Euskal aztarnak.pdf - Euskerazaintza

VIIIITXASONTZIAKMerkataritza- Bidasoa'ko Asturiaga kaiean badagoontzi bat ondoratuta.- Urte auetan makiña bat arkeologi gaiarrapatu dituzte bertatik, etxeetan gordetadaudenak. Burdeos'en ere, Garonaibaiean, aurkitu zuten beste bat1964'garren urtean eta bere barruan'sigillata hispanica' topa zutela, esandadegu. Baña, arazo au ez da oramaitzen. Begira zer dion 'Brigantium'aldizkariak, 1983'ko 4'garren alean,gallegoz.- Gallegoz ipiñi bear al dezu?- Euskeratuko det: "Mundu zaarrekomerkataritzarik geiena itxasoz egitenzan, naiz-eta neguan, eta eguraldi txarretanuretara irten ezin... Erromatarrekbazekiten, egoaldetik goruntz,Atlantiko itxasoan zear ibiltzen. Betika'koemaitzak, Britania eta Rhinibaieraiño eltzen bait ziran... Batez ereI eta ll'garren eunkietan... Orixen da,diot nik, Arditurri zillar-meatzetakogaraia.- Egunez bakarrik ibiltzen ziran etagaberako kaiaren bat billatu bearzuten. Gure itxas-ertzeko kaiek ontziasko ikusi zituzten alde batera etabestera ibiltzen. Aldizkari gallego onekdionez Cortegada'n (Vigo) badagobeste ontzi bat ondoratuta eta bertatikateratako 'terra sigillata', italica da...- Orra Burdeos, Bidasoa eta Vigo, irumugarri eta ezaugarri.- Kantauri itxasoan ontzi ondoratuakaurkitzea ez da gauza erreza urakbaztarrak asko astintzen duelakoz;alaz ere, or daude iru itxasontzi oiekmerkaratzi ugari baten ezaugarri. Erromatarrekerrez ibilli ziran geure itxasoanbatetik bestera. Vigo'ko Cortegada'nontzia aurkitzea batera dator,Labrador'en XVI'garren gizaldiko euskaldunontzia topatzearekin. Canada'ko jakintsuek arrituta daude San Juanizeneko ontzi orren taju eta sendotasunakin...Erromatarren garaian,ordea, ez ziran gauzak geure arteanorrela gertatzen.- Baña, itxasoan gauez ez ziran ibiltzen.- Nola gertatzen ziran ba?"Canoa Monoxila"- Estrabon jaunak (Georg. III, 3.7) dionez,Hispania'ko Ifaraldekoek ontziakerabiltzen zituzten narruz egiñak edobestela enbor batekin. Noiz? Kristojaio aurreko eunkian. Oietako 'CanoaMonoxila' Irun'en topa zuten, 12metrora sakonean, 1954'ean, oiñarribatzuek egiten ari zirala. Baña, ezzuten gorde.63