Zestoarren erretolika

hausterre eguna 101hau ta hori ta bestia esan. ‘hau etahori eta bestea esan’. Gaizki-esaka jardun,kritikatuz. Esapide honen atzetik“baña” bat etorri ohi da, nolazpait “kritikatubai, jarduna bai, baina oinarrian mamiadago” bezala parafrasea dezakegu. Hau tahori ta bestia esan itea baña, eztu gutxi inhainbeste urtian gurasuak zaitziakin.haundi. ‘handi’. izond. Ohiko tamaina, neurria,kantitatea, intentsitatea, etab. Gainditzenduena. HAINBESTE HAUNDIKO + IZEN MUGA-TUA. ‘hainbeste haundiko + izenmugatua’. Modu enfatikoa da. Hurarehainbeste haundiko baserriya ta nagusiyabatere sega pikatzen etzekiña./Hainbestehaundiko eremuak danak hala harririk gabeizatia zalla da./Hainbeste haundiko mutillahasi ta oaindik amakin. HAUNDIYA DEK! ‘handia dek!’. Nabarmentzekoaedo harrigarria den zerbait gertatzendenean edo inork espero ez duen zerbaitgertatzen denean erabiltzen da esapide hau.Handiya dek! Nehikua jana bazala, nehikuajana bazala, ta oain falta. Ik. Marka dek! HAUNDIYOUAK IN. ‘handiagoak egin’.Hori eginez gero, pertsona horregatik edozergauza espero daitekeela adierazteko. Horrekoaindik haundiyouak ingottu.haundiatxurka. ‘haundiaitzurka’. iz.haundiaurki. ‘handiaurki’. izond. Haundienensaila, multzoa. Haundienentsuenak.Patata aundiaurkiya saltzeko apartau bihardeu.Ik. (-)aurkiya.haundiki. ‘handiki’. iz /izond. Jauntxo; bereondasun edo aberastasunengatik, aginte,ahalbide edo itzal berezia duena. Handikiyakbeti dirutik hurre ibiltze zian./Beti izan dahandiki xamarra. Ik. haundi-mandi.haundi-mandi. ‘handi-mandi’. iz./izond.Handikia, jauntxoa, baina gehienetangutxiesgarritzat hartuta.haundinahi. ‘handinahi’. izond. Handitasunirrikabizia duena; bere burua benetan denbaino handiagoa hartu eta azaltzeko joeraduena. Ik. handiki.haundinahiko. ‘handinahiko’. izond.Handi agertzeko nahia duena; handitasunirrikabizia duena. Bere burua berez denbaino handiagoa azaltzeko joera duena. Baakik,hura beti izan dek bereziya; beti izan dekhandinahikua.haurra izateko hurreratua egon. ‘haurraizateko hurreratua egon’. Haurraerditzetik gertu egon. Xabin izateko hurreratuaeonbertzun.hausnarrian. ‘hausnarrean’. adb. Hausnarka.Behi edo animalia hausnarkariek eginohi dute: janaria lehen aldiz irentsi ondorenahora berriro ekarrita, bertan murtxikatu,bigarrenez irentsi baino lehen.hauspo. ‘hauspo’. iz. Haizea emateko tresna,larru-zati edo ehun tolesgarri batek elkartzendituen zurezko edo beste material bateko bipieza lauz osatua. Piezok urruntzen direneanairea hartu eta hurbiltzen direnean jaurti egitendu. Oain hauspua adorno gisa ipintzedeu. 2. Birikak. Hauspua berotu. HAUSPO-GILTZA. ‘hauspo-giltza’. iz.Iltze buruzabala, hauspoa josteko erabiltzenzen, baita larrua, oheko muelleak etab. jostekoere. Ik. iltze buruzabala, hauspo.hausterre eguna. ‘hausterre eguna’. iz.Erlijio Katolikoan apaizek elizara bildu direneihautsa kopetean jarriz “hauts zara etahauts bihurtuko zara” esaten dion eguna.Hausterre egunian gaur ezta eliza jendeikjuten.