Zestoarren erretolika

226 zaildu ZAI SAMAR JARRIAK. ‘zain samarjarriak’. Berantetsiak. Oso berandu etorriomentzan, da zai samar jarriyak.zaildu. ‘zaildu’. da/du ad. 1. Zail edo zailagobihurtu, erraztasuna kendu. Gauzak hemenzaildu india. 2. Bizitzako edo laneko zailtasuneraohitu, hura eginez gogortu, prestatu.Ba hori belarretan da zailduta do. Ik. larrremotxian ohittu.zaingorri. ‘zaingorri’. iz. Belar-mota Landarebelarkara eta urterokoa. 50 cm-raino edohazten da; zurtoina gorrixka du eta sendabelarbezala erabili ohi da. Oso arrunta da etapareta hondoetan nahiz pareta gainaldeetanegon ohi da.zaintirau. ‘zaintiratu’. iz. Haragi-etena. Muskulukotiratu edo etena. Atzo zaltaka ibilinitzan da zain-tiratun bat iña izanber det,gaur behintzat min det eta. Ik. giyetena, haragietena.zakar. ‘zakar’. izond. 1. Latza, takarra. 2. Hondakina,zaborra. Ik. zakarbatzalle. 3. Dirua.Kotxe berriya erosi dula? Zakarrare ondozake orduan. ZAKAR-BATZALLE. ‘zakar-batzaile’. iz.Zakarra edo zaborra biltzen aritzen dena.zakillu-buelta/zakilla-buelta. ‘zakilabuelta/zakilu-buelta’.iz. Joan-etorri jakinbateko ibilbidea. Hasi eta bukatu toki bereanegiten da. Adibideak adierazten du ibilbideazein den. Hor bada zakillu-buelta esan ohizayona: Arruatik Ireta, handik Soaitzenea,Oikiyatik Larrondora, ta atzea Arrura. Horjokatua izango zan noizbaiten Zakillu hori.Hortik etorriko zitzayon izena.zaku. ‘zaku’. iz. 1. Ehun latz eta gogorrez,oihalez, paperez edo beste hainbat materialezegindako zorro-antzekoa, gehienetanhandia eta laukizuzen-formakoa. Oro har,eskulekurik ez du eta muturra tolestatuz edolokarriz ixten zaio. Ik. zaku-karrera. 2. Delakoobjektuan sar daitezkeen adinako kantitateedo kopurua. Hamar zaku patata. 3. Tripa,sabela. Hori dek zakua hori! zaku-karrera. ‘zaku-karrera’. iz. Zakutansartutiko lau-bost lagunek egiten dutennorgehiagoka. Helburua, zakuaren barreneanpuntu zehatz batera ahalik eta azkarreniristea da. Arruko festetan zaku-karreratanibili giñan.zale. ‘-zale’. izond. Izen sortzailea. Izenarieransten zaio eta izenak adierazten duen lanbideaduen pertsona bezala ulertuko genuke;zerbaitetan aritzen den edo zerbait saltzenduen pertsona bezala. Patatazalia etorri da.Ik. esnezale, ollaskobiltzaile zale, gozozale, patatazale.2. Zerbait gustuko duela edo zerbaitetarakoisuria, joera, grina duena. Zerbaiten edonorbaiten zale dena. Gozozalia da./ Patataoso lurberri zalia da.zalko-zalko. ‘zalko-zalko’. adb. Sorbaldagainean umeak daramazkigunean, zalkozalkodaramazkigula esan ohi da. Hartu zaldiyata ume pare bat sartu asto-otarretan,beste bat gaiñian zalko-zalko, ta bestiakoñez, amakin ta attakin.Zaltaka. ‘zaltaka’ adb. Korrika, lasterka.zama. ‘zama’. iz. 1. Garraiatua izatekomoduan (adb., norbaiten bizkarrean, egurrarengainean) antolatutako objektu edo objektu-multzoa.Ik. zama-egurra, belar-zama. 2.Pisua, karga. 3. Pisu-unitate zaharra, hirukintalekoa gutxi gora behera. Bost zamaikatz. 4. Norbaitentzat astun edo jasatennekeza den gauza; betebehar nekagarri etaeragozgarria. Urtien zama astuna. ZAMA-EGUR. ‘zama-egur’. iz. Zamarenazpian jartzen zaion egurra. Ni ikusitanatxion belarra, aldapan daonian, asko ta