Zestoarren erretolika

148 laun hartuta (norbait)laun hartuta (norbait). ‘lagun hartuta(norbait)’. Norbait, laguntzailetzat hartuta.Nagusiyan illoba bat laun hartuta.laya. ‘laia’. iz. Lurra iraultzeko erabiltzen zenlanabesa, lurrean sartzen diren burdina edoaltzairuzko bi hortz luzez eta horietako batengainean atxikitzen den zurezko kirten batezosatua. Sasoe baten layan etzekin baserritarriketzan.Ordurarte gariyak layaz ite zian taetzan lan earra izaten.layau. ‘laiatu’. du ad. Laiaz lurra irauli. Eskueta oinekin laiatzen da. Oso traketsa, baiatxurrakin ta baita layatzene.layotz. ‘laiotz’. iz. Eguzkiak jotzen ez duenaldea.lea/lega/lera. ‘lera’. iz. Gurpilik gabeko orgaantzekoa.Toki malkartsu eta aldapatsuetanbelarra etab. garraiatzeko erabitzen zen. Gukgaro danak astuakin da lerakin karriatzegiñuzen. Gurpillak ibiltzeko tokik etzeonianlea ondo etortze zan.leen. ‘legen’. iz. Azaleko negala. Ezema, “dermatitis”eta era horretako larruazaleko gaisotasuna.Arpei guztiya gorri-gorri indadaka, eztakit ez otean leena eo holako zeoze.legamiya. ‘legamia’. iz. Hainbat onddorenizen arrunta. Edari alkoholdunak, ogia, etabeste hainbat elikagairen masa harrotzekogai da. Ogiya harrotzeko legamiya ibiltzea.legortu-errazak. ‘lehortu-errazak’. Ura,hezetasuna edo zukua galtzen errazak.Legortu-errazak izate zian han belarrak.lehor. ‘lehor’. izond. 1. Urik, hezetasunik edozukurik ez duena, bustirik ez dagoena. 2.Pertsonei dagokionez, gozotasunik, txerarikgabea. Pertsona bezela lehor xamarrada. 3. Parrandetan nekez animatzen denpertsona. LEHORRIK IBILLI EZ. ‘lehorrik ibili ez’.Mozkorra pasa gabe ibili. Hane busti giñanberriz, ta egun hartan ezkendun lehorrik ibilli.leikena/leikiena. ‘litekeena’. da ad. Aditzhipotetikoa. Zerbait gerta daitekeelako usteaadierazteko erabiltzen da. Bai arratsaldekolaurak dia baña, leikena oaindik bazkaltzeaetortzia. Ik. baleike, biharba. leikena izan. ‘litekeena izan’. Gertatzekoerraztasuna duena izan; posible izan.Gaurre leikena da berandu etortzia.leize. ‘leize’. iz. Haitzulo natural sakona, kareharriasko dagoen eskualdeetan agertzendena. Ik. harri-zulo, haitzulo.leku. ‘leku’. iz. Zerbait edo norbait kokaturikdagoen espazioko aldea. GUK ZERBAIT INTZAI DAONA, EZTO LEKUTXARRIAN! ‘Guk zerbait egin zaindagoena, ez dago leku txarrean!’.“Guk” aldez aurretik zerbait inolaz ere eginez dezakegula dakigunean erabili ohi da.“Bestea zain egon egongo da, baina ez alferrik!”bezala parafraseatuko genuke. Esatebaterako, esnea erori egin bazaigu, adibidehau erabiliko genuke. Guk esnia ekarri zaidona, ezto leku txarrian! Ik. ez alferrik!lekutako. ‘lekutako’. izlag. 1. Izugarrizkoa.Horrek zakak entrama horrek! Lekutako platerkakjateixkik. 2. Urrutikoa. Lekutakua daba, arioplanuz e eztakit zenbat orduz junberomen da behintzat eta. 3. Ederra. Lekutatakokotxia ekarri du.lekutan eon. ‘lekutan egon’. Urruti egon.Lekutan gatxaudek!lenengo kolpian. ‘lehenengo kolpean’.Lehenengo saioan; hasi orduko. Segan e probauzan baño lenengo kolpian puntaz beralurrian sartu zun sega. Ik. kolpe, kolpetik.