Zestoarren erretolika

haakate. ‘hagakate’. iz. Zuhaitza arrastakaekartzeko katea. Ik. haakatian ekarri. HAAKATIAN EKARRI. ‘hagakatian ekarri’.Kate berezi batez loturik zuhaitza arrastakaekartzea. Zuhaitzari eta ganaduen uztarrikonardaiari kate berezi hori lotu eta tirakaekartzea. Aakatian arrastaka ekartze zan;arbolai lotu, ganauakin hartu ta geo izatezun harek nardaya, nardai motza, batzukluziak bestiak motzak. Ik. haakate.haaki. ‘hagaki’. iz. Egurrezko hagatxoa, meheeta luzexka. Lehen beheko sua pizteko edotatxingar eta guzti ekarririk, beste zerbaiti suemateko erabiltzen zen: txondorrari, etab.Txondorrai su egurrezko zea batekin, haakiyakinsu emanda, nola beheko suba eote zanleno. Ik. pitzakiya, txuxaka.habi. ‘habi’. iz. Hainbat animaliak arrautzakegiteko edo umeak hazteko eratzen dutenbabesgunea. Jatorriz, hegaztienei bakarrikesaten zitzaien, baina gaur egun, metaforikoki,pertsona baten etxebizitza, sorlekua, orohar, babeslekua adierazteko ere erabiltzenda. Habiya jartzia aztu zitzakun da, konejuakparrillian indittu.habiondoko. ‘habiondoko’. iz. Toki jakinbatean, bereziki habietan, oiloak bertanarrautzak egiten ohitzeko jarri ohi den aproposkoarrautza. Ik. habi.haga/hagaya. ‘haga’. iz. Makila edo zurezkopieza zuzena, luzea eta mehea, eskuz erabildaitekeena. Askotan ilea jotzeko edozuhatza egiteko erabiltzen zen. Koltxoiagarai batian ardi illez beteta eote zan tatakian takian ardi ille hori euzkita atea etahagayakin jotzen zan ille hori. Ik. gaztañahaga,intxaur-hagaya, atia ixteko haga, gain-aga,karobi-haga, hagaka.hagaka. ‘hagaka’. adb. Haga-kolpeka, makilaka.Ik. haga/hagaya.hhainbestian. ‘hainbestean’. Elkarrizketabatean, norbait zer moduz dagoen galdetuta,”ondosamar”, edo “ez hain ongi ezhain gaizki” erantzuteko hitza. —Zemouz?—Hainbestian./Jaungoikuai eskerrakemanber hainbestian geaniane.haitzulo. ‘haitzulo’. iz. Leize natural sakona,kareharri asko dagoen eskualdeetan agertzendena. Ekaingo aitzulua. Ik. harri-zulo, leize.haizatu. ‘haizatu’. du ad. Zerbait haizetarabota, haizearen eraginpean jarri; bereziki,garia eta antzeko laboreak haizetara bota,lastoa eta alea bereizteko. 2. Egurastu. 3.Haizez edo airez puztu. Basuan jandakobelarrak haizatu zizkiyon nunbait hestiakardiyai. 4. Harrotu, hantustez bete. Txaluekhaizatu indue umia. HAIZATUTA IBILLI. ‘haizatuta ibili’. Harrotutaibili. Non dabilen berririk gabe ibili. Azken boladannehiko haizatuta ibilli dek. Ik. ttin-ttin ibilli.haize. ‘haize’. izond. Buruarin, txoriburua.Zure laun horire haize xamarra da ezta? HAIZE-BABES. ‘haize-babes’. iz. Haizearenbabesean dagoen tokiaz esaten da. Ik.haize-ixkutua.