Zestoarren erretolika

186 petaka ingranjan ibiltze deun hoixe da, atxur handiyanmouko horixe.petaka in. ‘petaka egin’. Norbaiti, bromaantzean, oheko izarak egoki jarri ordez,hankak barrenera sar ez izateko moduanjartzea.petatxu. ‘petatxu’. iz. Adabakia. Galtzahoyek eztakit ze emateuen, dana petatxuzjosita daude.peto. ‘peto’. iz. Jantzi batzuek bularraldeanduten pieza; pieza hori duen jantzia bera.Horrek petozko galtzak asko ibilli zittunhaurdunaldiyan. PETO EON/GELDITTU. ‘peto egon/gelditu’.Hutsik, dirurik gabe egon edo gelditu.Pezeta bate etzaukat, peto geldittu nauk. PETO-PETUA IZAN. ‘peto-petoa izan’.Erabatekoa, netoa, bete-betea. Hori mutilzarpeto-petua da.petral. ‘petral’. izond. Berehala erretzen edohaserretzen dena. Ezta mutil txarra baiñabai petrala.petralontzi. ‘petralontzi’. izond. Pertsonaerretxina, azkar haserretzen dena. Hau denpetralontzi hau! Ik. petral, alperrontzi.pika. ‘pika’. izond. Malda handi eta zorrotzekoaden zerbait. Etxe hortako eskallak pikak diabenetan./Aldapa pika zeon gañea.pikardiya. ‘pikardia’. iz. 1. Naturak edo animaliekegindako kaltea. Atzoko txingorrakpikardiya earra intzun. 2. Malezia, traizioa.Pikardiyan jardun.pikatxoi. ‘pikatxoi’. iz. Esku-erreminta, apurbat kurbatutako altzairu tenplatuzko piezabatez eta zurezko kirten luze samar batezosatua. Mutur batean punta dauka eta bestea,berriz, zapala da. Lengo zarrak, pikatxoia tapala hartu ta lanea.pikau. ‘pikatu’. du ad. 1. Kartetan, esku bakoitzahasterakoan karta-pila batetik bi egin. 2.Idazmakina eta ordenagailuetan tekleatu. 3.Mailu eta ingude txiki batez sega zorroztu.Ik. sega pikau.pikuta bota/bialdu. ‘pikutara bota/bidali’.Zerbaitez arduratu gabe, bere hartan utzi,baztertu. Baliteke, jatorriz, gaztelanierazko“picota” hitzean izatea bere jatorria; hau da,herriak exekutatuen buruak edo zigortutakoakeskarmentu modura ikusteko herrietakosarreran jarri esan nahiko luke. 2. Norbaitnorberaren ondotik urruntzeko edo bakeanuzteko modu txarrean esan. Bai, attu danaattu zun baña geo pikuta bialdu zun.pikuta jun. ‘pikutara joan’. 1. Hondatu,galdu; ezerezian bihurtu. Tomatiak ta oaintxejundittun pikuta. 2. Bigarren pertsonakoaginterazko adizkiez, norbait norberarengandikurrundu, bakean utzi (haserrea edo gaitzezpenaadierazteko erabiltzen da). Junaipikuta!pildomen/pildumen. ‘bildumen’. iz.Argizagia. Kandela luzea eta mehea, gehienetan,argizaioletan bildurik, hilobietan etaerretzen dena. Pildomena aska-ertze batenjarrita.pillo. ‘pilo’. iz. Pila, multzoa, mordoa. PILLO HAUNDIYA EZ IZAN/EON. ‘pilohandia ez izan/egon’. Norbait argalaedo txikia dela esateko erabiltzen den esapidea.Antonire oaintxe eztao pillo haundiya.pilloso/pelioso. iz. Sagar-mota. Kolorearidagokionez, erdi gorria izaten da, eguzkikolore antzeko bat izan ohi du eta zaporearidagokionez oso gozoa. Pillosuare oso earraizatea. Oain gutxi do hori, kastau da; lengo