Zestoarren erretolika

monagillo 163miña berrittu. ‘mina berritu’. Atzera berrizmina sentitzen hasi. Egun batzutan miñaberrittu zitzayon.mira izan/billau. ‘mira izan/bilatu’. Zerbaitedo norbaiten eza, falta nabaritu. Zerbaitezedo norbaitez une oro gogoratzea edo ahaztuezinda ibiltzea. Ume hark mira earra billauzun bere ama jun da gure etxea etorri zanian.mirrin. ‘mirrin’. izond. Jaten berezia den pertsona.Jangartsua. Ik. jangartsua, jan eskasekua,mika. 2. Mardula ez dena, txikia, argala.mirura/miura. ‘mihura’. iz. Eite biribila eta1 m-ko tamaina maximoa duen zuhaixkaparasitoa. Berdea da eta hosto luzangak ditu;mahats-alearen tankerako fruitu likatsua du.Sagarrondoak bereziki mihurak jota badaudeihartzera edo fruiturik ez ematera egingodute. Sagar-mirura txori-ziriñetik peatzea,arbola-adarretan azaltzea. Kastarruak izateianormalian peatzaille nagusiyak./Miuraparasito bat izatea, sagar-arbolai odola txupaukobaliyo bezala bizi da.mitxina. ‘mitxin’. haur. Haur hizkeran, katua.mixkin. ‘mizkin’. izond. Gutxi jaten duena;janari askori muzin egiten diona. Ik. jangartsua,mika, mirrin, jan eskasekua.mixpira. ‘mizpira’. iz. 1. Mizpirondoarenfruitua, hiru cm-ko diametroko pomo horigorrixkaeta jangarria dena. Mixpirak usteldutakuanjateia. 2. Mizpirondoa.mixurka/muxurka. ‘muxurka’. iz. Mertxika.Mertxikondoaren fruitua, azal leun etagorrixka, hori edo morea du; kolore berekomamia eta hezur gogorrez inguratutakohazia du. Mixurka earrak badia baserri hartan./Naranjak,eo matsa, eo muxurkak eozeozer gozua beti izate zan guretzako, nahiztabezperan lista haundiya idatzi amakAzpeitin erosteko.miya /meiya. Sagardo-barrikaren hondoangeratzen diren pats txikiz osatutako hondarrak;boteilan sartzeko gauza ez den sagardoariegiten zaion tela modukoa. Meiyabotileta sartzeko gauza eztan sagardua izatea.mizto. ‘mizto’. iz. 1. Sugeen eta beste zenbaitnarrastiren mihi luze eta mehea. 2. Pozoia.Erlakistena minbera izatea ta miztua ateatzezayo. Ik. sapo-salda. 3. Intsektuen eztena.mokau. ‘mokadu’. iz. 1. Ahoan aldi bakoitzeansartzen duen janari puska edo kantitatea.Gure attitta zanak sagar erria mokauanbat jatezun. 2. Janari kantitate txikia; janaldioso arina. Mokaurik jan gabe jun dalanea.mokofin. ‘mokofin’. iz. /izond. Ahofin; janaribikainen zale dena. Hemen gure mokofiña!Hau Maria Kristina bialdu berko deu.mokoluze. ‘moko luze’. iz. Sagar-mota.Kolore horia du. Forma aldetik, txurtenaldea zabalagoa du beheko aldea baino.Zaporearen aldetik, ez da ez geza eta ezgazia; bien arteko zerbait da.molittu. iz. Ubeldua. Larruazalean kolpe baten,hotz handiaren, etab.en ondorioz sortzen denkolore iluneko gunea. Molittu earra dakabesuan.molio. iz. Sagar-mota. Marra gorri dexente ditueta zaporez geza da. Oro har, sagardo-sagarbezala erabiltzen da. MOLIO-SAGAR. ‘molio-sagar’. iz. Sagarmota.Zaporez oso bizia eta mikatza da. Tabeste bat sagardua iteko izatea molio-sagarra;oso mikatza e.monagillo. ‘monagilo’. iz. Apaizari mezaematen nahiz bestelako elizkizun batzuetanlaguntzen diona. Ik. akolito.