Euskal aztarnak.pdf - Euskerazaintza

- Bi bide nagusi oien artean gaude...- Burdeos eta Tarragona'ko bi bideoien artean, euren erdian artu zutenPirenee-mendiak eta Euskalerri osoa.Bribieska'n alkar joko zuten bi bideauek eta andik Astorga'ra.Burdeos'tik, itxaso zear ere, egoalderuntz,Euskalerria zegoen...Onera,meatzen billa datoz: zillarra eta burnia.Zillarra Oiartzun'en eta burniaFlaviobriga'ko Bilbao inguruan.- Eta, gure mendien gallurretan biziziran europeotarrak..?- Erromatarren bideak ibarretatikdatoz eta euren uriak ibarretan egitendituzte. Onek bere ondorioa ekarrizuan berekin batera eta auxe da:mendi-gallurretako kastro, gaztelu etaarri-esiak bertan beera erori ziran,larren janari eta txorien egoitz; erriak,bideak eta bizia azpitik zijoazen abiadan,goiko gallurra aldamenera utzita.Arkeolojiak ez digu esaten zer eginzuten ango biztanleak; desagertu eginzirala. Orra guztia. Nora joan ziran?Gure erriakin naastu ziran?Bear ba'da, bai. Eta, bear ba'da,geure odoletan agertzen dan A zerkiori, eurok utzitakoa izan liteke, Europaifar-aldeko ezaugarri bait da A zerkiori...- Aien siniskeriak ere gurekin daude.- Bai.ala da. Ain maite degun lauburua,eurena daSan Juan suak bezela.Euskalerria'n ez dago baztarrikSan Juan surik egingo ez duenik. EztaEuropa'ko baztarrik ere, orixe egingoez duenik.Ituren'go Yoaleak gureak direnik ukatuezin; alaz ere 1963'garren urtean,Davos erriko elizaren apaiz batek esatenzidanez,bere erriko aldamenbatean, udaberria eltzean, orrelakoYoaleak bazirala.Eta, oraindik orain, komunika-bideekeman digute Yugoeslavia'ko erri bateanoien antzeko zerbait, ardi narru etayoale aundiak gañean zituztela.- Europatarren siniskeriak auekdanak.- Eurak gure artean urte askotxo igarozituzten: Naparro eta Araba'n millatikaurrera; Gipuzko eta Bizkaia'n ez ainbeste;baña lareun urte bai.Gure artean urtu ziran, euren burukosiniskeria geuren buruetan lagatagero. Erri-sikologiaren lege batek dionez,siniskeri edo ipuin baten Norkia,denboraren poderioz, aastutzen zaigunean,edo ura baño indar aundiagokinbeste bat agertzen danean,orduan lenego Norkiaren ipuiñ etasiniskeriak, bigarren Norkiari eanstenzaizkio...- Basajaunen gauza batzuek Jentillenakizaten dira.- Eta, gero Sanson'enak eta badaAralar'en arri aundi bat Roldan'ekbotatakoa... Lenego eguzkiari egitenzitzaizkio suak, gerora San Juan'eri...Ori da sikolojiaren legea... Euskaldunerrietan Jentillenak diran zenbaitgauza, euskera galdutako errietan,moroenak izaten dira...Dana dala, suak irauten du oraindik.Euskerak eta Kristautasunak ekarridizkigute, euren tolesteetan, antxiñaantxiñakosiniskeri asko.- Don Joxe Miel BarandiaranAtaun'dik asi zan lanean.49