Hizkuntza-politiken Urtekaria 2012 - Erabili.com

uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztailaEuskararen bilakaera, 1991-2011 (I). ArabaTarteka, euskaldunagoEuskal Herriko batez bestekoaren azpitik segitzen duten arren,elebidunak hirukoiztu egin dira Araban 1991tik; orain, %16,8dira. Gazteen ia erdiak euskaldunak dira, baina %7 soilik aritzenBerria2012/07/24Euskaldun sentitzen dira arabarren bi herenak,nahiz eta euskaraz dakitenak %17 eskas diren.Hogei urtean hirukoiztu egin da elebidunenkopurua Araban, baina Euskal Herriko batezbestekoa baino elebidun portzentaje txikiagoa duoraindik —%27 dira euskaldunak EuskalHerrian—. V. Inkesta Soziolinguistikoak utzitakodatuetako batzuk dira. Elebidunen hazkundeabelaunaldi gazteenetan nabaritzen da gehien: 16eta 24 urte artekoen ia erdiak dira euskaldunak.Baina gehienek ingurune erdalduna dute, etagaztelania dute lehen hizkuntza. Horrek eragitendu gazteen herenek erdaraz egitea nagusiki etaeuskara noizbehinka erabiltzea; euskaldunagoakdira Arabako gazteak —eta beraz Araba—,baina tarteka.1. EzagutzaDuela hogei urte baino euskaldun gehiago daudeAraban, baina ezagutzaren hedapena motelduegin da azken hamarkadan. 1991n 15.600inguru ziren elebidunak (arabarren %7); hamarurte geroago, 33.000 (%13,4). Hamar urtean seipuntu egin zuen gora ezagutzak; 2001etik, hirupuntu —46.000 euskaldun dira Araban—.Hazkundeak hazkunde, %66 erdaldun huts diraoraindik —1991n %85 ziren—. Euskara zerbaitulertu baina erabiltzen ez dutenak, berriz, %16dira. Gasteiz hiriburuan antzekoak dira datuak.Gazteak eta euskaldun berriak izan dira ezagutzahedatzearen arduradun. Gaur egun, 16 eta 24urte arteko gazteen %47 elebidunak dira, eta%30,3 elebidun hartzaileak; %23,5 baino ez diraerdaldun hutsak. Belaunaldi zaharren aldean,aldaketa handia da: 64 urtez gorakoen %91,5dira erdaldun elebakarrak.Progresiboa izan da aldaketa; belaunaldigazteenak euskalduntzen ari badira ere, ez duteeuskaraz egiteko erraztasunik; %4 baino ez diraeuskara lehen hizkuntza dutenak, eta %8,euskara eta gaztelania lehen hizkuntza dutenak;gazte euskaldunen artean, %70ek erdara dutelehen hizkuntza; 64 urtez gorakoen artean,berriz, %94k dute gaztelania lehen hizkuntzatzat.Euskaraz egiteko erraztasunari eta gaitasunarieragiten dio horrek. Bestalde, arabar guztien %12dira euskaldun berriak, eta %2,6 euskaldunzaharrak.2. ErabileraEuskararen ezagutzaren datuek erakusten duteerabileraren zer-nolakoa. Euskaraz gaztelaniazbaino gehiago edo gaztelaniaz bezainbeste egitendutenak ehunetik lau dira Araban —1991n 0,5