Zestoarren erretolika
Zestoarren erretolika Zestoarren erretolika
132 kargahil eta urezko nahastea, hormak zuritzeko,arbolak kareztatzeko, etab.etarako erabitzendena. Len kariakin zuritze zian etxiak. Ikkare-morterua. KAREHAITZ. ‘kare haitz’. iz. Kareharria.Kare-haitza berdu, Ertxineko harriya bezela.Horrekin ittede hola zulua, hola hemensakonau, geo hemen paeta bueltan-bueltanizateu barrenen, hola zorroztu paeta earrainda. Geo su eman da haakiya eo egurrasartu zulo batetik ta bestetik hautsa atea. KAREHARRI. ‘kareharri’. iz. Kare-haitza.Osagai nagusitzat kaltzio karbonatoa duenarroka sedimentarioa. KARE-MORTERO. ‘kare-mortero’. iz.Kareorea. Orduan etzeon porlanik ta harriyakalkarri ondo josteko lurra ta karia nastenzittuzten. Ik. kare.karga. ‘karga’. iz. Zama. Zortziren bat belaredoarbi-besaka pilatu eta sokarekin egitenda ondoren bizkarrean ekartzeko. Belar-kargakin geo bizkarrian ekartzeko. KARGA-BELAR. ‘karga-belar’. iz. Ik. belarkarga. KARGA-KARGA INDA EON. ‘kargakargaeginda egon’. Mozkor-mozkoreginda egon. Ik. kargauta eon.kargaka. ‘kargaka’. adb. Belar- edo arbi-kargakbizkarrean ekarriz. Len leno kargaka,geo ankabillen etxetik hurrian bagiñan talegakin urrutitik ekartzeko belarra.kargauta. ‘kargatuta’. adb. Zamatuta. KARGAUTA EON. ‘kargatuta egon’.Mozkortuta egon. Ik. karga-karga inda eon. KARGAUTA EZKONDU/UTZI. ‘kargatutaezkondu/utzi’. Haurdun ezkondu delaadierazteko edo norbaitek beste norbaithaurdun utzi duela adierazteko. —Laisteezkonduttuk. —Bai, kargauta ezkondu deketa.kargu hartu. ‘kargu hartu’. Norbaiti bereekintzen erantzunkizuna eskatu. Karguahartzen etorri etzait pa!kargu-hartzalle. ‘kargu-hartzaile’. iz.Norbaiten erantzunkizun edo ardura hartzenduena; kontu-egilea, zaintzailea. Ni geldittunitzan ume hayen kargu-hartzalle. Ik. karguhartu.karkaba. ‘karkaba’. iz. Bi etxe edo etxe-ilararenarteko pasabide estua, berez kalea ezdena. Etxeko ur zikinak handik bideratzenziren; saneamenduko tuboak aire-libreanjoaten ziren bi etxeren arteko pasabidea.Amona haretxeke karkaba aldea bota zunbere burua etxeko leyotik.karkax. ‘karkax’. iz. Arnasbideetan sortzenden muki-moduko substantzia likatsua, berezikiahotik botatzen dena. Horrek, horrekkarkaxa ta zikiña ibiltzeu; nei, behintzat,nazka emateit.karmonera/karbonera. ‘karbonera’. iz.Nahiz eta hitzak ikatzari erreferentzia egin,sukaldean egurra edukitzeko tokia izan ohida. Guk sukaldian beti izan deu karmonera.karobi/ kabi. ‘karobi’. iz. Kareharria kiskalduzkare bizia egiteko erabiltzen den labeberezia. Zeiñek indue hainbeste lan kabialdeazpin ikullu berriya iteko? KAROBI-ATAKA. ‘karobi-ataka’. iz. Kareharriakiskalduz kare bizia egiteko erabiltzenden labe bereziko ate txikia. Ik. karobi. KAROBI-HAGA. ‘karobi-haga’. iz. Karobikohautsak astintzeko haga luze belarriduna.Ik. haga/hagaya.
