Hizkuntza-politiken Urtekaria 2012 - Erabili.com

urria urria urria urria urria urria urria urriadituen betebeharrei ere arreta handia jarri dieteEuropako Batzordeko adituek. Estatuadministrazioek eta zerbitzu publikoek —baitazerbitzu publikoak ematen dituzten enpresapribatuek ere— «hizkuntza gutxituak etaeskualdetakoak» erabiltzeko neurriak hartu behardituztela ohartarazi dute. Zerbitzu horietaneuskararen erabilera «irregularra» dela sumatudute, eta eskatu dute estatuko administraziorakolangileak hartzeko orduan hizkuntza gutxituaezagutuko duten langileen «proportzio egokia»bermatzeko.Estatuak hori egiteko lege baldintzak izan arren,«sistematikoki» huts egiten duela berretsi dute, etahizkuntza gutxitua «modu sistematiko etaerregularrean» erabiltzeko neurriak eskatudituzte. Nabarmendu dute, baita ere, EspainiakoGobernuaren informazio publikoan, Internetenbatik bat, aldeak daudela ministerio batetikbestera; nahiz eta onartu duten webguneetakozenbait atal hizkuntza ofizial guztietan jarridituztela, informazio asko soilik gaztelaniazdaudela zehaztu dute. Krisiaren ondorioz hainbategitasmo murriztu behar izan dituela erantzundie Madrilgo gobernuak.Justizia: Epaiketa euskaraz egiteko, alde bakarrakeskatzea askiJustizia arloko langileen artean euskaldunek«proportzio egokia» izatea galdegin duteEuropako Batzordearentzat txostena egin dutenadituek. Nabarmendu dute administrazioekahaleginak egin dituztela, eta egungo merituensistemak —epaileak kontratatzerakoan euskarazjakitea meritu gisa hartzen dutela azaldu dioEspainiako Gobernuak Europari— legeabetetzen duela, baina horrek guztiak ez duelabermatzen justizia prozedurak hizkuntzagutxituetan egin ahal izatea.Botere Judizialaren Lege Organikoaren 231.artikuluak zehazten du Justizia administrazioakgaztelania erabiliko duela, eta hori da «oztopohandiena» hizkuntza gutxituak justiziaprozeduratan erabiltzeko. Auziko bi aldeek prestegon behar dute epaiketa euskaraz egiteko,adibidez; alde bakar batek euskaraz egin nahi ezizatea aski da gaztelaniaz egiteko. HizkuntzaGutxituen Itunak zehazten du, baina, alde bakarbatek euskaraz egin nahi izateak nahikoa beharlukeela epaiketa euskaraz egiteko —salbuespenbatekin: eskaera horrek epaiketa oztopatzekohelburua izatea—. Espainiako legeek ez dutehalakorik baimentzen, ordea.Espainiako Gobernuak, hala ere, erantzun dioEuropako Batzordeari: esan dio JustiziaMinisteriora bidali duela legea aldatzekoeskakizuna, hurrengo erreformetan aintzat hardezan. Kontua da Espainiako Gobernua oraintxeari dela Botere Judizialaren Lege Organikoaerreformatzen; Justizia ministroak, dena den, ezdu 231. artikulua aldatzeari buruz ezer iradokioraingoz.Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako justiziaadministrazioak egin duen lana, aldiz, zorionduegin du Europak. Hiru herrialde horietakoepaileen %25 epaiketak euskaraz egitekomoduan daudela nabarmendu du, etaGipuzkoan, %50ek badakitela euskaraz. Gainera,dokumentuak elebitan daudela, eta normalonartzen direla azaldu du —nahiz eta erantsiduen komunikazioen %93 gaztelaniaz egitendirela—.Beste ohar bat ere utzi du adituen txostenak,abokatu elkarte bati jasotako irudipena hainjustu: justizia administrazioan, epaiketak etaprozedurak euskaraz egitea galdegiten dutenak«bazter nahastaile» gisa hartzen diren irudipenadute abokatu horiek, txostengileek diotenez.Hegoaldeko administrazioa: Galderak Nafarroari;zorionak Jaurlaritzari, eta eske batzuk