Zestoarren erretolika

196 sagar-txikitzeko makinako otarrare izatea biribilla. Elarraitzanzanak hiru kopootar zittun. Ik. neurri-otar.sagar-txikitzeko makina. ‘sagar-txikitzekomakina’. iz. Sagardoa egiteko, sagarrakzatikatu edo pusketetan txikitzekomakina. Zerrare bai, ol txikiyak itteko baike,ta egurra txikitzeko. Motorra ekarri bañolen, sagar-txikitzeko makina, eskuz manejatzezana.sagasti txulo. ‘sagasti zulo’. iz. Sagarrondoakdauden eremua. Tokiari dagokionez,pendizean behera dogoena edo.sail. ‘sail’. iz. 1. Lur-zati edo lur-eremua; bereziki,ereiteko nahiz zerbait landatzeko egokitueta prestatzen dena. 2. Hurrenez hurrendauden izakien multzoa. Kotxe-sail izugarriyakikusteia kamiño bazterretan. SAILLIAN. ‘sailean’. adb. 1. Asko, barrabarra.2. Erreskadan. Saillian hartuber da;ez oain hemendik ta geo handik. SAILLIAN JAN/HARTU. ‘sailean jan/hartu’. Apartaketan ibili gabe, segidan jan/hartu. Plater ertzetik hasita segidan jan.Erreskadan jan. Janariya saillian hartuberizatea ta ez aukeratzen ibilita. Ik. saillian-saillianaittu. SAILLIAN SAILLIAN AITTU. ‘sailean saileanaditu/entzun’. Asko, ugari, hurrenezhurren entzun. Garai batian sallian sallianaitzezian holako gauzak.sakamantekas. ‘sakamantekas’. iz.Mamua. Garai batean, umeak beldurtzekoaipatzen zen hitza. Odola ateratzen zuen pertsonaomen zen. Hemen, hemen sakamantekas!Ta danak etxea.sakape. iz. Kapirioen gaineko oholen eta etxearenhormaren arteko bitartea Sakape zuloauxuak etortze zian.sakau. ‘sakatu’. du ad. Zerbait, bolumen txikiagoaizan dezan, estutu edo zapaldu. Nibesaka ibiltzeko enitxion ta zuek botatzebadezue neronek sakauko zionat.sake. ‘sake’. iz. 1. Pelota ateratzeko jokadia.Sakia fallau eztik pa! 2. Jateko gaitasun handia;entrama handia. Ik. entrama.sakristau/sankristau. ‘sakristau’. iz.Elizkizunetan apaizari laguntzeaz, eliz jantziakzaintzeaz eta eliza eta sakristia garbiedukitzeaz arduratzen den gizona. Arruakosakristauakin musian ingendun.salbe in. ‘salbe egin’. Agurtu, kaso egin.Parian pasata eztu salbeike itten.saldualdi. ‘saldualdi’. iz. Saltzea. Norbaitek zerbaitdiru kopuru baten truke ematearen ekintzaeta ondorioa. Manuele lanea hasiya izangohuan ardikin saldualdi handi hura iteako.saletxe. ‘saletxe’. iz. Etxe-abereak edoberoientzako bazka edukitzeko etxe txikiedo txabola-modukoa. Oro har, baserritikaparte, mendixkatan egon ohi dira etaardientzako nahiz artzai mendian dagoenarentzakoaterpe bihurtzen dira. Egun hartanbero haundiya itte zun da saletxea sartugiñan keizpeta.saltoka-saltoka. ‘saltoka-saltoka’. adb.Saltoak eginez. Hor zetorrela, berriz, saltoka-saltoka,ze ordu gendun galdetuz.San Bernardo txakur. ‘San Bernardotxakur’. iz. Txakur-mota. Tamaina handiaeta ile sarria duen txakur-arraza, antzina elurretangaldutako pertsonak bilatzeko erabiliohi zena. Aspaldiyan eztia San Bernardotxakurrik ikusten ezta?San Jose lore. ‘San Jose lore’. iz. Landarebelarkara. Lore horixkak ditu, San Joseinguruan ugariak izaten dira. Ik. sorta.