Zestoarren erretolika

gurdi 93granbil. ‘gramil’. iz. Erregela moduko tresnabat, baserrietan erabiltzen dena.grano. ‘grano’. iz. Ale. GRANOIKE EZ EON. ‘granorik ere ezegon’. Batere ez dagoela adierazteko. Oiñholako neurri-otarra ezta baztarretan granoikeeongo.granuja. ‘granuja’. izond. Alproja. Granujaearra inda do hori. GRANUJA-ARPEI. ‘granuja-aurpegi’. iz.Bihurri-aurpegia; alprojaren traza. Granujaarpeiearra zun orduan.grazi. ‘grazi’. iz. 1. Dohaina. Aparteko graziaizan. Ik. graziyan eroi. 2. Atsegin, etabereziki barre, eragiteko dohaina. Ik. graziyaeman. 3. Jainkozko ontasuna; kristauerlijioan, Jainkoak gizakiari ematen dionlaguntza naturaz gainekoa ongia egitekoeta Zerua iristeko gai egiten duena. Jainkuangraziya. BESTE GRAZI BAT IZAN. ‘beste grazibat izan’. Estimazio handiagoa izan; atseginagoa,gustagarriagoa izan. Galaazitakogauzak beste grazi bat izateu. GRAZIYA EMAN/IN. ‘grazia eman/egin’.Norbaitek, esandako zerbaitekin, atsegineta barrea eragin. Txiste horrek eztit bategrazik in. GRAZIYAN EROI. ‘grazian erori’. Norbaitibeste norbait gustatu, atsegina iruditu.Batzuk graziyan eroitakuak izateia, ta bestiakgraziosuak./Hark baño hobeto gaya ibillikozunik izango zan, baña huaxe graziyaneroi. Ik. graziya.griña. ‘grina’. Gogoaren joera bizi eta bortitza,gogoa asaldatzen duena. Hori ittekogriña earra euki zun.guardasol ballena. ‘guardasol bailena’.iz. Aterki edo euritakoen burdin-barillak.Guardasol ballenakine ite giñuzen armamentuak.Ballena bat jarri doblauta ta puntabietan lotu lokarrriyak, arkua ite zula. Ta,dan bezela luzian, beste ballena ondo orraztutajarri, arkudun hari erantsi lokarritik ta,hark ite zuan muelliakin, tira.guau-guau/uau-uau. haur. Haur hizkeran,txakur zaunka adierazten du eta baita txakurrabera ere. Bettu, guau-gugu do hor.guen. ‘guen’. iz. Goia. Zelai guenian eztabilardiik.gurdi. ‘gurdi’. iz. Orga; bereziki, usadiozkonekazaritza-orga, endaitza eta zurezko gurpilbeteak dituena. GURDI-ARDATZ. ‘gurdi-ardatz’. iz. Gurdiarenardatza, gurpilak lotzen dituena. GURDI-ARRASTO/GURTARRASTO. ‘gurdiarrasto/gurtarrasto’.iz. Gurdi-arrastoa, gurdiarengurpilek lurrean egiten dutena. Ik. gurdi. GURDI-KARTOLAK. ‘gurdi-kartolak’. iz.(askotan pl.). Zama ez erotzeko edo hobeto eramatekogurdiari alboetan edo zeharka ezartzenzitzaizkion oholak. Gure etxian etzantrastien faltaik: lega bazan, kartolak bazian,pertika bazan…. Ik. kartolak. GURDI-PERTIKA. ‘gurdi-pertika’. iz.Gurdiaren edo orgaren endaitza. Gurdianganaduen artean eramaten zen, ganaduekgurditik tira egin zezaten. Lega bazan, kartolakbazian, pertika bazan. GURDI-XIMAUR. ‘gurdi-simaur’. iz.Simaurrez edo ganaduen gorotzez betetakogurdikada. Ik. ximaur. GURDIYAN NEARRA. ‘gurdiaren negarra’.iz. Gurdiaren gurpilek eta ardatzak,