Zestoarren erretolika

32bakasta. iz. Akaina, lakasta. Akaroen ordenakozenbait parasitoren izen arrunta. Ardiekbereziki, baina, oro har, edozein ganadukizan ohi duten arkakusoen moduko zomorroa.Arkakusoak baino handiagoa da tamaibaheGanadua larrutu eta irekitzen denean, oihalbat bezala libratzen zaio koipe-geruza hori.Kendu eta gero, arropa gisa eseki ohi da,hoztu eta gogortu dadin.bahe. ‘bahe’. iz. Hondo saredun edo zulodunaduen lanabesa, tamaina desberdinetako aleakbereizteko erabilten dena. Ik. bahe larri, bahexia, bahe fiña. BAHE FIÑ. ‘bahe fin’. iz. Hondo saredunaedo zuloduna duen tresna, tamaina txikikoaleak bereizteko; zulo txikikoa izango da. Ik.bahe xia. BAHE LARRI. ‘bahe larri’. iz. Hondo saredunaedo zuloduna duen tresna, tamainahandiko aleak bereizteko; beraz, zulo handikoaizango da. Ik. bahe xia, bahe fiña. BAHE XE. ‘bahe xehe’. iz. Hondo saredunaedo zuloduna duen tresna, tamaina txikikoaleak bereizteko; zulo txikikoa izango da.Ik. bahe fiña.bai balitz. ‘bai balitz’. Elkarrizketa batean,batek norbaiti buruz ezaugarri bat esan etabesteak ezaugarri hori indartu nahirik erabiltzenden esapidea. –Eskaxa dek. –bai balitz!bai Jauna! ‘bai Jauna!’. iz. Baiezkoa indartzekobaliabidea; “Jauna” gehitzen zaio, bainaez du ezinbestean gizonezko bati zuzendubeharrik, emakumezkoei zuzentzeko ere erabiliohi da. Beraz, egindako “klitxe” bat besterikez litzateke. –Zeu bakarrik etorri altziñanParistik? –Bai Jauna!bai tokaure! ‘bai tokatu ere!’. “Hau dukkasualitatea!” bezala ere parafrasea dezakegu.Bihar junbertzun oporreta ta hanka hautsidu. Bai tokaure!baike. ‘badarik ere’. lok. “Behintzat”, “gutxienez”lokailuen parekoa litzateke. Disfrutau,batzuk baike. HORI BAIKE IN. ‘hori badarik ere egin’.Gutxienez hori egin. Hori baike intzazu.baita zeare! ‘baita zera ere!’. Zuzenekoelkarrizketa batean, batek esandakoa gehiegizkoa,neurriz gainekoa dela adieraztekoerabiltzen da. –Hotz handiya iteik ta jantzizak kamiseta manga luzia? –Baita zeare!bajatzea iñ. ‘bajatzera egin’. Bajatzenhasita egon; osasunez ahultzen hasita egon.Sasoyan larogehi kilo pisatze zittula esanohi zuan; guk ezautu genunian pixkat bajatzeaiña zan.bakallau izpi. ‘bakailau izpi’. iz. (askotan pl.).Bakailauaren zati txiki, mehe eta luzexkak.Bakallau izpi batzuk botaizkiyozu tortillai.Ik. izpi.bakandu. ‘bakandu’. da/du ad. Bakanagobihurtu, urritu. Mutil horritxire illia earkibakandu zayo./Geo Santiyo ta Santa Anainguruan hasiko giñan biltzaldiyak bakantzen,ta orduan goizian juten giñan. 2.Zuhaitz eta landareei buruz, adaxkak moztuedo landare batzuk kendu. Zulo bakoitzianarto geyegi eon ezkeo bakandu inberko litzake.Ik. arto ugariyak begiyak bete, arto bakanakganbarak bete. BAKANTZE-LANA. ‘bakantze-lana’. iz.Alerik edo landarerik onenak bertan utzi etakaskarrenak tartetik kentzea, moztea. Artuarezulo bakoitzian geyegi baldin bado,bakandu inber izatea. Ik. entresaka-lana. BAKANTZEN HASI. ‘bakantzen hasi’.Urritzen hasi, bakanago bihurtu. Harire illiabakantzen hasi zayo. Ik. bakandu.