Zestoarren erretolika

104 hitzeiteko moua in HITZ ERDIKE ESAN EZ. ‘hitz erdirik ereesan ez’. Ezer gutxi esan gabe; ia hitzikegin gabe. Hitz erdike esan gabe jun da. Ik.hitz, txintik atea gabe. HITZ GAIZTO. ‘hitz gaizto’. iz. Hitz totela. HITZ JOKO. ‘hitz-joko’. iz. Antzeko hotsakbaina esanahi desberdinak dituzten hitzezeratutako esaldi bitxi, asmotsu edo jostagarria.Hitz-joko polittak itettu. Ik. hitz. HITZ MOTEL. ‘hitz motel’. iz. Tartamutua.Silabak errepikatuz, ahotsa trabatuz etanekez hitz egiten duena. Ik. hitz totela. HITZ TOTEL. ‘hitz totel’. iz. Tartamutua.Silabak errepikatuz, ahotsa trabatuz etanekez hitz egiten duena. Ik. hitz motela. HITZ GUTXIKO. ‘hitz gutxiko’. izlag. Isila,gutxi hitz egiten duena. Hitz gutxiko pertsonada, baña bai fiña. Ik. hitz. HITZA ATEA. ‘hitza atera’. Zerbaitenkexua adierazi. Hemen hitza ateatzeuna txarraizatea ta, hobe ixillik eon. HITZA BETE. ‘hitza bete’. Aurrez esandakoa,agindutakoa gauzatu. Emandako hitzabete inber izatea. HITZA JAN. ‘hitza jan’. Agindutakoa ezbete. Ik. hitz. HITZA KENDU. ‘hitza kendu’. Isilarazi;hitz eginaz adierazi beharrekoa adierazten ezutzi. Ik. hitz. HITZEITEN GUTXIK ERAMAN. ‘hitz egitengutxik eraman’. Oso esatari edo hiztun egokiadela adierazteko; bera bezalako esatari onikbazterretan gutxi direla adierazteko. Oso gutxikeramangoyo ari hitzeiten. Herriko bikayuakintzuan hitzaldiya, ta hura seriyo hasteanian,oso gutxik eramangoyo hari hitzeiten. HITZAK NEURTU. ‘hitzak neurtu’.Hitzak hausnartu eta ongi pentsatu ondorenesan, inor mindu gabe. Liskar edo beroaldibatean esandako gehiegikerien aurrean, hiztunbatek besteari eskatu ohi dio, berezikihitzek mindu badute behintzat. Hi, ta hitzakneurtu, esan aurretik! Ik. hitz. HITZIK ATEA EZ. ‘hitzik atera ez’. Kontrakoezer esan ez. Etzidaten hitzik atea, tratuaiña zeola ta aurrea. Ik. txintik atea ez, hitzerdik esan ez, hitz.hitzeiteko moua in. ‘hitz egitekomodua egin’. Hitz egiteko aukera, egokieraizan. Ia hitzeiteko moua ite deun.hitzeko. ‘hitzeko’. Emandako hitza edoagindutakoa zuzen betetzen duena izan. Ik.hitz.hitz-erokiya/egokiya izan. ‘hitz-egokiaizan’. Hiztun egokia, ona izan. Eskola handirikigual eztik izango, baña motillak hitzegokiyadek! Ik. hitz.hizketan baleki (zerbaitek), hitzeingoluke. ‘hizketan baleki (zerbaitek) hitzegingo luke’. Biziduna ez den zerbaitekikusteko eta hitz egiteko ahalmena izangobalu, izango luke zer kontatua. Gure etxekosukalde zarrak hizketan baleki, hitzeingoluke.hizketan makala ez izan. ‘hizketanmakala ez izan’. Hiztun ona izan. Da Ixidroreetzan hizketan makala. Ik. hitz-erokiyaizan.hizpide. ‘hizpide’. iz. Hizketa-gaia; eztabaida-gaia. HIZPIDIA EMAN. ‘hizpidea eman’. Zerbaitetazaritzeko gaia, mintzagaia eman.Esandako zerbaitek beste zerbait esatekogaia eman, bide eman. Ta esandako horrek