kasta 133karrajasotzaile. ‘karga-jasotzaile’. iz.Harrijasotzailea. Ostolaza attare karrajasotzalleona zan.karraka. ‘karraka’. iz. Zurezko ohol batez etabi mailutxoz osatutako tresna, biraka eraginezhots ozen eta jarraitua sortzen duena.Ostegun Santutik larunbat Santuko gaubitartean jotzen da kanpaien ordez. Arruaniya oaintxe arte jo izan da karraka Aste Santutan,baña ustet azkeneako puskau intzala.karramarro. ‘karramarro’. iz. Nekazaritzakolanabesa, lurrazaleko edozein lanetarakobalio du. “Are handia”, “gramana” nahiz“kalkar” bezala ere ezagutu izan da; hots,tresna bera izendatzeko modu desberdinakdaude Zestoan bertan. Ik. are handiya, gramana,kalkarra.karriau. ‘garraiatu’. du ad. Norbait ekarriarazi;beste norbait norberarekin eraman,garraiatu. Beak daka enpeñoik handiyenajendia, baserritarrak eliza karriatzeko./Umiak beti etxea karriau eziñik./Harri huratellendegi gañea karriatzeko. Ik. karriua/karriyua.karrio/karriyo. ‘garraio’. iz. Garraiatzea(ekintza eta ondorioa). Sagarran karriyuaniibili gea.kartolak. ‘kartolak’. iz. (pl. gehienetan). Zaldiekedo astoek zamaren bat (pertsonak barne)eramateko bizkar gainean eramaten dutenegurrezko otar luze modukoak.kaskagor. ‘kaskagogor’. izond. Buru gogorra,egoskorra. Ondo kaskagorra haizmoteil!kaskaillu. ‘kaskailu’. iz./izond. 1. Harri-koskorra.2. Baldarra; zakarra, kaskagogorra.Kaskaillu samarra da./Ta gure Jexuxe osokaskallua zan ta jata tiratzeyo tenedoriabere amurruakin da “tas” sartuta geau.kaskallotu. ‘kaskailotu’. da ad. Kazkartu,egoskortu. Dana kaskallotu inda.kaskar. ‘kaskar’. iz. Burua, buru-hezurra.Kaskarreko miña dakat. Ik. kaskezur. KASKARREKO. ‘kaskarreko’. iz. Burukoa;buruan hartutako edo emandako kolpea.Bai, horrek oaindik kaskarreko batzuk hartuberradazka. Ik. kaskar.kasketa. ‘kasketa’. Haserrea, kasketaldia.Goiz goizetik dabil kasketakin. Ik. kasketaldi.kasketaldi. ‘kasketaldi’. iz. Seta, egoskortzea,haserre-aldia. Ume horrek kasketaldiearra harrapau du baloia kendu diyonian.kaskezur. ‘kaskezur’. iz. Buru-hezurra,garezurra. kaskezurreko earra hartu du. Ik.kaskar.kask-kask jo. ‘kask-kask jo’. onom. Kolpearenonomatopeia. Atia kask-kask jotze zun.kaso in. ‘kasu egin’. Zaindu. Zerbaiti begiratu.Eitten, egurra eitten igual hiru laun tageo txondorrai kaso itten, hamar, eosten tagabian bat han eon. Txabola txiki bat eiñetzateko ta hantxe. KASO INGOIZUT. ‘kasu egingo dizut’.Telefonoz deituko dizut edo era batera edobestera jakinaraziko dizut. Lasai, nik kasoingoizut.kasta. ‘kasta’. iz. 1. Pribilegio bereziak dituengiza taldea, taldekoa ez den edonorekiko izaeraberezia azpimarratzen duena. 2. Pertsonaedo animalia baten kalitatea. Hau kasta onekuadek. Ik. kastatik izan/etorri. KASTATIK IZAN/ETORRI. ‘kastatikizan/etorri’. Ezaugarriren bat herentziazedo datorkiola adierazteko. Ik. nundike badu,kasta.
