Hizkuntza-politiken Urtekaria 2012 - Erabili.com

martxoa martxoa martxoa martxoa martxoa martxoa martxoa martxoaproposatu dute, planetan zehar sakabanatutadauden etorkin eta diasporak satelite bidezko —eta sareko— telebistaren bidez nola lotzen direneta komunitatea nola osatzen duten erakusteko.Horrela, hizkuntzak definitzen du komunikazioespazioa, ez lurraldeak, eta —adibidez— bostkontinentetan sakabanatuta dauden hamarnakamilioi txinarrek topo egiten dute txinerazkotelebista erabiltzean, hirugarren mailakoharreman horien bitartez; hizkuntzakomunitatea,horrela, Txinatik kanpora indartuz.Gaur egungo euskaldunak, gero eta gehiago,munduan sakabanatuta bizi diren txinarrenantzekoak gara: lurralde txikian baina erdararenunibertsoan sakabanatuta bizi gara gu. Eskolasistemari esker, ama hizkuntza erdera zuten geroeta pertsona gehiago euskaldundu dira, etahorrek ekarri du gune erdaldunetan euskaldunenpresentzia nabarmen handitzea. Baina, aldiberean, zera ekarri du: euskaldunen ehunekohandi bat erdaldunen artean bizitzea. Gaurkoeuskalduna ez da familia euskaldun batean etaherri euskaldun batean bizi dena; gehienakfamilia misto eta gune erdaldunetan bizi gara.Duela hogei urte hamar euskaldunetik sei biziziren denak euskaldunak ziren etxeetan; gauregun ordea lau dira horrelako etxeetan, etagainerakoak euskaldun pasibo edotaerdaldunekin bizi dira. Beraz, nolatan egingo dugora etxeko euskararen erabilerak —betiereehunekoez ari garelarik—? Era berean,euskaldunen erdiak euskaldunen tasa %40tikbehera duten herrietan bizi dira. HemenTxillardegi zenak erakutsitakoa gogoratu behardugu: taldeko mintzaideen artean erdaldunbakarra egoteak nabarmen urritzen ditu euskarazegiteko aukerak.H o r t x e k o k a t z e n d a , h a i n z u z e n ,komunikabideen garrantzi estrategikoa. Datuurriak ditugun arren, duela urte batzuk eginikoEuskal nortasuna eta kultura XXI. mendearenhasieran ikerlan oparoak zera erakutsi zuen:euskaldunek euskarazko komunikabideak erabiliegiten dituztela: erdiak baino gehiagok eguneroikusten du euskarazko telebista —gutxi, itxuradenez, eta ez hura bakarrik, baina ikusi—;irratiarekin antzera; eta astero irakurtzen dueuskarazko egunkari, aldizkari, edo antzekorik.Sektoreak eman berri dituen datuen arabera,euskaldunen erdiak baino gehiagok (450.000)kontsumitzen ditu, modu batera edo bestera,euskarazko komunikabideak. Datuak, bistan da,itxaropentsuak dira, kontuan izanik euskara zeintxikia den komunikabideen eremuan.Beraz, ezagutzaren arloan egin diren aurrerapenhandiei segida emateko eta eskolak euskalduntzendituen horiek euskararen komunitateanintegratzeko, estrategikoak dira komunikabideak.Euskaldun sakabanatuak euskarazkokomunikazio espazioan sartzeko bideeraginkorrak eta, horren ondorioz, erabileraareagotzeko tresna paregabeak; baldin etaerabilera kontzeptua orain baino moduzabalagoan ulertzen badugu. KomunikabideekTxillardegik zorrotz aztertutako oztopoa —elebakar erdaldunen presentzia— gainditzendutelako.Horrela ikusirik, pentsatu egin beharko da zerzentzu duen euskararen normalizaziorakoeskolan egin den esfortzu erraldoiak, baldin etaazken urratsa egiten ez bada. Eta azken urratshori —euskaldunberrien integrazioa, azkenbatean— komunikabideen eskutik etor daitekeneurri handi batean; areago —oso garrantzitsua,krisi garai honetan— horrenbesteko esfortzurikgabe. Hortaz, euskarazko komunikabideei dutengarrantzi estrategikoa aintzat hartu, eta eskolasisteman bezala itun bidezko komunikabideensistema bat diseinatzen hasi beharko litzateke,non komunikabide publiko eta pribatuez gain,beren eginkizun sozial bazterrezina eta eskolarenosagarritasuna bermatuko dituztenkomunikabideak tajuz eratuko diren.Josu Amezaga (Nor ikerketa taldea, EHU)