Zestoarren erretolika

al 5aixa. ‘aisa/aise’. adb. Erraz, erosotasunez.Aixa ebakitzen giñuzen guk hango ote txikiyakta belarrak./Aixa indittu lanak.aixkirau. ‘adiskidetu’. da/du ad. Adiskidebihurtu, bereziki haserreturik edo etsaiturikzeudenak. AIXKIRAUKOIA OILLARRAK TXIXAINBAÑO LEN. ‘adiskidetuko dira oilarrakpixa egin baino lehen’. Esaerahonek adiskidetuko direla baieztatzen du.aixkire. ‘adiskide’. iz. Inguruko lagun-minaizendatzeko hitza. Askotan “lagun-min” horiisilpeko maitalea edo, behintzat, ezkontideaez dena izan ohi da. Bai ta harekin zeona,berriz, bere aixkiria izango zan. AIXKIRIA! ‘adiskidea’. interj. Ingurukoakizendatzeko hitza. Aizu, aixkiria! Zuke jakingozubahori eztaola itteik. Ik. Txo!aje. ‘aje’. iz. Gehiegi edan eta erre osteko gorputzalditxarra. Gaur lanea aje earrakin junnaiz. Ik. ajiauta, ajiau. AJIA IZAN. ‘ajea izan’. Mozkorraldiarenedo gehiegi edan ondoren izan ohi den gorputzalditxarra. Ik. astelehena izan.ajiau. ‘ajeatu’. da ad. Ajeak jo. AJIAUTA. ‘ajeatuta’. adb. 1. Ajeak jota egon.2. Gaitzen batek jota egon. Zu itzai ona zea,baña ajiauta dakazu ezkerreko idiya. Ik. aje.akabo! ‘akabo’. interj. Zerbait bukatutzat, ahitutzatjo daitekeela adierazteko hitza. Behingaxotuta akabo! Eztao oporreta juteik.akastu. ‘akastu’. da/du ad. Akatsak egin; koskatu.Ik. akats.akats. ‘akats’. iz. Lanabes ebakitzaile batenahoan, edo zerbaiten ertzean, egiten denetena edo koska. Kutxilluak akats earrakdazka. Ik. akastu.akergai. ‘akergai’. iz. Akertzeko gai zenabaina zailtasunen edo arazoren bat dela bide,antxumeak eragin arazteko gauza ez dena. Ik.aketx.akertu. ‘akertu’. du ad. Akerrak ahuntza estali.aketz. ‘aketz’. izond. Umerik, haurrik izan ezdezakeena.akextuta. ‘akeztuta’. adb. Umerik, haurrikizan ez dezakeela. Behi hori akextuta dao.akolito. ‘akolito’. iz. Apaizari meza ematennahiz bestelako elizkizun batzuetan laguntzendiona. Mutil hori urte askuan ibili daakolito. Ik. monagillo.akordau. ‘akordatu’. da ad. 1. Gogoratu. 2.Bururatu. 3. Konturatu. Enaiz akordau noizsartu zean.akulu. ‘akuilu’. iz. 1. Akuilua. Makila luze etaeztenduna, gurdi-abereei eragiteko erabiltzenda. Akulua urritzezko makilla izateanormalian. Ik. akulu-eztena, akulua ber atzetik. 2.Agintzen edo zuzentzen duena. Harek eztakalana itteko akulu berrik. AKULUA BER ATZETIK. ‘AKUILUA BEHARATZETIK’. Lanean zerbait egingo badute norbaitedo zerbait behar izatea atzetik mugiarazteko;norbaitek zirikatu beharra izatea.Zeoze ingo baue atzetik akulua ber. AKULU-EZTEN. ‘akuilu-ezten’. iz. Makilaluze eta eztenduna, gurdi-aberei eragitekoerabiltzen dena. Ik. akulu.al. ‘ahal’. partik. Esaldiari desirazko esanahiaezartzen dion hitza. Normalean, geroaldiandoazen aditzetan tartekatzen da. Ittoko alhaiz!