Euskal aztarnak.pdf - Euskerazaintza

IXGERRAKO ONTZIAKItxasoko Burrukak- Gure aurrekoek ez zituzten bakarrikmerkatari-ontziak ikusiko...- Gerrarako ontziak ere bai ikustenzituzten, batez ere Agripa buruzagiakKantabria'ren aurka erabilli zuenburrukan. Burdeos'en zeukan berekabia eta andik beera gure kaietatikpasa bear. Burrukarako eratutako ontziekbazuten bela bat; baña, ibilliarraunez ibiltzen ziran, ez bait du betiaizeak geure gustora jotzen.- Orretarako, arraunlari asko bearkozituzten...- Zenbat eta arraunlari geiago, indarraere berdin. Arraunlariak ugaritzeko,aldamenetako arraun-lerroak ugaritubear. Orrela sortu ziran bi eta iruarraun-lerroko ontziak. Baita bostekoeta geiagoko ere. Baña, geienak.irulerroko ontziak ziran (trirremes).ontziei erasoteko... Berez, piraguabatzuen antza artzen zuten eta aldamenetan,arraunak lotzeko eskalamerekin...- 'Banco movil' esaten zaien antzekoak?- Berdiñak. Gerora, ordea, eskalameraoiek olez eztali zituzten, indar geiagoegiteko eta ontzia sendotzeko.Arraunlarien artean pasillo bat eginzuten gudarien burrukarako. Erromatarrekbeuren indarra zabaldu ala konturatuziran, itxasontziak bearrezkozituztela; baña, barkugintzan jakinez... Grezia'ra jo zuten eta ango erriberaarotzekin, eun ontzi bost lerroko(quinquerremes) eta ogei iruko (trirremes)prestatu zituzten.- Bost lerroko ontzi oiek zabalak izangoziran...- Eta, bosteko (quinquerremes) etageiagokoak, nola eratzen zituzten?- Arraunak luzatuz eta bost gizon ipiñizarraun bakoitzeko. Asieran, ordea,ontziak trañeru baten itxurazuten; burrukarako, proa edo brankakobularbea (pie de roda) luzatzenzioten eta bere muturrean burni-tramankulubat eratu, orrekin etsaien- Ontzia zabala izan ezkero, bost etabaita amabost lerrokoak ere geitenziran, arraun luzeekin, arraun bakoitzekojende geiago erabilliz. Itxasburruketanez jakiñak ziran erromatarraketa ori ordaintzeko asmakizun bategin zuten, kako batzuek, alegia,(corbi) eurengana etsaien ontziak erakartzeko,eta, orrela, barku-barruanoiñezkoen burruka sortu.LiH