Hizkuntza-politiken Urtekaria 2012 - Erabili.com

uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztailaMendebaldeko Europan, XVI. mendean estatunazioak sortzen hasi zirenean, elebakartasunarenalde egin zuten: botere tresna gisa ulertzen zutenhizkuntza. Guk identifikatu dugu hizkuntzaidentitatearekin, baina Kolonbiako hainbatindigenarentzat bidea baino ez da; berenhizkuntza maite dute, hedatu nahi dute... bainaez dituzte ulertzen gure kezkak. Gu hainbestek e z k a t z e n g a i t u z t e n f o r m a k b a i n ogarrantzitsuagoa da haientzat forma horieksortzeko bidea ematen duen bizitza. Hemen,neurri batean, euskaldun baten kultura bretoi edogaliziar batenaren antzekoa da; han, sekulakoaldeak dauden indigenen artean, beraz, esatendutena ere desberdina da. Hemen, zer esatendugun baino garrantzitsuagoa da nola esatendugun.Ez da soilik hiztegi kontua; pentsamolde kontuaere bada, denborari, espaziori eta gizakiariburuzko ikusmolde desberdinak dituztelako.Europako hizkuntzak desberdinak dira, bainaoinarri antropologikoa bera da, nolabait.Horregatik dira hemen hain garrantzitsuakhizkuntzak; herriak bereizteko elementuak dira.Han, bizipenak du garrantzia.Orduan, euskarak ezer ikas dezake 200 hiztundituen hizkuntza indigena bat iraunaraztekoborrokatik?Baietz uste dut. Aniztasunean jarri behar duguarreta, eta adierazmolde berrien sorreran. Arazolinguistikoa arazo politiko-administratibo gisaikusi dugu ia-ia, autonomia definitzeko eta geroeta hiztun gehiago lortzeko helburuarekin, bainaedukian interesatu gabe. Hizkuntza bizitza da, ezkatalogo bat, ez hiztegi bat, ez ikasi beharrekogramatika... Esparru sozial edo politikohomogeneo bat sortzetik haratago doaz.Kolonbiako indigenak elebakarrak dira, alahizkuntza batean baino gehiagoan mintzatzendira?Leku batzuetako ia herritar guztiek lauzpabosthizkuntza indigena hitz egiten dituzte.Hori berez da lezio bat..Eta askok gaztelaniaz eta portugesez ere hitzegiten dute, eta ingelesa ikasten dute eskolan.Hori da lezioa. Haientzat hor gatazkarik egongobalitz, denek hizkuntza bera erabiliko lukete.Gizakiak, ingurua ulertzeko, hizkuntza bat bainogehiago eduki behar du. Estatu elebakarrenfantasia europarrak jan digu burua. Hizkuntzaaniztasuna oso aberasgarria da.Euskarari buruzko azken azterketek agerian utzidute hiztun kopuruak gora egin duela, bainaerabilera trabatuta geratu dela.Agian proiektu politiko-administratibo honenmugara iristen ari gara, eta euskararen zoriasormenerako eta kale erabilerarako gaitasunakdefinituko du.Hiztun kopuruan baino gehiago, kalitatean jarribehar litzateke arreta?Bietan. Baina uste dut kalitatearen esparruan ezindela politika askorik egin.Euskararen atxikimenduaren alde emozionalalandu behar da, ala pragmatismoa eskatu beharzaio?Sustraia afektiboa da: umetan mundua hizkuntzabaten bidez izendatzen ikastea erabakigarria da.Gero, hori garatu behar da: instituzioek ereafektibitate hori landu dezakete, eta ondorenetorriko da pragmatismoa.Halere, agian ez dira hizkuntzaren esparruguztiak garatu behar: ez zait beharrezkoairuditzen fisika nuklearrari buruzko tesiakeuskaraz egitea, frantsesek ere ez dituztelakofrantsesez egiten, ingelesez baizik.