Hizkuntza-politiken Urtekaria 2012 - Erabili.com

uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztailahorren ezkorrak». Egungo hizkuntza politikak«errotik» aldatu behar direla adierazi du.Administrazioen, herri mugimenduen etaeuskalgintzaren arteko «koordinazioa eta elkarlana»hobetu behar direla ere nabarmendu du.Hiztun berriak sortzean eskolak duen garrantziazohartarazi du: «Ezin dugu gehiago onartueuskalduntzen ez duten irakats ereduak izatea».Lapurdiko, Zuberoako eta Nafarroa Beherekoinkesten emaitzek «denetik» dutela uste duIndok. Kezka agertu du euskal hiztunak gutxitudirelako. «Egia da, ordea, jaitsiera urrituz doala.Baina ez ote da izango non galdu ez dugulako?».Halere, uste du baikor izateko datuak erebadirela. «Iparraldean euskaraz hitz egin behardela uste dutenen kopurua handitu da, etagazteen ezagutza gora doa.Kantitateari erebegiratu behar diogu guk». Indok lege babesaeskatu du euskararentzat. «Horrekin batera,hizkuntza politika gidatuko duen bertakoerakunde bat behar dugu».Euskara, kontsulta gelatik atKale neurketek eta inkesta soziolinguistikoek hogei urteko bidea egin dute, eta datu zerrendek azterketazorrotzagoak egiteko ematen duten aukera hustiatu du Iñaki Iurrebaso soziologoak. Bi ikerketetako datuakhaztatu ditu, euskararen erabilerari buruzko eboluzio bat itxuratuz. Atzo aurkeztu zuen emaitza,Soziolinguistika Klusterrak eta Eusko Jaurlaritzako Hizkuntzak Politikarak Sailburuordetzak elkarrekinantolatutako saioan, EHUren Donostiako Udako Ikastaroetan. Iurrebasoren azterketen arabera, hezkuntza daeuskara gehien erabiltzen den esparrua, baina horren datu estatistikorik ez da. Ikerketek jasotzen dutena bestehau da: lankideekin (%13,7k), lagunekin (%12,5ek), eta eremu formalean (%12,1ek) hitz egiten da euskarazgehien; kaleko erabilera (%11,5) eta etxekoa ere (%10,4) gertu daude, eta hedabideen kontsumoa da euskarakpresentzia gutxien duen lekua (%6,6). Sare sozialei buruzko daturik ere ez dagoela, baina horietan erabileraoraindik txikiagoa den susmoa agertu du.1991tik 2011ra bitartean aldaketa handia gertatu da lankideen eta lagunen artean eta eremu formalean(administrazioarekin batik bat), euskararen erabilerak asko egin duelako gora, Iurrebasoren hitzetan. Etxekoerabilerak, aldiz, beherakada txiki bat izan du. «Iraultza txiki bat da hori». Beste iraultza, zahar baino gaztegehiagok egiten dutela euskaraz orain. Bestela zen 1991n.Herrialdeka, ordea, alde handiak daude. Gipuzkoako egoera bereizi du Iurrebasok. «Igoera askoz bizkorragoa»izan du herrialde horrek euskararen erabileran: «Gainontzeko guztietan, poliki, baina behera egin du».Zehaztu du Araba, Bizkai eta Gipuzkoan eremu formalean gehiago egiten dela euskaraz; Ipar Euskal Herrianeremu informalean egiten da gehiago, nahiz familiako erabilerak jaitsiera handia izan. Nafarroan, kaleerabilerak behera egin du. Nolanahi ere, euskararen erabilerak hazkunde bizkorragoa izan zuen 1990ekohamarkada hasieran, eta 1996tik moteldu egin da. Alde horiek aztertzeko, «premiazko azterketa» bat behardela uste du, eremu euskaldunen joera zein den jakiteko adibidez.Diskurtso berri baten bilaBestalde, Iñaki Martinez de Luna soziologiako doktore eta EHUko irakasleak euskararen gaur egungo egoeraaztertu du. Horretarako, euskararen inguruko jarrerak hogei urteotan izan duen bilakaera ekarri du gogora.De Lunaren aburuz, trantsizio garaian, herritarrek euskararen aldeko jarrera nabaria zuten. Gaur egun, berriz,aldeko jarrera hori «zalantzazko edo aurkako» bilakatzen ari den susmoa du. Inkesta Soziolinguistikoarenarabera, Euskal Herriko biztanleen %55ek aldeko jarrera dute; ez alde eta ez kontra daude %28; %17, berriz,euskara sustatzearen aurka daude.