Zestoarren erretolika

150 lerdenhezurrak goortu ta lerdia dayola, hotzakaguantau ezinda. Ik. bildar dayola eon, aho zabalikgeau. 2. Aho zabalik, erabat harrituta etatxundituta gelditu. Neska puska hura etorrikobalitz danak lerdia dayola eongo liakebeira.lerden. ‘lerden’. izond. Zuzena izanik, luzetasunedo mehetasun egokia edo dotoreaduena. Gorputz lerdeneko pelotaya da.lerdo. ‘lerdo’. izond. Irain-hitza. Leloa, ergela,tentela, tontoa, kaikua. Lerdo galanta dabehintzat.lertxunen ostrua. ‘lertxunen ostroa’. iz.Zuhatiz-mota baten hostoa. Zuhaitz hau hostogalkorrada, enbor zuzena, azal leuna etahosto zirkular edo obatuak ditu. LERTXUNEN OSTRUA TA ZORUEN MEMO-RIYA SEKULA EZTIA GELDIK EOTEN. ‘lertxunenostroa eta zoroen memoriasekula ez dira geldirik egoten’. iz. Betimugimenduan daudela adierazteko esaera.letania. ‘letania’. iz. Liturgia-otoitza. OtoitzzuzendariakJainkoari, Ama Birjinari edosantuei oles egin eta otoizgileak lelo errepikatuarekinerantzunez gauzatzen da.letu. ‘letu’. du ad. Irakurri. Oraindik edadetuek(eta, bereziki, ikastoletatik pasa gabekoek)idatzitako zeinu grafikoak ikusmenaz ezagutzearihala deitzen diote. Gazteagoek, berriz,irakurri. Periodikua egunero letzet.letxarrikei/litxarrikei. ‘litxarreria’. iz.Gutizia; premiarik gabe jaten den gozogauza, jatordutako janarien aurkakoa. Jatordutanondo jan ez, eta geo letxarrikeya uari.Ik. litxarreri.letxian jarri. ‘letxean jarri’. Haserretu,jenio bizian jarri. Burla-parre horrek letxianjartze nau.leyo-jira. ‘leiho-jira’. iz. Lehioaren buelta,ingurua. Leyo-jirak harriz ondo josita. Ik.jira.leziauta eon. ‘leziatuta egon’. Lezioajasota egon; hezita, ikasgaia bereganatuta.Ardi hoyek eztittuk aldameneko saillea pasako;hoyek txakurrakin leziauta zeudek.liberdi. ‘liberdi’. iz. Libra erdia, 250 gr. Gizonakegunian liberdi okela janberko luke. Ik.libra. LIBERDIKO. ‘liberdiko’. iz. Libra erdikoogia; gutxi gora behera 250 gramo edo.Liberdiko bat erosi zazu? Ik. liberdi.libra. ‘libra’. iz. Pisu-neurria, Euskal Herrianhamazazpi ontza balio zuena (kilo erdi bainozerbait gutxiago). Kiloa baino pisu txikiagoakizendatzeko libra hitza erabiltzen zen oinarritzat.Libra t´erdi 750 gr zian, liberdi 250 gr,laena, berriz, kiluan laurdena, 250 gr. LIBRAKO OGI. ‘librako ogi’. iz. Kilo erdikoogia. Librako ogiya erosi deu.libra sagarra. iz. Sagar-mota. Kolore berdekosagar handia da. Zaporez, geza eta sagardoaegiteko erabili ohi da.librau. ‘libratu’. da/du ad. Hesteetan dagoenahustu; kaka egin. Kiwuia libratzeko ona izatea. LIBRATZEN. adb. Ume-jolasa. Harrapaturiksoka luzean alkarri eskutik helduta zeudenhaurrak askatzean oinarritzen da. Libratzenibiltze giñan, erre gabe zeudenak, gaiñontzekuaklibratzen; sokai ikutu ezkeo, libre izatezan soka dana. Soka umiakin ite zan,lijertu/lijartu. da/ du ad. Arindu. Josteko makinaioliyuakin eortziezkeo earki lijertzea.lika. ‘lika’. iz. Zikin bustia edo itsaskorra.Eskuan dana lika dakat.