- Page 85 and 86: 78ezta hurrike!/ezta hurrik emane!e
- Page 87 and 88: 80freskatzea indeitua. Guk han pran
- Page 89 and 90: 82gaixotasunak gizona bukau GAIXUAK
- Page 91 and 92: 84ganbaillaSeguru asko urte hartan
- Page 93 and 94: 86gatzadineko lagunak hil direla ad
- Page 95 and 96: 88geyegi ez behartukit, baña gerri
- Page 97 and 98: 90gogotsu/gootsugogotsu/gootsu. ‘
- Page 99 and 100: 92gorri(ttu)gorriya. 3. Guztiz larr
- Page 101 and 102: 94gurdikaondo koipeztatu gabe zeude
- Page 103 and 104: 96haizeleku HAIZE-BOLADA. ‘haize-
- Page 105 and 106: 98hankagorrihankagorri. ‘hankagor
- Page 107 and 108: 100 harrika1ta ke harri-tiraka jard
- Page 109 and 110: 102 haustrapuhaustrapu. ‘hauts-tr
- Page 111 and 112: 104 hitzeiteko moua in HITZ ERDIKE
- Page 113 and 114: 106 hortzak emanala janbazan basua,
- Page 115 and 116: iarri. ‘igarri’. dio/du ad. Ust
- Page 117 and 118: in 111luze batez jotzen zen. Koltxo
- Page 119 and 120: iñularrian 113intsentsu. ‘intsen
- Page 121 and 122: irrintzi 115aldea, sustraiei lotuta
- Page 123 and 124: ixtrilla iña izan/eon 117ittukin.
- Page 125 and 126: izpittu 119 IZOTZ BELTZ. ‘izotz b
- Page 127 and 128: 122 Jan1Jan1. ‘jan’. iz. Janari
- Page 129 and 130: 124 jo/ja batea ta jo/ja besteajo/j
- Page 131 and 132: kaabizulo. ‘karobi-zulo’. iz. K
- Page 133 and 134: kale 129Ume kakanarro haueke diskot
- Page 135: kare 131 KANIKETAN IBILLI. ‘kanik
- Page 139 and 140: kizki 135 KERA IN/KERA BAT IN. ‘k
- Page 141 and 142: kontu 137 KOMERI-BUELTA. ‘komeri-
- Page 143 and 144: korde 139kontu-esatalle. ‘kontu-e
- Page 145 and 146: kupo 141kriston. ‘kristoren’. i
- Page 147 and 148: labain. ‘labain’. izond. Irrist
- Page 149 and 150: lar 145 LANAK EMAN. ‘lanak eman
- Page 151 and 152: lauhortzeko 147nean argi egiteko er
- Page 153 and 154: lerde 149lengo lepotik burua! ‘le
- Page 155 and 156: lo 151lima-zorro. ‘lima-zorro’.
- Page 157 and 158: luze bezain/bezin zabal 153lurmen.
