Zestoarren erretolika

206 tolare TOKIYAN TOKIKO. ‘tokian tokiko’. Tokibakoitzean berea. Tokiyan tokiko ohitturak.tolare. ‘dolare’. iz. Fruitua zapalduz mahatsaleen,sagarren, etab. en zukua ateratzekotresna; delako tresna dagoen tokia. Zuk ezaldakazu gure tolaria ikusita? TOLARIAN PATSA ESTUTU. ‘dolareanpatsa estutu’. Sagarra tolarean jo ondoren,gelditzen den sagar hondarrari ahalik etazukurik gehien atera.tolestau. ‘tolestatu’. da/du ad. Gauza malgubaten bi zati bata bestearen gainean jarri.Txukun doblatu.tolosturan-tolosturan. ‘tolesturantolesturan’.adb. 1. Gauza malgu baten bizati bata bestearen gainean jarriz; arropa txukundoblatuz. 2. Arropaz ari ez garelarik,gauza txukun-txukun, bata bestearen gaineankurioso jartzeari ere esan ohi zaio. Suba ittekuazea jarriber aurrena, tokiya jarriber.Harriyak eo jarri geo haren kontra ta geotxondorra, bueltan-bueltan egurrakin, tolosturan-tolosturan-tolosturandana; tapau geolurra hola lodi, dana egurrik bistan eztala e,lurra bastante lodiyan.tomate. ‘tomate’. iz. Landare belarkara etaurterokoa. TOMATIA BAÑO GORRIYO JARRI.‘tomatea baino gorriago jarri’. Lotsalotsaegin. Hainbeste galdera in da in, azkeniantomatia baño gorriyo jarri zan. TOMATIAK ENBOTILLAU. ‘tomateakenbotilatu’. du ad. Egindako tomatea botilaratu;egosi eta iragazitako tomatea botilanezarri. Ganballa zijuan eskallapian,berriz, armayo zar bat eo bi bazian gureama zanak eo amona zanak bateko erropakta besteko tomate-botillak gordetzenzituztenak.tonto. ‘tonto’. izond. Inozoa, ergela. TONTO PLANTAN. ‘tonto plantan’. adb.Batere akordatu gabe; hutsaren fundamentuan.Tonto plantan atxurra earra harrapauta etxea. Ik. tonto-planta izan. TONTO USAYAK ALDE BATEA UTZI.‘tonto usainak alde batera utzi’. Tontakeriakaparte utzi; tontakeriez ahaztu. Tontousayak alde batea utzi, seriyo ai gea ta. Ik.bero-usairik ez. TONTO-PLANTA IZAN. ‘tonto-plantaizan’. Tontolapiko-itxura izan. Tonto-plantaearra zakak! Ik. tonto plantan.tontokei. ‘tontokeria’. iz. Tontakeria, ergelkeria.Hori, behintzat, tontokeya!tontolapiko. ‘tontolapiko’. izond. Ergela,tentela, inozoa. Batez ere gizonezkoei buruzdihardugunean erabiltzen dugu. Ik. artaburua.tontona. ‘tontona’. izond. Emakumezkoez arigarelarik, tuntuna, ergela, tentela. Ondo tontonahaiz!tordo. iz. Belarren hazia, patata modukoa.Belar honek honduan, lurrazpiyan torduakdazka, perlak balia bezela.tori. ‘tori’. Otzi, hartu. Norbaiti zerbait ematenzaionean, horretaz ohartarazteko eta delakoahar dezan erabili ohi den hitza. Ik. aiba, otzi.tortikulis. ‘tortikoli’. iz. Lepamina. Lepoamugitzea eragozten duen eta burua okertutaeramatera behartzen duen lepoko gaitz mingarria,lepoko muskuluren bat uzkurtzeanedo lepaornoen lesioren bat gertatzean sortzendena. Eztakit tortikulis eo ze dakaten.total inda eon. ‘total eginda egon’. Erabatmozkorturik egon. Total inda ziok! Atzogabian total inda etorri huan etxea. Ik. mozkor.