Zestoarren erretolika

110 ijitoedo norbaitzuren umore onaren lekuko,barre hotsak entzun. Neska-mutillen iji-ajaearrak aitze zian gabian.ijito. ‘ijito’. iz. Jatorriz Indiakoa den eta batezere Europan sakabanaturik dagoen herri kaukasoarbateko kidea. Munduko herri askotansakabanaturik daude eta antolaketa sozialaeta bizimodu berezia gorde dute hein batean.Ik. motxalle.ika-mika. ‘ika-mika’. iz. Elkarren arteanhaserre, eztabaidan, borrokan.ikara. ‘ikara’. iz. Hotzak, sukarrak, eta berezikibeldurrak edo izualdiak gorputzean eragindakoastinaldi labur eta arinen segida. Ik.ikara eman, ikaraz, hotz-ikara, sukar-ikara. IKARA EMAN. ‘ikara eman’. Ikaratu; ikarazjarri edo jarrarazi. Askotan gorputzeanoilo-ipurdia ateratzen denean esan ohi da.Aa! Etzazu zarata hori atea, ikara emateiteta.ikatz-galbai. ‘ikatz-galbahe’. iz. Ikatzabahetzeko erabiltzen den bahe xehea. Gureikatz-galbaya baño lasayagua haiz!ikullukuak in. ‘ikuilukoak egin’. Ikuilukolanak egin: azpiak atera, ganaduari jateneman, etab. Ikullukuak inda geo ohera.ikus(i). ‘ikus(i)’. da/du ad. 1. Begien bidez zerbaitenforma, kolorea hauteman. 2. Jasan.Emakume horrek e beriak ikusiko zittun. 3.Gertaerei buruz halako iritzia edo ulertzekomodua izan. Gauza hoyek eztaude ondo ikusita. IKUSI BAKARRIK IN. ‘ikusi bakarrikegin’. Zerbait oso axaletik egina edo erabiliadagoela adierazten du; oso axaletik edotaosagairen bat falta edo urri duela. Masa honiporlana botayokela? Masa honek porlanaikusi bakarrik indik e. IKUSI BAT EMAN. ‘ikusi bat eman’.Begiratu bat eman; bisitaldi bat egin.”Ikusi”izen bezala dago erabilita. Jun giñan Izarraitzhorta ta egurrai ikusi bat eman giñun. IKUSI INBERTZAN + ENUNTZIATUA/IZEN SINTAGMA. ‘ikusi egin behar zen+ enuntziatua’. Harridurazko esaldia osatzendu eta ezaugarri edo balio zehatzen batenfatizatzeko baliagarri gertatzen da. Ikusiinbertzan ze erropajekin etorri zan. Ik. ikusiinbertzan horrek zakan gatza!ikusi-makusika ibili. ‘ikusi-makusikaibili’. Haur-jolasa. Batek hitz baten lehenletra esan eta besteek hitz hori asmatzeandatzan haur-jolasean arituz. Ikusi-makusikaibiliko algea?ikusmiran. ‘ikusmiran’. adb. 1. Non zer ikusikoegon, ibili. 2. Norbait berari jakitea ezdagokion besteren kontuen berri jakinnahian aritu. Ik. maixiaketan ibili.ilbeltz. ‘ilbeltz’. iz. Urtarrila. Ilbeltzeko bigarreneguna zan.ilbera. ‘ilbehera’. iz. 1. Ilbetetik ilberrira doan14 eguneko ilargi-fasea. 2. Delako fasearenerdiko eguna, ilargiaren erdia argiturik dagoena.ilberri. ‘ilberri’. iz. Lurretik ikusita, ilargiarenaurpegia erabat ilundurik ageri den fasea.ilbete. ‘ilbete’. iz. Lurretik ikusita, ilargiarenaurpegia erabat argiturik ageri den fasea.Ile/ille. ‘ile’ iz. Ugaztunen larruazalean haztenden hari-formako luzakin epidermikoa. ILLIA HARTU. ‘ilea hartu’. Adarra jo. ILLIA JO. ‘ilea jo’. Koltxoea garai bateanardi ilez osatuta egoten zen eta tartean ileaeguzkitan goxatu eta ilea harrotzeko makila