Zestoarren erretolika

tximista 213txermen. ‘txermen’. iz. Udarea. Txermenhauxere ondo goorra do.txerrapo. ‘txerri-apo’. iz. Txerri arra. Ik. apua.txerrijan. ‘txerri-jan’. iz. Txerriari ematenzaion janari edo bazka. Nahi etzuena txerrijanetabotatze zuen.txerrikei. ‘txerrikeria’. iz. 1. Zikinkeria,narraskeria. Hau dek txerrikeya donahemen: erropak alde batian, trastiak bestian.2. Ekintza zikin eta gaitzesgarria; zitalkeria.Txerrikei bat indek, ondo pentsatzenjarrita.txerriki. ‘txerriki’. iz. Txerri-haragia. Txerrikikta ardikik hantxe kontserbauko zian, gaurnebera ta kabatan gordetzen dian bezela.txertaka. iz. Txertatu gabeko landarea, hazitikernetakoa. Ez da jakiten nolako fruituaemango duen, hainbat urte pasa arte. Ik.makatza.txikiaurki. ‘txikiaurki’. izond. Txikien saila,multzoa.Txikienentsuenak. Arrautza txikiaurkiyalaga etxeen, etxen jateko ollandaarrautzak eta aurrea. Ik. (-)aurkiya.txiki-txiki. ‘txiki-txiki’. onom. Txerriei deitzekomodua.txiki-txiki in. ‘txiki-txiki egin’. Birrindu.Emantziyon zartakin txiki-txiki inda utzi zun.txilin. ‘txilin’. iz. Kanpai-hotsa. Txiliñak jo duta eliza junberko.txilipristin. ‘zilipristin’. iz. Kuttunari maitekirodeitzeko modua.txilipurdi. ‘zilipurdi’. iz. Itzulipurdia. Eskuaklurrean ezarriz eta burua beheratuz, gorputzabizkarraren gainean biratuz egiten den mugimendua.Ik. komeri-buelta.txilipurdika. ‘zilipurdika’. adb. Itzulipurdiakeginez; eskuak lurrean ezarriz eta buruabeheratuz, gorputza bizkarraren gaineanbiratuz egiten den mugimendua. Han eroihuan txilipurdika.txilista. iz. Belar-mota. Ganaduentzako pentsuaegiteko erabiltzen da. Hazia botata sortzenda eta gariaren nahiz garagarrarenantzeko alea izan ohi du.txilla. ‘txila’. iz. 1. Sabaian josten diren egurlistoiak,gero igeltsuz hartzen direnak. Kuartuanda len dana txilla sartze zan, tetxuaiteko. 2. Almutea. Ale-neurria, ia bi litro etaerdiko edukierakoa.txillar. ‘txilar’. iz. Zenbait zuhaixkaren izenarrunta. Altuera asko aldatzen da espeziebatetik bestera, baina oro har, oso adarkatuakdira eta lerro-formako hostoak dituzte.Loreak txuriak edo arrosa kolorekoak dira.Oian lo iñaz, earki hezurrak. Txillar gañianbaño hobeto deskantsatzen zian.txima. ‘txima’. iz. Ilea; ile nahasia, zaindugabea. Oro har, pluralean erabili ohi da.Hoyek dia tximak hoyek! Ik. tximarro.tximarro. ‘tximarro’. iz. Txima; ileak harroharroedo nahasirik dituena.tximiniko kelarrike opa ez. ‘tximinikokelarrik ere opa ez’. Alkarri ezertxo ere(gauzarik txikiena ere) barkatzen ez zaioneanerabiltzen da. Elkarrekin eramankizungutxi dutela adierazten duen esamoldea.Zuek alkarri eztiyozue tximiniko kelarrikeopa! Ik. opa izan.tximini-kortaka ibilli. ‘tximini-kortakaibili’. Ume-jolasa.tximista. ‘tximista’. iz. Ekaitzetan elektrizitatedeskargabatek eragiten duen argialdi bizi etalaburra. Gaur gabian bazan tximista pranko!