Zestoarren erretolika

162 me (e)meza; ogiaren eta ardoaren bidez Jesu Kristorenheriotza ospatzeko meza. Hura erdikomezetatik zetorrela, hemengo jendiare ba, gubezelaxe hamaiketan mezanausira jutea. Ik.meza, erdiko meza. MEZA-DIRU. ‘meza-diru’. iz. (pl. askotan).Norberaren asmoetarako meza eskaintzeagatikapaizari ematen zaion diru-kopurua.Maiz, hildako familiakoren bati mezak ateratzekoeman izan zaio. Len meza-diruakemate zitzaizkiyon familikuai, geo honekapaizai eman ta mezak ateatzeko. Ik. mezakatea, meza. MEZAK ATEA. ‘mezak atera’. Hildakonorbaiti mezak eskaini; hildako jakin batieskainiz meza ospatu. Urte guztiyan ateagenizkiyon mezak. Ik. meza, meza-diru. MEZA-LAUNTZEN. ‘meza-laguntzen’.adb. Elizkizuna ematen ari den apaizari laguntzea.Meza launtzen prallia zan. Ik. meza. MEZA-EMALLE. ‘meza-emaile’. iz.Meza ematen duena; apaiza. Ta pozik jardutennaiz, nahiz meza-emalle kaxkarra izan.me(e). ‘mehea’. izond. 1. Lodiera txikia edoohi dena edo behar lukeena baino txikiagoaduena. 2. Miserablea, zekena; emandakohitza betetzen ez duena. Pertsona mia dabehintzat. Horrek beriak beantzat berkottu.miau-miau pix-pix. ‘miau-miau pix-pix’.onom. Katuari deitzek modua.miaztu. ‘miaztu’. du ad. Mihazkatu; zerbaitengainetik mihia igaro. Txakurrak umiai arpeyamiaztu dio.mielka. izond. 1. Pertsonez ari garelarik, jangartsua,mirrina; ohikoak diren jakiak ere osogustoko ez dituena. Ik. jangartxu, mirriña, mika.2. Janariei ez ezik, pertsonaren izaerari erebadagokio; norbait gatzik gabekoa, fundamentuedo odolik gabekoa dela adieraztekobalio du. Mutil hori ondo mielka dek!mika. ‘mika’. izond. Jaten berezia den pertsona.Jangartsua. Ondo mika haiz ba! Ik. jangartsua,jan eskasekua.mikatz. ‘mikatz’. izond. Mingotsa, garratza.Oso sagar mikatza da hau.milla alde ez izan. ‘mila alde ez izan’.Ia batere alderik, diferentziarik ez dagoelaadierazteko erabiltzen da. Gehienetan, beraz,ezezko testuinguruekin, baina gerta daitekezentzu bera adieraziz, baiezkoan ere formulatzea.Holakoetan, “alde handia izango duba!” bezala ulertuko genuke. Jesus, neska,eztin milla alde izango./Bai, milla alde izangoinhola in, eo besteaka in!minbera. ‘minbera’. izond. 1. Mina erraz sentitzenedo hartzen duena; zirrara txikiei sentiberadena. 2. Minduta. Eskuturra oaindikeminbera dakat. 3. Azkar bere onetik ateratzendena, errea, erretxina. Ondo minbera haiz ba!minbrezko otarra. iz. Zumezko otarra. Gureetxian bazan otarra bat, minbrezkua.mingain. ‘mingain’. iz. Mihia. MINGAIN ZIKIÑA IZAN. ‘mingain zikinaizan’. Beti eta etengabe gaizki-esaka dabilenarinahiz hitzetik hortzera gorrian aritzendenari esan ohi zaio. Horrek oso mingainzikiña daka. MINGAÑA TXARRA IZAN. ‘mingainatxarra izan’. Ahoberoa izan; beti gaizkiesakaibili. Mingaña oso ziñanen txarra. Ik.txarreako euki.mintz. ‘mintz’. iz. Zelulak, hauen organuluak,organoak eta beste hainbat egitura biologiko,estali, lotu nahiz bereizten dituen ehun edoegitura mehea.