez da gizonezkoei zuzentzekoerabiltzen. Bai, bargaztona earradoba. Ik. bargazta.bariak heldu. ‘bareak heldu’. Korrikaegitean saihetsean agertzen den min zorrotza.Diafragmaren uzkurduraren ondorioada. Bariak heldu zian ta erretirau inberizanun.barkaziyo. ‘barkazio’. iz. Opor. Noiz hartzettuzuebarkaziyuak?barra-barra. ‘barra-barra’. adb. Ugari, ugaritasunez;neurri gabe. Horrek dirua barrabarragastatzeu.barrabas belar. ‘barrabas-belar’. iz. 1.Hostoak trifoliatuak eta bost petaloko loreakdituen landare belarkara. Nekazaritzarakobelar txarra, hazia erraz botatzen du eta ustezkendu arren, behin eta berriz hasten da. Gurebaatzan barrabas-belarra ugarittu inda denboagutxiyan. 2. “Barrabasa” oso bihurria denpertsonaz ere esaten da.barren. ‘barren’. iz. 1. Barrua. 2. Zerbaitenbeheko aldea edo ertza. Ik. barrena. BARRENA HARTU. ‘barrena hartu’.Zerbaiten beheko aldea edo ertza (berezikigaltza, gona, soinekoa) hartu. Ik. dobladilluahartu.barren. ‘barren’. Baieztapen baten indargarri,esaldiaren azkenean ezartzen den hitza.Esan dizut barren!barrena. ‘barrena’. lok. Lokailua, “gutxienez”en baliokidea. Hogei duro barrenaizangoa.barrerak preparau. ‘barrerak preparatu’.Zestoan Amabirjinetan zezen-plazaprestatzeko egurrezko barrerak jarri. Orduakobarrerak prepaatzen hasiyak zeuden.barrikote. ‘barrikote’. iz. 1. Kupel txikia;bereziki ehun litrotik beherakoa. 2. Lagunarteanbarrikote bat sagardo afaria eginazedatea. Honelako tokitan barrikotea dakau,ta jungo baziñake. Barrikotia sagardobarrika txiki bat jendez ingurauta hustutziaizatea.barru. ‘barru’. iz. 1. Edozein gauzatan, berarenmugen arteko bitartea. 2. Norberarenbarnealdea, bereziki sentimenduen, desioengunetzat hartua.