Zestoarren erretolika

txo! 215txirtxilei. ‘txirtxileri’. iz. Traste txikiak, baliorikgabekoak, merezi ez dutenak. Hantxebazitxion txirtxileya.txispa-txispa inda eon. ‘txispa-txispaeginda egon’. Erabat mozkortu gabe,baina edari alkoholdunez bizituta egon. Ik.melokotoia harrapau /euki, bixi-bixi inda eon, atxurraharrapau.txist. ‘txist’. iz. Karta-jokoa. Batekoa jasotzendenean txist esaten da eta beste jokalariekzein palotakoa den asmatu behar dute. Lengobatian bost-sei ordu pasa genittun txistenjokatzen. Ik. txistean jokatu. TXISTEN JOKAU. ‘txistean jokatu’.Karta-jokoa. Batekoa jasotzen denean txistesaten da eta beste jokalariek zein palotakoaden asmatu behar dute. Lengo batian bost-seiordu pasa genittun txistean jokatzen. Ik. txist.txista-txista in. haur. Haur hizkeran, nonbaiten“sartu-sartu” adierazten du; oro har,arrautzean ogiarekin txista-txista egin.Kokua jango al dezu, txista-txista inda.txistutan ibilli. ‘txistutan ibili’. Ezpainakelkartuta eta irekidura bat utzirik, edotamihia modu egokian jarririk, airea kanpoaldera bultzatzean sortzen den hotsa atera etaatera aritu; ez, ordea, zurezko haize-instrumentuajotzen. Beti txistutan habil! /Betitxistutan eo kantuan bere lanak ingottu. Ik.zapo-txistua jo.txitak atea. ‘txitak atera’. Txitatu. Hegaztiakarrautzak hauen gainean jarriz berotu,txitak jaio daitezen.txitxare. ‘zizare’. iz. Hankarik gabeko gorputzluze eta biguna duten hainbat animaliariematen zaien izen arrunta. Lurrean egoteazgain, giza-gorputzean ere egon ohi dira.Ik. txitxariak berotzen ez hasi. TXITXARIAK EZ BEROTU! ‘txitxareakez berotu!’. Ni ez berotu, haserrarazi! Norbaitbeste bati, hau hasarratzeko edo arnegatzekoasmoz, zirikaka hasten zaionean erabiliohi da. Nei txitxariak berotzen ez hasi. Ik.txitxarietako erreboluziyoik ez eman. TXITXARIETAKO ERREBOZULIYOIK EZEMAN. ‘txitxareetako erreboluziorikez eman’. Ni ez nazkatu, ez astoratu, ezhasarrarazi. Oain hau, geo hori, hurrenabestia; hi nei txitxarietako erreboluziyoikezian eman e! Ik. txitxariak berotzen ez hasi.txitxi. ‘txitxi’. haur. 1. Haur hizkeran, txakurra.2. Forma mugatuan, “txitxia”, eta haur hizkerazari garelarik, haragia ere adierazten du.Gaur txitxia jango deu. 3. Konparaketa-egiturarekinere erabili ohi da. TXITXI BAÑO HASARREO/KONTENTUO.‘txitxi baino hasarreago/kontentuago’.Oso-oso hasarre/kontentu. Eztakit zerdunbaña txitxi baño hasarreo etorri ta atiaidanbateko earra eman diyo./Hantxe bestebotilla sagardo eango gendun ta etxea bazkaltzea,txitxi baño kontentuo.txiu-txiu. ‘txiu-txiu’. onom. Asto, behor nahizzaldiari deitzeko modua.txixa. ‘txiza’. iz. Pixa, gernua. Umiai txixaertentzayo. Ik. txizontzi, txixati. TXIXAK IN. ‘txizak egin’. Barrez leheregin. Guk mutil xar hoyekin txixak ite giñuzenaskotan.txixati. ‘txizati’. iz./izond. Pixatia; pixa asko egitenduena. Ik. txizontzi.txizontzi. ‘txizontzi’. iz./izond. Pixatia. Ik. txixati.txo! ‘txo!’. interj. Ingurukoak izendatzeko hitza.He, txo!, gauzak eztia haiñ errazak e! Ik. aixkiria!