Hizkuntza-politiken Urtekaria 2012 - Erabili.com

abuztua abuztua abuztua abuztua abuztua abuztua abuztua abuztua«Ikaragarri eskasten arizaigu euskarazko hiztegia»Gesalazko eta Jaitzeko XIX. mendeko euskara jasotzen duenhiztegia egin du Aitor Aranak. Argitaratu duen hamabigarrena da.Berria2012/08/28Euskal idazle emankorrenetarikoa da AitorArana (Legazpi, 1963). 50 eleberritik gora eta 12hiztegi argitaratu ditu. Azkeneko lana, Gesalazkoeta Jaitzeko (Nafarroa) XIX. mendeko euskarariburuz egindako euskara-gaztelera hiztegia da.Aranak adierazi du lanak merezi duela hildakoeuskalkia ikasiko duen pertsona bakarra baldinbadago.Gesalazko eta Jaitzeko euskarari buruzkogaztelerazko hiztegi bat egin duzu. Nola sortu zenegitasmoa?galduta dagoen leku bateko hiztegia. Eremuhorietan, jendea euskalduna zen lehen, eta,gainera, euskaldun elebakarra. Apaizek mezatanser moiak euskaraz ematen zituzten,halabeharrez, eta neska-mutikoei doktrinaeuskaraz irakasten zitzaien. Gesalatzen doktrinabat eta hiru sermoi luze eta interesgarri genituen,bertako euskaran. Horri eskerrak, hiztegimamitsua egin dugu.Nik XIX. eta XX. mendeetan euskara galduzuten ibarrak aztertzen ditut. Duela hamar urtehasi nintzen, eta, pixkanaka-pixkanaka,euskarazko hamabi hiztegi atera ditut. Gesalazkohizkeraren euskarazko hiztegia 2006an eginzuten. Aurten, hango udaletik deitu eta esanzidaten: «Ondo dago euskarazko hiztegia egotea,baina erdaldunentzat ere horren itzulpena nahidugu. Ikus dezaten herrian euskara ere badela».Zein da hango euskaran topatutako berezkotasunesanguratsuena?Hegoaldeko goi nafarrera euskara batuaren osoantzekoa da. Adibidez, «n»-a galtzen dulehenaldietan; zuen esan beharrean zue esaten da.Nintzen esan beharrean niza.1.300 hitzen itzulpenak bildu dituzu hiztegian.Nolakoa izan da dokumentazio prozesua?Sermoiekin eta toponimiarekin egiten da euskaraZaraitzuera, aezkera, Artaxoako euskara... OrainGesalazko eta Jaitzeko euskara aztertudituzu.Nafarrerarekin tematu zara.Euskaldunak diren eremuetan, zorionez, bertakojende asko lanean dabil. Lan duina eta ona egitendute, eta ez dago beharrik eremu horietantematzeko. Baina, egungo inguru erdaldunetanjatorrizko hiztunik ez dago, eta, beraz, euskaraaztertu beharra dago. Gainera, harrera ona izandu lanak, asmatu genuela uste dut. Askotan,hiztegiez gain, gramatikak egiten saiatzen gara.