Zestoarren erretolika

zurrunka 235Ergela, inozoa edo aspergarri xamarra. Zozoxamarra da.zubi. ‘zubi’. iz. 1. Ibai, trenbide, errepide,etab.en gainetik igarotzeko eraikuntza.Harrizko zubiya. Ik. erromako zubiya. 2. Bijaiegunen artean gertatzen den eta jai hartzenden laneguna; jai egiten den egun horiensegida.zubiri-zubirika. ‘zubiri-zubirika’. adb.Ume-jolasa. Bi lagun eskuekin zubi-modukoaosatuz daudela, gainerako haurrak azpitikpasatzean oinarritzen da. Pasatzen aridirelarik, guztiek “zubiri-zubiri” kantatzendute eta “zubi hontatik pasatzen dana hemengeldituko dela” esatean, bat azpian hartu.Zubiri-zubirikare ibiltze giñan: “Zubirizubiri,nungari-nungari, nungo alaba zerade,Frantziako errege baten seme-alabakgerade zubi hontatik pasatzen dana hemengeldituko dala, hemen geldituko dala”, tahori esandakuan azpin harrapau.zuhaitz antzu. ‘zuhaitz antzu’. iz. Fruiturikematen ez duen zuhaitza.zuhatz. ‘zuhatz’. iz. Meta, belar-zuhatza.zulo-ille. ‘zulo-egile’. iz. Enterradorea; norbaithiltzen denean kanpo santuan zuloa egitekokargua duena. Ta kanposantuko zuloilliarehan ai omentzan musian.zulua utzi/zulo handiya utzi. ‘zuloautzi/zulo handia utzi’. Norbaitek norabaitjoan delako edo hil egin delako beste norbaitenganhutsunea utzi. Norbaiten falta igarri.Attona harek zulo handiya utzi zun etxian.zume. ‘zume’. iz. Zenbait zuhaitz edo zuhaixkarenizen arrunta. Hosto bakunak ditu etakapsula motako fruituak dituzte. Adar malguaksaskiak egiteko erabiltzen dira. Ibaiertzetan eta leku hezeetan hazten dira normalean.Ik. zume ebaten. ZUME EBATEN. ‘zume ebaten’. Zumeaebakitzen. Geo hementxe, Sorabillen, neguronik ta tioantoniok, urte askoon, zume-ebatenjardute gendun. Ik. zume.zumitz. ‘zumitz’. iz. 1. Zuhaitzaren adarretik(bereziki, urritzetik edo gaztainetik) lortzenden zurezko zati luze eta mehea, bere berdinekinbilbe-antzeko egiturak osatuz otarragintzan,etab. etan erabiltzen dena. Zumitzezkosillak ite nittun. 2. Gaztari forma ematekomoldea.zupau. ‘zupatu’. du ad. Likidoren bat xurgatu.Kokakolai zupau earra emantziok. Ik. zupazupain.zupa-zupa in. ‘zupa-zupa egin’. Likidorenbat xurgatu. Ik. zupau.zurittu. ‘zuritu’. da/du ad. 1. Zuriz koloreztatu.2. Zenbait fruitu, patata, etab.i azala kendu.Artaburua biltzen duten hostoak (edo ezpatak)kendu. Patatak zurittu. 3. Norberarenedo besteren hutsegiteari garrantzia kendu;hutsegitearen gaineko erantzunkizuna ukatuedo arindu. Ni enaiz hemen iñor zuritzenhasiko.zuriune. ‘zuriune’. iz. Orban edo tarte zuria.Hutsune baten adierazgarri ere izan daiteke.Oaindik zuriuniak antzemateia. Ik. beltzune.zurrun. ‘zurrun’. iz. (askotan, pl.). Ganbaratanegoten diren egurrezko egitura zehatz batzukdira. Belarra gordetzeko lekua izaten da, bertanzabaldu ohi da, batez ere, ondo ondugabeko belarra, hura izaten baita etxe barrukoleku airosoena.zurrunka. ‘zurrunga’. iz. Lo egonda, arnasahartzean ateratzen den hotsa. Ik. zurrunka in,zurrunkaka. ZURRUNKA IN. ‘zurrunga egin’. Loegonda arnasa hartzean hots zakarra egitea.