- Page 159 and 160: maatilla. ‘maratila’. iz. Zurez
- Page 161 and 162: mari 157manejuak ikasi. ‘maneiuak
- Page 163 and 164: maxkal 159martingala. ‘martingala
- Page 165 and 166: meza 161Arto asko ta lagun gutxi ba
- Page 167 and 168: monagillo 163miña berrittu. ‘min
- Page 169 and 170: muturka 165bat eta haren gainean ha
- Page 171 and 172: nabar. ‘nabar’. iz. 1. Lurra la
- Page 173 and 174: nolabait 169ordu, minutu, etab. jar
- Page 175 and 176: ñañan. ‘ñañan’. haur. Haur
- Page 177 and 178: 174 oheestaltzen duena. Ogi mamirik
- Page 179 and 180: 176 ondoondo. ‘ondo’. adb. Ongi
- Page 181 and 182: 178 orduko kontuak berrittu ORDUAK
- Page 183 and 184: pa. ‘apa’. haur. Haur hizkeran,
- Page 185 and 186: patatazale 183ten adierazteko; nahi
kasta 133karrajasotzaile. ‘karga-jasotzaile’. iz.Harrijasotzailea. Ostolaza attare karrajasotzalleona zan.karraka. ‘karraka’. iz. Zurezko ohol batez etabi mailutxoz osatutako tresna, biraka eraginezhots ozen eta jarraitua sortzen duena.Ostegun Santutik larunbat Santuko gaubitartean jotzen da kanpaien ordez. Arruaniya oaintxe arte jo izan da karraka Aste Santutan,baña ustet azkeneako puskau intzala.karramarro. ‘karramarro’. iz. Nekazaritzakolanabesa, lurrazaleko edozein lanetarakobalio du. “Are handia”, “gramana” nahiz“kalkar” bezala ere ezagutu izan da; hots,tresna bera izendatzeko modu desberdinakdaude Zestoan bertan. Ik. are handiya, gramana,kalkarra.karriau. ‘garraiatu’. du ad. Norbait ekarriarazi;beste norbait norberarekin eraman,garraiatu. Beak daka enpeñoik handiyenajendia, baserritarrak eliza karriatzeko./Umiak beti etxea karriau eziñik./Harri huratellendegi gañea karriatzeko. Ik. karriua/karriyua.karrio/karriyo. ‘garraio’. iz. Garraiatzea(ekintza eta ondorioa). Sagarran karriyuaniibili gea.kartolak. ‘kartolak’. iz. (pl. gehienetan). Zaldiekedo astoek zamaren bat (pertsonak barne)eramateko bizkar gainean eramaten dutenegurrezko otar luze modukoak.kaskagor. ‘kaskagogor’. izond. Buru gogorra,egoskorra. Ondo kaskagorra haizmoteil!kaskaillu. ‘kaskailu’. iz./izond. 1. Harri-koskorra.2. Baldarra; zakarra, kaskagogorra.Kaskaillu samarra da./Ta gure Jexuxe osokaskallua zan ta jata tiratzeyo tenedoriabere amurruakin da “tas” sartuta geau.kaskallotu. ‘kaskailotu’. da ad. Kazkartu,egoskortu. Dana kaskallotu inda.kaskar. ‘kaskar’. iz. Burua, buru-hezurra.Kaskarreko miña dakat. Ik. kaskezur. KASKARREKO. ‘kaskarreko’. iz. Burukoa;buruan hartutako edo emandako kolpea.Bai, horrek oaindik kaskarreko batzuk hartuberradazka. Ik. kaskar.kasketa. ‘kasketa’. Haserrea, kasketaldia.Goiz goizetik dabil kasketakin. Ik. kasketaldi.kasketaldi. ‘kasketaldi’. iz. Seta, egoskortzea,haserre-aldia. Ume horrek kasketaldiearra harrapau du baloia kendu diyonian.kaskezur. ‘kaskezur’. iz. Buru-hezurra,garezurra. kaskezurreko earra hartu du. Ik.kaskar.kask-kask jo. ‘kask-kask jo’. onom. Kolpearenonomatopeia. Atia kask-kask jotze zun.kaso in. ‘kasu egin’. Zaindu. Zerbaiti begiratu.Eitten, egurra eitten igual hiru laun tageo txondorrai kaso itten, hamar, eosten tagabian bat han eon. Txabola txiki bat eiñetzateko ta hantxe. KASO INGOIZUT. ‘kasu egingo dizut’.Telefonoz deituko dizut edo era batera edobestera jakinaraziko dizut. Lasai, nik kasoingoizut.kasta. ‘kasta’. iz. 1. Pribilegio bereziak dituengiza taldea, taldekoa ez den edonorekiko izaeraberezia azpimarratzen duena. 2. Pertsonaedo animalia baten kalitatea. Hau kasta onekuadek. Ik. kastatik izan/etorri. KASTATIK IZAN/ETORRI. ‘kastatikizan/etorri’. Ezaugarriren bat herentziazedo datorkiola adierazteko. Ik. nundike badu,kasta.
Change language